NEUROMODUACYJNE LECZENIE POOPERACYJNEGO ZESPOŁU BÓLOWEGO KRĘGOSŁUPA DD Prof. MAREK HARAT Dr hab.paweł SOKAL Klinika Neurochirurgii 10 Wojskowy Szpital Kliniczny Bydgoszcz Polska Szkoła Neurochirurgii 2017
Failed Back Surgery Syndrome zespół bólowy po operacji kręgosłupa, nowy lub przetrwały ból po operacji kręgosłupa LS zlokalizowany w okolicy lędźwiowej i/lub w kończynach dolnych Ból nocyceptywny/receptorowy ( bóle mięśniowe, powięziowe, ze stawów międzykręgowych, dyskogenne) Ból neuropatyczny (radikulopatia i neuropatia) FBSS u 10-40% operowanych pacjentów Oaklander AL, North RB. Failed back surgery syndrome. 4th ed. Philadelphia: Lippincott Williams 2010. Wilkinson HA. The Failed Back Syndrome: Etiology and Therapy. 2nd ed: Springer; 1991. Benzon HT. Essentials of pain medicine and regional anesthesia. Churchill Livingstone; 2005. Etiologia FBSS Czynniki przedoperacyjne Czynniki śródoperacyjne Czynniki pooperacyjne: blizna nadoponowa, zlepne zapalnie pajęczyniówki, uszkodzenie struktur nerwowych
PROCEDURY NEUROMODULACYJNE W FBSS BEZPIECZNE, ODWRACALNE PNS stymulacja nerwów obwodowych PNFS podskórna stymulacja pola bólu DRGS stymulacja zwojów grzbietowych SCS stymulacja rdzenia kręgowego MCS stymulacja kory ruchowej DBS głęboka stymulacja mózgu IIS system infuzji podpajęczynówkowej
TARGETED STIMULATION LUB PERIPHERIAL SUBCUTANEUS FIELD STIMULATION W BÓLU LĘDZWIOWYM W PRZEBIEGU SKOLIOZY
SCS + PSFS/TS W FBSS
RODZAJE SCS TONIC STIMULATION TS STAŁONATĘŻENIOWA ST JUDE BOSTON SCIENTIFIC STAŁONAPIĘCIOWA MEDTRONIC BURST STIMULATION BS 500HZ ST JUDE, BOSTON SC. HIGH FREQUENCY STIMULATION HFS 10KHZ NEVRO WIRELESS BEZPRZEWODOWA BEZ BATERII TS BS HFS STIMWAVE
MECHANIZM DZIAŁANIA STYMULACJI TONICZNEJ RDZENIA KRĘGOWEGO (FDA APPROVED 1989) stymulacja włókien A-beta w kolumnach grzbietowych rdzenia pobudza neurony do aktywacji mechanizmu bramkowego, który hamuje odbiór bólu we włóknach o małej średnicy w rogach tylnych rdzenia - teoria bramkowa : Wall & Melzack 1965 segmentalna blokada transmisji neuronalnej zmniejszenie aktywności symaptykomimetycznej - ch.naczyń obwodowych lub ch.wieńcowa uwalnianie substancji aktywnie działających na naczynia tj. substancja P i CGRP uwalnianie neurotransmiterów i substancji modulujących w rogach tylnych rdzenia tj.gabaprzedłużony w czasie efekt analgetyczny
STYMULACJA TONICZNA STAŁONAPIĘCIOWA ELEKTRODA TRÓJKOLUMNOWA 16 KONTAKTOWA
SCS TONICZNA STAŁONATĘŻENIOWA (PENTA ELEKTRODA 20 KONTAKTÓW W 5 KOLUMNACH DO SELEKTYWNEJ STYMULACJI WŁÓKIEN W KOLUMNA TYLNYCH RDZENIA W FBSS U PACJENTKI PO 2 OPERACJACH NA POZIOMIE L45 L5S1. BÓLE PIEKĄCĄ- ROZPIERAJĄCYM O NATĘŻENIU VAS 9 W OK.LS, OK.ODBYTU 8-9, LKD 6, PO STYMULACJI VAS 1
58% pacjentów doświadcza poprawy powyżej 50% N=74 badań N=3025 pacjentów Meta-analiza Taylor et al. Pain Pract. 2014 Jul;14(6):489-505. doi: 10.1111/papr.12095. Predictors of pain relief following spinal cord stimulation in chronic back and leg pain and failed back surgery syndrome: a systematic review and meta-regression analysis.
BURST STIMULATION (F 40 HZ BURST F ZAWIERAJĄCA 5 PAKIETÓW PO 500 HZ) V TONIC S (40-60HZ) Parestezje są zredukowane lub nieobecne z powodu braku zwiększonej aktywności neuronów nucleus gracilis Comparison of Burst and Tonic Spinal Cord Stimulation on Spinal Neural Processing in an Animal Model. Tang, et al. Neuromodulation, 2014 BS zmniejsza dolegliwości bólowe u osób, u których przestaje działać TS o 65% From Tonic to Burst: Re-capturing Pain Relief.Pajuelo A, et al. INS, 2015 62,5% pacjentów nie reagujących na TS doświadcza redukcji bólu o 43% A Two Center Comparative Study on Tonic Versus Burst Spinal Cord Stimulation: Amount of Responders and Amount of Pain Suppression De Ridder, et al. Clinical Journal of Pain, 2014
STYMULACJA BURST W BÓLU NEUROPATYCZNYM OKOLICY PIERSIOWO-LĘDZWIOWEJ PO USZKODZENIU RDZENIA KRĘGOWEGO PO OPERACJI DYSKOPATII PIERSIOWEJ
STYMULACJA WYSOKOCZĘSTOTLIWOŚCIOWA (HFS) OD 1200 DO 10000HZ
SYSTEM FIRMY BOSTON SCIENTIFIC PRECISION NOVI DOŁADOWYWALNY, DO 32 KONTAKTÓW, STYMULACJA TONICZNA BURST I WYSOKA CZĘSTOTLIWOŚĆ
NIEZALEŻNA STYMULACJA PRĄDEM O RÓŻNYM NATĘŻENIU KAŻDEGO Z KONTAKTÓW POŁOŻONYCH NA RDZENIU DO SELEKTYWNEJ REKRUTACJI WŁÓKIEN KOLUMN TYLNYCH
ODSETEK POWIKŁAŃ W SCS 908 niepożądanych zdarzeń u1559 pacjentów - 58% Migracje przewodów 11,7% Ból w miejscu IPG 7,8% Wadliwe połączenia 3,4% Przerwania przewodów 3% Infekcje 3% Niepożądana stymulacja 2,4% Wadliwy IPG 1,2% Uszkodzona elektroda 1,2% Brak efektywnej stymulacji podczas próby 1% Review of 1188 articles 2007-2012 Roth&Kaiser Percutaneos vs paddle lead odsetek powikłań SCS 22,9% vs 8,5% odsetek reoperacji w ciągu 5 lat No 13774 pacjentów Baby et al.: Neuromod: 16; 2013
WNIOSKI Wynik leczenia neurochirurgicznego FBSS zależy od : odpowiedniej selekcji pacjentów (zmotywowanych) odpowiedniego opisu dolegliwości bólowych (nocyceptywne czy neuropatyczne) odpowiedniego wyboru metody leczenia: 1. bóle receptorowe - blokada korzeni lub nerwów, denerwacja stawów, reoperacja TPF+TLIF/PLIF, ISD 2. bóle neuropatyczne - neuromodulacja: SCS, DRGS, PSFS
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ