SCENARIUSZ ZAJĘĆ Moduł III - Substancje psychoaktywne Alkohol Autor scenariusza: Agnieszka Czerkawska
SCENARIUSZ ZAJĘĆ Moduł III - Substancje psychoaktywne Alkohol Autor scenariusza: Agnieszka Czerkawska Cel zajęć: Zapoznanie uczniów z podstawowymi informacjami dotyczącymi wpływu alkoholu na zachowanie i bezpieczeństwo człowieka. Uczestnicy: uczniowie biorący udział w projekcie. Realizatorzy: nauczyciele, pedagodzy, psycholodzy z poszczególnych szkół biorących udział w projekcie. Metody: mini wykład, dyskusja. Czas trwania zajęć: 45 min. Materiały: flipchart, markery/tablica, kreda oraz kartki, wydrukowane załączniki Wprowadzenie teoretyczne do tematu informacje dla prowadzącego Mimo wydawałoby się szeroko zakrojonej edukacji dotyczącej wpływu alkoholu na organizm oraz zachowania człowieka, funkcjonuje na ten temat wiele mitów i stereotypów. Problemem jest również bagatelizowanie tego obszaru przez osoby dorosłe i często tylko pozorne działania w tym zakresie. Niejednokrotnie mamy do czynienia z tzw. rozdwojeniem. Z jednej strony negacja używania przez młodych alkoholu, przerzucanie na młodzież odpowiedzialności za taki stan rzeczy a z drugiej strony duże przyzwolenie i pokazywanie negatywnych wzorców oraz umacnianie nieprawdziwej wiedzy. Jednym z najbardziej błędnych funkcjonujących przekonań jest przypisywanie problemów związanych z alkoholem wyłącznie osobom uzależnionym, kierowanie myślenia a za tym i działań na przeciwdziałanie alkoholizmowi a nie na profilaktykę problemów alkoholowych. Natomiast fakty są takie, że statystycznie 80% osób używa alkoholu, ok. 40% procent pije alkohol problemowo a średnio tylko 3,3% to osoby uzależnione od alkoholu. Każdy kto pije alkohol może być narażony na problemy osobiste z tym związane i każdy z nas niezależnie od indywidualnego używania alkoholu, ze względu na jego wszechobecność w życiu społecznym, może być dotknięty skutkami używania go przez innych. Warsztat I. Alkohol w naszym życiu Prowadzący robi krótki wstęp na temat obecności alkoholu w życiu człowieka i w życiu społecznym. Odpowiedzi zapisuje na tablicy. Następnie dzieli uczniów na dwie grupy. Jedna ma za zadanie podać wszystkie korzyści wypływające z używania alkoholu (korzyści dla pojedynczych osób i dla społeczeństwa).
Druga ma podać straty wynikające z używania alkoholu (straty dla pojedynczych osób i dla społeczeństwa). Następnie prowadzący prosi obie grupy o przestawienie wniosków. Na koniec prowadzący podsumowuje tą część warsztatów. II. Mity i stereotypy Prowadzący prosi grupę o dobranie się w pary. Każda para dostaje kartki z mitami i stereotypami na temat alkoholu (zał.1). Młodzież dyskutuje w parach nad wyborem odpowiedzi. Następnie jedna z par przedstawia wyniki, pozostali słuchają. W przypadku kiedy któraś z par zaznaczyła inaczej informuje o tym podając swoje argumenty. Jeżeli okaże się, że młodzież wybrała złą odpowiedź prowadzący przedstawia fakty i naprowadza na prawidłową odpowiedź. (Uwaga: Jeżeli wszystkie wyniki będą prawidłowe warto to zaznaczyć i pochwalić, ale również podkreślić, że wielu ludzi ma nadal błędne przekonania w tym zakresie. Warto zapytać grupę jakie w związku z tym widzieliby rozwiązania, co mogłoby skutecznie zmienić fałszywe przekonania ludzi.) III. Dlaczego ludzie prowadzą po alkoholu? Prowadzący robi krótki wstęp: Utarło się wiele nieprawdziwych przekonań dotyczących działania alkoholu na organizm człowieka. Często ludzie mają błędne przekonania na ten temat oraz stosują różne formy racjonalizacji. W kontekście prowadzenia po alkoholu to ważny problem. Prowadzący rozdaje uczestnikom kartki z mitami i stereotypami dotyczącymi alkoholu i kierowania pojazdami (zał. 2). Uczniowie określają czy podane zdania są prawdziwe czy fałszywe. Następnie na forum grupy prowadzący omawia wyniki. Prowadzący podaje najczęstsze powody dla których ludzie wsiadają za kierownicę po alkoholu (zał. 3). Prosi uczniów, żeby określili czy zgadzają się z podanymi powodami czy też nie. Następnie prosi uczniów by podali swoje przykłady, dla których ludzie wsiadają za kierownicę po alkoholu? Odpowiedzi zapisuje na tablicy. Po omówieniu przykładów prowadzący robi podsumowanie i proponuje ćwiczenie. Prosi jednego z uczniów, żeby stanął na środku. Pozostali uczniowie stają wokół niego. Pośrodku wyznaczamy linię (rysujemy, kładziemy papier itp.). Następnie prowadzący mówi na czym będzie polegało ćwiczenie. Wybrany uczeń ma zrobić 5 obrotów wokół własnej osi, i od razu przejść dokładnie po linii mówiąc szybko swoje imię i nazwisko oraz datę urodzenia. W tym czasie grupa robi hałas na podobieństwo hałasu na ruchliwej ulicy. Następnie ten sam uczeń ma zrobić 10 obrotów wokół własnej osi, po czym przejść dokładnie po linii wymieniając jak najszybciej imiona poszczególnych uczniów z grupy, zapamiętując jednocześnie szczegóły dotyczące ubioru, zachowania kolegów. Następnie wybrany uczeń mówi o swoich spostrzeżeniach, jak się czuł, co było łatwe, co było trudne. Grupa dzieli się swoimi spostrzeżeniami a prowadzący podsumowuje ćwiczenie. Uwaga: To ćwiczenie najlepiej wykonać z pomocą alkogogli.
ZAŁĄCZNIK 1 Wybrane mity i stereotypy dotyczące alkoholu Mity i stereotypy Prawda Fałsz Osoby mające mocną głowę mogą spokojnie spożywać duże ilości alkoholu Od alkoholu uzależniają się wyłącznie osoby wywodzące się ze środowisk prymitywnych i patologicznych Piwo i cydr to nie alkohol Osoba uzależniona od alkoholu to taka, która pije codziennie Nie da się dobrze bawić na imprezie jeśli się nie wypije Ludzie mający silną wolę nie mają problemów z alkoholem W każdej sytuacji picie alkoholu to prywatna sprawa Komuś kto jest po alkoholu więcej wolno Komuś kto jest po alkoholu trzeba wiele wybaczyć ZAŁĄCZNIK 2 Wybrane mity i stereotypy dotyczące alkoholu i kierowania pojazdami Mity i stereotypy Prawda Fałsz Kierujący może wypić jeżeli przed jazdą weźmie prysznic i napiję się kawy Kierujący może wypić jeżeli ma niedaleko do domu Kierujący może wypić jeżeli będzie pił wyłącznie piwo Kierujący może wypić jeżeli będzie jechał wolno i ostrożnie Kierujący może wypić jeżeli jednocześnie dużo zje Jeżeli kierujący nie czuje że wypił może spokojnie jechać
ZAŁĄCZNIK 3 Dlaczego ludzie wsiadają za kierownicę po alkoholu? Mają niską wiedzę o wpływie alkoholu na organizm człowieka Uważają, że to ich prywatna sprawa Istnieje społeczne przyzwolenie na prowadzenie po alkoholu Są uzależnieni od alkoholu Nie potrafią odmówić innym Kontrole policji są zbyt rzadkie Mają potrzebę działań ryzykownych Lekceważą normy prawne Mają przekonanie ze alkohol nie wpływa na sprawność prowadzenia pojazdu Lubią popisywać się po alkoholu Prawda Fałsz