Zaady oceniania uczniów na lekcjach fizyki Uczeń może orzymać jedną z naępujących ocen: celujący - proał wymaganiom na ocenę bardzo dobrą - amodzielnie korzya z różnych źródeł informacji - porafi zaoować poiadaną wiedzę w yuacjach nowych, problemowych, nieypowych - wykonuje zadania dodakowe - bierze udział i oiąga ukcey w konkurach bardzo dobry - w pełnym zakreie opanował wiadomości i umiejęności programowe - ouje je w yuacjach nowych - porafi zaplanować i przeprowadzić doświadczenie fizyczne - rozwiązuje amodzielnie zadania rachunkowe i problemowe - korzya z różnych źródeł wiedzy dobry - opanował w dużym zakreie wiadomości i umiejęności programowe - poprawnie ouje je w yuacjach ypowych - porafi wykonać zaplanowane doświadczenie - rozwiązuje amodzielnie ypowe zadania rachunkowe lub problemowe doaeczny - opanował w podawowym zakreie wiadomości i umiejęności programowe - ouje je w yuacjach proych - porafi wykonać proe doświadczenie - porafi rozwiązać proe zadanie lub problem dopuzczający - opanował w niewielkim opniu wiadomości i umiejęności programowe - ouje je w proych yuacjach z pomocą nauczyciela - porafi wykonać proe doświadczenie z pomocą nauczyciela - braki w wiadomościach nie przekreślają dalzej nauki niedoaeczny - nie proał wymaganiom na ocenę dopuzczającą Na lekcjach fizyki ocenę można orzymać za: - uną odpowiedź - zapowiedziany prawdzian obejmujący więkzą parię maeriału - zapowiedzianą lub niezapowiedzianą karkówkę - doświadczenie - pracę domową - pracę dodakową (np. refera, plaka) - akywność - udział w konkurie Podcza lekcji, a w zczególności w rakcie wykonywania demonracji i doświadczeń uczeń ma obowiązek podporządkowania ię poleceniom nauczyciela i przerzegania zaad bezpiecznej pracy. Na lekcje fizyki uczeń przynoi podręcznik, yemaycznie prowadzony zezy przedmioowy i zezy ćwiczeń oraz inne pomoce zlecone przez nauczyciela. Raz w emerze uczeń może zgłoić nieprzygoowanie do lekcji. Uczeń może poprawiać ocenę ze prawdzianu w erminie wyznaczonym przez nauczyciela. (Nie doyczy oceny celującej). Ocena z poprawy wpiywana je do dziennika. Obie oceny brane ą pod uwagę podcza klayfikowania. Sprawdzian piany nieamodzielnie może być przerwany i oceniony na niedoaecznie. Nie obowiązuje wedy możliwość poprawienia oceny. Akywność: pięć pluów - bdb Termin zapowiadania, oddania przez nauczyciela poprawionych prawdzianów, piania prawdzianów przez uczniów nieobecnych, warunki poprawiania ocen bieżących, warunki i ryb uzykiwania oceny klayfikacyjnej wyżzej niż przewidywana, ip. - zgodnie z WSO. Obowiązkiem ucznia je przeczyanie po każdej lekcji odpowiedniego rozdziału z podręcznika. 0
Wymagania programowe z fizyki dla klay iódmej Wykonujemy pomiary Tema według programu Wielkości fizyczne, kóre mierzyz na co dzień Pomiar warości iły ciężkości Wyznaczanie gęości ubancji Pomiar Wymagania konieczne (dopuzczająca) wymienia przyrządy, za pomocą kórych mierzymy długość, emperaurę, cza, zybkość i maę podaje zakre pomiarowy przyrządu wymienia jednoki wzykich mierzonych wielkości mierzy e wielkości mierzy warość iły w niuonach za pomocą iłomierza oblicza warość ciężaru poługując ię wzorem F = mg odczyuje gęość ubancji z abeli mierzy objęość ciał o nieregularnych kzałach za pomocą menzurki pokazuje na przykładach, że kuek naciku ciał na podłoże zależy od wielkości powierzchni zeknięcia podaje jednokę i jej wielokroności mierzy ciśnienie amoferyczne za pomocą baromeru c Wymagania podawowe (doaeczna) podaje dokładność przyrządu oblicza warość najbardziej zbliżoną do rzeczywiej warości mierzonej wielkości, jako średnią arymeyczną wyników przelicza jednoki długości, czau, may, emperaury, że warość iły ciężkości je wpro proporcjonalna do may ciała uzaadnia porzebę wprowadzenia iły jako wielkości wekorowej gęość ciała ałego o regularnych kzałach (9.1) gęość cieczy oblicza gęość ubancji ze związku m V podaje jednoki gęości, że kuek naciku na podłoże, ciała o ciężarze F c zależy od wielkości powierzchni zeknięcia ciała z podłożem oblicza ciśnienie za pomocą wzoru F p = S przelicza jednoki Wymagania rozzerzone (dobra) wyjaśnia na przykładach przyczyny wyępowania niepewności pomiarowych zapiuje różnice między warością końcową i począkowa wielkości fizycznej (np. l ) wyjaśnia, co o znaczy wyzerować przyrząd pomiarowy podaje cechy wielkości wekorowej przekzałca wzór F = mg i oblicza c maę ciała, znając warość jego ciężaru ryuje wekor obrazujący iłę o zadanej warości przekzałca wzór m i oblicza każdą V z wielkości fizycznych w ym wzorze zacuje niepewności pomiarowe przy pomiarach may i objęości przekzałca wzór F p = i oblicza każdą S z wielkości wyępujących w ym wzorze opiuje zależność amoferycznego od wyokości nad poziomem morza rozpoznaje zjawika i urządzenia w kórych Wymagania dopełniające (b. dobra i celująca) wyjaśnia pojęcie zacowania warości wielkości fizycznej wyjaśnia, co o je rząd wielkości zapiuje wynik pomiaru bezpośredniego wraz z niepewnością wyjaśnia pojęcie względności odczyuje z wekora cechy iły zaokrągla wynik pomiaru pośredniego do dwóch cyfr znaczących wyjaśnia, czym różni ię mierzenie wielkości fizycznej od jej wyznaczania przelicza gęość wyrażoną w kg/m 3 na g/cm 3 i na odwró wyjaśnia zaadę działania wybranego urządzenia, w kórym ioną rolę odgrywa ciśnienie ciśnienie amoferyczne za pomocą rzykawki i iłomierza 1
Sporządzamy wykrey na podawie wyników zgromadzonych w abeli porządza wykre zależności jednej wielkości fizycznej od drugiej w podanym wcześniej układzie oi Niekóre właściwości fizyczne ciał Trzy any kupienia ciał Zmiany anów kupienia ciał Rozzerzalność emperaurowa ciał Cząeczkowa budowa ciał Cząeczkowa budowa ciał Siły międzycząeczkowe wymienia any kupienia ciał i podaje ich przykłady ciał kruchych, prężyych i playcznych opnienia, krzepnięcia, parowania podaje emperaury krzepnięcia i wrzenia wody odczyuje z abeli emperaury opnienia i wrzenia rozzerzalności emperaurowej w życiu codziennym i echnice dyfuzji w cieczach i gazach podaje przyczyny ego, że ciała ałe i ciecze mierzy ciśnienie w oponie amochodowej na podawie wyników zgromadzonych w abeli porządza amodzielnie wykre zależności jednej wielkości fizycznej od drugiej opiuje ałość objęości i nieściśliwość cieczy ściśliwość gazów wymienia i opiuje zmiany anów kupienia ciał odróżnia wodę w anie gazowym (jako niewidoczną) od mgły i chmur kraplania, ublimacji i reublimacji rozzerzalności emperaurowej ciał ałych, cieczy i gazów opiuje anomalną rozzerzalność wody i jej znaczenie w przyrodzie opiuje zachowanie aśmy bimealicznej przy jej ogrzewaniu opiuje doświadczenie uzaadniające hipoezę o cząeczkowej budowie ciał opiuje zjawiko dyfuzji opiuje zjawiko napięcia powierzchniowego, ioną rolę odgrywa ciśnienie amoferyczne, że jeśli dwie wielkości ą do iebie wpro proporcjonalne, o wykre zależności jednej od drugiej je półproą wychodzącą z począku układu oi zachowanie objęości ciała ałego przy zmianie jego kzału zmian właściwości ciał powodowanych zmianą emperaury i kuki powodowane przez ę zmianę opiuje zależność emperaury wrzenia od opiuje zależność zybkości parowania od emperaury opiuje zmiany objęości ciał podcza krzepnięcia i opnienia l i za pomocą ymboli lub V i zapiuje fak, że przyro długości druów lub objęości cieczy je wpro proporcjonalny do przyrou emperaury wykorzyuje do obliczeń proą proporcjonalność przyrou długości do przyrou emperaury zależność zybkości dyfuzji od emperaury opiuje związek średniej zybkości cząeczek ciała z jego emperaurą działania ił pójności i wyciąga wnioki o warościach wielkości fizycznych na podawie kąa nachylenia wykreu do oi poziomej opiuje właściwości plazmy wyjaśnia przyczyny kraplania pary wodnej zawarej w powierzu, np. na okularach, zklankach i powierdza o wyjaśnia zachowanie aśmy bimealicznej podcza jej ogrzewania wymienia zaoowania prakyczne aśmy bimealicznej wyjaśnia, dlaczego dyfuzja w cieczach przebiega wolniej niż w gazach uzaadnia wprowadzenie kali Kelvina opiuje ruchy Browna wyjaśnia zjawiko
Różnice w cząeczkowej budowie ciał ałych, cieczy i gazów Od czego zależy ciśnienie gazu w zamknięym zbiorniku? nie rozpadają ię na oddzielne cząeczki aomów i cząeczek wyjaśnia, dlaczego gazy ą ściśliwe a ciała ałe nie poobów, kórymi można zmienić ciśnienie gazu w zamknięym zbiorniku, np. w dęce rowerowej demonrując odpowiednie doświadczenie wyjaśnia rolę mydła i deergenów opiuje różnice w budowie ciał ałych, cieczy i gazów pierwiaków i związków chemicznych wyjaśnia, dlaczego na wewnęrzne ściany zbiornika gaz wywiera parcie ił przylegania wyjaśnia pojęcia: aomu, cząeczki, pierwiaka i związku chemicznego objaśnia, co o znaczy, że ciało ałe ma budowę kryaliczną wymienia pooby zmian gazu meniku wie co o ą ciała bezpoaciowe wyjaśnia pooby zmiany gazu Jak opiujemy ruch? Układ odnieienia. Tor ruchu, droga Ruch prooliniowy jednoajny rozróżnia pojęcia or ruchu i droga klayfikuje ruchy ze względu na kzał oru wymienia cechy charakeryzujące ruch prooliniowy jednoajny Warość prędkości zapiuje wzór v i (zybkość) ciała w ruchu jednoajnym nazywa wyępujące w prooliniowym nim wielkości oblicza warość prędkości ze wzoru v Prędkość w ruchu jednoajnym prooliniowym Ruch zmienny średnią warość prędkości biegu lub pływania lub jazdy na rowerze opiuje ruch ciała w podanym układzie odnieienia na podawie różnych wykreów () odczyuje drogę przebywaną przez ciało w różnych odępach czau opiuje położenie ciała za pomocą wpółrzędnej x oblicza przebyą przez ciało drogę ruchem prooliniowym jako 1 x x x bada ruch jednoajny prooliniowy i formułuje wnioek ~ porządza wykre zależności () na podawie wyników doświadczenia zgromadzonych w abeli oblicza drogę przebyą porządza wykre przez ciało na podawie zależności v() na wykreu zależności v() podawie danych warość prędkości z abeli w km/h wyraża w m/ i podaje inerpreację na odwró fizyczną pojęcia zybkości przekzałca wzór v i oblicza każdą z wyępujących w nim wielkości uzaadnia porzebę wprowadzenia do opiu ruchu wielkości wekorowej planuje cza podróży na podawie mapy i ozacowanej średniej zybkości pojazdu oblicza średnią warość prędkości v śr obliczeniowe, poługując ię średnią warością prędkości wyjaśnia, co o znaczy, że poczynek i ruch ą względne obliczeniowe, oblicza cza, wiedząc że ~ obliczeniowe, korzyając ze wzoru v i wykreów () i v() ryuje wekor obrazujący prędkość o zadanej warości wykonuje rudniejze zadania obliczeniowe, poługując ię średnią warością prędkości 3
Ruch prooliniowy jednoajnie przypiezony Przypiezenie w ruchu prooliniowym jednoajnie przypiezonym i opóźnionym Droga w ruchu jednoajnie przypiezonym ruchu przypiezonego i opóźnionego podaje warość przypiezenia ziemkiego ruchu jednoajnie przypiezonego i opóżnionego opiuje ruch porządza wykre jednoajnie zależności v() dla ruchu przypiezony jednoajnie z wykreu zależności v() przypiezonego odczyuje przyroy zybkości w określonych jednakowych odępach czau podaje wzór na warość przypiezenia v v0 a podaje jednoki przypiezenia poługuje ię pojęciem warości przypiezenia do opiu ruchu jednoajnie przypiezonego i opóźnionego przekzałca wzór v v0 a i oblicza każdą wielkość z ego wzoru porządza wykre zależności a() dla ruchu jednoajnie przypiezonego podaje inerpreację fizyczną pojęcia przypiezenia uala rodzaj ruchu na podawie wykreów v(), odczyuje przyroy zybkości w podanych odępach czau porządza wykre zależności v() opiuje padek wobodny oblicza drogę na podawie wykreu v() i wzoru Siły w przyrodzie Rodzaje i kuki oddziaływań Siła wypadkowa. Siły równoważące ię Pierwza zaada Trzecia zaada rozpoznaje na przykładach oddziaływania bezpośrednie i na odległość wie, że oddziaływania ą wzajemne podaje przykład dwóch ił równoważących ię podaje przykład wypadkowej dwóch ił zwróconych zgodnie i przeciwnie na proych przykładach ciał poczywających wkazuje iły równoważące ię rozpoznaje zjawiko bezwładności w podanych przykładach objaśnia zaadę akcji i reakcji na wkazanym przykładzie różnych oddziaływań aycznych i dynamicznych kuków oddziaływań oblicza warość i określa zwro wypadkowej dwóch ił działających na ciało wzdłuż jednej proej o zwroach zgodnych i przeciwnych analizuje zachowanie ię ciał na podawie pierwzej zaady, że iły wzajemnego oddziaływania mają jednakowe warości, en am kierunek, układów ciał wzajemnie oddziałujących oblicza warość i określa zwro iły równoważącej kilka ił działających na ciało wzdłuż jednej proej oblicza warość i określa zwro wypadkowej kilku ił działających na ciało wzdłuż jednej proej o zwroach zgodnych i przeciwnych opiuje doświadczenie powierdzające pierwzą zaadę na przykładzie opiuje zjawiko bezwładności na dowolnym przykładzie wkazuje iły wzajemnego oddziaływania, ryuje je i podaje cechy ych ił wkazuje iły wewnęrzne i zewnęrzne w układzie ciał oddziałujących oblicza niepewność umy i różnicy warości dwóch ił zmierzonych z pewną dokładnością opiuje doświadczenie i przeprowadza rozumowanie, z kórego wynika, że iły akcji i reakcji mają jednakową warość 4
przeciwne zwroy i różne punky przyłożenia wymienia iły działające na ciężarek wizący na prężynie opiuje zjawiko odrzuu Siły prężyości ił prężyości wyjaśnia, na czym polega prężyość podłoża, na kórym kładziemy przedmio wyjaśnia, że w kuek rozciągania lub ścikania ciała pojawiają ię w nim iły dążące do przywrócenia począkowych rozmiarów i kzałów, czyli iły prężyości, że iła prężyości je wpro proporcjonalna do wydłużenia Siła oporu powierza. Siła arcia Siła parcia cieczy i gazów na ścianki zbiornika. Ciśnienie hydroayczne Siła wyporu Druga zaada, w kórych na ciała poruzające ię w powierzu działa iła oporu powierza wymienia pooby zmniejzania i zwiękzania arcia parcia gazów i cieczy na ściany zbiornika wykorzyania prawa Pacala w urządzeniach hydraulicznych warość iły wyporu działającej na ciało zanurzone w cieczy opiuje ruch ciała pod działaniem ałej iły wypadkowej zwróconej ak amo jak prędkość świadczące o ym, że warość iły oporu powierza wzraa wraz ze wzroem zybkości ciała, że iły arcia wyępujące przy oczeniu mają mniejze warości niż przy przeuwaniu jednego ciała po drugim pożyecznych i zkodliwych kuków działania ił arcia podaje prawo Pacala wkazuje przyczyny wyępowania hydroaycznego opiuje prakyczne kuki wyępowania hydroaycznego wkazuje, od czego zależy ciśnienie hydroayczne podaje warunek pływania i onięcia ciała zanurzonego w cieczy wyjaśnia pływanie i onięcie ciał, wykorzyując zaady zapiuje wzorem drugą zaadę i odczyuje en zapi ouje wzór a = F/m do rozwiązywania zadań podaje przyczyny wyępowania ił arcia, że warość iły arcia kineycznego nie zależy od pola powierzchni yku ciał przeuwających ię względem iebie, a zależy od rodzaju powierzchni ciał rących o iebie i warości iły docikającej e ciała do iebie oblicza ciśnienie hydroayczne objaśnia zaadę działania podnośnika hydraulicznego i hamulca amochodowego oblicza warość iły wyporu oblicza każdą z wielkości we wzorze F = ma podaje wymiar 1 N rozwiązuje jakościowo problemy doyczące iły arcia opiuje wykorzyanie prakyczne naczyń połączonych wykorzyuje wzór na ciśnienie w zadaniach obliczeniowych wykorzyuje wzór na warość iły wyporu do obliczeń wyjaśnia pochodzenie iły nośnej i zaadę unozenia ię amolou przez porównanie wzorów F = ma i F c = mg uzaadnia, że wpółczynnik g o warość przypiezenia, z jakim padają ciała Praca, moc, energia mechaniczna 5
Praca mechaniczna Moc Energia w przyrodzie. Energia mechaniczna Energia poencjalna i kineyczna Zaada zachowania energii mechanicznej wykonania pracy w enie fizycznym podaje jednokę pracy (1 J) wyjaśnia, co o znaczy, że urządzenia pracują z różną mocą podaje jednokę mocy 1 W wyjaśnia, co o znaczy, że ciało poiada energię mechaniczną podaje jednokę energii 1 J ciał poiadających energię poencjalną ciężkości i energię kineyczną wymienia czynności, kóre należy wykonać, by zmienić energię poencjalną ciała omawia przemiany na podanym przykładzie podaje warunki konieczne do ego, by w enie fizycznym była wykonywana praca oblicza pracę ze wzoru W = F urządzeń pracujących z różną mocą oblicza moc na podawie W wzoru P = podaje jednoki mocy i przelicza je zmiany energii mechanicznej przez wykonanie pracy opiuje każdy z rodzajów przemiany energii poencjalnej w kineyczną i na odwró, poługując ię zaadą zachowania wyraża jednokę 1 kg m pracy 1 J= podaje ograniczenia oowalności wzoru W = F oblicza każdą z wielkości we wzorze W = F objaśnia en fizyczny pojęcia mocy oblicza każdą z wielkości ze wzoru W P = oblicza moc na podawie wykreu zależności W() wyjaśnia pojęcia układu ciał wzajemnie oddziałujących oraz ił wewnęrznych w układzie i zewnęrznych poza układu oblicza energię poencjalną ciężkości ze wzoru i E p = mgh kineyczną ze wzoru mv E k oblicza energię poencjalną względem dowolnie wybranego poziomu zerowego ouje zaadę zachowania energii mechanicznej do rozwiązywania zadań obliczeniowych porządza wykre zależności W( ) oraz F(), odczyuje i oblicza pracę na podawie ych wykreów wymagające oowania równocześnie wzorów W = F, F = mg złożone, oując wzory P = W/, W =F, F = mg wyjaśnia i zapiuje związek E = W oblicza każdą wielkość ze wzorów E p = mgh, mv E k za pomocą obliczeń udowadnia, że E k = W iły wypadkowej objaśnia i oblicza prawność urządzenia mechanicznego yuacji, w kórych zaada zachowania nie je pełniona 6