Podstawy finansów i inwestowania w biznesie Wykład 4
Działalność gospodarcza zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły Podstawa prawna: ustawa o swobodzie działalności gospodarczej, art. 2 (Dz.U.2004 Nr 173, poz. 1807) Podstawy ekonomii 2
Przedsiębiorca 1. osoba fizyczna prowadząca jednoosobową działalność gospodarczą 2. osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej 3. osoba prawna (spółki kapitałowe prawa handlowego) 4. jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej (spółki osobowe prawa handlowego) Podstawa prawna: ustawa o swobodzie działalności gospodarczej, art. 4 (Dz.U.2004 Nr 173, poz. 1807) Studia podyplomowe Informatyka i Zarządzanie 3
Nowości prawne Możliwość złożenia przez przedsiębiorcę wniosku do właściwego organu o wiążącą interpretację prawa podatkowego (art. 10) Ograniczenie zakresu obowiązujących koncesji, licencji i zezwoleń (art. 46-75) Ograniczenie kontroli przedsiębiorcy prowadzonej przez zewnętrzne organy (art. 83) Zakaz prowadzenia więcej niż jednej kontroli jednocześnie (art. 82) Wprowadzenie nowej klasyfikacji małych i średnich przedsiębiorstw (art. 104-106) Podstawa prawna: ustawa o swobodzie działalności gospodarczej, (Dz.U.2004 Nr 173, poz. 1807) Studia podyplomowe Informatyka i Zarządzanie 4
Klasyfikacja przedsiębiorstw Mikroprzedsiębiorca zatrudnienie: mniej niż 10 osób obroty netto: mniej niż 2 mln euro aktywa: mniej niż 2 mln euro niezależne Mały przedsiębiorca zatrudnienie: mniej niż 50 osób obroty netto: mniej niż 10 mln euro aktywa: mniej niż 10 mln euro niezależne Średni przedsiębiorca zatrudnienie: mniej niż 250 osób obroty netto: mniej niż 50 mln euro aktywa: mniej niż 43 mln euro niezależne Podstawa prawna: ustawa o swobodzie działalności gospodarczej, (Dz.U.2004 Nr 173, poz. 1807) Studia podyplomowe Informatyka i Zarządzanie 5
Formy prawne prowadzenia działalności gospodarczej 1. osoby fizyczne: indywidualni przedsiębiorcy wspólnicy spółki cywilnej 2. osoby prawne: spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka akcyjna inne podmioty mające osobowość prawną 3. jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej: spółka jawna spółka partnerska spółka komandytowa spółka komandytowo-akcyjna Studia podyplomowe Informatyka i Zarządzanie 6
Indywidualny przedsiębiorca Cel zawiązania: dowolne przedsięwzięcie gospodarcze Założyciele (wspólnicy): osoba fizyczna - właściciel Osobowość prawna: nie ma osobowości prawnej Akt założycielski: brak Minimalny kapitał zakładowy: prawo nie określa Minimalna wysokość wkładu lub udziału: prawo nie określa Organy: brak Reprezentowanie: właściciel Podział zysku: cały wypracowany zysk dla właściciela Odpowiedzialność: całym swoim majątkiem osobistym Studia podyplomowe Informatyka i Zarządzanie 7
Indywidualny przedsiębiorca Zalety tania i prosta procedura rejestracji brak określonego prawem minimalnego kapitału zakładowego jednoosobowe zarządzanie (elastyczność podejmowania decyzji) możliwość wyboru dogodnej formy opodatkowania możliwość stosowania uproszczonych form księgowych właścicielowi przypada cały zysk Wady nieograniczona odpowiedzialność całym swoim majątkiem Studia podyplomowe Informatyka i Zarządzanie 8
Spółka cywilna Cel zawiązania: dowolne przedsięwzięcie gospodarcze Założyciele (wspólnicy): minimum 2 osoby Osobowość prawna: nie ma osobowości prawnej Akt założycielski: umowa pisemna Minimalny kapitał zakładowy: prawo nie określa Minimalna wysokość wkładu lub udziału: prawo nie określa Organy: brak Reprezentowanie: każdy wspólnik Podział zysku: równy (umowa może przewidywać inaczej) Odpowiedzialność: całym swoim majątkiem, solidarnie z innymi wspólnikami Studia podyplomowe Informatyka i Zarządzanie 9
Spółka cywilna Zalety brak określonego prawem minimalnego kapitału zakładowego możliwość wniesienia do spółki aportu rzeczowego możliwość wniesienia do spółki jako wkładu własnej pracy możliwość wyboru dogodnej formy opodatkowania możliwość stosowania uproszczonych form księgowych Wady wspólnicy odpowiadają solidarnie i bez ograniczeń za zobowiązania spółki Studia podyplomowe Informatyka i Zarządzanie 10
prawa handlowego osobowe Spółka jawna Spółka partnerska prawa handlowego kapitałowe Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka komandytowa Spółka komandytowoakcyjna Spółka akcyjna Podstawa prawna: kodeks spółek handlowych (Dz.U.2000 Nr 94, poz. 1037) Studia podyplomowe Informatyka i Zarządzanie 11
prawa handlowego osobowe Spółka jawna Spółka partnerska prawa handlowego kapitałowe Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka komandytowa Spółka komandytowoakcyjna Spółka akcyjna Podstawa prawna: kodeks spółek handlowych (Dz.U.2000 Nr 94, poz. 1037) Studia podyplomowe Informatyka i Zarządzanie 12
Spółka jawna Cel zawiązania: dowolne przedsięwzięcie gospodarcze Założyciele (wspólnicy): minimum 2 osoby Osobowość prawna: nie ma osobowości prawnej Akt założycielski: umowa pisemna Minimalny kapitał zakładowy: prawo nie określa Minimalna wysokość wkładu lub udziału: prawo nie określa Organy: brak Reprezentowanie: każdy wspólnik (umowa może przewidywać inaczej) Podział zysku: równy (umowa może przewidywać inaczej) Odpowiedzialność: całym swoim majątkiem, solidarnie z innymi wspólnikami Studia podyplomowe Informatyka i Zarządzanie 13
Spółka jawna Zalety brak określonego prawem minimalnego kapitału zakładowego Wady konieczność rejestracji w sądzie gospodarczym możliwość wniesienia do spółki aportu rzeczowego wspólnicy odpowiadają solidarnie i bez ograniczeń za zobowiązania spółki możliwość stosowania uproszczonych form księgowych na przyjęcie nowego wspólnika wymagana jest zgoda wszystkich wspólników Podstawa prawna: kodeks spółek handlowych, art. 22-85 (Dz.U.2000 Nr 94 poz. 1037) Studia podyplomowe Informatyka i Zarządzanie 14
Spółka jawna Studia podyplomowe Informatyka i Zarządzanie 15
prawa handlowego osobowe Spółka jawna Spółka partnerska prawa handlowego kapitałowe Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka komandytowa Spółka komandytowoakcyjna Spółka akcyjna Podstawa prawna: kodeks spółek handlowych (Dz.U.2000 Nr 94, poz. 1037) Studia podyplomowe Informatyka i Zarządzanie 16
prawa handlowego osobowe Spółka jawna Spółka partnerska prawa handlowego kapitałowe Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka komandytowa Spółka komandytowoakcyjna Spółka akcyjna Podstawa prawna: kodeks spółek handlowych (Dz.U.2000 Nr 94, poz. 1037) Studia podyplomowe Informatyka i Zarządzanie 17
Spółka partnerska Cel zawiązania: wykonywanie minimum jednego zawodu wolnego Założyciele (wspólnicy): minimum 2 (osoby fizyczne) Osobowość prawna: nie ma osobowości prawnej Akt założycielski: pisemna umowa Minimalny kapitał zakładowy: prawo nie określa Minimalna wysokość wkładu lub udziału: prawo nie określa Organy: brak (ale umowa może przewidywać Zarząd) Reprezentowanie: każdy partner (umowa może przewidywać inaczej) Podział zysku: równy (umowa może przewidywać inaczej) Odpowiedzialność: każdy partner za swoje poczynania Studia podyplomowe Informatyka i Zarządzanie 18
Spółka partnerska Studia podyplomowe Informatyka i Zarządzanie 19
prawa handlowego osobowe Spółka jawna Spółka partnerska prawa handlowego kapitałowe Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka komandytowa Spółka komandytowoakcyjna Spółka akcyjna Podstawa prawna: kodeks spółek handlowych (Dz.U.2000 Nr 94, poz. 1037) Studia podyplomowe Informatyka i Zarządzanie 20
prawa handlowego osobowe Spółka jawna Spółka partnerska prawa handlowego kapitałowe Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka komandytowa Spółka komandytowoakcyjna Spółka akcyjna Podstawa prawna: kodeks spółek handlowych (Dz.U.2000 Nr 94, poz. 1037) Studia podyplomowe Informatyka i Zarządzanie 21
Spółka komandytowa Cel zawiązania: prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną nazwą Założyciele (wspólnicy): minimum 2, w tym komplementariusz, komandytariusz Osobowość prawna: nie ma osobowości prawnej Akt założycielski: umowa w formie aktu notarialnego Minimalny kapitał zakładowy: prawo nie określa Minimalna wysokość wkładu lub udziału: prawo nie określa Organy: brak Reprezentowanie: każdy komplementariusz (umowa może przewidywać inaczej) Podział zysku: proporcjonalnie do wkładów (umowa może przewidywać inaczej) Odpowiedzialność: komplementariusz całym swoim majątkiem, komandytariusz tylko do sumy komandytowej Studia podyplomowe Informatyka i Zarządzanie 22
Spółka komandytowa Zalety brak określonego prawem minimalnego kapitału zakładowego Wady konieczność rejestracji w sądzie gospodarczym możliwość wniesienia do spółki aportu rzeczowego komplementariusze odpowiadają solidarnie i bez ograniczeń za zobowiązania spółki odpowiedzialność komandytariusza za zobowiązania spółki jest ograniczona do określonego limitu na przyjęcie nowego wspólnika wymagana jest zgoda wszystkich wspólników Podstawa prawna: kodeks spółek handlowych, art. 102-124 (Dz.U.2000 Nr 94 poz. 1037) Studia podyplomowe Informatyka i Zarządzanie 23
Spółka komandytowa Studia podyplomowe Informatyka i Zarządzanie 24
prawa handlowego osobowe Spółka jawna Spółka partnerska prawa handlowego kapitałowe Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka komandytowa Spółka komandytowoakcyjna Spółka akcyjna Podstawa prawna: kodeks spółek handlowych (Dz.U.2000 Nr 94, poz. 1037) Studia podyplomowe Informatyka i Zarządzanie 25
prawa handlowego osobowe Spółka jawna Spółka partnerska prawa handlowego kapitałowe Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka komandytowa Spółka komandytowoakcyjna Spółka akcyjna Podstawa prawna: kodeks spółek handlowych (Dz.U.2000 Nr 94, poz. 1037) Studia podyplomowe Informatyka i Zarządzanie 26
Spółka komandytowa-akcyjna Cel zawiązania: prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną nazwą Założyciele (wspólnicy): minimum 2, w tym komplementariusz, akcjonariusz Osobowość prawna: nie ma osobowości prawnej Akt założycielski: statut w formie aktu notarialnego Minimalny kapitał zakładowy: 50.000 zł Minimalna wysokość wkładu lub udziału: prawo nie określa Organy: walne zgromadzenie rada nadzorcza (gdy min. 26 akcjonariuszy) Reprezentowanie: każdy komplementariusz (statut może przewidywać inaczej) Podział zysku: proporcjonalnie do wkładów (statut może przewidywać inaczej) Odpowiedzialność: każdy komplementariusz całym swoim majątkiem Studia podyplomowe Informatyka i Zarządzanie 27
Spółka komandytowa-akcyjna Studia podyplomowe Informatyka i Zarządzanie 28
prawa handlowego osobowe Spółka jawna Spółka partnerska prawa handlowego kapitałowe Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka komandytowa Spółka komandytowoakcyjna Spółka akcyjna Podstawa prawna: kodeks spółek handlowych (Dz.U.2000 Nr 94, poz. 1037) Studia podyplomowe Informatyka i Zarządzanie 29
prawa handlowego osobowe Spółka jawna Spółka partnerska prawa handlowego kapitałowe Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka komandytowa Spółka komandytowoakcyjna Spółka akcyjna Podstawa prawna: kodeks spółek handlowych (Dz.U.2000 Nr 94, poz. 1037) Studia podyplomowe Informatyka i Zarządzanie 30
Spółka z o.o. Cel zawiązania: każdy cel prawnie dopuszczalny Założyciele (wspólnicy): minimum 1 Osobowość prawna: ma osobowość prawną Akt założycielski: umowa w formie aktu notarialnego Minimalny kapitał zakładowy: 5.000 zł Minimalna wysokość wkładu lub udziału: 50 zł Organy: walne zgromadzenie wspólników rada nadzorcza komisja rewizyjna Reprezentowanie: zarząd Podział zysku: w stosunku do udziałów Odpowiedzialność: spółka do wysokości udziału wspólników oraz majątku spółki Studia podyplomowe Informatyka i Zarządzanie 31
Spółka z o.o. Zalety odpowiedzialność wspólników (udziałowców) jest ograniczona do określonej kwoty udziału możliwość powoływania do kierownictwa spółki osób nie będących wspólnikami wysoka wiarygodność spółki wynikająca z kapitału spółki Wady konieczność rejestracji w sądzie gospodarczym umowa w formie aktu notarialnego obowiązek prowadzenia pełnej księgowości wysokie koszty zawiązania spółki minimalny kapitał zakładowy wynosi 5.000 zł Studia podyplomowe Informatyka i Zarządzanie 32
prawa handlowego osobowe Spółka jawna Spółka partnerska prawa handlowego kapitałowe Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka komandytowa Spółka komandytowoakcyjna Spółka akcyjna Podstawa prawna: kodeks spółek handlowych (Dz.U.2000 Nr 94, poz. 1037) Studia podyplomowe Informatyka i Zarządzanie 33
prawa handlowego osobowe Spółka jawna Spółka partnerska prawa handlowego kapitałowe Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka komandytowa Spółka komandytowoakcyjna Spółka akcyjna Podstawa prawna: kodeks spółek handlowych (Dz.U.2000 Nr 94, poz. 1037) Studia podyplomowe Informatyka i Zarządzanie 34
Spółka akcyjna Cel zawiązania: prawo nie określa Założyciele (wspólnicy): minimum 1 Osobowość prawna: ma osobowość prawną Akt założycielski: statut w formie aktu notarialnego Minimalny kapitał zakładowy: 100.000 zł Minimalna wysokość wkładu lub udziału: 1 gr Organy: walne zgromadzenie akcjonariuszy rada nadzorcza komisja rewizyjna Reprezentowanie: zarząd Podział zysku: od wartości akcji (umowa może przewidywać inaczej) Odpowiedzialność: spółka do wysokości majątku Studia podyplomowe Informatyka i Zarządzanie 35
Spółka akcyjna Zalety odpowiedzialność akcjonariuszy (założycieli) jest ograniczona do wysokości posiadanych akcji możliwość powoływania do kierownictwa spółki osób nie będących wspólnikami możliwość pozyskania kapitału w drodze publicznej emisji akcji bardzo wysoka wiarygodność spółki wynikająca z dużego kapitału spółki Wady konieczność rejestracji w sądzie gospodarczym statut w formie aktu notarialnego obowiązek prowadzenia pełnej księgowości wysokie koszty zawiązania spółki minimalny kapitał zakładowy wynosi 100.000 zł Studia podyplomowe Informatyka i Zarządzanie 36
Akty założycielskie Podmiot gospodarczy jednoosobowe przedsiębiorstwo prywatne spółka cywilna spółka jawna spółka partnerska spółka komandytowa spółka komandytowoakcyjna spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka akcyjna Akt założycielski zaświadczenie o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej umowa spółki w formie pisemnej dla celów dowodowych, zaświadczenie o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej umowa spółki w formie pisemnej dla celów dowodowych umowa spółki w formie pisemnej dla celów dowodowych umowa spółki w formie aktu notarialnego statut spółki w formie aktu notarialnego umowa spółki w formie aktu notarialnego statut spółki w formie aktu notarialnego Wymogi legalizacyjne zgłoszenie do ewidencji działalności gospodarczej prowadzonej przez urząd gminy zarejestrowanie spółki w sądzie rejestrowym Studia podyplomowe Informatyka i Zarządzanie 37
Ograniczenia działalności gospodarczej Grupy działalności gospodarczej podlegające ograniczeniu działalność koncesjonowana działalność licencjonowana działalność wymagająca zezwolenia lub zgody działalność regulowana Ponadto w niektórych przypadkach prowadzenie działalności gospodarczej uwarunkowane jest obowiązkiem posiadania kwalifikacji zawodowych przez przedsiębiorcę lub zatrudnionego pracownika Studia podyplomowe Informatyka i Zarządzanie 38
Działalność koncesjonowana 1 2 3 4 5 6 poszukiwanie lub rozpoznawanie złóż kopalin, wydobywanie kopalin ze złóż, bezzbiornikowe magazynowanie substancji, składowanie odpadów w górotworze, w tym w podziemnych wyrobiskach górniczych wytwarzanie i obrót materiałami wybuchowymi, bronią i amunicją oraz wyrobami i technologią o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym wytwarzanie, przetwarzanie, magazynowanie, przesyłanie, dystrybucja i obrót paliwami i energią ochrona osób i mienia rozpowszechnianie programów radiowych i telewizyjnych przewozy lotnicze Studia podyplomowe Informatyka i Zarządzanie 39
Działalność licencjonowana podejmowanie i wykonywanie transportu drogowego (w tym działalność taksówkarzy i firm przewozowych w transporcie krajowym i międzynarodowym) wykonywanie przewozów kolejowych osób lub rzeczy oraz udostępnianie pojazdów trakcyjnych Studia podyplomowe Informatyka i Zarządzanie 40
Działalność wymagająca zezwolenia lub zgody Zezwolenia wymaga hurtowy obrót napojami alkoholowymi, sprzedaż napojów alkoholowych przeznaczonych do spożycia na miejscu lub poza miejscem sprzedaży, wyrób i rozlew wyrobów winiarskich prowadzenie działalności ubezpieczeniowej hurtowy obrót środkami farmaceutycznymi i materiałami medycznymi, wytwarzanie tych środków o materiałów oraz prowadzenie apteki ogólnodostępnej zarządzanie lotniskiem wykonywanie czynności agenta ubezpieczeniowego świadczenie usług detektywistycznych i wiele innych... W tym również utrzymywanie chartów rasowych lub ich mieszańców Studia podyplomowe Informatyka i Zarządzanie 41
Działalność regulowana Rodzaje działalności gospodarczej przechowywanie dokumentacji osobowej i płacowej pracodawców o czasowym okresie przechowywania prowadzenie indywidualnej praktyki lekarskiej, indywidualnej specjalistycznej praktyki lekarskiej, grupowej praktyki lekarskiej oraz kształcenie i kształcenie podyplomowe lekarzy i lekarzy dentystów prowadzenie stacji kontroli pojazdów działalność kantorowa wytwarzanie i magazynowanie biokomponentów prowadzenie ośrodka szkolenia kierowców, pracowni psychologicznej dla instruktorów, egzaminatorów i kierowców, prowadzenie kursów dokształcających dla kierowców przewożących towary niebezpieczne i wiele innych... W tym również organizowanie wyścigów konnych Studia podyplomowe Informatyka i Zarządzanie 42
Działalność objęta obowiązkiem posiadania kwalifikacji zawodowych Zawody adwokaci i aplikanci adwokaccy biegli sądowi i tłumacze przysięgli biegli rewidenci rzecznicy patentowi doradcy podatkowi maklerzy personel lotniczy lekarze i lekarze stomatolodzy i inni... Zezwolenia, licencje, uprawnienia zawodowe licencja detektywa licencja pracownika ochrony fizycznej uprawnienia SEP dla elektryków Studia podyplomowe Informatyka i Zarządzanie 43