doi: 10.15503/onis2017.195.201 Wi dza dzi i i ku rz dszko ny z zakr su dzi dzi t a ku turo go r gionu U l Dw -K c m c U s P m. K m sj E j N j K, W P,. R m I 4, 30-060 K ó E-m l: l w @ m l.c m A strakt Te. Ws ó m s j m m j j b ó jm s h M j Oj. Cel. G ó m m j s s ó h b h j m - ó 3, 4 5- h. Me. P b m b s s j m : Jaka jest wiedza dzieci 3, 4 i 5-letnich na temat dziedzictwa kulturowego regionu? M m h b s - s s. J h b s s s b. B - j m s P h. W w. A m m b ó h h s m j h b s m j. S w l c we: j,, M Oj-, s m, j s T e wle e c l e p e- c l e c e c l l e e e e A stra t T e. N s h f -s h h m - m h s h s s f b Sm H m. A m e. Th m f h s h s f s s s s f h s h h f h h f h m h 3, 4 5. Me. Th s h q s s h f q s : Wh s h f 3, 4 5 s h h f h? Th m - h f m s h s s s v. As h q f s h s s s. Th s h s f h s h P h. C cl. Th s s f h s h m ms h m m h s s f -s h ss s m s m h s s f. Ogrody Nauk i Sztuk nr 2017 (7) 195
Ke w :, h, Sm H m, h s h, h T j, ó s s, m, m m m s j m j - jb s m. B m j j j, b mó m s j j. (Wietecha 2010, s. 57) W ro adz ni Ob m s j m, ó m b ó jm s h. D m ó -, s ó b s s s m. Z b s j j s m m s b ó m, b m m m s b, m j s, j m m (W h 2010, s. 57). J N - (2009, s. 226-227) j j b. (...) J s m s s, j s jb j, j, m b. M J. N m, j s ó ó j. W s m ó h b, ó h ó - m m b s 3, 4 5- h m s P h - N T. P s ó s - ó h b s j. Dzi ko i ku rz dszko ny ozna dzi dzi t o ku turo r gionu P s s s s j m m b m j, j s. D j j jb s, s s s s s, (Ks - 2000, s. 36). K j h m m m - s h, s, m s j m j,, j h j (Ch s, S m s 2013, s. 58). W s K s Z m m T m s m G j m (2009, s. 134) s, jm s h j s h jb s h s ój m -. W j m j s s s. D m j j s j jb s m. ó, ó b. Z m W. K s j (2009) j s m js, s s j, m s m s (s. 134). P m h s h ó 196 Ogrody Nauk i Sztuk nr 2017 (7)
ó, m m, j s jó. N s, m s b, j m s -, b h s s. T j s W. K s b m m, m s m. B S m D M s j (2013, s. 15), j b s j h b m m, m m. A s ó, h s m bs s s m b - s j j-. Z m, j s j s, h s s m f m j. W, j b m, j s ó. W s j s, ó s j s m b s m. Z m J D s s s m s h -, - j j j s s h bj h h m s m. W s s s m s s m j h m b, j ó b m j j 5. J s J. D (2009, s. 59) s h b, b j b h s m. Zm b - h m, m j, s s m m m, ó s s m. W j P s P m j W h P s s h f m h s 18.06.2014. (h :// - m.. v. /D2014000080301. f, s : 18.12.2015) j j s XVII bs ó, m h ó h s m m j, ó - s j s s - j. W ó h m m s j j-. Z s bs XV Wychowanie rodzinne, obywatelskie i patriotyczne. Z m, m m s sób b s h, j m s jm j. P j s, b m js, ó j m s js s j j j s j j. Is j s ó, b, j j j s, m s P s, ó j s j s W s. W - j s j m s mb h (, s s h m ) ó s m. D ó, P s j s j m s s h U E js j. P j bs VIII Wychowanie przez sztuk muzyka: ró ne formy aktywno ci muzyczno-ruchowej ( piew, gra, taniec) h s m s s. N m s s bs IX Wychowanie przez sztuk ró ne formy plastyczne, j ( m s h m ) s - b m b m m s j m b m m s j. Ogrody Nauk i Sztuk nr 2017 (7) 197
Charakt rystyka organiza i i rz i gu ada W s s h s 2015 - b ó h s h 3, 4 5- h j m s N m T. B m bj s m s : 25 h, 25 h 25 h. P m m b : wiedz dzieci w wieku przedszkolnym z zakresu dziedzictwa kulturowego regionu. C m j h b b s 3, 4 5- h m. N m s b m b s s j m : Jaka jest wiedza dzieci 3, 4 i 5-letnich na temat dziedzictwa kulturowego regionu? M m h b s s s. J h b s s s b, s j s 11. P s b 3 j - - m m. P m m m 3,4 5- h m P s s mb h, m s N T j jó ó h s h. Ana iza ynikó ada P s 3, 4 5- h m j, ó m m s j s mb h:. T s b - j, ó m m s, P s P s, ó m j b m. Z -, h, m s P s. N s j j s h (18 ) s s. D j h, m s j ó h. O m h b P s. W s h (20 ) s s P s, s ó j, j s b -. D s mb - P s. C h s m h s mb. Ws s b - 5- s, P s j b m. D s j m ó 3, 4 5- - h m js, ó j m s j, h b m s N T, ó m j. K A s js b ó j j h s m s.z, j, s m h s h (20 ) - m m s, ó m m s j. D j m s, ó m m s j m Polsk (2 ) miasto góralskie (4 ). D 3 4- h b m s. N m s s s- 5- h h b m s N T. J h s s j s j s sób: Na tablicy informacyjnej w przedszkolu znajduje si obrazek przedstawiaj cy herb naszego miasta. N b h m js b h m s 20 h. D s 5- h 198 Ogrody Nauk i Sztuk nr 2017 (7)
s s m. J h s ó s j, - j M m P h s m. C s P j s m h s : To jest Muzeum i tam s eksponaty. Z h s j, s m s, ó s s L s P ó T j h: Tutaj blisko s lody. D s 5- h ó. A Szlaku Architektury Drewnianej w Ma opolsce. J h s ó s j, j s ko ció stary blisko cmentarza, j s, ó. A j j s s m -. W ó s ó j : ko ció góralski (2 - ) dom góralski (2 ). Os j m 3, 4 5- h j jó ó h s h. J s b s j m m ó s j ms m s ó h - s h. A j s h,, ó, j - m s j ms ó h s h, j :. W ó - h m ó naszyjnik (5 ), m s j h s s K m s m LOVE s E j, j, Kupi bym korale taka jest piosenka. N m s j s s m s. U s m j : kamizelka (6 h 5- ).Ws s -, s h h m s ó s. W s j m m ó s j m s ó h s h s h (15 ), h (20 ) - h (21 ) s ó s. W ó h s s b j s s - j : czapka góralska oraz czapka. Ws s b - s ó s h. portki. Z s h s f m j, j s s h h j J s b j s s ój ó h s h. Ws s m m 3, 4 5- m f s j ó s, ó s krzesany. Ws s b - j,. K j m m b - s. T j h s m h -. W ó h j s, j : cebula, sernik jajko. D m m m chleb (1 ) b cytryn (1 ). W s h (16 ) - s. N m s ó h - ó j s s j : pi ka (1 ), piernik (1 ), korbacze (2 ). Os s b j m ó 3, 4 5- h jó h h m W m ( mó ) m B N (s j h, ). N Ogrody Nauk i Sztuk nr 2017 (7) 199
j m j mó s W h s 9 4- h 16 5- h. D m b s j ó s - m, ó s s. Z j mó - 8 h 14 h. O - : Nios koszyk do ko cio a, eby go schlapa (F 4), Koszyk przynosimy do ko cio a, eby wi ci (A 4), Mia am taki koszyk i mia am wszystko: jajeczka i garstk ciastek co zrobi a mama (L 4), Pójdziemy do ko cio a i od razu k adziemy (koszyk) do sza i albo ugryziemy sobie jeden gryzek (po wi conego pokarmu) (M j 4), Górale daj koszyki z pisankami i czekoladowymi zaj cami i jajkam i pomalowanymi do wi cenia (G s 5) Idziemy z koszykami do ko cio a i ksi dz je kropi (D 5). N j m ó j s j h s B N s 12 4- h 18-5- h. D m b s j ó s j j h h m. Z j s j h 10 - h 18 h. P : Ozdabiamy choink kiedy jest zima, wi ta Bo ego Narodzenia i trzeba si adnie ubra (A 4), Powieszamy takie adne ozdóbki (K m 5), Ozdabiaj choink, gdy przychodzi Miko aj lub gwiazdorek (S 5). W b m ó b - j m B N - -. U s 4 4- h 10 5- - h. Z, b j. U j s s s s s ó s h b. N j m j m j m s N T. O - : Anio ek i diabe ek, nios szopk a w szopce urodzi si Pan Jezusek (M h 4), Ludzie przebrani za ró ne strachy (M 5), Górale, którzy s przebrani ten jest na diab a, ten jest na anio a i nios domek (A 5), Przebieraj si, bo jest bal przebiera ców (S 5) Oni piewaj bo Maryja urodzi a Pana Jezusa (Z s 5). Wnioski i odsu o ani Z ó h b m s, - s j m. N j j P s j m s, ó m m s j. D - m s j ó s, j :, - s. Z,, m s j P s, P s. N j m s, ó m m s j. B h j m W m B N, j : mó s j h. N m s s j j m -. W j m j m s j, j s mb : P s j m s, ó m m s j. P m s j ó s ms m s, j ó j 200 Ogrody Nauk i Sztuk nr 2017 (7)
- s. D s j j m W m B N j m js b m m s N T. Ws s b j j s b m m - m ó s j ó h s h. m m, j s m s j ó h s h ó m, j s, j s b. W ó h m h j s j b s j ó s s b h j js h j h s j. A m m b - m.. h s s - - h m m j h b s m - j. Z m m sf m s j s j: N m m s h, j s h j m s. Z s s ó ó s, - ó h s h. P b j s b j h h - h m P h. Is j s b s ó m j h m- j h h. Z s, s ó h m js b h m N T. P s m j, s S s T b -S s (2005) m ó j b m ( ) m s j js h ó s s b m, j (s.12). Bi iografia [1] Ch s M., & T -S m s B. (2013). T j, j s s m, W: M. Ch s (.), Dziedzictwo kulturowo- historyczne regionu. Pedagogika mi dzykulturowa i regionalnaaspekty dydaktyczne, K ó. [2] D J. (2009). D h. Nauczyciel i szko a, 3-4. [3] K s W., Kultowe przemiany w obr bie wielkich i ma ych Ojczyzn, W: K. D, B. D m, & W. K s (.), Dziecko w wiecie wielkiej i ma ej ojczyzny, K ó. [4] Ks W. (2000). (.). Ministerstwo Edukacji Narodowej. O edukacji regionalnej- dziedzictwie kulturowym w regionie, W s. [5] N J. (2009). Edukacja regionalna i mi dzykulturowa, W s. [6] S m B. (2013). E j m s, W: A. K ó s. (.). Dziedzictwo kulturowo- historyczne regionu. Pedagogika mi dzykulturowa i regionalna- aspekty wychowawcze, K ó. [7] T b -S s S. (2005). Wychowanie regionalne- jego znaczenie, W: Edukacja regionalna. Podtatrze, K ó. [8] W h M. (2010). L s m j - s s b s m s m, W: B. C m, & J. K (.), R m,, O. [9] Rozporz dzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 maja 2014 r. zmieniaj ce rozporz dzenie w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kszta cenia ogólnego w poszczególnych typach szkó, P b h :// m.. v. /D2014000080301. f, 18.12.2015. Ogrody Nauk i Sztuk nr 2017 (7) 201