PIWet Egzotyczne choroby ryb: wirus epizootycznej martwicy układy krwiotwórczego (EHN) i epizootyczny zespół wrzodowy (EUS). Współpraca p naukowa i techniczna z Referencyjnym Laboratorium Chorób Ryb w Danii. Mgr inż. Ewa Borzym
Wywoływana y jest przez Iridowirusy należące do rodziny Ranawirusów. Iridowirusy: materiał genetyczny DNA
Wirus z rodziny Iridoviridae, posiadający otoczkę. Genom: dwuniciowy i DNA Wirion wielkości 150-180 nm Duża wytrzymałość na działanie niesprzyjających czynników środowiska ( w wodzie i osadach dennych do roku zachowuje właściwości infekcyjne) Wirus wykazuje wrażliwość na 70% etanol, 200mg/l podchloryn sodu, w temperaturze 60 C ulega inaktywacji po 15 minutach
Naturalne zakażenie stwierdzano u okonia (Perca fluviatilis) i pstrąga tęczowego (Oncorhynchus mykiss) Wrażliwość podczas zakażenia eksperymentalnego potwierdzono u następujących gatunków ryb: - okoń australijski (Macquaria australasica), - okoń srebrzysty (Bidyanus bidyanus), - galaxias górski (Galaxias olidus), - gambuzja pospolita (Gambusia affinis).
Ogniska EHN stwierdzane są najczęściej przy temperaturze wody 11 C - 20 C, Wystąpieniu wirusa EHN sprzyja złe warunki hodowli (przerybienie, niewłaściwy przepływ wody, osady, złajakość wody), uszkodzenia skóry Rozprzestrzenienie geograficzne: -Północna Ameryka -Azja Aj (Japonia, Tj Tajwan, Korea, Chiny) -Europa (Austria, Belgia, Czechy, Francja, Niemcy, Polska, Słowenia, Szwajcaria, Włochy)
Sposoby rozprzestrzeniania się wirusa EHN: kontakt bezpośredni za pośrednictwem wody za pośrednictwem wektorów za pośrednictwem ś sprzętu rybackiego, basenów i skrzynek kdo transportu ryb. Patogeneza: brama wejścia: skóra okres inkubacji: pstrąg tęczowy 3-10 dni w temp. 19-21 C 14-32 dni w temp. 8-10 C okoń 10 28 dni w temp. 12-18 10 dni w temp. 19-21 C śmiertelność:upstrąga u wynosi 4%, masowe śnięcia u okonia
Objawy kliniczne: zwiększone liczba ruchów wieczka skrzelowego ciemne zabarwienie skóry zmiany skórne Zmiany anatomopatologiczne: powiększona wątroba, nerki, śledziona
Niektóre jednostki chorobowe wywoływane przez iridowirusy: EHN ECV wirus sumika kanałowego DFV Doctor fish virus FV3 wirus żabi ESV wirus suma pospolitego p BIV Bohle Iridovirus GV Gutapo virus
Identyfikacja iridowirusa wywołującego EHN możliwa jest przy użyciu metody PCR, w której analizie poddawane są główne białka otoczki wirusa, MCP (ang. major capsid protein gene). W tym celu izoluje się DNA wirusa z supernatantu z hodowli komórkowej (najczęściej EPC), na której wystąpiły zmiany cytopatyczne. Równolegle z PCR, przeprowadza się analizę restrykcyjną, w celu szybkiego odróżnienia szczepów EHN i innych szczepów wywołujących pochodzących h z Australii. ECV, FV3 i idirowirusów
Nazwa primerów Sekwencja MCP-1 M151 AAC-CCG-GCT-TTC- GGG-CAG-CA Wielkość produktu amplifikacji 321 pz M152 CGG-GGC-GGG-GTT- GAT-GAG-AT GAG MCP-2 M153 ATG-ACC-GTC-GCC- 625pz CTC-ATC-AC M154 CCA-TCG-AGC-CGT- TCA-TGA-TG
PCR Enzymy restrykcyjne Przewidywana wielkość prążków po analizie Identyfikowany typ ranavirusa restrykcyjnej yj j MCP-1 PflM I 321 EHN, BIV 131, 190 FV3, WV MCP-2 Hinc II 100, 138, 387 EHN 100, 525 BIV, FV3 100, 40, 285 WV Acc I 238, 387 EHN 625 BIV, ESV, ECV, WV 145, 461 FV3, GV Fnu4H I 33, 38, 44, 329, 271 EHN 3, 33, 38, 44, 108, 399 BIV 3, 38, 44, 108, 432 FV3, GV 3, 9, 38, 44, 108, 151, 272 ESV, ECV 3, 44, 71, 108, 399 WV
Epizootyczny zespół wrzodowy - EUS powodowany przez grzyba wodnego Aphanomyces invadans występuje t j na znaczymy obszarze Azji, Australii i na Florydzie optymalną temperaturą do wzrostu grzyba jest 20-30 C gatunki szczególnie wrażliwe to: ryby wężogłowe (Chana strata) i ryby łaźcowate np. gurami pierwsze objawy choroby to utrata apetytu i popadanie w letarg, czerwone plamki na głowie, płetwach, a następnie wody skórne o średnicy 2-4 cm, utrata łusek, wybroczyny i obrzęk, niekiedy dochodzi do całkowitego zniszczenia płetwy ogonowej, plecha grzyba może wrastać w głąb czaszki lub docierać do jamy ciała, obnażając pęcherz pławny
Epizootyczny zespół wrzodowy - EUS eksperymentalnie wstrzykiwano zoospory Aphanomyces invadans karpiom i wykazano, że wzrost grzyba został zahamowany przez intensywną reakcję zapalną przy temperaturze wody 18 C u pstraga tęczowego można eksperymentalnie wywołać ł ć zmiany anatomopatologiczne charakterystyczne dla EUS Aphanomyces invadans przy temperaturze wody 11-16 C jest w nieznacznym stopniu zakaźny dla ciernika, płoci i kraspopiórki w Polsce u raków występuje grzyb wodny Aphanomyces astaci, a w wodzie jezior i rzek szereg innych saprofitycznych gatunków grzybów rodzaju Aphanomyces w Polsce nigdy nie stwierdzono obecności Aphanomyces invadans
Epizootyczny zespół wrzodowy - EUS Istnieje realna obawa, że EUS może być łatwo przewieziony z Azji lub Australii do Europy, za pośrednictwem małych ryb akwariowych, które są wrażliwe na inwazję tego grzyba. Do grupy ryb chorujących często w warunkach naturalnych na EUS należą powszechnie hodowane w Europie ryby akwariowe, a mianowicie: prętnik karłowy, gurami dwuplamiste, gurami wężoskóre oraz ryby z rodziny łaźcowatych. Uważa się również, żę źródłem tego grzyba mogą być chore na EUS skalary, w okresie kiedy wystąpią u nich zmiany wrzodowe skóry
Epizootyczny zespół wrzodowy - EUS
Epizootyczny zespół wrzodowy - EUS
Funkcje Wspólnotowego Laboratorium Referencyjnego w Aarhus w Danii: Koordynują metody przyjęte w państwach członkowskich do celów diagnozowania danej choroby Aktywie udzielają wsparcia w zakresie diagnozy ognisk choroby w państwach członkowskich Umożliwiają szkolenie w zakresie diagnostyki laboratoryjnej w celu harmonizacji technik diagnostycznych na obszarze Wspólnoty Współpracują zwłaściwymi laboratoriami państw trzecich, w których choroby te występują Współpracują z laboratoriami lb ireferencyjnymi ioie w zakresie chorób egzotycznych Porównują i przesyłają ł informacje na temat chorób egzotycznych hi endemicznych, które pojawiają się w akwakulturze Wspólnoty
Obowiązki Wspólnotowego Laboratorium Referencyjnego w Aarhus w Danii: odpowiednio wykwalifikowany personel posiadać odpowiednie wyposażenie i materiały infrastruktura administracyjna zagwarantować poufność wyników i informacji odpowiednia znajomość międzynarodowych norm, prawa i praktyk dysponować yp substancjami, odczynnikami i materiałami referencyjnymi uwzględnić działalność badawczą na poziomie krajowym i wspólnotowym