A 377214 Ryszard Unia Europejska jako aktor stosunków międzynarodowych Wydawnictwo Naukowe Scholar Warszawa 2003
Spis treści Wstęp 13 Rozdział I Budowanie unii politycznej państw Wspólnoty Europejskiej: od Planu Schumana do Traktatu z Maastricht 19 1. Pierwsze próby unifikacji Europy Zachodniej 19 2. Plany Foucheta 24 3. Ustanowienie Europejskiej Współpracy Politycznej: Raport Luksemburski 26 4. Reformowanie EWP 28 4.1. Raport Kopenhaski 28 4.2. Utworzenie Rady Europejskiej i Raport Tindemansa 32 4.3. Raport Londyński 34 4.4. Projekty utworzenia Unii Europejskiej 36 5. Jednolity Akt Europejski 40 6. Współpraca w zakresie wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych 47 6.1. Współpraca w zakresie wymiaru sprawiedliwości 47 6.2. Współpraca policyjna 48 7. Traktat z Maastricht 50 Rozdział II Mechanizm wspólnotowej polityki zagranicznej 54 1. Kwestie terminologiczne 54 2. Podstawy traktatowe 56 3. System decyzyjny. 59 3.1. Rada/Komisja 61 3.2. Komisja/Parlament 64 4. Instrumenty wspólnotowej polityki zagranicznej 66 Rozdział III Mechanizm Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa 69 1. Podstawy traktatowe: zakres WPZiB 69 2. Cele i instrumenty WPZiB 76 3. Rola instytucji w procesie decyzyjnym WPZiB 84 3.1. Rada Europejska 84 3.2. Rada Unii Europejskiej 85 3.3. Sekretariat Generalny Rady UE i Wysoki Przedstawiciel do spraw WPZiB 89 3.4. Urząd Przewodniczącego i trójka" 90 3.5. Organy WE zaangażowane w sprawy WPZiB 91 4. Finansowanie WPZiB 94
Rozdział IV Europejska Polityka Bezpieczeństwa i Obrony 96 1. Geneza Europejskiej Polityki Bezpieczeństwa i Obrony (ESDP) 96 2. Założenia ESDP 109 3. Przygotowania do realizacji Europejskiego Celu Operacyjnego 113 3.1. Tworzenie organów zarządzających 114 3.2. Budowanie sił szybkiego reagowania i przygotowanie ich do działania 116 3.3. Techniczne problemy realizacji Planu Działania na rzecz Europejskich Zdolności Obronnych (ECAP) 119 4. Problemy spójności i współdziałania UE z NATO 124 4.1. Problem duplikowania funkcji i zasobów 124 4.2. Problem politycznej zgody na używanie zasobów NATO przez UE 126 Rozdział V Partnerstwo Transatlantyckie 130 1. Miejsce Europy w strategii polityki zagranicznej USA po zimnej wojnie 131 2. Miejsce Ameryki Północnej w strategii polityki zagranicznej Unii Europejskiej 140 3. Funkcjonowanie Partnerstwa Transatlantyckiego 142 Rozdział VI Polityka wobec Europy Środkowej i Wschodniej 153 1. Europa Środkowa 153 2. Rosja 157 3. Ukraina 160 4. Białoruś 163 5. Bałkany 165 5.1. Wojny jugosłowiańskie 165 5.2. Destabilizacja w Albanii 171 5.3. Kryzys w Kosowie 173 5.4. Polityka stabilizacji i stowarzyszenia 175 Rozdział VII Polityka w regionie śródziemnomorskim 180 1. Wspólna strategia wobec regionu śródziemnomorskiego 180 2. Działania na rzecz pokoju na Bliskim Wschodzie 183 3. Partnerstwo Eurośródziemnomorskie 190 3.1. Antecedencje 190 3.2. Rozwój procesu barcelońskiego 193 Rozdział VIII Polityka w innych regionach świata 204 1. Polityka wobec Afryki subsaharyjskiej 204
1.1. Polityka rozwojowa wobec grupy AKP 204 1.2. Wspólna Polityka Zagraniczna i Bezpieczeństwa wobec Afryki subsaharyjskiej 210 2. Polityka wobec Azji i regionu Pacyfiku 214 2.1. Uwarunkowania 214 2.2. Ogólna charakterystyka polityki UE wobec Azji 216 2.3. Japonia 220 2.4. Chiny 221 2.5. Indie 222 2.6. Korea Południowa 223 2.7. Australia i Nowa Zelandia 224 2.8. Region Pacyfiku 225 3. Polityka wobec Ameryki Łacińskiej i Karaibów 226 3.1. Znaczenie Ameryki Łacińskiej i Karaibów dla Unii Europejskiej.. 226 3.2. Ogólna charakterystyka polityki UE wobec Ameryki Łacińskiej i Karaibów 228 3.3. Ameryka Środkowa i proces z San Jose" 231 3.4. Grupa z Rio i Ameryka Południowa 233 3.5. MERCOSUR 233 3.6. Wspólnota Andyjska 235 3.7. Meksyk 236 Rozdział IX Czy Unia Europejska jest wszechstronnym i globalnym aktorem międzynarodowym? 239 1. Międzynarodowe atrybuty Unii Europejskiej. Czy UE jest aktorem stosunków międzynarodowych? 239 1.1. Zdolność do działań międzynarodowych 241 1.2. Zdolność do reprezentowania siebie w stosunkach międzynarodowych i utrzymywania stosunków dyplomatycznych 242 1.3. Zdolność do zawierania umów międzynarodowych 243 2. Rodzaje ról międzynarodowych UE. Czy UE jest wszechstronnym aktorem międzynarodowym? 244 2.1. Międzynarodowe role ekonomiczne 245 2.1.1. Rola lidera zrównoważonego rozwoju oraz wzorca pomyślnej i kompleksowej integracji 245 2.1.2. Rola największego udziałowca w handlu światowym 247 2.1.3. Rola dostarczyciela największej pomocy rozwojowej 251 2.1.4. Rola donatora największej pomocy humanitarnej 254 2.2. Międzynarodowe role polityczne i w zakresie bezpieczeństwa... 255 2.2.1. Rola aktywnego aktora dyplomatycznego 255 2.2.2. Rola stabilizatora pokoju i bezpieczeństwa międzynarodowego 259 2.3. Rola atrakcyjnego ośrodka cywilizacyjnego i promotora wartości kultury europejskiej 262
3. Zakresy przestrzenne ról międzynarodowych UE. Czy UE jest już mocarstwem światowym? 264 4. Konkluzje 267 Zakończenie 270 Bibliografia 275 Indeks nazwisk 299