Decyzja Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych z dnia 6 lipca 2005 r. dotyczca przetwarzania danych osobowych córki Skarcego, przez Stowarzyszenie, poprzez publikacj informacji na temat rodziny Skarcego w Internecie oraz prasie. GI-DEC-DS-172/05 Warszawa dnia 6 lipca 2005 r. DECYZJA Na podstawie art. 104 l ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postpowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 z pón. zm.), w zw. z art. 12 pkt 2 oraz art. 23 ust. 1 pkt 2 i 3 i art. 22 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz. U. z 2002 r. Nr 101, poz. 926 z pón. zm.), w sprawie przetwarzania danych osobowych małoletniej reprezentowanej przez Pana X - przez Stowarzyszenie 7, odmawiam uwzgldnienia wniosku. Uzasadnienie Do Biura Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych wpłynła skarga Pana X, zwanego dalej Skarcym, w sprawie przetwarzania danych osobowych jego przez Stowarzyszenie, zwane dalej Stowarzyszeniem, które wg Skarcego bez podstawy prawnej rozpowszechniło dane osobowe jego córki zawarte w sprzedawanych przez to Stowarzyszenie krzyówkach. W toku postpowania przeprowadzonego przez Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych ustalono nastpujcy stan faktyczny: 1) W dniu 7 kwietnia 2003 r. Skarcy zawarł ze Stowarzyszeniem umow, w przedmiocie gromadzenia funduszy przeznaczonych na udzielanie pomocy córce Skarcego zwizanej z rehabilitacj, leczeniem, zakupem lekarstw, sprztu itp. 2) Moc przedmiotowej umowy, Skarcy upowanił Stowarzyszenie do rozpowszechniania informacji o małoletniej w tym do przetwarzania jej danych osobowych (jej wizerunku) na stronach internetowych oraz w innych materiałach informacyjno promocyjnych Stowarzyszenia w celu pozyskania funduszy na pomoc zwizan z rehabilitacj, leczeniem, zakupem lekarstw, sprztu itp.
3) Pismem z dnia 7 kwietnia 2003 r. Prezes Zarzdu Stowarzyszenia wystpił do Skarcego o napisanie apelu, który Stowarzyszenie bdzie mogło rozsyła do firm oraz wystpił do Skarcego o zdjcie małoletniej. 4) Skarcy sformułował apel, w którym zawarł zarówno informacje o stanie zdrowia swojej córki jak równie informacje o sytuacji materialnej swojej rodziny. 5) Wizerunek oraz inne informacje dotyczce małoletniej rozpowszechniane były przez Stowarzyszenie w sprzedawanych przez to Stowarzyszenie krzyówkach. 6) W pismach kierowanych do Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych, Skarcy podnosił, i w apelu umieszczonym w krzyówkach ujawniono wizerunek małoletniej, na co Stowarzyszenie nie miało wyranej zgody, a nadto, e rozpowszechniało informacje o sytuacji rodzinnej Skarcego. 7) Stowarzyszenie przekazywało pienidze zebrane dla małoletniej zgodnie z zawart umow na okoliczno leczenia i rehabilitacji. 8) W dniu 29 padziernika 2003 r. Stowarzyszenie przekazało na makulatur firmie Z niesprzedane i wycofane z obiegu krzyówki zawierajce dane małoletniej, a w zwizku z tym Stowarzyszenie zaprzestało przetwarzania danych osobowych małoletniej oraz informacji o sytuacji rodzinnej (finanse rodziców). 9) Skarcy, po wycofaniu z obiegu przez Stowarzyszenie krzyówek z wizerunkiem małoletniej, kierował do Stowarzyszenia korespondencj (proby o pomoc z dnia 31 stycznia oraz 28 kwietnia 2004 r.), w której okrelał sytuacj materialn swojej rodziny, jak i informował Stowarzyszenie o stanie zdrowia małoletniej. Majc na uwadze powysze po zapoznaniu si z całoci materiału dowodowego zebranego w sprawie Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych, stwierdził co nastpuje: Zgodnie z art. 23 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz. U. z 2002 r. Nr 101, poz. 926 z pón. zm.), zwanej dalej ustaw, przetwarzanie danych osobowych jest dopuszczalne tylko wtedy, gdy spełniona zostanie jedna z wymienionych w tym przepisie przesłanek. Przesłanki te odnosz si do wszelkich form przetwarzania danych wymienionych w art. 7 pkt 2 ustawy, w tym w szczególnoci do ich udostpniania i przechowywania. S take wzgldem siebie równoprawne, co oznacza, e dla legalnoci procesu przetwarzania danych wystarczajce jest spełnienie jednej z przesłanek. Przepis art. 23 ust. 1 ustawy powizany jest cile z treci art. 51 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, który zawiera wymóg istnienia podstawy ustawowej dla powstania obowizku ujawniania informacji 2
dotyczcych własnej osoby oraz zasad i trybu gromadzenia oraz udostpniania informacji. Dyspozycj powołanego art. 51 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej wypełnia ustawa o ochronie danych osobowych, jednake z jej art. 1 ust. 2 wynika, i przysługujce kademu prawo do ochrony dotyczcych go danych osobowych nie ma charakteru absolutnego, bowiem przetwarzanie danych moe mie miejsce ze wzgldu na dobro publiczne, dobro osoby, której dane dotycz, lub dobro osób trzecich w zakresie i trybie okrelonym ustaw. Zgodnie natomiast z art. 23 ust. 1 pkt 2 ustawy, przetwarzanie danych jest dopuszczalne wtedy, gdy jest to niezbdne dla zrealizowania uprawnienia lub spełnienia obowizku wynikajcego z przepisu prawa. Tym samym powołany art. 23 ust. 1 pkt 2 ustawy odsyła do przepisów usytuowanych w innych dziedzinach prawa. Zgodnie natomiast z art. 23 ust. 1 pkt 3 ustawy, jest to konieczne do realizacji umowy, gdy osoba, której dane dotycz, jest jej stron lub gdy jest to niezbdne do podjcia działa przed zawarciem umowy na danie osoby, której dane dotycz. Tym samym, zgoda na przetwarzanie danych, o której mówi przesłanka z art. 23 ust. 1 pkt 1 ustawy, nie jest jedyn przesłank legalizujc proces przetwarzania danych osobowych. Majc na uwadze powysze podkrelenia wymaga, i z treci umowy, jak Skarcy zawarł w dniu 7 kwietnia 2003 r. ze Stowarzyszeniem wynika, e upowanił on ww. Stowarzyszenie do rozpowszechniania informacji o małoletniej (w tym przetwarzania danych osobowych) oraz jej wizerunku na stronach internetowych oraz w innych materiałach informacyjno promocyjnych Stowarzyszenia w celu pozyskania funduszy na pomoc. Naley przy tym zauway, i jest rzecz oczywist, i Skarcy, jako przedstawiciel małoletniej był upowaniony do podpisania ze Stowarzyszeniem umowy ze skutkiem prawnym dla swojej córki. Powysze wynika bowiem z przepisów art. 98 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuczy (Dz. U. Nr 9, poz. 59 z pón. zm.), w zw. z art. 95 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16 poz. 93 z pón. zm.). Z tego te powodu uzasadnione jest twierdzenie, i poprzez zawarcie ze Stowarzyszeniem umowy, w której Skarcy upowanił Stowarzyszenie do przetwarzania danych osobowych jego córki m.in. w celu rozpowszechniania o niej informacji i wizerunku na stronach internetowych, jak równie w innych materiałach informacyjnych, promocyjnych Stowarzyszenia, słucych do pozyskania funduszy na pomoc córce Skarcego - wyraził on zgod na podejmowanie wskazanych czynnoci przez ww. Stowarzyszenie, z bezporednim skutkiem dla reprezentowanego, tj. małoletniej. Dlatego te, w ocenie Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych, stosownie do przepisu art. 23 ust. 1 pkt 3 ustawy, Stowarzyszenie było nie tylko uprawnione ale i zobowizane do przetwarzania danych osobowych córki Skarcego w granicach wyznaczonych potrzebami zwizanymi bezporednio z wykonaniem (realizacj) umowy, jak Skarcy zawarł ze Stowarzyszeniem, tj. do rozpowszechniania informacji dotyczcych jego córki 3
na stronach internetowych oraz w innych materiałach informacyjno promocyjnych. Natomiast po rozwizaniu ze Skarcym umowy z dnia 7 kwietnia 2003 r., w oparciu o któr rozpowszechniano krzyówki z wizerunkiem małoletniej, Stowarzyszenie uprawnione jest do przetwarzania danych zawartych w przedmiotowej umowy na podstawie art. 23 ust. 1 pkt 2 ustawy. Powysze wynika z przepisów ustawy z dnia 29 wrzenia 1994 r. o rachunkowoci (tekst jednolity: Dz. U. 2002 r. Nr 76 poz. 694 z pón. zm.). Przepis art. 74 ust. 2 pkt 3 ww. ustawy, zobowizuje bowiem Stowarzyszenie do przechowywania dowodów ksigowych dotyczcych wpływów ze sprzeday detalicznej - do dnia zatwierdzenia sprawozdania finansowego za dany rok obrotowy, nie krócej jednak ni do dnia rozliczenia osób, którym powierzono składniki aktywów objte sprzeda detaliczn. Doda równie naley, i na podstawie art. 74 ust. 2 pkt 8 ustawy o rachunkowoci, Stowarzyszenie jest zobowizane do przechowywania pozostałych dowodów ksigowych oraz dokumentów (nie wymienionych w art. 74 ww. ustawy) przez okres 5 lat od pocztku roku nastpujcego po roku obrotowym, którego dane zbiory dotycz. Zdaniem Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych nieuzasadnione s jednoczenie podnoszone przez Skarcego okolicznoci, i Stowarzyszenie bezprawnie umieciło w apelu rozpowszechnianym w krzyówkach oprócz danych dotyczcych choroby córki, równie informacje o jego sytuacji rodzinnej. Podkreli bowiem naley, i to Skarcy w apelu skierowanym do Stowarzyszenia okrelił zakres danych, jakie Stowarzyszenie miało rozpowszechnia w zwizku z zawart umow. Z przedmiotowego apelu oraz pisma Stowarzyszenia z dnia 7 kwietnia 2003 r. w sposób jednoznaczny wynika natomiast, i Stowarzyszenie zostało upowanione nie tylko do przetwarzania danych osobowych małoletniej ale równie do przetwarzania danych o sytuacji rodzinnej Skarcego. W przedmiotowym apelu Skarcy zawarł bowiem zarówno informacje o swojej sytuacji materialnej, jak równie wskazał, e wraz ze swoj on s rencistami (informacje te Stowarzyszenie rozpowszechniało w krzyówkach ). Zauway nadto naley, i nawet po rozwizaniu ze Stowarzyszeniem umowy, Skarcy kierował do ww. podmiotu pisma, w których okrelał swoj sytuacj rodzinn, jak równie przedstawiał informacje o stanie zdrowia córki. Warto ponadto podkreli fakt, i w dniu 29 padziernika 2003 r. Stowarzyszenie przekazało na makulatur Z, niesprzedane i wycofane z obiegu krzyówki zawierajce dane osobowe małoletniej. Tre skargi wskazuje jednak, e w istocie Skarcy kwestionuje rzetelno działa podejmowanych przez Stowarzyszenie. Wskaza zatem naley, i sposób nadzoru nad stowarzyszeniami oraz rodki z tym nadzorem zwizane, okrelone zostały przepisami ustawy z dnia 7 kwietnia 1989 r. Prawo o stowarzyszeniach (tekst jednolity: Dz. U. 2001 r. Nr 79 poz. 855 z pón. zm.). Stosownie do art. 8 ust. 5 ww. ustawy, nadzór nad działalnoci stowarzysze naley 4
do: wojewody właciwego ze wzgldu na siedzib stowarzyszenia - w zakresie nadzoru nad działalnoci stowarzysze jednostek samorzdu terytorialnego (art. 8 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy); starosty właciwego ze wzgldu na siedzib stowarzyszenia - w zakresie nadzoru nad innymi ni wymienione w pkt 1 stowarzyszeniami (art. 8 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy). Natomiast, w myl art. 28 ustawy Prawo o stowarzyszeniach, w razie stwierdzenia, e działalno stowarzyszenia jest niezgodna z prawem lub narusza postanowienia statutu w sprawach, o których mowa w art. 10 ust. 1 i 2, organ nadzorujcy, w zalenoci od rodzaju i stopnia stwierdzonych nieprawidłowoci, moe wystpi o ich usunicie w okrelonym terminie, udzieli ostrzeenia władzom stowarzyszenia, wystpi do sdu o zastosowanie rodka okrelonego w art. 29. Z powyszego jednoznacznie wynika zatem, i Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych nie jest władny do oceny działa Stowarzyszenia pod ktem realizacji umowy zawartej ze Skarcym w dniu 7 kwietnia 2003 r. Generalny Inspektor jest bowiem organem, którego zakres kompetencji został cile okrelony przepisami ustawy i zakres ten dotyczy wyłcznie ochrony danych osobowych. W adnym wypadku nie jest on natomiast organem upowanionym do nadzoru nad działalnoci stowarzysze. Dla potwierdzenia słusznoci powyszego stanowiska, warto przytoczy pogld, jaki w wyroku z dnia 2 marca 2001 r. zaprezentował Naczelny Sd Administracyjny stwierdzajc m.in.: (...) Generalny Inspektor (...) nie jest organem kontrolujcym ani nadzorujcym prawidłowo stosowania prawa materialnego i procesowego w sprawach nalecych do właciwoci innych organów, słub czy sdów, których orzeczenia podlegaj ocenom w toku instancji czy w inny sposób okrelony odpowiednimi procedurami (sygn. akt II S.A. 401/00). Powysze kwestie odnosz si równie do wskazywanych przez Skarcego okolicznoci rozpowszechniania wizerunku małoletniej pod katem naruszenia przepisów prawa autorskiego, czy te dóbr osobistych. S to bowiem zagadnienia dotyczce spraw cywilnych, do których rozpoznawania upowanione s sdy powszechne (art. 2 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postpowania cywilnego Dz. U. Nr 43, poz. 296 z pón. zm.), a nie Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych. Z tych wszystkich wzgldów, w ocenie Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych, materiał dowodowy przedmiotowej sprawy pozwala na stwierdzenie, i przetwarzanie danych osobowych córki Skarcego przez Stowarzyszenie nie naruszyło przepisów ustawy o ochronie danych osobowych. W tym stanie faktycznym i prawnym Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych rozstrzygnł, jak we wstpie. 5