OPRACOWANIE DOKUMENTACJI TECHNICZNEJ PRZEZ KONSULTANTA DO PRZYGOTOWANIA INWESTYCJI PN. POPOWODZIOWA ODBUDOWA CIEKU MIEDZIANKA I WITKA Etap 2. Wielowariantowa zrównoważona koncepcja łagodzenia skutków powodzi cieku Miedzianka i Witka ze szczególnym uwzględnieniem miasta Bogatynia. CZĘŚĆ II: RZEKA WITKA Skrócona charakterystyka wariantów Kraków, 2014 r. Egz.
Wykonawca: MGGP S.A. Ul. Kaczkowskiego 6, 33-100 Tarnów tel. +48 (14) 6263890 fax. +48 (14) 6264539 e-mail: mggp@mggp.com.pl Zespół opracowujący: mgr inż. Zbigniew Gabryś - kierownik projektu mgr inż. Krzysztof Wybraniec mgr inż. Stanisław Wojtas mgr inż. Andrzej Gądek mgr inż. Andrzej Jarząbek mgr inż. Agnieszka Koroluk technik Robert Zachariasz
Firma MGGP S.A., na zlecenie Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej we Wrocławiu, wykonuje zadanie pn.: Opracowanie dokumentacji technicznej przez konsultanta do przygotowania inwestycji pn.: Popowodziowa odbudowa cieku Miedzianka i Witka. Część II opracowania obejmuje rzekę Witka na długości od jej ujścia do Nysy Łużyckiej do zapory w Niedowie (ok. 2,7 km). W ramach opracowania została wykonana m.in. ekspertyza techniczna oraz inwentaryzacja obecnego stanu rzeki i modelowanie hydrauliczne rzeki Witka. W wyniku modelowania zostały określone obszary zalewane wodami powodziowymi (na długości rzeki objętej opracowaniem). Następnie została wykonana: Wielowariantowa zrównoważona koncepcja łagodzenia skutków powodzi cieku Miedzianka i Witka ze szczególnym. Część II. Rzeka Witka. W w/w koncepcji zostało przedstawionych 5 wariantów łagodzenia skutków powodzi na rzece Witka: wariant 1 Ocena skuteczności przebudowy wybranych obiektów mostowych na obniżenie zwierciadła wody powodziowej w odniesieniu do przepływów o prawdopodobieństwie przewyższenia p=1% (tzw. powódź stuletnia Q1%) wariant 2 Ocena skuteczności działań remontowo-konserwacyjnych na obniżenie zwierciadła wody powodziowej w odniesieniu do przepływów o prawdopodobieństwie przewyższenia p=1% wariant 3 Rozbudowa istniejących obwałowań cofkowych Nysy Łużyckiej (m. Radomierzyce, pałac w Radomierzycach) wariant 4 Budowa dodatkowego kanału ulgi pod nasypem kolejowym przecinającym rzekę Witka i istniejący kanał ulgi wariant 5 Likwidacja jazu w km 0+378.
Krótka charakterystyka wariantów 1-5. Wariant 1. Przeprowadzone obliczenia hydrauliczne sugerują, że istniejące konstrukcja mostu kolejowego na rzece Witce w km 1+068 oraz także mostu kolejowego na kanale ulgi (kanał poprowadzony od rzeki Witka) mogą stanowić ograniczenia dla przepływu wód powodziowych. Stwierdzono, że jedynym skutecznym sposobem usunięcia tego ograniczenia jest podniesienie spodu konstrukcji mostowych (pociąga to za sobą konieczność rozbudowy nasypu kolejowego przy tych mostach i podniesienia jego rzędnych). Szacowane wyniesienia spodu konstrukcji wynoszą: ok. 1,4 m dla mostu na Witce w km 1+068 i ok. 1,0 m dla mostu na kanale ulgi. Na rzece Witka, przy jej ujściu do Nysy Łużyckiej w km 0+225 jest kamienny most drogowy umożliwiający dojazd do zespołu pałacowego w Radomierzycach. W przypadku wystąpienia wód cofkowych do Nysy Łużyckiej, dla powodzi Q1%, most ten jest zatapiany. Sytuacja ta wskazuje na potrzebę przebudowy przedmiotowego mostu tak aby dostosować spód jego konstrukcji do rzędnych zwierciadła wody wynikających z oddziaływania cofki Nysy Łużyckiej. Przebudowa wymagała będzie podniesienia konstrukcji mostu ponad zwierciadło wody Q1% z zachowaniem bezpiecznego wzniesienia pomiędzy zwierciadłem wody a spodem konstrukcji. Na sytuacji rys. 1.1, 1.2 przedstawiono proponowany wariant 1. Wariant 2. Oceniono wpływ działań konserwacyjno-utrzymaniowych polegających na usunięciu odsypisk powstałych w korycie oraz wycinki zakrzaczeń i zadrzewień z koryta rzeki, na odcinku od km 0+000 do zapory Niedów. W wyniku tych działań jest możliwe obniżenie rzędnej zwierciadła wody Q1% o wielkości ~2 38 cm w zależności od lokalnego stanu koryta cieku. Działania konserwacyjno-utrzymaniowe obejmują odcinek rzeki Witka od jej ujścia do Nysy Łużyckiej do zbiornika Niedów, odcinek ten jest przedstawiony na rysunku orientacja Witka.
Wariant 3. Z uwagi na zagrożenie powodziowe, jakie stwarzają wody cofkowe od rzeki Nysy Łużyckiej, m. Radomierzyce oraz zespół pałacowy w Radomierzycach są chronione budowlami przeciwpowodziowymi takimi jak wały ziemne i mury kamienno-betonowe. Budowle te nie spełniają obowiązujących przepisów. Zgodnie z obowiązującymi przepisami powinny one spełniać wymagania jakie są ustanowione dla budowli II klasy ważności - dla wałów przeciwpowodziowych II klasy ważności. Nie dotyczy to wałów przeciwpowodziowych Nysy Łużyckiej, które odpowiadają wymogom budowli II klasy ważności. Rzędne korony w/w budowli są za niskie w stosunku do wymagań stawianych przez obowiązujące przepisy. Maksymalny, lokalny niedobór wysokości dla obwałowania m. Radomierzyce wynosi ok. 0,0-90 cm (niedobór wysokości odniesiony do wymaganego, bezpiecznego wzniesienia korony budowli przeciwpowodziowej gdy w rzece wystąpi przepływ kontrolny tj. przepływ o prawdopodobieństwie pojawienia się 0,3%), dla obwałowania zespołu pałacowego niedobór wysokości wynosi ok. 0,4 1,7 m (niedobór wysokości odniesiony do wymaganego, bezpiecznego wzniesienia korony budowli przeciwpowodziowej gdy w rzece wystąpi przepływ kontrolny tj. przepływ o prawdopodobieństwie pojawienia się 0,3%). Dlatego w wariancie tym przyjęto podniesienie korony istniejących budowli (wały, mury kamienno-betonowe) tak aby ich rzędna spełniała wymagania stawiane budowlom przeciwpowodziowym II klasy ważności. Podwyższenie wymagane będą dla dla obwałowania miejscowości Radomierzyce oraz dla obwałowania zespołu pałacowego w Radomierzycach. W wariancie tym przyjęto, że nie następuje przebudowa mostu dojazdowego do pałacu w Radomierzycach. Most ten, w obecnym stanie, powoduje podpiętrzenie wody na odcinku powyżej mostu. Jednak, w przypadku założenia jego przebudowy podniesienie spodu konstrukcji mostu ponad poziom zwierciadła wody powodziowej (Q1%) nie będzie wymagane podwyższenie
obwałowania m. Radomierzyce, ponieważ nie wystąpi już podpiętrzenie wody na tym odcinku spowodowane przez obecną konstrukcję mostu. Na sytuacji rys. 4.1, 4.2, 4.3, 4.4, 4.5, 4.6 przedstawiono proponowany wariant 3. Wariant 4. Przeanalizowano dodatkowy kanał ulgi pod nasypem linii kolejowej nr 290 aby obniżyć zwierciadło wody powyżej w/w nasypu linii kolejowej. Projektowana długość kanału 358 m, początek kanału (km 0+000 kanału) w km 1+350 rzeki Witka, wylot kanału (km 0+358 kanału) w km 0+860. Skrzyżowanie projektowanego kanału z nasypem linii kolejowej w km 0+175 kanału. W miejscu wlotu do projektowanego kanału ulgi, na brzegu lewym rzeki Witka, przewidziano przelew nadmiarowy. Przyjęte parametry kanału: szerokość dna 20 m, nachylenie skarp 1:n = 1:1,5 dno i skarpy ubezpieczone płytami betonowymi. Przeprowadzone obliczenia hydrauliczne wykazały, że następuje obniżenie rzędnej zwierciadeł wody w rzece Witka od ~km 1+750 (od tego kilometra zaczyna być widoczny wpływ kanału ulgi). Dla tego wariantu przepływ Q1% i Q0,5% nie powodują podtapiana kolejowej konstrukcji mostowej w km 1+068. Uzyskane obniżenie zwierciadła wody pod mostem kolejowym, w km 1+068, dla Q1% wyniosło 50 cm a dla Q0,5% 40 cm. Na sytuacji rys. 7 przedstawiono proponowany wariant 4.
Wariant 5. W wariancie tym założono likwidację jazu w km 0+378. W wyniku przeprowadzonej analizy hydraulicznej stwierdzono, że realizacja tego wariant pogłębia zagrożenie powodziowe ponieważ zwiększa głębokości napełnienia w korycie rzeki Miedzianka na odcinku cofki wód powodziowych od Nysy Łużyckiej. Rzędne zwierciadła wody Q1% i Q0,5% dla stanu przed likwidacją jazu i po jego likwidacji ulegają zmianie tylko na odcinku w zasięgu oddziaływania jazu tj. do km ok. 0+690 rzeki Witka. Po wykonaniu tego wariantu będzie konieczna przebudowa obwałowania m. Radomierzyce, tak aby odpowiadało ono warunkom jakie obowiązują dla budowli II klasy ważności. Na sytuacji rys. 1.1 przedstawiono lokalizację (likwidację) jazu w km 0+378 (proponowany wariant 5). Wariant 5.1. W wariancie tym założono likwidację jazu w km 0+378 oraz konieczną przebudowę mostu w km 0+225 tak aby nie powodował on spiętrzania się wody na konstrukcji mostowej. Po wykonaniu tego wariantu nie będzie konieczna przebudowa obwałowania m. Radomierzyce, tak aby odpowiadało ono warunkom jakie obowiązują dla budowli II klasy ważności. Na sytuacji rys. 1.1 przedstawiono lokalizację (likwidację) jazu w km 0+378 oraz lokalizację mostu w km 0+225 (proponowany wariant 5.1. ).