RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (21) Numer zgłoszenia: 320241 Urząd Patentowy (22) Data zgłoszenia: 28.05.1997 Rzeczypospolitej Polskiej (19) PL (11)183215 (13) B1 (51) IntCl7 E03D 3/06 F16K 27/00 E03D 13/00 (54) Zawór zespolony do urządzeń spłukujących (30) Pierwszeństwo: 03.06.1996,CH,1400/96 12.12.1996,CH,3055/96 (73) Uprawniony z patentu: GEBERIT TECHNIK AG, Jona, CH (72) Twórcy wynalazku: David Benne, Jona, CH (43) Zgłoszenie ogłoszono: Guido Pfister, Altendorf, CH Matthias Segieth, Rapperswil, CH 08.12.1997 BUP 25/97 Marcel Heierli, Ulisbach, CH Christian Lobeto, Winterberg, CH (45) 0 udzieleniu patentu ogłoszono: (74) 28.06.2002 WUP 06/02 Pełnomocnik: Kamiński Zbigniew, Kancelaria Patentowa PL 183215 B1 (57) 1. Zawór zespolony do urządzeń spłukujących, zwłaszcza pisuarów, złożony z zaworu odcinająco-regulującego oraz z umieszczonego za nim i sterowanego pneumatycznie lub elektromagnetycznie zaworu zamykającego, przy czym obydwa zawory są umieszczone we wspólnej obudowie, zaopatrzonej w gniazda zaworowe i współpracujące z nimi mechanizmy zamykające, znamienny tym, że w otworze (5) obudowy (3) zaworu zamykającego (2) jest osadzony wspornik (9), połączony z tą obudową (3) za pomocą krzywek mocujących (13) z garbami (13a) oraz zaczepów (19) tej obudowy (3), tworząc połączenie bagnetowe, przy czym na wsporniku (9) jest zamocowana membrana (11) i zespół sterujący (45) zaworem zamykającym (2).
Zawór zespolony do urządzeń spłukujących Zastrzeżenia patentowe 1. Zawór zespolony do urządzeń spłukujących, zwłaszcza pisuarów, złożony z zaworu odcinaj ąco-regulującego oraz z umieszczonego za nim i sterowanego pneumatycznie lub elektromagnetycznie zaworu zamykającego, przy czym obydwa zawory są umieszczone we wspólnej obudowie, zaopatrzonej w gniazda zaworowe i współpracujące z nimi mechanizmy zamykające, znamienny tym, że w otworze (5) obudowy (3) zaworu zamykającego (2) jest osadzony wspornik (9), połączony z tą obudową (3) za pomocą krzywek mocujących (13) z garbami (13a) oraz zaczepów (19) tej obudowy (3), tworząc połączenie bagnetowe, przy czym na wsporniku (9) jest zamocowana membrana (11) i zespół sterujący (45) zaworem zamykającym (2). 2. Zawór według zastrz. 1, znamienny tym, że zespół sterujący (45) zaworem zamykającym (2) jest uruchamiany elektromagnetycznie. 3. Zawór według zastrz. 1, znamienny tym, że zespół sterujący (45) zaworem zamykającym (2) jest sterowany pneumatycznie. 4. Zawór według zastrz. 1, znamienny tym, że wspornik (9) zaworu zamykającego (2) jest zaopatrzony w ścianki (44) do zamocowania zespołu sterującego (45) zaworem zamykającym (2). 5. Zawór według zastrz. 1, znamienny tym, że wspornik (9) zaworu zamykającego (2) jest wyposażony w pierścieniowy króciec (40), którego dolna część jest zaopatrzona w występy zatrzaskowe (17), współpracujące z odpowiednimi zaczepami (19) obudowy (3) zaworu. 6. Zawór według zastrz. 1, znamienny tym, że membrana (11) zaworu zamykającego (2), mająca kształt płaskiego kapelusza, jest wyposażona w zgrubione obrzeże (22) i zamocowana zaciskowo między wspornikiem (9) zaworu zamykającego (2) a obudową (3). 7. Zawór według zastrz. 1, znamienny tym, że w otworze (4) obudowy (3) jest osadzony tulejowy element (8), zaopatrzony w układ krzywek (12) współpracujących z wypustami (21) obudowy (3), tworząc połączenie bagnetowe tego elementu tulejowego (8) z obudową (3). 8. Zawór według zastrz. 7, znamienny tym, że tulejowy element (8) jest wyposażony w osadzone na nim wymienne sitko (10) zaopatrzone na swym obwodzie w języczki zatrzaskowe (10b), współpracujące z zatrzaskami (8a) tego tulejowego elementu (8). 9. Zawór według zastrz. 7, znamienny tym, że w tulejowym elemencie (8) jest osadzony współśrodkowo wkręt regulacyjny (23), zaopatrzony w stożkową powierzchnię uszczelniającą (33), współpracującą z gniazdem (24) zaworu odcinająco-regulującego (1), i w gwintowaną końcówkę (34), wkręconą w gwintowany otwór (35) obudowy (3). 10. Zawór według zastrz. 8 albo 9, znamienny tym, że tulejowy element (8) jest zaopatrzony w pierścień (31) uszczelniający ten element względem obudowy (3), natomiast wkręt regulacyjny (23) jest zaopatrzony w pierścień (32) uszczelniający go względem obudowy (3). * * * Przedmiotem wynalazku jest zawór zespolony do urządzeń spłukujących, zwłaszcza pisuarów, złożony z zaworu odcinająco-regulującego oraz z umieszczonego za nim i sterowanego pneumatycznie lub elektromagnetycznie zaworu zamykającego. Obydwa zawory są umieszczone we wspólnej obudowie, zaopatrzonej w gniazda zaworowe i współpracujące z nimi mechanizmy zamykające. Z niemieckiego opisu wzoru użytkowego nr DE GM-296 03 869 znany jest zawór zespolony złożony z zaworu odcinająco-regulującego oraz z umieszczonego za nim zaworu zamykającego sterowanego pneumatycznie lub elektromagnetycznie, w którym obydwie wnęki
183 215 3 obudowy zaworu, z osadzonymi w nich mechanizmami otwierającymi i zamykającymi, są zamknięte pokrywami przymocowanymi za pomocą śrub do obudowy. Rozwiązanie to jest stosunkowo skomplikowane i wymaga pracochłonnego montażu. Z europejskiego opisu patentowego nr EP 0811795 znany jest membranowy zawór zamykający, wyposażony we wspornik osadzony w otworze obudowy zaworu i przymocowany do niej za pomocą połączenia bagnetowego, przy czym wewnątrz wspornika jest osadzona gumowa membrana w postaci jednostronnie zamkniętego cylindra, natomiast na zewnątrz wspornika jest do niego przymocowany zespół, sterujący pneumatycznie lub elektromagnetycznie zaworem zamykającym. Celem wynalazku jest opracowanie takiej konstrukcji zaworu zespolonego, która zapewni z jednej strony usprawnienie prac montażowych i instalacyjnych, z drugiej zaś większą niezawodność działania urządzenia spłukującego wyposażonego w ten zawór. Cel ten zrealizowano w zaworze zespolonym do urządzeń spłukujących, zwłaszcza pisuarów, według wynalazku, złożonym z zaworu odcinająco-regulującego oraz z umieszczonego za nim zaworu zamykającego, sterowanego pneumatycznie lub elektromagnetycznie, który charakteryzuje się tym, że w otworze obudowy zaworu zamykającego jest osadzony wspornik, połączony z tą obudową za pomocą krzywek mocujących z garbami oraz zaczepów tej obudowy, tworząc połączenie bagnetowe, przy czym na wsporniku jest zamocowana membrana i zespół sterujący zaworem zamykającym, który może być uruchamiany zarówno elektromagnetycznie, jak i pneumatycznie. Wspornik zaworu zamykającego jest zaopatrzony w ścianki do zamocowania zespołu sterującego zaworem zamykającym, a także w pierścieniowy króciec, którego dolna część jest zaopatrzona w występy zatrzaskowe, współpracujące z odpowiednimi zaczepami obudowy zaworu. Membrana zaworu zamykającego, mająca kształt płaskiego kapelusza, jest korzystnie wyposażona w zgrabione obrzeże i zamocowana zaciskowo między wspornikiem zaworu zamykającego a obudową. W otworze obudowy jest osadzony tulejowy element, zaopatrzony w układ krzywek współpracujących z wypustami obudowy, tworząc połączenie bagnetowe tego elementu tulejowego z obudową. Tulejowy element jest ponadto wyposażony w osadzone na nim, wymienne sitko, zaopatrzone na swym obwodzie w języczki zatrzaskowe, współpracujące z zatrzaskami tego tulejowego elementu, oraz w osadzony współśrodkowo wkręt regulacyjny, zaopatrzony w stożkową powierzchnię uszczelniającą, współpracującą z gniazdem zaworu odcinająco-regulującego, i w gwintowaną końcówkę, wkręconą w gwintowany otwór obudowy, a także w pierścień uszczelniający ten element względem obudowy, natomiast wkręt regulacyjny jest zaopatrzony w pierścień uszczelniający go względem obudowy. Opisany wyżej zawór zespolony według wynalazku charakteryzuje się prostą konstrukcją, obejmującą kilka podzespołów przymocowanych za pomocą połączeń bagnetowych do wspólnej obudowy. Dzięki temu montaż zaworu zespolonego jest bardzo uproszczony i nie wymaga stosowania specjalnych narzędzi, zaś wymiana części zużywających się, zwłaszcza sitka filtrującego i membrany, jest bardzo łatwa. Konstrukcja zaworu zespolonego pozwala na wykorzystanie zarówno pneumatycznych, jak i elektromagnetycznych zespołów sterujących zaworem zamykającym. Zawór zespolony według wynalazku jest uwidoczniony w przykładowym rozwiązaniu konstrukcyjnym na rysunku, na którym: fig. 1 przedstawia zawór zespolony w widoku z boku, z częściowym przekrojem osiowym przez zawór odcinająco-regulujący; fig. 2 - zawór w widoku z góry, z osiowym przekrojem przez zawór zamykający; fig. 3 - schemat montażu zawora odcinającego w widoku perspektywicznym; fig. 4 - zawór zamykający w osiowym przekroju podłużnym, a fig. 5 -ten sam zawór w osiowym przekroju poprzecznym. Zawór zespolony (fig. 1 i 2) składa się z obudowy 3 z króćcem wlotowym 26 i króćcem wylotowym 27, łączącymi ten zawór z nie przedstawionymi na rysunku przewodami domowej instalacji wodociągowej, z umieszczonego w pobliżu króćca wlotowego 26 - zaworu odcinaj ąco-regulującego 1, zaopatrzonego w stożkowe gniazdo zaworowe 24, oraz z umieszczonego za nim - znanego zawora zamykającego 2, połączonego kanałem 29 z zaworem odcina-
4 183 215 jąco-regulującym 1 i z zespołu sterującego 45 pneumatycznie względnie elektromagnetycznie zaworem zamykającym 2. Zawór zamykający 2 jest wyposażony w gniazdo zaworowe 25 (fig. 2), współpracujące z gumową membraną 11 w kształcie płaskiego kapelusza. Do uruchomienia membrany 11 służy pneumatyczny lub elektromagnetyczny zespół sterujący 45 (fig. 4 i 5). Zawór odcinająco-regulujący 1 jest wyposażony w mechanizm zamykający złożony z tulejowego elementu 8, osadzonego w otworze 4 obudowy 3 i zaopatrzonego w sitko 10 oraz we wkręt regulacyjny 23, przylegający swą stożkową powierzchnią uszczelniającą 33 do gniazda zaworowego 24. W położeniu przedstawionym na fig. 1 zawór odcinająco-regulujący jest zamknięty, natomiast otwarcie tego zaworu 1następuje przez wykręcenie do góry gwintowanej części 34 wkrętu regulacyjnego 23 z gwintowanego otworu 35 obudowy 3 zaworu. Do tego celu służy śrubokręt osadzany w rowku 30 wkrętu regulacyjnego 23. Uniesienie wkrętu regulacyjnego 23 powoduje podniesienie stożkowej powierzchni uszczelniającej 33 ponad gniazdo zaworowe 24 i otwarcie przepływu wody. Osadzona w osiowym otworze tulejowego elementu 8 cylindryczna część wkrętu regulacyjnego 23 jest zaopatrzona w pierścień uszczelniający 32 ten wkręt 23 względem tulejowego elementu 8, natomiast sam tulejowy element 8, umieszczony w otworze 4 obudowy 3, jest uszczelniony względem tego otworu 4 za pomocą pierścienia uszczelniającego 31, osadzonego w rowku na zewnętrznej powierzchni tego elementu tulejowego 8. Na tulejowym elemencie 8 jest ponadto osadzone rozłącznie sitko 10, mające postać tulejowej siatki zaopatrzonej u góry w pierścieniowy króciec 10a, osadzony w pierścieniowym rowku 39 tulejowego elementu 8 i połączony z tym elementem za pomocą języczków zatrzaskowych 10b, współpracujących z zatrzaskami 8a tego tulejowego elementu 8. Dzięki temu woda dopływająca przez króciec wlotowy 26, przed doprowadzeniem jej do kanału 29, przepływa przez sitko 10. Tulejowy element 8 zaworu odcinająco-regulującego 1 jest połączony z obudową 3 zaworu przy użyciu połączenia bagnetowego, złożonego z układu krzywek współpracujących z wypustami 21 obudowy 3, przy czym w czasie montażu tulejowy element 8 jest mocowany do obudowy 3 przez obrót nie pokazanego na rysunku, lecz umieszczonego w ośmiokątnym otworze 28 - klucza trzpieniowego. W celu oczyszczenia sitka 10 odkręca się, za pomocą wspomnianego klucza trzpieniowego, tulejowy element 8 i wyjmuje się go z otworu 4 obudowy 3 łącznie z sitkiem 10, po czym po oczyszczeniu łub wymianie sitka zatrzaskuje się go na tulejowym elemencie 8, wraz z którym wkręca się go w otwór 4 obudowy 3 zaworu. Obrót wkrętu regulacyjnego 23 umożliwia regulację natężenia przepływu wody przez zawór odcinająco-regulujący odpowiednio do ciśnienia wody w instalacji wodociągowej. Zawór zamykający 2 jest wyposażony we wspornik 9, zaopatrzony w dolnej części w pierścieniowy króciec 40, osadzony w otworze 5 obudowy 3 i przymocowany do niej za pomocą połączenia bagnetowego. W tym celu zewnętrzna powierzchnia pierścieniowego króćca 40 jest zaopatrzona w krzywki mocujące 13 z garbami 13a, współpracujące ze skierowanymi do wewnątrz zaczepami 19 obudowy 3 (fig. 2 i 3). Ponadto dolna część pierścieniowego króćca 30 wspornika 9 jest zaopatrzona w elementy zatrzaskowe 17, współpracujące z odpowiednimi zaczepami obudowy 3. Garby 13a krzywek 13 (fig. 3) zabezpieczają wspornik 9 przed samoczynnym odkręceniem się podczas pracy urządzenia. Wewnątrz pierścieniowego króćca 40 znajduje się sprężyna dociskowa 37, oddziałująca poprzez krążek dociskowy 51 (fig. 5) na membranę 11. Membrana 11, mająca postać płaskiego kapelusza, jest zaopatrzona w pogrubione obrzeże 22 i zamocowana zaciskowe między czołową powierzchnią króćca 40 wspornika 9, a obudową 3. Podczas montażu wspornik 9 jest wsuwany osiowo wraz z nasadzoną na niego membraną 11 w otwór 5 obudowy 3, w kierunku strzałki 42 (fig. 3), a następnie przekręcany w kierunku strzałki 43, przy czym położenie membrany 11 podczas montażu jest ustalane za pomocą wspomnianych uprzednio elementów zatrzaskowych 17. Wspornik 9 zaworu zamykającego 2 jest ponadto wyposażony w dwie ścianki 44 (fig. 2) służące do zamocowania zespołu sterującego 45, który podczas montażu nasuwa się na
183 215 5 wspornik 9 w kierunku strzałki 52 (fig. 3). Zespół sterujący 45 jest zaopatrzony w suwak 46 (fig. 5), przesuwany między dyszami sterującymi 48 i 49. Przesunięcie suwaka 46 może być realizowane przez włączenie cewki elektromagnetycznej 47, powodując połączenie komory 53, nad membraną 11, przez kanalik 50 z otoczeniem i wskutek tego uniesienie się membrany 11 ponad gniazdo zaworowe 25 i otwarcie zaworu zamykającego 2. Do sterowania zaworem zamykającym 2 może być również wykorzystany, nie uwidoczniony na rysunku, pneumatyczny zespół sterujący, przy czym budowa wspornika 9 jest identyczna dla obydwu wymienionych rodzajów sterowania, jak również nie zmienia się sposób montażu mechanizmu zamykającego lub otwierającego zawór zamykający 2.
183 215
183 215 Fig. 4 Fig. 5 Fig. 3
183 215 Fig. 1 Fig. 2 Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 50 egz. Cena 2,00 zł.