Czy z tolerancją nam po drodze? Ankietę przeprowadzono w związku z Tygodniem Tolerancji obchodzonym 13-17 listopada 2017 r. w I Liceum Ogólnokształcącym im. Obrońców Westerplatte w Mrągowie. W badaniu udział wzięło 110 uczniów, co stanowi 37,9 proc. ogółu uczniów wchodzących w strukturę szkoły. Uczniowie mieli dowolność w wyborze odpowiedzi, co skutkowało tym, że nie wszyscy odpowiedzieli na wszystkie pytania, pojawiało się też kilka wielokrotnych odpowiedzi na to same pytanie. 1. Czy uważasz się za osobę tolerancyjną? 29% TAK - 78 osób 0% 71% NIE - 0 osób To zależy od okoliczności - 32 osoby Wśród grupy badanych uczniów stanowcza większość uważa się za ludzi tolerancyjnych. Brak osób oceniających siebie jako nietolerancyjnych. 32 osoby uzależniają swoją postawę od okoliczności. 2. Co rozumiesz pod pojęciem "tolerancja"? 0% 25% Akceptować tylko ludzi takich jak my - 0 Akceptować ludzi takich jakimi są - 83 75% Akceptować pewne cechy u innych ludzi - 27 Zdaniem większości badanych tolerancja to akceptowanie innych osób, takich jakimi są. 25 proc. badanych osób przez tolerancję rozumie akceptowanie pewnych cech u innych ludzi. Nikt nie jest zdania, że akceptować należy tylko ludzi takich jak my. str. 1
3. Czy uważasz, że żyjemy w? 7% 2% 25% Zbyt tolerancyjnym społeczeństwie - 8 Bardzo tolerancyjnym społeczeństwie - 2 66% Tolerancyjnym społeczeństwie - 27 Nietolerancyjnym społeczeństwie - 71 Zdecydowana większość badanych nie ma dobrego zdania nt. tolerancji wśród ogółu i uważa, że społeczeństwo w którym żyjemy jest nietolerancyjne. 27 proc. badanych uważa, że nasze społeczeństwo jest tolerancyjne albo nawet bardzo tolerancyjne. 7 proc. ankietowanych jest zdania, że społeczeństwo w którym żyjemy jest zbyt tolerancyjne. 4. Czy przeszkadzają Ci osoby innych narodowości, które w miejscu publicznym rozmawiaja w swoim języku? 4% 4% 3% 0% Tak, ponieważ ich nie rozumiem, a w moim kraju powinni mówić moim językiem - 4 Tak, ponieważ w sytuacji konfliktowej nie mogę z nimi porozmawiać - 3 Tak, ponieważ nie lubię obcych - 0 89% Nie, ponieważ każdy powinien móc mówić jakim językiem chce i kiedy chce - 98 Trudno powiedzieć - 5 89 proc. badanych jest zdania, że każdy powinien mówić językiem jakim chce i kiedy chce. 4 proc. uczniów nie ma zdania. 7 proc. ankietowanych uważa, że rozmowy obcokrajowców w innym języku niż j. polski z różnych przyczyn mogą im przeszkadzać. Jednocześnie nikt nie zaznaczył, że nie lubi obcych. str. 2
5. Czy tolerowałbyś obcokrajowca na wysokim stanowisku politycznym w swoim kraju? Tak, ponieważ może mieć nowe, świeże pomysły - 40 Tak, ponieważ może mieć inne cenne doświadczenie - 26 23% 33% Nie, ponieważ może nie znać mojego kraju - 16 9% 13% 22% Nie, ponieważ może mieć problem z akceptacją przez mieszkańców - 11 Trudno powiedzieć - 28 55 proc. ankietowanych nie miałaby nic przeciwko obcokrajowcom obejmującym wysokie stanowiska polityczne. 22 proc. ankietowanych z różnych powodów jest zdania przeciwnego. 22 proc. uczniów wstrzymało się od jednoznacznego stwierdzenia. 6. Czy mógłbyś zaprzyjaźnić się z osobą o odmiennym niż Twój kolor skóry? 0% 0% 7% 10% 83% Tak - 86 Raczej Tak - 11 Nie - 0 Raczej nie - 0 Trudno powiedzieć Aż 90 proc. ankietowanych jest zdania, że odmienny kolor skóry nie ma znaczenia przy zawieraniu przyjaźni. 10 proc. respondentów miała problem z udzieleniem jednoznacznej odpowiedzi. Nikt nie uznał odmiennego koloru skóry jako czynnika uniemożliwiającego przyjaźń z drugim człowiekiem. str. 3
7. Jakiego jesteś wyznania? 4% 4% 18% Jestem katolikiem - 81 Jestem protestantem - 4 Jestem ateistą - 20 Jestem innego wyznania - 5 74% ¾ badanych to katolicy. W badaniu wzięło udział również 4 proc. protestantów i tyle samo osób innego wyznania. 18 proc. zadeklarowało ateizm. 8. Czy uważasz, że można nawiązać bliską przyjaźń z osobą o odmiennych przekonaniach religijnych? 0% 2% 6% 26% 66% Tak - 73 Raczej tak - 29 Zdecydowanie nie - 0 Raczej nie - 2 Trudno powiedzieć - 6 Aż 92 proc ankietowanych jest zdania, że odmienne przekonania religijne nie są czynnikiem eliminującym przyjaźń. 2 proc. uczniów uważa, że bliska przyjaźń z osobą o odmiennych przekonaniach religijnych jest raczej niemożliwa. 6 proc. ankietowanych wstrzymała się od głosu. str. 4
9. Czy tolerujesz związki innych osób o charakterze homoseksualnym? 8% 8% 7% Tak - 60 Raczej tak - 23 Zdecydowanie nie - 9 21% 56% Raczej nie - 8 Trudno powiedzieć - 8 77 proc. ankietowanych toleruje związki homoseksualne. Zdecydowany sprzeciw wyraża 8 proc. ankietowanych. Drugie tyle wyraziło tę samą opinię, jednak w mniej stanowczy sposób. 8 proc. uczniów nie zajęło stanowiska. 10. Czy czujesz dyskomfort widząc w miejscach publicznych pary homoseksualne? Tak, bo okazują sobie publicznie uczucia - 7 14% 12% 34% 6% 12% 10% 12% Tak, bo razi mnie ich sposób zachowania - 13 Tak, bo zbyt mocno eksponują swoją odmienność - 14 Nie, bo każdy powienien móc okazywać swoje uczucia gdzie chce i kiedy chce - 11 Nie, bo nie różnią się niczym od osób heteroseksualnych - 39 Nie, bo są sobą i nie boją się tego pokazywać publicznie - 16 Trudno powiedzieć - 14 34 proc. ankietowanych uważa, że pary homoseksualne zbyt mocno eksponują swoje uczucia i odmienność publicznie. 66 proc. ankietowanych uważa natomiast, że osoby o odmiennych preferencjach seksualnych mają takie same prawa jak pozostali, również do publicznego okazywania sobie uczuć. 12 proc. nie zajęło stanowiska. str. 5
11. Czy uważasz, że tolerancję nabywa się/ uczy się jej? 8% 13% 25% W szkole - 41 W rodzinie - 72 10% W kościele - 17 Poprzez sport - -13 Przy pomocy mediów - 22 44% 44 proc. ankietowanych uważa rodzinę za podstawową komórkę w której uczy się tolerancji. Na kolejnych miejscach ankietowani wymienili szkołę, media, kościół i sport. 12. Czy zdarza Ci się wyśmiewać, ośmieszać innych? 11% 49% 40% Tak - 12 Czasami - 45 Nie - 54 Połowa uczniów przyznaje się do wyśmiewania czy ośmieszania innych. str. 6
13. Czy uważasz swoją klasę za tolerancyjną? 14% 21% Tak - 23 Nie wszyscy są tolerancyjni - 70 Nie - 15 65% Jedynie 21 proc. uczniów jest zdania, że uczniowie w ich klasie są tolerancyjni. 65 proc. badanych twierdzi, że nie wszyscy są tolerancyjni, natomiast 14 proc. uczniów uważa swoją klasę za nietolerancyjną. 14. Czy spotkałeś się z brakiem akceptacji, wyśmiewaniem w swojej klasie? 29% 40% Tak - 44 Czasami -35 Nie -32 31% Aż 40 proc. uczniów doświadczyło wyśmiania czy braku akceptacji w swojej klasie. 31 proc doświadcza takich sytuacji czasami. Zaledwie 29 proc. uczniów nie doświadczyło negatywnego zachowania ze strony swoich kolegów. str. 7
15. Czy spotkałeś się z negatywnym zachowaniem innych uczniów wobec Twojej osoby w obecnej szkole? 19% 65% 16% Tak - 21 Czasami - 17 Nie -70 Niestety 35 proc. uczniów doświadczyło negatywnych zachowań ze strony innych uczniów w naszej szkole. 65 proc. nie spotkało się z negatywnym zachowaniem wobec swojej osoby. str. 8
WNIOSKI Ponad 70 proc. uczniów uważa się za tolerancyjnych. 29 proc. ankietowanych uzależnia swoją postawę od okoliczności. Jednocześnie aż 66 proc. ankietowanych uważa, że żyjemy w społeczeństwie nietolerancyjnym. Z udzielonych odpowiedzi wynika, że mamy tendencję do lepszego postrzegania swojej osoby pod względem tolerancji niż ogółu społeczeństwa. Udzielone odpowiedzi wskazują, że w zdecydowanej większości uczniowie nie mają problemów z tolerancją wobec obcokrajowców, osób o innym kolorze skóry, innego wyznania, czy preferencjach seksualnych. Uważają jednocześnie, że to rodzina jest podstawowym źródłem wiedzy i umiejętności dot. tolerancji. Następnie kolejno wymieniają szkołę, media, kościół i sport. CO MOŻE NIEPOKOIĆ? Aż połowa uczniów przyznaje się do ośmieszania czy wyśmiewania innych. Co prawda część uczniów wypełniając ankietę dopisywała obok robię to tylko dla rozluźnienia sytuacji czy żartu. Nigdy jednak nie wiemy, czy nasze żarty są odbierane przez osobę drugą w ten sam sposób jak my to widzimy, czy byśmy chcieli widzieć. Coś co dla nas jest śmieszne, innych może ranić. Więc jeśli się chcemy pośmiać - najbezpieczniej jest śmiać się z samego siebie. Świadczą o tym odpowiedzi uczniów dotyczące akceptacji. Niestety aż 70 proc. osób spotkało się z wyśmiewaniem czy brakiem akceptacji w swojej klasie. Nieco lepiej wygląda zachowanie całej społeczności uczniowskiej wobec jednostki. 65 proc. uczniów nie doświadczyło nieodpowiedniego zachowania od strony kolegów, jednak ¼ uczniów spotkała się z jakąś forma zachowań negatywnych. Niestety tylko co piąty uczeń uznaje swoją klasę za tolerancyjną. Przy czym 14 proc. uczniów jest zdania przeciwnego i aż 65 proc. stwierdza, że nie wszyscy uczniowie z ich klasy są tolerancyjni. PODSUMOWANIE Stanowcza większość uczniów uważa się za osoby tolerancyjne. Wskazują na to również zaznaczone odpowiedzi dot. kwestii poglądowych. Niestety, rzeczywistość weryfikuje wyobrażenia i okazuje się, że w sytuacjach, gdy pojęcie tolerancji przestaje być abstrakcyjne i tolerancja towarzyszy nam w życiu codziennym, zaczynamy mieć z nią problem. Niestety większość uczniów spotkała się z wyśmiewaniem, brakiem akceptacji w swojej klasie. Połowa ankietowanych przyznaje się, że ośmiesza innych. Badania wskazują, że o tolerancji ładnie się nam mówi, gorzej realizuje w praktyce. str. 9