Rada Unii Europejskiej

Rada Unii Europejskiej ul. Wenecja 2, 33-332 Kraków

Struktura organizacyjna 1. W znaczeniu horyzontalnym dzieli się na 10 formacji 2. W znaczeniu wertykalnym obejmuje 3 płaszczyzny działania: ministerialną (formacje RUE) ambasadorów (COREPER I, COREPER II i komitety) ekspertów (grupy robocze)

Struktura organizacyjna (c.d.) 1. Regulamin Rady z 1.12.2009 r. zwiększył liczbę formacji RUE z 9 do 10, rozdzielając Radę ds. Ogólnych i Stosunków Zewnętrznych na Radę do Spraw Ogólnych i Radę do Spraw Zagranicznych 2. Odtąd formacjami Rady są: Rada do Spraw Ogólnych Rada do Spraw Zagranicznych Rada ds. Gospodarki i Finansów (łącznie z Budżetem) Rada ds. Wymiaru Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych (łącznie z Ochroną Ludności) Rada ds. Zatrudnienia, Polityki Społecznej, Zdrowia i Ochrony Konsumenta Rada ds. Konkurencji (Rynku Wewnętrznego, Przemysłu, Badań i Przestrzeni Kosmicznej (łącznie z Turystyką) Rada ds. Transportu, Telekomunikacji i Energii Rada ds. Rolnictwa i Rybołówstwa Rada ds. Ochrony Środowiska Rada ds. Edukacji, Młodzieży, Kultury i Sportu (łącznie ze Środkami Audiowizualnymi)

Skład RUE 1. Początkowo RM EWG i Euratomu, a także SRM EWWS, składały się z MSZ PC 2. Pierwszą formacją Rady była Rada ds. Rolnictwa złożona z MR PC (1962 r.) 3. Do TM traktaty nie precyzowały dokładnie rangi przedstawicieli PC reprezentowanych w RUE 4. TM: członkami RUE mieli być przedstawiciele PC na szczeblu ministerialnym, posiadający pełnomocnictwa swych rządów

Skład RUE 5. Regulamin wewnętrzny RUE z 5.06.2000 r. pozostawił swobodę rządom PC, co spowodowało, że często są one reprezentowane przez sekretarzy stanu 6. W niektórych przypadkach RUE obradowała na szczeblu SPR (od deklaracji stuttgarckiej do TL) 7. Od TM w posiedzeniach RUE biorą udział w razie potrzeby przedstawiciele landów (D, A), regionów gospodarczych lub wspólnot kulturowych (B), wspólnot autonomicznych (E) i regionów (I)

Kompetencje formacji RUE 1. RSO odpowiada za wszystkie sprawy instytucjonalne rozwój integracji w głąb i wszerz wprowadzanie decyzji RE w życie koordynację działań poszczególnych formacji rozstrzyganie sporów kompetencyjnych między formacjami 2. RSZ zajmuje się działaniami zewnętrznymi UE 3. Pozostałe formacje zajmują się dziedzinami wymienionymi w ich nazwach 4. Największe znaczenie wśród formacji posiadają: RSO, RSZ oraz RGF

Posiedzenia RUE 1. Posiedzenia RUE zwoływane są z inicjatywy prezydencji, jednego z PC lub KE 2. Odbywają się w Brukseli (IV, VI i X w Luksemburgu) 3. Obrady RUE są tajne, z wyjątkiem obrad i głosowań nad projektem aktu ustawodawczego oraz odbywających się co pół roku posiedzeń poświęconych przyszłemu programowi prac tej instytucji, a także rocznemu programowi prac KE 4. Posiedzenia RUE - średnio 1-2 razy w tygodniu 5. KE jest reprezentowana podczas wszystkich posiedzeń RUE przez właściwego komisarza, który nie ma wprawdzie prawa do głosowania, ale ma prawo do zabierania głosu

Komitety Stałych Przedstawicieli 1. KSP, zwany także COREPER (Comité des représentants permanents), składał się początkowo z ambasadorów PC i kompetentnego przedstawiciela KE 2. Od 1962 r. istnieją dwa KSP COREPER I (zastępcy ambasadorów) i COREPER II (ambasadorowie) 3. COREPER I zajmuje się pracami 6 formacji: Rady ds. Zatrudnienia, Polityki Społecznej, Zdrowia i Ochrony Konsumenta Rady ds. Konkurencji Rady ds. Transportu, Telekomunikacji i Energii Rady ds. Rolnictwa i Rybołówstwa Rady ds. Ochrony Środowiska Rady ds. Edukacji, Młodzieży i Kultury

Komitety Stałych Przedstawicieli 4. COREPER II zajmuje się pracami RE oraz 4 formacji: RSO RSZ RGF RWSSW 5. COREPER I i COREPER II obradują z reguły raz w tygodniu, niekiedy 2 razy w tygodniu. Nie ma między nimi żadnej zależności hierarchicznej

Komitety 1. W skład Komitetów wchodzą ambasadorowie, sekretarze stanu lub wyżsi urzędnicy placówek dyplomatycznych albo ministerstw, a nawet szefowie sztabów PC 2. Komitety dzielą się na 3 kategorie: 2.1. Komitety ustanowione na mocy traktatów 2.2. Komitety ustanowione na mocy aktów RUE 2.3. Komitet ustanowiony na mocy decyzji przedstawicieli rządów

Komitety ustanowione na mocy traktatów 1. Komitet Ekonomiczno-Finansowy 2. Komitet Zatrudnienia 3. Komitet ds. Polityki Handlowej 4. Komitet Polityczny i Bezpieczeństwa 5. Stały Komitet Współpracy Operacyjnej w zakresie Bezpieczeństwa Wewnętrznego 6. Komitet Ochrony Socjalnej

Komitety ustanowione na mocy aktów RUE 1. Komitet Wojskowy Unii Europejskiej 2. Komitet ds. Cywilnych Aspektów Zarządzania Kryzysowego 3. Komitet Polityki Gospodarczej 4. Komitet ds. Usług Finansowych 5. Komitet ds. Bezpieczeństwa (przedstawiciele organów bezpieczeństwa PC, analiza kwestii bezpieczeństwa związanych z pracami RUE)

Komitet ustanowiony na mocy decyzji przedstawicieli rządów 1. Specjalny Komitet ds. Rolnictwa

Grupy robocze 1. GR powoływane są ad hoc przez COREPER I i COREPER II 2. Skład: eksperci i kompetentni urzędnicy z ministerstw PC 3. Liczba GR nie jest stała: w ostatnich latach istniało 200 do 300 GR, przy czym średnio odbywają one od 1900 do 2200 posiedzeń w ciągu roku

Sekretariat Generalny 1. Na czele SG stoi sekretarz generalny, mianowany przez RUE, od 1980 r. na 5-letnią kadencję z możliwością odnowienia 2. Od TA do TL SG był zarazem WP ds. WPZiB, zaś administracyjnymi pracami SG kierował wtedy zastępca SG 3. SG składa się z Dyrekcji Generalnych z dyrektorami generalnymi na czele: 3.1. Każda DG składa się z dyrekcji z dyrektorami na czele 3.2. Dyrektorzy generalni są mianowani przez RUE, natomiast pozostali urzędnicy SG przez sekretarza generalnego lub jego zastępcę 4. Siedziba: początkowo Luksemburg, zaś od 1.01.1958 r. Bruksela

Prezydencja w RUE 1. Do TL każde PC pełniło prezydencję w RE oraz wszystkich formacjach RUE, COREPER I, COREPER II, przyporządkowanych RUE Komitetach i GR - przez 6 miesięcy w ciągu całego turnusu 2. Od TL każde PC pełni prezydencję we wszystkich formacjach RUE, z wyjątkiem RSZ, a także w COREPER I, COREPER II oraz przyporządkowanych RUE Komitetach i GR przez 6 miesięcy, ale w ramach tzw. prezydencji grupowej 3. Państwo pełniące prezydencję ma do dyspozycji SG RUE

Kompetencje RUE 1. Ustawodawcze 2. Budżetowe 3. Kontrolne 4. Nominacyjne 5. Międzynarodowe

Kompetencje ustawodawcze 1. RUE uchwala rozporządzenia, dyrektywy, decyzje, zalecenia i opinie, choć od TM czyni to wespół z PE (art. 288 TFUE) 2. Rozporządzenie ma zasięg ogólny obowiązuje w całości (we wszystkich swych częściach) i bezpośrednio, tzn. jest automatycznie stosowane we wszystkich PC odpowiednikiem rozporządzenia w PC jest ustawa w przypadku gdy norma prawna zawarta w rozporządzeniu jest sprzeczna z normą aktu prawa wewnętrznego, prawo unijne ma pierwszeństwo przed prawem krajowym, co nakłada na PC obowiązek uchylenia normy prawa krajowego kolidującej z prawem unijnym

Kompetencje ustawodawcze 3. Dyrektywa jest kierowana do wszystkich lub niektórych PC pozostawia im swobodę wyboru formy (ustawa lub rozporządzenie) i środków realizacji zawartych w niej celów, ale w ściśle określonym terminie dyrektywa nie ma odpowiednika w PC 4. Decyzja obowiązuje w całości (na tym polega zmiana ustanowiona przez TL). Natomiast decyzje wskazujące adresatów wiążą tylko tychże adresatów (PC lub jednostki) odpowiednikiem decyzji w PC jest decyzja administracyjna 5. Zalecenia i opinie kierowane są do PC i jednostek, ale nie mają wiążącego charakteru

Kompetencje ustawodawcze 6. W II filarze (do TL) RUE - wspólne działania i wspólne stanowiska 7. W III filarze (do TL) - decyzje ramowe, decyzje, konwencje i wspólne stanowiska 8. W WPZiB (od TL) RUE m.in. decyzje dotyczące działań i decyzje dotyczące stanowisk 9. W PWBiS (od TL) - rozporządzenia, dyrektywy, decyzje, zalecenia i opinie 10. RUE przyznaje KE w aktach przez siebie przyjmowanych uprawnienia do wykonywania norm, które sama ustanawia. W szczególnych przypadkach zastrzega sobie prawo bezpośredniego wykonywania uprawnień wykonawczych (komitologia)

Kompetencje budżetowe 1. Do TL RUE wraz z PE ustalała wydatki budżetowe 1.1. RUE miała ostateczny głos w sprawie tzw. wydatków obligatoryjnych 1.2. PE decydował ostatecznie o tzw. wydatkach nieobligatoryjnych 2. Od TL zniesiony został podział na wydatki obligatoryjne i nieobligatoryjne 2.1. Pozycje RUE i PE w procedurze uchwalania rocznego budżetu stały się niemal równorzędne i podobne do ich pozycji w ZPU 2.2. W ramach ZPU ustanowiono postępowanie pojednawcze, komitet pojednawczy i trilog 2.3. RUE odebrano prawo do opracowywania projektu budżetu

Kompetencje kontrolne 1. Kompetencje kontrolne RUE polegają na: 1.1. kontroli KE w zakresie realizacji jej kompetencji wykonawczych 1.2. kontroli KE w czasie rokowań nad umowami międzynarodowymi 1.3. Ogólnej kontroli politycznej PC z punktu widzenia przestrzegania przez nie interesów UE 2. Ponadto RUE posiada uprawnienia kontrolne w 3 politycznie wrażliwych dziedzinach:

Kompetencje kontrolne 2.1. W procedurze przestrzegania wartości UE RUE może na uzasadniony wniosek 1/3 PC, PE lub KE stwierdzić wyraźne ryzyko poważnego naruszenia przez PC wartości UE. RUE stanowi przy tym KWG 4/5 głosów za zgodą PE, wcześniej zapoznając się ze stanowiskiem danego PC (art. 7 ust. 1 TUE) RE, stanowiąc jednomyślnie, na wniosek 1/3 PC lub KE, po uzyskaniu zgody PE, może stwierdzić poważne i stałe naruszenie wartości UE, wcześniej zapoznając się ze stanowiskiem danego PC (art. 7 ust. 2 TUE) Następnie RUE, stanowiąc kwg, może zadecydować o zawieszeniu niektórych praw danego PC, łącznie z prawem do głosowania (art. 7 ust. 3 TUE) 2.2. W procedurze nadmiernego deficytu w PC strefy euro. Stwierdziwszy istnienie nadmiernego deficytu, RUE może zażądać złożenia w UE przez takie PC nieoprocentowanego depozytu w stosownej wysokości oraz nałożyć grzywnę (art. 126 TFUE) 2.3. W dziedzinie pomocy publicznej. W wyjątkowych okolicznościach RUE może zalegalizować pomoc publiczną udzieloną przez dane PC (art. 108 ust. 2 TFUE). Jednak co do zasady działania PC podlegają w tej dziedzinie kontroli KE

Kompetencje nominacyjne 1. Mianuje członków TO, KES i KR

Kompetencje międzynarodowe 1. RUE decyduje o rozpoczęciu rokowań, wydaniu wytycznych negocjacyjnych, mianowaniu negocjatora lub przewodniczącego zespołu negocjatorów 2. RUE przyjmuje każdorazowo na wniosek negocjatora - decyzję upoważniającą do podpisania, a następnie decyzję o zawarciu umowy międzynarodowej (art. 218 ust. 2-6 TFUE) 3. Negocjacje prowadzi KE z upoważnienia RUE. Dotyczy to traktatów akcesyjnych, umów o stowarzyszeniu, a także innych umów międzynarodowych z PT i OM 4. W ramach Euratomu wszystkie umowy negocjuje i podpisuje KE

Procedura podejmowania decyzji 1. RUE podejmuje decyzje: Jednomyślnie ZWG KWG

Głosowanie jednomyślne 1. Każde PC ma jeden głos. Wstrzymanie się od głosu nie stanowi przeszkody dla jednomyślności (art. 238 ust. 4 TFUE) 2. Obszar głosowania jednomyślnego został ograniczony przez JAE, TM, TA, TN i TL 3. W pracach RUE może być również stosowana tzw. procedura pisemna (zebranie głosów drogą pisemną, jeżeli sprawa jest bardzo pilna). Jej zastosowanie wymaga jednomyślnej zgody PC, a także zgody KE, jeśli decyzja jest podejmowana na podstawie jej propozycji. Procedura ta jest stosowana m.in. w WPZiB

Głosowanie jednomyślne 3. Od TL głosowaniu jednomyślnemu podlegają m.in.: kwestie dotyczące suwerenności PC rozszerzenie UE stowarzyszenie z UE rewizja traktatów założycielskich europejska ordynacja wyborcza zmiany w projekcie aktu prawnego KE dokonane przez RUE polityka podatkowa niektóre aspekty polityki budżetowej i monetarnej niektóre sprawy związane z rynkiem wewnętrznym większość spraw dotyczących WPZiB

ZWG 1. Każde PC ma 1: 1.1. Traktaty - RUE podejmuje decyzje większością głosów, zaś Reg stanowi, że kworum niezbędne to większość członków RUE 1.2. Wstrzymanie się od głosu jest równoznaczne z głosowaniem przeciw 2. Głosowanie zwg dotyczy najczęściej spraw proceduralnych oraz decyzji o zwołaniu KM

KWG 1. Głosowanie KWG odnosi się do pozostałych obszarów. Zostało one rozszerzone przez JAE, TM i TA, TN i TL 2. Kworum dla KWG stanowi większość członków RUE 3. Nieobecne PC może delegować swoje prawo głosu innemu PC, choć to ostatnie nie może przyjąć więcej niż jednej delegacji 4. Wstrzymanie się od głosu jest równoznaczne z głosowaniem przeciw 5. Do 31.10.2014 r. definicja KWG obejmowała głosy ważone (260/352 dla UE-28) reprezentowane przez 62% ludności UE 6. Od 1.04.2017 r. KWG stanowi 55% głosów PC reprezentujących co najmniej 65% ludności UE

Część A i B agendy RUE 1. 75-80% decyzji podejmowanych na forum RUE nie podlega głosowaniu, lecz konsensowi, osiąganemu w Części A i Części B agendy RUE 1.1. Agenda musi przyjęta na początku obrad RUE 1.2. Część A: sprawy, niewymagające dyskusji, gdyż osiągnięto co do nich konsens w komitetach 1.3. Część B: sprawy, co do których nie osiągnięto takiego konsensu. Są one dyskutowane i najczęściej osiąga się co do nich konsens

Grupy robocze, COREPER I i COREPER II, komitety 1. Grupy robocze, COREPER I i COREPER II (in. komitety) podejmują decyzje na zasadzie konsensu 2. Jeżeli konsens nie jest osiągany sprawa trafia pod obrady RUE 3. Przesłanie dyskutowanej sprawy na wyższy szczebel koordynuje przewodniczący RUE

Zmiany w funkcjonowaniu RUE na mocy TL 1. Status traktatowy RSO i RSZ (art. 16 ust. 6 TUE). RE, kwg, może powołać inne formacje RUE (art. 236 TFUE) 2. Nowe zasady sprawowania prezydencji w UE (art. 16 ust. 9 TUE, deklaracja nr 9) 3. Jawność posiedzeń legislacyjnych RUE. W związku z tym podział na obrady ustawodawcze i nieustawodawcze (art. 16 ust. 8 TUE) 4. Wyeliminowanie traktatowej podstawy dla działalności RUE w składzie SPR - rozdzielenie jej uprawnień w tym zakresie pomiędzy RE i RUE

Zmiany w funkcjonowaniu RUE na mocy TL 5. Rozszerzenie zakresu stosowania KWG 6. Ustanowienie nowej procedury podejmowania decyzji KWG, a także rozciągnięcie po raz pierwszy jej reguł na RE (art. 16 ust. 4 TUE, art. 235 ust. 1 TFUE) 6.1. Do 31.03.2017 r. możliwość podejmowania decyzji zgodnie z systemem nicejskim: 260/352 głosów PC, reprezentujących co najmniej 62% ludności UE 6.2. Od 1.04.2017 r. KWG to co najmniej 55% PC, reprezentujących co najmniej 65% ludności UE 6.2. Mniejszość blokująca obejmuje 4 PC, reprezentujące co najmniej 35% ludności UE 6.3. Od 1.11.2014 r. obowiązuje tzw. superkwalifikowana większość głosów: gdy RUE nie stanowi na wniosek KE lub WPU: 72% PC, reprezentujących co najmniej 65% ludności Unii (art. 238 ust 2 TFUE)

Zmiany w funkcjonowaniu RUE na mocy TL 6.4. Mechanizm dodatkowych konsultacji (mechanizm z Joanniny) w okresie przejściowym (1.11.2014 r.- 31.03.2017 r.), członkowie RUE reprezentujący co najmniej 75% ludności UE lub co najmniej 75% liczby PC niezbędne do utworzenia mniejszości blokującej - mogli odroczyć przyjęcie aktu prawnego w trybie KWG od 1.04.2017 r. obniżone zostały z 75% do 55% obydwa ww. progi (deklaracja nr 7)