18 sierpnia 2010 r. Młody obywatel Opis Młodzie ludzie przy wsparciu nauczycieli i władz samorządowych badają kapitał społeczny w swojej miejscowości. Przedstawiają wnioski władzom lokalnym. Na podstawie wyników, we współpracy z innymi szkołami podejmują działania lokalne i prezentują swoje dokonania w społeczności. Uzasadnienie Młodzi ludzie do rozwoju swojej aktywności potrzebują przestrzeni, którą powinni im stworzyć dorośli. Przestrzeń ta musi istnieć na poziomie szkoły i społeczności lokalnej. Bez tego ogromny potencjał, z jakim wiąże się zaangażowanie młodych ludzi w działania na rzecz społeczności lokalnych pozostaje niewykorzystany. Doświadczenie CEO pokazuje, że młodzi ludzie jeśli tylko mają taką szansę chętnie angażują się w działania na rzecz szkoły i społeczności lokalnej. Istnieją szkoły, w których młodzież prowadzi istotne działania społeczne. Inkubatorem zaangażowania społecznego powinny być samorządy uczniowskie dające młodym ludziom szansę działania. Aby było to możliwe uczniowie i ich samorządy potrzebują wsparcia dyrektorów szkól, nauczycieli - opiekunów samorządów i lokalnych władz samorządowych. Młodzi ludzie mogą stać się grupą społeczną świadomie rozwijającą lokalny kapitał społeczny mogący wzmacniać rozwój lokalny. Rozwój kapitału społecznego jest jednym z głównych wyzwań rozwojowych w raporcie rządowym Polska 2030 i jednym z głównych celów strategicznych w Strategii Rozwoju Kapitału Społecznego 2011-2020 ( Wzrost społecznego kapitału rozwoju i zaufania między ludźmi ). W zakończonej 26 maja 2010 roku Młodzieżowej Akcji Obywatelskiej 20 lat wspólnie (upamiętnienie 20 rocznicy pierwszych wolnych wyborów samorządowych) jako lokalni partnerzy projektu wzięły udział 193 samorządy lokalne. W programie CEO i Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności Szkoła ucząca się (SUS) bierze aktywny udział ok. 500 szkół i 80 lokalnych władz samorządowych.
Cele projektu Ogólnym celem projektu jest umożliwienie młodym ludziom prowadzenia działań służących wzrostowi kapitału społecznego w społecznościach lokalnych. Realizacji tego celu będzie służyć osiągnięcie poniższych celów szczegółowych: Uświadomienie uczniom znaczenia lokalnego kapitału społecznego, zaangażowanie ich w badanie tego kapitału oraz działania obywatelskie w społecznościach lokalnych, które budują ten typ kapitału; rozwój kompetencji liderskich uczniów i odpowiednich kompetencji mentorskich nauczycieli; zaangażowanie władz lokalnych w strategię angażowania młodzieży szkolnej w rozwijanie kapitału społecznego jako elementu rozwoju lokalnego; stworzenie i ogólnopolska promocja modelu zaangażowania młodzieży w działania lokalne przy wsparciu szkoły i samorządu terytorialnego. Działania: 1. Konferencja otwierająca prezentacja modelu zaangażowania młodzieży w zwiększanie lokalnego kapitału społecznego. Projekt rozpocznie konferencja otwierająca, w której wezmą udział partnerzy lokalni - przedstawiciele władz lokalnych i dyrektorzy szkół zainteresowani wspieraniem lokalnej aktywności młodzieży i wybrani nauczyciele. W czasie spotkania partnerom przedstawiona zostanie propozycja wspierania zaangażowania młodych ludzi w budowę lokalnego kapitału społecznego. Konferencja zostanie zorganizowana wspólnie z programem CEO i Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności Szkoła ucząca się na Zamku Królewskim w październiku 2010 r,. Wybrani uczestnicy konferencji otwierającej (partnerzy lokalni) podpiszą umowę z CEO jako realizatorem projektu, będzie to gwarancja aktywnego zaangażowania w prowadzone działania. 2. Kurs internetowy dla opiekunów działań uczniowskich Nauczyciele bezpośrednio pracujący z uczniami w społecznościach lokalnych biorących udział w projekcie otrzymają wsparcie metodyczne w formie rocznego kursu internetowego. Kursy będą miały formę indywidualnego coachingu (facilitated online learning), technologii szkolenia nauczycieli wypracowywanej przez CEO od roku 2003. Prowadzone będą na internetowej platformie stworzonej w ramach programu NAI (Nauczycielska Akademia Internetowa - część programu SUS). W czasie kursu zdobędą nową wiedzę na temat budowania lokalnego kapitału społecznego, metody projektu oraz umiejętności związane ze wspieraniem działań uczniowskich. Każdy nauczyciel będzie pracował z mentorem, który na bieżąco będzie wspierał i komentował postępy nauczyciela oraz będzie utrzymywał kontakt z innymi nauczycielami uczestnikami kursu. 2
3. Warsztaty stacjonarne dla opiekunów i uczniów Wsparcie w formule on-line zostanie uzupełnione warsztatami stacjonarnymi dla nauczycieli i uczniów. Warsztaty będą okazją do budowy umiejętności miękkich, np. udzielanie informacji zwrotnej, planowanie i prowadzenie działań lokalnych, metody wzajemnego wsparcia w grupie zadaniowej. W szkołach, które zgłoszone zostały za pośrednictwem samorządów odbędą się 3 warsztaty stacjonarne dla uczniów i jeden dla nauczycieli. Przedstawiciele uczniów i nauczyciele szkół zgłaszających się samodzielnie wezmą udział w jednych warsztatach, organizowanych w 9 wybranych polskich miastach. 4. Lokalne badania kapitału społecznego Uczniowie biorący udział w projekcie będą badali lokalny kapitał społeczny. Wykorzystają do tego celu narzędzia stworzone przez ekspertów. Uczniowie pod opieką nauczycieli będą zbierali dane i opracowywali wyniki. Wnioski z lokalnych badań uczniowie samodzielnie przedstawią władzom lokalnym. 5. Młodzieżowe działania lokalne Na podstawie wniosków wyciągniętych z badań młodzi ludzie zaangażują się w działania budujące lokalny kapitał społeczny w tych obszarach, w których jego stan jest najsłabszy. Projekty uczniowskie będą realizowane w społecznościach lokalnych przez jedną lub kilka szkół z tej samej miejscowości. Projekty uczniowskie realizowane będą przy wsparciu nauczycieli. Przykładowe projekty to: organizacja lokalnych debat dla mieszkańców, stworzenie szkolnego banku czasu, tworzenie miejsc spotkań mieszkańców, promowanie lokalnych zasobów historycznych i turystycznych, promowanie tożsamości lokalnej, tworzenie folderów informacyjnych lub promocyjnych, tworzenie lokalnych tras przyrodniczorekreacyjnych, tworzenie osiedlowego forum komunikacji. 6. Prezentacje lokalne Wszystkie młodzieżowe działania lokalne podejmowane w ramach projektu będą przedstawiane w czasie prezentacji lokalnych organizowanych w każdym powiecie lub gminie uczestniczącej w działaniach. Otwarta prezentacja z udziałem uczniów, mieszkańców i władz lokalnych będzie okazją do pokazania działań młodzieżowych oraz lokalnej dyskusji na temat budowania kapitału społecznego. Sama prezentacja stanie się dzięki temu narzędziem tworzenia lokalnych sieci społecznych. Do udziału w lokalnych prezentacjach zaproszone zostaną również media lokalne. 7. Ogólnopolska Prezentacja Projektów Młodzieżowych i Konferencja podsumowująca W czerwcu 2011 roku zorganizujemy w Warszawie Ogólnopolską Prezentację Projektów Młodzieżowych. Będzie to spotkanie, w czasie którego 60 zespołów uczniowskich biorących udział w projekcie zaprezentuje swoje dokonania. Prezentacja będzie połączona z konferencją, w której wezmą udział przedstawiciele władz lokalnych, eksperci zajmujący się edukacją i kapitałem społecznym oraz przedstawiciele administracji centralnej. Spotkanie będzie okazją do szerokiej dyskusji na temat roli młodych ludzi w budowaniu lokalnego kapitału społecznego, przyciągnie uwagę mediów i kolejnych potencjalnych partnerów lokalnych. 3
8. Strona internetowa projektu Powstanie interaktywna strona internetowa, na której publikowane będą wszystkie informacje dotyczące projektu. CEO udostępni mechanizm Internetowej Mapy Polski, dzięki któremu uczniowie będą mogli publikować informacje o swoich działaniach. Na stronie opublikujemy również wszystkie materiały edukacyjne, które powstaną w ramach projektu. 9. Poradnik lokalne projekty młodych Uczniowie i nauczyciele biorący udział w projekcie otrzymają praktyczny przewodnik przygotowany przez CEO na potrzeby akcji. Przewodnik będzie krok po kroku prowadził uczestników przez etap badań, przygotowań i realizacji działań społecznych oraz ich podsumowania. Przewodnik zostanie wydany drukiem. 10. Promocja projektu W ramach działań promocyjnych powstanie broszura dla przedstawicieli władz lokalnych, szkół oraz film promujący lokalną aktywność młodych. Ośmiostronicowa broszura dla samorządowców i szkół będzie przedstawiała model zaangażowania młodych ludzi w budowę lokalnego kapitału społecznego i zachęcała władze lokalne do wspierania aktywności młodzieży. Broszura będzie dystrybuowana na konferencjach i spotkaniach z władzami lokalnymi oraz za pośrednictwem federacji samorządowych, a także listownie do szkół. Film promujący lokalne działania uczniowskie będzie narzędziem kierowanym zarówno do władz lokalnych, dyrektorów, nauczycieli, jak i samych uczniów. Film przedstawi przykłady najciekawszych działań podejmowanych przez młodych ludzi, będzie promował rezultaty projektu i aktywność młodych ludzi, umożliwi dotarcie do większej liczby osób potencjalnie zainteresowanych. Rezultaty projektu Zwiększenie lokalnego kapitału społecznego w miejscowościach biorących udział w projekcie, dzięki realizacji projektów uczniowskich, współpracy szkół z władzami samorządowymi, współpracy pomiędzy szkołami i organizacji lokalnych prezentacji projektów. Ukazanie młodych ludzi i ich aktywności jako cennego zasobu rozwojowego w społecznościach lokalnych. Rozwój kompetencji liderskich w grupie uczniów i kompetencji wspierania uczniowskich działań społecznych wśród nauczycieli biorących udział w projekcie. Stworzenie kursu internetowego dla nauczycieli i liderów uczniowskich w zakresie pracy tworzenie i pracy samorządu uczniowskiego oraz prowadzenia uczniowskich projektów lokalnych. Przygotowanie zespołu mentorów do prowadzenia coachingu nauczycieli i uczniów w trakcie rocznego kursu. Stworzenie i promocja modelu współpracy szkół i władz lokalnych w promowaniu zaangażowania społecznego młodych ludzi. 4
Harmonogram projektu Działanie Miesiąc realizacji Konferencja otwierająca październik 2010 Kurs internetowy październik 2010 czerwiec 2011 Warsztaty dla opiekunów i uczniów listopad 2010, styczeń 2011, marzec 2011 Lokalne badania kapitału społecznego listopad 2010 styczeń 2011 Młodzieżowe działania lokalne styczeń czerwiec 2011 Prezentacje lokalne maj czerwiec 2011 Ogólnopolska Prezentacja Projektów czerwiec 2010 Młodzieżowych Poradnik dla uczestników wrzesień październik 2010 Promocja projektu (film i broszura) styczeń kwiecień 2011 5