INSTRUMENTY FINANSOWE NA PRZECIWDZIAŁANIE BEZROBOCIU W NOWEJ PERSPEKTYWIE FINANSOWEJ 2014-2020

Wojewódzki Urząd Pracy w Kielcach INSTRUMENTY FINANSOWE NA PRZECIWDZIAŁANIE BEZROBOCIU W NOWEJ PERSPEKTYWIE FINANSOWEJ 2014-2020 Paweł Lulek Kierownik Zespołu Promocji, Informacji i Współpracy z Partnerami Rynku Pracy Wojewódzki Urząd Pracy w Kielcach

Nowa perspektywa stare problemy 73.786 osób bezrobotnych w rejestrach świętokrzyskich urzędów pracy 13.761 bezrobotnych do 25 roku życia (18,6%) 19.321 bezrobotnych bez kwalifikacji zawodowych 35.715 (48,4%) bez wykształcenia średniego

W województwie zaznaczają się bardziej zaawansowane niż w innych, polskich regionach procesy depopulacji, dezurbanizacji i starzenia się ludności, których szczególnie niekorzystne oddziaływanie odczuwalne będzie właśnie w regionie świętokrzyskim wcześniej niż na innych obszarach Polski Strategia Rozwoju Województwa Świętokrzyskiego lipiec 2013

Problemy, problemy Aktywny zawodowo jest zaledwie co trzeci Polak do 25 roku życia Bezrobocie ukryte wśród młodych Poziom akademicki - wysoki współczynnik skolaryzacji (51,8% w roku szkolnym 2012/13 niewspółmierny do poziomu zatrudnienia (4xwzrost współczynnika na przestrzeni ostatnich 20 lat) Szacowana populacja NEET w Polsce 560 tys. (13,1% w grupie 15-24 lata w świętokrzyskim) w tym 407 to osoby bezrobotne zg. z BAEL. W grupie tej zarejestrowanych w PUP było zaledwie 270 tys (66%) i wiele, innych

i ich konsekwencje W sferze psychologicznej i osobowościowej; W sferze społecznej; W sferze demograficznej; W sferze ekonomicznej i gospodarczej.

STRUKTURA ZATRUDNIENIA Ø I SEKTOR (głównie rolnictwo) 32,8% (17,2% kraj) Ø II SEKTOR (przemysł, budownictwo) 22,9% (26,8%) Ø III SEKTOR (usługi) 44,3% (56,0%)

Zharmonizowana stopa bezrobocia w krajach Unii Europejskiej (na koniec II kwartału 2014 r.) 12 10 Unia Europejska - 10,3% Stopa bezrobocia w Polsce po wejściu do UE - stan na koniec maja 2004r. - 19,5% 8 6 4 2 0 Stopa bezrobocia wg metodologii Eurostat oznacza udział procentowy osób w wieku 15-74 lata pozostających bez pracy (zdolnych podjąć zatrudnienie i aktywnie poszukujących pracy) w ogólnej liczbie aktywnych zawodowo w danym kraju.

CHARAKTERYSTYCZNE CECHY BEZROBOCIA Województwo Kraj WYSOKI UDZIAŁ BEZROBOTNYCH POWRACAJĄCYCH DO REJESTRÓW PO RAZ KOLEJNY (województwo 9 m-cy br., kraj 9 m-cy br.) wrzesień 2014 82,6% 79,8% WYSOKI POZIOM BEZROBOCIA NA TERENACH WIEJSKICH 55,1% 43,5% WYSOKI UDZIAŁ OSÓB DŁUGOTRWALE BEZROBOTNYCH 59,8% 58,3% ZNACZNY UDZIAŁ WŚRÓD BEZROBOTNYCH LUDZI MŁODYCH W WIEKU 18-24 LATA 19,0% 17,2% POZIOM BEZROBOCIA WŚRÓD KOBIET 50,1% 52,3% NISKI POZIOM WYKSZTAŁCENIA OSÓB BEZROBOTNYCH (wykształcenie zasadnicze zawodowe bądź gimnazjalne) ZNACZNY UDZIAŁ WŚRÓD BEZROBOTNYCH OSÓB POWYŻEJ 50 ROKU ŻYCIA 47,8% 54,5% 23,2% 25,4% UDZIAŁ BEZROBOTNYCH BEZ KWALIFIKACJI ZAWODOWYCH 26,4% 30,6%

Źródło: Prognoza ludności 2014-2050 GUS, Warszawa 2014 PROBLEM KLUCZOWY - DEPOPULACJA

Najnowsza prognoza GUS do roku 2050 przewiduje dynamikę spadku ludności w wieku produkcyjnym na poziomie 33% wobec ogólnego spadku liczby ludności na poziomie 22,9% W okresie objętym prognozą zasoby pracy skurczą się o 265 tys. osób. Współczynnik obciążenia demograficznego wynosił w 2013 roku 58, w 2015 ma wzrosnąć do 82

Stopa bezrobocia w wieku 15-24 lata w III kwartale 2013 roku według BAEL Odpowiedź KE youth employment package (GRUDZIEŃ 2012) GWARANCJE DLA MŁODZIEŻY jako część YEP są po to, by zaproponować młodym ludziom dobrej oferty zatrudnienia, dalszego kształcenia, przyuczenia do zawody lub stażu w ciągu 4 miesięcy od zakończenia kształcenia formalnego lub utraty pracy. Gwarancje dla młodzieży to obligo dla państw, w których występują regiony o stopie bezrobocia młodych powyżej 25%. Źródło: GUS.

Przede wszystkim doświadczenie Ponad połowa bezrobotnych do 25 roku życia nie posiada doświadczenia zawodowego. Co czwarty ma doświadczenie nieprzekraczające 1 roku

U progu nowych programów PROGRAM OPERACYJNY WIEDZA EDUKACJA ROZWÓJ REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO

Wojewódzki Urząd Pracy w Kielcach PROGRAM OPERACYJNY WIEDZA EDUKACJA ROZWÓJ Wojewódzki Urząd Pracy odpowiedzialny będzie za wdrażanie Osi Priorytetowej I Osoby młode na rynku pracy Priorytet Inwestycyjny 8 ii Trwała integracja na rynku pracy ludzi młodych, w szczególności tych, którzy nie pracują, nie kształcą się ani nie szkolą, w tym ludzi młodych zagrożonych wykluczeniem społecznym i ludzi młodych wywodzących się ze środowisk marginalizowanych, także poprzez wdrażanie gwarancji dla młodzieży Głównym celem Priorytetu 8 ii jest zwiększenie możliwości zatrudnienia osób młodych do 29 r.ż. bez pracy, w tym w szczególności osób, które nie uczestniczą w kształceniu i szkoleniu (tzw. młodzież NEET). Ø Ø Planowana alokacja na realizację Priorytetu Inwestycyjnego 8 ii wynosi 90.196.987 Euro, z której: 83,66%)przeznaczone zostanie na realizację przez PUP projektów w schemacie pozakonkursowym 16,34%wydatkowane zostanie na wdrażanie projektów konkursowych.

PO WER wybrane wskaźniki rezultatu Priorytet młodzież NEET (do 29 lat) Ambitne wskaźniki co najmniej 58% uczestników ma pracować 6 miesięcy po opuszczeniu programu Co najmniej 74% ma otrzymać ofertę pracy, kształcenia ustawicznego, przygotowania zawodowego lub stażu po opuszczeniu programu

PO WER Szczególny nacisk będzie położony na zwiększenie zasięgu oddziaływania aktywnej polityki rynku pracy na rzecz młodych poprzez objęcie wsparciem tych, którzy nie są zarejestrowani w PSZ Dwie formy obligatoryjne + jedna fakultatywna

PO WER typy projektów (1): Instrumenty i usługi służące indywidualizacji wsparcia (obligo), m.in. diagnoza potrzeb, identyfikacja stopnia oddalenia od rynku pracy, pośrednictwo pracy, poradnictwo Do osób przedwcześnie kończących edukację oraz wymagających uzupełnienia: kontynuacja nauki, szkolenia plus egzaminy potwierdzające kwalifikacje służące zdobyciu doświadczenia: staże i praktyki spełniające standardy Europejskich Ram Jakości Praktyk i Staży, subsydiowane zatrudnienie, refundacje kosztów wyposażenia stanowiska pracy (wyłącznie w połączeniu z SZ) Służące wsparciu mobilności: przekwalifikowanie, staże i praktyki, pokrycie kosztów dojazdu do miejsca pracy lub wstępnego zagospodarowania w nowym miejscu Skierowane do osób niepełnosprawnych: niwelowanie barier poprzez finansowanie asystentów osób niepełnosprawnych Służące rozwojowi przedsiębiorczości i samozatrudnienia: dotacje plus doradztwo plus wsparcie pomostowe

PO WER beneficjenci: Powiatowe Urzędy Pracy Ochotnicze Hufce Pracy Partnerzy społeczno gospodarczy Organizacje pozarządowe Niepubliczne agencje zatrudnienia Przeprowadzone badanie luki kapitałowej Ocena ex ante instrumentów finansowych w zakresie wsparcia podmiotów ekonomii społecznej i osób młodych (Instytut Badań Strukturalnych na zlecenie MiR) zaważyło o braku instrumentów zwrotnych w PO WER. Możliwa zmiana po ewaluacji w roku 2016

RPO WŚ Jednofunduszowa oś priorytetowa 10. Docelowy wskaźnik zatrudnienia (Europa 2020) dla UE: 75%, dla Polski: 71,59%. Obecnie w kraju mamy 64%, w świętokrzyskim 64,1%. Przeciwdziałanie bierności zawodowej, godzenie życia zawodowego z rodzinnym, ułatwianie powrotu na rynek pracy, wspieranie adaptacyjności przedsiębiorstw i ich pracowników + wsparcie dla odchodzących z rolnictwa

RPO WŚ Priorytety inwestycyjne (strumienie działania): 8i Dostęp do zatrudnienia dla osób poszukujących pracy i biernych zawodowo, w tym długotrwale bezrobotnych oraz oddalonych od rynku pracy, także poprzez lokalne inicjatywy na rzecz zatrudnienia oraz wspieranie mobilności pracowników Ø Wsparcie wyłącznie dla osób po 30 roku życia Ø Koncentracja na osobach w szczególnej sytuacji plus odchodzący z rolnictwa Ø Wsparcie zgodne ze znowelizowaną Ustawą plus upowszechnianie elastycznych form zatrudnienia Ø Możliwe działania EURES związane z bezpośrednim świadczeniem usług dla bezrobotnych Ø Beneficjenci: LGD, podmioty uprawnione do realizacji zadań EURES, PUP, podmioty świadczące usługi z zakresu aktywizacji zawodowej Ø Tryb wyboru projektów: konkursowy i pozakonkursowy

RPO WŚ Priorytety inwestycyjne (strumienie działania): 8iii Praca na własny rachunek, przedsiębiorczość i tworzenie przedsiębiorstw, w tym innowacyjnych mikro, małych i średnich przedsiębiorstw Ø Grupy docelowe dla dotacji: osoby bezrobotne oraz pozostające bez zatrudnienia i nieaktywne zawodowo będące w szczególnej sytuacji na rynku pracy oraz odchodzące z rolnictwa pod warunkiem, iż są w szczególnej sytuacji na rynku pracy. Ø Grupy docelowe dla wsparcia zwrotnego: osoby bezrobotne i pracujące Ø Typy beneficjentów: LGD, Instytucje Otoczenia Biznesu, podmioty świadczące usługi dla przedsiębiorców, podmiot wdrażający instrument finansowy Ø Tryb wyboru projektów: konkursowy w oparciu o kryteria zatwierdzone przez KM

RPO WŚ Priorytety inwestycyjne (strumienie działania): 8v Przystosowanie pracowników, przedsiębiorstw i przedsiębiorców do zmian Ø Działania w ramach tego PI będą oparte na systemie popytowym wynikającym z Podmiotowego Systemu Finansowania Usług Rozwojowych (PSF). Założeniem PSF jest umożliwienie przedsiębiorcom świadomego i swobodnego wyboru usług rozwojowych, w tym doradztwa. Regionalny PSF będzie zintegrowany z Rejestrem Usług Rozwojowych (RUR) prowadzonym przez PARP (wybór będzie ograniczony do katalogu w RUR). Zostanie także wyłoniony operator RUR w regionie (rekrutacja firm, pomoc w wyborze usługi, zawieranie i rozliczanie umów z przedsiębiorcami) Ø Wsparcie w PSF to wyłącznie szkolenia i doradztwo nie seminaria i konferencje

RUR Kto może oferować swoje usługi za pośrednictwem RUR? W Rejestrze Usług Rozwojowych swoje usługi może bezpłatnie prezentować każdy podmiot, który spełni następujące wymagania/kryteria: zarejestruje się, w tym przedstawi podstawowe informacje nt. podmiotu i jego doświadczenia oświadczy, iż nie zalega z zapłatą należności publicznoprawnych oświadczy, iż nie został skazany prawomocnym wyrokiem za przestępstwo składania fałszywych zeznań, przekupstwa, przeciwko mieniu, wiarygodności dokumentów, obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi, obrotowi gospodarczemu, systemowi bankowemu, karno-skarbowe albo inne związane z wykonywaniem działalności gospodarczej lub popełnione w celu osiągnięcia korzyści majątkowych.

RUR Dodatkowo, w przypadku gdy podmiot jest zainteresowany świadczeniem usług rozwojowych, na które przedsiębiorcy lub osoby indywidualne mogą pozyskać dofinansowanie z Europejskiego Fundusz Społecznego w perspektywie finansowej 2014 2020, zobowiązany jest on potwierdzić, iż spełnia następujące wymagania: OBOWIĄZKOWE nie został wykluczony z możliwości otrzymania środków przeznaczonych na realizację programów finansowanych z udziałem środków europejskich dysponuje odpowiednim doświadczeniem w zakresie świadczenia usług rozwojowych, potwierdzonym obrotami lub liczbą zrealizowanych godzin usług oraz opiniami klientów dysponuje odpowiednią kadrą świadczącą usługi rozwojowe

RUR DODATKOWE posiada certyfikacje/akredytacje/spełnia standardy dotyczące wiarygodności świadczenia przez podmiot usług rozwojowych posiada doświadczenie w realizacji projektów dofinansowanych z EFS lub komercyjnych Szczegółowy opis kryteriów oraz zasad uzyskania wpisu do RUR przedstawiono w tzw. Karcie Podmiotu.

RPO WŚ 8v Przystosowanie pracowników, przedsiębiorstw i przedsiębiorców do zmian Ø Typy operacji: usługi rozwojowe dla przedsiębiorstw (doradztwo biznesowe, mentoring, asysta w prowadzeniu firmy), ogólne i specjalistyczne szkolenia, zapobieganie sytuacjom kryzysowym w przedsiębiorstwach, programy outplacementowe, pomoc w zmianie profilu działalności Ø Beneficjenci: wszystkie podmioty z wyłączeniem osób fizycznych Ø Grupy docelowe: przedsiębiorstwa sektora MŚP i ich pracownicy, firmy w sytuacji kryzysowej, osoby zagrożone zwolnieniem, przewidziane do zwolnienia lub zwolnione z przyczyn dotyczących zakładu pracy, w tym pracownicy dużych firm w zakresie programów outplacementowych.

Wojewódzki Urząd Pracy REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY w Kielcach RUR 15 mln Euro (8v) Przedsiębiorczość 40,6 mln Euro (8iii) Wsparcie osób pozostających bez zatrudnienia 81,7 mln Euro (8i)

O czym jeszcze warto wiedzieć: Kierunek wskazują Inteligentne Specjalizacje (przemysł odlewniczo metalowy, turystyka prozdrowotna i zdrowa żywność, branża targowo kongresowa, technologie info komunikacyjne, efektywne wykorzystanie energii) Nie usprawiedliwiajmy się zbyt łatwo niepokonaną konkurencją Wielkich Graczy przy ocenie projektu liczy się przede wszystkim dobra diagnoza i trafne działania Pamiętajmy być może to ostatnia szansa

ZMIANY W URZĘDACH PRACY I. WPROWADZENIE DORADCÓW KLIENTA II. III. IV. PROFILOWANIE OSÓB BEZROBOTNYCH INSTRUMENTY WSPARCIA OSÓB SZUKAJĄCYCH PRACY POMOC DLA MŁODYCH BEZROBOTNYCH V. KRAJOWY FUNDUSZ SZKOLENIOWY VI. WYNAGRADZANIE URZĘDÓW ZA WYNIKI

I. DORADCA KLIENTA W MIEJSCE POŚREDNIKA PRACY, LIDERA KLUBU PRACY, DORADCY ZAWODOWEGO CZY ASYSTENTA EURES POWSTANIE JEDNA FUNKCJA: DORADCY DO SPRAW KLIENTA LICZBA DORADCÓW PRACUJĄCYCH BEZPOŚREDNIO Z OSOBAMI BEZROBOTNYMI ZWIĘKSZY SIĘ O 30% - Z 1,8 TYS. DO 2,5 TYS. OSÓB CZĘŚĆ DORADCÓW ZAJMIE SIĘ WSPÓŁPRACĄ Z FIRMAMI. BĘDĄ ODPOWIADAĆ ZA ZDOBYWANIE OFERT PRACY I UTRZYMYWANIE KONTAKTU Z PRACODAWCAMI

TRZY PROFILE BEZROBOTNYCH

III. NOWE INSTRUMENTY WSPARCIA OSÓB SZUKAJĄCYCH PRACY GRANT NA TELEPRACĘ ŚWIADCZENIE AKTYWIZACYJNE POŻYCZKA NA UTWORZENIE MIEJSCA PRACY POŻYCZKA NA START BIZNESU TRÓJSTRONNE UMOWY SZKOLENIOWE BONY DLA OSÓB BEZROBOTNYCH

GRANT NA TELEPRACĘ DO 6-KROTNOŚCI MINIMALNEGO WYNAGRODZENIA DLA PRACODAWCY ZA ZATRUDNIENIE BEZROBOTNEGO RODZICA LUB OPIEKUNA DZIECKA, OSOBY NIEPEŁNOSPRAWNEJ LUB NIESAMODZIELNEJ NIE DOTYCZY CZŁONKÓW NAJBLIŻSZEJ RODZINY WARUNEK: ZATRUDNIENIE PRZEZ 12 MIESIĘCY NA PEŁNY ETAT LUB PRZEZ 18 MIESIĘCY NA PÓŁ ETATU OBOWIĄZEK ZWROTU GRANTU JEŚLI WARUNEK NIE ZOSTANIE SPEŁNIONY

ŚWIADCZENIE AKTYWIZACYJNE DLA PRACODAWCÓW ZA ZATRUDNIENIE RODZICA POWRACAJĄCEGO NA RYNEK PRACY PO PRZERWIE ZWIĄZANEJ Z WYCHOWYWANIEM DZIECKA ŚWIADCZENIE WYPŁACANE PRZEZ 12 MIESIĘCY PRZY ZATRUDNIENIU NA PEŁEN ETAT Z GWARANCJĄ ZATRUDNIENIA PRZEZ KOLEJNE 6 MIESIĘCY WYPŁACANE PRZEZ 18 MIESIĘCY Z GWARANCJĄ ZATRUDNIENIA PRZEZ KOLEJNE 12 MIESIĘCY

POŻYCZKA NA rozpoczęcie działalności gospodarczej DLA STUDENTÓW OSTATNIEGO ROKU STUDIÓW, ABSOLWENTÓW (48 m-cy od ukończenia szkoły) ORAZ BEZROBOTNYCH MAX. KWOTA: 74 tys. PLN, OKRES SPŁATY DO 7 LAT, OPROCENTOWANIE: 0,56% ROCZNIE MOŻLIWOŚĆ POŻYCZKI UZUPEŁNIAJĄCEJ DO 22 tys. PLN

TRÓJSTRONNE UMOWY SZKOLENIOWE ZAWIERANE PRZEZ STAROSTĘ Z PRACODAWCĄ I INSTYTUCJĄ SZKOLENIOWĄ UMOWA UWZGLĘDNI UMIEJĘTNOŚCI LUB KOMPETENCJE ZAWODOWE WYMAGANE PRZEZ PRACODAWCÓW OD KONDYDATÓW DO PRACY MA TO PODNIEŚĆ EFEKTYWNOŚĆ SZKOLEŃ

IV. WSPARCIE DLA MŁODYCH OBJĘCIE OPIEKĄ INDYWIDUALNEGO DORADCY SKRÓCENIE Z 6 DO 4 MIESIĘCY CZASU W JAKIM URZĄD MUSI PRZEDSTAWIĆ OFERTĘ PRACY, STAŻU, SZKOLENIA REFUNDACJA FIRMOM SKŁADEK NA UBEZPIECZENIE SPOŁECZNE ZA BEZROBOTNYCH DO 30 ROKU ŻYCIA ROZPOCZYNAJĄCYCH PIERWSZĄ PRACĘ ZWOLNIENIE PRACODAWCÓW ZE SKŁADEK NA FP I FGŚP ROZSZERZENIE DEFINICJI MŁODEGO BEZROBOTNEGO

ROZSZERZENIE DEFINICJI MŁODEGO BEZROBOTNEGO

BON SZKOLENIOWY q Gwarantuje skierowanie bezrobotnego na wskazane przez niego szkolenie. Stanowi gwarancję sfinansowania wskazanego przez bezrobotnego szkolenia niezbędnego do podjęcia zatrudnienia oraz dodatkowych kosztów, takich jak koszty dojazdu czy zakwaterowania, do wysokości przeciętnego wynagrodzenia. Rozwiązanie to umożliwi bezrobotnemu samodzielne wybranie sobie szkolenia, które pozwoli mu na zdobycie umiejętności umożliwiających wyjście z bezrobocia. q Przyznanie i realizacja bonu szkoleniowego następuje na podstawie indywidualnego planu działania oraz uprawdopodobnienia podjęcia zatrudnienia, innej pracy zarobkowej lub działalności gospodarczej. q W sytuacji, gdy koszt szkolenia przekracza wysokości określoną w bonie, osoba bezrobotna sama pokrywa koszty przekraczające wskazany limit.

BON STAŻOWY q Stanowi gwarancję skierowania młodego bezrobotnego na staż do wskazanego przez samego bezrobotnego pracodawcy. Warunkiem skierowania na staż jest

BON ZATRUDNIENIOWY q Jego realizacja następuje na podstawie umowy zawartej między starostą a pracodawcą, w ramach której pracodawca zobowiązany jest do zatrudnienia bezrobotnego przez okres 18 miesięcy. Starosta refunduje pracodawcy część kosztów wynagrodzenia i składek na ubezpieczenia społeczne przez okres 12 miesięcy, w wysokości 100 proc. kwoty zasiłku. q Dodatkowo pracodawca zobowiązany jest do dalszego utrzymania zatrudnienia, przez okres 6 miesięcy, po zakończeniu refundacji.

BON ZASIEDLENIOWY Przeznaczony jest dla osób młodych do 30 roku w kwocie nie wyższej niż dwukrotność przeciętnego wynagrodzenia za pracę, która pozwoli na pokrycie kosztów związanych z podjęciem zatrudnienia, innej pracy zarobkowej lub działalności gospodarczej poza miejscem dotychczasowego zamieszkania. Bezrobotny otrzymujący bon zobowiązany będzie do utrzymania zatrudnienia, innej pracy zarobkowej lub prowadzenia działalności gospodarczej przez okres co najmniej 6 miesięcy w okresie do 8 miesięcy od dnia otrzymania bonu.

Dziękuję za uwagę