RANKING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH W WOJEWÓDZTWIE ŚWIĘTOKRZYSKIM W I PÓŁROCZU 211 ROKU Kielce, październik 211
Wojewódzki Urząd Pracy w Kielcach ul. Witosa 86, 25-561 Kielce tel. 41 36 41 6, fax 41 36 41 666 strona internetowa: www.wup.kielce.pl e-mail: wup@wup.kielce.pl Redakcja: Wydział Badań i Analiz Rynku Pracy WUP w Kielcach Niniejsza publikacja udostępniona jest na stronie internetowej Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Kielcach. Przedruk w całości lub części oraz wykorzystanie danych statystycznych w druku dozwolone wyłącznie z podaniem źródła.
SPIS TREŚCI str. UWAGI METODYCZNE 5 WSTĘP 9 1. ANALIZA BEZROBOCIA WEDŁUG ZAWODÓW 11 1.1. Poziom i struktura bezrobocia 11 1.2. Struktura bezrobotnych według wielkich grup 13 1.3. Ranking bezrobotnych 18 1.4. Zawody, w których poszukują pracy bezrobotne kobiety 19 1.5. Bezrobotni do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki 23 1.6. Bezrobotni pozostający bez pracy powyżej 12 miesięcy 24 1.7. Bezrobotni według Polskiej Klasyfikacji Działalności 27 1.8. Zróżnicowanie terytorialne bezrobocia 28 1.8.1. Bezrobotni według i specjalności 28 2. WOLNE MIEJSCA PRACY I MIEJSCA AKTYWIZACJI ZAWODOWEJ WEDŁUG ZAWODÓW 38 2.1. Wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej według Polskiej Klasyfikacji Działalności 39 2.2. Wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej według wielkich grup 39 2.3. Terytorialne zróżnicowanie wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej 47 3. ZAWODY DEFICYTOWE I NADWYŻKOWE 5 3.1. Zawody deficytowe i nadwyżkowe w oparciu o wskaźnik intensywności deficytu / nadwyżki 5 3.1.1. Zawody deficytowe 52 3.1.2. Zawody nadwyżkowe 55 3.1.3. Zawody zrównoważone 6 3.2. Zawody deficytowe i nadwyżkowe według powiatów 61 4. WNIOSKI 66 Aneks statystyczny 71-159 Tablice 3
SPIS TABLIC str. 1. Bezrobotni oraz wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej według wielkich grup w I półroczu 211 roku 72 2. Bezrobotni zarejestrowani na koniec czerwca 211 roku według 2 i 4-cyfrowych grup 73-86 3. Bezrobotni rejestrujący się w I półroczu 211 roku oraz wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej według 2 i 4-cyfrowych grup 87-1 4. Ranking nadwyżkowych i deficytowych w I półroczu 211 roku według 2-cyfrowych grup 11-12 5. Ranking nadwyżkowych i deficytowych w I półroczu 211 roku według 4-cyfrowych grup 13-113 6. Zawody nadwyżkowe i deficytowe w I półroczu 211 roku według 6-cyfrowych grup 114-155 7. Ranking generujących długotrwałe bezrobocie w I półroczu 211 roku według 2-cyfrowych grup 156 8. Ranking ze względu na wskaźnik szansy uzyskania oferty pracy w I półroczu 211 roku według 2-cyfrowych grup 157 9. Bezrobotni według rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy oraz wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej w I półroczu 211 roku 158-159 4
UWAGI METODYCZNE 1. Statystykę bezrobotnych według i specjalności opracowano na podstawie Załącznika Nr 3 Bezrobotni oraz wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej według i specjalności do sprawozdania MPiPS-1 o rynku pracy. Załącznik sporządzany jest od 1995 roku w okresach półrocznych - wg stanu na koniec czerwca i grudnia każdego roku. Nazwy i symbole wykazane zostały zgodnie z: - Klasyfikacją Zawodów i Specjalności wprowadzoną Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 27 kwietnia 21 roku w sprawie klasyfikacji i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania (Dz. U. Nr 82, poz. 537), która weszła w życie z dniem 1 lipca 21 roku, zastąpiła ona KZiS wprowadzoną Rozporządzeniem Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 8 grudnia 24 roku w sprawie klasyfikacji i specjalności dla potrzeb rynku pracy oraz zakresu jej stosowania (Dz.U. Nr 265, poz. 2644 z późn. zm.). Nowa Klasyfikacja została opracowana na podstawie Międzynarodowego Standardu Klasyfikacji Zawodów ISCO-8 i uwzględnia zawody objęte Klasyfikacją Zawodów Szkolnictwa Zawodowego. 2. Powyższa klasyfikacja obejmuje: 1 grup wielkich, 43 grupy duże (wewnętrzny podział grup wielkich), 132 grupy średnie (wewnętrzny podział grup dużych) i 444 grupy elementarne (wewnętrzny podział grup średnich), przy czym grupy elementarne obejmują 2.36 i specjalności. 3. W omawianej statystyce stosuje się kryterium klasyfikacji bezrobotnych poprzednio pracujących według zawodu wykonywanego przez nich w ostatnim miejscu pracy. Bezrobotnych dotychczas niepracujących klasyfikuje się według zawodu wyuczonego, zgodnie z posiadanym świadectwem (dyplomem) ukończenia kształcenia szkolnego lub kursowego. Grupa bez zawodu obejmuje osoby, które nie spełniają jednocześnie dwóch warunków: a) nie posiadają świadectwa (dyplomu) ukończenia kształcenia szkolnego lub kursowego, 5
b) nie posiadają udokumentowanej ciągłości pracy w okresie minimum 1 roku w tym samym zawodzie. Omawiana grupa dotyczy przede wszystkim osób z wykształceniem gimnazjalnym i niższym oraz osób, które ukończyły liceum ogólnokształcące lub profilowane i jednocześnie nie spełniają warunków wynikających z podpunktu a i b. 4. Zgodnie z Klasyfikacją Zawodów i Specjalności bezrobotni rejestrowani są według sześciocyfrowych kodów zawodu, które mogą być zagregowane w grupy elementarne (czterocyfrowe), a następnie w grupy średnie (trzycyfrowe), duże (dwucyfrowe) i wielkie (jednocyfrowe). Zakres tematyczny monitoringu deficytowych i nadwyżkowych za I półrocze 211 roku uwzględnia 1 wielkich grup, 42 grupy duże oraz 392 grupy elementarne, z wyszczególnieniem danych zagregowanych na poziomie województwa. 5. W części opracowania dotyczącej wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej: - według sektorów ekonomicznych i sekcji działalności gospodarczej wykorzystano dane z Załącznika Nr 2 Bezrobotni według rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy, poszukujący pracy oraz wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej, - według wykorzystano dane z Załącznika Nr 3 Bezrobotni oraz wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej według i specjalności. Różnica w liczbie wolnych miejsc pracy wykazanych w sprawozdawczości miesięcznej MPiPS-1, a Załącznikami Nr 2 i 3 wynika z wyłączenia w sprawozdawczości półrocznej liczby wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej, z realizacji których pracodawcy zrezygnowali. 6. W Od 1 stycznia 28r. obowiązuje Polska Klasyfikacja Działalności (zwana PKD 27) wprowadzona Rozporządzeniem Rady Ministrów z dn. 24 grudnia 27r. (Dz. U. Nr 251, poz. 1885, z późn. zm.), która zastąpiła Polską Klasyfikację Działalności z 24 roku wprowadzoną Rozporządzeniem Rady Ministrów z dn. 2 stycznia 24r. (Dz. U. Nr 33, poz. 289). 6
7. Według ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy długotrwale bezrobotnym jest osoba, która pozostaje w rejestrach powiatowego urzędu pracy łącznie przez okres ponad 12 miesięcy w okresie ostatnich 2 lat, z wyłączeniem okresów odbywania stażu i przygotowania zawodowego dorosłych. Definicja ta różni się od przyjętej w sprawozdawczości urzędów pracy, zgodnie z którą czas pozostawania bez pracy liczony jest w pełnych miesiącach od momentu ostatniego zarejestrowania się bezrobotnego w powiatowym urzędzie pracy. Pierwsza grupa została wymieniona w podrozdziale 1.1. Poziom i struktura bezrobocia i dotyczy bezrobotnych będących w szczególnej sytuacji na rynku pracy, natomiast druga grupa została scharakteryzowana w podrozdziale 1.6. Bezrobotni pozostający bez pracy powyżej 12 miesięcy. 8. Statystyka bezrobotnych według grup i specjalności oraz czasu pozostawania bez pracy obejmuje wyłącznie grupę osób poprzednio pracujących. 9. Napływ bezrobotnych jest to liczba nowo zarejestrowanych bezrobotnych w urzędach pracy w danym okresie sprawozdawczym. 1. Odpływ bezrobotnych oznacza liczbę bezrobotnych wyrejestrowanych z ewidencji urzędów pracy w danym okresie sprawozdawczym. 11. Podaż pracy obejmuje określoną liczbę ludności w wieku produkcyjnym, tj. wszystkich tych, którzy pracują lub są zdolni i gotowi do podjęcia pracy (zarejestrowani w urzędach pracy). 12. Popyt na pracę oznacza zapotrzebowanie (chłonność) gospodarki na potencjał ludzi zdolnych do pracy. Jest on równy liczbie zagospodarowanych i wolnych miejsc pracy. 7
8
WSTĘP Wojewódzki Urząd Pracy, realizując zadania z zakresu badania popytu na pracę, opracował raport analityczno - statystyczny pt. Ranking deficytowych i nadwyżkowych w województwie świętokrzyskim w I półroczu 211 roku. Prowadzenie monitoringu deficytowych i nadwyżkowych jest jednym z zadań samorządu województwa w zakresie polityki rynku pracy wynikającym z art. 8 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 2 kwietnia 24 roku o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (t.j. Dz. U. z 28r., Nr 69, poz. 415 z późn. zm.). Głównym celem monitoringu jest pokazanie relacji pomiędzy kierunkami kształcenia zawodowego i szkolenia bezrobotnych a potrzebami rynku pracy. Raport opracowany został w oparciu o dane gromadzone przez powiatowe urzędy pracy dotyczące zarejestrowanych bezrobotnych i zgłoszonych wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej. Materiał zawiera analizę sytuacji na rynku pracy w województwie w I półroczu 211 roku, z uwzględnieniem tendencji i zmian występujących w strukturze zawodowej bezrobotnych. Przedstawia charakterystykę miejsc pracy według grup, sektorów ekonomicznych oraz sekcji Polskiej Klasyfikacji Działalności. Zawiera również szczegółową analizę deficytowych i nadwyżkowych dokonaną na podstawie wskaźników nadwyżki / deficytu. Pozwala ona ocenić zapotrzebowanie pracodawców na wybrane zawody, wynikające z miejsc pracy realizowanych przez urzędy pracy. Monitoring nie może stanowić jedynego źródła informacji o zapotrzebowaniu na rynku pracy, gdyż zawarte w nim informacje opierają się wyłącznie na statystykach urzędów pracy oraz nie pozwalają na pełną identyfikację zarówno wielkości jak i struktury popytu i podaży na lokalnym rynku pracy. 9
Wyrażam nadzieję, iż niniejszy raport pozwoli na formułowanie ocen i wniosków niezbędnych dla prawidłowego funkcjonowania systemu kształcenia i szkolenia bezrobotnych. Informacje o kierunkach zmian zachodzących na regionalnym rynku pracy umożliwią instytucjom edukacyjnym i jednostkom szkoleniowym dostosowanie kierunków kształcenia, dokształcania i przekwalifikowania do oczekiwań pracodawców. Opracowanie może być także pomocne przy realizacji przez samorządy powiatowe oraz instytucje i organizacje zajmujące się problematyką rynku pracy programów w zakresie promocji zatrudnienia, łagodzenia skutków bezrobocia i aktywizacji zawodowej bezrobotnych, a tym samym może wpływać na planowe i efektywne gospodarowanie środkami Funduszu Pracy i Europejskiego Funduszu Społecznego. Andrzej Lato Dyrektor Wojewódzkiego Urzędu Pracy 1
1. ANALIZA BEZROBOCIA WEDŁUG ZAWODÓW 1.1. POZIOM I STRUKTURA BEZROBOCIA Rok 21 był okresem stopniowej odbudowy potencjału polskiej gospodarki, po spowolnieniu obserwowanym w 29r. Na tle innych krajów Unii Europejskiej wyniki gospodarcze naszego kraju prezentowały się bardzo dobrze, lokując nasz kraj w gronie europejskich liderów wzrostu. Napływające dane wskazują na utrwalenie tendencji wzrostowych w gospodarce światowej, a głównym czynnikiem ryzyka pozostaje obecnie nierównowaga fiskalna w wielu krajach 1. Na przestrzeni I półrocza 211 roku w województwie zarejestrowało się 52.335 bezrobotnych, tj. o 7.889 mniej (o 13,1%) niż w analogicznym okresie 21 roku. Natomiast z rejestru bezrobocia wyłączono 54.859 osób, tj. o 8.797 mniej (o 13,8%). Liczba bezrobotnych na koniec czerwca 211 roku wyniosła 79.617 osób (w kraju - 1.883.299 osób) i była niższa od notowanej w końcu czerwca 21 roku o 77 osób, tj. o 1,%. Wśród zarejestrowanych bezrobotnych: 41.75 osób to kobiety (52,4% ogółu), 43.565 osób zamieszkiwało na wsi (54,7%), 67.275 osób nie posiadało prawa do zasiłku (84,5%), 12.342 osoby posiadały prawo do zasiłku (15,5%), 3.667 to osoby w okresie do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki ( 4,6%), 1.28 to osoby, które ukończyły szkołę wyższą, do 27 roku życia ( 1,5%), wybrane grupy osób pozostających w szczególnej sytuacji na rynku pracy: 17.927 to bezrobotni do 25 roku życia (22,5%), 42.143 to długotrwale bezrobotni (52,9%), 15.989 to bezrobotni powyżej 5 roku życia (2,1%), 2.757 to bezrobotni bez kwalifikacji zawodowych (26,1%), 25.882 to osoby bez doświadczenia zawodowego (32,5%), 38.574 to bezrobotni bez wykształcenia średniego (48,4%), 4.846 to osoby samotnie wychowujący co najmniej jedno dziecko do 18 roku życia ( 6,1%), 4.21 to bezrobotni niepełnosprawni ( 5,1%). 1 Analiza sytuacji gospodarczej Polski w okresie I-VI, Ministerstwo Gospodarki - Departament Analiz i Prognoz, Warszawa, sierpień 11
Stopa bezrobocia (po korekcie GUS) w województwie na koniec czerwca 211 roku wyniosła 14,7% i na przestrzeni roku zwiększyła się o,2 punktu procentowy (w kraju 11,9%, tj. wzrost o,2 punktu). Najwyższy poziom stopy bezrobocia zanotowano w województwie warmińsko - mazurskim (18,6%), a najniższy w wielkopolskim (8,7%). W końcu czerwca 211 roku w ewidencji urzędów pracy pozostawało 41.75 kobiet, tj. 52,4% (w kraju 53,5%) i 37.867 mężczyzn, tj. 47,6% (w kraju 46,5%). W odniesieniu do końca czerwca 21 roku zwiększyła się populacja bezrobotnych kobiet o 1.769 osób (o 4,4%), zaś populacja mężczyzn zmniejszyła o 2.539 (o 6,3%). Wśród bezrobotnych przeważali mieszkańcy wsi 54,7%, czyli 43.565 bezrobotnych (w kraju 43,1%), natomiast odsetek bezrobotnych zamieszkałych w mieście wyniósł 45,3% - 36.52 osoby (w kraju 56,9%). W porównaniu do końca czerwca 21 roku odnotowano zwiększenie liczby bezrobotnych wśród mieszkańców wsi (o 1.313 osób, tj. o 3,1%), natomiast zmniejszyła się grupa bezrobotnych mieszkańców miast (o 2.83 osoby, tj. o 5,5%). Bezrobotni w wieku 18-34 lata stanowili 53,7% (42.73 osób) ogółu pozostających bez pracy (w kraju 5,5%). Odsetek osób w wieku 18-24 lata w populacji bezrobotnych wyniósł 22,5%, czyli 17.927 bezrobotnych (w kraju 2,9%), zaś w wieku 25-34 lata - 31,2%, tj. 24.83 osoby (w kraju 29,6%). Udział bezrobotnych w pozostałych grupach wiekowych wyniósł: 35-44 lata - 18,% (14.348 osób), 45-54 lata - 18,4% (14.661), 55-59 lat - 7,9% (6.34), 6-64 lata - 2,% (1.574). W kraju udział ww. grup wyniósł odpowiednio: 18,6%, 19,8%, 8,9% i 2,2%. Zmniejszenie liczby bezrobocia wystąpiło w grupie wiekowej 45-54 lata (o 1.328 osób) oraz 35-44 lata (o 36). Natomiast wzrost bezrobocia miał miejsce w grupie wiekowej 6-64 lata (o 291 osób), 55-59 lat (o 29), 25-34 lata (o 148) oraz i 18-24 lata (o 135) w porównaniu do czerwca 21 roku. Najwięcej bezrobotnych posiadało wykształcenie zasadnicze zawodowe - 21.851 osób (27,4%), policealne i średnie zawodowe - 2.124 osoby (25,3%) oraz gimnazjalne i niższe - 16.723 osoby (21,%). W kraju ich udział w ogólnej liczbie zarejestrowanych wyniósł odpowiednio: 27,6%, 22,4% i 27,8%. W województwie grupy o najniższym poziomie wykształcenia (zasadniczym zawodowym, gimnazjalnym 12
i niższym) stanowiły - 48,4% ogółu bezrobotnych, wobec 55,4% w kraju. Dyplomami wyższych uczelni legitymowało się 1.929 osób - 13,7% (w kraju 1,6%), natomiast wykształcenie średnie ogólnokształcące posiadało 9.99 osób - 12,6% (w kraju 11,6%). W porównaniu do końca czerwca 21 roku wzrost bezrobocia miał miejsce jedynie wśród osób z wyższym wykształceniem (o 1.294 osoby). W pozostałych grupach odnotowano zmniejszenie liczby bezrobotnych, w tym największy spadek dotyczył bezrobotnych z wykształceniem gimnazjalnym i niższym (o 1.17 osób) oraz zasadniczym zawodowym (o 944). Spośród bezrobotnych najliczniejszą grupę stanowiły osoby bez stażu pracy - 2.324, tj. 25,5% (w kraju 2,5%). W porównaniu do końca czerwca 21 roku grupa ta zmniejszyła się o 149 osób. Wśród bezrobotnych poprzednio pracujących, najwięcej osób posiadało staż pracy: od 1 do 5 lat - 17.253 (21,7% ogółu), do 1 roku - 12.262 (15,4%), od 1 do 2 lat - 1.591 (13,3%), od 5 do 1 lat - 1.155 (12,8%). W kraju udział ww. grup w ogólnej liczbie zarejestrowanych wyniósł odpowiednio: 22,1%, 15,3%, 14,7% i 13,4%. Pozostałe grupy, to bezrobotni z długim stażem pracy: od 2 do 3 lat - 7.43 osoby, tj. 8,8% (w kraju 1,5%) oraz 3 lat i więcej - 1.989 osób, tj. 2,5% (w kraju 3,4%). Zmniejszenie liczby bezrobotnych wystąpiło w grupie ze stażem: od 2 do 3 lat (o 682 osoby), od 1 do 2 lat (o 478), od 5 do 1 lat (o 214) oraz 3 lat i więcej (o 118). Natomiast wzrost bezrobocia miał miejsce w pozostałych grupach, w tym największy w grupie osób posiadający staż do 1 roku (o 85 osób). 1.2. STRUKTURA BEZROBOTNYCH WEDŁUG WIELKICH GRUP ZAWODÓW Wśród 79.617 bezrobotnych zarejestrowanych na koniec czerwca 211 roku w powiatowych urzędach pracy województwa pozostawało: 59.478 bezrobotnych posiadających zawód, tj. 74,7%, 2.139 bezrobotnych bez zawodu, tj. 25,3% ogółu. W porównaniu do czerwca 21 roku zmniejszyła się populacja bezrobotnych posiadających zawód (o 1.13 osoby), natomiast wzrosła liczba bezrobotnych bez zawodu (o 333 osoby). 13
Symbol grupy Nazwa grupy Bezrobotni według wielkich grup zarejestrowani na koniec czerwca 211 roku Bezrobotni zarejestrowani na koniec czerwca ogółem Struktura bezrobotnych kobiety mężczyźni ogółem kobiet Udział kobiet w % OGÓŁEM 79.617 41.75 37.867 x x 52,4 Bez zawodu 2.139 1.958 9.181 x x 54,4 Posiadający zawód, w tym: 59.478 3.792 28.686 1, 1, 51,8 Siły zbrojne 2 2,,, Przedstawiciele władz 1 publicznych, wyżsi 158 66 92,3,2 41,8 urzędnicy i kierownicy "2" Specjaliści 8.6 5.791 2.215 13,5 18,8 72,3 "3" Technicy i inny średni personel 12.813 7.119 5.694 21,5 23,1 55,6 "4" Pracownicy biurowi 2.8 1.559 521 3,5 5,1 75, "5" Pracownicy usług i sprzedawcy 9.972 8.25 1.767 16,8 26,7 82,3 "6" Rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy 98 562 346 1,5 1,8 61,9 "7" Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy 19.682 5.36 14.376 33,1 17,2 27, "8" Operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń 2.16 424 1.736 3,6 1,4 19,6 "9" Pracownicy przy pracach prostych 3.697 1.76 1.937 6,2 5,7 47,6 W grupie robotników przemysłowych i rzemieślników zarejestrowanych było 19.682 bezrobotnych, tj. 33,1% ogółu bezrobotnych posiadających zawód. W grupie tej większość stanowili mężczyźni, których udział wyniósł 73,%. Największą grupę tworzyli: mechanicy pojazdów samochodowych - 1.869 osób (9,5%), ślusarze i pokrewni - 1.849 (9,4%), krawcy, kuśnierze, kapelusznicy i pokrewni - 1.616 (8,2%), mechanicy maszyn i urządzeń rolniczych i przemysłowych - 1.487 (7,6%), ustawiacze i operatorzy obrabiarek do metali i pokrewni - 1.451 (7,4%), murarze i pokrewni - 1.422 (7,2%), piekarze, cukiernicy i pokrewni - 1.311 (6,7%), elektromechanicy i elektromonterzy - 1.13 (5,7%) oraz szwaczki, hafciarki i pokrewni - 913 (4,6%). Wymienione zawody stanowią 66,3% pozostających bez pracy robotników przemysłowych i rzemieślników i jednocześnie zajmują czołowe miejsca w rankingu osób bezrobotnych. 14
W grupie techników i innego średniego personelu w ewidencji urzędów pracy pozostawało 12.813 osób, czyli 21,5% bezrobotnych posiadających zawód. W grupie tej przeważały kobiety (55,6%). Wśród bezrobotnych techników najwięcej było średniego personelu do spraw statystyki i dziedzin pokrewnych - 2.997 osób (23,4%) (w tym 2.893 techników ekonomistów) i techników mechaników - 2.171 (16,9%). Ponadto bez pracy pozostawali: technicy budownictwa - 861 osób (6,7%), technicy rolnictwa i pokrewni - 813 (6,3%), technicy nauk fizycznych i technicznych gdzie indziej niesklasyfikowani - 764 (6,%), dietetycy i żywieniowcy - 7 (5,5%), technicy technologii żywności - 663 (5,2%), technicy elektronicy - 454 (3,5%), technicy elektrycy - 416 (3,2%). W grupie pracowników usług i sprzedawców zarejestrowanych było 9.972 osoby, tj. 16,8% ogółu bezrobotnych posiadających zawód. Grupa ta cechuje się najwyższym udziałem bezrobotnych kobiet - 82,3%. Prawie połowę grupy - 45,6% (4.544 osoby) stanowili bezrobotni sprzedawcy sklepowi (ekspedienci), zajmujący pierwsze miejsce w rankingu bezrobotnych. Ponadto licznie reprezentowani byli kucharze - 1.748 osób (17,5%), fryzjerzy - 1.68 (1,7%), gospodarze budynków - 97 (9,7%), kelnerzy - 48 (4,1%), pracownicy sprzedaży i pokrewni gdzie indziej niesklasyfikowani - 246 (2,5%) oraz pracownicy ochrony osób i mienia - 239 (2,4%). W grupie specjalistów bez pracy pozostawało 8.6 osób, tj. 13,5% bezrobotnych posiadających zawód. Najwyższe bezrobocie odnotowano wśród: specjalistów z dziedziny prawa, dziedzin społecznych i kultury - 2.398 osoby, tj. 3,% ogółu grupy (w tym: 1.37 ekonomistów, 395 filozofów, historyków i politologów, 192 filologów i tłumaczy, 16 specjalistów z dziedziny prawa gdzie indziej niesklasyfikowanych oraz 114 archeologów, socjologów i pokrewnych), specjalistów nauczania i wychowania - 2.59 osób, tj. 25,7%. Wśród bezrobotnych nauczycieli i wychowawców przeważali: wizytatorzy i specjaliści metod nauczania - 733, nauczyciele gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych - 72, nauczyciele szkół podstawowych - 218, specjaliści nauczania i wychowania gdzie indziej niesklasyfikowani - 215 oraz specjaliści ds. wychowania małego dziecka - 124. 15
Poza tym w grupie osób z wysokimi kwalifikacjami zawodowymi bez pracy pozostawali: specjaliści ds. administracji i rozwoju (726 osób), specjaliści ds. reklamy i marketingu (375), fizjoterapeuci (27), analitycy finansowi (193), pielęgniarki bez specjalizacji lub w trakcie specjalizacji (169), inżynierowie mechanicy (164), specjaliści w zakresie rolnictwa, leśnictwa i pokrewni (124), inżynierowie inżynierii środowiska (12) oraz inżynierowie ds. przemysłu i produkcji (111). Pomimo rosnącego bezrobocia wśród osób z wyższym wykształceniem, należy podkreślić, iż posiadanie wysokich kwalifikacji zawodowych ułatwia poruszanie się na rynku pracy, a tym samym zwiększa szanse na podjęcie zatrudnienia. Osoby posiadające wyższe wykształcenie najczęściej poszukują pracy samodzielnie i wykazują większą aktywność w poszukiwaniu zatrudnienia. W grupie pracowników przy pracach prostych zarejestrowano 3.697 osób, tj. 6,2% ogółu bezrobotnych posiadających zawód. Największe bezrobocie dotyczyło: pomocy i sprzątaczek biurowych, hotelowych i pokrewnych - 834 osoby (22,6%), robotników pomocniczych w budownictwie ogólnym - 736 (19,9%), robotników przy pracach prostych w przemyśle gdzie indziej niesklasyfikowanych - 695 (18,8%), robotników pomocniczych w budownictwie drogowym, wodnym i pokrewnych - 321, zamiataczy i pokrewnych - 264, pracowników przy pracach prostych gdzie indziej niesklasyfikowanych - 172, robotników pracujących przy przeładunku towarów - 159, pakowaczy - 138, pomocy domowych i sprzątaczek - 118, pomocy kuchennych - 95. W grupie tej zanotowano najwyższy wskaźnik długotrwałego bezrobocia (37,4%). W grupie operatorów i monterów maszyn i urządzeń zarejestrowanych było 2.16 bezrobotnych (3,6%). W grupie tej dominowali mężczyźni (8,4%). Najwięcej bezrobotnych poszukiwało pracy w zawodzie: kierowcy samochodów ciężarowych - 29 osób (13,4%), operatora wolnobieżnych maszyn rolniczych i leśnych - 238 (11,%), operatora maszyn i urządzeń do produkcji wyrobów spożywczych i pokrewnych - 217 (1,%), kierowcy samochodów osobowych i dostawczych - 2 (9,3%), górnika podziemnej i odkrywkowej eksploatacji złóż i pokrewnych - 156 (7,2%), operatora maszyn i urządzeń do produkcji i przetwórstwa metali - 153 (7,1%) oraz montera maszyn i urządzeń mechanicznych - 136 (6,3%). 16
W grupie 2.8 bezrobotnych pracowników biurowych stanowiących 3,5% ogółu posiadających zawód, większość stanowiły kobiety 75,%. Wśród oczekujących na pracę najwięcej pozostawało: pracowników obsługi biurowej - 797 osób (38,3%), magazynierów i pokrewnych - 446 (21,4%) oraz recepcjonistów hotelowych - 187 (9,%). Wśród rolników, ogrodników, leśników i rybaków bez pracy pozostawało 98 osób, tj. 1,5% ogółu bezrobotnych posiadających zawód. W grupie tej najwięcej było: ogrodników - 295 osób (33,5%), rolników upraw polowych - 212 (23,3%), rolników produkcji roślinnej i zwierzęcej - 18 (19,8%) oraz robotników leśników i pokrewnych - 15 (11,6%). W grupie przedstawicieli władz publicznych, wyższych urzędników i kierowników zarejestrowanych było 158 bezrobotnych, czyli,3% bezrobotnych posiadających zawód. Najwięcej było kierowników ds. marketingu i sprzedaży - 39 osób oraz dyrektorów generalnych i wykonawczych - 27. 17
1.3. RANKING ZAWODÓW BEZROBOTNYCH Z rankingu bezrobotnych pozostających w ewidencji powiatowych urzędów pracy na koniec czerwca 211 roku wynika, iż wśród 59.478 bezrobotnych posiadających określony zawód najliczniej reprezentowani byli: czerwiec grudzień 21r. - sprzedawcy sklepowi (ekspedienci) 4.544, 4.58, - średni personel do spraw statystyki i dziedzin pokrewnych 2.997, 3.56 osób. Bezrobotni z ww. grup zawodowych stanowili 12,7% ogółu analizowanej populacji. Kolejne pozycje w rankingu najbardziej zagrożonych bezrobociem zajmowali: - technicy mechanicy 2.171 2.459, - mechanicy pojazdów samochodowych 1.869 2.14, - ślusarze i pokrewni 1.849 2.13, - kucharze 1.748 1.857, - krawcy, kuśnierzy, kapelusznicy i pokrewni 1.616 1.686, - mechanicy maszyn i urządzeń rolniczych i przemysłowych 1.487 1.736, - ustawiacze i operatorzy obrabiarek do metali i pokrewni 1.451 1.588, - murarze i pokrewni 1.422 1.59, - piekarze, cukiernicy i pokrewni 1.311 1.451, - ekonomiści 1.37 1.41, - elektromechanicy i elektromonterzy 1.13 1.213, - fryzjerzy 1.68 1.15, - gospodarze budynków 97 1.1, - szwaczki, hafciarki i pokrewni 913 1.5 osób. Łącznie osoby z zawodami obejmującymi 16 pierwszych pozycji w rankingu bezrobotnych (grupy powyżej,9 tys.) stanowiły 46,8% ogółu bezrobotnych posiadających zawód. Spośród wymienionych profesji 9 zalicza się do grupy robotników przemysłowych i rzemieślników. Od wielu lat najwyższe bezrobocie utrzymuje się w gronie sprzedawców. W rankingu bezrobotnych wysokie miejsca zajmują pozostający bez pracy technicy, a wśród nich osoby z wykształceniem technicznym ekonomicznym i mechanicznym. W rejestrach urzędów pracy pozostaje znaczna liczba pracowników usług osobistych, a wśród nich: kucharze, fryzjerzy i gospodarze budynków (robotnicy gospodarczy). 18
1.4. ZAWODY, W KTÓRYCH POSZUKUJĄ PRACY BEZROBOTNE KOBIETY W końcu czerwca 211 roku liczba bezrobotnych kobiet wyniosła 41.75 osób i była wyższa o 1.769 (tj. o 4,4%) w porównaniu do końca czerwca 21 roku. Udział pozostających bez pracy kobiet wyniósł 52,4% ogółu bezrobotnych (w czerwcu 21r. - 49,7%). Mężczyźni stanowili 47,6% - 37.867 osób (w czerwcu 21 roku - 5,3%). Wśród mężczyzn bezrobocie zmniejszyło się o 2.539 osób (tj. o 6,3%). Większość bezrobotnych kobiet (71,8%), jak i mężczyzn (77,5%), pracowała przed nabyciem statusu bezrobotnego. Udział bezrobotnych kobiet posiadających prawo do zasiłku był niższy (14,9%) niż mężczyzn (16,1%). Na przestrzeni I półrocza 211 roku zarejestrowano mniej bezrobotnych kobiet - 25.254 (48,3% napływu) niż mężczyzn - 27.81 (51,7%). Wyłączono z ewidencji bezrobotnych mniej kobiet (24.73) niż mężczyzn (3.156), odpowiednio: 45,% i 55,% ogółu wyłączonych. Spośród ogółu nowo zarejestrowanych kobiet zdecydowana większość poszukiwała pracy w konkretnym zawodzie - 18.14 (71,7%), natomiast 7.15 osób (28,3%) nie posiadało zawodu. Sytuacja kobiet na rynku pracy pozostaje nadal trudna. Kobiety maja większe trudności z ponownym podjęciem pracy niż mężczyźni. W okresie I półrocza 211 1roku kobiety stanowiły mniejszą grupę (41,4%) wśród podejmujących pracę niż mężczyźni (58,6%). Problem długotrwałego bezrobocia częściej dotyczy kobiet niż mężczyzn. Odsetek kobiet w wieku mobilnym 18-44 lata pozostających bez pracy powyżej 12 miesięcy (31,9%) był znacznie wyższy niż analogiczny udział wśród mężczyzn (24,6%). Bezrobotne kobiety przeważały w grupach wiekowych: 25-34 lata (59,1%), 35-44 lata (54,9%) oraz 18-24 lata (54,7%), mężczyźni zaś w przedziale 55-59 lat (63,%) oraz 45-54 lata (51,8%). Odsetek bezrobotnych kobiet był wyższy niż mężczyzn wśród osób posiadających wykształcenie: wyższe (7,6%), średnie ogólnokształcące (7,%) oraz 19
policealne i średnie zawodowe (56,%). Mężczyźni przeważali wśród bezrobotnych z wykształceniem zasadniczym zawodowym oraz gimnazjalnym i niższym (po 59,1%). Na koniec czerwca 211 roku 3.792 (73,8%) bezrobotnych kobiet posiadało zawód, natomiast 1.958 osób (26,2%) nie posiadało zawodu. Najliczniejsza grupa bezrobotnych kobiet pozostawała w zawodach zakwalifikowanych do grupy pracowników usług i sprzedawców - 8.25 osób, tj. 26,7% kobiet posiadających zawód. W grupie tej najwięcej było sprzedawczyń sklepowych (ekspedientek) - 4.95 osób, kucharki - 1.46 oraz fryzjerki - 1.38. Na drugim miejscu wśród bezrobotnych kobiet uplasowali się technicy i inny średni personel - 7.119 osób (23,1%). W grupie tej najwięcej było: średniego personelu ds. statystycznych i dziedzin pokrewnych - 2.538, techników nauk fizycznych i technicznych gdzie indziej niesklasyfikowanych - 577, techników rolnictwa i pokrewnych - 553, dietetyków i żywieniowców - 548, techników technologii żywności - 517, pracowników administracyjnych i sekretarek biura zarządu - 315, techników mechaników - 237 oraz średniego personelu ochrony zdrowia, medycyny pracy i bhp - 227. Populacja bezrobotnych specjalistek wyniosła 5.791 osób, tj. 18,8% kobiet posiadających zawód. W grupie kobiet z wysokim kwalifikacjami najwięcej było bezrobotnych ekonomistek - 1.46. W zawodach nauczycielskich pracy poszukiwało 1.714 kobiet, w tym najwięcej: wizytatorów i specjalistów metod nauczania - 649 kobiet, nauczycieli gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych - 53, nauczycieli szkół podstawowych - 192, specjalistów nauczania i wychowawców gdzie indziej niesklasyfikowanych - 189 oraz specjalistów ds. wychowania małego dziecka - 121. Ponadto licznie reprezentowana w rejestrach bezrobotnych była także grupa: specjalistek ds. administracji i rozwoju - 517, specjalistek ds. reklamy i marketingu - 268, filozofów, historyków i politologów - 234, fizjoterapeutów - 181, pielęgniarek bez specjalizacji lub w trakcie specjalizacji - 165, filologów i tłumaczy - 163, analityków finansowych - 151 oraz specjalistów z dziedziny prawa gdzie indziej niesklasyfikowanych - 93. 2
Wśród robotników przemysłowych i rzemieślników bez pracy pozostawało 5.36 osób, tj. 17,2% kobiet posiadających zawód. Najwięcej z nich poszukiwało pracy w zawodach: krawca, kuśnierza i kapelusznika - 1.587 kobiet, szwaczki i hafciarki - 91, piekarza i cukiernika - 769. Ponadto znaczna grupa bezrobotnych kobiet to: ustawiacze i operatorzy obrabiarek do metali - 376 osób, obuwnicy - 231, mechanicy maszyn i urządzeń rolniczych i przemysłowych - 175, rękodzielnicy wyrobów z tkanin, skóry i pokrewnych materiałów - 142, ceramicy - 117, masarze, robotnicy w przetwórstwie ryb oraz mechanicy precyzyjni - po 1. W grupie pracowników przy pracach prostych zarejestrowane były 1.76 bezrobotnych kobiet, tj. 5,7% kobiet posiadających zawód. Najwięcej bezrobotnych kobiet poszukiwało pracy wśród: pomocy i sprzątaczek biurowych, hotelowych i pokrewnych - 77, robotników przy pracach prostych w przemyśle gdzie indziej niesklasyfikowanych - 385, pomocy domowych i sprzątaczek - 114, pakowaczy - 17 oraz pomocy kuchennych - 9. Pozostałą grupę kobiet poszukujących pracy tworzyły bezrobotne posiadające zawody zaliczane do grup: pracowników biurowych - 1.559 osób, tj. 5,1% kobiet posiadających zawód, w tym: 696 pracowników obsługi biurowej, 17 magazynierów i pokrewnych oraz 153 recepcjonistów hotelowych, rolników, ogrodników, leśników i rybaków - 562 osoby, tj. 1,8% kobiet posiadających zawód, w tym: 223 ogrodników, 129 rolników upraw polowych oraz 11 rolników produkcji roślinnej i zwierzęcej, operatorów i monterów maszyn i urządzeń - 424 osoby, tj. 1,4% kobiet posiadających zawód, z tego: 178 operatorów maszyn i urządzeń do produkcji wyrobów spożywczych i pokrewnych, przedstawicieli władz publicznych, wyższych urzędników i kierowników - 66 osób, tj.,2%. 21
Z rankingu bezrobotnych kobiet wynika, że najliczniej zarejestrowane pozostają: czerwiec grudzień 21r. - sprzedawczynie sklepowe (ekspedientki) 4.95 4.42, - średni personel do spraw statystyki i dziedzin pokrewnych 2.538 2.65, - krawcy, kuśnierze i kapelusznicy 1.587 1.661, - kucharki 1.46 1.448, - ekonomistki 1.46 1.17, - fryzjerki 1.38 1.76, - szwaczki i hafciarki 91 1.1 kobiet. Przedstawiony ranking obejmuje grupy zawodowe, w których liczba zarejestrowanych kobiet na koniec czerwca 211 roku wynosiła ponad,9 tys. osób. Wymieniona grupa 7 generujących najwyższe bezrobocie wśród kobiet stanowiła 41,% bezrobotnych kobiet posiadających zawód. Charakterystyczna cechą bezrobocia kobiet jest koncentracja sfeminizowanych w usługach, gdzie występuje bardzo wysoka fluktuacja kadr. Najwyższy udział bezrobotnych kobiet (przy uwzględnieniu poziomu bezrobocia kobiet powyżej 6 osób w grupie) odnotowano w zawodach: szwaczki i hafciarki 99,7%, krawcy, kuśnierze i kapelusznicy 98,2%, fryzjerzy 97,2%, sprzedawcy sklepowi (ekspedienci) 9,1%, wizytatorzy i specjaliści metod nauczania 88,5%, pracownicy obsługi biurowej 87,3%, pomoce i sprzątaczki biurowe, hotelowe 84,8%, średni personel ds. statystyki i dziedzin pokrewnych 84,7%, kucharze 8,4%, ekonomiści 8,%, piekarze i cukiernicy 58,7%. 22
1.5. BEZROBOTNI DO 12 MIESIĘCY OD DNIA UKOŃCZENIA NAUKI W I półroczu 211 roku w powiatowych urzędach pracy zarejestrowały się 7.352 osoby w okresie do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki, tj. 14,% napływu bezrobotnych. Udział osób bez zawodu wyniósł 53,4% (3.924), natomiast posiadających zawód 46,6% (3.428). Wśród nowo zarejestrowanych osób z określonym zawodem najliczniej poszukiwali pracy bezrobotni z grupy: specjaliści - 1.559 osób (45,5%), w tym: ekonomiści (136 osób), specjaliści ds. administracji i rozwoju (134), wizytatorzy i specjaliści metod nauczania (126), nauczyciele gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych (12), fizjoterapeuci (87), filozofowie, historycy i politolodzy (8), filolodzy i tłumacze (56) oraz inżynierowie ds. przemysłu i produkcji (54). Drugą grupę tworzyli technicy i inny średni personel - 88 osób (23,6%), w tym: 189 średniego personelu ds. statystyki i dziedzin pokrewnych, 82 techników wsparcia informatycznego i technicznego, 76 techników mechaników, 6 dietetyków i żywieniowców, 5 techników budownictwa oraz 48 techników elektroników. Napływ bezrobotnych w pozostałych grupach zawodowych wyniósł: pracownicy usług i sprzedawcy - 56 osób (14,8%), robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy - 389 (11,3%), pracownicy biurowi - 131 (3,8%), operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń - 25 (,7%) oraz rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy - 1 (,3%). W porównaniu do I półrocza 21r. liczba nowo zarejestrowanych bezrobotnych w omawianej populacji zmniejszyła się o 2.566 osób. Zmniejszyła się zarówno liczba bezrobotnych bez zawodu (o 1.928 osób), jak i posiadających zawód (o 638). Na koniec czerwca 211 roku w ewidencji urzędów pracy pozostawało 3.667 osób w okresie do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki (4,6% ogółu bezrobotnych). W większości tej grupie pozostawały kobiety - 2.359 osób, tj. 64,3% (wzrost udziału o 2,6 pkt. proc.). W omawianej populacji pracy poszukiwało 2.219 osób bez zawodu (6,5% ogółu grupy) i 1.448 osób posiadających zawód (39,5%). W porównaniu do czerwca 21r. grupa bezrobotnych do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki zmniejszyła się o 488 osób (o 11,7%). Zmniejszyła się zarówno liczba bezrobotnych bez zawodu (o 474), jak i posiadających zawód (o 14 osób). 23
Na koniec czerwca 211 roku najliczniej reprezentowane były osoby z wysokimi kwalifikacjami zawodowymi. Grupę specjalistów tworzyło 865 bezrobotnych, tj. 59,7% posiadających zawód. Udział kobiet wyniósł 72,4% (626 osób). Największe bezrobocie wystąpiło wśród: specjalistów ds. administracji i rozwoju - 8 osób (9,2% tej grupy), ekonomistów - 77 (8,9%), wizytatorów i specjalistów metod nauczania - 75 (8,7%), nauczycieli gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych - 68 (7,9%), fizjoterapeutów - 42 (4,9%) oraz filozofów, historyków i politologów - 4 (4,6%). Drugą grupą byli bezrobotni technicy i inny średni personel - 37 osób, którzy stanowili 21,2%. W grupie tej kobiety stanowiły większość - 57,% (175 osób). Wśród techników i innego średniego personelu najwięcej było średniego personelu ds. statystyki i dziedzin pokrewnych - 95 osób (3,9% tej grupy). W grupie osób w okresie do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki bezrobotni specjaliści i technicy stanowili łącznie 8,9% ogółu posiadających zawód. W grupie pracowników usług i sprzedawców pozostawało 161 osób (11,1%), w tym 91 sprzedawców sklepowych (ekspedientów). Większość stanowiły kobiety - 82,6% (133 osoby). Ponadto zarejestrowanych było 59 robotników przemysłowych i rzemieślników (4,1%), 5 pracowników biurowych (3,5%), 5 operatorów i monterów maszyn i urządzeń (,3%) oraz 1 osoba z grupy rolników, ogrodników, leśników i rybaków (,1%). 1.6. BEZROBOTNI POZOSTAJĄCY BEZ PRACY POWYŻEJ 12 MIESIĘCY Wydłużający się okres pozostawania bez pracy zmniejsza szanse ponownego zatrudnienia. Dezaktualizacji ulegają posiadane wiadomości i umiejętności zawodowe, co wymusza konieczność dokształcania, a często i przekwalifikowania. Bezrobocie długookresowe ma najczęściej charakter bezrobocia strukturalnego, trudnego do wyeliminowania, przede wszystkim ze względu na wysoki stopień niedopasowania struktury podaży i popytu na pracę. 24
Analiza struktury zawodowej charakteryzowanej grupy bezrobotnych dotyczy osób, które przed uzyskaniem statusu bezrobotnego pracowały i posiadają udokumentowany staż pracy. W czerwcu 211 roku populacja bezrobotnych poprzednio pracujących wyniosła 59.293 osób, tj. 74,5% ogółu. Na koniec czerwca 211 roku w ewidencji urzędów pracy zarejestrowanych było 19.71 osób poprzednio pracujących, poszukujących zatrudnienia powyżej 12 miesięcy, tj. 24,8% ogółu bezrobotnych (na koniec czerwca 21 roku - 24,4%). W grupie bezrobotnych posiadających zawód, osoby pozostające długotrwale bez pracy stanowiły 29,4% (17.515), natomiast wśród bezrobotnych bez zawodu analogiczny udział wyniósł 1,9% (2.195). W porównaniu do czerwca 21 roku liczba długotrwale bezrobotnych zwiększyła się o 96 osób, czyli o,5%. Zmniejszenie liczby bezrobotnych odnotowano w grupie osób bez zawodu (spadek o 11), natomiast wzrost miał miejsce w grupie osób posiadających zawód (o 26 więcej). Na koniec czerwca 211 roku w rejestrach urzędów pracy pozostawało 6.45 długotrwale bezrobotnych robotników przemysłowych rzemieślników (36,6% ogółu długotrwale bezrobotnych posiadających zawód), 3.373 techników i innego średniego personelu (19,2%) i 2.961 pracowników usług i sprzedawców (16,9%). Ponadto w ewidencji urzędów pracy pozostawały osoby długotrwale bezrobotne posiadające zawody zaliczane do grupy: - specjalistów 1.698 (9,7%), - pracowników przy pracach prostych 1.383 (7,9%), - operatorów i monterów maszyn i urządzeń 738 (4,2%), - pracowników biurowych 617 (3,5%), - rolników, ogrodników, leśników i rybaków 39 (1,8%), - przedstawicieli władz publicznych, wyższych urzędników i kierowników 3 osób (,2%). Udział długotrwale oczekujących na pracę w poszczególnych grupach zawodowych pozostawał zróżnicowany. Na koniec czerwca 211 roku najwyższy wskaźnik wystąpił wśród pracowników przy pracach prostych - 37,4%. Oznacza to, iż w grupie 3,7 tys. bezrobotnych z tej grupy 1,4 tys. to osoby poszukujące pracy ponad 12 miesięcy. 25
Wysoki wskaźnik długotrwałego bezrobocia odnotowano również w grupach: operatorów i monterów maszyn i urządzeń (34,2%), rolników, ogrodników, leśników i rybaków (34,%), robotników przemysłowych i rzemieślników (32,5%), pracowników biurowych oraz pracowników usług i sprzedawców (po 29,7%). Wśród techników i innego średniego personelu długotrwale bezrobotni stanowili 26,3% ogółu, zaś w grupie specjalistów - 21,2%. Najniższy udział osób poszukujących pracy powyżej 12 miesięcy wystąpił wśród bezrobotnych przedstawicieli władz publicznych, wyższych urzędników i kierowników - 19,%. Spośród zagrożonych wysokim bezrobociem (16 grup elementarnych pow.,9 tys. osób) najwyższy udział długotrwale bezrobotnych odnotowano wśród: szwaczek i hafciarek 42,9%, ustawiaczy - operatorów obrabiarek do metali 36,4%, gospodarzy budynków 34,8%, ślusarzy 33,9%, mechaników maszyn i urządzeń rolniczych i przemysłowych 33,7%, krawców, kuśnierzy i kapeluszników 32,1%, piekarzy i cukierników 31,7%, sprzedawców sklepowych (ekspedientów) 3,7%, murarzy 3,2%. elektromechaników i elektromonterów 29,9%. W grupach zawodowych liczących od,5 tys. do,9 tys. osób (15 grup) wysoki udział długotrwale bezrobotnych dotyczył: robotników przy pracach prostych w przemyśle gdzie indziej niesklasyfikowanych (38,4%), pomocy i sprzątaczek biurowych, hotelowych (36,6%), malarzy (35,3%), pracowników obsługi biurowej oraz robotników pomocniczych w budownictwie ogólnym (po 32,5%), hydraulików i monterów instalacji sanitarnych (3,5%) oraz techników nauk fizycznych i technicznych gdzie indziej niesklasyfikowanych (3,1%). Wskaźnik długotrwałego bezrobocia był zróżnicowany w zależności od płci. W populacji bezrobotnych kobiet udział osób pozostających bez pracy powyżej 12 miesięcy wyniósł 25,% (spadek o,4 pkt. proc.), a wśród mężczyzn - 24,5% (wzrost o 1,1 pkt. proc.). 26
1.7. BEZROBOTNI WEDŁUG POLSKIEJ KLASYFIKACJI DZIAŁALNOŚCI Statystyka bezrobotnych według Polskiej Klasyfikacji Działalności określa przynależność ostatniego pracodawcy osoby bezrobotnej do odpowiedniej sekcji działalności i sektora własności. W ogólnej liczbie bezrobotnych zdecydowaną większość stanowiły osoby pracujące przed nabyciem statusu bezrobotnego. W końcu czerwca 211 roku populacja bezrobotnych, którzy pracowali przed zarejestrowaniem się w urzędach pracy wyniosła 59.293 osoby, tj. 74,5% ogółu. W porównaniu do czerwca 21 roku analizowana zbiorowość zmniejszyła się o 621 osób, tj. o 1,%. Wśród bezrobotnych poprzednio pracujących: 37.932 osoby, tj. 64,% pracowało w zakładach sektora prywatnego, 9.129 osób, tj. 15,4% w zakładach sektora publicznego, 12.232 osoby, tj. 2,6% w zakładach o niezidentyfikowanym rodzaju działalności. W zakładach pracy wymienionych sekcji pracowało łącznie 59,8% bezrobotnych poprzednio pracujących. Najwięcej osób przed uzyskaniem statusu bezrobotnego pracowało w sektorze usługowym - 29.321 (49,5%) i przemysłowym - 16.783 (28,3%), natomiast najmniej w sektorze rolniczym - 957 (1,6%). 27
1.8. ZRÓŻNICOWANIE TERYTORIALNE BEZROBOCIA W powiatach województwa świętokrzyskiego utrzymuje się zróżnicowanie terytorialne, zarówno pod względem natężenia bezrobocia, jak i struktury zawodowo - kwalifikacyjnej pozostających bez pracy mieszkańców. Wysoka stopa bezrobocia wystąpiła w powiatach o charakterze przemysłowym. Na koniec czerwca 211 roku analizowany wskaźnik uzyskał najwyższą wartość w powiatach: skarżyskim - 24,9%, koneckim - 21,6%, opatowskim - 21,1% i ostrowieckim - 19,8%. Najniższą stopę bezrobocia odnotowano w powiatach: buskim - 7,8%, pińczowskim - 8,9% i w m. Kielce - 1,%. 1.8.1. Bezrobotni według i specjalności W powiecie buskim wśród 2.851 bezrobotnych zarejestrowanych na koniec czerwca 211 roku pozostawało 2.1 bezrobotnych posiadających zawód (7,2%) oraz 85 bezrobotnych bez zawodu (29,8%). Najwięcej bezrobotnych posiadało zawód: technika ekonomisty - 136 osób, sprzedawcy - 13, technika mechanika - 84, ślusarza - 61, kucharza - 59, ekonomisty - 53, murarza - 48, mechanika pojazdów samochodowych oraz krawca - po 43, pedagoga - 41 oraz posadzkarza - 4. Bezrobotne kobiety stanowiły 49,4% ogółu bezrobotnych (1.47 osób). W grupie 972 bezrobotnych kobiet posiadających zawód najwięcej było: sprzedawczyń - 121 osób, techników ekonomistów - 116, kucharek - 57, ekonomistek i krawcowych - po 43, pedagogów - 35 oraz fryzjerek - 3. Natomiast odsetek bezrobotnych mężczyzn wyniósł 5,6% ogółu (1.444 osoby), w tym w grupie 1.29 bezrobotnych mężczyzn posiadających zawód najwięcej było: techników mechaników - 8 osób, ślusarzy - 61, murarzy - 47, mechaników pojazdów samochodowych - 43, posadzkarzy - 4 oraz techników budownictwa - 31. W powiecie jędrzejowskim na koniec czerwca 211 roku liczba bezrobotnych wyniosła 5.31 osób, w tym 3.571 bezrobotnych posiadało konkretny zawód (71,%), a 1.46 osób było bez zawodu (29,%). Wśród posiadających zawód najwięcej pozostawało: sprzedawców - 31 osób, techników ekonomistów - 19, ślusarzy - 116, ekonomistów - 95, techników mechaników i szwaczek - po 91, kucharzy - 77, murarzy - 72, pedagogów - 69, techników rolników oraz pozostałych 28
mechaników pojazdów samochodowych - po 65, robotników pomocniczych w przemyśle przetwórczym - 64, robotników gospodarczych - 49, fryzjerów i robotników budowlanych - po 48, techników prac biurowych - 47, obuwników przemysłowych - 45 oraz piekarzy - 41. Większość bezrobotnych stanowiły kobiety - 56,4% ogółu (2.836 osób). W grupie 1.992 bezrobotnych kobiet posiadających zawód najwięcej było: sprzedawczyń - 283 osoby, techników ekonomistów - 161, szwaczek - 91, ekonomistek - 8, kucharek - 69, pedagogów - 61, fryzjerek - 48, robotników pomocniczych w przemyśle przetwórczym - 47, techników rolników - 43, techników prac biurowych i obuwników przemysłowych - po 42. Bezrobotni mężczyźni to 43,6% ogółu (2.195 osób). Wśród 1.579 bezrobotnych mężczyzn z określonym zawodem najwięcej było: ślusarzy - 115 osób, techników mechaników - 89, murarzy - 71, pozostałych mechaników pojazdów samochodowych - 65, robotników budowlanych - 48, robotników gospodarczych oraz pozostałych mechaników maszyn i urządzeń rolniczych i przemysłowych - po 36, techników elektryków - 35. W powiecie kazimierskim w gronie 1.923 bezrobotnych na koniec czerwca 211 roku pozostawały 1.471 osób posiadających zawód (76,5%) i 452 osoby bez zawodu (23,5%). Najliczniejszą grupą bezrobotnych pozostawali: technicy ekonomiści - 29 osób, sprzedawcy - 96, technicy mechanicy - 72, technicy informatycy - 55, ślusarze - 45, technicy ogrodnicy - 41, technicy agrobiznesu oraz mechanicy pojazdów samochodowych - po 33, pozostali mechanicy pojazdów samochodowych - 32, mechanicy - operatorzy pojazdów i maszyn rolniczych - 31 oraz pozostali mechanicy maszyn i urządzeń rolniczych i przemysłowych - 3. Wskaźnik feminizacji w powiecie osiągnął wartość 49,6% (953 kobiety). Z ogólnej liczby bezrobotnych kobiet - 692 posiadały zawód, a najwięcej było bezrobotnych: techników ekonomistów - 161 osób, sprzedawczyń - 9 i techników ogrodników - 3. Natomiast udział bezrobotnych mężczyzn wyniósł 5,4% ogółu (97 osób), w tym 779 mężczyzn posiadało zawód. Najwięcej było bezrobotnych: techników mechaników - 72 osoby, techników ekonomistów - 48, ślusarzy - 45, techników informatyków - 37, mechaników pojazdów samochodowych - 33, pozostałych mechaników pojazdów samochodowych - 32, mechaników - operatorów pojazdów i maszyn rolniczych - 31. 29
W powiecie kieleckim wśród 12.787 bezrobotnych pozostających w rejestrze urzędu pracy na koniec czerwca 211 roku przeważali bezrobotni posiadający zawód - 72,2% (9.232 osoby), zaś udział grupy bez zawodu wyniósł - 27,8% (3.555 osób). Z rankingu bezrobotnych wynika, że najliczniej reprezentowani byli: sprzedawcy - 69 osób, technicy ekonomiści - 468, murarze - 318, krawcy - 313, ślusarze - 293, technicy mechanicy - 275, kucharze - 266, fryzjerzy - 23, ekonomiści - 197, robotnicy gospodarczy - 164, tokarze w metalu - 162, cukiernicy - 141, robotnicy budowlani - 137, technicy budownictwa - 123, technicy żywienia i gospodarstwa domowego - 116, piekarze - 18, technicy prac biurowych - 17, mechanicy samochodów osobowych - 99, kelnerzy - 95, blacharze samochodowi - 89, szwaczki - 88, kucharze małej gastronomii - 83, mechanicy pojazdów samochodowych - 82, sprzątaczki biurowe - 81, elektromonterzy (elektrycy) zakładowi - 8, posadzkarze - 79, technicy elektrycy oraz technicy technologii odzieży - po 7, stolarze - 69, pozostali mechanicy pojazdów samochodowych - 67, technicy rolnicy - 66, robotnicy pomocniczy w przemyśle przetwórczym - 63 oraz magazynierzy - 61. Bezrobotne kobiety stanowiły większość - 52,7% ogółu (6.739 osób). Wśród 4.741 bezrobotnych kobiet posiadających zawód najwięcej było: sprzedawczyń - 563 osób, techników ekonomistów - 41, krawcowych - 39, kucharek - 232, fryzjerek - 199, ekonomistek - 159, cukierników - 128, techników prac biurowych - 98, techników żywienia i gospodarstwa domowego - 94, szwaczek - 88, sprzątaczek biurowych - 81, robotników gospodarczych - 79, kelnerek - 78, techników technologii odzieży - 7 oraz kucharek małej gastronomii - 62. Odsetek bezrobotnych mężczyzn wyniósł 47,3% ogółu (6.48 osób), w tym 4.491 osób posiadało zawód. Największa grupa bezrobotnych mężczyzn to: murarze - 317 osób, ślusarze - 279, technicy mechanicy - 261, robotnicy budowlani - 133, tokarze w metalu - 121, technicy budownictwa - 116, mechanicy samochodów osobowych - 98, blacharze samochodowi - 89, robotnicy gospodarczy - 85, mechanicy pojazdów samochodowych - 82, posadzkarze - 79, elektromonterzy (elektrycy) zakładowi - 72, technicy elektrycy oraz stolarze - po 69, techników ekonomistów oraz pozostali mechanicy pojazdów samochodowych - po 67 oraz piekarze - 66. 3
W mieście Kielce w grupie 1.853 bezrobotnych zarejestrowanych na koniec czerwca 211 roku większość stanowili bezrobotni posiadający zawód - 8.134 osoby (74,9%), a grupa bez zawodu liczyła 2.719 osób (25,1%). Wśród bezrobotnych z określonym zawodem najwięcej było: techników ekonomistów - 55 osób, sprzedawców - 499, techników mechaników - 35, ślusarzy - 228, techników prac biurowych - 175, ekonomistów - 174, techników budownictwa - 167, fryzjerów - 149, krawców - 143, kucharzy - 139, tokarzy w metalu - 123, murarzy - 119, specjalistów ds. marketingu i handlu - 18, elektromonterów (elektryków) zakładowych - 94, pozostałych mechaników pojazdów samochodowych - 93, magazynierów - 88, mechaników pojazdów samochodowych - 8, techników żywienia i gospodarstwa domowego oraz mechaników maszyn i urządzeń przemysłowych - po 79, politologów - 71, pedagogów i blacharzy samochodowych - po 64, cukierników - 63, mechaników samochodów osobowych oraz pozostałych mechaników maszyn i urządzeń rolniczych i przemysłowych - po 61, techników elektryków - 58, fizjoterapeutów - 56, techników elektroników oraz malarzy budowlanych - po 55, sprzątaczek biurowych - 54 techników technologii odzieży oraz robotników budowlanych - po 51. Udział bezrobotnych kobiet wyniósł 48,2% ogółu (5.229 osób). Z ogólnej liczby kobiet - 3.941 posiadało zawód, wśród których najwięcej było: techników ekonomistów - 43 osób, sprzedawczyń - 429, techników prac biurowych - 146, fryzjerek - 141, krawcowych - 14, ekonomistek - 123, kucharek - 97, specjalistek ds. marketingu i handlu - 64, techników żywienia i gospodarstwa domowego - 61, pedagogów - 55, sprzątaczek biurowych - 54, techników technologii odzieży - 5 i fizjoterapeutów - 49. Odsetek bezrobotnych mężczyzn wynosił 51,8% ogółu (5.624 osoby). Wśród 4.193 bezrobotnych mężczyzn posiadających zawód było: techników mechaników - 269 osób, ślusarzy - 221, techników budownictwa - 129, murarzy - 117, tokarzy w metalu - 97, pozostałych mechaników pojazdów samochodowych - 93, elektromonterów (elektryków) zakładowych - 91, mechaników pojazdów samochodowych - 79, mechaników maszyn i urządzeń przemysłowych - 77, techników ekonomistów - 75, sprzedawców - 7, blacharzy samochodowych - 63, mechaników samochodów osobowych - 6, magazynierów - 58, pozostałych mechaników maszyn i urządzeń rolniczych i przemysłowych oraz techników elektrycznych - po 56, robotników budowlanych i ekonomistów - po 51, techników elektroników oraz malarzy budowlanych - po 5. 31