Nazwa modułu: Rachunek kosztów dla inżynierów Rok akademicki: 2014/2015 Kod: GIP-1-502-n Punkty ECTS: 3 Wydział: Górnictwa i Geoinżynierii Kierunek: Zarządzanie i Inżynieria Produkcji Specjalność: Poziom studiów: Studia I stopnia Forma i tryb studiów: Niestacjonarne Język wykładowy: Polski Profil kształcenia: Ogólnoakademicki (A) Semestr: 5 Strona www: Osoba odpowiedzialna: dr hab. inż. Fuksa Dariusz (fuksa@agh.edu.pl) Osoby prowadzące: dr hab. inż. Fuksa Dariusz (fuksa@agh.edu.pl) Opis efektów kształcenia dla modułu zajęć Kod EKM Student, który zaliczył moduł zajęć wie/umie/potrafi Powiązania z EKK Sposób weryfikacji efektów kształcenia (forma zaliczeń) Wiedza M_W001 Student ma uporządkowaną wiedzę dotyczącą rachunku kosztów w przedsiębiorstwie. IP1A_W13, IP1A_W09, IP1A_W14, IP1A_W01 Egzamin, Kolokwium M_W002 Student zna tradycyjne i nowoczesne systemy rachunku kosztów, właściwe wymagania procedur ewidencyjnorozliczeniowych w modelach rachunku kosztów IP1A_W13, IP1A_W09, IP1A_W14, IP1A_W01 Egzamin, Kolokwium Umiejętności M_U001 Student potrafi zdefiniować koszty oraz rozróżnić ich struktury i klasyfikacje, wyjaśnić ogólne zasady budżetowania, planowania i analizy kosztów, przeprowadzić uproszczone kalkulacje kosztów według typowych metod kalkulacji kosztów IP1A_U02, IP1A_U05, IP1A_U14, IP1A_U15, IP1A_U09 Egzamin, Kolokwium M_U002 Student potrafi wykorzystać wybrane narzędzia rachunkowości zarządczej do analizowania i kształtowania decyzji produkcyjnych IP1A_U07, IP1A_U02, IP1A_U05, IP1A_U15, IP1A_U09 Kolokwium 1 / 6
M_U003 Student potrafi dostrzegać związki przyczynowo-skutkowe między różnymi obszarami działalności przedsiębiorstwa i podejmować racjonalne decyzje zarządcze IP1A_U08, IP1A_U14, IP1A_U15, IP1A_U09 Kolokwium Kompetencje społeczne M_K001 Student potrafi realizować zadania zespołowe, współpracować w grupie realizując swoją część zadania IP1A_K03 Aktywność na zajęciach, Udział w dyskusji M_K002 Ma świadomość z zakresu swojej aktualnej wiedzy oraz rozumie potrzebę stałego samokształcenia i samorozwoju zawodowego Potrafi myśleć w sposób analityczny i kreatywny IP1A_K01 Udział w dyskusji Matryca efektów kształcenia w odniesieniu do form zajęć Kod EKM Student, który zaliczył moduł zajęć wie/umie/potrafi Forma zajęć Wykład Ćwiczenia audytoryjne Ćwiczenia laboratoryjne Ćwiczenia projektowe Konwersatori um seminaryjne praktyczne terenowe warsztatowe Inne E-learning Wiedza M_W001 M_W002 Umiejętności M_U001 M_U002 Student ma uporządkowaną wiedzę dotyczącą rachunku kosztów w przedsiębiorstwie. Student zna tradycyjne i nowoczesne systemy rachunku kosztów, właściwe wymagania procedur ewidencyjno-rozliczeniowych w modelach rachunku kosztów Student potrafi zdefiniować koszty oraz rozróżnić ich struktury i klasyfikacje, wyjaśnić ogólne zasady budżetowania, planowania i analizy kosztów, przeprowadzić uproszczone kalkulacje kosztów według typowych metod kalkulacji kosztów Student potrafi wykorzystać wybrane narzędzia rachunkowości zarządczej do analizowania i kształtowania decyzji produkcyjnych + - - - - - - - - - - + - - - - - - - - - - 2 / 6
M_U003 Student potrafi dostrzegać związki przyczynowoskutkowe między różnymi obszarami działalności przedsiębiorstwa i podejmować racjonalne decyzje zarządcze Kompetencje społeczne M_K001 M_K002 Student potrafi realizować zadania zespołowe, współpracować w grupie realizując swoją część zadania Ma świadomość z zakresu swojej aktualnej wiedzy oraz rozumie potrzebę stałego samokształcenia i samorozwoju zawodowego Potrafi myśleć w sposób analityczny i kreatywny + + - - - - - - - - - Treść modułu zajęć (program wykładów i pozostałych zajęć) Wykład 1. Istota, funkcje i zadania rachunku kosztów, rachunkowość jako system informacyjny przedsiębiorstwa cele i zadania, rachunkowość finansowa a rachunkowość zarządcza, rachunkowość zarządcza a rachunek kosztów. 2. Istota kosztu, nakład, wydatek, klasyfikacja kosztów dla celów sprawozdawczych i zarządczych. 3. Układy ewidencyjne kosztów. 4. Rachunek kalkulacyjny kosztów. 5. Zróżnicowanie modelowe i systemy rachunku kosztów oraz ich klasyfikacja. 6. Procedury ewidencyjno-rozliczeniowe w różnych modelach rachunku kosztów. 7. Ocena systemów rachunku kosztów. 8. Struktury sprawozdawczego rachunku kosztów. 9. Wpływ rachunku kosztów na wyniki finansowe jednostki gospodarczej. 10. Kontrola budżetowa kosztów i monitoring kosztowy. 11. Nowe systemy rachunku kosztów i metody zarządzania kosztami rachunek kosztów docelowych (target costing), rachunek koszt ów ciągłego doskonalenia (kaizen costing), rachunek kosztów jakości, rachunek cyklu życia produktu. Ćwiczenia audytoryjne 1. Identyfikacja i wykorzystanie struktury kosztów, rozumianej jako zależność kosztów od rozmiarów produkcji. 2. Metody szacowania kosztów przyszłych. 3. System rachunku kosztów pełnych i zmiennych zalety, wady, wykorzystanie. 4. Wpływ systemu rachunku kosztów na kształtowanie wyniku finansowego. 5. Próg rentowności produkcji jedno i wieloasortymentowej. 6. Decyzje cenowe w przedsiębiorstwie. 7. Budżetowanie kosztów. 3 / 6
Sposób obliczania oceny końcowej Wykład: egzamin pisemny. Ćwiczenia: dwa pozytywnie zaliczone kolokwia w trakcie semestru lub kolokwium zaliczeniowe po zakończeniu semestru zadania rachunkowe z zakresu omawianych tematów. Kolokwium zaliczeniowe na końcu semestru. Student ma możliwość zaliczyć ćwiczenia przystępując dodatkowo do jednego kolokwium poprawkowego. Nieusprawiedliwiona nieobecność na kolokwium powoduje utratę danego terminu. Na ocenę końcową składa się 70% oceny z egzaminu oraz 30% oceny z ćwiczeń rachunkowych. Wymagania wstępne i dodatkowe Brak wymagań wstępnych lub dodatkowych Zalecana literatura i pomoce naukowe 1. Dobija M.: Rachunkowość zarządcza. PWN, Warszawa 1996 2. Drury C.: Rachunek kosztów. PWE, Warszawa 1997 3. Gabrusewicz W., Kamela Sowińska A., Poetschke H.: Rachunkowość zarządcza. PWE, Warszawa 4. Karmańska A.: Rachunkowość zarządcza i rachunek kosztów w systemie informacyjnym przedsiębiorstwa. Difin, Warszawa 2007 5. Nowak E.: Decyzyjne rachunki kosztów. PWN, Warszawa 1994 6. Nowak E., Gabrusewicz W., Czubakowska K.: Podstawy rachunkowości zarządczej.pwe, Warszawa 2005 7. Sierpińska M., Niedbała B.: Controlling operacyjny w przedsiębiorstwie, PWN, Warszawa 2004 8. Warnecka H.J. i inni: Rachunek kosztów dla inżynierów. WNT, Warszawa 1993. Publikacje naukowe osób prowadzących zajęcia związane z tematyką modułu 1. Fuksa D., Jabłońska-Firek B., Duda J. T.: Wykorzystanie metody Monte Carlo do analizy wrażliwości planów produkcji i sprzedaży węgla na zmiany zapotrzebowania. Górnictwo i Geoinżynieria /Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica, Kraków. 2004, R. 28, z. 4/2, s. 95 107. 2. Fuksa D.: Próg rentowności a optymalny plan produkcji i sprzedaży węgla. W: Szkoła Ekonomiki i Zarządzania w Górnictwie 2005: Krynica 14 16 września 2005, s. 147 152. 3. Fuksa D.: Utilization of the Monte Carlo method to analize the influence of demand on changes in profitability of mines. W: Systemy informatyczne i metody obliczeniowe w zarządzaniu. Kraków: Uczelniane Wydawnictwa Naukowo-Dydaktyczne AGH, 2005, s. 202 211. 4. Fuksa D.: Metoda analizy wrażliwości ilościowo-jakościowej struktury produkcji kopalń na zmiany wielkości zapotrzebowania. W: Komputerowo zintegrowane zarządzanie. T. 1, Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, 2005, s. 326 333. 5. Fuksa D.: Wpływ zmian zapotrzebowania na poziom zapasów węgla w spółce i w kopalniach. W: Szkoła Ekonomiki i Zarządzania w Górnictwie 2005: Krynica 14 16 września 2005, s. 139 146. 6. Fuksa D.: Utilization of the Monte Carlo Method to analyze sensitivity of assortment structure of mines production on changes in demand. W: Mine Planning and Equipment Selection 2006 : MPES: proceedings of the fifteenth international symposium on Mine planning and equipment selection. Torino, Italy, 20 22 September 2006. Vol. 1, Italy: FIORDO S. r. I., 2006, s. 419 424. 7. Fuksa D.: Wpływ uwarunkowań rynkowych na politykę cenową przedsiębiorstwa W: Szkoła Ekonomiki i Zarządzania w Górnictwie 2006: Krynica 13 15 września 2006, s. 127 132. 8. Fuksa D.: Analiza wpływu zmiennego zapotrzebowania na stopień wykorzystania zdolności produkcyjnej spółki węglowej. W: Komputerowo zintegrowane zarządzanie. T. 1, Opole: Oficyna Wydawnicza Polskiego Towarzystwa Zarządzania Produkcją, 2006, s. 376 384. 9. Fuksa D.: Analiza wieloasortymentowego progu rentowności na przykładzie kopalni węgla kamiennego. W: Komputerowo zintegrowane zarządzanie, T. 1, Opole. Oficyna Wydawnicza Polskiego Towarzystwa Zarządzania Produkcją, 2008. s. 314 319. 10. Fuksa D.: Optymalizacja poziomu gotówki w przedsiębiorstwie wydobywczym z wykorzystaniem modelu Millera-Orra. Gospodarka Surowcami Mineralnymi, 2008, t. 24 z. 3/3, s. 105 113. 11. Fuksa D.: Strategie zarządzania cenami i kosztami na przykładzie producentów skalnych surowców drogowych Przegląd Górniczy, 2008, t. 64, nr 11 12, s. 69 77. 12. Fuksa D., Trzaskuś-Żak B.: Badanie kosztów stałych i zmiennych kopalń odkrywkowych skalnych surowców drogowych. Gospodarka Surowcami Mineralnymi, 2008, t. 24 z. 1/1, s. 45 78. 13. Trzaskuś-Żak B., Fuksa D.: Wielkości graniczne parametrów ekonomicznych, marginesy bezpieczeństwa w działalności gospodarczej producentów skalnych surowców drogowych. Przegląd Górniczy, 2008, t. 64, nr 3, s. 33 43. 14. Fuksa D.: Koncepcja opustów cenowych jako element polityki kredytowej przedsiębiorstwa 4 / 6
górniczego. Przegląd Górniczy, 2009, t. 65, nr 9, s. 36 39. 15. Fuksa D.: Zarządzanie środkami pieniężnymi na przykładzie przedsiębiorstwa górniczego. Gospodarka Surowcami Mineralnymi, 2009, t. 25 z. 1, s. 119 135. 16. Analiza możliwości poprawy efektywności ekonomiczno-finansowej kopalń odkrywkowych skalnych surowców drogowych. Prac. Zbiorowa -red. nauk. Zdzisław GAŁAŚ. Kraków: AGH Uczelniane Wydawnictwa Naukowo-Dydaktyczne, 2009. 17. Fuksa D.: Polityka opustów cenowych na przykładzie przedsiębiorstwa górniczego. W: Komputerowo zintegrowane zarządzanie, T. 1, Opole. Oficyna Wydawnicza Polskiego Towarzystwa Zarządzania Produkcją, 2010. s. 440 445. 18. Fuksa D.: Wykorzystanie opustów cenowych w polityce kredytowej przedsiębiorstwa górniczego. Przegląd Górniczy. 2010, t. 66, nr 9, s. 81 83. 19. Fuksa D.: Koncepcja wyznaczania wieloasortymentowego progu rentowności dla kopalń węgla kamiennego. Przegląd Górniczy, 2011, t. 67, nr 9, s. 46 48. 20. Fuksa D.: Analysis of the breakeven point mining company in terms of a variable level of demand for coal. W: 22 World Mining Congress & Expo: 11 16 September 2011, Ístanbul, Vol. 2. /ed. Şinasi Eskikaya; UCTEA The Chamber of Mining Engineers of Turkey. Ankara, 2011. s. 93 99. 21. Fuksa D.: Analysis of the impact of demand changes on the profit and the degree of operating leverage of a mining company. W: Information systems in management X, Computer aided logistics. Warsaw University of Life Sciences SGGW. WULS Press, 2011, s. 7 16. 22. Fuksa D.: The concept analysis of the break-even point mining company under a variable level of demand for coal. W: Information systems in management XV, elogistics and computer aided logistics. Warsaw University of Life Sciences SGGW. WULS Press, 2011, s. 28 38. 23. Fuksa D.: The concept of determination and analysis of the break-even point of a mining enterprise in the conditions of variable demand of coal consumers. W: Aspects of production engineering and management /ed. Piotr Łebkowski/. Kraków: AGH University of Science and Technology Press, 2011, s. 139 153. 24. Fuksa D., Kęsek M.: Komputerowe wspomaganie zarządzania rentownością przedsiębiorstwa górniczego. Przegląd Górniczy, 2011, t. 67, nr 9, s. 70 73. 25. Fuksa D.: Metoda oceny wpływu zmiennego zapotrzebowania odbiorców węgla kamiennego na efektywność funkcjonowania wielozakładowego przedsiębiorstwa górniczego. Kraków: Wydawnictwo AGH, 2012. (Rozprawy Monografie /Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie) 26. Fuksa D., Bator A., Ślósarz M.: Metody szacowania kosztów stałych i zmiennych dokładność i przydatność w podejmowaniu decyzji ekonomicznych. Przegląd Górniczy, 2012, t. 68, nr 9, s. 18 21. 27. Fuksa D.: Analiza wpływu zmiennego zapotrzebowania odbiorców węgla kamiennego na stopień wykorzystania zdolności produkcyjnych kopalń wielozakładowego przedsiębiorstwa górniczego. Przegląd Górniczy, 2013, t. 69, nr 9, s. 56 59. 28. Fuksa D.: Concept of determination and analysis of the break-even point for a mining enterprise. Archives of Mining Sciences. 2013, vol. 58, no. 2, s. 395 410. 29. Fuksa D.: Wpływ zmiennego poziomu zapotrzebowania odbiorców węgla na próg rentowności przedsiębiorstwa górniczego. Wiadomości Górnicze, 2014, R. 65, nr 1, s. 41 46. Informacje dodatkowe Obowiązkowe uczestnictwo w ćwiczeniach audytoryjnych: nieusprawiedliwiona absencja w 20% zajęć skutkuje brakiem zaliczenia. Warunkiem przystąpienia do egzaminu jest uzyskanie zaliczeń z ćwiczeń audytoryjnych. 5 / 6
Nakład pracy studenta (bilans punktów ECTS) Forma aktywności studenta Egzamin lub kolokwium zaliczeniowe Dodatkowe godziny kontaktowe z nauczycielem Samodzielne studiowanie tematyki zajęć Przygotowanie do zajęć Udział w wykładach Udział w ćwiczeniach audytoryjnych Sumaryczne obciążenie pracą studenta Punkty ECTS za moduł Obciążenie studenta 4 godz 1 godz 43 godz 15 godz 18 godz 9 godz 90 godz 3 ECTS 6 / 6