INFORMACJA O ROZLICZENIACH PIENIĘŻNYCH I ROZRACHUNKACH MIĘDZYBANKOWYCH W IV KWARTALE 2010 R.

Transkrypt

1 Narodowy Bank Polski Departament Systemu Płatniczego INFORMACJA O ROZLICZENIACH PIENIĘŻNYCH I ROZRACHUNKACH MIĘDZYBANKOWYCH W IV KWARTALE 21 R. Warszawa, luty 211 r.

2 SPIS TREŚCI Informacja o rozliczeniach pieniężnych i rozrachunkach międzybankowych w IV kwartale 21 r. Wprowadzenie strona 3 System SORBNET strona 5 System TARGET2-NBP strona 8 Rozliczenia transgraniczne w TARGET2-NBP strona 1 Rozliczenia krajowe w TARGET2-NBP strona 11 System SORBNET-EURO strona 12 Rozliczenia krajowe w SORBNET-EURO strona 14 Rozliczenia transgraniczne w SORBNET-EURO strona 14 Rozliczenia międzybankowe i klientowskie w SORBNET-EURO strona 15 System ELIXIR strona 16 System EuroELIXIR strona 18 Rozliczenia transgraniczne w EuroELIXIR strona 2 Rozliczenia krajowe w EuroELIXIR strona 21 Podsumowanie strona 23 Tabela nr 3 System SORBNET. Liczba transakcji i wartość obrotów w 21Q3 oraz 21Q4 strona 25 Tabela nr 4 System TARGET2-NBP. Liczba transakcji i wartość obrotów w 21Q3 oraz 21Q4 strona 26 Tabela nr 5 System SORBNET-EURO. Liczba transakcji i wartość obrotów w 21Q3 oraz 21Q4 strona 27 Tabela nr 6 System ELIXIR: Liczba transakcji i wartość obrotów w 21Q3 oraz 21Q4 strona 28 Tabela nr 7 System Euro-ELIXIR: Liczba transakcji i wartość obrotów w 21Q3 oraz 21Q4 strona 29 Strona 2

3 Wprowadzenie Jednym z zadań realizowanych przez banki centralne jest sprawowanie nadzoru nad systemami płatności w celu zapewnienia ich sprawnego i bezpiecznego funkcjonowania. Do narzędzi służących sprawowaniu nadzoru zalicza się m.in. zbieranie informacji pozwalających na ocenę zmian zachodzących w poszczególnych systemach płatności. Dane uzyskane przez NBP za IV kwartał 21 r. wykazują w porównaniu do III kwartału 21 r.: a) w systemie SORBNET: - wzrost o 11,% średnich dziennych obrotów do poziomu 225,1 mld zł, - wzrost o 14,3% średniej dziennej liczby zleceń do poziomu szt., b) w systemie TARGET2-NBP: - spadek o 15,% średnich dziennych obrotów do poziomu 957 mln euro, - wzrost o 11,1% średniej dziennej liczby zleceń do poziomu szt., c) w systemie SORBNET-EURO: - wzrost o 14,8% średnich dziennych obrotów do poziomu 497 mln euro, - wzrost o 2,6% średniej dziennej liczby zleceń do poziomu 931 szt., d) w systemie ELIXIR: - wzrost o 12,4% średnich dziennych obrotów do poziomu 14,5 mld zł, - wzrost o 9,3% średniej dziennej liczby zleceń do poziomu 5,5 mln szt., e) w systemie EuroELIXIR: - wzrost o 13,8% średnich dziennych obrotów do poziomu 145 mln euro, - wzrost o 8,1% średniej dziennej liczby zleceń do poziomu szt. Średnią wartość pojedynczego zlecenia, jakie było realizowane za pośrednictwem polskich systemów płatności, tj. systemów SORBNET, TARGET2-NBP, SORBNET-EURO, ELIXIR i EuroELIXIR, na przestrzeni IV kwartału 21 r. przedstawia wykres nr 1. Wielkość średniej dziennej liczby przetwarzanych zleceń za pośrednictwem systemów wysokokwotowych na przestrzeni ostatnich pięciu kwartałów przedstawia wykres nr 2. Strona 3

4 Wykres nr 1. Średnia wartość pojedynczego zlecenia w poszczególnych systemach płatności w IV kwartale 21 r. (dla celów porównawczych wartość na wykresie wyrażona w walucie krajowej, przy przeliczeniu waluty euro zastosowano kurs 1 euro = 3,9687 zł, czyli kurs średni w kwartale wg danych NBP) mln zł SORBNET TARGET2-NBP SORBNET-EURO Euro-ELIXIR ELIXIR 24,24 mln zł,599 mln euro,535 mln euro 5,3 tys.euro 2,7 tys. zł Wykres nr 2. Średnia dzienna liczba zleceń realizowanych w poszczególnych systemach płatności wysokokwotowych na przestrzeni kolejnych kwartałów od IV kwartału 29 r SORBNET TARGET2-NBP SORBNET-EURO / Q4 21/ Q1 21/ Q2 21/ Q3 21/ Q4 931 Strona 4

5 SYSTEM SORBNET Uczestnikami systemu SORBNET według stanu na koniec grudnia 21 r. były, poza NBP, następujące podmioty: - 54 banki, - Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych S.A., - Krajowa Izba Rozliczeniowa S.A. W okresie IV kwartału 21 r. w systemie SORBNET: rozliczono łącznie ok. 594 tys. zleceń o wartości 14,4 bln zł, średnio dziennie rozliczono zleceń o wartości 225,1 mld zł, średnia wartość zlecenia wyniosła 24,2 mln zł. W porównaniu do wcześniejszego kwartału odnotowano: - wzrost o 1,9% łącznej liczby zleceń płatniczych (z 536 do 594 tys. szt.), - wzrost o 14,3% średniej dziennej liczby zleceń (z do szt.), - wzrost o 7,7% łącznej wartości zleceń (z 13,4 do 14,4 bln zł), - spadek o 2,9% średniej wartości rozliczanego zlecenia (z 25, do 24,2 mln zł), - wzrost o 2,4% średniej dziennej wielkości środków pieniężnych pozostawianych przez banki na koniec dnia na rachunkach bieżących w złotych w DSP (z 21,2 do 21,7 mld zł). Wartość obrotów i liczbę zleceń w systemie SORBNET w kolejnych kwartałach, począwszy od IV kwartału 29 r., przedstawiają wykresy nr 3 i 4. Szczegółowe dane dotyczące systemu SORBNET prezentuje tabela nr 3 (strona nr 24). Wykres nr 3. Wartość zleceń w systemie SORBNET w kolejnych kwartałach od IV kwartału 29 r bln zł 11,5 12,1 12,96 13,38 14, / Q4 21/ Q1 21/ Q2 21/ Q3 21/ Q4 Strona 5

6 Wykres nr 4. Liczba zleceń w systemie SORBNET w kolejnych kwartałach od IV kwartału 29 r tys. szt. +8,7% +1,4% +8% - 1,2 % +1,9% / Q4 21/ Q1 21/ Q2 21/ Q3 21/ Q4 W systemie SORBNET w IV kwartale br. rozliczono średnio zleceń dziennie. Największą liczbę zleceń w skali miesiąca odnotowano w dniach: - 29 października br. - rozliczono zleceń, - 26 listopada br. - rozliczono 13.7 zleceń, - 15 grudnia br. - rozliczono zleceń. W porównaniu do analogicznego okresu z poprzedniego roku średnia dzienna liczba rozliczanych zleceń w SORBNET wzrosła o 2% (wykres nr 5). Wykres nr 5. Średnia dzienna liczba zleceń w systemie SORBNET w analogicznych kwartałach lat ubiegłych od IV kwartału 25 r szt. +2% +13% +1% +19% +12% / Q4 26/ Q4 27/ Q4 28/ Q4 29/ Q4 21/ Q4 Strona 6

7 Średnia wartość pojedynczego zlecenia wyniosła w IV kwartale br. 24,2 mln zł i w porównaniu do poprzedniego kwartału spadła o 2,9 % (wykres nr 6). Wykres nr 6. Średnia wartość pojedynczego zlecenia w systemie SORBNET w kolejnych kwartałach od I kwartału 21 r. mln zł ,89 mln zł 23,888 mln zł 24,954 mln zł 24,239 mln zł 21/ Q1 21/ Q2 21/ Q3 21/ Q4 W IV kwartale 21 r. udział głównych typów operacji przeprowadzanych na rachunkach bieżących w całości obrotów przedstawiał się następująco: - rozrachunki wynikające z realizacji zleceń klientowskich 55,% (we wcześniejszym kwartale 53,7%), - wykorzystanie kredytów udzielonych bankom przez NBP 12,8% (we wcześniejszym kwartale 13,9%), - operacje na rynku międzybankowym 12,1% (we wcześniejszym kwartale 12,8%), Udział głównych typów operacji przeprowadzanych na rachunkach bieżących banków w złotych w IV kwartale 21 r. przedstawia wykres nr 7. Wykres nr 7. Udział poszczególnych typów operacji przeprowadzanych na rachunkach bieżących banków w złotych w całości obrotów w IV kwartale 21 r. 1,9% 1,5% Zlecenia klientowskie 6,% 1,7% Wykorzystanie kredytów udzielanych przez NBP Operacje na rynku międzybankowym 12,1% 12,8% 55,% Zakup/wykup papierów wart. od NBP Zlecenia KDPW S.A. Wymiana zleceń za pośrednictwem KIR Pozostałe Strona 7

8 W okresie IV kwartału 21 r. średni dzienny stan środków na rachunkach bieżących banków kształtował się na poziomie 21,7 mld zł, przyjmując wielkości od 1,3 mld zł do 31, mld zł. Zmianę na przestrzeni kolejnych kwartałów od IV kwartału 29 r. w wielkości średniego dziennego stanu środków na rachunkach bieżących banków w złotych przedstawia wykres nr 8. Wykres nr 8. Średni dzienny stan środków pozostawianych przez banki na rachunkach bieżących w złotych w DSP w kolejnych kwartałach od IV kwartału 29 r. 25 mld zł ,7 2,2 2,5 21,2 21, / Q4 21/ Q1 21/ Q2 21/ Q3 21/ Q4 SYSTEM TARGET2-NBP System o nazwie TARGET2-NBP, prowadzony przez Narodowy Bank Polski na SSP, tj. wspólnej platformie systemu TARGET2, służy do rozliczania płatności wysokokwotowych w walucie euro. Obecnie trwa proces migracji banków z systemu SORBNET-EURO na TARGET2, który zgodnie z założeniami powinien zostać zakończony w dniu 21 listopada 211 r. W dniu 6 grudnia 21 r. grupa kolejnych banków stała się uczestnikami bezpośrednimi w systemie TARGET2-NBP. Są to następujące banki: - Bank Millennium S.A., - Bank Gospodarstwa Krajowego, - NORDEA BANK POLSKA S.A., - Rabobank Polska S.A. W wyniku dołączenia tych 4 banków uczestnikami systemu TARGET2-NBP według stanu na koniec grudnia 21 r. było zatem 8 banków, Krajowa Izba Rozliczeniowa S.A. oraz Narodowy Bank Polski. W okresie IV kwartału 21 r. w systemie TARGET2-NBP: - rozliczono łącznie 15,5 tys. zleceń o wartości 63,2 mld euro, - średnio dziennie rozliczono zleceń o wartości 957 mln euro, - średnia wartość zlecenia wyniosła 598,8 tys. euro. Strona 8

9 Szczegółowe dane dotyczące systemu TARGET2-NBP prezentuje tabela nr 4 (strona nr 26). W porównaniu do wcześniejszego kwartału odnotowano: - wzrost o 11,1% łącznej liczby zleceń płatniczych (z 95, do 15,5 tys. szt.), - wzrost o 11,1% średniej dziennej liczby zleceń (z do szt.), - spadek o 15,% łącznej wartości zleceń (z 74,3 do 63,2 mld euro), - spadek o 23,5% średniej wartości rozliczanego zlecenia (z 782,6 do 598,8 tys. euro). Wartość i liczbę zleceń w systemie TARGET2-NBP w kolejnych kwartałach, począwszy od IV kwartału 29 r., przedstawiają wykresy nr 9 i 1. Wykres nr 9. Wartość zleceń w systemie TARGET2-NBP w kolejnych kwartałach od IV kwartału 29 r. mld euro ,3 6 63,2 5 5, 51, , /Q4 21/Q1 21/Q2 21/Q3 21/Q4 Wykres nr 1. Liczba zleceń w systemie TARGET2-NBP w kolejnych kwartałach od IV kwartału 29 r. 12 tys. szt ,3 82,4 92,3 95, 15, /Q4 21/Q1 21/Q2 21/Q3 21/Q4 Strona 9

10 Liczbę i wartość zleceń zrealizowanych w systemie TARGET2-NBP w podziale na zlecenia transgraniczne i krajowe przedstawiają wykresy nr 11 i 12. Wykres nr 11. Liczba zleceń w systemie TARGET2 - NBP w podziale na krajowe, transgraniczne wysłane i transgraniczne otrzymane w IV kwartale 21 r. 51,43% Zlecenia krajowe: 2.99 szt. Zlecenia transgraniczne wysłane: szt. Zlecenia transgraniczne otrzymane: szt. 2,83% 45,73% Wykres nr 12. Wartość zleceń w systemie TARGET2 - NBP w podziale na krajowe, transgraniczne wysłane i transgraniczne otrzymane w IV kwartale 21 r. 48,8% 3,48% 48,44% Zlecenia krajowe: 2,2 mld euro Zlecenia transgraniczne wysłane: 3,612 mld euro Zlecenia transgraniczne otrzymane: 3,381 mld euro ROZLICZENIA TRANSGRANICZNE W TARGET2-NBP Kategoria rozliczeń transgranicznych w euro w systemie TARGET2-NBP obejmuje zlecenia wysyłane lub otrzymywane przez polskie banki w obrocie z bankami zagranicznymi. W IV kwartale 21 r. w ramach rozliczeń transgranicznych w TARGET2-NBP: - rozliczono łącznie 12,6 tys. zleceń o wartości 61, mld euro, - średnio dziennie rozliczono zleceń o wartości 924 mln euro, - średnia wartość zlecenia wyniosła 594,8 tys. euro. Strona 1

11 Zlecenia transgraniczne stanowiły: - 97,2% liczby wszystkich zleceń zrealizowanych w systemie TARGET2-NBP (dokładnie tak samo jak we wcześniejszym kwartale), - 96,5% wartości wszystkich zleceń zrealizowanych w systemie TARGET2-NBP (we wcześniejszym kwartale 97,5%). Szczegółowe dane dotyczące liczby i wartości zleceń transgranicznych w systemie TARGET2 - NBP w podziale na zlecenia otrzymane i wysłane w IV kwartale 21 r. prezentują wykresy nr 13 i 14. Wykres nr 13. Liczba zleceń transgranicznych realizowanych w systemie TARGET2 - NBP w podziale na otrzymane i wysyłane w IV kwartale 21 r. Zlecenia otrzymane: szt. Zlecenia wysłane: szt. 52,9% 47,1% Wykres nr 14. Wartość zleceń transgranicznych realizowanych w systemie TARGET2 - NBP w podziale na otrzymywane i wysyłane w IV kwartale 21 r. Zlecenia otrzymywane: 3,381 mld euro Zlecenia wysłane: 3,612 mld euro 49,8% 5,2% ROZLICZENIA KRAJOWE W TARGET2 - NBP Kategoria rozliczeń krajowych w euro w systemie TARGET2-NBP obejmuje rozliczenia dotyczące zleceń kierowanych i otrzymanych przez polskie banki uczestniczące bezpośrednio w TARGET2- NBP dokonywane między nimi, a także między tymi bankami a NBP. W okresie IV kwartału 21 r. w ramach rozliczeń krajowych w TARGET2-NBP: - rozliczono łącznie 2.99 zleceń o łącznej wartości 2,2 mld euro, - średnio dziennie rozliczono 45 zleceń o wartości 33,4 mln euro, - średnia wartość zlecenia wyniosła 737 tys. euro. Zlecenia krajowe stanowiły (podobnie jak we wcześniejszym kwartale): Strona 11

12 - 2,8% liczby wszystkich zleceń realizowanych w systemie TARGET2-NBP, - 2,5% wartości wszystkich zleceń realizowanych w systemie TARGET2 NBP. SYSTEM SORBNET-EURO Uczestnikami systemu SORBNET-EURO według stanu na koniec grudnia 21 r., poza NBP, były 24 banki oraz Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych S.A. W okresie IV kwartału 21 r. w systemie SORBNET-EURO: - rozliczono łącznie 61,4 tys. zleceń o wartości 32,8 mld euro, - średnio dziennie rozliczono 931 zleceń o wartości 497 mln euro, - średnia kwota zlecenia wyniosła 534,5 tys. euro. Szczegółowe dane dotyczące systemu SORBNET-EURO prezentuje tabela nr 5 (strona nr 27). W porównaniu do wcześniejszego kwartału odnotowano w systemie SORBNET-EURO: - wzrost o 14,9% łącznej wartości zleceń (z 28,6 do 32,8 mld euro), - wzrost o 14,8% średniej dziennej wartości zleceń (z 433 do 497 mln euro), - wzrost o 2,7% łącznej liczby zleceń (z do szt.), - wzrost o 11,9% średniej wartości rozliczanego zlecenia (z 477,7 do 534,5 tys. euro). Wartość obrotów i liczbę zleceń w systemie SORBNET-EURO w kolejnych kwartałach od IV kwartału 29 r. przedstawiają wykresy nr 15 i 16. Wykres nr 15. Wartość zleceń w systemie SORBNET-EURO w kolejnych kwartałach od IV kwartału 29 r mld euro 2,8 24,7 27,9 28,6 32,8 29/ Q4 21/ Q1 21/ Q2 21/ Q3 21/ Q4 Strona 12

13 Wykres nr 16. Liczba zleceń w systemie SORBNET-EURO w kolejnych kwartałach od IV kwartału 29 r. 7 tys. szt ,3 5,3 56, 59,8 61, /Q4 21/Q1 21/Q2 21/Q3 21/Q4 Zlecenia realizowane za pośrednictwem SORBNET-EURO można podzielić na dwie podstawowe kategorie, tj. zlecenia krajowe i transgraniczne oraz zlecenia międzybankowe i klientowskie. Liczbę i wartość zleceń zrealizowanych w systemie SORBNET-EURO w podziale na zlecenia transgraniczne i krajowe przedstawiają wykresy nr 17 i 18. Wykres nr 17. Liczba zleceń w systemie SORBNET-EURO w podziale na krajowe i transgraniczne w IV kwartale 21 r. 93,1% 6,9% Zlecenia krajowe: szt. Zlecenia transgraniczne: szt. Wykres nr 18. Wartość zleceń w systemie SORBNET-EURO w podziale na krajowe i transgraniczne w IV kwartale 21 r. 62,% 38,% Zlecenia krajowe: 12,474 mld euro Zlecenia transgraniczne: 2,35 mld euro Strona 13

14 ROZLICZENIA KRAJOWE W SORBNET-EURO W okresie IV kwartału 21 r. w ramach rozliczeń krajowych w SORBNET-EURO: - rozliczono łącznie 4,2 tys. zleceń o wartości 12,5 mld euro, - średnio dziennie rozliczono 64 zlecenia o wartości 189, mln euro, - średnia wartość zlecenia wyniosła 2,936 mln euro. Odnotowano w porównaniu do wcześniejszego kwartału: - wzrost o 5,6% liczby zleceń krajowych (z 4.23 do szt.), - wzrost o 1,7% wartości rozliczanych zleceń krajowych (z 11,3 do 12,5 mld euro). Zlecenia krajowe stanowiły w systemie SORBNET-EURO: - 6,9% liczby realizowanych zleceń (we wcześniejszym kwartale 6,7%), - 38,% wartości realizowanych zleceń (we wcześniejszym kwartale 39,4%). W porównaniu do wcześniejszego kwartału, zmniejszył się wartościowy udział zleceń krajowych w ogólnej wartości obrotów realizowanych w SORBNET-EURO (wykres nr 19). Jednocześnie odnotowano wzrost udziału liczby zleceń krajowych w ogólnej liczbie zleceń realizowanych w SORBNET-EURO. Wykres nr 19. Udział zleceń krajowych w systemie SORBNET-EURO w kolejnych kwartałach od IV kwartału 29 r. 37,8% 32,6% 35,6% 39,4% 38,% udział w wartości zleceń SORBNET- EURO 7,88% 7,6% 7% 6,7% 6,9% udział w liczbie zleceń SORBNET- EURO 29 Q4 21 Q1 21 Q2 21 Q3 21 Q4 ROZLICZENIA TRANSGRANICZNE W SORBNET-EURO W okresie IV kwartału 21 r. w ramach rozliczeń transgranicznych w TARGET2-NBP: rozliczono łącznie 57,2 tys. zleceń o wartości 2,4 mld euro, średnio dziennie rozliczono 846 zleceń o wartości 38,3 mln euro, średnia wartość zlecenia wyniosła 356, tys. euro. Strona 14

15 W porównaniu do wcześniejszego kwartału, odnotowano: - wzrost o 17,6% wartości zleceń transgranicznych (z 17,3 do 2,4 mld euro), - wzrost o 2,4% liczby zleceń transgranicznych (z do szt.). Szczegółowe dane dotyczące liczby i wartości zleceń transgranicznych w systemie SORBNET- EURO w podziale na otrzymane i wysłane w IV kwartale 21 r. prezentują wykresy nr 2 i 21. Wykres nr 2. Liczba zleceń transgranicznych realizowanych w systemie SORBNET-EURO w podziale na otrzymane i wysyłane w IV kwartale 21 r. 93,6% 6,4% Zlecenia otrzymywane: szt. Zlecenia wysłane: szt. Wykres nr 21. Wartość zleceń transgranicznych realizowanych w systemie SORBNET-EURO w podziale na otrzymywane i wysyłane w IV kwartale 21 r. 5,9% 49,1% Zlecenia otrzymywane: 1,365 mld euro Zlecenia wysłane: 9,985 mld euro ROZLICZENIA MIĘDZYBANKOWE I KLIENTOWSKIE W SORBNET-EURO W odniesieniu do wartości zleceń w systemie SORBNET-EURO, w porównaniu do wcześniejszego kwartału, odnotowano: - wzrost o 16,1% zleceń międzybankowych (z 26,3 do 3,5 mld euro), - wzrost o 1,% zleceń klientowskich (z 2,3 do 2,3 mln euro). W odniesieniu do liczby zleceń w SORBNET-EURO, w porównaniu do wcześniejszego kwartału, odnotowano: - spadek o 2,8% zleceń międzybankowych (z do szt.), - wzrost o 4,8% zleceń klientowskich (z do szt.). Strona 15

16 Liczbę i wartość zleceń w podziale na międzybankowe i klientowskie w IV kwartale 21 r. przedstawia wykres 22. Wykres nr 22. Liczba i wartość zleceń w systemie SORBNET-EURO w podziale na międzybankowe i klientowskie w IV kwartale 21 r. SORBNET-EURO Liczba zleceń 21 Q4 SORBNET-EURO Wartość zleceń 21 Q4 7,1% 73,1% 26,9% 92,9% Zlecenia międzybankowe: szt. Zlecenia klientowskie: szt. Zlecenia międzybankowe: 3,57 mld euro Zlecenia klientowskie: 2,318 mld euro SYSTEM ELIXIR Według stanu na koniec IV kwartału 21 r. bezpośrednimi uczestnikami wymiany zleceń płatniczych w systemie ELIXIR były 52 banki (w tym NBP). W okresie IV kwartału 21 r. w systemie ELIXIR: - rozliczono łącznie 349, mln zleceń o wartości 925,8 mld zł, - średnio dziennie rozliczono 5,5 mln zleceń o wartości 14,5 mld zł, - średnia wartość zlecenia wyniosła zł. W porównaniu do poprzedniego kwartału odnotowano: - wzrost o 6,% łącznej liczby transakcji (z 329,4 do 349, mln szt.), - wzrost o 9,% łącznej wartości transakcji (z 849,1 do 925,8 mld zł), - wzrost o 9,3% średniej dziennej liczby transakcji (z 4.99 do tys. szt.), - wzrost o 12,4% średnich dziennych obrotów (z 12,9 do 14,5 mld zł), - wzrost o 2,9% średniej kwoty transakcji (z do zł). Szczegółowe dane dotyczące systemu ELIXIR prezentuje tabela nr 6 (strona nr 28). Wartość obrotów i liczbę zleceń w systemie ELIXIR w kolejnych kwartałach od IV kwartału 29 r. przedstawiają wykresy nr 23 i 24. Strona 16

17 Wykres nr Wartość zleceń rozliczanych w systemie ELIXIR w kolejnych kwartałach od IV kwartału 29 r. mld zł / Q4 21/ Q1 21/ Q2 21/ Q3 21/ Q4 Wykres nr 24. Liczba zleceń rozliczanych w systemie ELIXIR w kolejnych kwartałach od IV kwartału 29 r mln szt / Q4 21/ Q1 21/ Q2 21/ Q3 21/ Q4 W IV kwartale 21 r., podobnie jak w poprzednich kwartałach, ponad 8% wartości obrotów było realizowanych na dwóch pierwszych sesjach, czyli porannej i popołudniowej, szczegóły przedstawia wykres nr 25. Strona 17

18 Wykres nr 25. Udział poszczególnych sesji rozrachunkowych w realizacji rozrachunku KIR w IV kwartale 21 r. 43,3% 19,4% 37,3% sesja poranna sesja popołudniowa sesja wieczorna SYSTEM EuroELIXIR Według stanu na koniec grudnia 21 r. bezpośrednimi uczestnikami systemu EuroELIXIR było 26 banków (w tym NBP). W okresie IV kwartału 21 r. w systemie EuroELIXIR: - rozliczono łącznie 1,791 mln zleceń o wartości 9,6 mld euro, - średnio dziennie rozliczono zleceń o wartości 145 mln euro, - średnia wartość zlecenia wyniosła euro. Szczegółowe dane charakteryzujące funkcjonowanie systemu EuroELIXIR prezentuje tabela nr 7 (strona nr 29). W porównaniu do wcześniejszego kwartału odnotowano w systemie EuroELIXIR: - wzrost o 8,1% łącznej liczby zleceń (z 1,656 do 1,791 mln szt.), - wzrost o 13,8% łącznej wartości zleceń (z 8,4 do 9,6 mld euro), - wzrost o 8,1% średniej dziennej liczby realizowanych zleceń (z do szt.), - wzrost o 13,8% średniej dziennej wartości realizowanych zleceń (z 127,4 do 144,9 mln euro), - wzrost o 5,2% średniej wartości realizowanego zlecenia (z 5.75 do euro). Wartość obrotów i liczbę zleceń w systemie EuroELIXIR w kolejnych kwartałach od IV kwartału 29 r. przedstawiają wykresy nr 26 i 27. Strona 18

19 Wykres nr 26. Wartość zleceń w systemie EuroELIXIR w kolejnych kwartałach od IV kwartału 29 r. 12 mld euro ,114 6,77 7,339 8,46 9, / Q4 21/ Q1 21/ Q2 21/ Q3 21/ Q4 Wykres nr 27. Liczba zleceń w systemie EuroELIXIR w kolejnych kwartałach od IV kwartału 29 r. 2 1,8 1,6 1,4 1,2 1,8,6,4,2 milion szt. 1,791 1,517 1,656 1,299 1,268 29/Q4 21/Q1 21/Q2 21/Q3 21/Q4 Strona 19

20 TRANSAKCJE TRANSGRANICZNE w EuroELIXIR W okresie IV kwartału 21 r. w obrocie transgranicznym w systemie EuroELIXIR: - rozliczono 1,7 mln zleceń o łącznej wartości 8,3 mld euro, - średnio dziennie rozliczono zlecenia, - średnia wartość pojedynczego zlecenia wyniosła 4.94 euro. W systemie EuroELIXIR zlecenia transgraniczne są wysyłane i otrzymywane z systemu STEP 2, tj. paneuropejskiego systemu rozliczeń detalicznych w euro prowadzonego przez EBA Clearing. W porównaniu do poprzedniego kwartału odnotowano: - wzrost o 1,% liczby zleceń (z 1,536 do 1,689 mln szt.), - wzrost o 12,9% wartości zleceń (z 7,4 do 8,3 mld euro), - wzrost o 1,% dziennej liczby zleceń (z do szt.). Zlecenia transgraniczne stanowiły w IV kwartale 21 r.: - 94,3% liczby wszystkich zleceń realizowanych w systemie EuroELIXIR (poprzednio 92,7%), - 87,2% wartości wszystkich zleceń realizowanych w systemie EuroELIXIR (poprzednio 87,9%). W ramach rozliczeń transgranicznych realizowanych za pośrednictwem systemu EuroELIXIR możemy wyróżnić dwie podstawowe kategorie, tj. zlecenia wysyłane i zlecenia otrzymywane. W porównaniu do poprzedniego kwartału odnotowano wzrost o 7,8% wartości zleceń wysyłanych (z 3,3 do 3,5 mld euro). Zlecenia transgraniczne wysyłane w IV kwartale 21 r. stanowiły 36,8% wartości wszystkich zleceń realizowanych w systemie EuroELIXIR (poprzednio 38,9%). W porównaniu do poprzedniego kwartału odnotowano wzrost o 17,1% wartości zleceń otrzymywanych (z 4,1 do 4,8 mld euro). Zlecenia transgraniczne otrzymywane nadal pozostają najbardziej znaczącą kategorią w obrotach systemu EuroELIXIR w IV kwartale 21 r. Stanowiły one 5,4% wartości wszystkich zleceń realizowanych w systemie EuroELIXIR (poprzednio 49%). Wartość i liczbę zleceń w systemie EuroELIXIR w podziale na trzy kategorie transakcji, tj. krajowe, transgraniczne wysyłane i otrzymane, na przestrzeni dwóch ostatnich kwartałów przedstawiają wykresy nr 28 i 29. Strona 2

21 Wykres nr 28. Liczba transakcji rozliczanych w systemie EuroELIXIR w podziale na wysyłane i otrzymane transgraniczne oraz krajowe w dwóch kolejnych kwartałach, tj. III i IV kwartale 21 r. 1,5 mln.szt. 1,188 1,314 1,5 Q3 Q4,347,374 Q3 Q4,121,12 Q3 Q4 tr. wysłane tr. otrzymane tr. krajowe Wykres nr 29. Wartość transakcji rozliczanych w systemie EuroELIXIR w podziale na wysyłane i otrzymane transgraniczne oraz krajowe w dwóch kolejnych kwartałach, tj. III i IV kwartale 21 r. 6 5 mld euro 4, ,267 3,52 4, Q3 Q4 Q3 Q4 1,17 1,219 Q3 Q4 tr. wysłane tr. otrzymane tr. krajowe TRANSAKCJE KRAJOWE w EuroELIXIR W IV kwartale 21 r. w systemie EuroELIXIR w kategorii zleceń krajowych: - rozliczono łącznie 12 tys. szt. zleceń o wartości 1,2 mld euro, - średnio dziennie rozliczano zleceń, - średnia wartość pojedynczego zlecenia to euro. W porównaniu do poprzedniego kwartału odnotowano: Strona 21

22 - spadek o 15,4% liczby zleceń krajowych (z 12,8 do 12,2 tys. szt.), - wzrost o 19,9% wartości zleceń krajowych (z 1,17 do 1,219 mln euro), - spadek o 15,4% średniej dziennej liczby zleceń (z do szt.), - wzrost o 41,7% średniej wartości zlecenia (z 8.42 do euro). Zlecenia krajowe stanowiły w IV kwartale 21 r.: - 5,7% liczby wszystkich zleceń realizowanych w systemie EuroELIXIR (poprzednio 7,3%), - 12,8% wartości wszystkich zleceń realizowanych w systemie EuroELIXIR (poprzednio 12,1%). Liczbę i wartość zleceń w systemie EuroELIXIR w podziale na transgraniczne i krajowe w IV kwartale 21 r. przedstawia wykres 3. Wykres nr 3. Liczba i wartość zleceń rozliczonych w systemie EuroELIXIR, w podziale na transgraniczne i krajowe, w IV kwartale 21 r. EuroELIXIR Liczba zleceń w 21 Q4 5,7% EuroELIXIR Wartość zleceń w 21 Q4 12,7% 94,3% 87,3% Zlec. transgraniczne:1,689 mln szt. Zlecenia krajowe:,12 mln szt. Zlec. transgraniczne: 8,345 mld euro Zlecenia krajowe: 1,219 mld euro Strona 22

23 PODSUMOWANIE W IV kwartale 21 r., w porównaniu do kwartału poprzedniego, odnotowano wzrost obrotów w prawie wszystkich polskich systemach płatności. Największy wzrost odnotowano w systemie SORBNET-EURO, gdzie obroty w porównaniu z poprzednim kwartałem wzrosły o 14,9% (tabela nr 1). Również w systemie EuroELIXIR (podobnie jak w poprzednim kwartale) odnotowano wzrost obrotów o 13,8%. Jedyny spadek obrotów w porównaniu z poprzednim kwartałem odnotowano w systemie TARGET2-NBP. Tabela nr 1. Wartość zleceń rozliczanych w polskich systemach płatności w III i IV kwartale 21 r. Systemy płatności 21/ Q3 ZMIANA 21/ Q4 Wartość zleceń SORBNET-EURO (euro) 28,581 mld + 14,9% 32,825 mld EuroELIXIR (euro) 8,46 mld + 13,8% 9,565 mld ELIXIR (zł) 849,1mld + 9,% 925,8 mld SORBNET (zł) 13.38, mld + 7,7% 14.46,7 mld TARGET2-NBP (euro) 74,33 mld - 15,% 63,2 mld Tabela nr 2. Liczba zleceń rozliczanych w polskich systemach płatności w III i IV kwartale 21 r. Systemy płatności 21/ Q3 ZMIANA 21/ Q4 Liczba zleceń (szt.) TARGET2-NBP ,1% SORBNET ,9% EuroELIXIR ,1% ELIXIR ,% SORBNET-EURO ,7% Wszystkie omawiane systemy odnotowały w IV kwartale 21 r. wzrost liczby zleceń w porównaniu do kwartału ubiegłego (tabela nr 2). Odnotowano także wzrost o 14% średniej dziennej liczby zleceń rozliczanych w systemie SORBNET z poziomu zleceń w III kwartale 21 r. do poziomu zleceń. W okresie IV kwartału 21 r. były 33 dni rozliczeniowe (wszystkich dni Strona 23

24 rozliczeniowych było 64), podczas których rejestrowano wyższe - niż wskazuje to średnia - obciążenie systemu, np. w dniu 26 listopada rozliczono w systemie SORBNET ponad 13 tysięcy zleceń. Zestaw podstawowych wskaźników charakteryzujących wielkość obrotów w poszczególnych systemach płatności, tj. SORBNET, TARGET2-NBP, SORBNET-EURO, ELIXIR i EuroELIXIR, prezentują tabele zamieszczone w dalszej części opracowania (od str. 25 do str. 29). Dodatkowo szczegółowe dane publikowane są na stronie w katalogu: System płatniczy > Dane i opracowania. Opracowała: Magdalena Rabong Departament Systemu Płatniczego Wydział Analiz i Badań magdalena.rabong@ nbp.pl Strona 24

25 Tabela nr 3. Wartość i liczba zleceń w systemie SORBNET w III i IV kwartale 21 r. System SORBNET 21/ Q3 ZMIANA 21/ Q4 Liczba dni roboczych: 66 dni 64 dni Wartość zleceń (zł) Ogółem 13.38, mld +7,7% 14.46,7 mld Średnia miesięczna 4.46, mld 4.82,2 mld Średnia dzienna 22,7 mld +11,% 225,1 mld Średnia kwota zlecenia (zł) 24,95 mln - 2,9% 24,24 mln Liczba zleceń (szt.) Ogółem ,9% Średnia miesięczna Średnia dzienna ,3% Wartość obrotów (strony Wn) wg typów operacji 1) Zlecenia klientowskie (międzybankowe) 5,37 bln zł +9,1% 5,499 bln zł 2) Wykorzystanie kredytów udzielanych bankom przez NBP 3) Zakup lub wykup bonów pieniężnych od NBP 1,373 bln zł - 1,3% 1,355 bln zł 1,24 mld zł +1,4% 1,131 mld zł 4) Operacje na międzybankowym rynku pieniężnym 832 mld zł +3,1% 858 mld zł Dzienna liczba zleceń w SORBNET Średnia w październiku 21 r Średnia w listopadzie 21 r. 9.7 Średnia w grudniu 21 r MAX w październiku 21 r MAX w listopadzie 21 r MAX w grudniu 21 r Strona 25

26 Tabela nr 4. Wartość i liczba zleceń w systemie TARGET2-NBP w III i IV kwartale 21 r. System TARGET2-NBP 21/ Q3 ZMIANA 21/ Q4 Liczba dni roboczych: 66 dni 66 dni Wartość zleceń (euro) Ogółem 74,326 mld -15,% 63,199 mld Średnia miesięczna 24,775 mld -15,% 21,66 mld Średnia dzienna 1,126 mld -15,%,957 mld Liczba zleceń Ogółem ,1% Średnia miesięczna ,1% Średnia dzienna ,1% Średnia kwota zlecenia (euro) 782,6 tys. - 23,5% 598,8 tys. Transakcje krajowe Wartość transakcji (w euro) 1,85 mld + 18,8% 2,24 mld Liczba transakcji ,9% 2.99 Transakcje transgraniczne Wartość transakcji (w euro) 72,47 mld - 15,8% 6,99 mld Liczba transakcji ,1% Transakcje międzybankowe Wartość transakcji (w euro) 67,68 mld -11,5% 59,87 mld Liczba transakcji ,5% Transakcje klientowskie Wartość transakcji (w euro) 6,64 mld -49,9% 3,33 mld Liczba transakcji ,% Strona 26

27 Tabela nr 5. Wartość i liczba zleceń w systemie SORBNET-EURO w III i IV kwartale 21 r. System SORBNET-EURO 21/ Q3 ZMIANA 21/ Q4 Liczba dni roboczych: 66 dni 66 dni Wartość zleceń (euro) Ogółem 28,581 mld + 14,9% 32,825 mld Średnia miesięczna 9,527 mld + 14,9% 1,941 mld Średnia dzienna,433 mld + 14,8%,497 mld Liczba zleceń Ogółem ,7% Średnia miesięczna ,7% Średnia dzienna ,6% 931 Średnia kwota zlecenia (euro) 477,7 tys. + 11,9% 534,5 tys. Transakcje krajowe Wartość transakcji (w euro) 11,272 mld + 1,7% 12,474 mld Liczba transakcji ,6% Transakcje transgraniczne Wartość transakcji (w euro) 17,39 mld + 17,6% 2,35 mld Liczba transakcji ,4% Transakcje międzybankowe Wartość transakcji (w euro) 26,286 mld + 16,1% 3,56 mld Liczba transakcji ,8% Transakcje klientowskie Wartość transakcji (w euro) 2,29 mld + 1,% 2,32 mld Liczba transakcji ,8% Strona 27

28 Tabela nr 6. Wartość i liczba zleceń w systemie ELIXIR w III i IV kwartale 21 r. System ELIXIR 21/ Q3 ZMIANA 21/ Q4 Liczba dni roboczych: 66 dni 64 dni Wartość zleceń (zł) Ogółem 849,1 mld + 9,% 925,8 mld Średnia miesięczna 283, mld + 9,% 38,6 mld Średnia dzienna 12,9 mld + 12,4% 14,5 mld Liczba zleceń Ogółem 329,4 mln + 6,% 349, mln Średnia miesięczna 19,8 mln + 6,% 116,3 mln Średnia dzienna 5, mln + 9,3% 5,5 mln Średnia kwota zlecenia (zł) ,9% Transakcje uznaniowe Wartość transakcji (w zł) 844,9 mld + 9,% 921,3 mld Udział w obrotach KIR 99,5% 99,5% Liczba transakcji 324, mln + 6,% 343,6 mln Udział w ogólnej liczbie trans. KIR 98,4% 98,4% Transakcje obciążeniowe Wartość transakcji (w zł) 4,23 mld + 6,4% 4,5 mld Udział w ogólnych obrotach KIR,5%,5% Liczba transakcji 5,3 mln + 1,9% 5,4 mln Udział w ogólnej liczbie trans. KIR 1,6% 1,6% Sesja poranna 43,4% 43,4% Sesja popołudniowa 37,5% 37,1% Sesja wieczorna 19,1% 19,5% Strona 28

29 Tabela nr 7. Wartość i liczba zleceń w systemie Euro-ELIXIR w III i IV kwartale 21 r. System EURO-ELIXIR 21/ Q3 ZMIANA 21/ Q4 Liczba dni roboczych: 66 dni 66 dni Wartość zleceń (euro) Ogółem 8,46 mld + 13,8% 9,565 mld Średnia miesięczna 2,82 mld + 13,8% 3,188 mld Średnia dzienna 127,364 mln + 13,8% 144,917 mln Liczba zleceń Ogółem ,1% Średnia miesięczna ,1% Średnia dzienna ,1% Średnia kwota zlecenia (euro) ,2% Transakcje krajowe Wartość transakcji (w euro) 1,17 mld + 19,9% 1,219 mld Udział w obrotach KIR 12,1% 12,8% Liczba transakcji ,4% Udział w ogólnej liczbie trans. KIR 7,3% 5,7% Transakcje transgraniczne Wartość transakcji (w euro) 7,388 mld + 12,9% 8,345 mld Udział w ogólnych obrotach KIR 87,9% 87,2% Liczba transakcji % Udział w ogólnej liczbie trans. KIR 92,7% 94,3% Strona 29