Wytyczne w zakresie obowiązków sprawozdawczych podmiotów prowadzących system rozrachunku w zakresie działalności rozliczeniowej 1 Część I dane pozyskiwane cyklicznie Dane pozyskiwane cyklicznie oraz dane pozyskiwane incydentalnie, w zakresie i terminach, o których mowa poniżej, przekazywane są do NBP poprzez wysłanie na adres poczty elektronicznej raporty.oversight@nbp.pl. 1. Podmiot prowadzący system rozrachunku, w zakresie działalności rozliczeniowej, przekazuje Prezesowi NBP, w terminie do ostatniego dnia miesiąca następującego po miesiącu kończącym dany kwartał, miesięczne dane dotyczące bieżącego funkcjonowania prowadzonego systemu w postaci wypełnionego arkusza danych zgodnie ze wzorem stanowiącym załącznik nr 1, który obejmuje dane o: liczbie i wartości transakcji rozliczonych; liczbie dni operacyjnych systemu; dostępności operacyjnej systemu; wartości obrotu generowane przez poszczególnych uczestników systemu; uczestnikach systemu generujących najwyższą wartość rozliczonych transakcji; maksymalna przepustowość systemu; wielkości wykorzystanych środków z systemu gwarantowania rozliczeń; ekspozycjach kredytowych poszczególnych uczestników względem podmiotu prowadzącego system; przyznanych liniach kredytowych podmiotom prowadzącym system. 2. Podmiot prowadzący system rozrachunku, w zakresie działalności rozliczeniowej, przekazuje Prezesowi NBP opis wyników przeprowadzonych stress testów (testów warunków skrajnych) w systemie rozrachunku dla określonych scenariuszy w terminie do ostatniego dnia miesiąca następującego po miesiącu kończącym dany kwartał. 1 Niniejszy dokument wraz z załącznikami, służy do pozyskania danych niezbędnych do analizy i oceny zgodności funkcjonowania systemu rozrachunku w zakresie działalności rozliczeniowej na podstawie przepisów o których mowa w art. 68f i art. 68g ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi, a także 4, 5 i 6 rozporządzenia Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 8 maja 2017 r. w sprawie danych i informacji przekazywanych przez podmioty prowadzące depozyt papierów wartościowych, system rejestracji instrumentów finansowych niebędących papierami wartościowymi oraz system rozrachunku. 1/9
Część II dane pozyskiwane incydentalnie 1. Podmiot prowadzący system rozrachunku w zakresie działalności rozliczeniowej, przekazuje Prezesowi NBP, w terminie 7 dni od dnia ustalenia, zmiany lub wystąpienia danego zdarzenia, informacje na temat: rozpoczęcie funkcjonowania systemu rozrachunku; listę uczestników bezpośrednich i pośrednich systemu rozrachunku (zgodnie ze wzorem stanowiącym załącznik nr 4); zmiany danych dotyczących firmy, siedziby i adresu podmiotu prowadzącego system rozrachunku; gwarantowanej przepustowość systemu rozrachunku; zakończenia funkcjonowania systemu rozrachunku. 2. Podmiot prowadzący system rozrachunku w zakresie działalności rozrachunkowej, przekazuje Prezesowi NBP informacje o incydentach występujących w systemie rozrachunku zgodnie ze: schematem wstępnego raportu na temat incydentu (załącznik nr 2), niezwłocznie po zakończeniu incydentu; schematem szczegółowego raportu na temat incydentu (załącznik nr 3), w terminie nieprzekraczającym 3 miesięcy od dnia zakończenia incydentu. 2/9
Metodyka Część I dane pozyskiwane cyklicznie Dane identyfikujące sprawozdanie A - Nazwa systemu należy podać nazwę prowadzonego przez podmiot systemu, zgodnie z Listą tzw. systemów wyznaczonych prowadzoną przez NBP na podstawie art. 22 ust. 1 ustawy z dn. 24 sierpnia 2001 r. o ostateczności rozrachunku w systemach płatności i systemach rozrachunku papierów B - Rok należy podać rok jakiego dotyczy bieżąca sprawozdawczość w formacie rrrr. C - Kwartał należy podać kwartał jakiego dotyczy bieżąca sprawozdawczość w formacie Q1, Q2, Q3 lub Q4 dla odpowiednich kwartałów. Tabela 1. Liczba i wartość transakcji rozliczonych w poszczególnych miesiącach w podziale na typy instrumentów finansowych oraz rynek zorganizowany i rynek niezorganizowany (OTC), w tysiącach PLN B - Liczba transakcji suma wszystkich transakcji z danego typu instrumentów rozliczonych przez podmiot rozliczający w podziale na rynek zorganizowany i rynek niezorganizowany. Liczbę transakcji określa się bez zastosowania nowacji rozliczeniowej. C - Wartość transakcji - kwotowa wartość transakcji z danego typu instrumentów rozliczonych przez podmiot rozliczający w podziale na rynek zorganizowany i rynek niezorganizowany. Wartość transakcji określa się przed zastosowaniem nowacji rozliczeniowej. Wartości wyrażone w walutach obcych należy przeliczyć na PLN według średniego kursu NBP z ostatniego dnia miesiąca w danym kwartale sprawozdawczym. Tabela 2. Liczba dni operacyjnych systemu w poszczególnych miesiącach w podziale na rynek zorganizowany i rynek OTC Zlecenie rozrachunku - zlecenie rozrachunku w rozumieniu art. 1 pkt 12) ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. o ostateczności rozrachunku w systemach płatności i systemach rozrachunku papierów 3/9
B - Liczba dni operacyjnych - liczba dni kalendarzowych, w których system rozliczeń jest otwarty dla realizacji zleceń rozrachunku. Tabela 3. Dostępność operacyjna systemu w poszczególnych miesiącach Zlecenie rozrachunku - zlecenie rozrachunku w rozumieniu art. 1 pkt 12) ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. o ostateczności rozrachunku w systemach płatności i systemach rozrachunku papierów B - Dostępność operacyjna systemu - wskaźnik odnosi się do czasu dostępu do systemu dla uczestników, w którym do systemu rozliczeń przyjmowane są zlecenia rozrachunku i zapytania oraz realizowane są zlecenia rozrachunku. Do czasu dostępu do systemu dla uczestników systemu nie wlicza się czasu planowanej niedostępności systemu (wynikającej np. z konserwacji systemu), jeżeli w czasie planowanej niedostępności systemu przyjmowanie zleceń rozrachunku i zapytań jest zablokowane, a zlecenia rozrachunku nie są realizowane. W sytuacji, gdy godziny przyjmowania zleceń rozrachunku i jego przeprowadzenie są różne należy przyjąć najszerszy zakres operacyjny stosowany przez dany system. Przykład 1: Jeśli system, zgodnie z zasadami funkcjonowania systemu, przewiduje dostępność w godzinach 8-17 to czas dostępności operacyjnej w danym dniu operacyjnym wynosi 9 godzin. W miesiącu, w którym występuje 20 dni operacyjnych systemu, teoretyczny łączny czas dostępu do takiego systemu rozliczeń wynosi 180 godzin (20 dni operacyjnych x 9 godzin), przy założeniu braku zakłóceń w prawidłowym funkcjonowaniu systemu. W takim przypadku wskaźnik dostępności operacyjnej systemu wynosi 100%. Przykład 2: Jeżeli w systemie, o którym mowa w Przykładzie 1, wystąpią incydenty, które spowodują niedostępności systemu dla uczestników systemu o łącznym czasie wynoszącym 4 godziny, wskaźnik dostępności operacyjnej systemu płatności oblicza się zgodnie z formułą: Dostępność operacyjna systemu= (1- łączny czas incydentów w danym miesiącu teoretyczny łączny czas dostępności operacyjnej miesiącu ) *100% Zgodnie z powyższą formułą, dostępność operacyjna dla systemu opisanego w przykładzie wynosi w zaokrągleniu 97,78%. 4/9
Tabela 4. Wartości obrotu generowane przez poszczególnych uczestników systemu w danym miesiącu, w tysiącach PLN B - Nazwa uczestnika - uczestnik w rozumieniu art. 1 pkt 9 ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. o ostateczności rozrachunku w systemach płatności i systemach rozrachunku papierów C - Wartość obrotu w PLN - kwotowa wartość transakcji dokonana przez danego uczestnika systemu w danym miesiącu. Wartość transakcji określa się przed zastosowaniem nowacji rozliczeniowej, a transakcje dokonane w walucie innej niż PLN należy przeliczyć na PLN według średniego kursu NBP z ostatniego dnia miesiąca w danym kwartale. Tabela 5. Uczestnicy systemu generujący najwyższą wartość rozliczonych transakcji na instrumentach finansowych danego typu w poszczególnych miesiącach w podziale na rynek zorganizowany i niezorganizowany (OTC), w tysiącach PLN B - Nazwa uczestnika - uczestnik w rozumieniu art. 1 pkt 9 ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. o ostateczności rozrachunku w systemach płatności i systemach rozrachunku papierów C - Wartość obrotu - kwotowa wartość transakcji dokonanych przez największego uczestnika systemu w danym typie instrumentu od dnia 1 stycznia roku sprawozdawczego do ostatniego dnia bieżącego okresu sprawozdawczego. Wartość transakcji określa się przed zastosowaniem nowacji rozliczeniowej. Wartości wyrażone w walutach obcych należy przeliczyć na PLN wg średniego kursu NBP z ostatniego dnia miesiąca w danym kwartale. Tabela 6. Maksymalna przepustowość systemu w poszczególnych miesiącach B - Dzienna liczba transakcji zrealizowana w systemie - wartość określająca największą liczbę transakcji zrealizowanych w systemie, która została odnotowana w jednym dniu operacyjnym w danym miesiącu kwartału sprawozdawczego. C - Liczba transakcji zrealizowanych w ciągu godziny - wartość określająca największą liczbę transakcji zrealizowanych w ciągu godziny zegarowej w systemie. 5/9
Przykład 1: System funkcjonuje od godziny 8:00:00 do godziny 17:00:00. Przedziały funkcjonowania systemu definiuje się w sposób: 8:00:00-8:59:59.99, 9:00:00-9:59:59.99, ( ), 16:00:00-16:59:59.99; Przykład 2: System funkcjonuje od godziny 8:15:00 do godziny 17:30:00. Przedziały funkcjonowania systemu definiuje się w sposób: 8:00:00-8:59:59.99, 9:00:00-9:59:59.99, ( ), 17:00:00-17:59:59.99; D - Data wystąpienia - oznacza kalendarzową datę wystąpienia danej wartości. Tabela 7. Informacja o wielkości wykorzystanych środków z systemu gwarantowania rozliczeń poszczególnych miesiącach w tysiącach PLN, w odniesieniu do podmiotu będącego CCP w rozumieniu rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 648/2012 B - Wartość całkowita całkowita wartość środków wykorzystanych z systemu gwarantowania rozliczeń i rozrachunku będąca sumą wykorzystanych wstępnych depozytów zabezpieczających, wpłat do funduszu na wypadek niewykonania zobowiązania, własnych zasobów celowych oraz pozostałych kapitałów własnych. C - Wstępne depozyty zabezpieczające- kwota wykorzystanych środków ustalanych i pobieranych przez podmiot prowadzący system rozrachunku w celu ograniczenia ekspozycji kredytowych wobec swoich uczestników, w ramach systemu gwarantowania rozliczeń i rozrachunku, o których mowa w art. 1 pkt 5) rozporządzania delegowanego Komisji (UE) nr 153/2013 z dnia 19 grudnia 2012 r. D - Wpłaty do funduszu na wypadek niewykonania zobowiązania - kwota wykorzystanych środków zabezpieczających prawidłowe wykonywanie zobowiązań wynikających z zawieranych transakcji. Fundusz na wypadek niewykonania zobowiązania zapewnia rozliczanie transakcji w zakresie określonym w regulaminie funduszu, w ramach systemu gwarantowania rozliczeń i rozrachunku. E - Własne zasoby celowe kwota wykorzystanych środków z własnych zasobów celowych, pozwalających podmiotowi prowadzącemu system rozrachunku na pokrycie ryzyka kredytowego, ryzyka kontrahenta i ryzyka rynkowego, wynikającego z tytułu ryzyka niewykonania zobowiązań. F - Pozostałe kapitały własne podmiotu prowadzącego system kwota wykorzystanych środków z pozostałych kapitałów własnych, pozwalających podmiotowi prowadzącemu 6/9
system rozrachunku na pokrycie ryzyka kredytowego, ryzyka kontrahenta i ryzyka rynkowego, wynikającego z tytułu ryzyka niewykonania zobowiązań. G - Pozostałe środki wykorzystane z systemu gwarantowania rozliczeń i rozrachunku - kwota wykorzystanych środków innych niż wstępne depozyty zabezpieczające, wpłaty do funduszu na wypadek niewykonania zobowiązania, własne zasoby celowe i pozostałe kapitały własne podmiotu prowadzącego system np. wpłaty dodatkowe wniesione do funduszu na wypadek niewykonania zobowiązania. Tabela 8. Informacja o wielkości wykorzystanych środków z systemu gwarantowania rozliczeń w poszczególnych miesiącach w tysiącach PLN, w odniesieniu do podmiotów niebędących CCP w rozumieniu rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 648/2012 B - Wartość całkowita całkowita wartość środków wykorzystanych z systemu gwarantowania rozliczeń i rozrachunku będąca sumą wykorzystanych wstępnych depozytów zabezpieczających, wpłat do funduszu rozliczeniowego (lub funduszy o równoważnym skutku), własnych zasobów celowych oraz pozostałych kapitałów własnych podmiotu prowadzącego system. Tabela 9. Ekspozycje kredytowe poszczególnych uczestników względem podmiotu prowadzącego system, według stanu na koniec kwartału sprawozdawczego, w tysiącach PLN, w odniesieniu do podmiotu będącego CCP w rozumieniu rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 648/2012 A - Nazwa uczestnika uczestnik w rozumieniu art. 1 pkt 9 ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. o ostateczności rozrachunku w systemach płatności i systemach rozrachunku papierów B - Wartość całkowita całkowita wartość ekspozycji kredytowych będąca sumą wstępnych depozytów zabezpieczających, wpłat do funduszy na wypadek niewykonania zobowiązania, wykorzystanych linii kredytowych oraz pozostałych ekspozycji. Kategoria ta nie obejmuje zmiennych depozytów zabezpieczających należnych i przekazanych uczestnikom systemu. C - Wstępne Depozyty zabezpieczające środki ustalane i pobierane przez podmiot prowadzący system rozrachunku w celu ograniczenia ekspozycji kredytowych wobec swoich 7/9
uczestników, o których mowa w art. 1 pkt 5) Rozporządzania Delegowanego Komisji (UE) nr 153/2013 z dnia 19 grudnia 2012 r. D - Wpłaty do funduszy na wypadek niewykonania zobowiązania środki zabezpieczające prawidłowe wykonywanie zobowiązań wynikających z zawieranych transakcji. Fundusz zapewnia rozliczanie transakcji w zakresie określonym w regulaminie funduszu. E - Wykorzystane linie kredytowe - kwota aktualnie wykorzystywanych środków finansowych pochodzących z linii kredytowych zapewnianych podmiotowi prowadzącemu system rozrachunku przez uczestników systemu na podstawie odpowiednich umów. F - Pozostałe ekspozycje - kwota ekspozycji kredytowych uczestników systemu z wyłączeniem wstępnych depozytów zabezpieczających, wpłat do funduszy na wypadek niewykonania zobowiązania i wykorzystanych linii kredytowych. Kategoria ta nie obejmuje zmiennych depozytów zabezpieczających należnych i przekazanych uczestnikom systemu. Tabela 10. Ekspozycje kredytowe poszczególnych uczestników względem podmiotu prowadzącego system, według stanu na koniec kwartału sprawozdawczego, w tysiącach PLN, w odniesieniu do podmiotu niebędącego CCP w rozumieniu rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 648/2012 A - Nazwa uczestnika - uczestnik w rozumieniu art. 1 pkt 9 ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. o ostateczności rozrachunku w systemach płatności i systemach rozrachunku papierów B - Wartość całkowita całkowita wartość ekspozycji kredytowych. Wartość ekspozycji kredytowych jest wyliczana np. na podstawie depozytów zabezpieczających wstępnych, wpłat do funduszy rozliczeniowych (lub funduszy o równoważnym skutku), wykorzystanych linii kredytowych oraz pozostałych ekspozycji. Tabela 11. Przyznane linie kredytowe podmiotowi prowadzącemu system według stanu na koniec kwartału sprawozdawczego, w tysiącach PLN, w odniesieniu do podmiotu będącego CCP w rozumieniu rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 648/2012 A - Nazwa uczestnika - uczestnik w rozumieniu art. 1 pkt 9 ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. o ostateczności rozrachunku w systemach płatności i systemach rozrachunku papierów 8/9
B - Przyznane linie kredytowe wartość limitów linii kredytowych przyznanych przez uczestników podmiotowi prowadzącemu system. C - Waluta linii kredytowej należy podać kod waluty, w jakiej podmiot ma udostępnioną daną linię kredytową. Część II dane pozyskiwane incydentalnie 1. Poziom gwarantowany przez operatora w odnośnie przepustowości systemu w zakresie: dziennej liczby transakcji zrealizowanych w systemie, liczby transakcji zrealizowanych w ciągu godziny. 2. Lista uczestników systemu w podziale na typy uczestnictwa Dane przekazuje się w podziale na uczestników i uczestników pośrednich, w rozumieniu ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. o ostateczności rozrachunku w systemach płatności i systemach rozrachunku papierów Za uczestnika pośredniego rozumie się podmiot reprezentowany przez innego uczestnika w rozliczeniach w systemie, niezależnie do stosunków umownych łączących tego uczestnika pośredniego z podmiotem prowadzącym system. 3. Incydenty występujące w systemie Informacje o zdarzeniach zaistniałych w związku z prowadzeniem systemu mających lub mogących mieć negatywny wpływ na sprawne lub bezpieczne jego funkcjonowanie. 9/9