ww l k.p Rachunkowość i podatki w instytucjach kultury c pod redakcją Ewy Ostapowicz s p e r t be pod redakcją Ewy Ostapowicz Rachunkowość i podatki w instytucjach kultury Podatki w świetle aktualnych przepisów Specyfika rachunkowości i sprawozdawczości finansowej Zamówienia publiczne Schematy księgowań Wzory dokumentów Kontrola zarządcza cena 149 zł c ww Ewa Ostapowicz ekonomistka, pracownik Uniwersytetu Warszawskiego. Absolwentka studiów podyplomowych w kierunku zarządzania i rachunkowości jednostek sektora finansów publicznych. Od wielu lat zajmuje się zagadnieniami związanymi z rachunkowością i finansami. s p e r t be l Zakup książki daje dostęp (po wpisaniu kodu ze zdrapki) do potralu www.ekspertbeck.pl na jeden miesiąc gratis..ek w k.p W 2013 r. wchodzą w życie niektóre zmiany dotyczące podatku VAT. Pozostałe ustawodawca ma zamiar wprowadzić w 2014 r. Czego one dotyczą, za co i ile instytucje kultury muszą zapłacić podatku VAT, jakie inne należności należą się fiskusowi tego dowie się Czytelnik z niniejszej publikacji. Ale nie tylko. Instytucje kultury są specyficznymi jednostkami sektora finansów publicznych. Prowadzą swą działalność na podstawie zasad określonych ustawą o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej. Biblioteki i muzea są ponadto zobligowane do stosowania odpowiednio przepisów ustawy o bibliotekach i ustawy o muzeach. Większość instytucji kultury utrzymuje się przede wszystkim z dotacji: podmiotowej i celowej. Wszystko, co należy wiedzieć o dotacjach i jak je rozliczać, znajdziecie Państwo w tej książce. Rachunkowość i sprawozdawczość wyjaśniona na przykładach, kwestie dotyczące zamówień publicznych i kontroli zarządczej, a przede wszystkim wzory dokumentów i schemat ich obiegu sprawią, że zarówno pracownicy, jak i organizatorzy instytucji kultury znajdą wiele ułatwień w rozwiązywaniu bieżących problemów..ek w Rachunkowość i podatki w instytucjach kultury
UWAGA! Naruszenie pola ze zdrapkà jest równoznaczne z zakupem ksià ki! Zakup ksià ki daje dost p (po wpisaniu kodu ze zdrapki) do portalu www.ekspertbeck.pl na 1 miesiàc gratis. rpik2013 Wydawnictwo C. H. Beck, Beck Info Biznes ul. Bonifraterska 17 00-203 Warszawa tel.: (22) 311 22 22; faks (22) 33 77 601 e-mail: bibredakcja@beck.pl www.sklep.beckinfobiznes.pl
pod redakcją Ewy Ostapowicz Rachunkowość i podatki w instytucjach kultury Autorzy: Monika Dragańczuk, Andrzela Gawrońska-Baran, Elżbieta Gaździk, Justyna Kisielewska, Piotr Kłos, Lucyna Kuśnierz, Sławomir Liżewski, Maurycy Michalski, Anna Olejniczak, Marek Piotrowski, Marianna Sobolewska, Arkadiusz Szyszkowski, Piotr Walczak, Piotr Wieczorek, Rafał Wiśniewski, Przemysław Wolski
Rachunkowość i podatki w instytucjach kultury 1 wydanie Stan prawny: styczeń 2013 r. Redaktor prowadzący: Katarzyna Rosińska Projekt okładki: Dariusz Ziach Korekta: Bożena Hałuszczyńska Wydawnictwo C.H. Beck 2013 Wszelkie prawa zastrzeżone. Opinie zawarte w niniejszej publikacji wyrażają osobisty punkt widzenia Autorów. Wydawnictwo C.H. Beck nie ponosi odpowiedzialności za zawarte w niej informacje. Wydawnictwo C.H. Beck Sp. z o.o. ul. Bonifraterska 17, 00-203 Warszawa tel.: 22 33 77 600 faks: 22 33 77 601 www.beckinfobiznes.pl Skład i łamanie: Wydawnictwo C.H. Beck Druk: Totem, Inowrocław ISBN: 978-83-255-4826-1 ISBN e-book 978-83-255-4827-8
Spis treści Wprowadzenie... Notki biograficzne... Wykaz skrótów... 1. Dokumenty w instytucjach kultury... 1 1.1. Statut instytucji kultury... 1 Wzór. Uchwała w sprawie nadania statutu instytucji kultury... 2 Wzór. Statut muzeum... 2 Wzór. Statut biblioteki... 6 Wzór. Statut domu/ośrodka/centrum kultury... 8 Wzór. Statut teatru... 12 1.2. Regulamin organizacyjny instytucji kultury... 15 Wzór. Zarządzenie wprowadzające regulamin organizacyjny... 16 Wzór. Przykładowy regulamin organizacyjny... 16 1.3. Umowa o przekazanie i powierzenie... 22 1.3.1. Umowa o przekazanie jednostce samorządu terytorialnego instytucji kultury... 25 Wzór. Umowa o przekazanie jednostce samorządu terytorialnego instytucji kultury, w celu wykonywania zadań własnych w zakresie działalności kulturalnej... 29 1.3.2. Umowa o powierzenie zarządzania instytucją kultury osobie prawnej lub osobie fizycznej... 32 Wzór. Umowa o powierzenie zarządzania instytucją kultury... 43 1.4. Dowody księgowe... 50 1.4.1. Dokumentowanie zakupu i sprzedaży... 51 1.4.2. Dokumenty kasowe... 52 1.4.3. Dokumentowanie operacji na rachunkach bankowych... 53 1.4.4. Dokumenty płacowe... 53 1.4.5. Dokumentowanie podróży służbowych... 54 1.4.6. Dokumenty dotyczące środków trwałych... 55 1.4.7. Poprawianie błędów w dowodach księgowych... 55 1.4.8. Dokumenty w formie elektronicznej... 56 1.4.9. Kontrola dowodów księgowych... 57 1.5. Przechowywanie i archiwizacja dokumentów księgowych... 58 1.6. Obieg dokumentów księgowych... 58 Wzór. Przykładowa instrukcja obiegu dokumentów... 60 2. Dotacje udzielane z budżetu jednostki samorządu terytorialnego na rzecz samorządowych instytucji kultury... 73 2.1. Dotacja podmiotowa... 74 IX XIII XVII III
Spis treści 2.1.1. Podstawa prawna udzielenia dotacji... 75 2.1.2. Tryb udzielania dotacji... 79 Wzór. Zarządzenie wójta gminy w sprawie zasad i trybu planowania w budżecie gminy dotacji podmiotowej dla samorządowej instytucji kultury, przekazywania dotacji oraz jej rozliczania... 83 2.1.3. Zagadnienia budżetowe... 87 2.1.4. Pomoc publiczna... 88 2.2. Dotacje celowe z budżetu organizatora na rzecz samorządowej instytucji kultury... 88 2.2.1. Dotacje celowe z budżetu jednostki samorządu terytorialnego na rzecz państwowych instytucji kultury... 91 3. Rachunkowość instytucji kultury po nowelizacji ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej... 93 3.1. Zasady (polityka) rachunkowości... 95 3.2. Ewidencja dotacji celowych z budżetu... 95 3.3. Ewidencja dotacji podmiotowych otrzymanych z budżetu... 98 3.4. Fundusz instytucji kultury po nowelizacji ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej aktualizacja zakładowego planu kont... 99 Wzór. Wykaz kont... 100 3.5. Inwentaryzacja rzeczywistego stanu aktywów i pasywów instytucji kultury... 110 3.5.1. Metody inwentaryzacji składników majątku instytucji kultury... 110 3.5.2. Terminy inwentaryzacji składników majątku instytucji kultury... 111 3.6. Wycena aktywów i pasywów... 112 3.7. Aktywa instytucji kultury... 116 3.8. Pasywa instytucji kultury... 119 3.8.1. Zysk (strata) z lat ubiegłych... 120 3.8.2. Zobowiązania i rezerwy na zobowiązania... 120 3.8.3. Rozliczenia międzyokresowe... 125 3.9. Ustalanie wyniku finansowego netto... 130 3.10. Ochrona danych instytucji kultury... 135 3.10.1. Czas przechowywania zbiorów... 136 3.10.2. Zasady udostępniania danych... 137 3.10.3. Przechowywanie danych i ich zbiorów po zaprzestaniu działalności... 137 3.11. Badanie i ogłoszenie sprawozdań finansowych... 137 3.11.1. Zakres badania sprawozdania finansowego... 140 3.11.2. Wybór biegłego rewidenta... 142 4. Sprawozdawczość instytucji kultury w zakresie operacji finansowych... 143 4.1. Sprawozdania z operacji finansowych sporządzane przez instytucje kultury... 143 4.1.1. Formy sporządzania i przekazywania sprawozdań... 144 4.1.2. Terminy sporządzania i odbiorcy sprawozdań... 144 4.1.3. Sprawozdawczość a naruszenie dyscypliny finansów publicznych... 145 4.1.4. Korekty sprawozdań z operacji finansowych... 145 4.1.5. Dziesięć podstawowych zasad sporządzania sprawozdań w zakresie operacji finansowych... 146 4.2. Szczegółowe zasady sporządzania sprawozdań... 147 4.2.1. Rb-Z kwartalne sprawozdanie o stanie zobowiązań według tytułów dłużnych oraz gwarancji i poręczeń... 147 4.2.2. Rb-UZ roczne sprawozdanie uzupełniające o stanie zobowiązań według tytułów dłużnych... 154 IV
Spis treści 4.2.3. Rb-N kwartalne sprawozdanie o stanie należności oraz wybranych aktywów finansowych... 160 4.2.4. Rb-UN roczne sprawozdanie uzupełniające o stanie należności z tytułu papierów wartościowych według wartości księgowej... 165 5. Podatki w instytucjach kultury... 167 5.1. Podatek dochodowy od osób prawnych... 167 5.1.1. Przychody i koszty ich uzyskania... 167 5.1.2. Zasady korzystania ze zwolnień przedmiotowych... 180 5.2. Podatek od towarów i usług... 183 5.2.1. Zasady opodatkowania... 183 5.2.2. Zwolnienia podmiotowe... 184 5.2.3. Zwolnienia przedmiotowe... 185 5.2.4. Zmiany w przepisach o VAT... 186 5.2.5. Kasy rejestrujące... 187 5.3. Podatek od nieruchomości... 193 5.3.1. Zakres opodatkowania... 193 5.3.2. Zwolnienia od podatku i zasady ich stosowania przez gminę... 193 5.4. Podatek dochodowy od osób fizycznych... 194 5.4.1. Z jakiego tytułu dokonuje się świadczeń... 195 5.4.2. Zakres zwolnień przedmiotowych... 197 5.4.3. Zaliczki i ryczałt... 206 5.4.4. Wynagrodzenie dla płatnika... 210 5.4.5. Deklaracje i informacje podatkowe... 210 5.4.6. Przechowywanie dokumentacji płatnika... 213 6. Kontrola zarządcza... 215 6.1. Odpowiedzialność kierownika jednostki... 215 6.1.1. Uregulowania dotyczące zakresu odpowiedzialności dyrektora instytucji kultury. 215 6.1.2. Kontrola zarządcza obowiązkiem dyrektora instytucji kultury... 216 6.1.3. Określenie pojęcia organu zarządzającego... 217 6.1.4. Czyny stanowiące naruszenie dyscypliny finansów publicznych a odpowiedzialność dyrektora... 218 6.1.5. Szczególny przypadek: naruszenie przepisów prawa nienaruszające dyscypliny finansów publicznych... 219 6.1.6. Zaniedbanie a niewypełnienie obowiązków... 220 6.2. Cele kontroli zarządczej... 220 6.2.1. Definicje... 220 6.2.2. Cele kontroli zarządczej i działania dyrektora konieczne do ich osiągnięcia... 221 6.3. Standardy kontroli zarządczej... 222 6.3.1. Określenie poziomów kontroli zarządczej... 223 6.3.2. Standardy kontroli zarządczej... 224 Wzór. Zarządzenie w sprawie zasad sporządzania, obiegu i kontroli dowodów księgowych... 234 6.4. Procedury kontroli zarządczej w instytucji kultury... 245 Wzór. Zarządzenie w sprawie procedur kontroli gospodarowania mieniem... 251 Wzór. Zarządzenie w sprawie procedury gromadzenia środków w ramach przychodów. 254 Wzór. Zarządzenie w sprawie zaciągania zobowiązań oraz wydatkowania środków publicznych... 255 6.5. Zarządzanie ryzykiem... 258 V
Spis treści 6.5.1. Przed czym należy chronić dane osobowe?... 262 6.5.2. Przed czym należy chronić zasoby informacyjne rachunkowości?... 262 6.5.3. Korzystanie z baz danych i ich ochrona... 263 6.5.4. Ochrona utworu... 264 6.5.5. Sposoby radzenia sobie z ryzykiem... 264 6.5.6. Ryzyko a zagrożenia... 266 Wzór. Zarządzenie w sprawie zarządzania ryzykiem... 268 7. Zamówienia publiczne... 271 7.1. Ustalanie wartości zamówienia publicznego... 273 7.1.1. Zamówienia o wartości nieprzekraczającej 14 000 euro... 273 7.1.2. Jedno zamówienie a zamówienie udzielane w częściach... 275 7.1.3. Zamówienia nieplanowane... 279 7.1.4. Zamówienie współfinansowane ze środków unijnych a zamówienia własne... 281 7.2. Warunki udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego i ich potwierdzanie... 282 7.2.1. Uprawnienia... 285 7.2.2. Wiedza i doświadczenia... 286 7.2.3. Potencjał techniczny i kadrowy... 288 7.2.4. Zdolność finansowa i ekonomiczna... 289 7.2.5. Poleganie na zasobach innego podmiotu... 290 7.3. Udzielanie zamówień... 291 7.3.1. Zamówienie z wolnej ręki... 291 7.3.2. Przyczyny techniczne o obiektywnym charakterze... 293 7.3.3. Przyczyny związane z ochroną praw wyłącznych... 295 7.3.4. Działalność twórcza lub artystyczna... 296 7.3.5. Zamówienia na usługi w zakresie kultury jako usługi niepriorytetowe... 298 7.4. Umowa w sprawie zamówienia... 301 7.4.1. Termin zawarcia umowy... 301 7.4.2. Zmiana umowy... 302 7.5. Sporządzanie i udostępnianie protokołu postępowania... 303 8. Pytania i odpowiedzi... 305 Rozliczanie dotacji podmiotowej dla instytucji kultury... 305 Uchwała czy zapis w uchwale budżetowej... 306 Przeznaczenie i wykorzystanie dotacji podmiotowej dla instytucji kultury... 307 Dotacja przekazana przez powiat dla instytucji kultury... 308 Ewidencja księgowa prawa wieczystego użytkowania gruntu... 309 Ewidencja w księgach rachunkowych biblioteki nieodpłatnie otrzymanych środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych oraz wyposażenia... 310 Rozliczenie krajowej podróży służbowej... 312 Jak zaksięgować fakturę prognozę za energię elektryczną?... 313 Jak postąpić, gdy nie obciążono kosztów umorzeniem zbiorów bibliotecznych w latach ubiegłych?... 314 Ewidencja księgowa zakupionych obrazów... 316 Inwentaryzacja zbiorów bibliotecznych... 316 Wartość budynku nabytego przez samorządową instytucję kultury w trybie uwłaszczenia z art. 202 ustawy o gospodarce nieruchomościami... 317 Środki pieniężne w drodze w sprawozdaniu Rb-N... 319 Nadpłata w sprawozdaniu Rb-N... 319 VI
Spis treści Płatność zobowiązania przypadająca na koniec kwartału a sprawozdanie Rb-Z... 320 Należność sporna w Rb-N... 320 Weksel in blanco a sprawozdanie Rb-Z... 320 Zaokrąglanie danych w sprawozdaniach dotyczących operacji finansowych... 321 Lekcje muzealne prowadzone przez muzeum a opodatkowanie VAT... 321 Refakturowanie podatku od nieruchomości w związku z zawartą umową najmu... 324 Zwolnienie dochodów przeznaczonych na cele statutowe a odsetki od korekty finansowej... 326 Bilety sprzedawane przez Internet a kasy fiskalne... 328 Naliczanie VAT przy usłudze turystycznej... 329 Wpłaty na PFRON opodatkowane czy zwolnione od podatku?... 330 Bezpłatne egzemplarze w kosztach uzyskania przychodów... 332 Limit kosztów uzyskania przychodów... 333 Kontrola zarządcza w bibliotece... 334 Dodatkowe zapotrzebowanie na energię... 336 Wartość zamówienia na dostawę energii elektrycznej na imprezy plenerowe... 337 Zakup książek do biblioteki w trybie zapytania o cenę... 339 Rozdzielenie zamówień na przygotowanie graficzne oraz druk materiałów reklamowych i informacyjnych... 339 Tożsamość czasowa zamówienia na usługi artystyczne... 340 VII
Wprowadzenie Działalność kulturalna polega na tworzeniu, upowszechnianiu i ochronie kultury. Jednostki mające status instytucji kultury pełnią swoje funkcje na podstawie aktu o ich utworzeniu oraz statutu nadanego przez organizatora (ministra lub jednostkę samorządu terytorialnego). Instytucje kultury prowadzą działalność kulturalną na podstawie zasad określonych ustawą z 25.10.1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 406; dalej: OrgProwDziałKultU). IK uzyskuje osobowość prawną i może rozpocząć działalność z chwilą wpisania do rejestru prowadzonego przez organizatora. Biblioteki i muzea zobligowane są do stosowania oprócz ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej odpowiednio przepisów ustawy o bibliotekach i ustawy o muzeach. W art. 2 OrgProwDziałKultU wymienione zostały przykładowe formy organizacyjne działalności kulturalnej. Należą do nich teatry, opery, operetki, filharmonie, orkiestry, instytucje filmowe, kina, muzea, biblioteki, domy kultury, ogniska artystyczne, galerie sztuki oraz ośrodki badań i dokumentacji w różnych dziedzinach kultury. W akcie o utworzeniu IK organizator określa przedmiot jej działania, nazwę i siedzibę, a także wskazuje, czy jest to instytucja artystyczna (art. 11 ust. 1 OrgProwDziałKultU). Równie ważnym dokumentem dla IK jest regulamin organizacyjny, który szczegółowo określa zakres działania poszczególnych komórek organizacyjnych oraz kompetencje i obowiązki kadry kierowniczej. Zarówno organizatorzy państwowych IK, jak i samorządowych IK mogą wzajemnie powierzać sobie ich prowadzenie lub przekazywanie. Warto zwrócić uwagę, że organizator może zlecić zarządzanie IK osobie fizycznej lub prawnej. Następuje to na podstawie umowy o zarządzaniu IK zawartej między organizatorem a zarządcą na czas określony, nie krótszy niż trzy lata. Czym różni się powierzenie prowadzenia od przekazania i co powinny zawierać umowy ich dotyczące, prezentuje rozdział 1. Każdy księgowy dba o porządek w dokumentach, gdyż tylko wtedy łatwo i szybko może dotrzeć do potrzebnych informacji, sprawdzić daną operację i wychwycić ewentualne błędy oraz dokonać ich korekty. Sprawny obieg dokumentów księgowych wpływa nie tylko na terminowe dokonanie płatności, ale także na rzetelne, bezbłędne, sprawdzalne i bieżące prowadzenie ksiąg rachunkowych (art. 24 ustawy z 29.9.1994 r. o rachunkowo- IX
Wprowadzenie ści; t.j. Dz.U. z 2009 r. Nr 152, poz. 1223 ze zm.). Najważniejsze dla IK dokumenty, a także ich obieg zaprezentowano w rozdziale 1. Jedyną formą przekazywania środków przez organizatora na rzecz IK jest dotacja. Bez dotacji podmiotowej niejedna IK nie mogłaby prowadzić swojej działalności, gdyż jak powszechnie wiadomo, kultura nie jest dochodowa. W rozdziale 2 Czytelnicy znajdą odpowiedź na wciąż kontrowersyjne pytanie: czy i kiedy należy rozliczyć dotację podmiotową? Na finansowanie lub dofinansowanie kosztów realizacji inwestycji, a także na realizację wskazanych zadań i programów IK może otrzymać dotację celową. Wszystko, co należy wiedzieć o dotacjach celowych, opisano w rozdziale 2. Zmiana ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej spowodowała konieczność dostosowania planów kont IK. Nie oznacza to jednak zmian we wszystkich kontach, dlatego też w publikacji szczegółowo opisano tylko te z nich, które wymagają dostosowania. W rozdziale 3 ujęto także sposoby wyceny aktywów i pasywów oraz ustalanie wyniku finansowego IK w zależności od prowadzonego rachunku kosztów. Rachunkowość bezpośrednio związana jest ze sprawozdawczością IK, gdyż na podstawie danych z ksiąg rachunkowych sporządza się sprawozdania finansowe, a także budżetowe. Odpowiedź na pytanie, jak prawidłowo sporządzić sprawozdania budżetowe dotyczące IK, Czytelnicy znajdą w rozdziale 4. Instytucje kultury jako osoby prawne są podatnikami podatku dochodowego od osób prawnych. Kiedy i które koszty oraz przychody zalicza się do podatkowych? Czy IK korzysta ze zwolnień podmiotowych? Jak poprawnie wypełnić zeznanie podatkowe? Warto także upewnić się, kiedy i jakie czynności polegają podatkowi od towarów i usług (VAT) w IK, zwłaszcza po nowelizacji ustawy. Wiele instytucji kultury posiada nieruchomości, w tym zabytkowe, od których należy zapłacić podatek od nieruchomości. Czy IK może zostać zwolniona od tego podatku? Odpowiedzi na te i inne pytania Czytelnik odnajdzie w rozdziale 5. Kontrola zarządcza to ogół działań podejmowanych do zapewnienia realizacji celów i zadań w sposób zgodny z prawem, efektywny, oszczędny i terminowy. Niewypełnienie lub niewłaściwa realizacja obowiązków w zakresie kontroli zarządczej podlega odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych. Zawarte w rozdziale 6 informacje powinny być pomocne przy prawidłowej organizacji i wypełnianiu zadań kontroli zarządczej w IK. Ze względu na to, że IK są jednostkami sektora finansów publicznych, mają obowiązek stosować ustawę z 29.1.2004 r. Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz.U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759 ze zm.). Chyba nikogo nie trzeba przekonywać, jak ważna jest wiedza o tym, czy IK musi organizować przetargi i jakie kryteria należy spełnić, aby można było od tego odstąpić. Niemniej ważne jest, aby warunki przetargu zostały sformułowane prawidłowo. Właśnie o tym, jak bezbłędnie przeprowadzić przetarg, traktuje rozdział 7. X
Wprowadzenie W ostatnim rozdziale publikacji umieszczono odpowiedzi na najczęściej zadawane przez Czytelników naszego wydawnictwa pytania. Choć dotyczą one jednostkowych, konkretnych przypadków, mogą być pomocne także innym IK przy rozwiązywaniu ich spraw. Oddając w ręce Czytelników tę publikację, mamy nadzieję, że rozwieje ona wiele wątpliwości i pomoże w rozwiązywaniu codziennych problemów dotyczących szeroko rozumianej rachunkowości, podatków i kontroli w IK. Ewa Ostapowicz redaktor merytoryczny XI
Notki biograficzne Monika Dragańczuk ekonomistka, absolwentka Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie oraz Podyplomowych Studiów Administrowania Funduszami Unijnymi Kolegium Zarządzania i Finansów w SGH. Główny specjalista w Wydziale Polityki Regionalnej w Departamencie Polityki Regionalnej i Rolnictwa w Ministerstwie Finansów. Specjalistka ds. weryfikacji zasady dodatkowości w jednostkach budżetowych oraz klasyfikacji wydatków strukturalnych w jednostkach sektora finansów publicznych. Znajomość specyfiki funkcjonowania sektora finansów publicznych nabyła w praktyce podczas długoletniej pracy zarówno w Departamencie Budżetu Państwa, jak i na obecnym stanowisku. Posiada praktyczną wiedzę z zakresu planowania i sprawozdawczości budżetowej oraz zasad stosowania zarówno klasyfikacji budżetowej, jak i klasyfikacji wydatków strukturalnych. Jest bezpośrednio zaangażowana w proces wdrażania funduszy strukturalnych w Polsce oraz odpowiedzialna za prawidłową realizację i rozliczenie kilku projektów współfinansowanych ze środków Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2007 2013, które są realizowane w ramach jednostki odpowiedzialnej za weryfikację zasady dodatkowości, a także za sprawny przebieg procesu planowania i sprawozdawczości budżetowej w zakresie zaplanowanych środków. Prowadzi szkolenia z prawidłowego klasyfikowania przez jednostki zaliczane do sektora finansów publicznych wydatków strukturalnych. Autorka publikacji nt. wydatków strukturalnych. Andrzela Gawrońska-Baran prawnik, absolwentka Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie oraz Podyplomowego Studium Integracji Europejskiej i Bezpieczeństwa Międzynarodowego WAT w Warszawie. Ukończyła także aplikację legislacyjną w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Posiada kilkunastoletnie doświadczenie w zamówieniach publicznych. W latach 2002 2008 pracownik Urzędu Zamówień Publicznych, w tym jako Wiceprezes UZP odpowiedzialny za zagadnienia prawne i legislacyjne oraz Naczelnik Wydziału Legislacji w Departamencie Prawnym. Obecnie kieruje departamentem zamówień publicznych w dużej instytucji zamawiającej. Elżbieta Gaździk zastępca dyrektora ds. ekonomiczno-finansowych główny księgowy w samorządowej jednostce budżetowej. Posiada uprawnienia do prowadzenia ksiąg rachunkowych. Były arbiter Urzędu Zamówień Publicznych. W jednostkach samorządowych pracuje od 1989 r. XIII
Notki biograficzne Justyna Kisielewska ekonomista, absolwentka Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Gdańskiego o specjalności bankowość, finanse publiczne i przedsiębiorstw, ukończyła studia podyplomowe z zakresu finansów i rachunkowości na Uniwersytecie Gdańskim, a także Studium Kierowników Projektów Europejskich przy Agencji Rozwoju Pomorza S.A. Od początku kariery zawodowej związana z finansami publicznymi. Przez 9 lat pracy w Urzędzie Miasta Sopotu zdobyła doświadczenie w większości dziedzin, którymi zajmują się finanse publiczne. Od sześciu lat zajmuje stanowisko głównego specjalisty do spraw księgowości i rozliczania projektów europejskich i w tej dziedzinie ciągle się szkoli, zdobywa doświadczenie poprzez realizację kolejnych projektów. Piotr Kłos specjalista w zakresie podatku VAT, prawnik (ukończone prawo na Uniwersytecie Łódzkim) oraz Podyplomowe Studia Prawa Podatkowego (również na Uniwersytecie Łódzkim), pracownik organów skarbowych. Lucyna Kuśnierz ekonomista, zastępca Naczelnika Wydziału Informacji, Analiz i Szkoleń Regionalnej Izby Obrachunkowej, specjalista w zakresie sprawozdawczości i finansów publicznych, autorka wielu publikacji w tym zakresie. Od 2000 r. współautorka przedkładanego corocznie Sejmowi i Senatowi Rzeczypospolitej Polskiej Sprawozdania z działalności regionalnych izb obrachunkowych i wykonania budżetu przez jednostki samorządu terytorialnego. W latach 2004 2006 członek Komitetu Sterującego oraz członek Zespołu Roboczego przy projekcie PHARE 2002/000.580.01.9 Zarządzanie finansami publicznymi, prowadzonego przez Ministerstwo Finansów. Wykładowca w wielu ośrodkach szkoleniowych w Polsce. Sławomir Liżewski prawnik, wieloletni pracownik aparatu skarbowego, autor licznych publikacji z zakresu prawa gospodarczego, prawa organizacji pozarządowych, instytucji kultury, prawa administracyjnego, doradca organizacji pozarządowych. Anna Olejniczak wieloletnia redaktor naczelna pisma Skarbnik i Finanse, obecnie prezes spółki świadczącej usługi doradczo-szkoleniowe. Ewa Ostapowicz ekonomistka, pracownik Uniwersytetu Warszawskiego. Absolwentka studiów podyplomowych w kierunku zarządzania i rachunkowości jednostek sektora finansów publicznych. Od wielu lat zajmuje się zagadnieniami związanymi z rachunkowością i finansami. Marek Piotrowski absolwent Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, prawnik specjalizujący się w prawie podatkowym, właściciel kancelarii doradztwa podatkowego w Krakowie i praktykujący doradca podatkowy z ponad dziesięcioletnim stażem, autor kilkuset artykułów o tematyce podatkowej, między innymi w publikacjach wydawanych przez wydawnictwo C.H. Beck. Marianna Sobolewska absolwentka SGPiS (SGH), biegły rewident, właścicielka Zakładu Usług Rachunkowych Buchalter w Augustowie (podmiotu uprawnionego do badania sprawozdań finansowych). Uznany praktyk w dziedzinie rachunkowości, doradza w kwestiach podatkowych i prowadzi szkolenia. Biegły sądowy z zakresu rachunko- XIV
Notki biograficzne wości, finansów i rozliczeń z budżetem. Autorka kilkudziesięciu artykułów i pięciu książek z dziedziny rachunkowości i podatków. Arkadiusz Szyszkowski prawnik, doktorant Instytutu Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk, były pracownik Departamentu Administracji Publicznej MSWiA oraz Departamentu Prawnego Urzędu Zamówień Publicznych. Absolwent Podyplomowego Studium Integracji Europejskiej w Krajowej Szkole Administracji Publicznej. Były zastępca Prezesa Agencji Mienia Wojskowego ds. Zaopatrywania Sił Zbrojnych. Obecnie kierownik zamawiającego w dużej instytucji publicznej. Współautor i redaktor merytoryczny publikacji Przetargi w praktyce. Poradnik zamawiającego i oferenta (C.H. Beck 2003), autor komentarzy do ustawy Prawo zamówień publicznych, a także licznych publikacji dotyczących zamówień publicznych. Piotr Walczak absolwent Wydziału Prawa Uniwersytetu Łódzkiego. Naczelnik Wydziału Kontroli Gospodarki Finansowej Regionalnej Izby Obrachunkowej w Łodzi, w latach 2005 2010 Rzecznik Dyscypliny Finansów Publicznych przy RIO w Łodzi, obecnie członek Regionalnej Komisji Orzekającej w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych przy RIO w Łodzi. Posiada szeroką wiedzę z zakresu finansów publicznych, w szczególności w dziedzinie funkcjonowania jednostek samorządu terytorialnego. Autor i współautor szeregu publikacji. Stale współpracuje z Fundacją Rozwoju Demokracji Lokalnej oraz Wydawnictwem C.H. Beck. Piotr Wieczorek specjalista ds. rachunkowości oraz finansowej i technicznej inżynierii ryzyka, doświadczony praktyk kontroli i szkoleniowiec, audytor wewnętrzny systemu zarządzania jakością wg normy ISO 9001:2008, właściciel firmy doradczej i współwłaściciel firmy szkoleniowej (członek zarządu), były pracownik jednostek sektora finansów publicznych, ekspert wortalu www.ekspertbeck.pl, zajmującego się rachunkowością budżetową, autor i współautor publikacji, m.in. Beck Info Biznes Wydawnictwa C.H. Beck. Specjalizuje się w organizacji rachunkowości zgodnej ze standardami kontroli zarządczej z uwzględnieniem aspektów prawnych i merytorycznych. Prowadzi szkolenia z zakresu: organizacji rachunkowości (urzędów, jednostek oświatowych, zakładów budżetowych, instytucji kultury), rachunkowości budżetowej, sprawozdawczości budżetowej i finansowej, funkcjonowania przedsiębiorstw wodno-kanalizacyjnych, weryfikacji taryf, kontroli zarządczej, zarządzania ryzykiem, sposobów dokumentowania różnych zdarzeń i czynności związanych z rachunkowością i kontrolą. Przemysław Wolski absolwent Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Specjalista i autor publikacji z zakresu przepisów o działalności kulturalnej i finansów publicznych oraz pozostałych przepisów związanych z funkcjonowaniem instytucji kultury. Praktyk prowadzący obsługę prawną instytucji kultury, w tym koordynator działu prawnego w Zabytkowej Kopalni Węgla kamiennego Guido. XV
Wykaz skrótów Akty prawne BiblU... ustawa z 27.6.1997 r. o bibliotekach (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 642) DPPWU... ustawa z 24.4.2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (t.j. Dz.U. z 2010 r. Nr 234, poz. 1536 ze zm.) FinPublU... ustawa z 27.8.2009 r. o finansach publicznych (Dz.U. Nr 157, poz. 1240 ze zm.) GospNierU... ustawa z 21.8.1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t.j. Dz.U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 ze zm.) KinemU... ustawa z 30.6.2005 r. o kinematografii (Dz.U. Nr 132, poz. 1111 ze zm.) KKS... ustawa z 10.9.1999 r. Kodeks karny skarbowy (t.j. Dz.U. z 2007 r. Nr 111, poz. 765 ze zm.) KP... ustawa z 26.6.1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 ze zm.) MuzU... ustawa z 21.11.1996 r. o muzeach (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 987) OdpDyscFinU... ustawa z 17.12.2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (Dz.U. z 2005 r. Nr 14, poz. 114 ze zm.) OrdPodU... ustawa z 29.8.1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.) OrgProwDziałKultU... ustawa z 25.10.1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 406) XVII
Wykaz skrótów PAU... ustawa z 17.7.2009 r. o praktykach absolwenckich (Dz.U. Nr 127, poz. 1052) PDOFizU... ustawa z 26.7.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.) PDOPrU... ustawa z 15.2.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U z 2011 r. Nr 74, poz. 397 ze zm.) PodLokU... ustawa z 12.1.1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (t.j. Dz.U. z 2010 r. Nr 95, poz. 613 ze zm.) PrawAutU... ustawa z 4.2.1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (t.j. Dz.U. z 2006 r. Nr 90, poz. 631 ze zm.) PrzedsPaństU... ustawa z 25.9.1981 r. o przedsiębiorstwach państwowych (t.j. Dz.U. z 2002 r. Nr 112, poz. 981 ze zm.) PZPU... ustawa z 29.1.2004 r. Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz.U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759 ze zm.) RachU... ustawa z 29.9.1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2009 r. Nr 152, poz. 1223 ze zm.) SamGminU... ustawa z 8.3.1991 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.) SamPowU... ustawa z 5.6.1998 r. o samorządzie powiatowym (t.j. Dz.U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1592 ze zm.) SamWojU... ustawa z 5.6.1998 r. o samorządzie województwa (t.j. Dz.U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1590 ze zm.) VATU... ustawa z 11.3.2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 ze zm.) WynagrKierPodmPrawU... ustawa z 3.3.2000 r. o wynagradzaniu osób kierujących niektórymi podmiotami prawnymi (Dz.U. Nr 26, poz. 306 ze zm.) FaktElekR... rozporządzenie Ministra Finansów z 17.12.2010 r. w sprawie przesyłania faktur w formie elektronicznej, zasad ich przechowywania oraz trybu udostępniania organowi podatkowemu lub organowi kontroli skarbowej (Dz.U. Nr 249, poz. 1661) FaktR... rozporządzenie Ministra Finansów z 28.3.2011 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz.U. Nr 68, poz. 360) XVIII