Polityczne uwarunkowania bezpieczeństwa europejskiego

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Polityczne uwarunkowania bezpieczeństwa europejskiego"

Transkrypt

1 A/ Wojciech Gizicki Polityczne uwarunkowania bezpieczeństwa europejskiego

2 Spis treści Wykaz skrótów 9 Wstęp 11 ROZDZIAŁ I. Teoretyczne aspekty bezpieczeństwa międzynarodowego Istota i zakres pojęciowy bezpieczeństwa Bezpieczeństwo a filozofia Leksykalne ujęcie bezpieczeństwa Bezpieczeństwo w naukach społecznych Ewolucja wiedzy o bezpieczeństwie Wymiar indywidualny Wymiar narodowy (państwowy) Wymiar międzynarodowy Bezpieczeństwo w teoretycznych wizjach stosunków międzynarodowych Teoria realistyczna Teoria liberalna Charakter bezpieczeństwa we współczesnym świecie Podmiot bezpieczeństwa Przedmiot bezpieczeństwa Zmienność bezpieczeństwa Modele bezpieczeństwa międzynarodowego Tradycyjne modele bezpieczeństwa międzynarodowego Równowaga sił Koncert mocarstw Bezpieczeństwo zbiorowe Dwubiegunowość i odstraszanie 62

3 4.2. Współczesne modele bezpieczeństwa międzynarodowego Bezpieczeństwo globalne Bezpieczeństwo regionalne (euroatlantyckie) 68 ROZDZIAŁ II. Rozwój idei bezpieczeństwa w procesie integracji europejskiej Bezpieczeństwo a historyczne granice Europy Początki kształtowania idei bezpieczeństwa europejskiego Bezpieczeństwo w jednoczącej się Europie Powstanie Wspólnot Europejskich Przystąpienie Danii, Irlandii i Wielkiej Brytanii do Wspólnot Europejskich Przystąpienie Grecji do Wspólnot Europejskich Przystąpienie Hiszpanii i Portugalii do Wspólnot Europejskich Jednolity Akt Europejski Traktat o Unii Europejskiej z Maastricht Przystąpienie Austrii, Finlandii i Szwecji do Unii Europejskiej Bezpieczeństwo europejskie w Traktacie z Maastricht Traktat Amsterdamski Bezpieczeństwo europejskie w Traktacie Amsterdamskim Traktat z Nicei Bezpieczeństwo europejskie w Traktacie z Nicei Przystąpienie Cypru, Czech, Estonii, Litwy, Łotwy, Malty, Polski, Słowacji, Słowenii i Węgier do Unii Europejskiej Traktat Konstytucyjny Unii Europejskiej Bezpieczeństwo europejskie w Konstytucji Europejskiej Traktat Lizboński Bezpieczeństwo europejskie w Traktacie Lizbońskim W kierunku nowych granic Unii Europejskiej. Ku nowym poszerzeniom? 123 ROZDZIAŁ III. Rola organizacji międzynarodowych w kształtowaniu bezpieczeństwa europejskiego Pojęcie i istota organizacji międzynarodowych Organizacja Narodów Zjednoczonych Geneza i struktura ONZ Cele ONZ ONZ a bezpieczeństwo europejskie Rada Bezpieczeństwa ONZ Pakt Północnoatlantycki - NATO Geneza i struktura NATO Rada Północnoatlantycka Komitet Planowania Obrony 148

4 Komitet Planowania Nuklearnego Sekretarz Generalny oraz Sekretariat Międzynarodowy Cele NATO NATO a bezpieczeństwo europejskie Unia Europejska Geneza i struktura UE CeleUE UE a bezpieczeństwo europejskie Wspólna Polityka Zagraniczna i Bezpieczeństwa Europejska Polityka Bezpieczeństwa i Obrony Organizacja bezpieczeństwa i współpracy w Europie Geneza i organy OBWE Cele OBWE OBWE a bezpieczeństwo europejskie Rada Europy Geneza i organy Rady Europy Cele Rady Europy Rada Europy a bezpieczeństwo europejskie 194 ROZDZIAŁ IV. Zagrożenia bezpieczeństwa europejskiego Zagrożenie regionalne Geneza, podłoże i przebieg wojny w Jugosławii Wojna w Słowenii Wojna w Chorwacji Wojna w Bośni Wojna w Kosowie Zagrożenie globalne Istota i zakres pojęciowy terroryzmu Terroryzm a bezpieczeństwo europejskie Terrorystyczne zagrożenia bezpieczeństwa europejskiego Irlandzka Armia Republikańska - IRA Kraj Basków i Wolność - ETA Terroryzm w konflikcie izraelsko-palestyńskim Baza - Al-Kaida Zwalczanie terrorystycznych zagrożeń bezpieczeństwa europejskiego Formalno-prawne przedsięwzięcia antyterrorystyczne ONZ : NATO OBWE UE Rada Europy 260

5 2.4. Praktyczne zwalczanie współczesnego terroryzmu - wojna z terroryzmem Inwazja na Afganistan Inwazja na Irak 268 ROZDZIAŁ V. Polska a bezpieczeństwo europejskie Geopolityczne uwarunkowania bezpieczeństwa Polski Polska polityka bezpieczeństwa międzynarodowego Członkostwo w NATO Członkostwo w Unii Europejskiej Polska a Wspólna Polityka Zagraniczna i Bezpieczeństwa Polska a inne organizacje międzynarodowe ONZ : OBWE Rada Europy Polska a bezpieczeństwo regionalne Grupa Wyszehradzka Trójkąt Weimarski Współpraca Bałtycka Udział w rozwiązywaniu konfliktu jugosłowiańskiego Polska a bezpieczeństwo globalne Polityczna aktywność Polski w zwalczaniu terroryzmu Militarna aktywność Polski w zwalczaniu terroryzmu Polska a konflikt w Afganistanie Polska a konflikt w Iraku 319 Zakończenie 321 Bibliografia 325