Elektroniczne POLSKIE apy TOWARZYSTWO nawigacyjne w rzecznych INFORMACJI systeach PRZESTRZENNEJ inforacyjnych ROCZNIKI GEOMATYKI 2006 TOM IV ZESZYT 3 203 ELEKTRONICZNE MAPY NAWIGACYJNE W RZECZNYCH SYSTEMACH INFORMACYJNYCH ELECTRONIC NAVIGATIONAL CHARTS IN RIVER INFORMATION SYSTEMS Andrzej Stateczny Instytut In ynierii Ruchu Morskiego, Akadeia Morska w Szczecinie S³owa kluczowe: nawigacja, elektroniczna apa nawigacyjna, rzeczne systey inforacyjne Keywords: navigation, electronic navigational chart, River Inforation Systes Wstêp W ostatnich latach obserwuje siê w Europie tendencje przenoszenia ³adunków z obci¹ onych dróg i autostrad na drogi i autostrady wodne. Ogrony potencja³ œródl¹dowych dróg wodnych ci¹gle jeszcze jest wykorzystywany w niewielki zakresie. Jedn¹ z podstawowych przeszkód jest brak autoryzowanych elektronicznych ap nawigacyjnych, bez których nawigacja odbywa siê jedynie w czasie dnia przy niski pozioie bezpieczeñstwa. Mo liwoœci rozwojowe systeów nadzoru ruchu statków i barek w egludze œródl¹dowej wi¹ ¹ siê z wprowadzenie zaawansowanych technologii, które wspieraj¹ podniesienie bezpieczeñstwa ruchu jednostek p³ywaj¹cych na ty trudny do przeieszczania siê obszarze. Potrzeby rozwojowe wi¹ ¹ siê ze wzroste ruchu statków, który jest spowodowany korzyœciai zwi¹zanyi z przeniesienia transportu towarów na drogi wodne. Podstawow¹ zalet¹ s¹ ni sze koszty transportu. Jednak, aby by³o o liwe przeniesienie znacznego ruchu z transportu saochodowego konieczne s¹ systey nadzoruj¹ce ruch statków. Wdro enie systeów nadzoru zaowocuje obni enie kolizyjnoœci, a co za ty idzie ochronê wartoœci aterialnych oraz bezpieczeñstwo zdrowia i ycia ludzkiego. Kolejnyi zaletai s¹ niejsze zanieczyszczanie œrodowiska oraz poprawa warunków ycia ludnoœci, choæby przez obni enie ha³asu kounikacyjnego (Stateczny, 2005). Zgodnie z dyrektyw¹ Unii Europejskiej apy nueryczne zgodne ze standarde Inland ECDIS powinny byæ opracowywane równie na takie œródl¹dowe drogi wodne jak Odra. Wiele projektów finansowanych przez Koisjê Europejsk¹ dotyczy³o rzecznych systeów inforacyjnych (RIS), w których podstawowy eleente s¹ Inland ECDIS.
204 Andrzej Stateczny Rola eglugi œródl¹dowej w Unii Europejskiej Koisja Europejska uznaje du y potencja³ eglugi œródl¹dowej jako alternatywnego rodzaju transportu towarów. Wiadoo, e egluga œródl¹dowa to czêstokroæ tañsza, bardziej op³acalna, niezawodna i przyjazna dla œrodowiska fora transportu. Europa posiada ponad 30 000 k kana³ów i rzek, które ³¹cz¹ ze sob¹ setki du ych iast i obszarów przeys³owych, z tego ponad po³owa, bêd¹c dostêpna dla statków o pojenoœci ³adunkowej powy ej 1,0 tys. ton, posiada znaczenie iêdzynarodowe, a ok. 40% udzia³u kana³ów eglugowych w ca³kowitej d³ugoœci œwiadczy o dobry przystosowaniu ich do eglugi. G³ówna sieæ, d³ugoœci oko³o 10 000 k, ³¹czy Holandiê, Belgiê, Lukseburg, Francjê, Niecy i Austriê. Chocia trzon jej stanowi¹ g³ówne rzeki takie jak Ren i Dunaj, wiele odga³êzieñ w postaci dop³ywów i kana³ów ³¹czy liczne niejsze iasta i skupiska przeys³owe. Znacz¹ca liczba portów usytuowanych wzd³u sieci uo liwia dostêp do innych œrodków transportu i stanowi ³¹cza poiêdzy nii. Poio dostêpnoœci tej sieci, wci¹ du y potencja³ wodnych dróg œródl¹dowych nie jest w pe³ni wykorzystywany. Transport towarów wodnyi drogai œródl¹dowyi stanowi 7% transportu œródl¹dowego ogó³e krajów piêtnastki, z których dziewiêæ posiada znacz¹cy œródl¹dowy transport wodny o wielkoœci 125 iliardów tonokiloetrów w roku 2000, podczas gdy transport drogowy i kolejowy stanowi¹ odpowiednio 80% i 13%. Najbardziej rozwiniêty rynek transportu wodnego œródl¹dowego posiadaj¹ takie kraje UE, jak Holandia (42,7%), Belgia (13,1%), Niecy (13,1%), Lukseburg (9,1%) i Austria (5,6%). Jednak e blisko 80% ogó³u przewozów wodnych œródl¹dowych koncentruje siê na obszarze dwóch pañstw, tj. Nieiec i Holandii. Zachodnioeuropejska sieæ po³¹czeñ wodnych œródl¹dowych, koncentruje siê wokó³ czterech g³ównych szlaków eglugowych. Szlak reñski. ¹czy holenderskie i belgijskie porty orskie Rotterda, Asterda, Antwerpiê i Gandawê z nieieckii okrêgai przeys³owyi Frankfurtu, Mannhei i Zag³êbie Ruhry, z francuski regione Metz-Nancy i Strasburgie oraz z Bazyle¹ w pó³nocnej Szwajcarii. Szlak ten tworzy Ren i jego dop³ywy, czyli Mozela, Men i Neckar oraz kana³y Wezera-Datteln i Ren-Herne. Szlak dunajski. Przechodzi przez kraje naddunajskie z po³udniowych Nieiec do Morza Czarnego, przez Austriê i dalej przez kraje Europy Œrodkowej i Wschodniej, tj. S³owacjê, Wêgry, kraje by³ej Jugos³awii, Bu³gariê, Ruuniê i Ukrainê. Jego g³ówn¹ rzek¹ jest Dunaj, a kana³ai Men-Dunaj oraz Cernovoda-Kostanica. Szlak zachodni. ¹czy holenderskie i belgijskie porty orskie oraz francuski port Dunkierka z wewnêtrznyi regionai krajów Beneluksu i okrêgie przeys³owy Lille na pó³nocy Francji. G³ównyi rzekai tego szlaku s¹: Scheldt, Moza, Lys, Sobra oraz kana³y: Alberta, Charleroi-Bruksela, Gandawa-Terentzen, du Nord. Szlak wschód-zachód. ¹czy pó³nocne i wschodnie obszary Nieiec, ty say zachodnie rejony Polski wraz z zespo³e portów orskich ujœcia Odry z zachodni¹ czêœci¹ Nieiec oraz Holandi¹ i Belgi¹. Tworz¹ go takie rzeki jak: aba, Wezera, Es i Odra oraz kana³y: Dortund-Es, aba-seiten, aba-lubeka, Muttelland, Kusten, Hawela, Odra-Hawela i Odra-Szprewa.
Elektroniczne apy nawigacyjne w rzecznych systeach inforacyjnych 205 W ostatni czasie uda³o siê odnotowaæ wzrost przewozów wodnych œródl¹dowych. Za punkt zwrotny nale y przyj¹æ rok 2000, poniewa po raz pierwszy od trzydziestu lat zosta³ nie tylko zahaowany, ale równie obni ony w stosunku do roku poprzedniego udzia³ transportu drogowego w rynku przewozów l¹dowych krajów UE na korzyœæ.in. eglugi œródl¹dowej, której udzia³ w ty czasie wzrós³ z 6,8% do 6,9%. Europejskie projekty badawcze w zakresie eglugi œródl¹dowej egluga œródl¹dowa jest postrzegana jako obszar, na który istnieje olbrzyia szansa na znaczny rozwój us³ug transportowych (Willes, 2003). Probley dotycz¹ce eglugi œródl¹dowej zawarto iêdzy innyi w europejskich projektach badawczych RINAC, INDRIS, INCARNATION i COMPRIS. Projekt badawczy RINAC (River-based Inforation, Navigation and Counication) ia³ na celu poprawê dostarczanej inforacji, nawigacji oraz kounikacji na g³ównych europejskich rzekach. Poprawa ia³a dotyczyæ zarówno saych statków, jak i te brzegowych stacji kontroli ruchu. W projekcie RINAC zaprezentowano ogólne za³o enia wyposa- enia ostka statków eglugi œródl¹dowej, aby pe³ni³ rolê centru kontrolnego, dzia³aj¹c zarówno niezale nie jak i we wspó³pracy z brzegowyi stacjai kontroli ruchu. Projekt INDRIS (Inland Navigation Deonstrators of the River Inforation Service) (Deonstrator eglugi Œródl¹dowej dla RIS), który trwa³ od roku 1998 do roku 2000 o na uznaæ za pocz¹tek rozwoju koncepcji europejskich RIS. INDRIS opisywa³ funkcje RIS dla wszystkich potencjalnych u ytkowników, okreœla³ istotne procesy inforacyjne oraz rozwija³ otwarte nory dotycz¹ce treœci inforacji i kounikacji poiêdzy uczestnikai publicznyi i prywatnyi. INDRIS by³ projekte joint venture poiêdzy krajowyi w³adzai publicznyi, przeys³e transportowy, przeys³e ICT oraz instytutai naukowyi z Austrii, Nieiec, Belgii, Francji oraz Holandii. W projekcie za³o ono utworzenie rzecznych serwisów VTS przez wykorzystanie sprawnie funkcjonuj¹cych RIS. W raach projektu sforu³owano pojêcie rzecznego serwisu inforacyjnego. Podkreœlono, e wprowadzenie serwisu inforacyjnego przyczyni siê do p³ynnego i bezpiecznego ruchu jednostek na œródl¹dowych drogach wodnych Europy. Projekt INCARNATION (Efficient inland navigation inforation syste) zakrese badañ jest zbli ony do projektu INDRIS. Jego g³ówny cele jest stworzenie wydajnego i sprawnie dzia³aj¹cego systeu inforacyjnego dla eglugi œródl¹dowej, przez tworzenie rzecznych systeów VTS. Projekt INCARNATION dotyczy dostarczenia us³ug zwi¹zanych z kontrol¹ ruchu jednostek, jak te dostarczanie ró nego rodzaju inforacji na pok³ady jednostek p³ywaj¹cych po wodach œródl¹dowych. Osi¹gniêcia wczeœniejszych projektów s¹ aktualnie wykorzystywane w olbrzyi przedsiêwziêciu jaki jest projekt COMPRIS (Consortiu Operational Manageent Platfor for River Inforation Services). Realizacja projektu rozpoczê³a siê we wrzeœniu 2002 roku, choæ pierwsza konferencja odby³a siê w Rotterdaie ju w 2001 roku. Nie bez znaczenia jest fakt, e konferencje odbywa³y siê w Holandii, gdy w ty kraju œródl¹dowy transport stanowi ponad 50 procent ca³ego transportu towarowego i rocznie w ty rejonie przeieszcza siê 170 tysiêcy statków, które przewo ¹ 165 ilionów ton towarów i 1,5 iliona pasa erów. Na
206 Andrzej Stateczny konferencji za³o ono zakoñczenie ipleentacji RIS w 2005 roku. W ieœcie Nijegen stworzono w raach realizacji projektu nowy centralny syste nadzoru VTS. Odgrywa on fundaentaln¹ rolê w projekcie COMPRIS jako praktyczne centru inforacyjne w nawigacji œródl¹dowej. Projekt obejuje swoi zasiêgie wiêkszoœæ pañstw europejskich, niestety aden przedstawiciel z Polski nie bierze udzia³u w pracach konsorcju. Wprowadzenie nowych systeów nadzoru ruchu jednostek œródl¹dowych wyaga wprowadzenia nowoczesnego wyposa enia nawigacyjnego. W raach projektu COMPRIS przygotowano nowe oprograowania systeów, zaproponowano szerok¹ wyianê inforacji oraz zastosowanie nowych urz¹dzeñ zwi¹zanych z onitorowanie ruchu jednostek œródl¹dowych. Projekt bêdzie ia³ zastosowanie dla wszystkich jednostek p³ywaj¹cych po rzekach Europy. Jedny z zadañ w projekcie COMPRIS jest koniecznoœæ wprowadzenia na pok³ady jednostek eglugi œródl¹dowej nowoczesnego sprzêtu technicznego, np. radarów wysokiej klasy, nowoczesnych autopilotów, konsol kounikacyjnych, ap elektronicznych Inland ECDIS, czy transponderów systeu AIS, które uo liwi¹ integracjê z brzegowyi stacjai kontrolnyi. Wyposa enie jednostek w tego rodzaju urz¹dzenia pozwala na autonoiczne prowadzenie eglugi oraz szybk¹ identyfikacjê i onitorowanie ruchu jednostek. Ostatni etape projektu COMPRIS jest ipleentacja RIS dla ca³ej Europy, czyli po³¹czenie systeów poszczególnych pañstw bior¹cych udzia³ w projekcie w jeden ujednolicony standard. Takie ustalenie i dostosowanie wspólnych procedur i znaczeñ okreœlonych znaków oraz wspólny jêzyk funkcjonuj¹cy na arenie europejskiej spowoduje optyalne wykorzystanie dróg wodnych obecnie w wiêkszoœci pañstw europejskich, a w przysz³oœci wœród coraz to wiêkszej liczby rozwijaj¹cych siê pañstw na œwiecie. Pañstwa wchodz¹ce w sk³ad podstawowych inicjatorów projektu zadeklarowa³y do 2005 roku wprowadzenie standardów w swoich regionach. Dziêki opracowaniu jednego standardu dla ca³ej Europy transport œródl¹dowy bêdzie bardziej bezpieczny i efektywniejszy.(willes, 2003). NAIADES (Navigation And Inland Waterway Action and Developent in Europe) Progra na Rzecz Rozwoju eglugi Œródl¹dowej oraz Dróg Wodnych w Europie. Opiera siê on na szczegó³owej ocenie i intensywnych konsultacjach przeprowadzonych z bran ¹ i pañstwai cz³onkowskii. Skupia siê na piêciu uzale nionych od siebie, strategicznych obszarach polityki w zakresie eglugi œródl¹dowej, które obejuj¹: rynek, flotê, zatrudnienie i kwalifikacje, wizerunek oraz infrastrukturê. Zawiera zalecenia dzia³añ, jakie Wspólnota Europejska, pañstwa cz³onkowskie oraz pozosta³e zainteresowane strony winny podj¹æ w latach 2006 2013. Mo na je podzieliæ na œrodki o charakterze legislacyjny, œrodki koordynuj¹ce oraz œrodki wspierania. Realizacja prograu bêdzie prowadzona w œcis³ej wspó³pracy z w³adzai krajowyi i regionalnyi, koisjai rzecznyi oraz europejskii podiotai bran owyi. Inforacja przestrzenna w RIS Koncepcja RIS, która stanowi najwa niejsz¹ zianê w sektorze eglugi œródl¹dowej na przestrzeni kilku dziesiêcioleci, a na celu wdro enie us³ug inforacji przestrzennych wspieraj¹cych planowanie oraz zarz¹dzanie ruche i transporte rzeczny.
Elektroniczne apy nawigacyjne w rzecznych systeach inforacyjnych 207 W ci¹gu ostatniej dekady w sektorze eglugi œródl¹dowej wprowadzono kilka innowacji technologicznych zwi¹zanych z RIS: elektroniczne apy nawigacyjne (ENC) do obrazowania inforacji na teat torów wodnych i pozycji statków, aplikacje internetowe i Inland ECDIS, elektroniczne systey raportowania do celów groadzenia inforacji na teat danych zwi¹zanych z rejse (statek i ³adunek), technologie œledzenia i wyszukiwania statków, takie jak autoatyczne systey identyfikacji AIS do celów autoatycznego raportowania pozycji statków. Na szczególn¹ uwagê, wprowadzaj¹c¹ now¹ jakoœæ w nawigacji na œródl¹dowych drogach wodnych zas³uguj¹ systey ap elektronicznych dla eglugi œródl¹dowej Inland EC- DIS. Jedn¹ z g³ównych ró nic poiêdzy standarde ECDIS a Inland ECDIS jest koniecznoœæ prezentowania obrazu radarowego i danych z apy na wspólny ekranie. Ze wzglêdu na du y ruch jednostek œródl¹dowych obserwacja radarowa jest spraw¹ priorytetow¹. Aby skoncentrowaæ uwagê oficera wachtowego tylko na jedny wskaÿniku wprowadzono koniecznoœæ na³o enia obrazu radarowego na apê. Drug¹ ró nica poiêdzy standardai jest inforacja o g³êbokoœci. Wynika ona z faktu, e na akwenach ograniczonych inforacja o g³êbokoœciach usi byæ bardzo precyzyjna ze wzglêdu na bezpieczeñstwo eglugi. Inforacja usi byæ dok³adna i systeatycznie uaktualniana. W Inland ECDIS wyró niay dwa tryby operacji: tryb inforacji w ty trybie urz¹dzenie Inland ECDIS spe³nia funkcjê elektronicznego atlasu, s³u y jako pooc i dostarcza inforacje o drodze wodnej, tryb nawigacji oznacza u ycie Inland ECDIS do sterowania statkie przy u yciu radaru i na³o enia obrazu radarowego na apê. Zalety nak³adania obrazu radarowego na apê elektroniczn¹ w systeie Inland ECDIS s¹ nastêpuj¹ce: ci¹g³e onitorowanie pozycji statku dziêki stosowaniu etod nawigacji porównawczej (Stateczny, 2001), echa oraz przestrzeñ anewrowa przedstawione s¹ na jedny ekranie, ³atwa identyfikacja ech: statków oraz p³aw nawigacyjnych, uwzglêdnianie w nawigacji dziêki obserwacji apy obiektów s³abo widocznych na radarze lub przys³oniêtych przez przeszkody, wzajena kontrola obu urz¹dzeñ, jedno stanowisko do prowadzenia nawigacji i unikania kolizji inforacje zawarte na jedny wyœwietlaczu, zwiêkszenie bezpieczeñstwa. Podsuowanie Poio, e standard Inland ECDIS wprowadzono ca³kie niedawno wiele oficjalnych ap jest ju dostêpnych iêdzy innyi dla rzek Ren i Dunaj. Produkcj¹ œródl¹dowych ap zajuj¹ siê.in.: Austria, Belgia, Francja, Niecy, Holandia i Stany Zjednoczone. W Austrii apy Inland ECDIS s¹ rozprowadzane bezp³atnie, w Holandii dostawc¹ ap jest fira prywatna.
208 Andrzej Stateczny Water and Shipping Directorate Southwest (Wasser und Schifffahrtsdirektion Südwest) jest g³ówny dostawc¹ ap œródl¹dowych wewn¹trz Nieiec. Fira TRESCO produkuje nieoficjalnie apy dla Holandii, Belgii, czêœci Nieiec i Francji. US Ary Corps of Engineers zainicjowa³ narodowy progra Inland ENC, aby poprzeæ bezpieczn¹ i skuteczn¹ eglugê œródl¹dow¹. Office of Coast Survey jest jedn¹ z sekcji National Ocean Service, który jest czêœci¹ National Oceanic and Atospheric Adinistration (NOAA), fira ta równie zajuje siê produkcj¹ Inland ENC. SevenCs jest doœwiadczony generatore cyfrowych diagraów w foracie S-57 w œwiecie. Kilka wybranych ap jest dostêpnych. Zgodnie z dyrektyw¹ Unii Europejskiej koórki ap zgodnych ze standarde Inland ECDIS powinny byæ opracowywane na takie œródl¹dowe drogi wodne jak Odra. Nikt w Polsce nie produkuje dotychczas koórek zgodnych ze standarde na polskie drogi wodne. Pytanie otwarty pozostaje: kto powinien takie koórki produkowaæ w Polsce? Literatura Arsenault R. and others, 2003: Fusing Inforation in 3D Chart-of-the-Future Display. Proceedings of the 11 th IAIN World Congress Sart navigation Systes and Services, Berlin. Caporale M., 2003: Satellite Navigation & Counication in Support to Haronization of Infrastructure & Inforation for all Maritie Users & Stakeholders. Proceedings of the 11 th IAIN World Congress Sart navigation Systes and Services, Berlin. Frerichs W., Vision 2002: Integrated Bridge Systes looking ahead. European Journal of Navigation, vol. 1, No 1, 2003. Hagiwara H., 2003: New Traffic Manageent Syste based on AIS and Planned Route Inforation. Proceedings of the 11 th IAIN World Congress Sart navigation Systes and Services, Berlin. Hecht H., 2004: The Future of ECDIS. Hydro International, July/August. Sandler M., Gern T., Zierann R., 2003: Integration of Inland ECDIS, Radar and AIS. European Journal of Navigation, vol. 1, No 2. Stateczny A., 1999: Przestrzenny odel kszta³tu dna orskiego jako warstwa trójwyiarowej orskiej apy nuerycznej. IX KNT Systey inforacji przestrzennej. Warszawa. Stateczny A., 2000: The neural ethod of sea botto shape odeling for spatial aritie inforation syste. Marine Engineering and Ports II. Editors C.A. Brebbia & J. Olivella. WIT Press Southapton, Boston. Stateczny A., 2001a:Nawigacja porównawcza. Gdañskie Towarzystwo Naukowe. Gdañsk Stateczny A., 2001b: Neural interpolation ethod of hydrographic survey. Proceedings of the European Geophysical Society Syposiu G9 Geodetic and Geodynaic Prograes of the CEI (Central European Initiative) Nice 2001. Reports on Geodesy No. 2 (57). Stateczny A., 2003a: Coparative Navigation as an Alternative Positioning Syste. Proceedings of the 11th IAIN World Congress Sart navigation Systes and Services, Berlin. Stateczny A., 2003b: Koncepcja aktywnego systeu nadzoru ruchu statków na torze wodny Œwinoujœcie Szczecin. Zeszyty Naukowe WSM w Szczecinie, 70. Stateczny A., 2003c: Koncepcja aktywnego systeu nadzoru ruchu statków. Materia³y V Sypozju Nawigacyjnego, Gdynia. Prace Wydzia³u Nawigacyjnego AM w Gdyni. Stateczny A., 2003d: The Concept of Active Vessel Traffic Manageent and Inforation Syste. Proceedings of the 7 th Poland Italy Geodetic Meeting Bresanone 2003. Reports on Geodesy No. 2(65). Stateczny A., 2004a: (red) Metody nawigacji porównawczej. Gdañskie Towarzystwo Naukowe. Gdañsk. Stateczny A., 2004b: AIS and Radar Data Fusion for Maritie Navigation. Zeszyty Naukowe AM w Szczecinie. Stateczny A., 2004c: Artificial Neural Networks for Coparative Navigation. Artificial Intelligence and Soft Coputing ICAISC 2004. Lecture Notes in Artificial Intelligence, Springer-Verlag, Berlin. Stateczny A., 2004d: Ipact of EGNOS/Galileo on Future Oriented Active VTMIS. Second Galileo Conference for an Enlarged Europe, Budapest.
Elektroniczne apy nawigacyjne w rzecznych systeach inforacyjnych 209 Stateczny A., 2004e: Integration of Radar, Egnos/Galileo, AIS and 3D Ecdis. International Radar Syposiu, Warszawa. Stateczny A., 2004f: Multisensor Data Fusion in the Process of Coparative Navigation. International Syposiu Inforation on Ships ISIS 2004, Haburg. Stateczny A., 2004g: Multisensor Navigational Data Fusion in an Active Vessel Traffic Syste. Proceedings of International Conference on Marine Navigation and Technology MELAHA 2004, Arab Institute of Navigation, Kair. Stateczny A., 2004h: Nowoczesne etody nawigacji w egludze œródl¹dowej z wykorzystanie Inland ECDIS. Roczniki Geoatyki t. II, z. 2. Stateczny A., 2005: Elektroniczne apy nawigacyjne w egludze œródl¹dowej. Zeszyty Naukowe AM Nr 7(79). Willes C., 2001: Conference COMPRIS Rotterda, Septeber. Zieran R., Gern T., Gilles E.D., 1999: Advanced River Navigation with Inland ECDIS. First European Inland Waterway Navigation Conference, Balatonfiired. Suary Recently, trends of oving cargo fro loaded roads and otorways to waterways and water otorways have been observed in Europe. The huge inland waterways potential is still not widely used. The lack of authorised electronic navigational charts without which navigation is possible only during day tie and with low level of safety is one of basic obstacles for the use of inland waterways. According to EU directive, electronic charts in accordance with the Inland ECDIS standard should be also produced for such inland waterways like Odra (the Oder River). Several projects financed by the European Coission concerned River Inforation Systes (RIS) in which Inland ECDIS is the basic eleent. The paper presents probles of developent of Electronic Navigational Charts systes for River Inforation Systes. prof. dr hab. in. Andrzej Stateczny astateczny@a.szczecin.pl