Przemiany współczesnego społeczeństwa polskiego SYLABUS A. Informacje ogólne

Przemiany współczesnego społeczeństwa polskiego SYLABUS A. Informacje ogólne Elementy składowe sylabusu Nazwa jednostki prowadzącej kierunek Nazwa kierunku studiów Poziom kształcenia Profil studiów Forma studiów Kod Język Rodzaj Dziedzina i dyscyplina nauki Rok studiów/semestr Wymagania wstępne (tzw. sekwencyjny system zajęć i egzaminów) Liczba godzin zajęć dydaktycznych z podziałem na formy prowadzenia zajęć Założenia i cele Metody dydaktyczne oraz ogólna forma zaliczenia Wydział Historyczno-Socjologiczny Socjologia Studia pierwszego stopnia Ogólnoakademicki Stacjonarne 0500-SS1-3PWS polski Obowiązkowy, MK_7 Zmiana społeczna Nauki społeczne, socjologia Rok III, semestr V i VI Opis Wstęp do socjologii, socjologia wsi i miasta, makrostruktury społeczne, metody ilościowe, metody jakościowe. 30 godzin wykładu, 30 godzin ćwiczeń Cele zajęć: Przekazanie wiedzy z zakresu przemian zachodzących w społeczeństwie polskim i ich konsekwencji w zakresie struktur społecznych, postaw jednostek i instytucji społecznych. Analiza gospodarczych, politycznych i społecznych uwarunkowań tych zmian. Kształtowanie praktycznych umiejętności wykorzystania literatury i badań naukowych w realizacji praktycznych projektów. Ćwiczenia: Metody dydaktyczne: -ćwiczenia, konsultacje, zadanie praktyczne Formy zaliczenia : -zaliczenie na ocenę (test, zadanie praktyczne, obecność na zajęciach, wejściówki) Wykłady: Metody dydaktyczne: -wykład, konsultacje, zadanie praktyczne (esej) Formy zaliczenia : -Obowiązkowy esej, egzamin pisemny (tylko dla osób, które za esej otrzymały ocenę poniżej dobrej) Efekty kształcenia W1. Zna podstawowe terminy, ujęcia teoretyczne i paradygmaty badawcze dotyczące przemian współczesnego społeczeństwa polskiego oraz zna najważniejsze orientacje teoretyczne i badawcze w zakresie analizy zmiany społecznej i transformacji systemowej W2. Posiada wiedzę o strukturach społecznych, relacjach między nimi i ich przekształceniach, przemianach więzi społecznych oraz zmianach systemów wartości i norm we współczesnym społeczeństwie polskim W3. Ma wiedzę na temat dualnej relacji jednostka społeczeństwo i rozumie rolę jednostki w kształtowaniu struktur społecznych w kontekście socjologicznej teorii podmiotowości U1. Potrafi opisywać i analizować współczesne społeczeństwo polskie pod kątem zmian zachodzących w jego strukturach, instytucjach, wartościach i stylach życia na różnych poziomach organizacji społecznej oraz identyfikować główne problemy społeczne, stosując socjologiczny aparat pojęciowy i typologie Odniesienie do kierunkowych efektów kształcenia S1_W03, S1_W28 S1_W26, S1_W12, S1_W13, S1_W18, S1_W26, S1_W29 S1_W22 S1_U01, S1_U02, S1_U06, S1_U08, S1_U13 U2. Potrafi dokonać analizy wybranych aspektów współczesnego społeczeństwa S1_U17, S1_U18, S1_U20

polskiego w formie ustnej i pisemnej, posługując się literaturą i wynikami badań naukowych K1. Ma świadomość dynamicznych przemian zachodzących we współczesnych społeczeństwach (w tym polskim), rozumiejąc ich złożoność i wieloaspektowość. Rozumie też, że za tymi przemianami musi podążać nauka, co wymusza zmiany w orientacjach i paradygmatach socjologicznych. K2. Potrafi pracować samodzielnie i w grupie nad rozwiązywaniem problemów społecznych i rozumie konieczność systematycznego planowania i realizacji powierzonych zadań. S1_K02, S1_K10 S1_K03, S1_K05 Punkty ECTS 4 Bilans nakładu pracy studenta Wskaźniki ilościowe 108 godzin, obejmuje: udział w wykładach i zaliczeniu: 30 godz. udział w ćwiczeniach i zaliczeniu: 30 godz. udział w konsultacjach: 8 godz. Przygotowanie do zajęć: 10 godz. Przygotowanie do zaliczenia: 10 godz. Zadanie praktyczne: 10 godz. Przygotowanie eseju: 10 godz. Nakład pracy studenta związany z zajęciami: Liczba godzin Punkty ECTS wymagającymi bezpośredniego udziału nauczyciela 68 2,52 o charakterze praktycznym 40 1,48 Data opracowania: 01.09.2015 Koordynator : dr hab. Grzegorz Nowacki, prof. UwB

SYLABUS B. Informacje szczegółowe Elementy składowe sylabusu Nazwa Kod Nazwa kierunku Nazwa jednostki prowadzącej kierunek Język Rok studiów/ semestr Opis Przemiany współczesnego społeczeństwa polskiego 0500-SS1-3PWS Socjologia Wydział Historyczno-Socjologiczny polski Rok III, semestr V i VI Liczba godzin zajęć dydaktycznych oraz forma prowadzenia zajęć 30 godzin ćwiczeń Liczba punktów ECTS 4 Prowadzący mgr Ewa Dąbrowska, mgr Łukasz Wołyniec Treści merytoryczne Efekty kształcenia wraz ze sposobem ich weryfikacji Przemiany społeczeństwa polskiego przed 1989 rokiem. Analiza dynamiki zmian Okres transformacji systemowej - kontynuacja czy zmiana? Okres przejściowy Przemiany wartości i interesów współczesnego społeczeństwa polskiego Zmiany w strukturze społeczeństwa polskiego. Stare i nowe wymiary zróżnicowania społecznego Przemiany społeczności lokalnych-uwarunkowania i dynamika Integracja społeczna vs. dezintegracja społeczna-jaka przyszłość? System polityczny i partyjny we współczesnym społeczeństwie polskim. Elity polityczne Społeczne skutki przemian w sferze ekonomicznej Tożsamość społeczna i narodowa Polaków w okresie transformacji Przemiany pamięci o przeszłości i ich konsekwencje Rodzina we współczesnej Polsce Podstawowe problemy społeczne we współczesnej Polsce Zagrożenia demokracji w Polsce efekty weryfikacja W1. Zna podstawowe terminy, ujęcia teoretyczne i paradygmaty Test, badawcze dotyczące przemian współczesnego społeczeństwa polskiego wejściówka, oraz zna najważniejsze orientacje teoretyczne i badawcze w zakresie zadanie analizy zmiany społecznej i transformacji systemowej praktyczne W2. Posiada wiedzę o strukturach społecznych, relacjach między nimi i ich przekształceniach, przemianach więzi społecznych oraz zmianach systemów wartości i norm we współczesnym społeczeństwie polskim W3. Ma wiedzę na temat dualnej relacji jednostka społeczeństwo i rozumie rolę jednostki w kształtowaniu struktur społecznych w kontekście socjologicznej teorii podmiotowości U1. Potrafi opisywać i analizować współczesne społeczeństwo polskie pod kątem zmian zachodzących w jego strukturach, instytucjach, wartościach i stylach życia na różnych poziomach organizacji społecznej oraz identyfikować główne problemy społeczne, stosując socjologiczny aparat pojęciowy i typologie U2. Potrafi dokonać analizy wybranych aspektów współczesnego społeczeństwa polskiego w formie ustnej i pisemnej, posługując się literaturą i wynikami badań naukowych K1. Ma świadomość dynamicznych przemian zachodzących we współczesnych społeczeństwach (w tym polskim), rozumiejąc ich złożoność i wieloaspektowość. Rozumie też, że za tymi przemianami musi podążać nauka, co wymusza zmiany w orientacjach i paradygmatach socjologicznych. Test, wejściówka, zadanie praktyczne Test, wejściówka, zadanie praktyczne Zadanie praktyczne, ocena podczas zajęć Zadanie praktyczne, ocena podczas zajęć Ocena podczas zajęć

Forma i warunki zaliczenia K2. Potrafi pracować samodzielnie i w grupie nad rozwiązywaniem problemów społecznych i rozumie konieczność systematycznego planowania i realizacji powierzonych zadań. Ocena podczas zajęć Zaliczenie odbywa się na podstawie: Obecności na zajęciach, która jest obowiązkowa. Dopuszcza się 1 nieobecność w semestrze. Większą liczbę nieobecności trzeba zaliczyć u prowadzącego w ciągu 2 tygodni od nieobecności - po przekroczeniu terminu naliczane są punkty ujemne za każde 2 tygodnie zwłoki (-1 za każde 2 tygodnie). Zaliczenie odbywa się na dyżurze i polega na wykazaniu się znajomością i rozumieniem zadanych na dane zajęcia tekstów. Zaświadczenia lekarskie stanowią podstawę do zwolnienia z obowiązku zaliczenia nieobecności. Opuszczenie 4 i więcej zajęć skutkuje brakiem zaliczenia ćwiczeń. Wejściówek z literatury obowiązkowej, które będą oceniane w skali od 1 do 0 pkt. Niezaliczone wejściówki (-1pkt) można poprawić na 0 pkt. w ciągu 2 tygodni od ich oddania przez prowadzącego. Liczba wejściówek zależy od aktywności uczestników zajęć (lub jej braku). Kolokwium - pisemnej odpowiedzi na kilka pytań otwartych i zamkniętych (max 25 pkt). Kolokwium będzie polegało na udzieleniu odpowiedzi na pytania podawane przez prowadzącego ćwiczenia. Uwaga: podstawą zaliczenia zajęć jest uzyskanie z kolokwium minimum 13 punktów. Obowiązkowego zadania realizowanego w semestrze zimowym, przygotowanego na zlecenie prowadzącego wedle wytycznych i w terminie ustalonym na zajęciach, ocenianego w skali od 0 do 5 punktów. Punktacja-oceny: Maksymalnie można zdobyć 30 punktów. Poniżej 15 pkt niedostateczny 15-17 pkt dostateczny 18-19 pkt dostateczny + 20-22- dobry 23-25- dobry + 26-30- bardzo dobry Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej Literatura podstawowa: Giza A., Sikorska M. (red.), Współczesne społeczeństwo polskie, wyd. PWN, Warszawa 2013 Wnuk-Lipiński E., Socjologia życia publicznego, Wyd. Scholar, Warszawa 2005, Wasilewski J. (red.), Współczesne społeczeństwo polskie. Dynamika zmian, Wyd. Scholar, Warszawa 2006, Marody M. (red.), Zmiana czy stagnacja, Wyd. Scholar, Warszawa 2004, Marody, M. (red.), Wymiary życia społecznego. Polska na przełomie XX i XXI wieku, Wyd. Scholar, Warszawa 2007, Niedźwiedzki D., Zmiana systemowa w Polsce w literaturze socjologicznej, (w:) Władza - tożsamość - zmiana społeczna, Wyd. Universitas, Kraków 2003, ss. 44-68 Marody M. (red.), Między rynkiem a etatem. Społeczne negocjowanie rzeczywistości, Wyd. Scholar, Warszawa 2000, Domański H., Struktura Społeczna, Wyd. Scholar, Warszawa 2007, Domański H., Ostrowska A., Rychard A., Jak żyją Polacy, Wyd. IFiS PAN, Warszawa 2000, ss.. 395-412 Kurczewska J. (red.), Oblicza lokalności. Różnorodność miejsc i czasu, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa 2006 ss.221-245 Nowacki G., Integracja społeczna w okresie transformacji systemu-przesłanki i okoliczności integracyjne, (w:) Drozdowicz Z., Europa wspólnych wartości, t.2 Wyd. Humaniora, Poznań 2005, ss. 165-175 Nowacki G. (red.), Integracja społeczna-między teorią a praktyką, Wyd. Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok 2008, ss. 181-203 Grabowska M., Podział postkomunistyczny. Społeczne podstawy polityki w Polsce po 1989 roku, Wyd. Scholar, Warszawa 2004,

Markowski R. (red.), System partyjny i zachowania wyborcze: dekada polskich doświadczeń, Wyd. ISP PAN, Warszawa 2002, ss. 241-264 Kolasa-Nowak A., Zmiana systemowa w Polsce w interpretacjach socjologicznych, Wyd. UMCS, Lublin 2010, Szpociński A., Kwiatkowski P. T., Przeszłość a środki przekazu, w: Przeszłość jako przedmiot przekazu, Wyd. Scholar, Warszawa 2006, Literatura uzupełniająca: Nowak S., System wartości społeczeństwa polskiego, Studia Socjologiczne, nr 4/1979, ss. 155-172 Koralewicz - Zębik J., Niektóre przemiany systemu wartości, celów i orientacji życiowych społeczeństwa polskiego, Studia Socjologiczne, nr 4/1979, ss. 172-190 Kubiak A., Miszalska A., Czy nowa próżnia społeczna. Czyli o stanie więzi społecznej w III RP, w: Kultura i Społeczeństwo, nr 2/2004, ss. 19-43 Miszalska A., Psychokulturowy kontekst rozwoju kapitalizmu w Polsce, w: Kultura i Społeczeństwo, nr 4/1997, ss. 57-73 Koźmiński A., Patriotyzm ekonomiczny, w: Kultura i Społeczeństwo, nr 4/2008, ss. 3-17 Ziółkowski M., Pamięć i zapominanie: trupy w szafie w polskiej zbiorowości pamięci, w: Kultura i Społeczeństwo, nr 3-4, 2001, Domański, H., Przybysz D., Bariery zawierania małżeństw w Polsce w latach 1977-2007, w: Studia Socjologiczne, nr 1/2009, ss. 53-85 Wicenty D., Brudny Kapitał społeczny-społeczne uwarunkowania i zagrożenia dla demokracji, w: Szczepański M., Śliz A. (red.), Obywatel w lokalnej społeczności. Studia i szkice socjologiczne, wyd. Uniwersytetu Opolskiego, Tychy-Opole, 2004, ss. 69-75. podpis osoby składającej sylabus

Elementy składowe sylabusu Nazwa SYLABUS B. Informacje szczegółowe Opis Przemiany współczesnego społeczeństwa polskiego Kod 0500-SS1-3PWS Nazwa kierunku Socjologia Nazwa jednostki prowadzącej kierunek Wydział Historyczno-Socjologiczny Język polski Rok studiów/ semestr Rok III, semestr V i VI Liczba godzin zajęć dydaktycznych oraz forma prowadzenia zajęć 30 godzin wykładów Liczba punktów ECTS 4 Prowadzący dr hab. Grzegorz Nowacki, prof. UwB Treści merytoryczne Efekty kształcenia wraz ze sposobem ich weryfikacji Forma i warunki zaliczenia Transformacja ustrojowa-modele, cele, wymiary, przebieg, skutki. Dialektyka aktywności i bierności społecznej-koncepcje i badania socjologiczne. Integracja i dezintegracja społeczna-bariery rozwoju i perspektywy we współczesnej Polsce. Socjologiczna koncepcja lokalnego społeczeństwa obywatelskiego, wykaz badań socjologicznych. efekty W1. Zna podstawowe terminy, ujęcia teoretyczne i paradygmaty badawcze dotyczące przemian współczesnego społeczeństwa polskiego oraz zna najważniejsze orientacje teoretyczne i badawcze w zakresie analizy zmiany społecznej i transformacji systemowej W2. Posiada wiedzę o strukturach społecznych, relacjach między nimi i ich przekształceniach, przemianach więzi społecznych oraz zmianach systemów wartości i norm we współczesnym społeczeństwie polskim W3. Ma wiedzę na temat dualnej relacji jednostka społeczeństwo i rozumie rolę jednostki w kształtowaniu struktur społecznych w kontekście socjologicznej teorii podmiotowości weryfikacja Esej, egzamin pisemny Esej, egzamin pisemny Esej, egzamin pisemny - obowiązkowy pisemny esej na podany przez prowadzącego zajęcia temat, w eseju należy posłużyć się odniesieniami do literatury i wyników badań naukowych, jak również wykładów. - egzamin pisemny z zagadnień podawanych przez prowadzącego podczas wykładów (w przypadku oceny z eseju niższej niż 4). Punktacja (egzamin pisemny): Poniżej 10 - ocena niedostateczna 10-11 - ocena dostateczna 12-13 ocena dostateczny + 14-15 - ocena dobra 16-17- ocena dobry+ 18-20 - ocena bardzo dobra Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej Literatura podstawowa: Bokszański Z., Indywidualizm a zmiana społeczna, wyd. PWN, 2007 Bokszański Z., Tożsamości zbiorowe, wyd. PWN, 2007 Domański H. (red.), Zmiany w stratyfikacji społecznej w Polsce, wyd. IFiS PAN, 2008 Domański H., Rychard A., Śpiewak P., Polska jedna czy wiele?, wyd. Trio, 2005 Dzieniszewska Naroska K., Radny - sąsiad i polityk. Reprezentacja polityczna na szczeblu lokalnym, wyd. Trio, 2004 Elias N., Społeczeństwo jednostek, wyd. PWN 2008

Fukuyama F., Zaufanie: kapitał społeczny a droga do dobrobytu, wyd. PWN, 1997, Grabowska M., Podział postkomunistyczny. Społeczne podstawy polityki w Polsce po 1989 roku; wyd. Scholar, 2004 Jałowiecki B., Łukowski W. (red.), Społeczności lokalne. Teraźniejszość i przyszłość, wyd. Scholar i SWPS, 2006 Kojder A. (red.), Jedna Polska? Dawne i nowe zróżnicowanie społeczne, wyd. WAM, 2007 Kolasa-Nowak A., Zmiana systemowa w Polsce w interpretacjach socjologicznych, wyd. UMCS, 2010 Koralewicz J., Ziółkowski M., Mentalność Polaków: sposoby myślenia o polityce, gospodarce i życiu społecznym 1988-2000, wyd. Scholar, 2003 Krauz Mozer B., Borowiec P., Czas społeczeństwa obywatelskiego. Między teorią a praktyką., wyd. UJ, 2006 Krzemiński I.(red.), Wielka transformacja. Zmiany ustroju w Polsce po 1989, wyd. ŁOŚGRAF, 2011 Kurczewska J. (red.), Oblicza lokalności, ku nowym formom życia lokalnego, tom III, wyd. IFiS PAN, 2008 Kurczewska J. (red.), Oblicza lokalności, różnorodność miejsc i czasu, tom II, wyd. IFiS PAN, 2006 Kurczewska J. (red.), Oblicza lokalności, tradycja i współczesność, tom I, wyd. IFiS PAN, 2004 Kurczewska J. (red.), Zmiana społeczna. Teorie i doświadczenia polskie, wyd. IFiS PAN, 1999 Kwiatkowski P. T., Pamięć zbiorowa społeczeństwa polskiego w okresie transformacji, wyd. Scholar, 2008 Marody M. (red.) Wymiary życia społecznego. Polska na przełomie XX i XXI wieku, wyd. Scholar, 2007 Marody M. (red.) Zmiana czy stagnacja?, wyd. Scholar, 2004 Marody M. (red.), Między rynkiem a etatem. Społeczne negocjowanie polskiej rzeczywistości, wyd. Scholar 2000 Marody M., Giza Poleszczuk A., Przemiany więzi społecznych, wyd. Scholar, 2004 Marody M., Giza Poleszczuk A., Rychard A., (red.), Strategie i System : Polacy w obliczu zmiany społecznej, wyd. IFiS PAN, 2000 Marody M., Jasińska - Kania A. (red.), Polacy wśród Europejczyków. Wartości społeczeństwa polskiego na tle innych krajów europejskich, wyd. Scholar, 2002 Matuszak G., Kształtowanie się nowej klasy średniej w Polsce, Łódź, 2006 Morawski W. (red.),modernizacja Polski, wyd. Akademickie i Profesjonalne, 2010 Nowacki G. (red.), Integracja społeczna między teorią a praktyką, tom I, wyd. UwB, 2008 Nowacki G. (red.), Integracja społeczna między teorią a praktyką. Sami wśród swoich, studium przypadku małomiasteczkowej społeczności lokalnej Suchowoli, tom II, wyd. UwB, 2009 Nowacki G. (red.), Integracja społeczna między teorią a praktyką. Interregnum wspólnotowe. Wspólnotowość i jej lokalne emanacje. Analiza porównawcza Bielska Podlaskiego i Białegostoku, tom III, wyd. UwB, 2011 Nowacki G. (red.), Integracja społeczna między teorią a praktyką. Wkręceni w sieci sieciowe Podl@sie, tom IV, wyd. UwB, 2012, Nowak M., Nowosielski M. (red.), Czy społeczny bezruch? O społeczeństwie obywatelskim i aktywności we współczesnej Polsce, wyd. Instytut Zachodni, 2006 Ostrowska A., Domański H., Rychard A. (red.), Jak żyją Polacy?, wyd. IFiS PAN, 2000 Raciborski J. (red.), Elity rządowe III RP 1997-2004: portret socjologiczny, wyd. Trio, 2006 Rychard A., Sułek A., (red.) Legitymizacja. Klasyczne teorie i polskie doświadczenia, wyd. PTS i ISUW, 1988 Shapiro I., Stan teorii demokracji, wyd. PWN, 2006 Staniszkis J., O władzy i bezsilności, wyd. Literackie, 2006 Szacka B., Czas przeszły, pamięć, mit, wyd. Scholar, 2006 Szahaj A., Jednostka czy wspólnota? spór liberałów z komunitarystami a "sprawa polska", wyd. Aletheia 2000 Szpociński A., Kwiatkowski P. T., Przeszłość jako przedmiot przekazu, wyd.

Scholar, 2006 Sztompka P., Socjologia zmian społecznych; wyd. Znak, 2006 Sztompka P., Socjologia. Analiza społeczeństwa, wyd. Znak, 2002 Sztompka P., Trauma wielkiej zmiany. Społeczne koszty transformacji, wyd. ISP PAN, 2000 Śliz A., Szczepański M. S., (red.), Czy koniec socjalizmu? Polska transformacja w teoriach socjologicznych, wyd. Scholar 2008 Śpiewak P., Pamięć po komunizmie, wyd. Słowo Obraz Terytoria, 2005 Trutkowski C., Mandes S., Kapitał społeczny w małych miastach, wyd. Scholar, 2004 Wasilewski J. (red.), Współczesne społeczeństwo polskie, dynamika zmian, wyd. Scholar, 2006 Wesołowski W., Włodarek J. (red.), Kręgi integracji i rodzaje tożsamości. Polska, Europa, Świat, wyd. Scholar, 2005 Wnuk Lipiński E., Socjologia życia publicznego, wyd. Scholar, 2005 Wnuk Lipiński E., Ziółkowski M. (red.), Pierwsza dekada niepodległości. Próba socjologicznej syntezy, wyd. ISP PAN, 2001 Zagórski K. (red.), Życie po zmianie. Warunki i satysfakcje Polaków, wyd. Scholar, 2009 Zagórski K., Strzeszewski M. (red.), Nowa rzeczywistość, oceny i opinie 1989-1999, wyd. Dialog, 2005 Ziółkowski M., Przemiany interesów i wartości społeczeństwa polskiego: teorie, tendencje, interpretacje, wyd. Humaniora, 2006 Literatura uzupełniająca: Bauman Z., Praca, konsumpcjonizm i nowi ubodzy, wyd. WAM, 2006 Bauman Z., Życie na przemiał, wyd. Literackie, 2005 Czubiński A., Polska i Polacy po II wojnie światowej (1945-1989), wyd. UAM, 1998 Offe C., Drogi transformacji. Doświadczenie wschodnioeuropejskie i wschodnioniemieckie, wyd. PWN, 1999 Świda - Zięba H., Młodzi w nowym świecie, wyd. Literackie, 2005. podpis osoby składającej sylabus