Z a i n w e s t u j m y r a z e m w ś r o d o w i s k o PRZYKŁADOWY PROJEKT OBSZAR PRIORYTETOWY 1.2 Przyroda i Różnorodność biologiczna Ireneusz Mirowski Wydział ds. Programu LIFE Departament Ochrony Przyrody i Edukacji Ekologicznej
WSTĘP Przykładowe wnioski na stronie NFOŚiGW Baza danych na stronie KE Logika projektu materiały ze szkolenia nr 1 07.05.2015
Przyroda i Różnorodność biologiczna 1.2 Unijna strategia różnorodności biologicznej do roku 2020 Natura 2000, BD, HD, Priorytetowe Ramy Działań (PAF) Rozporządzenie LIFE (1293/2013) Załącznik III, WPP priorytety tematyczne Guidelines for applicants 2015 project topics dostępny na stronie KE Guidelines for the evaluation of Sub-programme Environment LIFE project proposals 2015 dostępny na stronie KE
Europejska Wartość Dodana EU Added Value Każdy projekt powinien uwzględniać EU Added Value w zakresie: Celów projektu (Objectives) Powtarzalności (Replicability) Zdolność do przeniesienia rozwiązań (Transferability) Transgraniczności (Transnational scope)
JAKI PROJEKT? zgodnie z definicją Programu LIFE Przyroda - projekty dotyczące najlepszych praktyk oznaczają projekty, które stosują odpowiednie, efektywne pod względem kosztów i nowoczesne techniki, metody i podejścia, biorąc pod uwagę szczególny kontekst projektu Różnorodność biologiczna pilotaż, demonstracja, też czasami najlepsza praktyka Definicje znajdują się w Rozporządzeniu LIFE 1293/2013
PRZYKŁADOWY WNIOSEK LIFE09 NAT/PL/000263 Nabór 2009 projekt Instytutu Biologii Ssaków PAN w Białowieży i 5 współbeneficjentów 5 PN Ochrona ptaków wodnych i błotnych w pięciu parkach narodowych - odtwarzanie siedlisk i ograniczanie wpływu inwazyjnych gatunków, akronim projektu: POLSKIE OSTOJE PTAKÓW Biebrzański PN - 59 223 ha, Drawieński PN - 11 441 ha, Narwiański PN 7 350 ha, Słowiński PN - 32 744 ha, Park Narodowy Ujście Warty 8 070 ha Budżet projektu: 6,7 mln PLN (1 677 902 EUR) 50% KE : 45% NFOŚiGW : 5% wkł. włas. (w 2015 60% KE : 30% NFOŚiGW) 01.01.2011 31.12.2014 (dla obecnego naboru - termin rozpoczęcia projektu w Podprogramie Środowisko to 01 czerwca 2016)
MAP OF THE GENERAL LOCATION OF THE PROJECT AREA (Please indicate the scale of the map) Form B2b
LOGIKA PROJEKTU PROBLEMY/ZAGROŻENIA CELE DZIAŁANIA REZULTATY M o n i t o r i n g K o m u n i k a c j a
PROBLEMY I ZAGROŻENIA nazwa zagrożenia, jego opis, lokalizacja (jeśli dotyczy), jego wpływ na różnorodność biologiczną obszaru lub gatunki/siedliska objęte przedsięwzięciem (jeśli to możliwe należy podać dane liczbowe) oraz ogólne wskazówki dotyczące metody rozwiązania problemu oraz zagrożeń w trakcie realizacji projektu
PROBLEMY I ZAGROŻENIA Form B2d Największy wpływ na bioróżnorodność ekosystemów (w tym również ptaków wodnych i błotnych) ma przekształcenie środowiska oraz drapieżnictwo gatunków inwazyjnych. Pojawianie się obcych gatunków inwazyjnych jest jednym z tych czynników, który mimo ścisłej ochrony, drastycznie wpływa na ekosystemy powodując ogromne negatywne zmiany. Ograniczenie tego zagrożenia jest możliwie jedynie dzięki szybkiemu wdrożeniu systemu kontroli liczebności tych drapieżników oraz zmniejszeniu ich presji na lęgi ptaków na obszarach, na których stanowią one największy problem dla ochrony bioróżnorodności. Efektywne usuwanie tych drapieżników jest możliwe dzięki coraz większej wiedzy o ekologii i biologii tych drapieżników oraz coraz nowszym metodom stosowanym w ich monitoringu.
CELE-DZIAŁANIA-EFEKTY (1/5) Cel 1: Polepszenie warunków siedliskowych i zwiększenie siedlisk kluczowych dla ptaków wodno-błotnych, ze specjalną uwagą skupioną na gatunkach zmniejszających liczebność w ostatnich latach. Pozwoli to zachować różnorodność biologiczną na tych obszarach.
CELE-DZIAŁANIA-EFEKTY (2/5) Cel 2: Przygotowanie i wdrożenie systemu kontroli negatywnego wpływu inwazyjnych gatunków obcych ssaków drapieżnych, w tym norki amerykańskiej i szopa pracza, poprzez: a) zmniejszenie liczebności tych gatunków, a następnie ograniczenie kolonizacji obszarów przez te drapieżniki, b) wypracowanie tanich metod redukcji liczebności drapieżników, co pozwoli na kontynuację tych prac po zakończeniu projektu, c) aktywna ochrona kolonii lęgowych ptaków i ich gniazd poprzez ograniczenie dostępu inwazyjnych gatunków ssaków drapieżnych, co bezpośrednio spowoduje zwiększenie sukcesu lęgowego ptaków
CELE-DZIAŁANIA-EFEKTY (3/5) Cel 3: Monitoring efektywności prowadzonych działań w celu ustalenia najbardziej skutecznych metod ochrony zagrożonych gatunków ptaków. Cel 4: Ocena wpływu ferm norki amerykańskiej zlokalizowanych w pobliżu obszarów parków narodowych w celu wypracowania zasad wyznaczania stref buforowych w których takie fermy nie mogą być lokalizowane.
CELE-DZIAŁANIA-EFEKTY (5/5) Cel 5: Zwrócenie uwagi społeczeństwa, administracji na obszarach sąsiadujących z parkami narodowymi, grup biznesu i lokalnej społeczności na problem ochrony ptaków wodno-błotnych i negatywnego wpływu obcych gatunków inwazyjnych na rodzimą faunę i uczulenie ich na konieczność ograniczenia liczebności obcych gatunków. Wypracowanie strategii dzielenia się zdobytymi doświadczeniami, na temat zmniejszenia liczebności tych drapieżników, pomiędzy uczestnikami projektu jak i innymi osobami i organizacjami.
CZĘŚĆ C SZCZEGÓŁOWY OPIS PLANOWANYCH DZIAŁAŃ A Działania przygotowawcze (jeśli potrzebne) B Wykup gruntów (dotyczy tylko obszaru priorytetowego 1.2) C Działania wdrożeniowe D Monitoring wpływy działań projektu na osiągnięcie jego celu (obowiązkowy tylko jeśli prowadzone są konkretne działania ochronne) E Komunikacja i rozpowszechnienie wyników projektu (obowiązkowe) F Zarządzanie projektem i monitoring zaawansowania projektu (obowiązkowe) G Szkolenia (dotyczy jedynie obszaru priorytetowego 1.3 i 2.3)
Działania (1/2) A. Preparatory actions, elaboration of management plans and/or action plans : A.1:Czynności przygotowawcze do wdrożenia projektu B. Purchase/lease of land and/or rights : B.1 Wykup gruntów w NPN B.2 Wykup gruntów w BbPN C. Concrete conservation actions (działania wdrożeniowe) : C.1: Koszenie i odkrzaczanie C.2: Aktywna ochrona kolonii lęgowych C.3: Aktywna ochrona ptaków wodnych gnieżdżących się w dziuplach i budkach C.4: Redukcja liczebności inwazyjnych gatunków drapieżników (norki i szopa pracza) C.5: Monitoring kolonizacji Parku Narodowego Ujścia Warty przez szopa pracza D. Public awareness and dissemination of results : D1: Przygotowanie, uruchomienie i obsługa strony internetowej D.2: Produkcja 2 ulotek, 1 broszury oraz tablic informacyjnych D.3: Publikacja raportu popularnonaukowego (Layman s report) D.4: Wykonanie posterów - kalendarzy D.5: Konferencja na temat projektu i perspektyw dalszych działań ochronnych D.6: Seminaria poświęcone ochronie ptaków wodno-błotnych i wpływowi gatunków inwazyjnych na ich populacje D.7: Wydanie publikacji dotyczącej zarządzania gatunkami inwazyjnymi przy ochronie ptaków wodno-błotnych
Działania (2/2) E. Overall project operation and monitoring: E.1: Zarządzanie projektem E.2: Monitorowanie rezultatów projektu E.3a: Monitoring sukcesu lęgowego ptaków w koloniach lęgowych E.3b: Monitoring skuteczności usuwania drapieżników E.3c: Monitoring genetyczny populacji norek amerykańskich i ocena wpływu ferm na populacje terenów chronionych E.4: Zewnętrzny audyt finansowy E.5: Przygotowanie Planu Działań Po-projektowych E.6: Tworzenie sieci z innymi projektami (networking) wymiana doświadczeń, prezentacja projektu
Efekty (1/2) 1. Przywrócenie i utrzymanie biotopów lęgowych ptaków wodnobłotnych na obszarach, gdzie do tej pory nie wykonywano takich prac i gdzie konieczny był wykup gruntów lub dzierżawa: onarwiański PN 100 ha obiebrzański PN 80 ha odrawieński PN 80 ha Razem 260 ha 2. Zwiększenie sukcesu lęgowego poprzez stworzenie bezpiecznych miejsc lęgów 3. Zmniejszenie liczebności inwazyjnych gatunków obcych 4. Wypracowanie metodyki monitoringu i eliminowania drapieżników o stosunkowo niskich kosztach i wprowadzenie do PN
Efekty (2/2) 5. Opracowanie modelu wpływu ferm norki amerykańskiej (lokalizacja, wielkość) na liczebność tego gatunku w parkach narodowych, z użyciem analiz DNA. Możliwość wprowadzenia ograniczeń w przyszłości, zmiany prawne, zarówno w Polsce jaki i w EU. 6. Bardziej efektywna współpraca parków narodowych z zarządcami gruntów sąsiadujących z parkami w celu zmniejszenia liczebności inwazyjnych gatunków obcych.
Europejska wartość dodana: Powtarzalności i zdolność do przeniesienia rozwiązań: obowiązkowe włączenie działań (przykłady w Guidelines) Efekt ekologiczny projektu musi być znaczny Musi zawierać konkretne działania ochronne stanowiące co najmniej 25% budżetu projektu LIFE Jasne powiazania między zagrożeniami a działaniami Działania: mniej zawsze lepiej. Działania i poddziałania nie powinny być mylone z produktami dostarczalnymi
Krajowy/Regionalny kontekst musi być dobrze wyjaśniony Maksymalna liczba punktów (10) dla kryterium AW4 'Contribution to the project topics' będzie możliwa tylko dla wniosków które jasno i w pełni są zgodne z jednym lub maksimum 2 priorytetami tematycznymi (project topics) Prosimy czytać przewodnik dla Wnioskodawców i podręcznik oceny wniosków (guidelines AND the evaluation guidelines) dostępne na strony KE w pakiecie aplikacyjnym
PODSUMOWANIE 1. Zapoznajemy się z Programem i przykładowymi wnioskami 2. Robimy burzę mózgów, aby sformułować problem środowiskowy (lista problemów/zagrożeń) 3. Wybieramy Cele projektu 4. Dobieramy Działania, które pomogą osiągnąć Cele projektu 5. Określamy przewidywane Efekty dla każdego Celu projektu 6. Pamiętamy o Monitoringu (D) i Komunikacji (E) 7. Możemy pisać projekt oraz tworzyć budżet projektu i Zarządzanie projektem (F)
Wykorzystano prezentację: Władysław Jankow Instytut Biologii Ssaków PAN Białowieża Prezentacja (2013 r.) dostępna pod adresem: http://portal.nfosigw.gov.pl/ofertafinansowania/srodki-zagraniczne/instrumentfinansowy-life/szkolenia-i-konferencje/. Dziękuję za uwagę Ireneusz Mirowski tel.: (22)45 90 167 e-mail: Ireneusz.Mirowski@nfosigw.gov.pl www.nfosigw.gov.pl