Bariery w dostępie do terapii refundowanych w Polsce na przykładzie raka płuca Prof. dr hab. Joanna Chorostowska-Wynimko Zakład Genetyki i Immunologii Klinicznej
Mężczyźni 2013 Zachorowania Zgony
Umieralność Kobiety 2013 Zachorowania Zgony
Krajowy Rejestr Nowotworów onkologia.org.pl Liczba nowych zachorowań na raka płuca w Polsce w latach 1980-2012 25000 19949 20686 20156 20686 21167 21371 22348 22609 20000 13804 21000 20560 19951 20989 21455 22304 21925 15000 10000 10078 16083 2013 21 556 5000 0 1980 1985 1990 1994 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
Krajowy Rejestr Nowotworów onkologia.org.pl Standaryzowany współczynnik zgonów na raka płuca w Polsce 2002-2012 -22% +19%
Opcje terapeutyczne niedrobnokomórkowy rak płuca 1.Leczenie chirurgiczne 2.Chemioterapia standardowa 3.Terapie ukierunkowane molekularnie 4.Immunoterapia 5.Radioterapia
Rak niedrobnokomórkowy płuca Przeżycie 5-letnie w zależności od stopnia zaawansowania TNM: I stopień 60% do 70% II stopień 40% do 50% IIIa stopień poniżej 15% IIIb i IV stopień 1%
25 Odsetek chorych operowanych z powodu raka płuca w Polsce źródło: Krajowy Rejestr Raka Płuca Krajowy Rejestr Rak 20 18,8 19,5 17,5 15 13,6 15 15,2 15,6 16 18,4 17,2 16 15,1 14 15,7 15,3 16,1 16,6 16,1 13,4 10 5 0 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 dzięki uprzejmości dr Piotra Rudzińskiego
Odsetek chorych operowanych powodu raka płuca w stosunku do liczby nowo zarejestrowanych wg miejsca zamieszkania źródło: Krajowy Rejestr Raka Płuca 2008 2010 2014 2012 Najwyższy >20% Średni 15 20% Najniższy < 15% dzięki uprzejmości dr Piotra Rudzińskiego
Bariery 1. Skapoobjawowy przebieg choroby Późna zgłaszalność = późna wykrywalność 2. Przewlekłość procedur opieki zdrowotnej na każdym jej poziomie 3. Dostępność diagnostyki patomorfologicznej =kluczowy element procesu diagnostycznego
Opcje terapeutyczne niedrobnokomórkowy rak płuca 1.Leczenie chirurgiczne 2.Chemioterapia standardowa 3.Terapie ukierunkowane molekularnie 4.Immunoterapia 5.Radioterapia
Algorytm postępowania z drobnym materiałem biopsyjnym i cytologicznym Wykrycie komórek nowotworowych Rozpoznanie raka SCC vs NSCLC Ustalenie podtypu NSCLC (diagnostyka IHC) dzięki uprzejmości prof. Renaty Langfort
Bariery 1. Przewlekłość procedur diagnostycznych, zwłaszcza diagnostyki patomorfologicznej Liczba specjalistów Wycena procedur / refundacja procedur Wyposażenie pracowni /zakładów CZAS OCZEKIWANIA NA WYNIK
Zarejestrowane terapie farmakologiczne NDRP 1.Chemioterapia standardowa 2.Terapie ukierunkowane molekularnie inhibitory kinazy tyrozynowej EGFR inhibitory kinazy ALK KONIECZNA PRESELEKCJA CHORYCH BIOMARKERY
Odpowiedź na leczenie IKT EGFR ściśle związana z obecnością mutacji genu EGFR w komórkach nowotworu mutacja EGFR + Mutacja EGFR - Odpowiedź 71,2% vs 43,7% Odpowiedź 1% vs 23,5% Mok TS et al. N Engl J Med 2009;361:947-957
Algorytm postępowania z drobnym materiałem biopsyjnym i cytologicznym Wykrycie komórek nowotworowych Rozpoznanie raka SCC vs NSCLC Ustalenie podtypu NSCLC (diagnostyka IHC) Diagnostyka molekularna dzięki uprzejmości prof. Renaty Langfort
Dostępność diagnostyki molekularnej NRDP nie jest/nie powinna być w Polsce barierą
Pół dekady rozwoju badań molekularnych w NDRP (2011-2014) 1/ Dostępność Dane szacunkowe: 2015 5000-5500 oznaczeń, w tym ~8 % megfr+ I-VI 2016 1900 oznaczeń, w tym ~8 % megfr+
Diagnostyka molekularna NDRP w Polsce 1.Adekwatna liczba dobrych laboratoriów diagnostycznych 2.Nowoczesne/czułe metody laboratoryjne (diagnostyka prowadzona w oparciu o drobne materiały biopsyjne i pozakomórkowe DNA we krwi obwodowej) 3.Wysoka jakość poświadczona certyfikatami EMQN Ale.
Diagnostyka molekularna NDRP jest w Państwa ośrodku: nie zlecamy, brak dostępu do diagnostyki 4 zlecana niezbyt często ( 20-50 % chorych) 19 zlecana dosyć często (50-75% chorych) 22 55 standardem postępowania diagnostycznego (>75% chorych) 0% nie zlecamy z przekonania Warsztaty Akademii PTChP 2015/16 10 ośrodków 380 respondentów
Bariery Faktyczną dostępność diagnostyki molekularnej EGFR ograniczają brak: harmonizacji/koordynacji procesu diagnostycznego Systemu faktycznej refundacji procedur diagnostycznych systemu kontroli jakości laboratoriów diagnostycznych BRAK SYSTEMOWYCH ROZWIĄZAŃ
Bariery system kontroli jakości laboratoriów NP. WYMAGANIA SZCZEGÓŁOWE DT WYPOSAŻENIA LABORATORIUM, KWALIFIKACJI I DOŚWIADCZENIA JEGO PRACOWNIKÓW PRAWIDŁOWE ZABEZPIECZANIE MATERIAŁU BIOLOGICZNEGO DO BADAŃ
Problem jakości dotyczy nie tylko laboratoriów molekularnych Materiał operacyjny nieutrwalony przeprowadzony do bloczka. Serię bloczków przerasta grzybnia. Dzięki uprzejmości dr Piotra Wójcika
Bariery Faktyczną dostępność diagnostyki molekularnej EGFR ograniczają brak: harmonizacji/koordynacja procesu diagnostycznego Systemu faktycznej refundacji procedur diagnostycznych system standaryzacji/kontroli jakości laboratoriów BRAK SYSTEMOWYCH ROZWIĄZAŃ
do pracowni molekularnej n 1-2 dni 2 Laboratoria: Jak szybko badamy (2011-2014) 3-5 dni 3 7-10 dni 3 > 10 dni - Średni czas trwania diagnostyki molekularnej tj. do wydania wyniku W ciągu 48 godz 1 3-5 dni 4 6-7 dni 1 8-10 dni 1 >10 dni -
Jaki jest średni czas oczekiwania od pobrania materiału do uzyskania wyniku badań molekularnych w Państwa ośrodku? Nie badamy 10 3 > 30 dni 14 > 21 dni <7 dni 25 48 10-21 dni Warsztaty Akademii PTChP 2015/16 10 ośrodków 380 respondentów
Bariery 1. Przewlekłość procedur diagnostycznych 2.Jakość procedur diagnostycznych 3. Zła harmonizacja/koordynacja procesu diagnostycznego i terapeutycznego BRAK/OGRANICZONY PRZEPŁYW INFORMACJI POMIĘDZY LEKARZAMI NA POSZCZEGÓLNYCH ETAPACH PROCESU DIAGNOSTYCZNEGO,
Chorostowska-Wynimko J. Pneumonol Alergol Pol 2015;83:98-100
Bariery 1. Przewlekłość procedur diagnostycznych 2.Jakość procedur diagnostycznych 3. Zła harmonizacja/koordynacja procesu diagnostycznego i terapeutycznego BRAK/OGRANICZONY PRZEPŁYW INFORMACJI POMIĘDZY LEKARZAMI NA POSZCZEGÓLNYCH ETAPACH PROCESU DIAGNOSTYCZNEGO,??Krajowy rejestr raka płuca???? baza indywidualnych danych diagnostycznych i klinicznych pacjentów??
Jaki jest średni czas oczekiwania od pobrania materiału do uzyskania wyniku badań molekularnych w Państwa ośrodku? Nie badamy 10 3 > 30 dni 14 > 21 dni <7 dni 25 48 10-21 dni Warsztaty Akademii PTChP 2015/16 10 ośrodków 380 respondentów
Bariery 1.Niedostateczna edukacja/wiedza na temat standardów leczenia i diagnostyki molekularnej
Bariery 1. Przewlekłość procedur diagnostycznych 2. Brak harmonizacji/koordynacji procesu diagnostycznego i terapeutycznego 3.Brak standaryzacji/kontroli jakości badań 4. Niedostateczna edukacja/wiedza na temat standardów leczenia i diagnostyki molekularnej
Bariery - NASTĘPSTWA 700/500/200
Zarejestrowane terapie farmakologiczne NDRP DOSTĘPNE terapie farmakologiczne NDRP 1.Chemioterapia standardowa 2.Terapie ukierunkowane molekularnie inhibitory kinazy tyrozynowej EGFR inhibitory kinazy ALK BRAK REFUNDACJI=BRAK FAKTYCZNEJ DOSTĘPNOŚCI TERAPII PRZEWLEKŁOŚĆ PROCESU REFUNDACYJNEGO