Biuletyn inwestycyjny

Podobne dokumenty
Biuletyn inwestycyjny

Biuletyn inwestycyjny

Biuletyn inwestycyjny

Biuletyn inwestycyjny

Biuletyn inwestycyjny

Biuletyn inwestycyjny

Biuletyn inwestycyjny

Biuletyn inwestycyjny

Biuletyn inwestycyjny

Biuletyn inwestycyjny

Biuletyn inwestycyjny

Biuletyn inwestycyjny

Biuletyn inwestycyjny Marzec 2014

Biuletyn inwestycyjny

Komentarz tygodniowy

Biuletyn inwestycyjny

Biuletyn inwestycyjny

Biuletyn inwestycyjny

Biuletyn inwestycyjny

Biuletyn inwestycyjny

Biuletyn inwestycyjny

Biuletyn inwestycyjny

Biuletyn inwestycyjny

Komentarz tygodniowy

Biuletyn inwestycyjny Luty 2014

Komentarz tygodniowy

Biuletyn inwestycyjny

KOMENTARZ TYGODNIOWY

Komentarz tygodniowy

KOMENTARZ TYGODNIOWY

Komentarz tygodniowy

KOMENTARZ TYGODNIOWY

Komentarz tygodniowy

Biuletyn inwestycyjny

Komentarz tygodniowy

Stan i prognoza koniunktury gospodarczej

Stan i prognoza koniunktury gospodarczej

KOMENTARZ TYGODNIOWY

Stan i prognoza koniunktury gospodarczej

Biuletyn inwestycyjny

Komentarz tygodniowy

Stan i prognoza koniunktury gospodarczej

Stan i prognoza koniunktury gospodarczej

Komentarz tygodniowy

KOMENTARZ TYGODNIOWY

Stan i prognoza koniunktury gospodarczej

KOMENTARZ TYGODNIOWY

Komentarz tygodniowy

KOMENTARZ TYGODNIOWY

Komentarz tygodniowy

KOMENTARZ TYGODNIOWY

Komentarz tygodniowy

Komentarz tygodniowy

Stan i prognoza koniunktury gospodarczej

Komentarz tygodniowy

UPADŁOŚCI FIRM W POLSCE

KOMENTARZ TYGODNIOWY

Stan i prognoza koniunktury gospodarczej

Komentarz tygodniowy

Biuletyn inwestycyjny Styczeń 2014

Zadłużony świat: przyczyny i skutki. Wpływ niekonwencjonalnej polityki monetarnej na poziom i wycenę długu publicznego

Opis dyskusji na posiedzeniu decyzyjnym Rady Polityki Pieniężnej w dniu 6 lipca 2016 r.

KOMENTARZ TYGODNIOWY

Opis dyskusji na posiedzeniu decyzyjnym Rady Polityki Pieniężnej w dniu 2 września 2015 r.

Biuletyn inwestycyjny

Opis dyskusji na posiedzeniu decyzyjnym Rady Polityki Pieniężnej w dniu 2 grudnia 2015 r.

Stan i prognoza koniunktury gospodarczej

Komentarz tygodniowy

KOMENTARZ TYGODNIOWY

Komentarz tygodniowy

KOMENTARZ TYGODNIOWY

Stan i prognoza koniunktury gospodarczej

Opis dyskusji na posiedzeniu decyzyjnym Rady Polityki Pieniężnej w dniu 6 maja 2015 r.

Komentarz tygodniowy

Opis dyskusji na posiedzeniu decyzyjnym Rady Polityki Pieniężnej w dniu 15 kwietnia 2015 r.

Opis dyskusji na posiedzeniu decyzyjnym Rady Polityki Pieniężnej w dniu 6 kwietnia 2016 r.

KOMENTARZ TYGODNIOWY

Kiedy skończy się kryzys?

Komentarz tygodniowy

Przegląd prognoz gospodarczych dla Polski i świata na lata Aleksander Łaszek

KOMENTARZ TYGODNIOWY

PZU INWESTOR biuletyn PZU Inwestycje

Komentarz tygodniowy

Komentarz tygodniowy

Komentarz tygodniowy

Komentarz tygodniowy

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego na podstawie modelu NECMOD

Komentarz tygodniowy

Stan i prognoza koniunktury gospodarczej

Nordea Polska Towarzystwo Ubezpieczeń na Życie S.A. 2009/02/27. Nordea - Arka BZ WBK Akcji. Nordea - Skarbiec Akcja. Nordea - UniKorona Akcje

Komentarz tygodniowy

Nordea Polska Towarzystwo Ubezpieczeń na Życie S.A. W wyniku tego WIG spadł o 0,5%, WIG20 wzrósł o 2,3% a MIDWIG spadł o 5%.

Polski rynek pracy w 2013 roku przewidywane trendy w zakresie zatrudnienia, dynamiki wynagrodzeń, struktury rynku

KOMENTARZ TYGODNIOWY

Opis dyskusji na posiedzeniu decyzyjnym Rady Polityki Pieniężnej w dniu 8 lipca 2015 r.

KOMENTARZ TYGODNIOWY

KOMENTARZ TYGODNIOWY

KOMENTARZ TYGODNIOWY

Gospodarka polska, gospodarka światowa w jakim punkcie dziś jesteśmy?

Transkrypt:

Biuletyn inwestycyjny Szanowni Państwo, Zapraszamy do lektury naszego Biuletynu Inwestycyjnego miesięcznika przybliżającego bieżącą sytuację na rynkach finansowych, a także najświeższe wydarzenia gospodarcze w Polsce i na świecie. Jeśli chcecie się dowiedzieć o: sytuacji gospodarki strefy euro i jej reakcji na Brexit lub wynikach ubezpieczeniowych funduszy kapitałowych, przeczytajcie najnowszy Biuletyn Inwestycyjny. Życzymy miłej lektury Zespół PZU Życie SA W biuletynie: Blue-chipy i cała reszta Wyniki ubezpieczeniowych funduszy kapitałowych

Świat w skrócie Gospodarka strefy euro odporna na szok Brexitu Wynik brytyjskiego referendum w sposób istotny wzmógł niepewność w gospodarce światowej. Dane napływające dotąd z Wielkiej Brytanii i strefy euro oraz łagodna reakcja rynków finansowych zdają się wskazywać, że negatywne skutki referendum dla wzrostu gospodarczego są mniej dotkliwe niż się obawiano. To jednak ciągle wczesny etap po głosowaniu w sprawie Brexitu, a kluczowe dane o stanie gospodarki UK i strefy euro po referendum jeszcze nie spłynęły. Poza tym, czynnikiem negatywnie wpływającym na wzrost gospodarczy jest na razie tylko niepewność. Nie podjęto jeszcze żadnych negocjacji, które mogłyby mieć wpływ na decyzje podmiotów gospodarczych. Na razie, wobec ustabilizowania się sytuacji na rynkach finansowych, presja rynkowa na wyceny banków i ich aktywa się zmniejszyła. We Włoszech realizowany jest obecnie program dokapitalizowania znajdującego się w najgorszej sytuacji banku Monte dei Paschi di Siena ale bez udziału środków publicznych (co groziłoby obciążeniem gospodarstw domowych posiadających obligacje banku). Jesienią może nasilić się niepewność na rynkach finansowych związana z ryzykiem politycznym głównie z ryzykiem dymisji rządu we Włoszech w następstwie ewentualnej porażki w referendum konstytucyjnym, a także ryzykiem związanym z wyborami prezydenckimi w USA (a także z powtórką drugiej tury wyborów prezydenckich w Austrii). pogorszyły. Po zdecydowanym lipcowym spadku wskaźników PMI dla Wielkiej Brytanii sygnalizującym ryzyko recesji, w sierpniu odbiły one w górę przebijając nawet nieco poziom sprzed Brexitu. Sytuacja makroekonomiczna we Włoszech wydaje się natomiast ostatnio zmieniać w niekorzystnym dla banków i przetrwania rządu Renziego kierunku. Dotychczasowe, niezłe dane o aktywności gospodarczej w strefie euro przyczyniły się do odłożenia przez EBC decyzji o rozluźnieniu polityki pieniężnej. Inflacja pozostaje ciągle bardzo niska i EBC zapewne przedłuży jednak program luzowania ilościowego. Zatrudnienie w USA mocno w ostatnich miesiącach rosło, wspierając konsumpcję. Sierpniowy wzrost zatrudnienia uzasadnia podwyżkę stopy funduszy federalnych w najbliższych miesiącach. Inne dane nie były już jednoznaczne spadły przede wszystkim wyraźnie indeksy PMI ISM. Widać pewne osłabienie popytu konsumpcyjnego w III kw., a w sierpniu obniżyła się produkcja przemysłowa. Prognozuje się jednak na III kw. przyspieszenie dynamiki PKB do ok. 2%. W obliczu niepewności związanej z Brexitem, Fed zachowywał dotąd ostrożność. Obecnie jednak członkowie FOMC, z J. Yellen włącznie, sygnalizują zasadność podwyżki stopy funduszy federalnych. Wydaje się, że może to nastąpić w grudniu. Odczyty wskaźników koniunktury PMI z lipca i sierpnia potwierdzają na razie odporność gospodarki strefy euro na szok Brexitu, choć wskaźniki te nieco się w sierpniu Paweł Durjasz Główny Ekonomista PZU S&P500/qtr 2 300 +8,7% -7,1% +8,5% +3,5% 2 175 dane z amerykańskiej gospodarki wskazują na stopniową poprawę jej kondycji coraz gorszy stan chińskiej gospodarki i obawy o jej wpływ na rynek USA sprawiają, że FED opóźnia decyzję o podwyżce stóp procentowych pomimo zawirowań w Azji, FED decyduje się na zaostrzenie polityki monetarnej w grudniu 2015 roku 2 050 1 925 ECB decyduje się na dalsze złagodzenie polityki monetranej w strefie euro stopniowa poprawa wskaźników makro w głownych gospodarkach ropa naftowa odbija od dna "Brexit" - Brytyjczycy wychodzą z Unii 1 800 Strona 2

Polska w skrócie Bardzo dobra sytuacja na rynku pracy Według wstępnego szacunku GUS, dynamika PKB w II kw. wzrosła do 3,1% r/r wobec 3,0% r/r w I kw. Szczegółowe dane GUS potwierdziły spadek inwestycji w II kw., nie wykazały jednak na razie spodziewanego przyspieszenia konsumpcji gospodarstw domowych. Spadek inwestycji okazał się przy tym znacznie głębszy niż oczekiwano. Do takiego spadku inwestycji przyczynił się regres inwestycji publicznych (w tym samorządowych) współfinansowanych ze środków UE, ale podwyższona niepewność nie sprzyjała także wzrostowi inwestycji dużych firm. Negatywny wpływ spadku inwestycji w środki trwałe na roczną dynamikę PKB, został niemal skompensowany pozytywną kontrybucją eksportu netto. Pozytywnie na dynamikę PKB oddziaływała także zmiana zapasów. Struktura wzrostu PKB w II kwartale nie jest zatem korzystna. Odsezonowana produkcja sprzedana przemysłu powiększyła się w sierpniu aż o 2,1% m/m, rekompensując z wyraźnym naddatkiem lipcowy spadek (-1,6% m/m). Tym samym tendencja wzrostu produkcji przemysłowej została podtrzymana. Roczna dynamika sprzedaży detalicznej była w tym miesiącu najwyższa od lutego 2012 roku, potwierdzając ożywienie konsumpcji. Jednak z powodu zapaści inwestycyjnej raczej nie ma co liczyć na przyspieszenie tempa wzrostu gospodarczego w najbliższych kwartałach. Produkcja budowlano-montażowa odnotowała kolejny bardzo mocny spadek (odsezonowana -5,5% m/m, -20,3% r/r). Oprócz budownictwa infrastrukturalnego mocny regres notuje się także we wznoszeniu budynków, co przy ożywieniu w budownictwie mieszkaniowym - wskazuje na osłabienie inwestycji poza sektorem publicznym. Utrzymuje się bardzo dobra sytuacja na rynku pracy. W sierpniu potwierdziła się tendencja wzrostu wynagrodzeń w przedsiębiorstwach. Realny wzrost wynagrodzeń w ostatnich miesiącach w tym sektorze jest najwyższy od jesieni 2008 roku. Stopa bezrobocia rejestrowanego osiągnęła rekordowo niski w okresie posttransformacyjnym poziom. W sierpniu co prawda zatrudnienie w przedsiębiorstwach nieco się obniżyło, ale ostatnie badania koniunktury wskazują na kontynuację wzrostu popytu na pracę. W efekcie rosną wyraźnie realne dochody gospodarstw domowych tworząc korzystne warunku dla wzrostu konsumpcji, a wskaźniki koniunktury konsumenckiej GUS utrzymują się na bardzo wysokim najwyższym od kwietnia 2008 r. - poziomie. Wzrost gospodarczy jest zatem wypadkową dwóch tendencji - impuls popytowy generowany przez poprawę sytuacji finansowej gospodarstw domowych wspiera wzrost konsumpcji, jednocześnie jednak regres w inwestycjach publicznych i opóźnienia w wydatkowaniu środków z nowej perspektywy finansowej UE przyczyniają się do osłabienia dynamiki inwestycji. Dlatego też, w III kw. dynamika PKB może być nawet nieznacznie niższa od 3% r/r. Wydaje się, że IV kwartał nie przyniesie tu istotnych zmian i wzrost PKB w 2016 r. będzie bliski 3%. Uruchomienie inwestycji publicznych w 2017 r. może jednak przyczynić się do lekkiego przyspieszenia wzrostu PKB w przyszłym roku. Odzwierciedleniem poprawy realnych dochodów gospodarstw domowych jest ostatnio wysokie tempo wzrostu depozytów. Spowalnia natomiast nieco tempo wzrostu kredytów mieszkaniowych i kredytów dla przedsiębiorstw. Dynamika cen dóbr i usług konsumpcyjnych (CPI) nieznacznie w sierpniu wzrosła do -0,8% r/r (-0,9% r/r w lipcu). Nieco wyższy od prognoz wskaźnik CPI to skutek mniejszego, niż można było oczekiwać spadku cen żywności. Co prawda ceny warzyw i owoców sezonowo mocno potaniały, ale jednocześnie wzrosły ceny m.in. cukru, tłuszczów i mięsa. W innych kategoriach nie było raczej niespodzianek. Podtrzymujemy, że od września wskaźnik CPI powinien zacząć wyraźniej rosnąć (ok. -0,4% r/r we wrześniu) i pod koniec roku stać się w końcu nieznacznie dodatni. Wprawdzie bieżący wzrost cen będzie nadal umiarkowany, ale wypadną z rachunku rocznej inflacji miesiące ze spadkami cen paliw i żywności z końca 2015 roku. Rada Polityki Pieniężnej na swym wrześniowym posiedzeniu nie zmieniła dotychczasowej oceny polityki pieniężnej. Prezes Glapiński zaskoczył obserwatorów bardzo optymistyczną oceną wzrostu gospodarczego i sugestią, że kolejny ruch stóp będzie raczej w górę niż w dół prawdopodobnie pod koniec 2017 roku. WIG/qtr Paweł Durjasz Główny Ekonomista PZU 60 000-4,7% -5,2% +0,9% +4,6% 55 000 coraz gorsze dane z chińskiej gospodarki powodują silny odpływ kapitału z rynków wschodzących utrzymujące się obawy o wpływ chińskiego spowolnienia na stan globalnej gospodarki negatywnie wpływają na rynki Emerging Markets poprawa wskaźników gospodarczych oraz odbicie na głównych gieldach akcji wpływa na poprawę sentymentu dla Emerging Markets "Brexit" - Brytyjczycy wychodzą z Unii 50 000 45 000 40 000 Strona 3

WIG S&P500 56 000 52 000-4,7% r/r 2 230 2 100 48 000 1 970 44 000 1 840 40 000 1 710 +13,4% r/r 4,25 USD/PLN EUR/PLN 4,60 4,05 4,45 3,85 4,30 3,65 4,15 3,45 +4,0% r/r 4,00 +2,6% r/r Złoto Ropa 1 400 60 +1,4% r/r 1 300 50 1 200 40 1 100 30 1 000 +15,1% r/r 20 Rentowność 10-letnich obligacji polskich WIBOR6M 3,60 3,25-22 bps. r/r 1,95 1,85-1 bps. r/r 2,90 1,75 2,55 1,65 2,20 października 15 1,55 Źródło: obliczenia własne Strona 4

Komentarze ekspertów PZU Piotr Krawczyński TFI PZU Blue-chipy i cała reszta Posiadacze akcji największych spółek notowanych na warszawskim parkiecie nie mieli w sierpniu zbyt wielu powodów do zadowolenia. Po udanym początku miesiąca i blisko stu punktowej zwyżce indeksu WIG20 do poziomu 1850 punktów, do głosu doszła podaż i pokonanie przedbrexitowego szczytu okazało się wyzwaniem niemożliwym do zrealizowania dla kupujących. Wobec kapitulacji popytu, indeks blue-chipów zakończył ubiegły miesiąc jedynie symboliczną zwyżką. Zdecydowanie lepiej od największych spółek poradziły sobie w sierpniu małe i średnie spółki, których wskaźniki indeksy oscylują wokół swoich lokalnych maksimów. Jednym z głównych powodów wspomnianej poprawy nastrojów z początku miesiąca był, przedstawiony przez Kancelarię Prezydenta oraz prezesa NBP, projekt ustawy rozwiązującej częściowo problem kredytów walutowych. Spotkał się on z bardzo pozytywnym odbiorem zarówno bankowców jak i inwestorów z ul. Książęcej. Zgodnie z nim banki miałyby zwrócić frankowiczom koszty zawyżonego spreadu walutowego. Te, zgodnie z szacunkami, miałyby wynieść ok. 3,6-4 mld zł co jest kwotą zdecydowanie niższą od pesymistycznych prognoz przygotowanych w oparciu o wcześniejsze propozycje (KNF szacował koszt operacji przewalutowania kredytów walutowych po kurcie z dnia zaciągnięcia nawet na kwotę ok. 70 mld zł, średnia rynkowa mówiła o ok. 40 mld zł). Warto zaznaczyć, że w 2015 roku zysk netto sektora bankowego wyniósł 12,5 mld zł, w tym roku będzie zapewne niższy i wyniesie ok. 9-10 mld zł. W reakcji, tylko w ciągu jednego dnia, sub-indeks WIG Banki wzrósł o ponad +6 proc., wchodzący w jego skład Getin Bank zwyżkował o +23,26 proc., Bank Millennium o +16,06 proc., mbank o +11,67 proc. a PKO BP o ponad +10 proc. Niestety, dalsza część miesiąca nie była już tak udana i WIG20 spadł ponownie w okolice 1750 punktów. Z pozostałych doniesień, jakie przykuwały uwagę inwestorów na całym świecie, należy wymienić wystąpienie szefowej FED Janet Yellen podczas corocznego sympozjum w amerykańskim Jackson Hole. W ostatnich miesiącach, sygnały płynące z amerykańskiego banku centralnego a dotyczące dalszych podwyżek stóp procentowych za oceanem były niejasne, przez co inwestorzy na całym świecie trzymani byli w niepewności. Ten obraz zmieniło wspomniane wystąpienie. Szefowa FED powiedziała bowiem, że wraz z poprawą sytuacji na rynku pracy i ogólnej kondycji gospodarki USA, prawdopodobieństwo kolejnej podwyżki stóp procentowych w ostatnim czasie znacząco wzrosło. Z wypowiedzi pozostałych członków Rezerwy Federalnej, w tym wiceprzewodniczącego FED Stanley a Fisher a można wnioskować, że termin ten nie jest zbyt odległy i zaostrzenie polityki monetarnej za oceanem może nastąpić jeszcze w tym roku. Niemalże automatycznie poszybowały w gorę oczekiwania rynku co do przyszłego poziomu stóp procentowych w Stanach Zjednoczonych ich podwyżkę na wrześniowym posiedzeniu szacuje się już 33 proc., prawdopodobieństwo takiego kroku w listopadzie szacowane jest na 38,5 proc. a w grudniu już na 59,1 proc. Na tym tle warto przyjrzeć się notowaniom ropy naftowej, która jest kolejnym z czynników (po decyzjach FED-u) silnie oddziaływujących na zachowania inwestorów z Wall Street. Jak na razie, trwałe pokonanie poziomu 50 dol. przez notowania czarnego złota jest dla popytu nie lada wyzwaniem. Trwająca od początku sierpnia zwyżka, po słabszych od oczekiwań danych o zapasach tego surowca w USA, zakończyła się w połowie miesiąca w okolicach 48 dol. Obserwowana następnie większa aktywność sprzedających sprawiła, że kurs ropy naftowej walczy obecnie o utrzymanie się ponad poziomem 44 dol. za baryłkę. Dalszy scenariusz na tym rynku zależeć będzie od tego, czy najwięksi producenci na świecie zdecydują się na ograniczenie wydobycia. Zgodnie z ostatnimi doniesieniami, pod koniec września (tzn. podczas International Energy Forum w Algierii), przedstawiciele krajów należących do OPEC mają zebrać się na nieformalnym spotkaniu w celu omówienia ewentualnego zamrożenia produkcji. Czy wynik tego spotkania będzie w stanie pchnąć notowania ropy wyżej? To pozostaje niewiadomą warto jednak wspomnieć, że wobec utrzymującej się nierównowagi pomiędzy podażą a popytem, podjęte kroki musiałyby być znaczące. A na to się chyba nie zapowiada Strona 5

Dane makroekonomiczne Dane makroekonomiczne 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016* 2017* PKB Świat 0,0 5,4 4,2 3,4 3,3 3,3 3,0 3,0 3,3 Polska 2,6 3,7 5,0 1,6 1,3 3,3 3,6 3,5 3,7 Strefa euro -4,5 2,0 1,6-0,9-0,3 0,9 1,7 1,6 1,7 Niemcy -5,6 4,1 3,7 0,4 0,3 1,6 1,7 1,7 1,5 USA -2,8 2,5 1,6 2,2 1,5 2,4 2,4 2,2 2,5 Chiny 9,2 10,6 9,5 7,7 7,7 7,3 6,9 6,5 6,2 Inflacja Polska 3,5 2,6 4,3 3,7 0,9 0,0-0,9-0,5 1,3 Strefa euro 0,3 1,6 2,7 2,5 0,8 0,4 0,0 0,2 1,6 Niemcy 0,2 1,2 2,5 2,1 1,6 0,8 0,1 0,4 1,5 USA -0,3 1,6 3,2 2,1 1,5 1,6 0,1 0,8 1,5 Chiny -0,7 3,3 5,4 2,6 2,6 2,0 1,4 1,8 2,0 Stopa bezrobocia średnioroczna Polska 11,0 12,0 12,3 12,8 13,5 12,3 10,5 9,1 8,2 Niemcy 8,1 7,7 7,0 6,8 6,9 6,7 6,4 4,9 4,7 USA 9,3 9,6 8,9 8,1 7,4 6,2 5,3 4,9 4,8 Chiny 4,3 4,1 4,1 4,1 4,1 4,1 4,1 4,1 4,1 PMI - wskaźnik managerów logistyki Polska 52,4 56,3 48,8 48,5 53,2 52,8 52,1 Strefa euro 51,6 57,1 46,9 46,1 52,7 50,6 53,2 Niemcy 52,7 60,7 48,4 46,0 54,3 51,2 53,2 USA (ISM Manufacturing) 55,3 57,5 52,8 50,0 56,1 55,1 48,2 Chiny 56,1 54,4 48,7 51,5 50,5 49,6 48,2 Świat 54,6 55,6 50,5 50,2 53,0 51,5 50,9 Podstawowe stopy procentowe Polska 3,50 3,50 4,50 4,25 2,50 2,00 1,50 Strefa euro 1,00 1,00 1,00 0,75 0,25 0,05 0,05 USA 0,125 0,125 0,125 0,125 0,125 0,125 0,375 Waluty EUR/PLN 4,11 3,96 4,42 4,09 4,14 4,26 4,26 USD/PLN 2,85 2,96 3,42 3,10 3,01 3,51 3,90 CHF/PLN 2,77 3,16 3,63 3,39 3,38 3,54 3,94 Surowce Ropa brent 78,1 94,5 107,2 111,3 110,8 55,8 - Złoto 1.097,2 1.421,6 1.566,2 1.675,9 1.205,7 1.184,4 - Miedź 333,9 443,3 343,3 364,9 339,7 283,0 - Akcje Europa (EURO STOXX 50) 21,1% -5,8% -17,1% 13,8% 17,8% - - Polska (WIG) 46,9% 18,8% -20,8% 26,2% 8,0% - - Niemcy (DAX) 23,8% 16,1% -14,7% 29,1% 25,5% - - USA (S&P500) 23,5% 12,8% 0,0% 13,4% 31,8% - - Chiny (SSE Composite) 80,0% -14,3% -21,7% 3,2% 20,0% - - Rosja (RTS) 128,6% 22,5% -22,0% 10,5% -7,0% - - Rentowność 10-letnich obligacji Polska 6,30 6,10 5,90 3,70 4,35 2,52 - Niemcy 3,40 3,00 1,80 1,30 1,93 0,54 - USA 3,80 3,30 1,90 1,80 3,03 2,17 - Rynkowe stopy procentowe WIBOR 6M 4,39 4,16 5,00 4,09 2,72 - - EURIBOR 6M 0,99 1,23 1,62 0,32 0,35 - - LIBOR-CHF 6M 0,34 0,24 0,09 0,07 0,08 - - Wybrane dane dla Polski Sprzedaż detaliczna 104,3 105,5 111,6 105,6 102,3 103,3 100,9 Produkcja przemysłowa 95,5 109,0 107,5 100,5 101,8 103,3 104,9 * prognozy Bloomberg, MFW, Bank Światowy, KE, Bundesbank, MF, NBP, PZU Źródła: Bloomberg, GUS, MFW Strona 6

Lista funduszy dostępnych w ramach ubezpieczenia Plan na Życie Nazwa funduszu Nazwa TFI Wartość jednostki netto (31.08.2016) Stopa zwrotu* 1M 3M 12M 36M 60M YTD** Grupy funduszy: ochronny kapitału PZU SEJF+ TFI PZU SA 62,39 0,43% 1,20% 1,50% 6,90% 15,60% 0,80% Grupy funduszy: fundusze pieniężne LM Pieniężny Legg Mason TFI SA 264,33 0,12% 0,30% 1,50% 5,80% 15,60% 0,90% PZU Gotówkowy TFI PZU SA 75,20 0,44% 0,70% 2,00% 6,80% 17,40% 1,30% UniKorona Pieniężny Union Investment TFI SA 207,71 0,73% 1,30% 2,50% 9,60% 20,90% 2,40% Millennium Depozytowy Millennium TFI SA 177,91 0,38% 0,70% 1,90% 6,00% 15,00% 1,50% Grupy funduszy: fundusze papierów dłużnych Arka BZ WBK Obligacji BZ WBK TFI SA 21,33 0,61% 1,40% 2,90% 11,20% 25,20% 2,10% UniObligacje:Nowa Europa Union Investment TFI SA 231,35 1,72% 3,60% 10,60% 23,50% - 8,50% PZU Papierów Dłużnych Polonez TFI PZU SA 161,55 1,27% 1,30% 3,60% 15,90% 34,40% 0,80% PZU Dłużny Rynków Wschodzących TFI PZU SA 132,05 0,38% 2,00% 5,00% 16,90% 30,30% 4,60% BPH Obligacji 2 BPH TFI 3.407,52 0,21% 0,90% 2,70% 13,40% 19,20% 1,80% Arka BZ WBK Stabilnego Wzrostu BZ WBK TFI SA 30,08 1,72% 2,30% -0,40% 4,50% 17,20% 1,90% LM Senior Legg Mason TFI SA 282,59 1,36% 1,40% -1,10% 0,20% 6,90% 1,50% PZU Stabilnego Wzrostu Mazurek TFI PZU SA 130,52 2,47% 2,30% 1,20% 2,50% 12,80% 1,50% UniStabilny Wzrost Union Investment TFI SA 166,37 2,08% 2,50% 0,80% 4,70% 17,30% 3,30% Skarbiec-III Filar Skarbiec TFI SA 150,49 1,16% 2,40% -1,90% 5,60% 19,90% 1,20% BPH Stabilnego Wzrostu BPH TFI 16,93 1,87% 2,50% 0,20% 3,90% 10,30% 2,00% Millennium Globalny Stabilnego Wzrostu Millennium TFI SA 185,02-0,17% 0,80% 1,40% - - 0,90% Fundusz Modelowy Stabilnego Wzrostu Fundusze modelowe 123,00 2,01% 2,90% 1,10% 6,70% 18,00% 2,90% * stopa zwrotu liczona na dzień 31.08.2016 ** od początku bieżącego roku Strona 7

Lista funduszy dostępnych w ramach ubezpieczenia Plan na Życie Nazwa funduszu Nazwa TFI Wartość jednostki netto (31.08.2016) Stopa zwrotu* 1M 3M 12M 36M 60M YTD** Grupy funduszy: fundusze zrównoważone Arka BZ WBK Zrównoważony BZ WBK TFI SA 28,15 2,59% 3,00% -3,30% 2,00% 13,10% 1,30% PZU Zrównoważony TFI PZU SA 70,86 3,55% 4,50% 0,90% 0,70% 18,20% 5,90% Skarbiec-Waga Skarbiec TFI SA 280,87 2,69% 3,60% -1,10% 0,00% 11,70% 1,70% UniKorona Zrównoważony Union Investment TFI SA 297,37 2,64% 1,40% -0,20% 1,60% 14,10% 4,00% Fundusz Modelowy Zrównoważony Fundusze modelowe 110,02 3,08% 4,10% 0,80% 7,30% 15,10% 4,20% Grupy funduszy: fundusze akcji Arka BZ WBK Akcji BZ WBK TFI SA 30,38 3,69% 3,80% -7,60% -6,70% -3,40% 1,30% Arka Platinium Dynamiczny BZ WBK TFI SA 39,49-0,10% 1,00% 0,60% - - 0,40% LM Akcji Legg Mason TFI SA 333,96 3,10% 1,70% -6,10% -11,40% 2,20% 3,80% PZU Akcji Krakowiak TFI PZU SA 92,25 4,45% 4,50% -4,80% -14,70% -7,70% 4,80% PZU Akcji Małych i Średnich Spółek TFI PZU SA 52,17 5,37% 6,70% 6,40% 5,30% 39,70% 10,70% PZU Akcji Nowa Europa TFI PZU SA 44,33 1,44% 1,70% -1,80% -7,20% -3,90% 5,90% PZU Energia Medycyna Ekologia TFI PZU SA 85,03 2,26% -1,60% -15,90% 7,00% 46,00% -14,30% PZU Akcji Rynków Rozwiniętych TFI PZU SA 183,39-0,10% 1,70% 5,40% 28,80% 74,30% 0,10% PZU Akcji Rynków Wschodzących TFI PZU SA 97,85 0,96% 5,90% 1,90% -9,70% -14,80% 7,50% PZU Akcji Spółek Dywidendowych TFI PZU SA 113,06 5,21% 10,10% 22,90% 28,30% 32,20% 20,70% Quercus Agresywny Quercus TFI SA 168,81 3,38% 3,80% 1,00% 2,20% 39,20% 4,60% Skarbiec-Akcja Skarbiec TFI SA 258,34 3,78% 4,80% -6,90% -11,10% 0,00% 2,20% Unikorona Akcje Union Investment TFI SA 190,67 4,44% 3,10% -2,20% -0,20% 13,60% 5,00% SKOK Akcji TFI SKOK SA 91,86 1,27% 1,70% 5,80% 1,60% 6,80% 8,10% Investor Gold Otwarty Investors Fundusze Otwarte TFI S.A. 156,39-4,23% 8,30% 19,10% -2,20% -26,90% 23,10% * stopa zwrotu liczona na dzień 31.08.2016 ** od początku bieżącego roku Strona 8

Lista funduszy dostępnych w ramach ubezpieczenia Plan na Życie Nazwa funduszu Nazwa TFI Wartość jednostki netto (31.08.2016) Stopa zwrotu* 1M 3M 12M 36M 60M YTD** Millennium Dynamicznych Spółek Millennium TFI SA 98,86 6,23% 9,10% 10,60% 26,40% - 12,40% Millennium Globalny Akcji Millennium TFI SA 139,17 0,05% -0,10% -0,70% - - -3,20% Pioneer Surowców i Energii Pioneer Pekao TFI SA 5,97-1,32% 0,80% 2,10% -24,20% - 9,70% Fundusz Modelowy Akcyjny Fundusze modelowe 112,49 4,62% 5,10% 0,90% 7,70% 14,20% 5,00% * stopa zwrotu liczona na dzień 31.08.2016 ** od początku bieżącego roku Strona 9