POWIATOWY URZĄD PRACY W MIELCU ul. CHOPINA 16 a 39-300 MIELEC fax 017 788-00-69 centrala 017 788-00-50 PP.MPX.0714-8/III/2006 Mielec, 2006-09-15 RANKING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH W POWIECIE MIELECKIM W I PÓŁROCZU 2006R. (I/P 2006) 1. Wstęp Powiatowy Urząd Pracy w Mielcu, zgodnie z zapisami ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynu pracy, realizując zadania samorządu powiatu w zaresie polityi rynu pracy opracował analizę zawodów deficytowych i nadwyżowych w I półroczu 2006r. Do opracowania monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżowych posłużyły sprawozdania MGiPS-01 (załącznii 2 i 3), tóre są elementem systemu statystycznosprawozdawczego z rynu pracy. W celu prawidłowego zrozumienia zagadnień związanych z monitoringiem, należy oreślić podstawowe definicje tej tematyi. Przez monitoring zawodów deficytowych i nadwyżowych należy rozumieć proces systematycznego obserwowania zjawis zachodzących na rynu pracy dotyczących ształtowania się popytu na pracę i podaży zasobów pracy w przeroju terytorialno - zawodowym oraz formułowanie na tej podstawie ocen, wniosów i rótotrwałych prognoz niezbędnych dla prawidłowego funcjonowania systemów: szolenia bezrobotnych oraz ształcenia zawodowego. Przez zawód deficytowy należy rozumieć zawód, na tóry występuje na rynu pracy wyższe zapotrzebowanie niż liczba osób poszuujących pracy w tym zawodzie. Przez zawód nadwyżowy należy rozumieć zawód, na tóry występuje na rynu pracy mniejsze zapotrzebowanie niż liczba osób poszuujących pracy w tym zawodzie. Rozporządzenie Ministra Gospodari i Pracy z dnia 8 grudnia 2004r. (Dz.U. 2004 nr 265 poz. 2644) obowiązujące od 1 stycznia 2005r. wprowadziło lasyfiację zawodów i specjalności w celu ujednolicenia nazewnictwa zawodów i specjalności występujących w gospodarce i na rynu pracy oraz zracjonalizowania planowania obsługi rynu pracy i oreślania jego strutury zawodowej. Strutura lasyfiacji jest wyniiem grupowania zawodów na podstawie podobieństwa walifiacji zawodowych wymaganych dla realizacji zadań danego zawodu (specjalności), z uwzględnieniem dwóch aspetów, tj. ich poziomu i specjalności. Wymienione ryteria posłużyły grupowaniu poszczególnych zawodów i specjalności w 10 grup wielich, 30 grup dużych, 116 grup średnich i 387 grup elementarnych, przy czym te ostatnie obejmują 1 636 zawodów i specjalności. W lasyfiacji zastosowano od sześciocyfrowy. Pierwsza cyfra oznacza grupę wielą, druga dużą, trzecia średnią, czwarta elementarną, natomiast dwie pozostałe cyfry podają miejsce zawodu czy specjalności w oreślonej grupie elementarnej.
2. Analiza bezrobocia wg zawodów (grup zawodów) 2.1. Bezrobotni zarejestrowani według rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy stan na 30 czerwca 2006r. W ońcu I półrocza 2006r. w Powiatowym Urzędzie Pracy w Mielcu zarejestrowanych było 8 143 bezrobotnych, z czego 6 299 osób poprzednio pracowało i 1 844 osoby nie świadczyły pracy zarobowej. Wśród osób poprzednio pracujących najwięcej osób pracowało w: przetwórstwie przemysłowym 2 670 osób tj. 42,4%, handlu i usługach naprawczych 1 324 osoby, tj. 21,0%, budownictwie 560 osób, tj. 8,9%, administracji publicznej i obronie narodowej; obowiązowych ubezpieczeniach społecznych i powszechnych ubezpieczeniach zdrowotnych 337 osób, tj. 5,4%, obsłudze nieruchomości, wynajmie i usługach związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej 240 osób, tj. 3,8%, działalności usługowej omunalnej, społecznej i indywidualnej pozostałej 231 osób, tj. 3,7%. Bezrobotni poprzednio pracujący wg rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy (secja PKD) - stan na 30.06.2006r. 3000 2670 2500 2000 1500 1324 1000 560 500 0 171 240 337 168 3 8 81 119 119 154 231 40 53 21 0 A B C D E F G H I J K L M N O P R S Legenda: A B C D E F G Rolnictwo, łowiectwo i leśnictwo Rybactwo Górnictwo Przetwórstwo przemysłowe Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię eletryczną, gaz, wodę Budownictwo Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, motocyli oraz artyułów użytu 2
osobistego i domowego H I J K L M N O P R S Hotele i restauracje Transport, gospodara magazynowa i łączność Pośrednictwo finansowe Obsługa nieruchomości, wynajem i usługi związane z prowadzeniem działalności gospodarczej Administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązowe ubezpieczenia społeczne i powszechne ubezpieczenie zdrowotne Eduacja Ochrona zdrowia i pomoc społeczna Działalność usługowa omunalna, społeczna i indywidualna pozostała Gospodarstwa domowe zatrudniające pracowniów Organizacje i zespoły esterytorialne Działalność nie zidentyfiowana 2.2.Bezrobotni wg grup zawodów stan w ońcu I półrocza 2006r. Analiza uwzględnia wielie grupy zawodów z podziałem na grupy duże (dwucyfrowe ody grup zawodów) oraz zawody (sześciocyfrowy od zawodu). Według stanu na 30 czerwca 2006r. w Powiatowym Urzędzie Pracy w Mielcu zarejestrowanych było 8 143 bezrobotnych, z czego 30,8% stanowiły osoby bez zawodu (2 508 osób). Grupa bezrobotnych bez zawodu obejmuje osoby nie posiadające świadectwa (dyplomu) uończenia ształcenia szolnego lub w formie ursu oraz nie posiadające udoumentowanej pracy w oreślonym zawodzie w oresie minimum 12 miesięcy. Zgodnie z wymienionymi ryteriami w grupie bez zawodu ujęte są również osoby, tóre uończyły licea ogólnoształcące, licea profilowane, gimnazja i szoły podstawowe. Najwięcej bezrobotnych zawalifiowano do grup: robotnicy obróbi metali i mechanicy maszyn i urządzeń (72) 1 186 osób tj. 14,6% ogółu bezrobotnych, z czego najwięcej w zawodach: ślusarz - 240 osób (w tym 145 osób długotrwale bezrobotnych), frezer - 89 osób (w tym 59 osób długotrwale bezrobotnych), toarz - 181 osób (w tym 126 osób długotrwale bezrobotnych), mechani pojazdów samochodowych 141 osób (w tym 61 długotrwale bezrobotnych) mechani maszyn i urządzeń przemysłowych 146 osób (w tym 92 osoby długotrwale bezrobotne), mechani operator pojazdów i maszyn rolniczych 52 osoby (w tym 18 długotrwale bezrobotnych). pozostali robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy (74) 567 osób tj.7,0% ogółu bezrobotnych, z czego najwięcej w zawodach: cuierni 80 osób (w tym 37 długotrwale bezrobotnych), piearz 70 osób ( w tym 45 długotrwale bezrobotnych), stolarz 31 osób (w tym 8 długotrwale bezrobotnych), rawiec 329 osób (w tym 205 długotrwale bezrobotnych). średni personel techniczny (31) 511 osób tj. 6,3% ogółu bezrobotnych, z czego najwięcej w zawodach: techni budownictwa 70 osób (w tym 22 osoby długotrwale bezrobotne), 3
techni eletry - 49 osób (w tym 17 długotrwale bezrobotnych), techni mechani 217 osób ( w tym 89 długotrwale bezrobotnych), techni rolni 105 osób (w tym 61 długotrwale bezrobotnych). górnicy i robotnicy (71) 484 osoby tj. 5,9% ogółu bezrobotnych, z czego najwięcej w zawodach: murarz 145 osób (w tym 68 osób długotrwale bezrobotnych), posadzarz 46 osób (w tym 28 długotrwale bezrobotnych), malarz budowlany 80 osób (w tym 50 długotrwale bezrobotnych), monter instalacji centralnego ogrzewania i ciepłej wody 35 osób (w tym 15 długotrwale bezrobotnych). pracownicy usług osobistych i ochrony (51) 461 osób tj. 5,7% ogółu bezrobotnych, z czego najwięcej w zawodach: ucharz 247 osób (w tym 143 osoby długotrwale bezrobotne), elner 53 osoby (w tym 31 długotrwale bezrobotnych), fryzjer 98 osób (w tym 52 osoby długotrwale bezrobotne). modeli, sprzedawcy i demonstratorzy (52) 439 osób tj. 5,4% ogółu bezrobotnych, z czego najwięcej w zawodzie sprzedawca 436 osób (w tym 249 osób długotrwale bezrobotnych). 2.3. Napływ bezrobotnych w I półroczu 2006r. wg zawodów W oresie I półrocza br. do ewidencji urzędu napłynęło 3 964 bezrobotnych, z czego najwięcej, bo 31,7% stanowiły osoby bez zawodu. W napływie bezrobotnych dominowały osoby posiadające zawód sprzedawca 4,3% wszystich rejestrujących się. Równie licznie rejestrowały się osoby w zawodzie asystent rachunowości 141 osób, z czego bliso dwie/trzecie stanowili absolwenci. Poniższa tabela przedstawia najliczniej występujące zawody wśród rejestrujących się w oresie I półrocza 2006r. Kod zawodu Nazwa zawodu Bezrobotn i ogółem Bezrobotni absolwenci 1 2 3 4 "000000" Bez zawodu 1257 520 "522107" Sprzedawca 170 10 "311502" Techni mechani 145 27 Asystent rachunowości [zawód szolny: "412102" Techni rachunowości] 141 91 "722204" Ślusarz 106 1 Asystent eonomiczny [zawód szolny: Techni "341902" eonomista] 103 8 "723105" Mechani samochodów osobowych 100 6 "241102" Eonomista 87 27 "743304" Krawiec 85 0 "712102" Murarz 79 8 "321402" Techni żywienia i gospodarstwa domowego 71 20 "512201" Kucharz 59 2 "311204" Techni budownictwa 52 21 "722304" Toarz 50 0 Handlowiec [zawód szolny: Techni "341501" handlowiec] 44 12 4
"514102" Fryzjer [zawody szolne: Fryzjer, Techni usług fryzjersich] 40 7 "321208" Techni rolni 39 9 "723304" Mechani maszyn i urządzeń przemysłowych 37 0 "311302" Techni eletry 34 7 "741201" Cuierni 33 7 "714101" Malarz budowlany 31 0 Mechani operator pojazdów i maszyn "723306" rolniczych 29 7 "241912" Specjalista do spraw maretingu i handlu [sprzedaży] 26 15 "722301" Frezer 26 0 "724102" Eletromechani pojazdów samochodowych 26 4 "247901" Specjalista administracji publicznej 25 14 "741203" Piearz 25 1 pozostałe 2920 824 RAZEM 3964 1006 3. Analiza ofert pracy wg zawodów (grup zawodów) Do Powiatowego Urzędu Pracy, w ramach miejsc pracy subsydiowanej i niesubsydiowanej, w oresie I półrocza 2006 r. zgłoszono 1 824 oferty pracy, w tym: 1 097 niesubsydiowanych, 396 w ramach stażu, 122 w ramach przygotowania zawodowego w miejscu pracy, 31 w ramach prac interwencyjnych, 6 w ramach robót publicznych, 41 w ramach otrzymanej przez pracodawcę dotacji na utworzenie/doposażenie nowego miejsca pracy, 109 w ramach ofert dla niepełnosprawnych, 21 w ramach prac społecznie użytecznych, 1 w ramach umowy atywizacyjnej. Najczęściej występujące oferty pracy w I półroczu 2006r. Kod zawodu Nazwa zawodu Oferty pracy zgłoszone w I- półroczu "522107" Sprzedawca 161 "419101" Pracowni biurowy [Zawód szolny: Techni prac biurowych] 160 "914103" Robotni gospodarczy 91 "832302" Kierowca samochodu ciężarowego 77 "913207" Sprzątacza 69 "343101" Pracowni administracyjny [Zawód szolny: Techni administracji] 46 "712102" Murarz 44 "722204" Ślusarz 41 "515902" Pracowni ochrony mienia i osób [Zawód szolny: Techni ochrony fizycznej osób i mienia] 40 "341201" Agent ubezpieczeniowy 36 "932103" Paowacz 35 "413103" Magazynier 33 "721202" Spawacz ręczny gazowy 33 "931301" Robotni budowlany 32 5
"315206" Kontroler jaości wyrobów - artyuły przemysłowe 30 "742207" Stolarz meblowy 28 "411101" Seretara 26 "742204" Stolarz 24 "915202" Dozorca 24 "714101" Malarz budowlany 22 "513102" Opieuna dziecięca 21 "241912" Specjalista do spraw maretingu i handlu [sprzedaży] 20 "341503" Przedstawiciel handlowy [przedstawiciel regionalny] 20 "916201" Robotni placowy 19 "913204" Pomoc uchenna 17 "512201" Kucharz 16 "713401" Monter izolacji budowlanych 16 "821107" Operator obrabiare sterowanych numerycznie 16 "412102" Asystent rachunowości [Zawód szolny: Techni rachunowości] 15 "722301" Frezer 15 "712301" Cieśla 13 "722304" Toarz 13 "712204" Zbrojarz 12 "743304" Krawiec 12 "743604" Szwacza 12 "214203" Inżynier budownictwa budownictwo ogólne 10 "512302" Kelner 10 "741203" Piearz 10 "823205" Operator urządzeń do formowania wyrobów z tworzyw sztucznych 10 Ja wynia z powyższej tabeli najwięcej ofert pracy występuje w zawodzie sprzedawca. Zawód ten jest reprezentowany przez najwięszą liczbę bezrobotnych (dla przypomnienia: w ońcu czerwca br. zarejestrowanych było 436 osób w tym zawodzie, z czego 249 pozostaje bez pracy powyżej 12 miesięcy), ja również najwięcej osób, reprezentujących ten zawód, napłynęło do ewidencji urzędu w oresie półrocza. Dodatowego omentarza wymaga informacja o ofertach pracy na stanowisa pracowni biurowy oraz pracowni administracyjny. Zgłaszane przez pracodawców oferty zatrudnienia w tych zawodach są pratycznie w całości realizowane w ramach stażu oraz przygotowania zawodowego w miejscu pracy. Wynia to z jednej strony z fatu, iż zares obowiązów wyonywanych na tych stanowisach ogranicza się głównie do prostych prac administracyjno-biurowych, tóre mogą być powierzone osobie młodej, nie posiadającej specjalistycznych walifiacji, z drugiej strony orzystanie z tych form zatrudnienia nie obciąża pracodawcy osztami utworzenia miejsc pracy (oszty finansowe porywa urząd pracy). Analizując pozysane przez urząd, w oresie półrocza, oferty pracy w stosunu do ilości bezrobotnych zarejestrowanych w ońcu czerwca 2006r. wg zawodów należy zauważyć, że najwięsze zapotrzebowanie pracodawców dotyczy pracowniów posiadających walifiacje należące do grupy dużej pracownicy obrotu pieniężnego i obsługi lientów. Wsaźni szansy uzysania oferty pracy (liczony jao stosune średniej miesięcznej liczby ofert w zawodzie w oresie półrocza do średniomiesięcznego poziomu rejestrowanego bezrobocia w zawodzie w oresie półrocza) dla przedstawicieli tej grupy wynosi 0,7333. Wysoie wsaźnii szansy zatrudnienia mają też posiadacze walifiacji w zawodach zaliczanych do dużych grup: pracownicy przy pracach prostych w handlu i usługach 0,5786 i robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie 0,4000. Niewiele mniejszy wsaźni mają osoby zawalifiowane do grup: ierowcy i operatorzy pojazdów 0,3917 oraz nauczyciele pratycznej naui zawodu 0,3332. 6
Zdecydowanie niższe wsaźnii uzysali: specjaliści szolnictwa 0,0631, modeli, sprzedawcy i demonstratorzy 0,0595, górnicy i robotnicy budowlani 0,0496, pracownicy usług osobistych i ochrony 0,0400 oraz operatorzy maszyn i urządzeń wydobywczych i przetwórczych 0,0400. Najniższe wsaźnii uzysali: robotnicy obróbi metali i mechanicy maszyn i urządzeń 0,0210, specjaliści nau przyrodniczych i ochrony zdrowia - 0,0200, średni personel techniczny 0,0157 oraz ogrodnicy 0,0093 i średni personel w zaresie nau biologicznych i ochrony zdrowia 0,0080. Zerowe wsaźnii szansy uzysania oferty mają: rolnicy i rybacy pracujący na własne potrzeby, rolnicy, siły zbrojne, ierownicy dużych i średnich przedsiębiorstw oraz leśnicy i rybacy. /szczegółowe informacje w anesie statystycznym zamieszczonym wraz z niniejszym opracowaniem na stronie www.pup.mielec.pl/ Mimo nadwyżi podaży siły roboczej w znaczącej liczbie zawodów, nie wszystie oferty są realizowane. Wynia to głównie z brau dostosowania wymogów zgłaszanych przez pracodawcę oferującego prace do rzeczywistego poziomu i rodzaju walifiacji zawodowych posiadanych przez bezrobotnych. Część bezrobotnych posiada walifiacje zdezatualizowane i nieodpowiadające nowoczesnym standardom rynu pracy. Zmiany, jaie zachodzą w definicji danego zawodu, powinny być na bieżąco uwzględniane w atualizowanych programach ształcenia zawodowego. Tymczasem trudności, z jaimi borya się system ształcenia, sprawiają, że nie wszystie szoły zawodowe ształcą personel w pełni przygotowany do podjęcia pracy. Omawiane zjawiso dotyczy wszystich szczebli ształcenia zawodowego. Ponadto lasyfiacja zawodów i specjalności, tóre posługuje się szolnictwo nie jest ompatybilna z tą, tóra powstała na potrzeby rynu pracy. Rozbieżności w nazewnictwie zawodów maja swoje odzwierciedlenie w mniej lub bardziej rzeczywistym identyfiowaniu oreślonych grup zawodowych na potrzeby realizacji pośrednictwa pracy. 4. Analiza zawodów deficytowych i nadwyżowych Ze zgromadzonego materiału wynia, iż wiele zawodów odznacza się niedopasowaniem popytu i podaży na rynu pracy. Analiza danych wyraźnie wsazuje, że więszość zawodów, jaie są reprezentowane przez zarejestrowanych w urzędzie bezrobotnych, można uznać za zawody nadwyżowe na loalnym rynu pracy. Biorąc pod uwagę wsaźni: średnia miesięczna nadwyża(deficyt) podaży siły roboczej ( N I = B O, gdzie I I B - średnia miesięczna liczba zarejestrowanych I bezrobotnych zawodzie w I półroczu a O - średnia miesięczna liczba zgłoszonych I ofert pracy w zawodzie w I półroczu danego rou; przy czym wielości te są obliczane 6 6 Bi Oi wg wzorów: i = 1 a i= 1 ) w I półroczu 2006r. wśród zawodów BI = OI = 6 6 nadwyżowych z najmniejszą szansą na uzysanie zatrudnienia znalazły się specjalności wymienione w poniższej tabeli. Kod zawodu Nazwa zawodu Średnia miesięczna nadwyża podaży siły roboczej w I-półroczu "000000" Bez zawodu 209,5 "311502" Techni mechani 22,6667 "412102" Asystent rachunowości [zaw. szol.: Techni rachunowości] 21,0 "341902" Asystent eonomiczny [zawód szolny: Techni eonomista] 17,1667 7
"723105" Mechani samochodów osobowych 15,5 "241102" Eonomista 14,3333 "743304" Krawiec 12,1667 "321402" Techni żywienia i gospodarstwa domowego 11,8333 "722204" Ślusarz 10,8333 "311204" Techni budownictwa 8,6667 "512201" Kucharz 7,1667 "321208" Techni rolni 6,5 "341501" Handlowiec [zawód szolny: Techni handlowiec] 6,1667 "722304" Toarz 6,1667 "723304" Mechani maszyn i urządzeń przemysłowych 6,0 "712102" Murarz 5,8333 "311302" Techni eletry 5,6667 "514102" Fryzjer [zawody szolne: Fryzjer, Techni usług fryzjersich] 5,3333 "723306" Mechani operator pojazdów i maszyn rolniczych 4,8333 "741201" Cuierni 4,8333 "247901" Specjalista administracji publicznej 4,1667 "613101" Rolni producji roślinnej i zwierzęcej [zawód szolny: Rolni] 3,6667 "713601" Monter instalacji centralnego ogrzewania i ciepłej wody 3,3333 "724102" Eletromechani pojazdów samochodowych 3,0 "311401" Techni eletroni 2,8333 "312102" Techni informaty 2,8333 "512202" Kucharz małej gastronomii 2,5 "741203" Piearz 2,5 "314313" Techni mechani lotniczy 2,3333 "241915" Specjalista do spraw organizacji usług gastronomicznych, hotelarsich i turystycznych 2,1667 "321304" Techni technologii żywności producja piearso-ciastarsa 2,1667 "621190" Pozostali ogrodnicy producenci warzyw, wiatów i porewni 2,1667 "346104" Pracowni socjalny 2,0 "724103" Eletromechani sprzętu gospodarstwa domowego 2,0 "817101" Operator zautomatyzowanej i zrobotyzowanej linii producyjnej w przemyśle eletromaszynowym 2,0 "833103" Operator maszyn rolniczych 2,0 "713901" Technolog robót wyończeniowych w budownictwie 1,8333 "722301" Frezer 1,8333 "224101" Pielęgniara 1,6667 "713203" Posadzarz 1,6667 "724301" Eletromonter instalacji eletrycznych 1,6667 "725110" Monter eletroni - urządzenia radiowo-telewizyjne 1,6667 "244104" Pedagog 1,5 "244105" Socjolog 1,5 "522107" Sprzedawca 1,5 "712302" Stolarz budowlany 1,5 "714101" Malarz budowlany 1,5 "311913" Techni technologii odzieży 1,3333 "315202" Inspetor bezpieczeństwa i higieny pracy [zaw.szol.: Techni bezpieczeństwa i higieny pracy] 1,3333 "723104" Mechani samochodów ciężarowych 1,3333 "723201" Mechani lotniczy 1,3333 "724201" Eletromonter [eletry] załadowy 1,3333 Ja wynia z analizy powyższej tabeli wśród osób bez zawodu wsaźni średniej miesięcznej nadwyżi podaży siły roboczej jest najwięszy i wynosi 209,5. Warto jedna zauważyć, że nadwyża spowodowana jest w dużej mierze fatem, iż osoby ończące eduację w liceach ogólnoształcących podejmując dalszą nauę w systemie studiów 8
zaocznych nie są w pełni dyspozycyjne, a co za tym idzie często dla pracodawcy ich zatrudnienia jest mało atracyjne i powoduje dodatowe ompliacje organizacyjne. Nadwyża podaży pracy dotyczy w również bezrobotnych z zawodem techni mechani oraz mechani samochodów osobowych (odpowiednio 22,6667 oraz 15,5). Należy taże nadmienić, że problem nadwyżi podaży siły roboczej występuję również wśród bezrobotnych legitymujących się wyształceniem średnim eonomicznym i posiadających zawód asystent eonomiczny lub asystent rachunowości. Duża liczba osób figurujących w ewidencji osób bezrobotnych Powiatowego Urzędu Pracy w Mielcu w pewnych oreślonych zawodach np.: toarz, frezer, ślusarz czy też rawiec (walifiujących te zawody jao nadwyżowe) spowodowana jest znacznym udziałem w tych grupach osób zwolnionych i zarejestrowanych po restruturyzacji dużych załadów przemysłowych lub też nie mających doświadczenia w wyonywaniu onretnego zawodu oraz w przypadu części obiet długotrwale przebywających na urlopach wychowawczych. Najniższe wsaźnii nadwyżi podaży pracy występują w przypadu zawodów: techni technologii odzieży, inspetor bezpieczeństwa i higieny pracy, mechani samochodów ciężarowych, mechani lotniczy, eletromonter [eletry] załadowy. Zawody deficytowe występują na rynu pracy zdecydowanie rzadziej aniżeli zawody nadwyżowe. Jednocześnie trudno jednoznacznie i bardzo wyraźnie oreślić, na tóre zawody występuje duże i niezrealizowane zapotrzebowanie ze strony pracodawców, z uwagi na fat, iż pracodawcy nie zawsze orzystają z usług urzędu pracy, a co za tym idzie informacja jest obarczona błędem i nie przedstawia pełnego i rzeczywistego obrazu rynu pracy. Poniższa tabela przedstawia zawody deficytowe, tórych przedstawiciele maja najwięsze szanse na uzysanie zatrudnienia. Kod zawodu Nazwa zawodu Średni miesięczny deficyt podaży siły roboczej w I-półroczu "419101" Pracowni biurowy [Zawód szolny: Techni prac biurowych] -24 "914103" Robotni gospodarczy -14,1667 "832302" Kierowca samochodu ciężarowego -11,1667 "913207" Sprzątacza -10 "341201" Agent ubezpieczeniowy -6 "515902" Pracowni ochrony mienia i osób [zawód szolny: Techni ochrony fizycznej osób i mienia] -6 "721202" Spawacz ręczny gazowy -5,1667 "315206" Kontroler jaości wyrobów - artyuły przemysłowe -4,8333 "343101" Pracowni administracyjny [zawód szolny: Techni administracji] -4,8333 "932103" Paowacz -4,5 "411101" Seretara -4,3333 "931301" Robotni budowlany -4,1667 "915202" Dozorca -3,8333 "513102" Opieuna dziecięca -3,3333 "413103" Magazynier -3,1667 "742207" Stolarz meblowy -3,1667 "916201" Robotni placowy -3,1667 "913204" Pomoc uchenna -2,8333 "341503" Przedstawiciel handlowy [przedstawiciel regionalny] -2,6667 "713401" Monter izolacji budowlanych -2,5 "712204" Zbrojarz -1,8333 "821107" Operator obrabiare sterowanych numerycznie -1,6667 "712301" Cieśla -1,5 9
"243101" Archiwista -1,3333 "743604" Szwacza -1,3333 "823205" Operator urządzeń do formowania wyrobów z tworzyw sztucznych -1,3333 "916103" Sortowacz surowców wtórnych -1,3333 "931203" Robotni drogowy -1,3333 "213201" Programista -1,1667 "214203" Inżynier budownictwa budownictwo ogólne -1 "241913" Specjalista do spraw organizacji i rozwoju przemysłu -1 "343201" Księgowy [samodzielny] -1 "348202" Bibliotearz -1 "514201" Hostessa -1 "722303" Szlifierz metali -1 "811102" Operator opare i zwałoware -1 Prosta analiza raningu zawodów wyazujących średni miesięczny deficyt podaży siły roboczej wsazywałaby z jednej strony na duże zainteresowanie pracodawców zatrudnianiem osób na stanowisu pracowni biurowy, a z drugiej strony na bra na loalnym rynu pracy osób z walifiacjami do wyonywanie tego zawodu. W rzeczywistości na oniec czerwca 2006r. w ewidencji osób bezrobotnych pozostawało 38 bezrobotnych (w tym 15 osób długotrwale bezrobotnych) w zawodzie pracowni biurowy [zawód szolny: Techni prac biurowych]. Jednocześnie w tracie I półrocza zgłoszono do urzędu 160 ofert pracy na stanowiso pracownia biurowego. Oferty te realizowano głównie w ramach stażu oraz przygotowania zawodowego w miejscu pracy. Średni miesięczny deficyt podaży siły roboczej w zawodzie agent ubezpieczeniowy wyniósł w badanym oresie 6, co mogłoby wsazywać na bra wywalifiowanej adry do wyonywania tej profesji. Warto jedna zauważyć, że praca agenta ubezpieczeniowego oprócz swej specyfii wymaga założenia i prowadzenia własnej działalności gospodarczej, na tórą osoby bezrobotne decydują się tylo sporadycznie, a firmy ubezpieczeniowe zainteresowane są podjęciem współpracy z ażdą ilością osób chcących pośredniczyć w sprzedaży ich produtów. Analiza podaży siły roboczej potwierdza coraz częstsze informacje zgłaszane przez przedsiębiorców o brau rą do pracy w zawodach budowlanych (robotni budowlany 4,1667; monter izolacji budowlanych 2,5; zbrojarz 1,833; cieśla 1,5; inżynier budownictwa-budownictwo ogólne 1) oraz na stanowisach ierowca samochodu ciężarowego 11,1667; pracowni ochrony mienia i osób 6 a taże spawacz ręczny gazowy 5,1667. Specyfia loalnego rynu pracy sprawia, że zauważalny jest również deficyt podaży siły roboczej w zawodzie stolarz meblowy a taże w zawodach związanych z obróba metali w tym w specjalizacji operator obrabiare sterowanych numerycznie (wartość wsaźnia 1,667) oraz szlifierz metali (wartość wsaźnia 1). Analizę zawodów deficytowych i nadwyżowych na loalnym rynu pracy przeprowadzono w oparciu o wsaźni intensywności nadwyżi (deficytu) zawodów: OI W n, I = przyjmując, że zawody o wsaźniu: B I W, < 0,9 to zawody nadwyżowe, n I 0,9 W, 1,1 to zawody zrównoważone (wsazujące równowagę na rynu pracy), n I W, > 1,1 to zawody deficytowe. n I Na podstawie zgromadzonych danych dotyczących I półrocza 2006r. do zawodów nadwyżowych zaliczono profesje ujęte w poniższej tabeli. 10
Kod zawodu Nazwa zawodu Wsaźni intensywności nadwyżi (deficytu) zawodów "241102" Eonomista 0,0115 "723304" Mechani maszyn i urządzeń przemysłowych 0,027 "713601" Monter instalacji centralnego ogrzewania i ciepłej wody 0,0476 "311502" Techni mechani 0,0621 "512202" Kucharz małej gastronomii 0,0625 "723105" Mechani samochodów osobowych 0,07 "713901" Technolog robót wyończeniowych w budownictwie 0,0833 "244104" Pedagog 0,1 "712302" Stolarz budowlany 0,1 "412102" Asystent rachunowości [zaw szol: Techni rachunowości] 0,1064 "311913" Techni technologii odzieży 0,1111 "741201" Cuierni 0,1212 "232110" Nauczyciel matematyi 0,125 "322402" Techni fizjoterapii 0,125 "743304" Krawiec 0,1412 "232123" Nauczyciel wychowania fizycznego 0,1429 "242904" Prawni legislator 0,1429 "346104" Pracowni socjalny 0,1429 "311401" Techni eletroni 0,15 "341501" Handlowiec [zawód szolny: Techni handlowiec] 0,1591 "241205" Specjalista do spraw rachunowości 0,1667 "321401" Dietety 0,1667 "714103" Malarz tapeciarz 0,1667 "315202" Inspetor bezpieczeństwa i higieny pracy [zaw szol: Techni bezpieczeństwa i higieny pracy] 0,2 "514102" Fryzjer [zawody szolne: Fryzjer, Techni usług fryzjersich] 0,2 "224101" Pielęgniara 0,2308 "725108" Monter eletroni - ułady eletroniczne automatyi przemysłowej 0,25 "812202" Operator maszyn i urządzeń odlewniczych 0,25 "722304" Toarz 0,26 "512201" Kucharz 0,2712 "724102" Eletromechani pojazdów samochodowych 0,3077 "221102" Biolog 0,3333 "244302" Filolog filologia obcojęzyczna 0,3333 "714102" Malarz onstrucji i wyrobów metalowych 0,3333 "724101" Eletromechani eletrycznych przyrządów pomiarowych 0,3333 "724301" Eletromonter instalacji eletrycznych 0,375 "722204" Ślusarz 0,3868 "741203" Piearz 0,4 "913206" Salowa 0,4 "723104" Mechani samochodów ciężarowych 0,4286 "724201" Eletromonter [eletry] załadowy 0,4667 "713203" Posadzarz 0,4737 "211301" Chemi 0,5 "214207" Inżynier inżynierii środowisa gospodara wodna i hydrologia 0,5 "214505" Inżynier mechani środi transportu 0,5 "313104" Fotograf 0,5 "322404" Terapeuta zajęciowy 0,5 "713604" Monter instalacji wodociągowych i analizacyjnych 0,5 11
"832201" Kierowca autobusu 0,5 "833104" Kierowca ciągnia rolniczego 0,5 "712102" Murarz 0,557 "322601" Techni farmaceutyczny 0,5714 "722301" Frezer 0,5769 "512302" Kelner 0,5882 "712202" Betoniarz zbrojarz 0,6 "347102" Plasty 0,6667 "514103" Kosmetycza [zawód szolny: Techni usług osmetycznych] 0,6667 "714101" Malarz budowlany 0,7097 "241912" Specjalista do spraw maretingu i handlu [sprzedaży] 0,7692 "722206" Ślusarz narzędziowy 0,8 "621201" Ogrodni terenów zieleni 0,8571 Ja wsazują dane zawarte powyższej na dziesięć zawodów nierobotniczych o najwyższym wsaźniu intensywności nadwyżi sładają się: eonomista 0,0115; techni mechani - 0,0621; technolog robót wyończeniowych w budownictwie - 0,0833; pedagog - 0,1; asystent rachunowości - 0,1064 techni technologii odzieży 0,1111; nauczyciel matematyi 0,125; techni fizjoterapii - 0,125; nauczyciel wychowania fizycznego - 0,1429; prawni legislator - 0,1429; pracowni socjalny - 0,1429 Raning 10 zawodów robotniczych charateryzujących się najwyższą wartością intensywności nadwyżi obejmuje następujące zawody: mechani maszyn i urządzeń przemysłowych 0,027; monter instalacji centralnego ogrzewania i ciepłej wody - 0,0476; ucharz małej gastronomii - 0,0625; mechani samochodów osobowych - 0,07; stolarz budowlany - 0,1; cuierni 0,1212; rawiec 0,1412; malarz tapeciarz - 0,1667; fryzjer - 0,2; monter eletroni-ułady eletroniczne automatyi przemysłowej - 0,25 Zawody oreślane mianem zawodów zrównoważonych to taie, w tórych średnia ilość zgłaszanych ofert zatrudnienia ształtuje się na poziomie zbliżonym do średniej ilości osób zarejestrowanych jao bezrobotne w danym zawodzie. Zestawienie zawodów zawalifiowanych jao zawody zrównoważone w I półroczu 2006r. przedstawia poniższa tabela. Kod zawodu Nazwa zawodu Wsaźni intensywności nadwyżi (deficytu) zawodów "522107" Sprzedawca 0,9471 "223903" Fizjoterapeuta 1 "232104" Nauczyciel fizyi i astronomii 1 "241207" Specjalista do spraw ubezpieczeń społecznych 1 12
"311101" Laborant chemiczny 1 "313111" Operator dźwięu 1 "322401" Masażysta [zawód szolny: Techni masażysta] 1 "341601" Zaopatrzeniowiec 1 "347302" Muzy 1 "513301" Opieuna domowa 1 "721102" Formierz odlewni 1 "721203" Spawacz ręczny łuiem eletrycznym 1 "721303" Blacharz samochodowy 1 "833401" Kierowca operator wózów jezdniowych 1 "932104" Robotni pomocniczy w przemyśle przetwórczym 1 "742204" Stolarz 1,0909 Najwięcej zawodów zrównoważonych występuje w grupach zawodowych: robotnicy obróbi metali i mechanicy maszyn i urządzeń, średni personel techniczny oraz pracownicy pozostałych specjalności. Zawody deficytowe, czyli taie w tórych zauważalny jest bra rą do pracy, a ilość zgłoszonych ofert zatrudnienia jest więsza niż liczba pozostających w ewidencji osób bezrobotnych w danym zawodzie, prezentuje poniższa tabela. Kod zawodu Nazwa zawodu Wsaźni intensywności nadwyżi (deficytu) zawodów "232108" Nauczyciel języa obcego 1,1667 "213903" Specjalista zastosowań informatyi 1,25 "712401" Bruarz 1,5 "744304" Obuwni przemysłowy 1,5 "235908" Wychowawca w placówach oświatowych, wychowawczych i opieuńczych 1,6 "422201" Recepcjonista 2 "723302" Mechani maszyn i urządzeń do obróbi metali 2 "731306" Złotni jubiler 2 "743702" Tapicer 2 "821110" Operator zgrzeware 2 "821208" Szlifierz amienia 2 "921102" Pomocniczy robotni przy hodowli zwierząt 2 "713101" Dearz 2,3333 "832101" Kierowca samochodu osobowego 2,3333 "413103" Magazynier 2,3571 "214203" Inżynier budownictwa budownictwo ogólne 2,5 "713302" Tynarz 2,5 "421102" Kasjer handlowy 2,6667 "821107" Operator obrabiare sterowanych numerycznie 2,6667 "343101" Pracowni administracyjny [zawód szolny: Techni administracji] 2,7059 "214204" Inżynier budowy dróg 3 "714204" Malarz laierni wyrobów metalowych 3 "734601" Druarz sitodruowy 3 "743604" Szwacza 3 "742207" Stolarz meblowy 3,1111 "712301" Cieśla 3,25 "512301" Bufetowy [barman] 3,5 "311801" Grafi omputerowy 4 "932103" Paowacz 4,375 "931301" Robotni budowlany 4,5714 13
"341503" Przedstawiciel handlowy [przedstawiciel regionalny] 5 "823205" Operator urządzeń do formowania wyrobów z tworzyw sztucznych 5 "241913" Specjalista do spraw organizacji i rozwoju przemysłu 7 "343201" Księgowy [samodzielny] 7 "722303" Szlifierz metali 7 "913207" Sprzątacza 7,6667 "832302" Kierowca samochodu ciężarowego 7,7 "419101" Pracowni biurowy [Zawód szolny: Techni prac biurowych] 10 "515902" Pracowni ochrony mienia i osób [zawód szolny: Techni ochrony fizycznej osób i mienia] 10 "712204" Zbrojarz 12 "914103" Robotni gospodarczy 15,1667 "713401" Monter izolacji budowlanych 16 "721202" Spawacz ręczny gazowy 16,5 "513102" Opieuna dziecięca 21 "915202" Dozorca 24 "315206" Kontroler jaości wyrobów - artyuły przemysłowe 30 Wysoie wartości wsaźnia intensywności deficytu zawodów wsazują na zawody z przyszłością, w tórych szanse na zatrudnienie są najwyższe. Analiza danych zawartych w powyższej tabeli pozwala na oreślenie dziesięciu zawodów nierobotniczych o najwyższym wsaźniu intensywności deficytu: opieuna dziecięca 21; pracowni ochrony mienia i osób - 10; pracowni biurowy - 10; sięgowy[samodzielny] - 7; specjalista do spraw organizacji i rozwoju przemysłu 7; przedstawiciel handlowy [przedstawiciel regionalny] 5; grafi omputerowy 4; inżynier budowy dróg - 3; pracowni administracyjny [zawód szolny: Techni administracji] 2,7059; inżynier budownictwa budownictwo ogólne 2,5 Raning czołowych zawodów robotniczych charateryzujących się najwięszą wartością intensywności deficytu obejmuje następujące zawody: ontroler jaości wyrobów - artyuły przemysłowe 30; dozorca - 24; spawacz ręczny gazowy 16,5; monter izolacji budowlanych - 16; robotni gospodarczy 15,1667; zbrojarz 12; ierowca samochodu ciężarowego 7,7; sprzątacza 7,667; szlifierz metali - 7; operator urządzeń do formowania wyrobów z tworzyw sztucznych - 5 Przedstawione raningi nie do ońca oddają atualną sytuację na loalnym rynu pracy, ponieważ przy obliczeniach oferty zgłaszane w ramach stażu oraz przygotowania zawodowego w miejscu pracy potratowano na równi z pozostałymi ofertami zatrudnienia. Nie mniej można zauważyć zwięszone zainteresowanie pracodawców zatrudnianiem personelu usług osobistych i ochrony a taże inżynierów budownictwa. W przypadu zawodów robotniczych przedsiębiorcy zgłaszali zwięszone potrzeby adrowe w zawodach budowlanych oraz na stanowisach: spawacz ręczny gazowy, ierowca samochodu ciężarowego, szlifierz metali i operator urządzeń do formowania wyrobów z tworzyw sztucznych. 14
Dodatowa analiza wsaźnia długotrwałego bezrobocia, tóry uazuje zawody generujące długotrwałe bezrobocie, w I półroczu 2006r. wsazuje, że najwięsze prawdopodobieństwo występowania tego zjawisa dotyczy następujących grup zawodów: leśnicy i rybacy, pracownicy przy pracach prostych w handlu i usługach, operatorzy i monterzy maszyn, pozostali robotnicy przemysłowi i rzemieślniczy, rolnicy oraz modeli, sprzedawcy i demonstratorzy. 5. Wniosi Analiza informacji statystycznych dotyczących osób bezrobotnych pozostających w ewidencji Powiatowego Urzędu Pracy w Mielcu z podziałem na zawody, napływu do ewidencji urzędu osób ze stosownymi walifiacjami do wyonywania poszczególnych zawodów, zgłoszonych przez pracodawców ofert zatrudnienia, wsaźnia nadwyżi (deficytu) podaży siły roboczej, zawodów w ujęciu intensywności nadwyżi (deficytu) oraz zawodów generujących długotrwałe bezrobocie prowadzi do następujących wniosów: Ponad 30% zarejestrowanych bezrobotnych to osoby bez zawodu Bliso jedna/trzecia osób bezrobotnych reprezentuje grupę zawodową robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy Najliczniej reprezentowanymi zawodami są: sprzedawca (436 osób), asystent eonomiczny[zawód szolny: techni eonomista] (308 osób), rawiec (329 osób), ucharz (247 osób), ślusarz (240 osób) oraz techni mechani (217 osób) W I połowie 2006r. pracodawcy najczęściej zgłaszali oferty zatrudnienia w zawodach sprzedawca, pracowni biurowy, robotni gospodarczy, ierowca samochodu ciężarowego, sprzątacza, pracowni administracyjny, murarz, ślusarz a taże pracowni ochrony mienia i dóbr. Prace w zawodach pracowni biurowy, robotni gospodarczy oraz pracowni administracyjny prawie w całości były zgłoszone jao oferty pracy subsydiowanej Wśród zawodów nadwyżowych dominowali: eonomista, techni mechani, technolog robót wyończeniowych w budownictwie, pedagog, asystent rachunowości a taże mechani maszyn i urządzeń przemysłowych, monter instalacji centralnego ogrzewania i ciepłej wody, ucharz małej gastronomii, stolarz budowlany, cuierni i rawiec Pośród zawodów deficytowych najwięszy niedobór pracowniów na loalnym rynu pracy utrzymywał się w zawodach: opieuna dziecięca, pracowni ochrony mienia i osób, pracowni biurowy, sięgowy, specjalista do spraw organizacji i rozwoju przemysłu, ontroler jaości wyrobów-artyuły przemysłowe, dozorca, spawacz ręczny gazowy, monter izolacji budowlanych, robotni gospodarczy, zbrojarz oraz ierowca samochodu ciężarowego. Duży wpływ na zawalifiowanie zawodów: opieuna dziecięca, pracowni biurowy i robotni gospodarczy do grupy zawodów deficytowych miały realizowane przez urząd instrumenty rynu pracy. W związu z przystąpieniem Polsi do strutur Unii Europejsiem oraz otwarciem olejnych narodowych rynów pracy przez raje byłej piętnasti obserwuje się narastającą falę emigracji zarobowej. Polscy specjaliści ale taże duże rzesze osób bez walifiacji podejmuje pracę poza granicami raju, co z jednej strony przełada się na zauważalny spade ilości osób pozostających bez pracy, a z drugiej strony sprawia, że pracodawcy coraz częściej dysponują wolnymi waatami i mimo intensywnych poszuiwań mają łopoty z zatrudnieniem wywalifiowanych pracowniów. Wobec postępujących procesów globalizacji coraz trudniej analizować loalny ryne pracy bez uwzględnienia zachodzących na nim szybich zmian. W taiej sytuacji postawienie 15
jednoznacznej, wieloletniej diagnozy dotyczącej prognozy zawodów z przyszłością oraz zawodów, tóre będą zniać z loalnego rynu pracy jest trudne do oreślenia. Anes statystyczny Szczegółowe tabele wyniowe można pobrać ze strony internetowej Powiatowego Urzędu Pracy w Mielcu pod adresem www.pup.mielec.pl 16