Ocenianie przedmiotowe. Informatyka inżynierska

Podobne dokumenty
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA

OCENIANIE WEWNĄTRZSZKOLNE Z INFORMATYKI w VII Liceum Ogólnokształcącym im. Krzysztofa Kamila Baczyńskiego w Radomiu I.

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z INFORMATYKI w ZSEiO im. Stanisława Staszica w Słupsku INFORMATYKA

BEZPIECZEŃSTWO PUBLICZNE. Wymagania edukacyjne i PSO. Kryteria, według których oceniane są poszczególne obszary aktywności

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA WOS W KLASACH II III

Przedmiotowy system oceniania został skonstruowany w oparciu o następujące dokumenty:

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA HISTORIA W KLASACH I III

Przedmiotowy System Oceniania z informatyki zakres podstawowy

Przedmiotowy System Oceniania z informatyki w klasach 4-6 szkoły podstawowej

Przedmiotowy system oceniania z informatyki w III Liceum Ogólnokształcącym im. Marii Skłodowskiej Curie w Opolu

Przedmiotowy System Oceniania z informatyki

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA ZAJĘCIA KOMPUTEROWE KL. IV-VI DLA SZKOŁY PODSTAWOWEJ Z ODDZIAŁAMI INTEGRACYJNYMI NR 10 IM.

Przedmiotowe Ocenianie fizyki z astronomią rok szkolny 2015/2016

PRZEDMIOTOWE OCENIANIE Z MATEMATYKI

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z BIOLOGII

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z JĘZYKA NIEMIECKIEGO

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z ZAJĘĆ KOMPUTEROWYCH W KLASACH IV VI SZKOŁY PODSTAWOWEJ I. OBSZARY AKTYWNOŚCI.

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z FIZYKI w Szkole Podstawowej im. Anny i Andrzeja Nowaków w Ożarowie Podstawa prawna: Rozporządzenie MEN z dn.

II Liceum Ogólnokształcące im. M. Konopnickiej w Radomiu

Przedmiotowy system oceniania z matematyki w klasach IV-VIII Szkoły Podstawowej im. Jana Brzechwy w Dratowie

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z CHEMII

Przedmiotowy System Oceniania z geografii - Gimnazjum

PSO z informatyki rozszerzonej

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA z zajęć komputerowych w klasie IV VI

mgr Lucjan Lukaszczyk nauczyciel informatyki PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z INFORMATYKI W SZKOLE PODSTAWOWEJ IM. KAROLA MIARKI W PIELGRZYMOWICACH

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA MATEMATYKA, INFORMATYKA, ZAJĘCIA KOMPUTEROWE

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z INFORMATYKA W KLASIE IV i VII SZKOŁY PODSTAWOWEJ

PRZEDMIOTOWE SYSTEM OCENIANIA Z INFORMATYKI / ZAJĘĆ KOMPUTEROWYCH 2018/2019

Przedmiotowy system oceniania z chemii

Przedmiotowy System Oceniania z zajęć komputerowych oraz informatyki dla Szkoły Podstawowej w Żarkach 1. Cele oceniania:

ZESPÓŁ SZKÓŁ INŻYNIERII ŚRODOWISKA W TORUNIU PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA PRZEDMIOT: GEODEZJA KLASA: KL. III CI TECHNIKUM INŻYNIERII ŚRODOWISKA

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Zajęcia komputerowe Zgodny z Wewnątrzszkolnym Systemem Oceniania

Przedmiotowy System Oceniania z informatyki

Przedmiotowy System Oceniania z informatyki dla. Szkoły Podstawowej i Gimnazjum Specjalnego. Przy Specjalnym Ośrodku Szkolno - Wychowawczym w Lubsku

Przedmiotowy system oceniania z fizyki kl. I, II i III gimnazjum.

Przedmiotowy system oceniania z matematyki

Przedmiotowy System Oceniania

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z INFORMATYKI

Oceny bieżące przekazywane są uczniowi bezpośrednio po ich uzyskaniu, a oceny niedostateczne są uzasadniane.

Przedmiotowe zasady oceniania z informatyki rozszerzonej

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z BIOLOGII w Szkole Podstawowej im. Bolesława Chrobrego w Żórawinie

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z BIOLOGII

PRZEDMIOTOWY SYSTEM. OCENIANIA Z ZAJĘĆ KOMPUTEROWYCH dla klas IV-VI

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z BIOLOGII

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA BIOLOGIA GIMNAZJUM

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z BIOLOGII

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA / WYMAGANIA EDUKACYJNE TSI - TWORZENIE STRON INTERNETOWYCH

II Liceum Ogólnokształcące im. M. Konopnickiej w Radomiu

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z MATEMATYKI W KLASACH IV VIII SZKOŁY PODSTAWOWEJ IM. ŚW. JANA PAWŁA II W WÓLCE HYŻNEŃSKIEJ

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z MATEMATYKI W KLASACH IV-VIII SZKOŁY PODSTAWOWEJ IM. MARII KONOPNICKIEJ W MIĘKISZU NOWYM

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z MATEMATYKI W KLASACH 4 6 SZKOŁY PODTSAWOWEJ W WÓLCE HYŻNEŃSKIEJ

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z MATEMATYKI W KLASACH IV VI SZKOŁY PODSTAWOWEJ W WÓLCE HYŻNEŃSKIEJ

3. Wypowiedzi ustne: - przynajmniej raz w semestrze, - mogą obejmować materiał co najwyżej z trzech ostatnich lekcji.

PRZEDMIOTOWE OCENIANIE Z CHEMII W ZESPOLE SZKÓŁ W SZUTOWIE

Przedmiotowy System Oceniania z biologii w Społecznym Gimnazjum nr 32 i Liceum Ogólnokształcącym nr 25 im. Marzenny Okońskiej w Warszawie

Przedmiotowy system oceniania biologia gimnazjum Zespół Szkół nr 2 w Konstancinie-Jeziornie

Przedmiotowy system oceniania z fizyki

Matematyka z kluczem - program nauczania matematyki zgodny z podstawą programową z dnia 14 lutego 2017 r.

KRYTERIA I ZASADY OCENIANIA Z MATEMATYKI. zgodne z Wewnątrzszkolnymi Zasadami Oceniania w Zespole Szkół przy ul. Grunwaldzkiej 9 w Łowiczu.

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z INFORMATYKI W GIMNAZJUM. Nauczyciel: Magdalena Nakielska

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z CHEMII

Przedmiotowe ocenianie z biologii (zakres podstawowy, zakres rozszerzony)

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z PRZEDMIOTU GEOGRAFIA

Przedmiotowe zasady oceniania.

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z INFORMATYKI W GIMNAZJUM NR 2 IM. KS. STANISŁAWA KONARSKIEGO W ŁUKOWIE

Przedmiotowe Zasady Oceniania z przedmiotu Informatyka

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z PRZEDMIOTU ELEMENTY PSYCHOLOGII W LICEUM

Przedmiotowy system oceniania biologia

Przedmiotowy system oceniania z matematyki w Szkole Podstawowej nr 225 w Warszawie Sposoby sprawdzania dydaktycznych osiągnięć uczniów

Przedmiotowy system oceniania z fizyki w Szkole Podstawowej nr 4 i Gimnazjum Nr 2 w Hajnówce.

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z ZAJĘĆ KOMPUTEROWYCH SZKOŁA PODSTAWOWA

Przedmiotowy system oceniania dla przedmiotu RYSUNEK TECHNICZNY I klasa technik urządzeń i systemów energetyki odnawialnej

Przedmiotowy System Oceniania z zajęć komputerowych w Szkole Podstawowej nr 18 im. Jana Matejki w Koszalinie.

Przedmiotowy system oceniania biologia gimnazjum

Adam Buczek Zespół Szkół w Laszkach PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA - INFORMATYKA PRZEDMIOT OCENY:

Przedmiotowe zasady oceniania- geografia kl. VII. Szkoła Podstawowa im. Jana Pawła II w Masłowie

Przedmiotowy System Oceniania z informatyki w Zespole Szkół w Pniewach

Przedmiotowy system oceniania z matematyki Spis treści:

Przedmiotowy system oceniania z informatyki w klasach IV VIII i zajęć komputerowych w klasach VI w Szkole Podstawowej nr 30 w Łodzi

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z INFORMATYKI GIMNAZJUM

Przedmiotowy system oceniania z matematyki uczniów

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA KRYTERIA OCENIANIA Z HISTORII DLA SZKOŁY PODSTAWOWEJ

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z PRZEDMIOTU PODSTAWY PRZEDSIĘBIORCZOŚCI ORAZ EKONOMII W PRZKTYCE

KRYTERIA OCENIANIA Z MATEMATYKI

Przedmiotowe zasady oceniania z chemii Szkoła Podstawowa nr 14 im Henryka III Głogowskiego

I. Informowanie uczniów o zasadach przedmiotowego systemu oceniania

Kryteria oceniania z chemii I

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z INFORMATYKI

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA HISTORIA I SPOŁECZEŃSTWO SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 7 ZESPOŁU SZKÓŁ OGÓLNOKSZTAŁCĄCYCH NR 7 W KLASACH IV VI

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA BIOLOGIA

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z MATEMATYKI IV Liceum Ogólnokształcące w Rzeszowie

OCENIANIE WEWNĄTRZSZKOLNE Z BIOLOGII W ZESPOLE SZKÓŁ W TUCHOWIE GIMNAZJUM

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z INFORMATYKI

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z INFORMATYKI GIMNAZJUM NR 3

Przedmiotowy System Oceniania z chemii w Gimnazjum im. Krzysztofa Kamila Baczyńskiego w Grzymiszewie

Transkrypt:

Ocenianie przedmiotowe Informatyka inżynierska Zasady oceniania przedmiotowego zostały skonstruowane w oparciu o następujące dokumenty: 1. Ustawa z dnia 11 kwietnia 2007 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2007 r. Nr 80, poz. 542). 2. Rozporządzenie MEN z dnia 30 kwietnia 2007r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (Dz. U. Nr 83, poz.562 ze zm.). 3. Ocenianie wewnątrzszkolne w I Liceum Ogólnokształcącym im. St. Sempołowskiej w Tarnowskich Górach 4. Nowa podstawa programowa nauczania informatyki. 5. Standardy wymagań egzaminacyjnych opublikowane przez MEN. Nauczanie informatyki inżynierskiej w I Liceum Ogólnokształcącym odbywa się według autorskiego programu bazującego na programie nauczania informatyki dla szkół ponadgimnazjalnych w zakresie rozszerzonym autorstwa Grażyny Koby. Program realizowany jest w klasie drugiej i trzeciej w wymiarze 3 godzin tygodniowo z podziałem na grupy. Wymagania edukacyjne Zgodnie z Podstawą Programową jako priorytetowe przyjmuje się: przygotowanie uczniów do posługiwania się techniką komputerową w prostych zastosowaniach praktycznych, pomoc uczniom w rozpoznawaniu własnych uzdolnień i zainteresowań w celu świadomego wyboru dalszego kierunku kształcenia, uwrażliwienie uczniów na zagrożenia dla ich zdrowia i rozwoju związane z niewłaściwym korzystaniem z urządzeń i programów komputerowych, kształtowanie umiejętności analizowania zadań szkolnych i prostych problemów praktycznych oraz tworzenia algorytmów ich rozwiązywania. Dostosowanie wymagań Przy ustalaniu oceny nauczyciel powinien brać pod uwagę wysiłek wkładany przez ucznia w wywiązywaniu się z obowiązków lekcyjnych, aktywność podczas lekcji, chęć uczestniczenia w zajęciach i zadaniach dodatkowych. Powinien również zwrócić uwagę, 1

szczególnie w pierwszym roku nauczania, na utrudnione warunki uczenia się i utrwalania wiadomości w domu - uczniów, którzy nie posiadają własnego komputera. Poziomy wymagań: K - wymagania konieczne - obejmują te wiadomości i umiejętności, które stanowią bazę do zrozumienia wiadomości i umiejętności z wyższych poziomów, są najbardziej elementarne, a więc powinny być przyswajane przez każdego ucznia, aby mógł on kontynuować naukę w zakresie informatyki; P - wymagania podstawowe - obejmują również wiadomości i umiejętności niezbędne do opanowania treści z wyższych poziomów oraz rozwiązywania z pomocą nauczyciela typowych problemów teoretycznych i praktycznych z zakresu informatyki; są możliwe do opanowania przy umiarkowanym wysiłku intelektualnym; R - wymagania rozszerzające - dotyczą wiadomości i umiejętności wykraczające poza poziom podstawowy, pozwalających na samodzielne rozwiązywanie typowych problemów z zakresu informatyki; D - wymagania dopełniające - obejmują wiadomości i umiejętności pozwalające na rozwiązanie zadań o charakterze problemowym, wymagających samodzielnego doboru metod informatyki oraz narzędzi informatyki; W - wymagania wykraczające - obejmują wiadomości i umiejętności wykraczające poza program nauczania oraz ich stosowanie w nowych, nietypowych sytuacjach problemowych z zakresu informatyki. Ocena Poziom wymagań Dopuszczający (k) Dostateczny (k + p) Dobry (k + p + r) Bardzo dobry (k + p + r +d) Celujący (w + k + p + r +d) Ocenę celujący (poziom wymagań wykraczających- W) - uczeń otrzyma na koniec semestru, gdy będzie startować np. w olimpiadzie i zajmie punktowane miejsce w finale wojewódzkim lub krajowym. Na lekcjach wykazuje się wiadomościami i umiejętnościami wykraczającymi poza program, potrafi rozwiązać wiele problemów praktycznych i teoretycznych nietypowych, innych niż na lekcjach. Musi pokazać, że umie więcej niż inni uczniowie. Powinien być twórczy, rozwijać swoje uzdolnienia. Ocenę bardzo dobry (poziom wymagań dopełniających- D) - uczeń otrzyma, gdy opanuje cały zakres zrealizowanych treści programowych. Powinien sprawnie posługiwać się zdobytymi wiadomościami i umiejętnościami, samodzielnie rozwiązywać problemy zadane przez nauczyciela oraz inne niż pokazywane i rozwiązywane w klasie. Ocenę dobry (poziom wymagań rozszerzających- R) - uczeń otrzyma, gdy poprawnie będzie rozwiązywać samodzielnie typowe zadania teoretyczne i praktyczne z danego przedmiotu, a jego wiadomości i umiejętności pozwolą na rozumienie większości materiału. 2

Ocenę dostateczny ( poziom wymagań podstawowych- P) - uczeń otrzyma, gdy opanuje podstawowe wiadomości z przedmiotu na, tyle, że jest w stanie czynić dalsze postępy w uczeniu się, potrafi rozwiązać zadania o średnim stopniu trudności, czasami przy pomocy nauczyciela. Ocenę dopuszczający (poziom wymagań koniecznych- K) - uczeń otrzyma, gdy korzysta z uwag i pomocy nauczyciela oraz potrafi rozwiązać proste zadania typowe dla danego przedmiotu. Jego braki są dość duże, często niewiele opanował z podstawowych wiadomości danego przedmiotu. Nauczyciel, wystawiając ocenę dopuszczający, musi dokonać wnikliwej analizy i zastanowić się czy uczeń da radę nadrobić braki. Ocenę niedostateczny otrzymuje uczeń, który nie opanował nawet minimum podstawowych wiadomości z danego przedmiotu co uniemożliwia mu dalsze zdobywanie wiedzy. Często nie potrafi rozwiązać prostych zadań, nawet przy pomocy nauczyciela. Narzędzia pomiaru osiągnięć 1. Sprawdziany, 2. Kartkówki, 3. Ćwiczenia wykonywane na lekcji, 4. Odpowiedzi ustne, 5. Prace długoterminowe (np. referaty, projekty, pomoce dydaktyczne), 6. Obserwacja ucznia uwzględniająca: - przygotowanie do lekcji, - aktywność na lekcji, - praca w grupie przy wykonywaniu wspólnych projektów, - prowadzenie zeszytu, - udział w konkursach. 7. Inne formy aktywności: - pisanie referatów, - opracowywanie pomocy dydaktycznych, plakatów. Częstotliwość pomiaru osiągnięć 1. Sprawdziany nie więcej niż 3 razy w semestrze, zwykle po powtórzeniu działu. 2. Kartkówki (10-15 min) - w zależności od potrzeb. 3. Rozwiązywanie zadań praktycznych - w zależności od potrzeb. 4. Prace domowe (ustne lub pisemne) - w zależności od potrzeb. Obszary aktywności ucznia 1. Wypowiedzi ucznia 2. Ćwiczenia wykonywane na lekcji 3. Sprawdziany pisemne 4. Prace domowe 5. Zeszyt przedmiotowy 6. Prace długoterminowe (referaty, projekty) 7. Konkursy 3

Kryteria według których oceniane są poszczególne obszary aktywności 1. Wypowiedzi ustne - oceniany jest poziom prezentowanych wiadomości, stosowanie poprawnej terminologii informatycznej 2. Ćwiczenia praktyczne wykonywane w czasie zajęć lekcyjnych - oceniana jest poprawność wykonania ćwiczenia oraz ich ilość 3. Kartkówki składające się z prostych pytań (zadań), w których odpowiedzi są punktowane 4. Sprawdziany zawierające punktację za poszczególne zadania oraz kryteria punktowe na poszczególne stopnie. 5. Kartkówki i sprawdziany oceniane są zgodnie z następującymi kryteriami procentowymi: 0% -29% - niedostateczny 30% - 50% - dopuszczający 51% - 69% - dostateczny 70% - 85% - dobry 86% - 100% - bardzo dobry 6. Prace domowe - ocenie podlega poprawność, staranność. 7. Aktywność ucznia (aktywność i zaangażowanie na lekcji, wykonywanie zadań dodatkowych, zadań nadobowiązkowych, udział w konkursach). Kategorie ocen Obszar aktywności Waga sprawdzian 6 poprawa sprawdzianu 6 kartkówka 5 poprawa kartkówki 5 odpowiedź ustna 5 praca pisemna na lekcji 4 zadanie 3 aktywność 2 inne ustala nauczyciel Ogólne zasady ustalenia ocen 1. Wypowiedzi ustne. Przy odpowiedzi ustnej obowiązuje znajomość materiału z trzech ostatnich lekcji, w przypadku lekcji powtórzeniowych z całego działu. 2. Sprawdziany są obowiązkowe. Jeżeli uczeń opuścił sprawdzian powinien go napisać w ciągu dwóch tygodni od powrotu do szkoły. 3. Sprawdziany są zapowiadane co najmniej tydzień wcześniej i omówiony jest ich zakres i kryteria wymagań. 4. Stopień niedostateczny ze sprawdzianu uczeń może poprawić. Poprawa jest dobrowolna, odbywa się w ciągu dwóch tygodni od rozdania prac i tylko jeden raz. 5. Nie przewiduje się sprawdzianu zaliczeniowego na koniec semestru. 6. Kartkówki zapowiadane lub nie zapowiadane są obowiązkowe. Uczniowie nieobecni na zapowiadanej kartkówce piszą ją w najbliższym terminie. 7. Uczeń nieobecny na wcześniejszych zajęciach może być nie oceniany, jeżeli nieobecność była usprawiedliwiona. 8. Uczeń mający kłopoty z opanowaniem materiału może zwrócić się do nauczyciela z prośbą o ustalenie formy pomocy. 4

9. Uczeń ma obowiązek prowadzenia zeszytu przedmiotowego, w którym powinny znajdować się zapisy tematów, notatki, zapisy poleceń ustnych lub pisemnych prac domowych. Zeszyt powinien być prowadzony systematycznie. Uczeń w przypadku nieobecności w szkole powinien zeszyt uzupełnić. 10. Uczeń powinien zdobyć przynajmniej 3 oceny w semestrze, najlepiej z różnych form oceniania. 11. Jeżeli uczeń jest nieobecny na kartkówce, sprawdzianie lub na lekcji, na której wykonywane są zadania praktyczne na ocenę, to do dziennika wpisywane jest zero. Gdy uczeń nie nadrobi zaległości w ciągu 2 tygodni, to w miejsce zera zostanie wpisana ocena niedostateczna. W przypadku, gdy ocenianych prac jest więcej niż 3 w semestrze, a praca nie jest pracą kluczową (sprawdzianem, kartkówką, projektem), jedno zero może zostać anulowane. 12. Uczeń może odwołać się od oceny. Warunki i tryb odwołania zapisane są w 43 Statutu Szkoły. Informowanie uczniów i rodziców o wymaganiach i postępach 1. Każda ocena jaką otrzymuje uczeń jest jawna i uzasadniona. Nauczyciel informuje co uczeń zrobił dobrze, a co źle oraz wskazuje uczniowi jak powinien się dalej uczyć. 2. Na prośbę rodziców nauczyciel udziela im ustnej informacji o ocenach ucznia; w sytuacjach szczególnych może to być informacja pisemna. 3. Oceny zdobywane przez uczniów są odnotowywane na bieżąco w dzienniku lekcyjnym oraz w dokumentacji prowadzonej przez nauczyciela. Mogą być one wpisane do zeszytu przedmiotowego na prośbę uczniów. 4. Nauczyciel na początku każdego roku szkolnego informuje uczniów oraz, za ich pośrednictwem, rodziców o wymaganiach edukacyjnych oraz sposobach sprawdzania osiągnięć uczniów. 5. Sprawdzone i ocenione pisemne prace kontrolne są do wglądu u nauczyciela. Przywileje ucznia 1. Uczeń ma możliwość wykorzystania 2 razy w semestrze nieprzygotowania pod warunkiem, że zostanie ono zgłoszone nauczycielowi przed rozpoczęciem lekcji oraz że uczeń spełnia wszelkie wymagania, jakie stawiane mu są w statucie: posiada identyfikator, zmienne obuwie, nie spóźnił się na lekcje itd. 2. Uczeń ma możliwość wykorzystania dnia bez pytania na oceny po 1 listopada, całodniowym udziale w konkursach, olimpiadach, zawodach sportowych, co najmniej 5 dniowej usprawiedliwionej nieobecności w szkole. Przygotował: mgr inż. Tomasz Janioł 5