Spis treści 1. Wstęp... 3 2. Lokalizacja i morfologia terenu... 3 3. Przebieg badań... 4 3.1. Prace geodezyjne... 4 3.2. Prace wiertnicze... 4 3.3. Prace polowe...5 4. Charakterystyka warunków gruntowo-wodnych... 5 4.1. Budowa geologiczna... 5 4.2. Warunki hydrogeologiczne... 6 5. Charakterystyka geotechniczna podłoża gruntowego... 6 5.1. Charakterystyka wydzielonych warstw geotechnicznych... 7 6. Wnioski... 8 ZAŁĄCZNIKI TEKSTOWE I TABELARYCZNE: Tabela nr 1 Charakterystyczne wartości parametrów geotechnicznych wg PN-81/B-03020. ZAŁĄCZNIKI GRAFICZNE: Rysunek nr 1.1-1.8 Profile geotechniczne w skali 1: 50, objaśnienia. Rysunek nr 2a-2g Mapa dokumentacyjna w skali 1: 1000. Rysunek nr 3.1-3.3 Mapa lokalizacyjna w skali 1: 5 000. 2
1. Wstęp Niniejszą opinię geotechniczną opracowano w Pracowni Geologiczno-Inżynierskiej Piotr Janiszewski Sp. j. w Łodzi, na zlecenie DROGMAR Sp. z o.o. w Łodzi, ul. Obywatelska 137. Celem opracowania jest rozpoznanie i udokumentowanie warunków geotechnicznych podłoża gruntowego w przebiegu odcinków ulic Prawej, Wyzwolenia, Hubala, Ułanskiej, Broniewskiego, Tuwima, Polnej, Św. Barbary w Głownie, na których przewidywana jest modernizacje istniejącej nawierzchni tłuczniowej w zakresie wymaganym do wykonania projektu budowlanego inwestycji. Opinię wykonano w oparciu o przepisy PN-81/B-03020 Posadowienie bezpośrednie budowli. Obliczenia statyczne i projektowanie i norm związanych oraz na podstawie wytycznych PN-B-02479 z sierpnia 1998 r Geotechnika. Dokumentowanie geotechniczne. Zasady ogólne.. Podstawą prawną opracowania jest Rozporządzenie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki morskiej z dnia 25 kwietnia 2012r. w sprawie ustalania geotechnicznych warunków posadowienia obiektów budowlanych (Dz. U. 2012r. poz. 463). Przy opracowywaniu posłużono się mapami, literaturą geologiczną, polskimi normami i branżowymi przepisami prawnymi, a także wynikami prac i badań polowych. 2. Lokalizacja i morfologia terenu Przeznaczone do modernizacji odcinki ulic: Prawej, Wyzwolenia, Ułańskiej, Broniewskiego, Tuwima, Polnej, Św. Barbary (długości ok 350-400 m każda) oraz Hubala (długości ok 100 m), zlokalizowane są w południowo wschodniej części Głowna, w pow. zgierskim, woj. łódzkie. Obecnie ulice te posiada utwardzoną nawierzchnię tłuczniową i przebiega przez obszary zurbanizowany (Rysunek nr 3,1-3,3).Tereny są uzbrojone naziemnie i podziemnie. Według fizycznogeograficznej regionalizacji Polski 1 teren badań położony jest w w południowej części Równiny Łowicko-Błońskiej, stanowiącej fragment zdenudowanej procesami peryglacjalnymi wysoczyzny polodowcowej, z piaszczystymi utworami akumulacji fluwialnej tarasów zalewowych doliny rzeki Mrożycy, powstałych w okresie postwarciańskim (późny plejstocen), a także w holocenie 2. Na tak uformowany obszar nałożyły się w okresie współczesnym procesy związane z działalnością człowieka. 1 J. Kondracki Regionalizacja fizycznogeograficzna Polski 2002r. 2 Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski 1:50 000 Ark 591 - Głowno 3
Ze względu na znaczne rozprzestrzenienie obszaru objętego opracowaniem deniwelacje w rejonie wykonanych otworów sięgają ok. 12,0 m, rzędne niwelacyjne wykonanych otworów wynoszą od ok. 133,1 m do ok. 145,1 m n.p.m. Teren badań zlokalizowany jest w widłach przepływającej w odległości ok. 400 m na północny-wschód od niego rzeki Mrogi i przepływającej w odległości ok. 500 m na północnyzachód jej lewego dopływu rzeki Mrożycy (jedynie obszar przy ulicy Prawej znajduje się w odległości ok. 800 m na północny-zachód od rzeki Mrożycy) 3. Przebieg badań Zakres badań obejmował: wytyczenie otworów wiertniczych; odwiercenie otworów; rozpoznanie budowy geologicznej terenu oraz określenie rodzaju i stanu gruntów; rozpoznanie warunków hydrogeologicznych oraz określenie głębokości występowania zwierciadła wody gruntowej; uporządkowanie terenu badań; opracowanie wynikowe. Postawiony cel został osiągnięty przez wykonanie wierceń otworów rozpoznawczych oraz udokumentowanie tych prac. 3.1. Prace geodezyjne W terenie wytyczono 16 otworów badawczych, metodą domiarów prostokątnych, w nawiązaniu do istniejącej sytuacji i naniesiono je na mapę dokumentacyjną w skali 1:1000 dostarczoną przez Zleceniodawcę (Rysunek nr 2.1-2.7). Otwory wytyczył w terenie, jak również zinterpolował ich orientacyjne rzędne niwelacyjne na podstawie danych graficznych mgr Piotr Janiszewski. 3.2. Prace wiertnicze Roboty wiertnicze przeprowadzono w dniu 25-26 czerwca 2012 roku. Odwiercono 16 otworów badawczych do głębokości 2,0 m każdy. Łączny metraż wynosi 32 mb. Wiercenia wykonano przy użyciu samojezdnej wiertnicy mechanicznej WH-5, pod nadzorem mgr Piotra Janiszewskiego. 4
3.3. Prace polowe Podczas wykonywania robót wiertniczych grunty badano makroskopowo zgodnie z PN-B- 04452:2002 oraz PN-86/B-02480. Poziom zwierciadła wody gruntowej mierzono przyrządem akustycznym z dokładnością ± 5 cm. Po odwierceniu do planowanej głębokości, przeprowadzeniu niezbędnych obserwacji i pomiarów, otwory rozpoznawcze zlikwidowano wydobytym urobkiem z zachowaniem kolejności litologicznej i stratygraficznej przewierconych warstw gruntów. Wyniki wierceń, badań terenowych, obserwacji i pomiarów stały się podstawą do kameralnego opracowania przedstawionej opinii. 4. Charakterystyka warunków gruntowo-wodnych 4.1. Budowa geologiczna W wyniku przeprowadzonych wierceń do głębokości 2,0 m p.p.t. zbadano jedynie stropową część utworów czwartorzędowych, stanowiących podłoże gruntowe planowanych do modernizacji ulic. Podłoże to reprezentują piaski eoliczne (Qpe) ze zlodowacenia Wisły oraz rzadziej gliny zwałowe (Qpg) i osady wodnolodowcowe (Qpfg) z okresu stadiału Warty zlodowacenia środkowopolskiego z epoki plejstocenu. Przypowierzchniową strefę podłoża gruntowego stanowią współczesne grunty antropogeniczne (Qhn) oraz humus (Qh). W skład holocenu wchodzą: Grunty antropogeniczne (Qhn): są to nasypy budowlane, występują głównie jako tłuczeń z domieszką piasku drobnego oraz żużlu (rejon otworów nr nr 1-2, 4-5, 9-16), o stwierdzonej miąższości 0,3 0,9 m, natomiast w otworach nr 3 i nr 6 w składzie nasypów dodatkowo znajdują się kamienie oraz okruchy cegły. Humus (Qh) warstwa o nieznacznej miąższości 0,2 m. Występuje w rejonie otworu nr 8 na ulicy Ułańskiej. Utwory reprezentujące plejstocen: osady eoliczne (Qpe) tworzą jednorodny kompleks, którego strop nawiercono poniżej osadów antropogenicznych (na głębokości 0,1 0,9 m p.p.t.) stwierdzono je w otworach badawczych na ulicy Wyzwolenia, Ułańskiej, Broniewskiego, Tuwima, Polnej i Św. Barbary (otwory nr nr 3-9, 12-16). Pod względem granulometrycznym wykształcone są jako piaski drobne, lokalnie piaski drobne zapylone (rejon otworu nr 3), piaski drobne z domieszką piasków średnich (rejon otworu nr 5) oraz żwiru (rejon otworu nr 14) i piaski drobne 5
przewarstwione piaskami średnimi (w rejonie otworu nr 6). Głębokość zalegania nie jest znana gdyż spągu tych gruntów nie przewiercono. osady wodnolodowcowe (Qpfg) zalegają bezpośrednio pod holoceńskimi nasypami antropogenicznymi w rejonie otworów nr 1, nr 2 (rejon ulicy Prawej). Strop plejstoceńskich osadów wodnolodowcowych stwierdzono w strefie głębokości 0,4 m p.p.t. (otwór nr 1 i nr 2). Pod względem litologicznym utwory piaszczyste wykształcone są jako piaski drobne, piaski drobne z domieszką piasków średnich oraz żwiru. Miąższość tej warstwy nie jest znana, gdyż podczas wykonywania robót geologicznych jej spągu nie osiągnięto. gliny zwałowe (Qpg) na strop glin zwałowych natrafiono pod przypowierzchniową serią holoceńskich nasypów antropogenicznych. Miąższość kompleksu glin zwałowych nie jest znana, gdyż spągu nie osiągnięto. Pod względem wykształcenia litologicznego zespół glin zwałowych reprezentowany jest przez gliny piaszczyste z domieszką otoczaków oraz gliny piaszczyste przewarstwione piaskiem drobnym (rejon otwór nr 10 i nr 11 ulice Broniewskiego i Tuwima ). 4.2. Warunki hydrogeologiczne W trakcie wykonywania prac wiertniczych, w obrębie terenu badań, do głębokości 2,0 m p.p.t., stwierdzono występowanie wody gruntowej jedynie w obrębie ulicy Prawej (otwory nr 1 i nr 2). Woda związana jest z osadami wodnolodowcowymi, charakteryzuje się zwierciadłem swobodnym kształtującym się w strefie głębokości 1,8 m p.p.t., tj. w granicach rzędnych 131,3 132,4 m n.p.m. Woda ta zasilana jest bezpośrednio przez infiltracje opadów atmosferycznych. Należy zaznaczyć, iż w zależności od intensywności opadów atmosferycznych oraz roztopów wiosennych poziom tego zwierciadła wahać się będzie w granicach ± 1,0 m, przy czym stwierdzony w dniu wykonywania wierceń uznać należy za średni. 5. Charakterystyka geotechniczna podłoża gruntowego Podłoże gruntowe terenu badań do zbadanej głębokości 2,0 m p.p.t. charakteryzują proste warunki gruntowo wodne. Zbadane grunty ujęto w warstwy geotechniczne według zaleceń PN-81/B-03020. Podstawą podziału na warstwy są kryteria geologiczne oraz badania makroskopowe i terenowe gruntów. Dla wydzielonych warstw geotechnicznych ustalono charakterystyczne wartości parametrów geotechnicznych. Jako cechę wyróżniającą dla gruntów spoistych (n) przyjęto stopień plastyczności I L natomiast dla gruntów niespoistych stopień zagęszczenia 6
(n) I D. Charakterystyczne wartości parametrów geotechnicznych dla wydzielonych warstw geotechnicznych ustalono stosując metody B i C wg PN-81/B-03020. Wartości te zestawiono w tabeli 1 zamieszczonej w tekście dokumentacji. 5.1. Charakterystyka wydzielonych warstw geotechnicznych Na zbadanym terenie wydzielono dwie warstwy geotechniczne. I w warstwę tą ujęto plejstoceńskie osady eoliczne (Qpe) oraz osady wodnolodowcowe (Qpfg), tworzące ciągły poziom. Zbudowana jest z piasków drobnych oraz piasków drobnych na granicy piasków średnich (otwór nr 6). Są to grunty niespoiste, wilgotne i nawodnione w stanie średnio zagęszczonym. Przyjęta dla nich charakterystyczna wartość stopnia zagęszczenia wynosi - I D (n) = 0,45. Grunty omawianej warstwy zaliczono do grupy nośności podłoża G1 - na podstawie Rozporządzenia Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 2 marca 1999 r. - Warunki techniczne, jakim powinny podlegać drogi publiczne i ich usytuowanie Dz. Ustaw Nr 43, poz. 430. II gliny zwałowe (Qpg). Seria ta obejmuje kompleks glin zwałowych zdeponowanych w okresie stadiału warty zlodowacenia środkowopolskiego, są to grunty spoiste mineralne rodzime. Gliny te zostały zaliczone z uwagi na ich konsolidację (wg pkt. 1.4.6 PN-81/B- 03020) do grupy B grunty spoiste morenowe nieskonsolidowane. Do tej warstwy zaliczono gliny piaszczyste, mało wilgotne, w stanie twardoplastycznym o przyjętej charakterystycznej (n) wartości stopnia plastyczności I L = 0,15. Grunty omawianej warstwy zaliczono do grupy nośności podłoża G3 - na podstawie Rozporządzenia Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 2 marca 1999 r. - Warunki techniczne, jakim powinny podlegać drogi publiczne i ich usytuowanie Dz. Ustaw Nr 43, poz. 430. Do warstw geotechnicznych nie włączono występującej na powierzchni terenu warstwy gruntów antropogenicznych (0,1-0,9 m) oraz humusu (0,2 m). 7
6. Wnioski 1. Podłoże gruntowe terenu badań, do głębokości 2,0 m p.p.t., charakteryzują proste warunki gruntowo-wodne. Podłoże to reprezentują piaski eoliczne (Qpe) ze zlodowacenia wisły oraz rzadziej gliny zwałowe (Qpg) i osady wodnolodowcowe (Qpfg) z okresu stadiału Warty zlodowacenia środkowopolskiego z epoki plejstocenu. Przypowierzchniową strefę podłoża gruntowego stanowią współczesne grunty antropogeniczne (Qhn) oraz humus (Qh). 2. Rzędne terenu zostały interpolowane orientacyjne na podstawie mapy dokumentacyjnej w skali 1: 1000 dostarczonej przez Zleceniodawcę. 3. Zgodnie z PN-81/B-03020, podłoże gruntowe podzielono na zespoły stratygraficznofacjalne, a w ich obrębie wyróżniono warstwy geotechniczne. Dla każdej wydzielonej warstwy ustalono charakterystyczne wartości parametrów geotechnicznych, które winny stać się podstawą do obliczeń statycznych przy projektowaniu (Tabela nr 1). 4. Podłożem budowlanym dla projektowanej budowy ulic będą utwory nośne tj. grunty warstw I (piaski drobne w stanie średnio zagęszczonym I D = 0,45) oraz grunty warstw II (gliny piaszczyste, mało wilgotne, w stanie twardoplastycznym I L =0,15), charakteryzujące się korzystnymi parametrami geotechnicznymi. 5. Nasyp budowlany występują głównie jako tłuczeń z domieszką piasku drobnego oraz żużlu (rejon otworów nr nr 1-2, 4-5, 9-16), o stwierdzonej miąższości 0,3 0,9 m, w otworach nr 3 i nr 6 w składzie nasypów dodatkowo znajdują się kamienie oraz okruchy cegły. W rejonie ulicy Ułańskiej barak jest nasypu antropogenicznego, występuje tam humus o miąższości 0,2 m (otwór nr 8). 6. Biorąc pod uwagę głębokość zalegania poziomu zwierciadła wody gruntowej, litologiczne wykształcenie gruntów i związany z tym charakter ich wysadzinowości, w podłożu gruntowym wzdłuż planowanej budowy ulic: Prawej, Wyzwolenia, Hubala, Ułańskiej, Broniewskiego, Tuwima, Polnej, Św. Barbary pomijając warstwę nasypu antropogenicznego, występują grunty niewysadzinowe zaliczone do grupy nośności podłoża nawierzchni G1 (piaski drobne), grunty mało wysadzinowe zaliczone do grupy nośności podłoża nawierzchni G3 (twardoplastyczne gliny piaszczyste), wg Rozporządzenia Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 2 marca 1999r Warunki techniczne jakimi powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 43, poz.430). 8
7. Na rozpatrywanym terenie badań w trakcie wykonywania prac wiertniczych do głębokości 2,0 m p.p.t., stwierdzono występowanie wody gruntowej jedynie w obrębie ulicy Prawej (otwory nr 1 i nr 2). Woda związana jest z osadami wodnolodowcowymi, charakteryzuje się zwierciadłem swobodnym kształtującym się w strefie głębokości 1,8 m p.p.t., tj. w granicach rzędnych 131,3 132,4 m n.p.m. Woda ta zasilana jest bezpośrednio przez infiltrację opadów atmosferycznych. 8. W trakcie prowadzenia robót ziemnych należy ściśle stosować się do postanowień normy PN-B-06050 ze stycznia 1999 r Geotechnika. Roboty ziemne. Wymagania ogólne. oraz przepisów p. 2.4 normy PN-81/B-03020 Grunty budowlane. Posadowienie bezpośrednie budowli. Obliczenia statyczne i projektowanie, PN-S-02205:1998 Drogi samochodowe. Roboty ziemne. Wymagania i badania. 9