1
Nowe aspekty systemu zbierania i zagospodarowywania pokonsumpcyjnych odpadów opakowaniowych w świetle polskich zmian legislacyjnych -rola i odpowiedzialnośćproducenta w organizacji zbierania i przetwarzania
Podstawowe cele EU Zrównoważony rozwój Współodpowiedzialność ogniw łańcucha opakowaniowego za wytworzone odpady Zapobieganie powstawaniu odpadów opakowaniowych Ograniczenie deponowania opakowań poużytkowych na składowiskach Odzyskiwanie z odpadów opakowaniowych surowców lub energii Uzyskanie ustalonych poziomów odzysku i recyklingu 3
Ilośćodpadów na mieszkańca 4
Zrównoważony rozwój Zasady ustanowione w "Deklaracji z Rio, przyjętej na Konferencji Narodów Zjednoczonych Środowisko i Rozwój, która odbyła się od 3 do 14 czerwca 1992r Główne tezy to rozwój poprzez poszanowanie i jednakowe traktowanie potrzeb człowieka, przyrody i ekonomii jako równorzędnych czynników rozwoju Zrównoważony rozwój jest wpisany we wszystkie dyrektywy unijne 5
Współodpowiedzialność łańcucha opakowaniowego Producenci surowców Odzysk recykling Producenci opakowań Firmy zbierające Producenci i importerzy towarów w opakowaniach Konsumenci Handel 6
Zanieczyszczający płaci Konsumenci w momencie powstania odpadu Przemysł zasada poszerzonej odpowiedzialności za produkt!!! Jest to odstępstwo od zasady zanieczyszczający płaci W Unii Europejskiej przyjęto iż zanieczyszczającym jest przedsiębiorca wprowadzający towary na rynek po raz pierwszy (producent towarów lub ich importer) 7
Zasady postępowania z odpadami -hierarchia Po pierwsze zapobiegać powstawaniu opakowań Po drugie minimalizować potencjalne oddziaływania na środowisko, w tym poprzez optymalizację materiałową opakowań oraz ich rozmiary Po trzecie ograniczaćskutki oddziaływania powstających odpadów pokonsumpcyjnych 8
Postępowanie z odpadami 9
Dyrektywa 94/62/WE odzysk min. 60% recykling min. 55 max. 80% szkło 60% papier tektura 60% metale 50% tworzywa sztuczne 22,5 % drewno 15% Termin wdrożenia: UE: do końca 2008 Polska: 2014 10
Odpady komunalne w Polsce wytwarzamy ok. 12 13 mln ton rocznie w raportach wykazujemy oficjalnie ok. 10 mln ton odpadów na składowiskach deponujemy ponad 90% odpadów (ok. 9,2 mln ton) - funkcjonuje ponad 1000 różnych składowisk - zamiast 300 planowanych sortowanie w większości zamieniają śmieci na śmieci inne metody (kompostowanie, spalanie) nieistotny udział oficjalnie wprowadzamy na rynek ponad 4,5 mln ton opakowań zbiórka selektywna to zaledwie ok. 5 6 % odpadów komunalnych raportujemy odzysk i recykling na poziomie 2,6 mln ton (ok. 60%) - faktyczny odzysk i recykling nie przekracza 1,5 mln ton rocznie 11
Zbieranie selektywne W oparciu o: Ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w gminach z dnia 13 września 1996 r. - Dz.U. 1996 Nr 132 poz. 622 z późniejszymi zmianami Ustawa o odpadach z dnia 14 grudnia 2012 r. Dz. U. z 2013 r. poz. 21. Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 25 października 2005 w sprawie szczegółowego sposobu postępowania z odpadami opakowaniowymi (Dz. U. nr 219/2005, poz. 1858) paragraf 8 12
Obowiązki wprowadzających na rynek Ustawa produktowa w stosunku do odpadów po: Opakowaniach Olejach Oponach Bateriach Ustawa o zużytym sprzęcie. (WEEE) w stosunku do: Sprzętu eklektycznego Sprzętu elektronicznego 13
Sposoby wykonywania obowiązku przez wprowadzających Samodzielnie Cesja na organizację odzysku Opłata produktowa Porozumienie 14
Organizacje odzysku Przejmowanie ustawowego obowiązku przedsiębiorców (producenci i importerzy) Przekazywanie środków do firm zajmujących się odzyskiem i recyklingiem Promowanie edukacji ekologicznej w zakresie odzysku i recyklingu (5% budżetu) Prowadzenie sprawozdawczości i ewidencji prowadzonych działań Złożenie sprawozdania rocznego i ewentualna zapłata opłaty produktowej 15
OO versus inni tony 16
Organizacje odzysku 17
Struktura OO 18
Organizacje odzysku -gmina Rozwija współpracę z samorządami lokalnymi i związkami gminnymi w celu: propagowania selektywnej zbiórki oraz segregacji odpadów u źródła. Organizacja odzysku promuje: Firmy i gminy prowadzące zbiórkę selektywną odpadów. Prowadzi działania edukacyjne i szkoleniowe skierowane do dzieci, młodzieży oraz dorosłych. Prowadzi działalność wydawniczą i informacyjną. Umowy z gminami i/lub firmami wywozowymi 19
Selektywne zbieranie w Polsce 20
OO gminy Tylko dla REKOPOL OO 1200 1000 800 600 400 200 0 1120 1069 1022 924 859 716 439 170 198 52 63 87 112 138 170 198 180 173 154 88 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 Ilość operatorów Ilość gmin 21
Koszty funkcjonowania systemu Roczny koszt funkcjonowania systemu odzysku opakowań (2 mln. ton odpadów opakowaniowych) to: 400 mln zł producenci (80%) 60 mln zł konsumenci (12%) 40 mln zł samorządy (8%) Razem 500 mln zł* * Szacunki PRS SA Organizacja Odzysku za rok 2009 22
Biznes a środowisko Rozwój świadomości społecznej o środowisku naturalnym Kurczące się zasoby naturalne Zmiana zachowań konsumentów postawy proekologiczne Powstanie zasad korporacyjnych odpowiedzialnego biznesu - CSR Działania pro konsumenckie Działania pro produkcyjne Biznes = ekologia (na zawsze!) 23
Odzysk i recykling Odzysk Spalanie z odzyskiem energii Biodegradacja Recykling Moce recyklingowe w Polsce dalece przekraczają obecne poziomy zbierania 24
Opakowania wprowadzone na rynek 25
Poziomy recyklingu opakowań 26
Patologie polskiego systemu odzysku Nieujawnianie obowiązku Wystawianie nieuprawnionych DPR/DPO (handel kwitami ) Nielegalne wysypiska Brak skutecznej egzekucji prawa i tolerancja dla patologii: Zagraża budowie i funkcjonowaniu systemu odzysku i recyklingu Pogarsza warunki działania i konkurencyjność dla uczciwych przedsiębiorców Pogarsza stan środowiska naturalnego 27
Kartony do płynnej żywności Wchodzi na Polski rynek 65-70 tys. ton rocznie Zbiórka i recykling poprzez Program REKARTON (www.rekarton.pl) Nowe moce recyklingowe uruchomione w 2012 roku: TOP SA Tychy dedykowana papiernia PMP Recykl Ćmielów (produkcja płyt twardych) 28
REKARTON Masy wprowadzanych i recyklowanych opakowań do płynnej żywności Rok Masa wprowadzonych na rynek kartoników w tonach Masa zebranych i poddanych recyklingowi odpadów po kartonach w tonach Osiągnięty poziom recyklingu w % 2008 69 155 3 112 4,5 2009 74 616 4 477 6 2010 72 906 5 468 7,5 2011 69 444 6 250 9 2012 65 091 6 834 10,5 2013* 66 000 8 250 12,5 2014* 67 000 10 050 15 29
Dane kontaktowe Adres pocztowy: Fundacja ProKarton ul. III Poprzeczna 23 04-605 Warszawa Tel./faks +48-22-613 10 53 Kom. +48-502-05 78 96 email: biuro@prokarton.org www.prokarton.org Osoba do kontaktów: Michał Rosa Prezes Zarządu 30
31
32
33