III. Globalna gospodarka 8. Komunikacja 3. Łączność
Łączność (czyli przesyłanie informacji) umożliwia procesy globalizacji, a jednocześnie wpływa na zmniejszenie transportu osobowego. Nowe rodzaje i formy technicznych środków łączności charakteryzują się dużą szybkością przekazu, coraz większym zasięgiem i wzrastającą dostępnością. Szybka wymiana informacji potrzebnych do analiz i porównań jest w dzisiejszych czasach podstawą działania i sukcesu nie tylko każdej firmy, lecz także całej gospodarki. Wydatki na tę dziedzinę mają coraz większy udział w gospodarce światowej i przyczyniają się do przyspieszenia dynamiki wzrostu gospodarczego. Łączność: odgrywa poważną rolę w walce z analfabetyzmem, pomaga w krzewieniu oświaty, rozwijaniu kultury materialnej i duchowej.
Telekomunikacja komputerowa ogólnoświatowa sieć komputerowa, Internet, umożliwia m.in.: przesyłanie danych, dźwięku, obrazu, prowadzenie rozmów (np. komunikatory typu Skype, Facebook Messenger, Tlen, Gadu-Gadu, ICQ i Miranda). Dynamiczny rozwój Internetu prowadzi do ciągłego rozszerzania jego możliwości, na przykład w gospodarce (handel, bankowość, telepraca). Ten rodzaj łączności jest szczególnie silnie rozwinięty w krajach o wysokim poziomie rozwoju gospodarczego, najsłabiej w krajach afrykańskich, choć i tu widoczne są znaczne postępy.
Na 2016 roku na świecie było ponad 3,4 mld użytkowników Internetu. Dla porównania w 2000 roku było ich tylko nieco ponad 400 mln. Tym samym liczba użytkowników w ciągu ostatnich 17 lat wzrosła prawie 10 krotnie. Obecnie najwięcej użytkowników Internetu występuje w krajach Azji. 4000 Liczba użytkowników Internetu na świecie w mln w latach 2000 2016 Liczba użytkowników w mln osób 3500 3000 2500 2000 1500 1000 500 415 502 665 781 913 1 030 1 163 1 373 1 575 1 766 2 023 2 232 2 495 2 728 2 956 3 186 3 425 0
Na 2016 roku na świecie około 46% osób korzystało z Internetu. Dla porównania w 2000 roku z Internetu korzystało jedynie około 8% mieszkańców Ziemi. Tym samym odsetek użytkowników w ciągu ostatnich 17 lat wzrósł prawie 6 krotnie. Mimo wszystko wielu mieszkańców przede wszystkim Afryki dalej nie ma dostępu do Internetu. Liczba użytkowników na 1000 os. 500,0 450,0 400,0 350,0 300,0 250,0 200,0 150,0 100,0 50,0 79,5 107,0 122,9 141,0 Liczba użytkowników Internetu na 1000 mieszkańców na świecie w latach 2001 2016 158,1 175,6 205,8 231,3 256,4 294,1 324,7 354,7 377,9 405,7 433,5 460,8 0,0
Pozycja Kraj Liczba ludności w 2016 r. (w mln) Liczba użytkowników Internetu (w mln) 2000 r. 2016 r. Odsetek użytkowników Internetu w 2016 r. Liczba nowych użytkowników Internetu w 2015 r. (w mln) 1 Chiny 1382,3 22,5 721,4 52,2% 15,5 2 Indie 1326,8 5,0 462,1 34,8% 108,0 3 USA 324,1 95,4 286,9 88,5% 3,2 4 Brazylia 209,6 5,0 139,1 66,4% 6,8 5 Japonia 126,3 47,1 115,1 91,1% 0,1 6 Rosja 143,4 3,1 102,3 71,3% 0,3 7 Nigeria 187,0 0,0 86,2 46,1% 4,1 8 Niemcy 80,7 24,0 71,0 88,0% 0,4 9 Wielka Brytania 65,1 15,4 60,3 92,6% 0,6 10 Meksyk 128,6 2,7 58,0 45,1% 1,2 11 Francja 64,7 8,5 55,9 86,4% 0,8 12 Indonezja 260,6 2,0 53,2 20,4% 3,2 13 Wietnam 94,4 0,0 49,1 52,0% 1,6 14 Turcja 79,6 2,0 46,2 58,0% 2,2 15 Filipiny 102,3 2,0 44,5 43,5% 1,9 16 Korea Płd. 50,5 19,0 43,3 85,7% 0,5 17 Włochy 59,8 13,2 39,2 65,6% 0,7 18 Iran 80,0 0,0 39,1 48,9% 2,8 19 Hiszpania 46,1 5,4 37,9 82,2% 0,8 20 Pakistan 192,8 0,0 34,3 17,8% 3,0 26 Polska 38,5 Bd. 27,9 72,4% 0,7 Razem na świecie 7379 361,0 3364,9 45,6% 184,4
Pojęcie użytkownika Internetu ma różne znaczenie w zależności od kraju. Może ono oznaczać korzystanie z Internetu co najmniej kilka razy w tygodniu, ale też jednokrotne wejście do sieci w ciągu kilku miesięcy.
ZALETY szybki dostęp do nieograniczonej ilości informacji sprawność w wyszukiwaniu informacji łatwe przetwarzanie informacji ogromnie zwiększony zasięg działania aktualne informacje z całego świata - świat stał się globalną wioską prowadzenie działalności gospodarczej - telepraca, telenauczanie, telesprzedaż urządzenia sterowane za pomocą komputerów i sieci informacji, np. sprzęt AGD większa świadomość świata, w którym żyjemy WADY zaburzenia relacji interpersonalnych (np. rezygnacja z bezpośredniego kontaktu pogłębianie samotności - istnienie elektronicznych odludków" utrata zainteresowania wszelkimi formami aktywności społecznej zaniedbywanie życia rodzinnego zaniedbywanie nauki i pracy zaburzenia w sferze uczuć i emocji uzależnienie psychiczne od nadmiernego przebywania w sieci (od kilku lat znajduje się na oficjalnej liście chorób)
Telefonia komórkowa - rozwija się dynamicznie dzięki dużej mobilności (aparaty bez kabla) oraz ze względu na różnorodność przesyłania informacji (np. rozmowa, SMS, obraz, Internet), a także liczne dodatki oferowane wraz z telefonami (np. radio, możliwość robienia zdjęć, kręcenia filmów). Gwałtowny wzrost użytkowników telefonów komórkowych obserwowany jest w krajach rozwijających się (Chiny, Indie - kupuje się tam obecnie co 3 telefon na świecie). W liczbie użytkowników dominują mieszkańcy: Chin i mieszkańców krajów Azji Południowo-Wschodniej, krajów Unii Europejskiej, USA, Kanady i Australii, Japonii i Korei Południowej. W Europie Środkowo-Wschodniej telefonia komórkowa najszybciej rozwija się w Rosji oraz na Ukrainie (nienasycone, młode" rynki). Pod względem liczby aktywacji Polska plasuje się w czołówce krajów naszego regionu.
Miejsce w 2015 r. Kraj Liczba abonamentów (w mln) w 2000 r. w 2005 r. w 2010 r. w 2015 r. --- ŚWIAT 738,2 2205,8 5295,6 7194,4 1 Chiny 85,3 393,4 859,0 1292,0 2 Indie 3,6 90,1 752,2 1001,1 3 USA 109,5 203,7 285,1 382,3 4 Indonezja 3,7 46,9 211,3 338,4 5 Brazylia 23,2 86,2 196,9 257,8 6 Rosja 3,3 120,0 237,7 227,3 7 Japonia 66,8 96,5 123,3 160,5 8 Nigeria 0,0 18,6 87,3 150,8 9 Bangladesz 0,3 9,0 67,9 131,4 10 Pakistan 0,3 12,8 99,2 125,9 11 Wietnam 0,8 9,6 111,6 122,0 12 Filipiny 6,5 34,8 83,2 117,8 13 Meksyk 14,1 47,1 91,4 107,7 14 Tajlandia 3,1 30,5 71,7 102,9 15 Niemcy 48,2 79,3 88,4 96,4 16 Egipt 1,4 13,6 70,7 94,0 17 RPA 8,3 34,0 50,4 88,0 18 Włochy 42,2 71,5 93,7 86,9 19 Wielka Brytania 43,5 65,5 76,7 79,3 20 Iran 1,0 8,5 54,1 74,2 21 Turcja 16,1 43,6 61,8 73,6 22 Francja 29,1 48,1 57,8 66,7 27 Polska 6,7 29,2 47,0 54,5
Miejsce w 2015 r. Kraj Liczba abonamentów na 100 osób w 2000 r. w 2005 r. w 2010 r. w 2015 r. --- ŚWIAT 12,1 33,9 76,5 98,3 1 Kuwejt 25,0 60,2 133,0 231,8 2 Malediwy 2,8 68,4 151,8 206,7 3 ZEA 47,2 109,3 129,4 187,3 4 Bahrajn 30,8 87,2 125,2 185,3 5 Jordania 8,2 59,9 102,6 179,4 6 Arabia Saudyjska 6,8 57,4 189,2 176,6 7 Panama 13,4 52,0 180,7 174,2 8 Botswana 12,7 30,1 120,0 169,0 9 RPA 18,6 70,4 97,9 164,5 10 Czarnogóra b.d. 88,2 188,7 162,2 11 Gabon 9,8 53,4 103,5 161,1 12 Urugwaj 12,4 34,7 131,6 160,2 13 Rosja 2,2 83,4 165,5 160,0 14 Oman 7,4 52,9 164,3 159,9 15 Katar 20,4 87,3 125,0 159,1 16 Seszele 32,5 67,5 128,9 158,1 17 Trynidad i Tobago 12,8 71,3 142,6 157,7 18 Austria 76,3 105,2 145,7 157,4 19 Libia 0,8 35,7 180,4 157,0 20 Kazachstan 1,4 35,8 121,9 156,9 21 Kajmany 25,7 166,5 181,2 155,5 22 Tajlandia 4,9 46,5 108,0 152,7 33 Polska 17,6 76,3 122,9 142,7 Liderami pod względem telefonii komórkowej przypadającej na 100 osób są: państwa średnio rozwinięte, w których więcej użytkowników wybiera rozwiązania na kartę (prepaid) niż na abonament, osoby takie nie są związane numerem (często kupują nową kartę z numerem); kraje wysoko rozwinięte w których częstym zjawiskiem jest posiadanie telefonu prywatnego i służbowego.
W 2015 roku na świecie odnotowano około 7,2 mld użytkowników telefonii komórkowej (z wcześniej wymienionych powodów posiadania czasem kilku numerów telefonicznych faktyczna liczba ta jest znacznie niższa). Dla porównania w 2000 roku było ich tylko nieco ponad 738 mln. Tym samym odsetek użytkowników w ciągu ostatnich 16 lat wzrósł ponad 10 krotnie. Liczba użytkowników w mln osób 8000,0 7000,0 6000,0 5000,0 4000,0 3000,0 2000,0 1000,0 Liczba użytkowników telefonii komórkowej na świecie w mln w latach 1995 2000 5 890 6 261 5 296 4 636 4 029 3 369 2 745 2 206 1 761 1 415 1 164 961 738 91 145 215 318 491 6 662 7 008 7 194 0,0
Telefonia przewodowa powoli traci na znaczeniu na rzecz telefonii komórkowej (i internetowej). W XIX i XX wieku odgrywała ona dominujące rolę w technologii komunikacyjnej w zakresie kontaktów pomiędzy mieszkańcami Ziemi. Spadek na rzecz telefonii komórkowej i internetowej obserwujemy od połowy lat 90. XX wieku, zaś spadek w liczbie abonamentów od 2007 r. Liczba abonamentów na 1000 os. 1200,0 1000,0 800,0 600,0 400,0 200,0 154,6 183,8 Liczba abonamentów telefonii komórkowej i stacjonarnej na 1000 mieszkańców na świecie w latach 2001 2015 222,2 273,1 339,2 417,2 505,9 597,3 679,5 765,6 838,4 880,8 931,4 960,7 967,8 Liczba abonamentów telefonii komórkowej Liczba abonamentów telefonii przewodowej 166,4 172,1 178,2 186,5 191,2 191,6 188,3 185,2 183,6 177,9 171,7 166,6 159,0 151,9 145,3 0,0
Obecnie telefonia stacjonarna szczególnie dobrze rozwinięta jest w: krajach Europy Zach., Ameryce PN, Najsłabiej: około 500 aparatów telefonicznych na 1000 mieszkańców. w krajach afrykańskich: ok. 5 aparatów na 1000 mieszkańców.
Miejsce w Liczba abonamentów (w mln) Liczba abonamentów na 1000 osób Kraj 2014 roku w 2000 r. w 2010 r. w 2014 r. w 2000 r. w 2010 r. w 2014 r. 1 Chiny 144,8 294,4 249,4 113,0 216,5 179,0 2 USA 192,5 149,7 128,5 676,4 479,3 398,3 3 Japonia 62,0 65,6 63,6 492,8 515,3 500,9 4 Niemcy 50,2 52,9 47,0 601,3 637,2 568,9 5 Brazylia 30,9 42,1 44,1 177,2 215,9 218,4 6 Francja 34,0 40,6 38,8 574,0 642,4 600,3 7 Federacja Rosyjska 32,1 44,9 38,2 218,5 312,7 268,2 8 Wielka Brytania 35,2 33,4 33,2 597,6 538,3 523,5 9 Iran 9,5 25,8 30,7 143,9 346,7 390,6 10 Korea Południowa 25,9 28,5 29,5 562,5 589,1 595,4 11 Indie 32,4 35,1 27,0 31,1 29,1 21,3 12 Indonezja 6,7 40,9 26,2 31,9 170,1 103,7 13 Meksyk 12,3 19,9 22,0 118,7 169,0 177,7 14 Włochy 27,2 22,5 20,6 476,5 372,4 336,8 15 Hiszpania 17,1 20,2 19,1 424,6 437,0 405,6 18 Turcja 18,4 16,2 12,5 291,2 224,6 165,2 19 Ukraina 10,4 12,9 10,5 212,3 281,0 246,4 20 Argentyna 7,9 9,9 9,6 213,9 245,6 229,7 29 Pakistan 3,1 6,1 4,9 21,2 35,1 26,5 30 Polska 10,9 7,7 4,8 285,4 200,7 126,2 34 Białoruś 2,8 4,1 4,5 275,7 436,1 485,0 37 Szwajcaria 5,2 4,9 4,4 730,7 626,7 536,3 42 Arabia Saudyjska 3,0 4,2 3,6 147,2 152,8 123,3
Radiofonia i telewizja są wciąż popularnym systemem przekazywania informacji, ich zaletą jest: atrakcyjna forma przekazu: kanały tematyczne, kanały HD, relacjonowanie informacji na bieżąco, nie wymagają posiadania bardziej zaawansowanych umiejętności jak np. w przypadku obsługi komputera, Internetu - co często stanowi barierę technologiczną.
Prasa - ogólne określenie gazet oraz czasopism. Najstarszy środek masowego przekazu, w którym informacje są podawane za pomocą drukowanego tekstu i obrazu. W Polsce i na świecie ostatnio mamy trend zaprzestawania wydawania tradycyjnej, drukowanej prasy na rzecz publikacji w sieci Internet. Newsweek bardzo ceniony amerykański tygodnik, przestał się ukazywać od 1 stycznia 2013 r. na papierze (w USA). Od tego momentu dostępny jest już wyłącznie w wersji cyfrowej. Polska edycja jeszcze jest ale jak długo kiedy pójdzie w ślady odpowiednika zza oceanu - zobaczymy.
Poczta zajmuje się: obrotem przesyłek, wykonywaniem niektórych usług na rzecz telekomunikacji (np. sprzedaż kart telefonicznych, pobieranie opłat abonamentowych) wykonywaniem usług bankowych (np. przekazy pieniężne). W ostatnim dziesięcioleciu udział przesyłek drogą poczty tradycyjnej spada na rzecz silnej konkurencji m.in. ze strony poczty elektronicznej i wiadomości tekstowych przesyłanych poprzez telefony komórkowe. Gęstość sieci urzędów pocztowych pokrywa się, generalnie biorąc, ze stopniem zaludnienia i gęstością infrastruktury transportowej. Za mierniki gęstości przyjmuje się wielkość powierzchni przypadającej na jeden urząd pocztowy lub liczbę osób, którą ma do obsłużenia jedna placówka pocztowa. Największą przestrzenną koncentracją placówek pocztowych charakteryzują się Niemcy i Wielka Brytania, a najmniejszą kraje słabo zaludnione oraz gospodarczo i kulturowo opóźnione.
Materiały pomocnicze do nauki Opracowane w celach edukacyjnych (niekomercyjnych) Opracowanie i redakcja: Sławomir Dmowski Kontakt: kontakt@norwid24.waw.pl WSZELKIE PRAWA ZASTRZEŻONE - KOPIOWANIE ZABRONIONE -