ISSN 1689-7838 WYNIKI OCENY TRZODY CHLEWNEJ W ROKU PERFORMANCE RESULTS. PIGS Polski Związek Hodowców i Producentów Trzody Chlewnej POLSUS 1
WYNIKI OCENY TRZODY CHLEWNEJ W ROKU PERFORMANCE RESULTS. PIGS Polski Związek Hodowców i Producentów Trzody Chlewnej POLSUS
Opracowanie: Tadeusz Blicharski Martyna Snopkiewicz Tłumaczenie na język angielski: Katarzyna Skrzymowska Nakład: 350 egz. Warszawa, 2017 r. DTP: Studio Graficzne Agnieszki i Grzegorza Głowienka 2
Spis treści Contents Metodyka oceny wartości użytkowej 5 Methodology of the performance value estimation Wstęp 9 Introduction Wyniki oceny wartości użytkowej poszczególnych ras świń 13 Results of performance value estimation per breed Polska biała zwisłoucha 15 Polish landrace Wielka biała polska 19 Polish large white Duroc 23 Pietrain 27 Hampshire 31 Puławska 35 Pulawska Hodowlana trzoda chlewna na wystawach 39 Breeding stock at exhibitions PZHiPTCh POLSUS kontakt 45 Polish Pig Breeders and Producers Association POLSUS contact details Notatki 46 Notes 3
4
Metodyka oceny wartości użytkowej Metodyka oceny użytkowości rozpłodowej Oceną użytkowości rozpłodowej objęte są lochy utrzymywane w stadach hodowlanych od momentu urodzenia pierwszego miotu do dnia ich wybrakowania. W ocenie tej rejestrowane są następujące cechy: liczba prosiąt żywo urodzonych, liczba prosiąt martwo urodzonych, liczba prosiąt odchowanych do 21 dnia życia, przyczyny upadków prosiąt w okresie do 21 dnia życia, liczba sutków, wiek pierwszego oproszenia i okres międzymiotu. Zaleca się, aby lochy objęte oceną charakteryzowały się wiekiem pierwszego oproszenia nie dłuższym niż 420 dni dla ras wbp i pbz, 450 dni dla pozostałych ras oraz okresem międzymiotu nie dłuższym niż 240 dni. Lochy nie spełniające tego warunku powinny zostać wybrakowane z hodowli. W wyjątkowych przypadkach jest możliwość odstępstwa od tej reguły. Musi to być jednak uzasadnione przez hodowcę i potwierdzone przez pracownika sprawującego nadzór nad hodowlą. Prosięta są znakowane poprzez tatuaż lub kolczyk w wieku od 17 do 28 dnia życia. Oznakowanie świń za pomocą tatuażu obejmuje na prawym uchu na dolnej krawędzi cyfrę od 1 do 9999 oznaczającą kolejny numer osobnika w obrębie chlewni oraz umieszczoną na szczycie ucha liczbę dwucyfrową, oznaczającą 2 ostatnie cyfry roku, w którym osobnik ukończył 21 dni życia. Na lewym uchu na dolnej krawędzi liczbę 5-cyfrową, w której 2 pierwsze cyfry oznaczają numer województwa, a ostanie 3 cyfry numer ewidencyjny chlewni. Metodyka prowadzenia oceny użytkowości tucznej i rzeźnej przeprowadzanej przyżyciowo Warszawa 31 marca 1995 r. (zaktualizowana 30.09.2004 r.) Podstawowym celem oceny przyżyciowej jest określenie wartości użytkowej zwierząt w zakresie ważnych, z ekonomicznego punktu widzenia, cech: tempa wzrostu określanego za pomocą przyrostu dziennego oraz stopnia otłuszczenia i umięśnienia wyrażonego procentową zawartością mięsa w tuszy. 5
Ocenie przyżyciowej podlegają knurki i loszki, których wiek w dniu oceny powinien mieścić się w przedziale od 150 do 210 dni. Dopuszczalny, minimalny ciężar zwierzęcia w dniu oceny nie może wynosić mniej niż 70 kg, a przyrost dzienny nie może być niższy niż 400 g. Podstawowym warunkiem dopuszczenia zwierzęcia do oceny jest widoczne, wyraźne i nie pozostawiające wątpliwości jego oznakowanie. Zwierzęta wadliwie lub niewyraźnie oznakowane nie mogą być poddawane ocenie. Ponadto zwierzę może zostać poddane ocenie jedynie w stadzie, z którego pochodzi. Ocena przeprowadzana jest przy użyciu aparatu ultradźwiękowego PIGLOG 105 zawierającego, przeniesione z bazy danych POLSUS-Trzoda lub wprowadzone przez prowadzącego ocenę, informacje o zwierzęciu. Wyliczenie standaryzowanego przyrostu dziennego dokonywane jest automatycznie, po wprowadzeniu ustalonej na podstawie ważenia masy ciała zwierzęcia, według wzoru: Z 616974 W X 1 = gdzie: 0,0127W 2 + 6,2843W 102,72 X 1 przyrost dzienny zestandaryzowany na wiek 180 dni Z masa ciała zwierzęcia w dniu oceny (kg) W wiek w dniu oceny (dni) Określenie procentowej zawartości mięsa w tuszy polega na określeniu grubości słoniny i wysokości oka polędwicy. Pomiarów grubości słoniny i wysokości oka polędwicy dokonuje się na prawej stronie ciała zwierzęcia w punktach zaznaczonych na rys. 1: pomiar P 2 za ostatnim żebrem (na granicy kręgów piersiowych i lędźwiowych) 3 cm od linii środkowej grzbietu, pomiar P 4 za ostatnim żebrem (na granicy kręgów piersiowych i lędźwiowych) 8 cm od linii środkowej grzbietu, pomiar wysokości oka polędwicy P 4 M dokonywany jest w punkcie P 4, równocześnie z pomiarem grubości słoniny. Rys. 1. Miejsca pomiarów aparatem Piglog 105 6
Wyniki pomiarów grubości słoniny oraz wysokości oka polędwicy są standaryzowane na masę ciała 110 kg, wg wzorów: P 2st = 15,15084P 2 0,112345Z + 2,79289 P 4st = P 4 M st = 14,32432P 4 0,100311Z + 3,29011 47,556226P 4 M 0,1392866Z + 32,2347 gdzie: P 2st standaryzowana na 110 kg masy ciała grubość słoniny mierzona w punkcie P 2 P 4st standaryzowana na 110 kg masy ciała grubość słoniny mierzona w punkcie P 4 P 4 M st standaryzowana na 110 kg masy ciała wysokość oka polędwicy Z masa ciała w dniu oceny P 2 grubość słoniny w dniu oceny mierzona za ostatnim żebrem 3 cm od linii środkowej grzbietu, P 4 grubość słoniny w dniu oceny mierzona za ostatnim żebrem 8 cm od linii środkowej grzbietu, P 4 M wysokość oka polędwicy w dniu oceny mierzona za ostatnim żebrem 8 cm od linii środkowej grzbietu. Procentowa zawartość mięsa w tuszy dla ras wbp, pbz, puławskiej, hampshire i duroc szacowana jest wg wzoru: M(%) = -0,4776P 2 0,4593P 4 + 0,3486P 4 M + 48,9829 Procentowa zawartość mięsa w tuszy dla rasy pietrain szacowana jest wg wzoru: M(%) = -0,2676P 2 0,2185P 4 + 0,0209P 4 M + 65,3848 gdzie: P 2 grubość słoniny za ostatnim żebrem 3 cm od linii środkowej grzbietu P 4 grubość słoniny za ostatnim żebrem 8 cm od linii środkowej grzbietu P 4 M wysokość oka polędwicy w punkcie P 4. 7
Procentowa zawartość mięsa w tuszy jest standaryzowana na wiek 180 dni wg wzoru: 53,564M X 2 = 0,0004W 2 + 0,0621W + 55,346 gdzie: X 2 procentowa zawartość mięsa w ciele ocenionych zwierząt zestandaryzowana na 180 dni życia, M procentowa zawartość mięsa w ciele oszacowana w dniu oceny na podstawie pomiarów grubości słoniny i mięśnia polędwicy standaryzowanych na 110 kg masy ciała, W wiek zwierzęcia w dniu oceny. Na podstawie przyrostu dziennego i procentowej zawartości mięsa wyliczany jest indeks selekcyjny odrębny dla ras matecznych i ojcowskich oraz oddzielnie dla płci. Indeks selekcyjny dla ras matecznych wyliczany jest na podstawie wzorów: dla młodych knurów: J MK = 0,1556X 1 + 3,1023X 2 179,4935 dla loszek: J ML = 0,1556X 1 + 3,1023X 2 167,8359 Indeksy dla ras ojcowskich natomiast należy szacować według wzorów: dla knurków: J OK = 0,1364X 1 + 4,7820X 2 275,5944 dla loszek: J OL = 0,1364X 1 + 4,7820X 2 268,0839 gdzie: X 1 przyrost dzienny standaryzowany na 180 dni życia X 2 procentowa zawartość mięsa, oszacowana na podstawie standaryzowanych pomiarów grubości słoniny i wysokości oka polędwicy na 110 kg masy ciała, a następnie standaryzowana na 180 dzień życia. Prowadzący ocenę jest zobowiązany, po jej zakończeniu, wydrukować i pozostawić u hodowcy wyniki z przeprowadzonej oceny zawarte w Protokole z oceny przyżyciowej Nr... oraz wprowadzić (dokonać transmisji) dane do systemu POLSUS- -Trzoda i wysłać je do Centralnej Bazy Internetowej. Kopia protokołu pozostawionego u hodowcy powinna być przechowywana w aktach biura PZHiPTCh POLSUS. 8
Wstęp Rok był rokiem dobrej koniunktury na rynku trzody, która jednak nie wpłynęła wystarczająco pozytywnie na populację aktywną hodowlaną i stan loch objętych oceną użytkowości rozpłodowej zmniejszył się do poziomu poniżej 10 tys. sztuk i wyniósł 9544 sztuki. Gdy w roku liczono na zatrzymanie rozwoju ASF i nowych ognisk u świń domowych już dawno nie było, to nagle zaczęły się pojawiać kolejne. Zgasły nadzieje na eksport pozaunijny. Rynek upadł i zupełnie nie zdołał się odbudować. Nastąpił wzrost eksportu z krajów UE do krajów trzecich, przede wszystkim do Chin i innych państw dalekiego wschodu oraz Ameryki Środkowej. W efekcie, w ciągu lat i odbudowano pozycję UE na międzynarodowym rynku. Znaczącej poprawie uległa także opłacalność produkcji na naszym kontynencie. Zyskali na tym najwięksi producenci i eksporterzy: Hiszpania, Niemcy i Dania. Ekonomia, mimo zaklinania jej realiów, jest nieubłagalna. Tabela 1. Liczba loch objętych oceną użytkowości rozpłodowej, stan na 31.12. r. Table 1. Number of sows under evaluation per breed on 31.12. Rasa / Breed Liczba loch / Number of sows polska biała zwisłoucha (pbz) / Polish landrace (Pl) 4 511 wielka biała polska (wbp) / Polish large white (Plw) 3 123 puławska (puł.) / pulawska (pul.) 1 059 duroc 410 pietrain 421 hampshire 20 Razem / Total 9 544 W ostatnich latach w Polsce zmniejszyła się populacja loch w chowie masowym, zwłaszcza w mniejszych, rodzinnych stadach, na rzecz rozwoju dużych ferm komercyjnych. Małe stada, choć wspierane moralnie i ekonomicznie różnymi programami, nie są w stanie wytrzymać konkurencyjności ekonomicznej dużych ferm. Duże firmy produkujące prosięta generalnie są w rękach zagranicznych grup kapitałowych i opierają swoją produkcję na własnym materiale hodowlanym. Odcina to naszym 9
hodowcom dostęp do najlepszych kontraktów. Nawet jeśli jakość genetyczna oferowanych zwierząt jest podobna, to oczekiwane ilościowo stawki loszek nie mogą być zrealizowane przez większość naszych krajowych hodowców. Oceniając jakość genetyczną krajowych świń zarodowych należy przyznać, że jakość tuczników w Polsce jest już całkiem europejska i spośród ocenionych poubojowo tuczników mamy około 22% w klasie S, 61% w klasie E, około 15% w klasie U i tylko około 2% w pozostałych klasach. Z pewnością w dużej mierze jest to wpływ importu około 5 mln warchlaków z Danii. Należy jednak zaznaczyć, że generalnie wszystkie programy hodowlane mają podobne poziomy mięsności tuczników. Zwierzęta pochodzące po knurach i lochach z Krajowego Programu Hodowlanego mają poziom mięsności i tempa wzrostu tożsamy z innymi programami hodowlanymi. Świadczy o tym m.in. mięsność knurów i loszek czystorasowych, która rośnie od lat i jest bardzo wysoka. W dalszej części opracowania przedstawiono to szczegółowo na wykresach. Co było oczywiste, koncentracja ubojów w dużych zakładach mięsnych przyczyniła się do wzrostu wielkości skali produkcji w zakresie dostaw tuczników, a w dalszej perspektywie do koncentracji produkcji prosiąt. Tym samym skurczył się rynek dla loszek i knurków z krajowej hodowli, a liczba loch zmniejszyła się nawet w województwach słynących z hodowli i produkcji trzody. Obecnie najwięcej loch pod oceną jest w woj. kujawsko-pomorskim. Niewiele, ale jednak mniej, utrzymuje się w woj. wielkopolskim. Wykres 1. Procentowy udział loch zarodowych w województwach, 31.12. r. Graph 1. Nucleus sows share by voivoidship, in %, 31.12. lubelskie 12% łódzkie lubuskie 4% 1% małopolskie 1% mazowieckie 5% opolskie 4% podkarpackie 2% podlaskie 2% pomorskie 8% kujawsko-pomorskie 27% dolnośląskie 3% zachodniopomorskie 1% wielkopolskie 21% śląskie 2% świętokrzyskie 2% warmińskomazurskie 6% 10
Spadkowi liczby loch towarzyszy spadek liczby ocenionych i zakwalifikowanych do rozrodu loszek i knurów. W roku oceniono 6886 czystorasowych knurów i 3189 knurów mieszańcowych. Do rozrodu zakwalifikowano 4095 knurów czystorasowych i 1981 knurów mieszańcowych. Mając na uwadze liczbę loch w poszczególnych rasach ojcowskich oraz liczbę miotów, daje to obraz bardzo dużej selekcji i pozostawiania do rozrodu tylko niewielkiej liczby najlepszych knurów. Uzyskano wreszcie oczekiwany postęp w cechach rozrodu ras matecznych i należy mieć nadzieję na dalsze roczne postępy w poziomie cech płodności w najważniejszej części populacji krajowych ras świń. Dr inż. Tadeusz Blicharski Introduction The year was a year of good economic situation on the pig market. Yet it did not have a positive effect on the active breeding population and the number of sows under reproduction performance estimation decreased to the level below 10 thousand sows, 9544 exactly. It was expected that by the ASF should be fully controlled but suddenly new outbreaks started appearing. The hopes for export outside EU faded. The market collapsed and was not able to raise again. The export from other EU countries increased especially to China and the Far East as well as the Middle America. The EU position on the world market has been regained within -. The profitability of pig production increased in Europe. The biggest European pig producers gained the most i.e. Spain, Germany and Denmark. The sow population decrease in the last years in Poland especially in small, family farms putting the commercial farms in favour. Small herds thus supported morally and economically have not been able to compete with big farms. Commercial farms producing piglets are managed by the foreign capital groups and are based on their own breeding stock. Polish breeders are blocked from the best contracts. Even though the genetic quality of Polish breeding material is similar to European one, the number of pigs that can be offered in one batch is much smaller. It should be underlined that the genetic quality of domestic fatteners is on the European level. In the total production 22% of carcasses were of class S, 61% of class E, 15% of class U and only 2% in the remaining classes. It is for sure the effect of 5 million piglets imported yearly from Denmark. It should be noted that in general 11
all breeding programs in Europe have similar carcass lean meat content levels. The fatteners based on boars and sows from the National Breeding Program represent similar level of lean meat content and growth rate as fatteners based on other breeding programs. The growing number of lean meat content in purebred boars and gilts proves that. Further in this paper it is presented on graphs. Pigs have been slaughtered in growing number in big slaughterhouses which led to concentrated fatteners deliveries and more concentrated piglet production. The market for domestic gilts and boars diminished. Number of sows went down even in voivoidships famous for pig production. The highest number of sows is in kujawsko- -pomorskie and a little lower in wielkopolskie. The drop down in number of sows was followed by the drop down in number of gilts and boars estimated and qualified for reproduction. There were 6886 purebred boars and 3189 crossbred boars estimated in. Out of this number 4095 purebred boars and 1981 crossbred boars were qualified for reproduction. Taking under consideration number of sows in sire lines and number of litters it proves strict selection of boars. Finally the long expected progress in reproduction traits of maternal breeds has been reached and we hope for further progress in this matter in the coming years. Dr inż. Tadeusz Blicharski 12
Wyniki oceny wartości użytkowej poszczególnych ras świń Results of performance value estimation per breed 13
14
POLSKA BIAŁA ZWISŁOUCHA Rasa mateczna 47,3% Udział rasy pbz w strukturze ocenionych loch Percentage of evaluated Pl sows Wzorzec rasy Świnia duża, długa, średnio szeroka i głęboka, z dobrze umięśnioną szynką. Szczegóły pokroju: głowa nieduża, z szerokim czołem, o profilu lekko załamanym, ryj średnio długi, uszy od dużych i szerokich, bezwładnie zwisających i sięgających do tarczki ryjowej do niedużych, dość wąskich, półsztywnych, nie zasłaniających oczu, szyja długa, cienka i lekka, łopatki małe, dobrze przylegające, klatka piersiowa raczej płytka, szeroka, dobrze wysklepiona, grzbiet długi, szeroki, lekko łukowaty, zad długi, nieco spadzisty, szynki szerokie, nisko opuszczone, bez fałd tłuszczowych, brzuch głęboki, co najmniej 12 prawidłowo rozwiniętych sutków, dopuszcza się asymetrię 1 sutka, sutki kraterowe niedopuszczalne, nogi kościste, stosunkowo krótkie, prosto postawione, skóra bez poprzecznego fałdowania, biała, dopuszczalne niewielkie ciemne plamy pokryte białym włosem, szczecina biała. 15
Koncentracja loch rasy polskiej białej zwisłouchej objętych oceną użytkowości rozpłodowej, stan na dzień 31.12. r. Concentration of Pl sows under reproduction performance evaluation on 31.12.. do 500 loch do 200 loch do 50 loch 600 Zmiany ilości i wielkości stad Changes in number and size of herds 40 Liczba stad 500 400 300 200 100 0 30 20 10 0 Średnia liczba loch w stadzie liczba stad / number of herds śr. liczba loch w stadzie / av. number of sows per herd Liczba stad z uwzględnienim liczby loch w stadzie, 31.12. Number of herds including number of sows per herd, 31.12. 100 Liczba stad 80 60 40 20 0 18 1-10 72 51 17 2 11-20 21-50 51-100 od 101 16 Liczba loch w stadzie
Średnie wyniki oceny użytkowości rozpłodowej loch rasy polskiej białej zwisłouchej w okresie od 1.01. do 31.12. r. Average results of Pl sows reproductive performance from 1.01. to 31.12.. Cecha Trait Wartość Value Średnia liczba loch pod oceną / Average number of sows under evaluation 5 585,7 Liczba ocenionych miotów / Number of litters 10 888 Liczba prosiąt żywo urodzonych / Number of alive born piglets 12,02 Liczba prosiąt w 21. dniu / Number of piglets at the 21 st day 11,08 Wiek pierwszego oproszenia (dni) / Age at the first farrowing (in days) 351 Okres międzymiotu (dni) / Farrowing interval (in days) 170 Liczba sutków / Number of teats 14,94 Plenność i długość okresu międzymiotu Prolificacy and farrowing interval Plenność (szt.) 25 24 23 22 21 180 175 170 165 Okres międzymiotu (dni) plenność / prolificacy okres międzymiotu / farrowing interval 13 Liczba prosiąt żywo urodzonych i w 21. dniu życia Number of alive born piglets and piglets at the 21 st day 12 szt. 11 10 160 liczba prosiąt żywo urodzonych / number of alive born piglets liczba prosiąt w 21. dniu / number of piglets at the 21 st day 17
Średnie wyniki użytkowości tucznej i rzeźnej knurków i loszek rasy pbz ocenionych przyżyciowo w okresie od 1.01. do 31.12. r. Average results of Pl young boars and gilts tested on farm since 1.01. to 31.12.. Cecha Trait Knurki Young boars Loszki Gilts Liczba ocenionych knurków/loszek / Number of young boars/gilts 3 584 23 848 Przyrost dzienny stand. (g) / Daily gain (g) 714 644 Średnia grubość słoniny stand. (mm) / Average backfat thickness (mm) 9,1 10,3 Wysokość oka polędwicy stand. (mm) / Loin eye height (mm) 58 56 Zawartość mięsa w tuszy stand. (%) / Lean meat percentage 60,1 58,8 Indeks oceny przyżyciowej (pkt) / Index 118 115 BLUP ZWH / BLUP EBV 10,25 10,18 Przyrost dzienny stand. Daily gain Średnia grubość słoniny stand. Average backfat thickness g 750 700 650 600 mm mm 12 11 10 9 550 8 mm 58 57 56 55 54 53 % 61 60 59 58 57 52 56 % Wysokość oka polędwicy stand. Loin eye height Zawartość mięsa w tuszy stand. Lean meat percentage % knurki / young boars loszki / gilts 18
WIELKA BIAŁA POLSKA Rasa mateczna 32,7% Udział rasy wbp w strukturze ocenionych loch Percentage of evaluated Plw sows Wzorzec rasy Świnia duża, długa, średnio szeroka i głęboka, o płaskich bokach, w zadzie szeroka, z dobrze umięśnionymi szynkami. Szczegóły pokroju: głowa średniej wielkości, o szerokim czole, bez poprzecznych fałd skórnych w profilu lekko załamana, policzki mięsiste, lecz płaskie, ryj prosty, uszy dość duże, szeroko ustawione, stojące, lekko pochylone do przodu i na boki, szyja lekka bez przetłuszczonego karku i bez uwydatnionego podgardla, łopatki płaskie, nieduże, przylegające do tułowia nie wykazujące rozluźnień w kłębie, klatka piersiowa dość głęboka, silnie wysklepiona, z boków płaska bez zagłębień za łopatkami, grzbiet długi, mocny, lekko łukowaty, zad długi, łagodnie spadzisty, ogon wysoko osadzony, szynki szerokie, sięgające do stawów skokowych, bez fałd tłuszczowych, brzuch o poziomej linii podbrzusza, co najmniej 12 prawidłowo rozwiniętych sutków; dopuszcza się asymetrię 1 sutka, sutki kraterowe są niedopuszczalne, nogi kościste, szeroko rozstawione i proste, skóra cienka, bez poprzecznego fałdowania, biała, szczecina biała. 19
Koncentracja loch rasy wielkiej białej polskiej objętych oceną użytkowości rozpłodowej, stan na dzień 31.12. r. Concentration of Plw sows under reproduction performance evaluation on 31.12.. do 500 loch do 200 loch do 50 loch Zmiany ilości i wielkości stad Changes in number and size of herds Liczba stad 500 400 300 200 100 0 40 30 20 10 0 Średnia liczba loch w stadzie liczba stad / number of herds śr. liczba loch w stadzie / av. number of sows per herd Liczba stad z uwzględnieniem liczby loch w stadzie, 31.12. Number of herds including number of sows per herd, 31.12. 100 Liczba stad 80 60 40 20 0 52 34 10 9 3 1-10 11-20 21-50 51-100 od 101 20 Liczba loch w stadzie
Średnie wyniki oceny użytkowości rozpłodowej loch rasy wielkiej białej polskiej w okresie od 1.01. do 31.12. r. Average results of Plw sows reproductive performance since 1.01. to 31.12.. Cecha Trait Wartość Value Średnia liczba loch pod oceną / Average number of sows under evaluation 3 762,4 Liczba ocenionych miotów / Number of litters 7 452 Liczba prosiąt żywo urodzonych / Number of alive born piglets 11,97 Liczba prosiąt w 21. dniu / Number of piglets at the 21 st day 11,08 Wiek pierwszego oproszenia (dni) / Age at the first farrowing (in days) 358 Okres międzymiotu (dni) / Farrowing interval (in days) 166 Liczba sutków / Number of teats 14,73 Plenność (szt.) 25 24 23 22 21 Plenność i długość okresu międzymiotu Prolificacy and farrowing interval 180 175 170 165 160 Okres międzymiotu (dni) plenność / prolificacy okres międzymiotu / farrowing interval 13 Liczba prosiąt żywo urodzonych i w 21. dniu życia Number of alive born piglets and piglets at the 21 st day szt. 12 11 10 liczba prosiąt żywo urodzonych / number of alive born piglets liczba prosiąt w 21. dniu / number of piglets at the 21 st day 21
Średnie wyniki użytkowości tucznej i rzeźnej knurków i loszek rasy wbp ocenionych przyżyciowo w okresie od 1.01. do 31.12. r. Average results of Plw young boars and gilts tested on farm since 1.01. to 31.12.. Cecha Trait Knurki Young boars Loszki Gilts Liczba ocenionych knurków/loszek / Number of young boars/gilts 1 625 10 948 Przyrost dzienny stand. (g) / Daily gain (g) 727 648 Średnia grubość słoniny stand. (mm) / Average backfat thickness (mm) 8,9 10,2 Wysokość oka polędwicy stand. (mm) / Loin eye height (mm) 58 57 Zawartość mięsa w tuszy stand. (%) / Lean meat percentage 60,5 59,2 Indeks oceny przyżyciowej (pkt) / Index 121 117 BLUP ZWH / BLUP EBV 10,31 10,18 Przyrost dzienny stand. Daily gain Średnia grubość słoniny stand. Average backfat thickness g 750 700 650 600 mm 12 11 10 9 550 8 knurki / young boars loszki / gilts Wysokość oka polędwicy stand. Loin eye height Zawartość mięsa w tuszy stand. Lean meat percentage 60 62 mm 58 56 54 % 60 58 52 56 knurki / young boars loszki / gilts 22
DUROC Rasa ojcowska 4,3% Udział rasy duroc w strukturze ocenionych loch Percentage of evaluated duroc sows Wzorzec rasy Świnia o średnich do dużych wymiarach ciała, śródtułowie dość krótkie, nogi mocne, charakteryzuje się mocną konstytucją, szerokim grzbietem oraz rozbudowaną partią zadu z wydatnymi szynkami. Szczegóły pokroju: głowa średniej wielkości, dość krótka, o profilu wklęsłym, uszy średniej wielkości, przy czym 2/3 do 3/4 ucha jest zawieszone-załamane i opada ku przodowi, tułów mocny, średnio długi, o szerokim lekko karpiowatym grzbiecie, brzuch co najmniej 12 prawidłowo rozwiniętych sutków, dopuszcza się asymetrię 1 sutka, sutki kraterowe niedopuszczalne, klatka piersiowa dobrze wysklepiona, nogi raczej wysokie, proste, dobrze ustawione, szeroko rozstawione o nieco stromych pęcinach, umaszczenie brązowe o różnych odcieniach: od jasnozłotego do ciemnoczerwonego (mahoniowego). 23
Koncentracja loch rasy duroc objętych oceną użytkowości rozpłodowej, stan na dzień 31.12. r. Concentration of duroc sows under reproduction performance evaluation on 31.12.. do 100 loch do 20 loch do 10 loch Liczba stad 80 60 40 20 0 Zmiany ilości i wielkości stad Changes in number and size of herds 20 15 10 5 0 Śr. liczba loch w stadzie liczba stad / number of herds śr. liczba loch w stadzie / av. number of sows per herd Liczba stad z uwzględnieniem liczby loch w stadzie, 31.12. Number of herds including number of sows per herd, 31.12. 20 Liczba stad 15 10 5 10 12 6 0 1-10 11-20 21-50 Liczba loch w stadzie 24
Średnie wyniki oceny użytkowości rozpłodowej loch rasy duroc w okresie od 1.01. do 31.12. r. Average results of duroc sows reproductive performance since 1.01. to 31.12.. Cecha Trait Wartość Value Średnia liczba loch pod oceną / Average number of sows under evaluation 516,7 Liczba ocenionych miotów / Number of litters 1 024 Liczba prosiąt żywo urodzonych / Number of alive born piglets 11,18 Liczba prosiąt w 21. dniu / Number of piglets at the 21 st day 10,33 Wiek pierwszego oproszenia (dni) / Age at the first farrowing (in days) 359 Okres międzymiotu (dni) / Farrowing interval (in days) 170 Liczba sutków / Number of teats 13,47 Plenność i długość okresu międzymiotu Prolificacy and farrowing interval 23 190 Plenność (szt.) 22 21 20 19 18 180 170 160 Okres międzymiotu (dni) plenność / prolificacy okres międzymiotu / farrowing interval 12 Liczba prosiąt żywo urodzonych i w 21. dniu życia Number of alive born piglets and piglets at the 21 st day 11 szt. 10 9 liczba prosiąt żywo urodzonych / number of alive born piglets liczba prosiąt w 21. dniu / number of piglets at the 21 st day 25
Średnie wyniki użytkowości tucznej i rzeźnej knurków i loszek rasy duroc ocenionych przyżyciowo w okresie od 1.01. do 31.12. r. Average results of duroc young boars and gilts tested on farm since 1.01. to 31.12.. Cecha Trait Knurki Young boars Loszki Gilts Liczba ocenionych knurków/loszek / Number of young boars/gilts 378 712 Przyrost dzienny stand. (g) / Daily gain (g) 732 670 Średnia grubość słoniny stand. (mm) / Average backfat thickness (mm) 8,8 9,5 Wysokość oka polędwicy stand. (mm) / Loin eye height (mm) 60 60 Zawartość mięsa w tuszy stand. (%) / Lean meat percentage 61,3 60,8 Indeks oceny przyżyciowej (pkt) / Index 117 114 BLUP ZWH / BLUP EBV 9,94 9,95 Przyrost dzienny stand. Daily gain Średnia grubość słoniny stand. Average backfat thickness 750 10 g 700 650 600 mm 9 8 550 7 Wysokość oka polędwicy stand. Loin eye height Zawartość mięsa w tuszy stand. Lean meat percentage 62 62 mm 60 58 56 54 % 61 60 59 52 58 knurki / young boars loszki / gilts 26
PIETRAIN Rasa ojcowska 4,4% Udział rasy pietrain w strukturze ocenionych loch Percentage of evaluated pietrain sows Świnia średniej wielkości. Wzorzec rasy Szczegóły pokroju: głowa średniej wielkości, z prostym lub lekko załamanym ryjem, uszy krótkie, dość szerokie, zdecydowanie stojące, rzadziej lekko pochylone ku przodowi, szyja krótka, mocno umięśniona, bez przetłuszczenia i bez wyraźnego podgardla, klatka piersiowa pojemna o mocno wysklepionych żebrach, łopatka silnie umięśniona, dająca dobrze uformowaną szynkę przednią, grzbiet długi, szeroki, mocny, równy, szynka szeroka, głęboka, sięgająca do stawu skokowego, mocno wypełniona, przy czym nie przetłuszczona, zad bardzo długi, łagodnie spadzisty, w lędźwiach i pośladkach szeroki, ogon wysoko osadzony, brzuch co najmniej 12 prawidłowo rozwiniętych sutków, dopuszcza się asymetrię 1 sutka, sutki kraterowe niedopuszczalne, skóra cienka, elastyczna, w kolorze od różowego do ciemnoszarego, szczecina cienka, krótka, umaszczenie łaciate, przy czym rozmieszczenie łat ciemnych i białych nieregularne często na białych łatach występuje owłosienie rude. 27
Koncentracja loch rasy pietrain objętych oceną użytkowości rozpłodowej, stan na dzień 31.12. r. Concentration of pietrain sows under reproduction performance evaluation on 31.12.. do 50 loch do 20 loch do 10 loch Liczba stad 80 60 40 20 0 Zmiany ilości i wielkości stad Changes in number and size of herds 25 20 15 10 5 0 Śr. liczba loch w stadzie liczba stad / number of herds śr. liczba loch w stadzie / av. number of sows per herd Liczba stad z uwzględnieniem liczby loch w stadzie, 31.12. Number of herds including number of sows per herd, 31.12. Liczba stad 10 5 7 8 6 1 0 1-10 11-20 21-50 51-100 Liczba loch w stadzie 28
Średnie wyniki oceny użytkowości rozpłodowej loch rasy pietrain w okresie od 1.01. do 31.12. r. Average results of pietrain sows reproductive performance since 1.01. to 31.12.. Cecha Trait Wartość Value Średnia liczba loch pod oceną / Average number of sows under evaluation 509,1 Liczba ocenionych miotów / Number of litters 1 004 Liczba prosiąt żywo urodzonych / Number of alive born piglets 11,64 Liczba prosiąt w 21. dniu / Number of piglets at the 21 st day 10,94 Wiek pierwszego oproszenia (dni) / Age at the first farrowing (in days) 374 Okres międzymiotu (dni) / Farrowing interval (in days) 174 Liczba sutków / Number of teats 13,98 Plenność i długość okresu międzymiotu Prolificacy and farrowing interval 23 190 Plenność (szt.) 21 19 17 180 170 160 Okres międzymiotu (dni) plenność / prolificacy okres międzymiotu / farrowing interval 12 Liczba prosiąt żywo urodzonych i w 21. dniu życia Number of alive born piglets and piglets at the 21 st day 11 szt. 10 9 liczba prosiąt żywo urodzonych / number of alive born piglets liczba prosiąt w 21. dniu / number of piglets at the 21 st day 29
Średnie wyniki użytkowości tucznej i rzeźnej knurków i loszek rasy pietrain ocenionych przyżyciowo w okresie od 1.01. do 31.12. r. Average results of pietrain young boars and gilts tested on farm since 1.01. to 31.12.. Cecha Trait Knurki Young boars Loszki Gilts Liczba ocenionych knurków/loszek / Number of young boars/gilts 488 726 Przyrost dzienny stand.(g) / Daily gain (g) 675 656 Średnia grubość słoniny stand. (mm) / Average backfat thickness (mm) 7,8 8,6 Wysokość oka polędwicy stand. (mm) / Loin eye height (mm) 63 63 Zawartość mięsa w tuszy stand. (%) / Lean meat percentage 63,5 62,9 Indeks oceny przyżyciowej (pkt) / Index 120 122 BLUP ZWH / BLUP EBV 10,12 10,11 Przyrost dzienny stand. Daily gain Średnia grubość słoniny stand. Average backfat thickness g 700 680 660 640 10 9 8 620 7 mm 65 64 63 61 59 57 63 62 55 61 Wysokość oka polędwicy stand. Loin eye height Zawartość mięsa w tuszy stand. Lean meat percentage mm % knurki / young boars loszki / gilts 30
HAMPSHIRE Rasa ojcowska 0,2% Udział rasy hampshire w strukturze ocenionych loch Percentage of evaluated hampshire sows Wzorzec rasy Świnia charakteryzuje się średnią wielkością, mocną konstytucją, szerokim grzbietem oraz rozbudowaną partią zadu z wydatnymi szynkami. Szczegóły pokroju: głowa lekka, dość krótka, uszy małe wyprostowane, ryj długi lekko wklęsły, tułów średniej długości, szeroki, lekko karpiowaty grzbiet, brzuch co najmniej 12 prawidłowo rozwiniętych sutków, dopuszcza się asymetrię 1 sutka, sutki kraterowe niedopuszczalne, nogi wysokie, proste, kości palców ustawione pionowo (pionowo ustawione raciczki), umaszczenie czarne z charakterystycznym białym pasem o różnej szerokości, przechodzącym przez łopatki, przednie kończyny i brzuch. 31
Koncentracja loch rasy hampshire objętych oceną użytkowości rozpłodowej, stan na dzień 31.12. r. Concentration of hampshire sows under reproduction performance evaluation on 31.12.. do 5 loch Zmiany ilości i wielkości stad Changes in number and size of herds Liczba stad 20 15 10 5 0 20 15 10 5 0 Śr. liczba loch w stadzie liczba stad / number of herds śr. liczba loch w stadzie / av. number of sows per herd Liczba stad Liczba stad z uwzględnieniem liczby loch w stadzie, 31.12. Number of herds including number of sows per herd, 31.12. 5 4 3 2 1 0 2 1-10 Liczba loch w stadzie 1 11-20 32
Średnie wyniki oceny użytkowości rozpłodowej loch rasy hampshire w okresie od 1.01. do 31.12. r. Average results of hampshire sows reproductive performance since 1.01. to 31.12.. Cecha Trait Wartość Value Średnia liczba loch pod oceną / Average number of sows under evaluation 47,5 Liczba ocenionych miotów / Number of litters 90 Liczba prosiąt żywo urodzonych / Number of alive born piglets 11,87 Liczba prosiąt w 21. dniu / Number of piglets at the 21 st day 10,59 Wiek pierwszego oproszenia (dni) / Age at the first farrowing (in days) 345 Okres międzymiotu (dni) / Farrowing interval (in days) 163 Liczba sutków / Number of teats 13,57 Plenność (szt.) 25 23 21 19 17 15 Plenność i długość okresu międzymiotu Prolificacy and farrowing interval Okres międzymiotu (dni) Plenność / prolificacy okres międzymiotu / farrowing interval 12 Liczba prosiąt żywo urodzonych i w 21. dniu życia Number of alive born piglets and piglets at the 21 st day szt. 11 10 9 200 190 180 170 160 liczba prosiąt żywo urodzonych / number of alive born piglets liczba prosiąt w 21. dniu / number of piglets at the 21 st day 33
Średnie wyniki użytkowości tucznej i rzeźnej knurków i loszek rasy hampshire ocenionych przyżyciowo w okresie od 1.01. do 31.12. r. Average results of hampshire young boars and gilts tested on farm since 1.01. to 31.12.. Cecha Trait Knurki Young boars Loszki Gilts Liczba ocenionych knurków / loszek / Number of young boars/gilts 25 52 Przyrost dzienny stand. (g) / Daily gain (g) 757 731 Średnia grubość słoniny stand. (mm) / Average backfat thickness (mm) 9,6 9,2 Wysokość oka polędwicy stand. (mm) / Loin eye height (mm) 63 64 Zawartość mięsa w tuszy stand. (%) / Lean meat percentage 60,8 61,8 Indeks oceny przyżyciowej (pkt) / Index 118 127 BLUP ZWH / BLUP EBV 9,83 9,97 Przyrost dzienny stand. Daily gain Średnia grubość słoniny stand. Average backfat thickness g 800 750 700 650 mm 10 9 8 600 7 Wysokość oka polędwicy stand. Loin eye height Zawartość mięsa w tuszy stand. Lean meat percentage 65 64 mm 63 61 59 57 62 60 55 58 % knurki / young boars loszki / gilts 34
PUŁAWSKA Rasa objęta Programem Ochrony Zasobów Genetycznych 11,1% Udział rasy puł. w strukturze ocenionych loch Percentage of evaluated pul. sows Wzorzec rasy Świnia średniej wielkości, szeroka i głęboka, dość długa i nisko osadzona. Szczegóły pokroju: głowa nieduża, szeroka w partii czołowej, o profilu lekko załamanym, ryj prosty, niezbyt długi, policzki umięśnione; uszy stojące, lekko pochylone do przodu, dopuszcza się uszy lekko zwisające, szyja dość krótka, w karku szeroka, bez uwydatnionego podgardla, łopatki dobrze przylegające, kłąb szeroki i dobrze związany, klatka piersiowa szeroka i głęboka, z silnie wysklepionym ożebrowaniem (beczkowata), grzbiet szeroki, średnio długi, mocny, o linii łukowatej; lędźwie krótkie lecz szerokie, zad dość długi, szeroki i mocny, dobrze związany z lędźwiami, lekko spadzisty, ogon wysoko osadzony, szynki szerokie, uwypuklone ku tyłowi, sięgające do stawów skokowych, bez fałd tłuszczowych, brzuch z wypełnionymi słabiznami, co najmniej 12 prawidłowo rozwiniętych sutków, dopuszcza się asymetrię 1 sutka, sutki kraterowe niedopuszczalne, nogi średniej długości, o kości względnie cienkiej, lecz mocnej, postawione szeroko i prawidłowo, skóra średnio gruba, bez fałdów, o barwie od łupkowo szarej do pomarańczowej, szczecina przybiera barwę pigmentu skóry, umaszczenie łaciate czarno-białe z przewagą barwy czarnej, dopuszcza się umaszczenie trójbarwne czarno-biało-rude oraz umaszczenie czarne z białymi plamami w dolnej części ryja, kończyn i ogona. 35
Koncentracja loch rasy puławskiej objętych oceną użytkowości rozpłodowej, stan na dzień 31.12. r. Concentration of pul. sows under reproduction performance evaluation on 31.12.. do 200 loch do 50 loch do 10 loch Liczba stad 80 60 40 20 0 Zmiany ilości i wielkości stad Changes in number and size of herds 25 20 15 10 5 0 Śr. liczba loch w stadzie liczba stad / number of herds śr. liczba loch w stadzie / av. number of sows per herd Liczba stad Liczba stad z uwzględnieniem liczby loch w stadzie, 31.12. Number of herds including number of sows per herd, 31.12. 30 21 19 20 10 0 5 1-10 11-20 21-50 51-100 Liczba loch w stadzie 3 36
Średnie wyniki oceny użytkowości rozpłodowej loch rasy puławskiej w okresie od 1.01. do 31.12. r. Average results of pul. sows reproductive performance since 1.01. to 31.12.. Cecha Trait Wartość Value Średnia liczba loch pod oceną / Average number of sows under evaluation 993,3 Liczba ocenionych miotów / Number of litters 1 845 Liczba prosiąt żywo urodzonych / Number of alive born piglets 10,62 Liczba prosiąt w 21. dniu / Number of piglets at the 21 st day 9,45 Wiek pierwszego oproszenia (dni) / Age at the first farrowing (in days) 365 Okres międzymiotu (dni) / Farrowing interval (in days) 185 Liczba sutków / Number of teats 14,36 22 Plenność i długość okresu międzymiotu Prolificacy and farrowing interval 200 Plenność (szt.) 20 18 16 14 190 180 170 Okres międzymiotu (dni) plenność / prolificacy okres międzymiotu / farrowing interval 12 Liczba prosiąt żywo urodzonych i w 21. dniu życia Number of alive born piglets and piglets at the 21 st day 11 szt. 10 9 liczba prosiąt żywo urodzonych / number of alive born piglets liczba prosiąt w 21. dniu / number of piglets at the 21 st day 37
Średnie wyniki użytkowości tucznej i rzeźnej knurków i loszek rasy puławskiej ocenionych przyżyciowo w okresie od 1.01. do 31.12. r. Average results of pul. young boars and gilts tested on farm since 1.01. to 31.12.. Cecha Value Knurki Young boars Loszki Gilts Liczba ocenionych knurów/loszek / Number of young boars/gilts 786 2 330 Przyrost dzienny stand. (g) / Daily gain (g) 576 565 Średnia grubość słoniny stand. (mm) / Average backfat thickness (mm) 14,9 13,6 Wysokość oka polędwicy stand. (mm) / Loin eye height (mm) 51 52 Zawartość mięsa w tuszy stand. (%) / Lean meat percentage 53,5 54,8 Indeks oceny przyżyciowej (pkt) / Index 76 90 BLUP ZWH / BLUP EBV 10,02 10,16 Przyrost dzienny stand. Daily gain Średnia grubość słoniny stand. Average backfat thickness 700 15 g 650 600 mm 14 13 12 11 550 10 Wysokość oka polędwicy stand. Loin eye height Zawartość mięsa w tuszy stand. Lean meat percentage 56 54 52 50 58 56 54 48 52 mm % knurki / young boars loszki / gilts 38
Hodowlana trzoda chlewna na wystawach Breeding stock at exhibitions 39
POLSKA BIAŁA ZWISŁOUCHA Knurki rasy pbz z hodowli Pawła Inglota XVIII Regionalna Wystawa Zwierząt Hodowlanych w Boguchwale (fot. H. Sala) Knurek rasy pbz z hodowli Józefa Stolc XXI Kociewska Wystawa i Pokaz Zwierząt Hodowlanych w Bolesławowie (fot. A. Drewing) Loszka rasy pbz z hodowli Zbigniewa Cybulskiego XXV Pomorska Wojewódzka Wystawa Zwierząt Hodowlanych w Lubaniu (fot. M. Kopicki, A. Drewing) Loszka rasy pbz z hodowli Ewy i Mirosława Wiklińskich Wojewódzka Wystawa Zwierząt Hodowlanych w Bratoszewicach (fot. M. Cichal) Loszka rasy pbz z hodowli Pauliny Gołaś XIV Wystawa Trzody Chlewnej w Żninie (fot. A. Mońko) Knurek rasy pbz z hodowli Zbigniewa Krzywdy XXII Regionalna Wystawa Zwierząt Hodowlanych Sielinko 40
WIELKA BIAŁA POLSKA Knurek rasy wbp z hodowli AGRO-WRONIE Sp. z o.o. XVII Regionalna Kujawsko-Pomorska Wystawa Zwierząt Hodowlanych w Minikowie (fot. T. Kmuk, M. Borkowska) Loszka rasy wbp z hodowli Kazimierza Zelmy Regionalna Wystawa Zwierząt Hodowlanych w Olsztynie (fot. E. Zyskowska) Loszka rasy wbp z hodowli Dariusza Piątkowskiego Mazowiecka Wystawa Zwierząt Hodowlanych w Poświętnem (fot. A. Szewczyk, T. Bieliński, M. Marciniak) Knurek rasy wbp z hodowli Grzegorza Talewskiego XXI Kociewska Wystawa i Pokaz Zwierząt Hodowlanych w Bolesławowie (fot. A. Drewing) Knurek rasy wbp z hodowli Rafała Bonieckiego XIV Wystawa Trzody Chlewnej w Żninie (fot. A. Mońko) Loszka rasy wbp z hodowli Marka Gręźlikowskiego XIV Wystawa Trzody Chlewnej w Żninie (fot. A. Mońko) 41
DUROC Knurki rasy duroc z hodowli Alfreda Łacha XI Świętokrzyska Wystawa Zwierząt Hodowlanych w Modliszewicach (fot. M. Grzyb) Knurek rasy duroc z hodowli Marka Gręźlikowskiego XVII Regionalna Kujawsko-Pomorska Wystawa Zwierząt Hodowlanych w Minikowie (fot. T. Kmuk, M. Borkowska) Loszki rasy duroc z hodowli Grzegorza Gałusy Wojewódzka Wystawa Zwierząt Hodowlanych w Bratoszewicach (fot. T. Bieliński) Knurek rasy duroc z hodowli Krzysztofa Pietrzaka XXX Wystawa Zwierząt Hodowlanych, Maszyn i Urządzeń Rolniczych w Sitnie (fot. M. Gamoń) Loszki rasy duroc z hodowli Marka Gręźlikowskiego XIV Wystawa Trzody Chlewnej w Żninie (fot. A. Mońko) 42
PIETRAIN Knurek rasy pietrain z hodowli Agnieszki Tokarskiej-Dziąba Regionalna Wystawa Zwierząt Hodowlanych w Olsztynie (fot. E. Zyskowska) Knurek rasy pietrain z hodowli Kazimierza Tokarskiego Regionalna Wystawa Zwierząt Hodowlanych w Olsztynie (fot. E. Zyskowska) Knurki rasy pietrain z hodowli Alfreda Łacha XI Świętokrzyska Wystawa Zwierząt Hodowlanych w Modliszewicach (Fot. M. Grzyb) Knurki rasy pietrain z hodowli Zbigniewa Gawła XVIII Regionalna Wystawa Zwierząt Hodowlanych w Boguchwale (fot. H. Sala) 43
PUŁAWSKA Loszki rasy puławskiej z hodowli Sławomira Homei XVII Regionalna Kujawsko-Pomorska Wystawa Zwierząt Hodowlanych w Minikowie (fot. T. Kmuk, M. Borkowska) Knurek rasy puławskiej z hodowli Sławomira Homei XVII Regionalna Kujawsko-Pomorska Wystawa Zwierząt Hodowlanych w Minikowie (fot. T. Kmuk, M. Borkowska) Loszki rasy puławskiej z hodowli ZSCKR w Studzieńcu Mazowiecka Wystawa Zwierząt Hodowlanych w Poświętnem (fot. A. Szewczyk, T. Bieliński, M. Marciniak) Loszki rasy puławskiej z hodowli Adama Boryczki Mazowiecka Wystawa Zwierząt Hodowlanych w Poświętnem (fot. A. Szewczyk, T. Bieliński, M. Marciniak) 44
Polski Związek Hodowców i Producentów Trzody Chlewnej POLSUS ul. Ryżowa 90, 02-495 Warszawa tel.: 22 882 82 03 Biuro 22 723 08 06 Dział Hodowli 22 882 82 03 Dział Rozwoju i Wydawnictw fax: 22 723 00 83 e-mail: polsus@polsus.pl, hodowla@polsus.pl OKRĘG PÓŁNOCNY Biuro Adres Kontakt Bydgoszcz Gdańsk Olsztyn ul. Hetmańska 28/328 85-039 Bydgoszcz ul. Na stoku 48 80-874 Gdańsk ul. Niepodległości 53/55/207 10-044 Olsztyn OKRĘG CENTRALNY tel. 52 366 07 30, kom. 507 088 441 bydgoszcz@polsus.pl tel. 58 530 04 27, kom. 507 088 395 gdansk@polsus.pl tel. 89 535 44 37 olsztyn@polsus.pl Biuro Adres Kontakt Warszawa Krasnopol Łódź ul. Ryżowa 90 02-495 Warszawa ul. 22 lipca 25B 16-503 Krasnopol ul. A. Struga 10/111 95-100 Zgierz OKRĘG ZACHODNI tel. 22 882 82 04, kom. 505 121 629 warszawa@polsus.pl kom. 506 183 920 bialystok@polsus.pl kom. 507 088 412 lodz@polsus.pl Biuro Adres Kontakt Poznań Opole ul. Naramowicka 144 61-619 Poznań ul. Wrocławska 170 45-836 Opole OKRĘG WSCHODNI tel. 61 823 17 11, kom. 507 088 410 poznan@polsus.pl kom. 507 088 425 opole@polsus.pl Biuro Adres Kontakt Lublin Kielce Rzeszów Zabierzów k. Krakowa ul. Zbożowa 46 20-810 Lublin ul. Karczówkowska 5A/229 25-019 Kielce ul. Hanasiewicza 6 35-103 Rzeszów ul. Cmentarna 6 32-080 Zabierzów tel. 81 742 69 74, kom. 507 088 407 lublin@polsus.pl tel. 41 343 68 90, kom. 507 088 409 kielce@polsus.pl tel. 17 854 81 31, kom. 507 088 439 rzeszow@polsus.pl tel. 12 285 41 10, kom. 507 088 403 krakow@polsus.pl 45
46 NOTATKI
47
48 NOTATKI
www.polsus.pl Polski Związek Hodowców i Producentów Trzody Chlewnej POLSUS 50