KONKURS Z JĘZYKA POLSKIEGO DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM WOJEWÓDZTWA WARMIŃSKO-MAZURSKIEGO W ROKU SZKOLNYM 2012/2013 ETAP WOJEWÓDZKI MODEL ODPOWIEDZI ZE SCHEMATEM PUNKTOWANIA Nr zad. Przykładowe odpowiedzi Punktacja Zasady przydzielania punktów TEKST ŹRÓDŁOWY NR 1 Wyraz pochodny rzecznik Parafraza słowotwórcza ten, który rzecze Wyraz podstawowy rzec Oboczność c:cz Formant -nik 1. Typ formantu Wyraz pochodny Parafraza słowotwórcza Wyraz podstawowy przyrostek, sufiks rzecznik ten, który mówi do rzeczy (na dany temat) rzecz za poprawne wypełnienie tabeli. Oboczność --- Formant -nik Typ formantu przyrostek, sufiks 2. Bartosz Szpurek wypowiada się w imieniu ludzi niepełnosprawnych, którzy mają często wrażenie, że są niezauważani przez pełnosprawną część społeczeństwa. W odpowiedzi ucznia powinny zostać omówione wyrazy: rzecznik i niewidzialni. 3. 4. Praca odnosi się do problemów poruszanych w wywiadzie. Praca zawiera tytuł. *Praca zbudowana jest z 7 zdań (w tym co najmniej 1 zdanie złożone współrzędnie, 1 zdanie złożone podrzędnie i 1 imiesłowowy równoważnik zdania). *Styl konsekwentny, dostosowany do formy wypowiedzi; zachowanie narracji w 3. osobie. *Poprawność językowa. *Poprawność ortograficzna i interpunkcyjna. MYŚLEĆ STEREOTYPOWO myśleć, posługując się uproszczonym obrazem kogoś czegoś, zwykle opartym na częściowo fałszywych sądach, funkcjonującym w świadomości społecznej i niełatwo zmieniającym się. PRZYKŁAD ojciec jest zawsze głową rodziny WYMUSZAĆ NA KIMŚ EMPATIĘ spowodować, by ktoś spojrzał na rzeczywistość z perspektywy kogoś innego; przyjął sposób myślenia kogoś innego; współodczuwał stany psychiczne kogoś innego. (0 3) * Punktów z tych kategorii nie przyznaje się, jeśli praca liczy mniej niż 7 zdań. po 1 punkcie za wyjaśnienie obu sformułowań. za podanie przykładu myślenia stereotypowego. 1
5. Bartosz Szpurek, mówiąc o Człowieku pisanym wielką literą, prawdopodobnie ma na myśli osobę o wielkim sercu, któremu nie jest obca empatia, który w niepełnosprawnych widzi przede wszystkim Ludzi, a nie ich choroby. 6. Zdaniem Bartosza Szpurka, osoby niepełnosprawne bardzo często narażone są na przykrości ze strony pełnosprawnych obywateli, więc aby nie popaść w depresję, by się nie załamywać, muszą uzbroić się w grubą skórę, nabrać dużego dystansu, który pozwala im znieść wszelkie upokorzenia. 7. Odpowiedź b 8. Zdanie: Nigdy nie dostałem niczego od PEFRON-u, ale i PEFRON o mnie nie zabiegał. Wyjaśnienie: Skrótowce pisane w mianowniku dużymi literami, z literą spółgłoskową na końcu, w innych przypadkach piszemy tak, że po kreseczce (łączniku) zapisujemy małymi literami końcówkę fleksyjną (PEFRON-u). za poprawne zapisanie zdania. za poprawne uzasadnienie wprowadzonej poprawki. TEKST ŹRÓDŁOWY NR 2 9. 1. Stylizacja językowa celowe wprowadzenie do dzieła literackiego (wypowiedzi językowej) elementów cudzego stylu. 2. W tekście źródłowym nr 2 mamy do czynienia z archaizacją. 3. Archaizacja polega na wprowadzeniu do utworu literackiego archaicznych elementów słownictwa, form gramatycznych czy konstrukcji składniowych ni pacholęcia, ozwała się, przecie (0 3) za wyjaśnienie, na czym polega stylizacja językowa za nazwanie typu stylizacji obecnym w tekście źródłowym. za wskazanie 2 przykładów 10. Powieść osnuta jest wokół wydarzeń zarówno historycznych, jak i fikcyjnych *** Obok postaci fikcyjnych pojawiają się bohaterowie historyczni *** Akcja powieści rozgrywa się w dalekiej przeszłości w stosunku do czasów autora *** Wiernie oddane są realia życia codziennego w epoce przedstawionej w powieści. 2 punkty za podanie 2 cech. za podanie 1 cechy. Zdanie 3.: rzadko kiedy wspomogła go litościwa ręka 11. 3 1 < > 2 4 5 TEKST ŹRÓDŁOWY NR 3 12. Podmiotem lirycznym jest osoba biorąc pod uwagę język jej wypowiedzi prawdopodobnie dorosła, która przytacza słowa dziewczynki: Matko mówiła niewidoma dziewczynka / tuląc się do jej obrazu za nazwanie podmiotu lirycznego. za zacytowanie odpowiednich wersów. Punktu nie przyznaje się, gdy: - zacytowany fragment jest dłuższy krótszy; - błędnie nazwano podmiot liryczny. 2
13. Poznawanie obrazu przy pomocy zmysłów: słuchu, dotyku, węchu. Wyobrażenia (refleksje) na temat Matki Boskiej. Konfrontacja wyobrażeń z wiedzą religijną dziewczynki. Dopuszczalne: Oglądanie dotykiem korony, sukni, rąk, Jezusa. Odbieranie Dźwięków płynących z obrazu. Wyobrażenia na temat Matki Boskiej. za wyodrębnienie 3 etapów. za poprawne zastosowanie równoważników zdań. Drugi punkt przyznaje się niezależnie od liczby podanych etapów. 14. Co czujesz, obcując z obrazem matki Boskiej? Czy potrafisz rozróżniać kolory? Przyznaje się za ułożenie pytania. Utwór ma charakter optymistyczny, ponieważ ukazuje, iż niepełnosprawność nie musi oznaczać bezradności wobec postrzegania rzeczywistości 15. Utwór ma charakter pesymistyczny, ponieważ ukazuje bezradność człowieka wobec rzeczywistości duchowej, nadprzyrodzonej; ponieważ ukazuje, z jakimi problemami w odbiorze rzeczywistości borykają się osoby niepełnosprawne. za każdą poprawną odpowiedź. Cytat: piszesz dalszy ciąg Magnificat alfabetem Braille a / którego nie znają teologowie bo za dużo widzą 16. Objaśnienie: Mowa tu o niemożności poznania, o bezradności człowieka wobec rzeczywistości duchowej, nadprzyrodzonej, której nie mogą zrozumieć ci, którzy za bardzo widzą. za wskazanie odpowiedniego fragmentu wiersza. za wyjaśnienie puenty. Cytat: Wystarczy kochać słuchać i obejmować Objaśnienie: Do poznania otaczającego nas świata nie jest potrzebny wzrok. Wystarczy miłość, dotyk i słuch. 17. Sytuacja przedstawiona w wierszu: W wierszu przedstawiona została dziewczynka, która bada szczegółowo obraz Matki Boskiej w sposób właściwy niewidomym dotyka, wodzi ręką po powierzchni, przytula się do niego. Znaczenie przenośne: Do pełnego poznania istoty rzeczy potrzebne są uczucia i zmysły. za podanie dosłownego znaczenia wiersza. za podanie przenośnego znaczenia wiersza. 18. kolory ciężkie, gładka szyba, szelest włosów, chropowaty brzeg, szorstkie szczeliny za przytoczenie 5 epitetów nazywających wrażenia zmysłowe. Punktu nie przyznaje się, jeśli uczeń nie wypisał wyrazów określanych. 3
19. O tym, że osobą wypowiadającą monolog jest dziecko, świadczyć mogą: liczne zdrobnienia: światełkami, robaczek, korzonki; dziecięce określenie: śmierć niegrzeczna; brak dystansu między osobą mówiącą a Matką Boską: stopy masz bose od spodu pomarszczone jak podbiał / przecież nie chodzisz w szpilkach po niebie. za przytoczenie 3 przykładów Matko mówiła niewidoma dziewczynka, tuląc się do jej obrazu poznam Cię światełkami palców. 20. Myślniki wyróżniają z wygłaszanego przez bohaterkę tekstu (przytaczanego w mowie niezależnej) fragment należący do podmiotu lirycznego; Przecinek oddziela zdanie od imiesłowowego równoważnika zdania; Kropka kończy zdanie. Matko mówiła niewidoma dziewczynka, tuląc się do jej obrazu poznam Cię światełkami palców. za poprawne wstawienie wszystkich znaków interpunkcyjnych. za podanie wyjaśnienie zasadności użycia każdego ze wstawionych znaków interpunkcyjnych. Myślniki: 1. wprowadza wypowiedź w mowie niezależnej; 2. i 3. wyróżniają z wygłaszanego przez bohaterkę tekstu (przytaczanego w mowie niezależnej) fragment należący do podmiotu lirycznego; Przecinek oddziela zdanie od imiesłowowego równoważnika zdania; Kropka kończy zdanie. 21. Imię i nazwisko autora Tytuł Gatunek literacki Rodzaj literacki Bolesław Prus Katarynka nowela epika Dorota Terakowska Poczwarka powieść epika PRACA PISEMNA (0 12) 2 punkty za poprawne uzupełnienie obu wierszy tabeli. za poprawne uzupełnienie jednego wiersza. Nr zad. Zasady przydzielania punktów Punktacja Komentarz 1. Treść Cechy uwzględnione na skali: 22. - praca odnosi się do problemu sformułowanego w temacie - zawiera nawiązanie do wiersza J. Twardowskiego, jak również refleksje nad co najmniej dwiema wartościami - zachowuje logikę wywodu podkreśloną segmentacją tekstu - praca odnosi się do problemu sformułowanego w temacie - zawiera nawiązanie do wiersza J. Twardowskiego, jak również refleksje nad wybraną wartością - w przeważającej części zachowuje logikę wywodu 4 punkty 3 punkty 1. Zgodność z tematem odniesienie do problemu sformułowanego w temacie. 2. Stanowisko autora wobec problemu. 3. Nawiązanie do wiersza oraz refleksje nad wybranymi wartościami. 4. Logika wywodu (błąd rzeczowy zakłócający logikę wywodu 4
- praca w przeważającej części odnosi się do problemu sformułowanego w temacie - zawiera nawiązanie do wiersza J. Twardowskiego refleksje nad wybraną wartością - praca jest luźno związana z problemem sformułowanym w temacie - zawiera nawiązanie do wiersza J. Twardowskiego refleksje nad wybraną wartością 2 punkty powoduje obniżenie oceny o jeden poziom). Oceny 4, 3, 2 przypisywane są odpowiednio tekstowi: bardzo dobremu, średniemu, słabemu. - praca nie odnosi się do problemu sformułowanego 2. Segmentacja tekstu* zachowany logiczny tok rozważań, segmentacja konsekwentna i celowa brak uporządkowania logicznego, segmentacja przypadkowa brak segmentacji 3. Styl* styl konsekwentny i funkcjonalny (dostosowany do formy wypowiedzi) styl niekonsekwentny niedostosowany do formy wypowiedzi 4. Język* poprawność składniowa, leksykalna, frazeologiczna i fleksyjna dopuszczalny 1 błąd składniowy leksykalny, frazeologiczny, fleksyjny dopuszczalne 2 błędy składniowe leksykalne, frazeologiczne, fleksyjne powyżej 2 błędów składniowych leksykalnych, frazeologicznych, fleksyjnych 3 punkty 2 punkty 5. Walory językowe* praca świadczy o wysokiej kulturze humanistycznej autora, cechuje się bogactwem języka ubogie słownictwo 6. Poprawność ortograficzna* 7. Poprawność interpunkcyjna* * Punktów z tych kategorii nie przyznaje się, jeśli praca nie wypełnia połowy wyznaczonego miejsca. W poleceniu 22. nie przyznaje się punktów, jeśli praca nie odnosi się do problemu sformułowanego w temacie. SUMA 50 5