Echokardiograficzny test obciążeniowy z dobutaminą w polskich pracowniach echokardiograficznych. Opracowanie na podstawie danych z 25 Pracowni Echokardiograficznych w Polsce posiadających akredytację Sekcji Echokardiografii Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego. Z upoważnienia Zarządu Sekcji Echokardiografii opracowała dr hab. med. Edyta Płońska Echokardiograficzny test obciążeniowy jest standardowym badaniem w diagnostyce choroby wieńcowej i kwalifikowaniu chorych do koronarografii. Test ten jest także standardowym badaniem w kwalifikacji chorych do dalszego leczenia rewaskularyzacją przezskórną (PTCA/stent) bądź metodą operacyjną pomostowania aortalno-wieńcowego oraz zabiegowego leczenia wad serca. Badanie wykonuje się w określonych grupach chorych z użyciem różnych stresorów, najczęściej dobutaminy i dipirydamolu, ale także stymulacji ze stymulatora pacjenta. Na podstawie informacji uzyskanych z wiodących polskich pracowni echokardiograficznych posiadających akredytację Sekcji Echokardiografii Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego opracowano poniższe uwagi dotyczące wykonywania prób z dobutaminą. 1. Echokardiograficzny test z dobutaminą (DE) jest wykonywany w w/w pracowniach najczęściej w następujących przypadkach: Diagnostyka choroby wieńcowej (ChW) u kobiet Diagnostyka ChW u osób z chorobami układu ruchu niezdolnymi do wysiłku fizycznego Ocena żywotności mięśnia sercowego, przed planowanymi zabiegami rewaskularyzacyjnymi (PTCA/stent/CABG) i operacjami wad serca u osób z uszkodzoną lewą komorą Ocena istotności zwężeń granicznych tętnic wieńcowych Ocena ryzyka powikłań kardiologicznych przed dużymi zabiegami Diagnostyka ChW u osób z niediagnostycznym EKG, po wszczepieniu stymulatorów Ocena ChW po CABG, po PTCA/stent Inne
2. Większość badań DE jest wykonywana w ramach hospitalizacji bez dodatkowej opłaty. Oddziały NFZ nie uwzględniają procedury DE w umowach ze szpitalami (np. Białystok, Poznań, Bydgoszcz i inne). 3. W przychodniach przyszpitalnych w 2006 roku w niektórych oddziałach NFZ (np. Szczecin) nie wyszczególniono DE wśród wspólnej niewielkiej puli z echem spoczynkowym i EKG wysiłkowym lub rozlicza się DE jako wizyta typu III (55zł), jednak w 2007 roku zakontraktowano w Szczecinie osobno DE. 4.. Warunkiem umowy w niektórych oddziałach NFOZ jest wykonanie 100 badań rocznie (np. Szczecin, Lubin) 5. Jest to procedura współfinansowana. Podane przez Pracownie wycena DE to 25 pkt, które płaci NFZ i 5 pkt, które płaci lekarz kierujący. Cena punktu to od 3 do 10zł, np. 10 zł w Łodzi i 3 zł w Szczecinie. Wycena komercyjna to np. 685zł w Warszawie (IK), 300zł w Szczecinie (prywatnie), 250 zł w Łodzi (prywatnie). 6. Ilość zakontraktowanych DE jest różna: od 30 (Poznań) do 200 (Szczecin) badań/rok. 7, Jednak większość badań DE wykonuje się na oddziałach nieodpłatnie. Nasuwają się następujące wnioski: 1. W umowach z NFZ echokardiograficzna próba z dobutaminą wykonywana w celu diagnostyki choroby wieńcowej nie powinna być procedurą współfinansowaną. W bieżącym roku opłata mogłaby pozostać w dotychczasowej wysokości, którą opłaca NFZ, co nie zmieniłoby kosztów ponoszonych przez NFZ, zaś test stałby się bardziej dostępny, a koszty diagnostyki znacznie mniejsze. Fakt współfinansowania (nawet niewielki) tej procedury jest przyczyną stosunkowo małej ilości skierowań, gdyż wysłanie pacjenta na koronarografię celem diagnostyki choroby wieńcowej dla kierującego jest tańsze, bo bezpłatne. Panuje powszechna opinia, że dla lekarza kierującego, taniej jest wysłać pacjenta na koronarografię, nawet dwa lub więcej razy w roku, gdyż nic za nią nie płaci, niż na próbę dobutaminową, za którą płaci. Poza tym procedura nie powinna być współfinansowana, gdyż to znacząco obniży koszty leczenia. Tani test z dobutaminą służy do selekcji chorych przed zastosowaniem drogiej koronarografii. Jednocześnie test z dobutaminą, podobnie jak bezpłatna dla kierującego koronarografia, jest standardowym badaniem kwalifikującym do dalszego leczenia, a znacznie! mniej kosztownym (10:1-6:1).
2. W umowach NFZ ze szpitalami test powinien być wyceniony jako osobna procedura w następujących przypadkach: A/ U chorych hospitalizowanych z uszkodzoną lewą komorą celem kwalifikacji do zabiegu rewaskularyzacji, w tym CABG oraz do leczenia operacyjnego wad serca. Próba DE wykonywana u w/w chorych ze zwiększonym ryzykiem operacyjnym jest zgodna z obowiązującymi standardami i służy właściwemu doborowi pacjentów do leczenia zabiegowego. Działania niepożądane DE są związane ze zwiększonym ryzykiem powikłań zagrażających życiu u chorych z uszkodzoną lewą komorą i wymagają wykonania badania w warunkach szpitalnych. B/ U chorych, u których w trakcie hospitalizacji zajdzie konieczność wykonania testu DE celem diagnostyki choroby wieńcowej (chorzy z blokiem lewej odnogi pęczka Hisa, ze stałą stymulacją serca, z uszkodzoną lewą komorą, po CABG, po PTCA/STENT, z wadami serca, z uszkodzonym narządem ruchu, do przeszczepu nerki, przed ciężką operacją niekardiologiczną i inne) tj. w punkcie 1 i 2 A. 3. Potrzeba jest przypomnienia/zawiadomienia w regionach (Pracowniach Echokardiograficznych i oddziałach NFZ) o możliwości kontraktowania osobno tej usługi.
Propozycje Sekcji Echokardiografii PTK dotyczące echokardiograficznego testu obciążeniowego z dobutaminą Opracowanie na podstawie danych z 25 Pracowni Echokardiograficznych w Polsce posiadających akredytację Sekcji Echokardiografii Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego. Echokardiograficzny test obciążeniowy jest standardowym badaniem w diagnostyce choroby wieńcowej i kwalifikowaniu określonych chorych do koronarografii. Test ten jest także standardowym badaniem w kwalifikacji chorych do dalszego leczenia rewaskularyzacją przezskórną (PTCA/stent) bądź metodą operacyjną pomostowania aortalno-wieńcowego oraz zabiegowego leczenia wad serca. Badanie wykonuje się w określonych grupach chorych z użyciem różnych stresorów, najczęściej dobutaminy i dipirydamolu, wysiłku fizycznego, ale także stymulacji ze stymulatora pacjenta. Aktualnie próba dobutaminowa u pacjentów hospitalizowanych wykonywana jest bezpłatnie, a nie jako osobna procedura diagnostyczna. W związku z tym nie jest objęta wyceną. Próby, które są wykonywane w trakcie hospitalizacji są zgodne ze standardami leczenia. Próba powinna być wyceniona jako osobna procedura również w warunkach szpitalnych. Natomiast ambulatoryjne próby są zakontraktowane przez NFZ jako procedura współfinansowana (25 pkt NFZ, a 5 pkt lekarz kierujący przy cenie 1 pkt od 3 do 10 zł). Jednak zwraca uwagę, że fakt współfinansowania tej procedury skutkuje mniejszą ilością skierowań, gdyż wysłanie chorego na koronarografię celem diagnostyki choroby wieńcowej jest dla kierującego tańsze, bo bezpłatne. Procedura nie powinna być współfinansowana, co znacznie obniży koszty leczenia, umożliwiając wstępną selekcję chorych przed koronarografią Na podstawie informacji uzyskanych z wiodących polskich pracowni echokardiograficznych posiadających akredytację Sekcji Echokardiografii Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego opracowano poniższe propozycje dotyczące wykonywania prób z dobutaminą: 1. W umowach z NFZ echokardiograficzna próba z dobutaminą wykonywana w celu diagnostyki choroby wieńcowej nie powinna być procedurą współfinansowaną. W bieżącym
roku opłata mogłaby pozostać w dotychczasowej wysokości, którą opłaca NFZ, co nie zmieniłoby kosztów ponoszonych przez NFZ, zaś test stałby się bardziej dostępny, a koszty diagnostyki znacznie mniejsze. Fakt współfinansowania (nawet niewielki) tej procedury jest przyczyną stosunkowo małej ilości skierowań, gdyż wysłanie pacjenta na koronarografię celem diagnostyki choroby wieńcowej dla kierującego jest tańsze, bo bezpłatne. Panuje powszechna opinia, że dla lekarza kierującego taniej jest wysłać pacjenta na koronarografię, nawet dwa lub więcej razy w roku, gdyż nic za nią nie płaci, niż na próbę dobutaminową, za którą płaci. Poza tym procedura nie powinna być współfinansowana, gdyż to znacząco obniży koszty leczenia. Tani test z dobutaminą służy do selekcji chorych przed zastosowaniem drogiej koronarografii. Jednocześnie test z dobutaminą, podobnie jak bezpłatna dla kierującego koronarografia, jest standardowym badaniem kwalifikującym do dalszego leczenia, a znacznie! mniej kosztownym (10:1). 2. W umowach NFZ ze szpitalami echokardiograficzny test obciążeniowy (farmakologiczny lub wysiłkowy) powinien być wyceniony jako osobna procedura w następujących przypadkach: A/ U chorych hospitalizowanych z uszkodzoną lewą komorą celem kwalifikacji do zabiegu rewaskularyzacji, w tym CABG oraz do leczenia operacyjnego wad serca. Próba DE wykonywana u w/w chorych ze zwiększonym ryzykiem operacyjnym jest zgodna z obowiązującymi standardami i służy właściwemu doborowi pacjentów do leczenia zabiegowego. Działania niepożądane DE są związane ze zwiększonym ryzykiem powikłań zagrażających życiu u chorych z uszkodzoną lewą komorą i wymagają wykonania badania w warunkach szpitalnych. B/ U chorych, u których w trakcie hospitalizacji zajdzie konieczność wykonania testu celem diagnostyki choroby wieńcowej (chorzy z blokiem lewej odnogi pęczka Hisa, ze stałą stymulacją serca, z uszkodzoną lewą komorą, po CABG, po PTCA/STENT, z wadami serca, z uszkodzonym narządem ruchu, do przeszczepu nerki, przed ciężką operacją niekardiologiczną i inne). 3. Pacjenci ze wszczepionym stymulatorem serca powinni mieć alternatywnie wykonywany test z użyciem stymulatora serca.