GLOBALNY RYNEK MIĘSA BIAŁEGO

GLOBALNY RYNEK MIĘSA BIAŁEGO Według prognoz FAO z października br., w 2016 r. światowa produkcja mięsa drobiu wzrośnie o 0,9% do 115,8 mln ton USDA prognozuje 1% wzrost produkcji miesa kurcząt w 2016 r. i 2017 r. Chiny obniżą produkcję mięsa drobiu już 4 rok z rzędu, w 2016 r. o 5%, a w 2017 r. o 9 % Wyższe poziomy wytwarzania drobiu zanotują najwięksi eksporterzy USA, Brazylia i UE Rosja będzie nadal zwiększała produkcję i ograniczała import, ale w mniejszym stopniu niż w poprzednich latach 2300 2100 1900 1700 1500 1300 1100 900 700 USD/t Światowe ceny drobiu I 2014- IX 2016 FAO przewiduje, że w 2016 r. światowy eksport mięsa drobiu wzrośnie o 4,4% do rekordowego poziomu 12,7 mln ton USA Brazylia Wysyłki zwiększą czołowi eksporterzy Brazylia, USA i UE, którzy mają łącznie trzy czwarte udziału w globalnym wywozie Brazylia utrzyma sie na pozycji lidera w światowym eksporcie drobiu, wyprzedzając USA USA odbudują wywóz drobiu po ubiegłorocznym spadku Import drobiu zwiększą w 2016 r. głównie Chiny, Japonia i inne kraje azjatyckie W 2016 r. brazylijskie i amerykańskie ceny drobiu umiarkowanie rosną ze względu na wzmożony popyt z Azji 1950 1930 1910 1890 1870 1850 1830 1810 1790 1770 1750 EUR/t Ceny drobiu w UE w 2015 r. i 3 kwartałach 2016 r. W UE ceny drobiu obniżyły się z uwagi na spadek cen pasz i wzrost produkcji stymulowany wyższą opłacalnością

1 SPIS TREŚCI I. GLOBALNY RYNEK MIĘSA DROBIOWEGO CHARAKTERYSTYKA OGÓLNA 2 II. SYTUACJA NA NAJWAŻNIEJSZYCH RYNKACH 6 USA BRAZYLIA CHINY UNIA EUROPEJSKA ROSJA TAJLANDIA ARGENTYNA MEKSYK TURCJA UKRAINA III. BILANS MIĘSA KURCZĄT NA ŚWIECIE 17

2 I. GLOBALNY RYNEK MIĘSA DROBIOWEGO - CHARAKTERYSTYKA OGÓLNA Według prognoz Organizacji Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa (FAO) z października br., w 2016 r. światowa produkcja drobiu zwiększy się nieznacznie o 0,9% do 115,8 mln ton wobec średniego 3% wzrostu w ciągu ostatniej dekady. Poziom wytwarzania wzrośnie w tym roku w krajach rozwiniętych (+2,3%), a kraje rozwijające się zanotują nieznaczny spadek (-0,03%). Ze wszystkich gatunków drobiu największy udział w produkcji w skali globu ma mięso kurcząt (ok. 80%). Amerykański Departament Rolnictwa (USDA) przewidywał w październiku br., że w 2016 r. światowa produkcja tego gatunku mięsa wzrośnie o 1% do 89,5 mln ton, a w 2017 r. zwiększy się o kolejny 1% do rekordowych 90,4 mln ton. W 2016 r. Chiny obniżą produkcję drobiu już czwarty rok z rzędu (-5,2% do 18 mln ton) ze względu osłabienie popytu konsumpcyjnego oraz ograniczenie importu kurcząt do stad zarodowych. Wpłynęły na to restrykcje handlowe wobec krajów, w których wystąpiła wysoce zjadliwa ptasia grypa. W 2017 r. spadek chińskiej produkcji może być jeszcze bardziej dotkliwy i sięgnać ok. 9%. Poza Chinami, prognozy produkcji w pozostałych krajach przodujących na światowym rynku drobiu są pozytywne. Największy producent USA podwyższy w 2016 r. poziom wytwarzania drobiu o 2,6% do rekordowych 21,8 mln ton, dzięki redukcji kosztów pasz. Wzrosty produkcji przewidziane są również m.in. w Brazylii, UE, Indiach, Meksyku, Argentynie, Tajlandii, Australii i Rosji. Ekspansji poziomu wytwrzania sprzyjać będzie wzmożony popyt wewnętrzny i zagraniczny. W RPA produkcja może obniżyć się o 1,5% z uwagi na rosnącą konkurencję dla krajowego sektora drobiarskiego ze strony importu. TABELA 1 Światowy bilans mięsa drobiu (tys. ton) 2015-S 2016-P zmiana % 2015-S 2016-P zmiana % Produkcja Eksport USA 21 244 21 796 2,6% Brazylia 4 274 4 552 6,5% Chiny 19 022 18 035-5,2% USA 3 491 3 595 3,0% Brazylia 13 794 14 202 3,0% UE 1 351 1 432 6,0% UE 13 770 14 041 2,0% Tajlandia 874 923 5,6% Rosja 4 084 4 150 1,6% Chiny 428 402-6,1% Świat 114 818 115 848 0,9% Świat 12 213 12 749 4,4% Spożycie Import Chiny 19 996 19 073-4,6% Chiny 1 402 1 441 2,8% USA 17 889 18 358 2,6% Japonia 1 134 1 215 7,1% UE 13 271 13 512 1,8% Arabia Saudyjska 971 986 1,5% Brazylia 9 524 9 654 1,4% Meksyk 928 966 4,1% Rosja 4266 4275 0,2% RPA 479 598 24,8% Świat 114 753 115 649 0,8% Świat 12 153 12 550 3,3% Źródło: FAO Food Outlook, październik 2016 r.; S-szacunek, P-prognoza Mięso drobiowe pozostanie w 2016 r. najważniejszym gatunkiem mięsa kierowanym do handlu (40,8% udział w handlu ogółem) wyprzedzając wołowinę (29,3% udział), wieprzowinę (25,7% udział) i mięso owcze (2,9% udział). W 2016 r. globalny eksport mięsa drobiu wzrośnie prawdopodobnie w większym stopniu niż w poprzednich kliku latach o 4,4% do 12,7 mln ton, a mięsa kurcząt o 5% do 10,8 mln ton. Wysyłki zwiększą czołowi eksporterzy Brazylia, USA i UE, którzy mają łącznie trzy czwarte udziału w światowym wywozie.

3 WYKRES 1 Prognozy światowej produkcji mięsa drobiu w 2016 r. pozostałe 29% USA 19% Indonezja 2% Iran 2% Chiny 15% Indie 2% Meksyk 3% Rosja 4% UE 12% Brazylia 12% Źródło: FAO Głównym beneficjentem wyższego zapotrzebowania na drób na świecie będzie Brazylia, która zwiększy wywóz w największym stopniu (o 7%) z uwagi na coraz lepszy dostęp do rynku chińskiego oraz stosunkowo niski kurs reala. Brazylia będzie już drugi rok z rzędu największym na świecie eksporterem drobiu, zastępując dotychczasowego lidera USA. Pomimo, że rynki bliskowschodnie (z Arabią Saudyjską na czele) pozostaną najważniejsze dla brazylijskiego eksportu drobiu, w 2017 r. dostawy do Chin będą miały największą dynamikę wzrostu. W 2016 r. odbuduje się również o 3% amerykański wywóz drobiu, pomimo rosyjskiego embarga, stosunkowo silnej pozycji dolara oraz utrzymywania w mocy przez niektóre kraje, zwłaszcza Chiny, restrykcji importowych z powodu ptasiej grypy. Wysyłki drobiu na rynki zagraniczne zwiększą również w tym roku Unia Europejska, Tajlandia, Chile, Ukraina i Rosja. Niższe będą natomiast dostawy z Turcji, Argentyny i Chin. USDA przewiduje, że w 2017 r. światowy eksport mięsa kurcząt wzrośnie ponownie o ok. 5% do rekordowego poziomu 11,4 mln ton. WYKRES 2 5 000 Światowy eksport drobiu w 2015 r. i prognozy na 2016 r. (tys. ton) 4 000 3 000 2 000 1 000 0 Brazylia USA UE Tajlandia Chiny Turcja pozostałe 2015 2016 Źródło: FAO

4 WYKRES 3 7 000 6 000 5 000 4 000 3 000 2 000 1 000 0 Źródło: FAO Światowy import drobiu w 2015 r. i prognozy na 2016 r. (tys. ton) Chiny Japonia Meksyk Arabia Saudyjska 2015 2016 UE RPA Rosja pozostałe Po spadku w roku ubiegłym, w 2016 r. światowy import mięsa drobiowego zostanie odbudowany o 3,3% do 12,6 mln ton, w tym mięsa kurcząt o 3,2% do 8,9 mln ton. W największym stopniu zwiększą przywóz kraje azjatyckie i bliskowschodnie (+4%). Najwięksi importerzy Chiny i Japonia zakupią odpowiednio o 3% i 7% mięsa drobiu więcej niż przed rokiem. RPA zanotuje znaczny wzrost przywozu aż o jedną czwartą, z uwagi na rosnące spożycie. Więcej drobiu niż przed rokiem sprowadzą również Arabia Saudyjska, Zjednoczone Emiraty Arabskie, Kuwejt, Irak, Meksyk, UE, Filipiny, Singapur, Wietnam, Ukraina i Chile. Rosja ograniczy zakupy drobiu o ok. 10%, co wynika ze wzrostu krajowej produkcji drobiarskiej oraz kontynuacji embarga importowego. Niższy import drobiu niż przed rokiem zanotują również Angola, Benin, Wenezuela, Kanada i Kuba. Według prognoz USDA, w 2017 r. światowy import mięsa kurcząt wzrośnie o 4,4% do 9,3 mln ton. WYKRES 4 2500 2250 2000 1750 1500 1250 1000 750 500 USD/t Źródło: FAO Światowe ceny drobiu w latach 2007-2015 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 USA Brazylia Od połowy 2014 r. I w 2015 r. światowe ceny drobiu stopniowo obniżały się, z uwagi na wzrost produkcji, spadek cen pasz, osłabienie popytu i obniżenie eksportu. Do czynników wpływających na tendencję spadkową należały również restrykcje importowe nałożone przez niektóre kraje w odpowiedzi na epidemię ptasiej grypy w USA, spowolnienie gospodarcze w Chinach i jego negatywny wpływ na światową gospodarkę i rynki finansowe.

5 WYKRES 5 2300 2100 1900 1700 1500 1300 1100 900 700 USD/t Światowe ceny drobiu I 2014- IX 2016 USA Brazylia Źródło: FAO Według danych FAO, w 2016 r. ceny drobiu na świecie umiarkowanie rosną. Na umocnienie się notowań brazylijskiego i amerykańskiego drobiu wpływ ma wzmożony popyt na świecie, szczególnie w Azji. Od stycznia do września br. średnia wartość jednostkowa w eksporcie elementów kurcząt z USA podwyższyła się o 6% do 998 USD/t. Notowania brazylijskie rosną nieprzerwanie od początku roku, wspierane rosnącym wywozem, zwłaszcza do Chin. We wrześniu br. średnia wartość jednostkowa w eksporcie mięsa kurcząt z Brazylii wyniosła 1656 USD/t (FOB) i była o 19% wyższa niż w styczniu br. Ceny reprezentatywne drobiu w UE (średnie ceny sprzedaży kurcząt brojlerów) w 2015 r. wyniosły 1869,9 EUR/t. i wobec 2014 r. obniżyły się o 2%. Kurczęta na rynku unijnym taniały z uwagi na niższe ceny pasz i wzrost produkcji stymulowany wyższą opłacalnością. Spadek cen utrzymał się również na początku 2016 r. W drugim kwartale br. notowania wzrosły wobec pierwszego o 1% do 1809 EUR/t, a od czerwca ponownie obniżają się. W trzecim kwartale 2016 r. średnie ceny sprzedaży wyniosły 1777 EUR/t i były o 2% niższe niż w drugim kwartale i o 1% niższe niż w pierwszym. Ceny kurcząt na rynku unijnym są w tym roku relatywnie niskie z uwagi na spadek cen pasz i wzrost produkcji stymulowany wyższą opłacalnością. WYKRES 6 1950 1930 1910 1890 1870 1850 1830 1810 1790 1770 1750 EUR/t Ceny drobiu w UE w 2015 r. i 3 kwartałach 2016 r. Źródło: Komisja Europejska

6 II. SYTUACJA NA NAJWAŻNIEJSZYCH RYNKACH USA Stany Zjednoczone są największym na świecie producentem mięsa drobiu oraz drugim jego konsumentem i eksporterem. Według październikowych prognoz FAO, w 2016 r. amerykańska produkcja drobiu wzrośnie wobec 2015 r. o 2,6% do 21,8 mln ton, a konsumpcja zwiększy się o 2,6% do 18,4 mln ton. Ekspansji poziomu wytwarzania sprzyjać będą niższe ceny pasz, po bardzo dobrych zbiorach. W 2016 r. odbuduje się również amerykański wywóz drobiu (+3% do 3,6 mln ton), pomimo kontynuacji rosyjskiego embarga, stosunkowo silnej pozycji dolara oraz utrzymywania w mocy przez niektóre kraje (np. Chiny) restrykcji importowych z powodu ptasiej grypy w USA w 2015 r. USDA przewidywał w październiku br., że w 2016 r. produkcja mięsa kurcząt w USA wzrośnie o 1,7% w skali roku do 18,3 mln ton, a krajowe spożycie zwiększy się o 1,9% do 15,4 mln ton. W pierwszych siedmiu miesiącach br. produkcja wzrosła o 2%. W 2016 r. amerykański eksport mięsa z kurcząt odbuduje sie o ok. 4% do niespełna 3 mln ton. W 2015 r. wysyłki spadły gwałtownie o 13,4% w skali roku do 2,9 mln ton, czyli poziomu najniższego od 2007 r. Głównym powodem było wprowadzenie restrykcji importowych przez ponad 50 partnerów handlowych. Najbardziej dotkliwy zakaz importu wszelkich produktów z drobiu i jaj z USA wprowadziły Chiny i zakaz ten utrzymywany jest do tej pory. Chiny są kluczowym rynkiem zbytu dla amerykańskiego mięsa kurcząt, indyków i kaczek, głównie tańszych elementów np. łapek czy lotek skrzydeł, które nie znajdują zbytu w USA. Inni odbiorcy (np. Meksyk, Kanada, Hongkong i Korea Płd.) wprowadzali jedynie częściowe zakazy importu na drób pochodzący z 16 stanów USA dotkniętych chorobą (lub hrabstw w tych stanach), zezwalając na przywóz z pozostałych części kraju. Restrykcje spowodowały zmiany kierunków importu, np. do Chin zaczęło trafiać więcej drobiu z Ameryki Płd. i UE. Oprócz zakazów importu spowodowanych ptasią grypą, na spadek wywozu mięsa kurcząt z USA w 2015 r. wpłynęło również rosyjskie embargo importowe z sierpnia 2014 r., silna pozycja dolara amerykańskiego oraz trudności płatnicze w wielu krajach importujących drób np. w Angoli i Kongo. Słabnący brazylijski real także był czynnikiem zmniejszającym konkurencyjność amerykańskiego drobiu wobec brazylijskiego. Amerykański drób jest mniej konkurencyjny od brazylijskiego na rynkach bliskowschodnich ze względu na niewielką ilość zakładów, które mogą dostarczać certyfikowane produkty halal. Konkurencyjność amerykańskiego drobiu będzie w tym roku nadal ograniczać silny dolar. TABELA 2 Produkcja, spożycie i eksport mięsa kurcząt w USA (mln ton) 2014 2015 2016-P % 2017-P % Produkcja 17,31 17,97 18,28 1,7% 18,69 2,2% Spożycie krajowe 14,04 15,09 15,38 1,9% 15,66 1,8% Eksport 3,31 2,87 2,98 3,9% 3,13 5,0% Źródło: USDA; P-prognoza; dane nie obejmują eksportu łapek kurcząt W 2015 r. ceny mięsa kurcząt w USA obniżyły się ze względu na nadpodaż. W amerykańskim wywozie mięsa kurcząt przeważa ciemne mięso (ćwiartki, udka), które ma 85% udziału w całkowitym wolumenie. Utrata rynku rosyjskiego i spadek wywozu do innych odbiorców przyczyniły się do problemów ze zbytem tych elementów i spadku cen. W pierwszym półroczu br. ceny amerykańskie podwyższyły się o 15%, po czym w III kwartale ponownie spadły o 8%. Według USDA, w 2017 r. produkcja mięsa kurcząt brojlerów w USA wzrośnie o 2,2% do 18,7 mln ton, a spożycie zwiększy się o 1,8% do 15,7 mln ton. Na 2017 r. USDA prognozuje również dalszą, 5% odbudowę amerykańskiego eksportu mięsa kurcząt do 3,1 mln ton. Wiele będzie zależało od stopniowego przywracania importu z USA przez kraje, które wprowadziły restrykcje związane z ptasią grypą, a także od braku nowych ognisk zakażeń. Przewiduje sie również wzrost dostaw do RPA w ramach bezłowego kontyngentu na dostawy 65 tys. ton mięsa kurcząt z kością. Jest to rezultat bilateralnego porozumienia ze stycznia br., na mocy którego amerykańscy producenci drobiu wznowili eksport swoich produktów do RPA..

7 TABELA 3 Eksport mięsa kurcząt z USA (tys. ton) Kierunek I-VIII 2015 I-VIII 2016 % zmiana Meksyk 447,2 433,5-3% Tajwan 125,5 114,2-9% Kanada 120,6 107,2-11% Kuba 75,7 101,6 34% Hongkong 91,9 98,2 7% Gwatemala 66,0 78,8 19% Wietnam 54,9 62,8 14% Filipiny 46,1 62,1 35% Angola 93,9 59,0-37% Pozostali 846,8 844,6 0% Ogółem 1 968,6 1 961,9-0,3% Źródło: USDA Od stycznia do sierpnia br. wysyłki mięsa kurcząt z USA były jeszcze o 0,3% niższe niż przed rokiem i wyniosły ok. 1,96 mln ton. Spadek wynikał z wprowadzenia zakazów importu przez niektóre kraje po pojawieniu się nowego ogniska ptasiej grypy w stanie Indiana w styczniu br. BRAZYLIA W 2016 r. produkcja mięsa kurcząt w Brazylii wzrośnie o 3,5% do 13,6 mln ton, a w 2017 r. o kolejne 3,5% do 14,1 mln ton, głównie dzięki zwiększonemu zapotrzebowaniu z rynków zagranicznych, szczególnie Chin. Głównymi czynnikiem niepewności pozostają ceny pasz oraz wahania kursu reala brazylijskiego. Zbiory kukurydzy w tym roku były niezadawalające z uwagi na suszę. Doprowadziło to do wzrostu cen tego ziarna o 88% i do obniżenia cen w imporcie spoza bloku Mercosur, np. z USA. Ponadto miejscowe władze rozpoczęły sprzedaż kukurydzy z zapasów interwencyjnych. W ciągu ostatnich 12 miesięcy średnie koszty produkcji brojlerów wzrosły o ponad jedną trzecią, głównie ze względu na wyższe ceny kukurydzy i śruty sojowej. Z drugiej strony, aprecjacja krajowej waluty o 20% w pierwszym kwartale br. pomogła producentom obniżyć inne koszty, np. zakupu piskląt czy witamin. W 2017 r. spożycie mięsa kurcząt w Brazylii powinno wzrosnąć o 2% do 9,7 mln ton z uwagi na spodziewany wzrost gospodarczy i spadek inflacji. Wzrośnie konkurencja ze strony wołowiny, ponieważ maleje różnica cen między tymi dwoma gatunkami mięsa. TABELA 4 Produkcja, spożycie i eksport mięsa kurcząt w Brazylii (mln ton) 2014 2015 2016-P % 2017-P % Produkcja 12,69 13,15 13,61 3,5% 14,08 3,5% Spożycie krajowe 9,14 9,31 9,50 2,0% 9,70 2,1% Eksport 3,56 3,84 4,11 7,0% 4,39 6,7% Źródło: USDA; P- prognoza; dane nie obejmują eksportu łapek kurcząt W 2016 r. Brazylia będzie już drugi rok z rzędu największym na świecie eksporterem drobiu, zastępując dotychczasowego lidera USA. Wysyłki wzrosną w tym roku o 7% do 4,1 mln ton, a w 2017 r. zwiększą się prawdopodobnie o 6,7% do 4,4 mln ton. Będzie to przede wszystkim zasługą coraz wyższego zapotrzebowania ze strony Chin, UE i nowo otwartych rynków zbytu. Brazylia może obecnie eksportować mięso kurcząt do 158 krajów, jednak 65% wysyłek trafia tylko do siedmiu z nich Chin, UE, Hongkongu, Japonii, Arabii Saudyjskiej, RPA i Zjednoczonych Emiratów Arabskich. Prowadzone są rozmowy nad zwiększeniem dostępu do innych rynków, m.in. do Indonezji. Eksport stanowi ponad 30% brazylijskiej produkcji drobiu (wobec zaledwie 16% amerykańskiej), stąd też jego kluczowe znaczenie dla rozwoju krajowego sektora drobiarskiego. W pierwszym półroczu br. dostawy brazylijskiego drobiu do Chin znacznie wzrosły (+40%), ze względu na spadek dostaw z USA, spowodowany ptasią grypą. Zwiększyły się także wysyłki do Egiptu, Iraku, Japonii i Zjednoczonych Emiratów Arabskich. Coraz więcej brazylijskich zakładów jest również uprawnionych do

8 wysyłek do Chin do końca roku ich liczba może wzrosnąć do 40. Brazylijskie łapki kurcząt są bardzo konkurencyjne na chińskim rynku. Handlowcy przewidują, że w 2016 r. Chiny staną się drugim odbiorcą mięsa kurcząt z Brazylii, wyprzedzając Japonię. Największym rynkiem zbytu pozostanie nadal Arabia Saudyjska, pomimo spadku cen ropy, jednak tempo wzrostu eksportu osłabnie ze względu na nadpodaż po rekordowo wysokich wysyłkach w roku ubiegłym. Zmniejszy się wywóz do Hongkongu ze względu na większy udział w rynku chińskim. Meksyk jest bardzo obiecującym rynkiem zbytu, z potencjałem importowym ponad 200 tys. ton rocznie. Brazylia jest obecnie największym eksporterem mięsa drobiowego do Republiki Południowej Afryki (RPA). Nowymi rynkami zbytu są także Pakistan, Malezja i Birma. Brazylia jest od ponad dwóch dekad największym dostawcą mięsa kurcząt do Arabii Saudyjskiej, a w 2015 r. miała 82% udział w rynku. W pierwszym półroczu br. wysyłki na rynek saudyjski wzrosły o 6% do 380 tys. ton, co stanowiło 85% udział. Pomimo, że rynki bliskowschodnie (z Arabią Saudyjską na czele) pozostaną najważniejsze dla brazylijskiego eksportu drobiu, w 2017 r. dostawy do Chin będą miały największą dynamikę wzrostu Brazylijskie stowarzyszenie producentów białka zwierzęcego (ABPA) domaga się uzyskania dodatkowego kontyngentu importowego UE na drób w wysokości 400-700 tys. ton w ramach przyszłej umowy UE- Mercosur. Wstępna propozycja UE w zakresie wysokości kontyngentu wynosi 78 tys. ton. Obecnie brazylijskie produkty drobiowe stanowią jedynie 4% unijnego spożycia. W zamian za powiększenie kwoty na drób, Brazylia oferuje UE zwiększenie unijnego eksportu dla produktów mleczarskich, wina, wódek oraz produktów przetworzonych wysokiej jakości. CHINY Chiny są obecnie drugim na świecie producentem drobiu i trzecim producentem mięsa kurcząt. Są też największym konsumentem drobiu ogółem i drugim konsumentem mięsa kurcząt. Według prognoz USDA, w 2016 r. produkcja mięsa kurcząt w Państwie Środka spadnie o 5% do 12,7 mln ton z uwagi na problemy z odbudową stad zarodowych kurcząt brojlerów. Chiny są uzależnione od importu stad zarodowych białych kurcząt, głównie z USA, które mają ok. 90% udział w całkowitym przywozie. Pozostałe ilości sprowadzane są z Francji i Nowej Zelandii. Na początku 2015 r. Chiny wprowadziły zakaz importu drobiu z USA z uwagi na ptasią grypę. Jesienią 2015 r. podobne restrykcje zostały zastosowane również wobec Francji, również z powodu ptasiej grypy. Od tego czasu jedynie Nowa Zelandia, Hiszpania i kilku drobnych dostawców mogło eksportować stada zarodowe kurcząt brojlerów do Chin, jednak nie zaspokajało to zapotrzebowania. TABELA 5 Produkcja, spożycie i handel mięsem kurcząt w Chinach (mln ton) 2014 2015 2016-P % 2017-P % Produkcja 13,00 13,40 12,70-5,2% 11,50-9,4% Spożycie krajowe 12,83 13,27 12,72-4,2% 11,71-7,9% Eksport 0,43 0,40 0,40-1,5% 0,35-12,7% Import 0,26 0,27 0,41 53,0% 0,55 34,1% Źródło: USDA; P-prognoza; dane nie obejmują handlu łapkami kurcząt W 2016 r. spożycie mięsa kurcząt w Chinach obniży się prawdopodobnie o 4% do 12,7 mln ton w ślad za spadkiem produkcji i wzrostem cen. Na niższą konsumpcję wpływ ma również zmniejszenie liczby stołówek pracowniczych, co jest efektem zamykania wielu fabryk i przenoszenia produkcji do krajów o niższych kosztach pracy. W 2017 r. spożycie może obniżyć się o 8% do 11,7 mln ton. Średnie ceny detaliczne mięsa kurcząt na rynku chińskim w okresie od stycznia do maja br. wzrosły o 1,1% do 19,2 CNY/kg. USDA przewiduje, że w 2016 r. chiński import mięsa kurcząt (bez łapek) wzrośnie o ponad połowę do 410 tys. ton, a w 2017 r. zwiększy się o ponad jedną trzecią do 550 tys. ton. Gwałtowny wzrost przywozu jest skutkiem zmniejszenia krajowej produkcji. W pierwszym półroczu 2016 r. przywóz mięsa kurcząt do Państwa Środka wzrósł o jedną trzecią w skali roku do ok. 260 tys. ton. Z uwagi na restrykcje wobec USA z powodu ptasiej grypy, wysyłki mięsa kurcząt do Państwa Środka zwiększyły w tym roku Brazylia, Argentyna i Chile. Największym dostawcą była Brazylia, skąd pochodziło 86% całkowitego importu (220 tys. ton), a dostawy wzrosły o 62%. Ekspansja Brazylii na rynku chińskim to efekt zatwierdzenia do wysyłek dodatkowych zakładów oraz deprecjacji reala.

9 Poza restrykcjami spowodowanymi ptasia grypą, w sierpniu br. Chiny przedłużyły na kolejne 5 lat cła antysubsydyjne i antydumpingowe w imporcie mięsa kurcząt z USA. Decyzja jest wynikiem dochodzenia przeprowadzonego po upływie terminu obowiązywania poprzednich ceł, czyli w 2015 r. Wysokość cen antysubsydyjnych pozostanie na poziomie 4%, a antydumpingowe wyniosą w granicach 46,6-73,8%. Chiński eksport mięsa kurcząt w 2016 r. spadnie o 1,5% do 395 tys. ton, a w 2017 r. obniży się o 13% do 345 tys. ton w wyniku spadku produkcji i wzrostu cen. Zmniejszą się głównie dostawy do najważniejszego odbiorcy Japonii, ze względu na obawy dotyczące bezpieczeństwa chińskich produktów. Kolejnymi rynkami zbytu będą Hongkong i Malezja. Chiński eksport drobiu do UE ogranicza się obecnie do produktów przetworzonych, ze względu na wysokie cła wobec innych produktów. W pierwszej połowie br. wysyłki mięsa kurcząt z Chin wzrosły o 2%, głównie dzięki konkurencyjności produktów świeżych i schłodzonych na rynku Hongkongu. UNIA EUROPEJSKA Według Krótkoterminowej prognozy produkcji upraw polowych, mięsa i mleka w UE, opracowanej przez Komisję Europejską w październiku br., produkcja wewnętrzna brutto mięsa drobiu w UE w 2016 r. wzrośnie w skali roku o 4% do 14,3 mln ton, a w 2017 r. o 1,2% do 14,5 mln ton. Ekspansji poziomu wytwarzania sprzyjają relatywnie niskie ceny pasz, dzięki kolejnym korzystnym zbiorom na świecie, co zwiększa konkurencyjność i opłacalność produkcji, pomimo spadku cen detalicznych mięsa kurcząt na początku tego roku. W pierwszym półroczu 2016 r. unijna produkcja mięsa drobiu zwiększyła się o 6%. Produkcja wzrosła w większości państw liczących się na unijnym rynku drobiu, a najbardziej w Polsce (+15%), która jest obecnie największym producentem w UE. Wysokie wzrosty zanotowały również Hiszpania (+8%), Włochy (+6%), Holandia (+5%) i Wielka Brytania (+4%). Odbudowa stad drobiu we Francji, po działaniach zapobiegawczych wprowadzonych na początku roku w związku z ptasią grypą, nie znalazła jeszcze odzwierciedlenia w liczbie ubojów. Sytuacja ulegnie prawdopodobnie poprawie w drugiej połowie roku. Na szczeblu unijnym, produkcja drobiu powinna w drugim półroczu nadal wzrastać, świadczą o tym wysokie miesięczne wstawienia kurcząt do tuczu. W 2016 r. unijna konsumpcja drobiu wzrośnie prawdopodobnie o 3,4% do 13,7 mln ton tj. do 26,8 kg na jednego mieszkańca. Komisja przewiduje, że spożycie drobiu w UE w 2017 r. zwiększy się już tylko o 1,2% do 13,9, czyli przeciętnie do 27,1 kg na jednego mieszkańca. Skala wzrostu spożycia będzie niższa niż w poprzednich latach, ponieważ rynek staje się coraz bardziej nasycony. Konkurencyjność cenowa w porównaniu z mięsem czerwonym oraz wzrost produkcji będą nadal faworyzowały mięso drobiu. TABELA 6 Bilans mięsa drobiu w UE (mln ton w ekwiwalencie wagi tuszy) Wyszczególnienie 2012 2013 2014 2015-S % zmiana 2016-P % zmiana 2017-P % zmiana Produkcja brutto 12,703 12,792 13,280 13,780 3,8% 14,324 3,9% 14,502 1,2% Import 0,841 0,791 0,821 0,852 3,8% 0,895 5,0% 0,912 1,9% Eksport 1,306 1,293 1,331 1,346 1,1% 1,480 10,0% 1,510 2,0% Spożycie 12,229 12,282 12,761 13,277 4,0% 13,730 3,4% 13,896 1,2% Spożycie/mieszk. w kg 24,1 24,2 25,1 26,0 3,7% 26,8 3,0% 27,1 1,1% Źródło: Komisja Europejska, październik 2016 r.; S-szacunek, P-prognoza Według prognoz Amerykańskiego Departamentu Rolnictwa (USDA), produkcja mięsa kurcząt brojlerów w UE będzie nadal rosła, zarówno w 2016 r., jak i w 2017 r., głównie dzięki zwiększonemu zapotrzebowaniu eksportowemu i w mniejszym stopniu wewnętrznemu. W 2016 r. UE wyprodukuje łącznie ok. 11 mln ton mięsa kurcząt, o 2,4% więcej niż w 2015 r. Podobna tendencja utrzyma się również w 2017 r., gdy produkcja wzrośnie prawdopodobnie o 2,1% do 11,3 mln ton. Amerykanie przewidują, że spożycie mięsa kurcząt w UE w tym i przyszłym roku zwiększy się po 2%. Jest ono gatunkiem mięsa, którego konsumpcja najmniej ucierpiała na skutek spowolnienia gospodarczego w Europie. Sprzedaż tańszych elementów mięsa kurcząt wzrosła szybciej niż sprzedaż elementów droższych, jak piersi czy całe tusze.

10 TABELA 7 Bilans mięsa kurczat brojlerów w UE (mln ton) 2014 2015 2016 % 2017-P % Produkcja 10,45 10,81 11,07 2,4% 11,30 2,1% Spożycie wewnętrzne 10,03 10,36 10,57 2,0% 10,79 2,0% Eksport 1,13 1,18 1,25 6,2% 1,28 2,0% Import 0,71 0,73 0,75 3,0% 0,76 1,3% Źródło: USDA; P- prognoza; dane nie obejmują eksportu łapek kurcząt Komisja Europejska prognozuje, że w 2016 r. eksport mięsa drobiu z UE wzrośnie aż o 10% do rekordowych 1,48 mln ton. Według USDA, w 2016 r. unijny eksport mięsa kurcząt zwiększy się o 6,2% do 1,25 mln ton, pomimo rosyjskiego embarga na import żywności z sierpnia 2014 r. oraz spadku wywozu francuskich mrożonych tuszek brojlerów na Bliski Wschód. Wpływ na to miała stagnacja popytu w Arabii Saudyjskiej oraz sytuacja polityczna w Jemenie. Wysyłki rosły jednak głównie ze względu na silny popyt ze strony krajów Azji i Afryki Subsaharyjskiej. Konkurencyjności unijnego mięsa kurcząt, zwłaszcza tańszych elementów z kością i mięsa odkostnionego mechanicznie (np. na RPA, Beninu, Ghany, Malezji i na Filipiny), sprzyja obniżenie kosztów produkcji dzięki spadkowi cen zbóż. W ciągu pierwszych ośmiu miesięcy tego roku unijny eksport drobiu wzrósł o 9,3% do ponad 1 mln ton. Wartość wywozu była jednak o 9% niższa niż przed rokiem i wyniosła 1,258 mld EUR. Największymi unijnymi eksporterami drobiu do krajów trzecich były Holandia, Francja i Polska, a główne rynki zbytu to RPA, Filipiny, Benin, Arabia Saudyjska, Hongkong i Ukraina. O wysokim wzroście wywozu do RPA zadecydowała informacja o możliwości wprowadzenia niedługo przez tamtejsze władze środków ochronnych w imporcie unijnego drobiu. Zastosowanie tych restrykcji może znacznie obniżyć unijny eksport na rynek południowoafrykański na korzyść dostawców z USA, którzy zaczęli w tym roku wykorzystywać nowy kontyngent importowy RPA na 65 tys. ton elementów kurcząt z kością. Wysyłki drobiu z UE do Beninu obniżyły się znacznie z uwagi na obawy dotyczące reeksportu towarów unijnych do Nigerii przez Benin. Spadł w tym roku również unijny eksport drobiu do Arabii Saudyjskiej, co jest spowodowane konkurencją brazylijskich produktów na tym rynku. Rosną natomiast dostawy do Hongkongu, głównie mrożonych łapek kurcząt TABELA 8 Kierunki eksportu drobiu z UE (tys. ton) Kraj przeznaczenia I-VIII 2016 I-VIII 2015 % zmiana RPA 176 791 131 525 34% Filipiny 85 132 61 708 38% Benin 83 112 104 507-20% Arabia Saudyjska 79 796 90 220-12% Hongkong 79 354 56 079 42% Ukraina 65 233 48 700 34% Ghana 50 105 46 800 7% Wietnam 23 681 18 700 27% Malezja 22 715 18 500 23% Kongo 21 987 23 100-5% Rosja 764 735 4% Pozostałe kraje 351 039 350 814 0% Ogółem 1 039 709 951 388 9,3% Źródło: Komisja Europejska, dane w wadze poubojowej, X 2016 r. Według Komisji, w 2017 r. wysyłki drobiu z UE zwiększą się prawdopodobnie już tylko o 2% do 1,51 mln ton, ze względu na silną konkurencję na rynkach zagranicznych ze strony dostawców brazylijskich i amerykańskich. USDA prognozuje 2% wzrost unijnego eksportu mięsa kurcząt do 1,28 mln ton. Na poziom wywozu do RPA może mieć wpływ ewentualne nałożenie przez tamtejsze władze 37% ceł w imporcie mięsa kurcząt z kością z UE oraz przywrócenie dostaw z USA. Komisja przewiduje, że unijny import drobiu wzrośnie prawdopodobnie w tym roku o 5% do ok. 900 tys. ton, a w 2017 r. zwiększy się o niespełna 2% do 912 tys. ton. Według USDA, w 2016 r. import mięsa kurcząt do

11 UE wzrośnie o 3% do 750 tys. ton, a w 2017 r. o 1,3% do ok. 760 tys. ton. Największymi dostawcami pozostaną Brazylia, Tajlandia i Ukraina. Od 2012 r. rośnie import tajskich solonych, mrożonych elementów kurcząt na rynek unijny, kosztem dostaw z Brazylii. Jakość tajskich produktów lepiej odpowiada preferencjom unijnych importerów pod względem łatwości przetwarzania. Podpisanie umowy o wolnym handlu między UE a Ukrainą w 2014 r. przyczyniło się natomiast do wzrostu eksportu ukraińskiego mięsa kurcząt na rynek unijny. W 2016 r. przywóz wyniesie ok. 35 tys. ton w ramach kontyngentu bezcłowego. Ukraina stanie się tym samym trzecim dostawcą mięsa kurcząt do UE. Ukraińskie mięso jest konkurencyjne cenowo ze względu na niskie koszty pasz i pracy, wspierane dewaluacją hrywny. Głównymi unijnymi importerami mięsa kurcząt z Ukrainy są Holandia i Niemcy. Do pozostałych dostawców mięsa kurcząt do UE należą Chiny i Chile. Z Państwa Środka sprowadzane są do UE wyłącznie produkty gotowane i przetworzone. Od października 2015 r. ceny drobiu w UE są relatywnie niskie i pozostają poniżej poziomu 185 EUR/100 kg. We wrześniu br. notowania spadły do 176,6 EUR/100 kg z uwagi na obfitą podaż i były o 7% niższe od ubiegłorocznych. W skali miesiąca ceny kurcząt obniżyły się w 12 państwach członkowskich UE, w największym stopniu w Polsce (-10% do 119,3 EUR/100 kg) i w Portugalii (-9%). Ceny polskich kurcząt stanowiły 68% średniej unijnej i były jednymi z najtańszych w całym ugrupowaniu (po irlandzkich). W 13 krajach kurczęta we wrześniu podrożały, najbardziej we Włoszech (+5%). Najwięcej za kurczęta płacono tradycyjnie w Niemczech i Szwecji (260-266 EUR/100 kg). Największe spadki cen w skali roku miały miejsce w Irlandii (-46%), we Włoszech (-19%), Portugalii (-12%) oraz w Polsce, Holandii i Hiszpanii (-10%). WYKRES 7 Źródło: Komisja Europejska ROSJA W 2016 r. produkcja mięsa kurcząt w Rosji wzrośnie o 4,2% w skali roku do 3,75 mln ton, a w 2017 r. zwiększy się już tylko nieznacznie o 0,5% do 3,77 mln ton. Dynamika produkcji przemysłowej osłabnie po dwóch dekadach sukcesywnego wzrostu, co jest konsekwencją nasycenia rynku i zrównoważenia popytu i podaży. Rosnące koszty operacyjne i drogie kredyty obniżają marże producenckie i zmuszają producentów do poszukiwania nowych rynków zbytu. W 2017 r. w rosyjskim sektorze drobiarskim będzie nasilała się konkurencja, poziom wytwarzania zwiększy dwadzieścia największych zakładów produkcyjnych, które będą miały coraz większy udział w rynku. Mniejsze gospodarstwa będą opuszczały branżę z uwagi na problemy finansowe. W 2016 r. miały miejsce rekordowe zbiory pszenicy w Rosji, co sprzyja zwłaszcza zintegrowanym gospodarstwom produkcyjnym. Wzrost poziomu wytwarzania jest również stymulowany embargiem importowym Rosji z sierpnia 2014 r. wobec produktów spożywczych z krajów zachodnich. Konkurencyjności rosyjskiego mięsa drobiu sprzyjało także w tym roku osłabienie rubla. Krajowe spożycie mięsa kurcząt

12 wzrośnie w 2016 r. o 1% do 3,835 mln ton, a w 2017 r. już tylko o 0,1% do 3,84 mln ton. Mięso kurcząt będzie musiało konkurować na rosyjskim rynku coraz bardziej z taniejącą wieprzowiną i rosnącą podażą mięsa z indyków. Z uwagi na przedłużenie embarga importowego wobec dostawców zachodnich, rosyjski import mięsa kurcząt obniży się w tym roku o 12% do 220 tys. ton, a w 2017 r. nie ulegnie większej zmianie. TABELA 9 Produkcja, spożycie i handel mięsem kurczat w Rosji (mln ton) 2014 2015 2016-P % 2017-P % Produkcja 3,26 3,60 3,75 4,2% 3,77 0,5% Spożycie krajowe 3,66 3,80 3,84 0,9% 3,84 0,1% Import 0,46 0,25 0,22-12,0% 0,22 0,0% Eksport 0,04 0,07 0,13 83,1% 0,15 15,4% Źródło: USDA; P- prognoza; dane nie obejmują łapek kurcząt Według lokalnych władz, jeśli rosyjski eksport drobiu nie będzie dynamicznie rozwijał się, trzeba będzie rozważyć wprowadzenie polityki ograniczenia krajowej produkcji. Ma to zapobiec nadpodaży i spadkowi cen na rosyjskim rynku drobiu. W 2016 r. eksport mięsa kurcząt z Rosji zwiększy się o ponad 80% do 130 tys. ton, a w 2017 r. tempo wzrostu obniży się do 15%. Wartość wywozu wyrażona w dolarach wzrośnie prawdopodobnie w mniejszym stopniu niż wolumen z uwagi na silną konkurencję na rynkach bliskowschodnich i azjatyckich. W pierwszym półroczu 2016 r. Rosja wyeksportowała ok. 57 tys. ton mięsa drobiu, dwukrotnie więcej niż w tym samym okresie roku ubiegłego (28,7 tys. ton). Głównymi odbiorcami są nadal kraje należące do byłego Związku Radzieckiego (np. Kazachstan, Ukraina, Kirgistan, Białoruś), jednak wzrosły również dostawy na inne rynki zbytu np. do Hongkongu, Wietnamu, Zjednoczonych Emiratów Arabskich. Jeszcze niedawno Rosja była największym na świecie importerem mięsa drobiu, a w ostatnich latach stała się konkurencyjnym producentem. Pojawienie się na rynku dużych, zintegrowanych zakładów produkcyjnych np. Cherkizowo, umożliwiło produkcję mięsa kurcząt po niskich cenach, spełniającego jednocześnie wymogi zagranicznych odbiorców. Po zidentyfikowaniu możliwości eksportu na Bliski Wschód, największe rosyjskie zintegrowane zakłady instalują linie produkcyjne mięsa halal. Dzięki temu, Rosjanie rozpoczęli już wysyłki mięsa kurcząt do Zjednoczonych Emiratów Arabskich, Bahrajnu i Jordanii. Niektóre zakłady produkcyjne zwiększają wywóz, w szczególności Cherkizowo, który w sierpniu br. skierował pierwsze partie mięsa kurcząt do Egiptu i Tanzanii. Poza dostosowaniem do wymogów halal, Cherkizowo chce sprostać również zapotrzebowaniu rynku egipskiego, produkując mniejsze brojlery o wadze 1-1,2 kg. Cherkizowo planuje także ekspansję na inne rynki bliskowschodnie oraz do Azji Południowo-Wschodniej i Afryki. W ciągu 3 najbliższych lat eksport ma stanowić 20% całkowitych dochodów kompleksu. Zdaniem ekspertów jednak, Rosja nie zrobiła jeszcze dużego postępu w zakresie wzrostu eksportu na duże rynki zbytu. Prowadzone są rozmowy z Chinami, jednak w ciągu najbliższych 10-15 lat wysyłki na ten rynek nie zwiększą się prawdopodobnie znacząco. Eksperci twierdzą również, że rozwój eksportu drobiu z Rosji jest niepewny z uwagi na sytuację geopolityczną oraz brak doświadczenia rosyjskich firm w zakresie promocji swoich produktów na rynkach zagranicznych. TAJLANDIA Tajlandia jest obecnie dziesiątym na świecie producentem mięsa kurcząt i czwartym eksporterem, jednym z najważniejszych dostawców gotowanych produktów z mięsa kurcząt do Japonii i Unii Europejskiej. USDA prognozuje, że w 2016 r. produkcja mięsa kurcząt w Tajlandii wzrośnie o 5% do 1,78 mln ton, a w 2017 r. zwiększy się o kolejne 6% do 1,89 mln ton. Rozwojowi produkcji sprzyjają niższe ceny pasz oraz wzmożony popyt eksportowy. W grudniu 2014 r. tajskie władze wprowadziły zakaz importu materiału genetycznego z USA z powodu ptasiej grypy, co poskutkowało osłabieniem tempa wzrostu produkcji w roku ubiegłym. Zdołano jednak znaleźć alternatywnych dostawców, stada zarodowe kurcząt sprowadzano m. in. z Francji, Holandii i Danii. Zgodnie z tendencją na rynku światowym, krajowe ceny kukurydzy w Tajlandii w okresie od stycznia do lipca br. obniżyły się o 7%. Spadły również notowania maczki rybnej, wzrosły natomiast koszty zakupu piskląt z uwagi na zwiększone zapotrzebowanie stymulowane korzystnymi cenami żywca rzeźnego.

13 W ciągu pierwszych siedmiu miesięcy br. średnie koszty produkcji kurcząt ogółem obniżyły się o 9%, opłacalność producentów wzrosła. Spożycie mięsa kurcząt w Tajlandii w 2016 r. zwiększyło się o 3%, a w 2017 r. podwyższy się o dalsze 4-5%, co odzwierciedla tendencję w przemyśle turystycznym oraz spodziewaną odbudowę stanu gospodarki. Średnie ceny detaliczne piersi kurcząt w pierwszym półroczu br. obniżyły się o 7% wraz ze spadkiem cen w eksporcie tych elementów na rynek unijny. W tym samym czasie ceny detaliczne i eksportowe ćwiartek kurcząt wzrosły ze względu na wzmożony popyt ze strony Japonii. Eksperci szacują, że w ciągu najbliższych 5 lat spożycie mięsa kurcząt w restauracjach szybkiej obsługi w Tajlandii będzie rosło o 4-5% rocznie. TABELA 10 Produkcja, spożycie i eksport mięsa kurcząt w Tajlandii (mln ton) 2014 2015 2016-P % 2017-P % Produkcja 1,57 1,70 1,78 4,7% 1,89 6,2% Spożycie 1,05 1,08 1,12 3,7% 1,15 2,7% Eksport 0,55 0,62 0,67 7,7% 0,71 6,0% Źródło: USDA; P- prognoza; dane nie obejmują eksportu łapek kurcząt Według prognoz USDA, tegoroczny eksport mięsa kurcząt z Tajlandii wzrośnie o 8% do 670 tys. ton, a w 2017 r. o 6% do 710 tys. ton, stymulowany głównie popytem z Japonii. Około 70% wolumenu wywozu będą stanowiły produkty przygotowane termicznie. W pierwszym półroczu br. tajski eksport mięsa kurcząt wzrósł o 11% w skali roku do 322 tys. ton, w tym do Japonii o 11%, do UE o 5% i na inne rynki o 6%. Udział Japonii w tajskim eksporcie mięsa kurcząt zwiększył się z 47% do 48%, a udział UE obniżył się z 33% do 31%.W strukturze towarowej wywozu największy wzrost dotyczył produktów niegotowanych (+14%). Jeśli ceny obu ofert są zbliżone, japońscy importerzy preferują tajskie produkty z kurcząt od brazylijskich. Oznacza to, że wzrost wartości reala brazylijskiego w stosunku do dolara amerykańskiego na początku 2016 r. przyczynił się do zwiększenia konkurencyjności tajskiego mięsa kurcząt na rynku japońskim, co zostało odzwierciedlone w zwyżce wywozu. Tempo wzrostu eksportu do UE jest stosunkowo niskie ze względu na ograniczenie kontyngentem oraz rosnącą konkurencyjność na rynku unijnym ze strony dostawców z krajów Europy Wschodniej. Od 2009 r. Tajlandia bezskutecznie wnioskuje do UE o zwiększenie kontyngentu importowego na gotowane mięso z kurcząt. Obecny poziom (160,033 tys. ton rocznie) jest od 2008 r. w całości wykorzystywany i ogranicza możliwości tajskich eksporterów. Ceny eksportowe tajskich produktów z kurcząt na rynku japońskim wzrosły w tym roku gwałtownie z uwagi na aprecjację reala brazylijskiego wobec dolara oraz ograniczenie dostaw z Chin do Japonii. Ceny eksportowe CIF tajskich pieczonych udek bez kości, jednego z ważniejszych gotowanych produktów sprzedawanych do Japonii, wzrosły od początku roku o 13-18% do 4500-4700 USD/t. Ceny mrożonych, surowych udek bez kości podwyższyły się o 11-14% do 3100-3200 USD/t. Jedocześnie, ceny eksportowe CIF tajskich duszonych piersi kurcząt bez kości i skóry, głównego produktu wysyłanego do UE, spadły o 15-17% do 3500-4000 USD/t ze względu na deprecjację euro oraz konkurencję na rynku unijnym. Ceny CIF surowych piersi kurcząt bez kości wysyłanych do UE obniżyły się w tym czasie o 4% do 2400-2500 USD/t. ARGENTYNA Według danych USDA, w 2016 r. produkcja mięsa kurcząt w Argentynie wzrośnie o 1% do 2,1 mln ton, a w 2017 r. zwiększy się o 3% do 2,17 mln ton. Ekspansji wytwarzania będzie głównie sprzyjał rosnący popyt eksportowy, co jest wynikiem starań Argentyny w kierunku otwarcia nowych rynków zbytu. Krajowy rynek drobiu jest już bowiem jednak bliski nasycenia, a spożycie zwiększa się w niewielkim stopniu. Koszty produkcji kurcząt w Argentynie w 2016 r. wzrosły z uwagi na inflację oraz zmianę polityki w sektorach zbóż i roślin oleistych. W grudniu 2015 r. nowy rząd argentyński zmniejszył podatek w eksporcie soi i produktów ubocznych o 5 pp. i zniósł podatki eksportowe dla innych produktów rolnych. Wkrótce później nowe władze zniosły obowiązek uzyskiwania pozwoleń eksportowych dla zbóż i oleistych. Spowodowało to wzrost kosztów pasz o 30%, ponieważ więcej ziarna zostało wyeksportowane. Wraz ze zwiększeniem wysyłek tych surowców za granicę, krajowy przemysł drobiarski musiał więcej płacić za podstawowe komponenty paszowe, co doprowadziło do obniżenia marży producentów kurcząt. W 2017 r. koszty produkcji

14 prawdopodobnie spadną, spodziewana jest niższa inflacja oraz ceny pasz z uwagi na wzrost zbiorów kukurydzy o 30% w sezonie 2016/17. TABELA 11 Produkcja, spożycie i eksport mięsa kurcząt w Argentynie (mln ton) 2014 2015 2016-P % 2017-P % Produkcja 2,05 2,08 2,10 1,0% 2,17 3,1% Spożycie krajowe 1,77 1,89 1,96 3,7% 1,98 1,0% Eksport 0,28 0,19 0,16-17,1% 0,19 22,6% Źródło: USDA; P-prognoza; dane nie obejmują eksportu łapek kurcząt Spożycie wewnętrzne mięsa kurcząt w Argentynie w 2016 r. wyniesie 1,96 mln ton i wobec 2015 r. wzrośnie o 4%, głównie ze względu na zwyżkę cen wołowiny. W 2017 r. konsumpcja kurcząt zwiększy się prawdopodobnie o 1% do 1,98 mln ton, co odpowiada 44 kg na jednego mieszkańca rocznie. W 2016 r. eksport mięsa kurcząt z Argentyny obniży się o 17% do 155 tys. ton. Głównym powodem jest spadek sprzedaży do Wenezueli, borykającej się z kryzysem politycznym i gospodarczym. Jeszcze dwa lata temu, ponad połowa argentyńskiego wywozu mięsa drobiu trafiała do tego kraju, dzięki dwustronnej umowie o współpracy ropa za żywność. Jednak kryzys gospodarczy w Wenezueli spowodował spowolnienie handlu w roku ubiegłym i całkowite załamanie w pierwszej połowie 2016 r. W pierwszych siedmiu miesiącach br. argentyński eksport mięsa kurcząt był o 20% niższy w skali roku i wyniósł ok. 104 tys. ton. Pozytywnym sygnałem jest znaczny wzrost eksportu do Chin, które są głównym odbiorcą mięsa kurcząt z Argentyny. Jednak na większość pozostałych rynków zbytu zanotowano spadki wywozu, m.in. do RPA, Chile, Angoli, Hongkongu i Zjednoczonych Emiratów Arabskich. Argentyńscy eksporterzy spotykają się tam z silną konkurencją ze strony innych dostawców, zwłaszcza Brazylii. Sprzyjała temu dewaluacja reala brazylijskiego i znacznie niższe ceny. Ponadto nie spełniły się oczekiwania, że Argentyna skorzysta znacznie z rosyjskiego embarga importowego wobec zachodnich dostawców. Wysyłki do Rosji były niewielkie, nieznacznie wyższe niż przed rokiem, lecz znacznie niższe niż w pierwszym półroczu 2014 r. Pozycja Argentyny w światowym eksporcie mięsa drobiu obniżyła się zatem w tym roku znacząco. Miesięczne wysyłki mięsa kurcząt stanowią obecnie zaledwie połowę eksportu takich krajów jak Francja, Turcja czy Wielka Brytania i jedną czwartą wywozu z Polski. W 2017 r. prognozuje się odbudowę argentyńskiego wywozu mięsa kurcząt o 23% do 190 tys. ton. Wrosnąć mają dostawy do Chin i na nowe, nietradycyjne rynki zbytu. W ostatnich latach krajowy sektor drobiarski prowadził z pomocą rządu agresywną kampanię w celu otwarcia nowych rynków. W styczniu br. prowadzone były rozmowy z przedstawicielami UE w ramach negocjacji umowy o wolnym handlu między UE a krajami ugrupowania Mercosur. MEKSYK W 2016 r. przemysłowa produkcja mięsa kurcząt w Meksyku wzrośnie o 3% do 3,27 mln ton, a 2017 r. zwiększy się o 2% do rekordowych 3,34 mln ton. Sprzyjać temu będą niskie koszty pasz oraz wdrażanie działań zapobiegawczych przeciwko ptasiej grypie. Od końca 2015 r. w kraju nie zanotowano nowych ognisk choroby, jednak ryzyko jej wystąpienia jest nadal podwyższone. Rośne również systematycznie spożycie mięsa kurcząt, w 2016 r. zwiększy się już szósty rok z rzędu, tym razem o 3% do 4,1 mln ton, a w 2017 r. o 2% do 4,2 mln ton. Popyt na ćwiartki kurcząt i mięso odkostnione mechanicznie pozostanie wysoki, szczególnie wśród konsumentów o niskich i średnich dochodach. TABELA 12 Produkcja, spożycie i handel mięsem kurczat w Meksyku (mln ton) 2015 2016-P % 2017-P % Produkcja 3,18 3,27 3,0% 3,34 2,0% Spożycie krajowe 3,96 4,09 3,2% 4,18 2,2% Import 0,79 0,82 3,8% 0,85 3,7% Źródło: USDA; P- prognoza Meksyk jest czwartym w skali globu importerem mięsa kurcząt. Po wyjątkowo wysokim wzroście w roku ubiegłym (+9%), USDA prognozuje, że w 2016 r. meksykański przywóz zwiększy się o 3,8% do 820 tys. ton, a w 2017 r. o 3,7% do 850 tys. ton. Dominującym dostawcą pozostają od lat USA, skąd pochodzi ponad dwie

15 trzecie importu. W 2015 r. wzrósł jednak udział Chile i Brazylii. W 2013 r. władze meksykańskie wprowadziły bezcłowy kontyngent na import drobiu w wysokości 300 tys. ton rocznie. Obowiązywanie kontyngentu zostało niedawno przedłużone do 2017 r. Eksperci szacują, że w dalszej części 2016 r. i w 2017 r. na rynku meksykańskim wzrośnie konkurencja ze strony dostawców brazylijskich. TURCJA W 2016 r. produkcja mięsa kurcząt w Turcji ulegnie stagnacji z uwagi na trudności eksportowe w regionie. W 2015 r. wywóz obniżył się o 15% w skali roku, zwłaszcza na główne rynki zbytu, w tym do Iraku i Syrii. Do spadku wywozu przyczyniły się również przypadki ptasiej grypy w niektórych regionach kraju. W 2016 r. wysyłki będą jeszcze o 13% niższe i wyniosą zaledwie 280 tys. ton. W pierwszym półroczu br. wolumen wywozu był o 11% niższy w skali roku, a jego wartość spadła o 18%. Do czerwca br. Turcja nie mogła eksportować mięsa drobiu na rynek rosyjski z uwagi na konflikt polityczny. W lipcu br. Rosjanie zatwierdzili do wywozu na swój rynek 16 tureckich zakładów produkcyjnych mięsa drobiu i 20 zakładów produkcji kurcząt jednodniowych i jaj wylęgowych. Zdaniem krajowych ekspertów, Turcja jest obecnie mało konkurencyjna w zakresie produkcji drobiarskiej ze względu na brak państwowych subsydiów do produkcji i eksportu. Marże producentów są niskie, a zagraniczni inwestorzy nie chcą lokować swoich działalności w Turcji. W 2016 r. dwa największe zakłady drobiarskie w Turcji ogłosiły upadłość. Gwałtowna dewaluacja tureckiej waluty (o 21% w 2015 r.) miała znaczny wpływ na podrożenie kosztów importu pasz. TABELA 13 Produkcja, spożycie i eksport mięsa kurcząt w Turcji (mln ton) 2014 2015 2016-P % 2017-P % Produkcja 1,82 1,91 1,90 0% 1,96 3% Spożycie 1,48 1,59 1,56-2% 1,64 5% Eksport 0,38 0,32 0,28-13% 0,32 14% Źródło: USDA; P- prognoza; dane nie obejmują łapek kurcząt W 2017 r. turecka produkcja mięsa kurcząt zwiększy się prawdopodobnie o 3% do 1,96 mln ton, dzięki poprawie relacji handlowych z krajami ościennymi, zwłaszcza z Rosją. W 2017 r. wywóz do Rosji zrówna się do poziomu z 2015 r., a całkowity eksport wzrośnie prawdopodobnie o 14% do 320 tys. ton. Nowym rynkiem zbytu dla tureckiego sektora drobiarskiego stała się Arabia Saudyjska. Obecnie wysyłki na ten rynek wynoszą ok. 3 tys. ton mięsa kurcząt rocznie, jednak potencjał jest znacznie wyższy pod warunkiem sprostania konkurencji ze strony brazylijskich eksporterów. UKRAINA Po spowolnieniu w 2015 r., produkcja mięsa kurcząt brojlerów na Ukrainie powróci do trendu wzrostowego i w 2016 r. zwiększy się o niespełna 5% do ponad 1 mln ton, a w 2017 r. będzie o 4% wyższa i wyniesie rekordowe 1,05 mln ton. Ekspansji wytwarzania sprzyjać będą niskie ceny zbóż po tegorocznych zbiorach. W 2016 r. wiele dużych zakładów produkcyjnych zainwestowało w zwiększenie potencjału i unowocześniło istniejące gospodarstwa. W krajowym sektorze drobiu postępuje koncentracja produkcji, a 6 czołowych producentów kontroluje ponad 93% rynku. Największy producent MHP ma 61% udziału w całkowitym poziomie wytwarzania drobiu, a udział mniejszych producentów systematycznie zmniejsza się. TABELA 14 Produkcja, spożycie i handel mięsem kurcząt na Ukrainie (tys. ton) 2014 2015 2016-P % 2017-P % Produkcja 964 956 1010 4,8% 1050 4,0% Spożycie krajowe 853 854 860 0,8% 860 0,0% Import 56 57 65 16,1% 50-23,1% Eksport 167 159 215 28,7% 240 11,6% Źródło: USDA; P- prognoza; dane nie obejmują kurzych łapek

16 W latach 2013-2015 spożycie mięsa ogółem na Ukrainie znacznie ucierpiało ze względu na spadek dochodów ludności. Mięso kurcząt pozostaje najtańszym źródłem białka zwierzęcego, stąd też zapotrzebowanie pozostaje stabilne. Wzrosły jednak znacznie zakupy tańszych elementów i podrobów. Krajowy przemysł drobiarski woli kierować swoją produkcję na Bliski Wschód, do UE i Afryki, zamiast na zaspokojenie popytu wewnętrznego. Lukę na rynku krajowym uzupełniają dostawy tanich podrobów z Polski i Niemiec. W ciągu pierwszych 5 miesięcy br. Polska była największym dostawcą drobiu na Ukrainę z 63% udziałem w całkowitym wolumenie importu (15,3 tys. ton). Kolejne miejsca zajęły Niemcy (6,1 tys. ton 25% udział), Wielka Brytania (3%), Węgry (2%) i Litwa (1%). W 2017 r. przewiduje się jednak ograniczenie importu mięsa kurcząt na Ukrainę. Ma być to spowodowane odbudową dochodów konsumentów i wzrostem zakupów droższych gatunków mięsa. Jednocześnie ukraiński wywóz mięsa kurcząt wzrośnie w 2017 r. do rekordowo wysokiego poziomu 240 tys. ton, co pozwoli Ukrainie znaleźć się w gronie 15 największych eksporterów na świecie. Głównym odbiorcą pod względem wolumenu pozostanie Irak, natomiast dostawy do UE będą miały największą wartość. W 2017 r. Ukraina prawdopodobnie znajdzie sposób na wykorzystanie unijnego kontyngentu taryfowego na import całych tuszek kurcząt. Największy producent mięsa drobiu na Ukrainie firma MHP otworzyła w tym roku zakład przetwórczy w Holandii. Dzięki tej inwestycji ukraiński eksport do UE prawdopodobnie wzrośnie. Do tej pory unijna kwota taryfowa na całe tusze kurcząt nie była w pełni przez ukraińskich eksporterów wykorzystywana. W 2015 r. MHP wyeksportowała na rynek unijny 27 tys. ton mięsa drobiu.

17 III. BILANS MIĘSA KURCZĄT NA ŚWIECIE TABELA 15 Bilans mięsa kurcząt na świecie (tys. ton) 2014 2015 P 2016 P zmiana 16/15 2017 P zmiana 17/16 Produkcja USA 17 306 17 971 18 283 1,7% 18 690 2,2% Brazylia 12 692 13 146 13 605 3,5% 14 080 3,5% Chiny 13 000 13 400 12 700-5,2% 11 500-9,4% UE 10 450 10 810 11 070 2,4% 11 300 2,1% Indie 3 725 3 900 4 200 7,7% 4 500 7,1% Rosja 3 260 3 600 3 750 4,2% 3 770 0,5% Meksyk 3 025 3 175 3 270 3,0% 3 335 2,0% Cały świat 86 555 88 694 89 548 1,0% 90 448 1,0% Spożycie USA 14 043 15 094 15 379 1,9% 15 661 1,8% Chiny 12 830 13 267 12 715-4,2% 11 705-7,9% UE 10 029 10 361 10 570 2,0% 10 785 2,0% Brazylia 9 137 9 309 9 497 2,0% 9 697 2,1% Indie 3 716 3 892 4 194 7,8% 4 495 7,2% Meksyk 3 738 3 960 4 087 3,2% 4 178 2,2% Rosja 3 660 3 804 3 835 0,8% 3 840 0,1% Cały świat 84 945 86 956 87 638 0,8% 88 410 0,9% Import Japonia 888 936 955 2,0% 920-3,7% Meksyk 722 790 820 3,8% 850 3,7% Arabia Saudyjska 762 863 850-1,5% 840-1,2% UE 712 728 750 3,0% 760 1,3% Irak 698 625 670 7,2% 695 3,7% RPA 369 436 520 19,3% 560 7,7% Chiny 260 268 410 53,0% 550 34,1% Cały świat 8 902 8 626 8 906 3,2% 9 296 4,4% Eksport Brazylia 3 558 3 841 4 110 7,0% 4 385 6,7% USA 3 310 2 867 2 978 3,9% 3 128 5,0% UE 1 133 1 177 1 250 6,2% 1 275 2,0% Tajlandia 546 622 670 7,7% 710 6,0% Chiny 430 401 395-1,5% 345-12,7% Turcja 378 321 280-12,8% 320 14,3% Argentyna 278 187 155-17,1% 190 22,6% Cały świat 10 477 10 254 10 793 5,3% 11 372 5,4% * na podstawie prognoz USDA/FAS z X 2016 r. ; P - prognoza dane nie obejmują łapek kurcząt