Kryteria stopni szkolnych:

Podobne dokumenty
Kryteria stopni szkolnych:

KARTA MONITOROWANIA PODSTAWY PROGRAMOWEJ

Zakres wymagań z Podstawy Programowej z geografii w klasach I-III gimnazjum. Treści nauczania Kl. I

KRYTERIA I ZASADY OCENIANIA Z GEOGRAFII W KLASIE III GIMNAZJUM

GEOGRAFIA GIMNAZJUM. Klasa I. Stopnie szkolne. 1. Mapa umiejętności czytania, interpretacji i posługiwania się mapą. Uczeń:

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA I WYMAGANIA EDUKACYJNE Z GEOGRAFII W ZESPOLE SZKÓŁ OGÓLNOKSZTAŁCĄCYCH IM. ARMII KRAJOWEJ W BIELSKU BIAŁEJ

PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO DLA GIMNAZJÓW

Przedmiotowy system oceniania FIZYKA. Nauczyciel: mgr Grzegorz Kasprzak

WYMAGANIA EDUKACYJNE I KRYTERIA OCENIANIA Z GEOGRAFII W KLASACH PIĄTEJ, SZÓSTEJ, SIÓDMEJ I ÓSMEJ SZKOŁY PODSTAWOWEJ obowiązujące od 1 września 2019 r.

Kryteria stopni szkolnych:

Tryb ustalania i podwyższania oceny semestralnej oceny semestralnej, końcowo rocznej:

Rozkład materiału z planem dydaktycznym Planeta Nowa 2 rok szkolny 2017/18. I. Afryka

SZKOŁA PODSTAWOWA IM. MIKOŁAJA KOPERNIKA W BABIAKU

Tryb ustalania i podwyższania oceny semestralnej oceny semestralnej, końcoworocznej:

Przedmiotowy system oceniania geografia gimnazjum

Kryteria oceniania z geografii (PSO) wg Podstawy Programowej i programu nauczania do podręczników Nowa Nasza Planeta.

Wymagania edukacyjne na poszczególne stopnie szkolne z geografii w klasie I gimnazjum Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który: - opanował wiadomości i

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA MATEMATYKA, INFORMATYKA, ZAJĘCIA KOMPUTEROWE

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA NA LEKCJACH FIZYKI. W ocenianiu obowiązują wszystkie zasady zawarte w Wewnątrzszkolnych Zasadach Oceniania

ZASADY I KRYTERIA OCENIANIA GEOGRAFIA KL. 7

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA BIOLOGIA

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA

Przedmiotowy system oceniania z geografii w Gimnazjum nr 2 w Łukowie nauczyciel Justyna Osińska

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z GEOGRAFII W GIMNAZJUM NR 3 W MIELCU Oparty o Wewnątrzszkolny System Oceniania ZSO nr1 w Mielcu

Wymagania edukacyjne na poszczególne stopnie szkolne z geografii w klasie I gimnazjum Ocenę celująca otrzymuje uczeń, który: - opanował wiadomości i

OCENIANIE PRZEDMIOTOWE. geografia - zakres podstawowy, geografia - zakres rozszerzony,

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z GEOGRAFII

WYMAGANIA EDUKACYJNE I PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z PRZYRODY W KLASACH IV i VI SZKOŁY PODSTAWOWEJ

WYMAGANIA EDUKACYJNE. niezbędne do otrzymania przez ucznia poszczególnych. śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych z geografii.

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z GEOGRAFII DLA KLASY SIÓDMEJ SZKOŁY PODSTAWOWEJ. Poziomy wymagań:

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z PRZYRODY DLA KLASY VI SZKOŁA PODSTAWOWA W SKRZATUSZU

WYMAGANIA OGÓLNE NA POSZCZEGÓLNE OCENY Z GEOGRAFII W KLASACH I-III GIMNAZJUM

Szkoła Podstawowa Nr 2 im. Polskich Olimpijczyków w Opolu PRZEDMIOTOWE OCENIANIE Z JĘZYKA ANGIELSKIEGO DLA KLAS IV - VI

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z GEOGRAFII W ZESPOLE SZKÓŁ MORSKICH.

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z GEOGRAFII. Wymagania edukacyjne na poszczególne stopnie szkolne z geografii w klasie I gimnazjum

WYMAGANIA EDUKACYJNE I PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA GEOGRAFIA

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z PRZYRODY DLA KLAS IV - VI

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA ANGIELSKIEGO DLA KL. IV

Wymagania edukacyjne z geografii w klasie III

Tryb ustalania i podwyższania oceny semestralnej oceny semestralnej, końcoworocznej:

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA

Adam Buczek Zespół Szkół w Laszkach PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA - INFORMATYKA PRZEDMIOT OCENY:

Przedmiotowy system oceniania geografia gimnazjum 2015/2016 Przedmiotowy system oceniania z geografii w gimnazjum opracowany w oparciu o :

ZASADY I KRYTERIA OCENIANIA Z PRZYRODY DLA KLAS IV VI

SĄSIEDZI POLSKI (Podrozdziały 1. 5.) WYMAGANIA PROGRAMOWE

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z GEOGRAFII. mgr Jolanta Bubacz. - Poinformowanie ucznia o poziomie jego osiągnięć edukacyjnych

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA WOS W KLASACH II III

WYMAGANIA PROGRAMOWE PÓŁROCZNE I ROCZNE Z PRZEDMIOTU GEOGRAFIA DLA KLAS 8

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA. ANGIELSKIEGO w ZS w Mrzezinie

Zasady oceniania uczniów w Gimnazjum w Milanowie dla klas I-III z geografii

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z PRZYRODY

ZASADY PRZEDMIOTOWEGO OCENIANIE Z PRZYRODY DLA KLAS IV VI

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z PRZEDMIOTU PODSTAWY PRZEDSIĘBIORCZOŚCI ORAZ EKONOMII W PRZKTYCE

Przedmiotowy system oceniania z historii Publicznego Gimnazjum Sióstr Urszulanek UR we Wrocławiu w roku szkolnym 2015/2016 KRYTERIA OGÓLNE

1. Przedmiotowy system oceniania wraz z wymaganiami na poszczególne oceny:

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z GEOGRAFII

WARUNKI I SPOSÓB OCENIANIA WEWNĄTRZSZKOLNEGO UCZNIÓW Z GEOGRAFII

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z PRZYRODY

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z PRZEDMIOTÓW ARCHITEKTURY KRAJOBRAZU

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z GEOGRAFII

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z BIOLOGII

PRZEDMIOTOWE SYSTEM OCENIANIA Z INFORMATYKI / ZAJĘĆ KOMPUTEROWYCH 2018/2019

P R Z E D M I O T O W Y S Y S T E M O C E N I A N I A

Wymagania programowe

OCENIANIA ORAZ WYMAGANIA

Przedmiotowy system oceniania z geografii w gimnazjum opracowany w oparciu o :

OGÓLNE WYMAGANIA EDUKACYJNE- GEOGRAFIA, WOS, EDB dla wszystkich klas FORMY OCENY UCZNIA

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA GEOGRAFIA 2017/2018

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA / WYMAGANIA EDUKACYJNE TSI - TWORZENIE STRON INTERNETOWYCH

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA

Przedmiotowy System Oceniania z języka angielskiego (klasy IV - VI i klasy VII szkoły podstawowej)

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA PRZYRODA KLASA IV SZKOŁA PODSTAWOWA Z ODDZIAŁAMI INTEGRACYJNYMI NR 10 IM. POLONII W SŁUPSKU

Wymagania edukacyjne z podstaw przedsiębiorczości i przedmiotowe zasady oceniania w klasach I. Kryteria stopni szkolnych:

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA. 4. Wymagania edukacyjne na poszczególne, śródroczne/ roczne oceny klasyfikacyjne.

Geografia - wymagania edukacyjne,,bliżej geografii 3 - Alicja Januś

Przedmiotowe Zasady Oceniania z przedmiotu Informatyka

Przedmiotowy system oceniania z geografii. w Zespole Szkół Politechnicznych im. Bohaterów Monte Cassino. we Wrześni

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA PRZEDMIOTÓW ZAWODOWYCH W TECHNIKUM ARCHITEKTURY KRAJOBRAZU

KRYTERIA OCENIANIA Z GEOGRAFII

SPOSOBY SPRAWDZANIA OSIĄGNIĘĆ EDUKACYJNYCH UCZNIA.

Przedmiotowe Ocenianie fizyki z astronomią rok szkolny 2015/2016

ZASADY OCENIANIA Z GEOGRAFII

Przedmiotowe zasady oceniania.

Przedmiotowy system oceniania z przyrody dla klas IV VI Szkoły Podstawowej w Wólce Hyżneńskiej

Przedmiotowe zasady oceniania - historia

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z CHEMII

Przedmiotowy System Oceniania

Wymagania Edukacyjne z GEOGRAFII

Przedmiotowy system oceniania z informatyki w III Liceum Ogólnokształcącym im. Marii Skłodowskiej Curie w Opolu

Przedmiotowy system oceniania z chemii

GEOGRAFIA. III etap edukacyjny. 10. Wybrane regiony świata. Relacje: kultura-przyroda-gospodarka. Uczeń:

Przedmiotowy system oceniania z fizyki

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z PRZYRODY W KLASACH IV VI SZKOŁY PODSTAWOWEJ

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z CHEMII. Klasa I LOA, I TTI, I TM, I z. mgr Ewelina Czub-Kapel

Przedmiotowe Zasady Oceniania z GEOGRAFII obowia zuja ce w ZSPS i VIII LO w roku szkolnym 2019/2020

Transkrypt:

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z GEOGRAFII W KLASIE II GIMNAZJUM Nauczyciel: Magdalena Ścieńska Klasy: II ag, II bg Podręcznik: Świat bez tajemnic podręcznik do geografii dla gimnazjum do klasy I oraz II. Jadwiga Kop, Maria Kucharska, Alina Witek- Nowakowska, nr dopuszczenia 144/1/2009-144/2/2009 Kryteria stopni szkolnych: Stopień celujący otrzymuje uczeń, który: posiadł wiedzę i umiejętności znacznie wykraczające poza program nauczania przedmiotu w danej klasie, samodzielnie i twórczo rozwija własne uzdolnienia biegle posługuje się zdobytymi wiadomościami w rozwiązywaniu problemów teoretycznych lub praktycznych z programu nauczania danej klasy, rozwiązuje także zadania wykraczające poza program nauczania tej klasy samodzielnie selekcjonuje, analizuje i interpretuje zjawiska geograficzne, ocenia i wyciąga wnioski na podstawie materiałów źródłowych, samodzielnie rozwiązuje postawione mu problemy, proponuje rozwiązania nietypowe, posiada umiejętność myślenia geograficznego osiąga sukcesy w konkursach i olimpiadach przedmiotowych i innych, kwalifikując się do finałów na szczeblu wojewódzkim (regionalnym) albo krajowym lub posiada inne porównywalne osiągnięcia. Stopień bardzo dobry otrzymuje uczeń, który: opanował pełny zakres wiedzy i umiejętności określony programem nauczania przedmiotu w danej klasie sprawnie posługuje się zdobytymi wiadomościami, rozwiązuje samodzielnie problemy teoretyczne lub praktyczne ujęte programem nauczania, potrafi zastosować posiadaną wiedzę do rozwiązywania problemów w nowych sytuacjach sprawnie posługuje się terminologią geograficzną oraz mapami geograficznymi, umiejętnie ocenia, interpretuje i analizuje zjawiska geograficzne, dostrzega związki i zależności zachodzące w środowisku geograficznym, posiada zdolność myślenia geograficznego. Stopień dobry otrzymuje uczeń, który: nie opanował w pełni wiadomości określonych programem nauczania w danej klasie, ale opanował je na poziomie przekraczającym wymagania w minimum programowym poprawnie stosuje wiadomości, rozwiązuje (wykonuje) samodzielnie typowe zadania teoretyczne lub praktyczne. zna zasady myślenia geograficznego, nie zawsze jednak potrafi je wykorzystać w celu rozwiązania zadanych mu problemów. Stopień dostateczny otrzymuje uczeń, który: opanował wiadomości i umiejętności określone programem nauczania w danej klasie na poziomie nieprzekraczającym wymagań zawartych w minimum programowym

rozwiązuje (wykonuje) typowe zadania teoretyczne lub praktyczne o średnim stopniu trudności. posiada słabą umiejętność analizy przyczynowo skutkowej zjawisk geograficznych, ma trudności z dostrzeganiem związków i zależności zachodzące w środowisku geograficznym, potrafi wyjaśnić podstawowe pojęcia i terminy geograficzne. Stopień dopuszczający otrzymuje uczeń, który: ma braki w opanowaniu minimum programowego, ale braki te nie przekreślają możliwości uzyskania przez ucznia podstawowej wiedzy z danego przedmiotu w ciągu dalszej nauki rozwiązuje (wykonuje) zadania teoretyczne lub praktyczne typowe o niewielkim stopniu trudności posiada braki w znajomości i rozumieniu zjawisk geograficznych, znajomości terminologii geograficznej, posługiwaniu się mapami i materiałami źródłowymi Stopień niedostateczny otrzymuje uczeń, który: nie opanował wiadomości i umiejętności określonych w minimum programowym przedmiotu nauczania w danej klasie, a braki w wiadomościach i umiejętnościach uniemożliwiają dalsze zdobywanie wiedzy z tego przedmiotu nie jest w stanie rozwiązać (wykonać) zadań o niewielkim (elementarnym) stopniu trudności nie potrafi korzystać z mapy, zlokalizować głównych obiektów geograficznych na mapie, błędnie analizuje zjawiska geograficzne Przedmiotowy System Oceniania z geografii Przedmiotowy system oceniania jest zgodny ze Szkolnym Systemem Oceniania Sprawdzanie i ocenianie odbywa się poprzez wystawienie ocen szkolnych w skali 1 6 za: prace klasowe (sprawdziany, testy, prace z tekstem i materiałem źródłowym), kartkówki odpowiedzi ustne znajomość mapy obejmującą zakres materiału podany przez nauczyciela aktywną pracę na lekcjach pracę samodzielną projekty, referaty itp. ćwiczenia praktyczne w formie obowiązkowych do zaliczenia zajęć terenowych prowadzenie zeszytu ćwiczeń Kryteria ocen cząstkowych: sprawdziany, prace pisemne i kartkówki są oceniane według skali procentowej

0 39 % niedostateczny 40 50 % dopuszczający 51 74 % dostateczny 75 90 % dobry 91 100 % bardzo dobry wypowiedzi ustne są oceniane następująco: Oceny bardzo dobry dobry dostateczny dopuszczający niedostateczny Kryteria odpowiedź bezbłędna, samodzielna, wyczerpująca odpowiedź bezbłędna, samodzielna, niepełna odpowiedź nie w pełni samodzielna, pojawiają się błędy merytoryczne odpowiedź niesamodzielna, pomijająca istotne treści merytoryczne odpowiedź niesamodzielna, poważne błędy merytoryczne lub brak odpowiedzi Zasady obowiązujące na lekcjach geografii: Sprawdziany / prace pisemne są zapowiadane i zapisywane w dzienniku elektronicznym z wyprzedzeniem minimum 1 tygodnia Sprawdziany są obowiązkowe. Uczeń, który nie zgłosił się na sprawdzian z przyczyn usprawiedliwionych, musi przystąpić do niego w ciągu dwóch tygodni od daty powrotu do szkoły, w terminie wyznaczonym przez nauczyciela. Jeśli obecność ucznia na sprawdzianie jest nieusprawiedliwiona, uczeń przystępuje do sprawdzianu na pierwszej lekcji, na którą przyszedł. Poprawa oceny niedostatecznej ze sprawdzianu możliwa jest w ciągu 2 tygodni od momentu rozdania prac przez nauczyciela. Przy wystawianiu oceny końcowej pod uwagę brane są wszystkie uzyskane oceny w ciągu okresu/ roku szkolnego. Kartkówki mogą być przeprowadzane bez wcześniejszej zapowiedzi i obejmują materiał trzech ostatnich tematów lekcyjnych ( nie jednostek lekcyjnych). Oceny z nich uzyskane nie podlegają poprawie. Odpowiedzi ustne obejmują materiał trzech ostanich tematów lekcyjnych ( nie jednostek lekcyjnych), oceny z odpowiedzi ustnych nie podlegają poprawie. Uczeń może zgłosić nieprzygotowanie dwa razy w semestrze. Nie dotyczy to zapowiedzianych prac klasowych, sprawdzianów i kartkówek. Nieprzygotowanie obejmuje: odpowiedź, niezapowiedzianą kartkówkę, brak zadania domowego, brak zeszytu (zeszytu ćwiczeń), brak materiałów ćwiczeniowych, brak podręcznika ( jeden na dwoje uczniów) lub innych koniecznych materiałów ( np. atlasy, mapki, karty pracy) uniemożliwiających pracę na lekcji.

Każdy uczeń jest zobowiązany zaliczyć w formie ustnej lub pisemnej opanowanie znajomości mapy fizycznej świata i Polski oraz polityczno - administracyjnej świata i Polski zgodnie z podanym przez nauczyciela zakresem Przy ustalaniu ocen okresowej i końcowej nauczyciel bierze pod uwagę wszystkie uzyskane przez ucznia oceny (w tym również aktywność na lekcjach, umiejętność samodzielnego, logicznego myślenia, systematyczne przygotowanie do zajęć, zajęcia praktyczne, z tym że oceny za sprawdziany odgrywają rolę najważniejszą) jednak nie jest to średnia arytmetyczna. WYMAGANIA OGÓLNE I. Korzystanie z różnych źródeł informacji geograficznej. Uczeń dokonuje obserwacji i pomiarów w terenie; potrafi korzystać z planów, map, fotografii, rysunków, wykresów, danych statystycznych, tekstów źródłowych oraz technologii informacyjno-komunikacyjnych w celu gromadzenia, przetwarzania i prezentowania informacji geograficznych. II. Identyfikowanie związków i zależności oraz wyjaśnianie zjawisk i procesów. Uczeń posługuje się podstawowym słownictwem geograficznym w toku opisywania oraz wyjaśniania zjawisk i procesów zachodzących w środowisku geograficznym; identyfikuje związki i zależności w środowisku przyrodniczym, gospodarce i życiu społecznym w różnych skalach przestrzennych (lokalnej, regionalnej, krajowej, globalnej); rozumie wzajemne relacje przyroda - człowiek; wyjaśnia zróżnicowanie przestrzenne warunków środowiska przyrodniczego oraz działalności człowieka na Ziemi. III. Stosowanie wiedzy i umiejętności geograficznych w praktyce. Uczeń wykorzystuje wiedzę i umiejętności geograficzne w celu lepszego rozumienia współczesnego świata i swojego w nim miejsca; stosuje wiadomości i umiejętności geograficzne w życiu codziennym, m.in. w racjonalnym wykorzystaniu zasobów środowiska. IV. Kształtowanie postaw. Uczeń rozwija w sobie: ciekawość świata poprzez zainteresowanie własnym regionem, Polską, Europą i światem; świadomość wartości i poczucie odpowiedzialności za środowisko przyrodnicze i kulturowe własnego regionu i Polski; patriotyzm i poczucie tożsamości (lokalnej, regionalnej, narodowej) przy jednoczesnym poszanowaniu innych narodów i społeczności ich systemów wartości i sposobów życia.

WYMAGANIA SZCZEGÓŁOWE 1. Wybrane zagadnienia geografii fizycznej. Uczeń: 1) podaje główne cechy płytowej budowy litosfery; wykazuje związki pomiędzy płytową budową litosfery a występowaniem zjawisk wulkanicznych i trzęsień ziemi; 2) posługuje się ze zrozumieniem pojęciem wietrzenia i erozji; przedstawia rzeźbotwórczą rolę wód płynących, fal morskich, wiatru, lądolodów i lodowców górskich; 3) rozpoznaje i opisuje w terenie formy rzeźby powstałe w wyniku działania czynników rzeźbotwórczych. 2. Sąsiedzi Polski zróżnicowanie geograficzne, przemiany. Uczeń: 1) charakteryzuje i porównuje, na podstawie różnych źródeł informacji geograficznej, środowisko przyrodnicze krajów sąsiadujących z Polską; wykazuje ich zróżnicowanie społeczne i gospodarcze; 2) wyjaśnia przyczyny dynamicznego rozwoju gospodarczego Niemiec; 3) przedstawia współczesne przemiany społeczne i gospodarcze Ukrainy; 4) wykazuje zróżnicowanie przyrodnicze, narodowościowe, kulturowe i gospodarcze Rosji; 5) przedstawia główne cechy środowiska przyrodniczego, gospodarki oraz formy współpracy z krajem będącym najbliższym sąsiadem regionu, w którym uczeń mieszka. 3. Europa. Relacje przyroda człowiek gospodarka. Uczeń: 1) wykazuje się znajomością podziału politycznego Europy; 2) określa położenie Europy i główne cechy środowiska przyrodniczego na podstawie mapy ogólnogeograficznej i map tematycznych; 3) opisuje, na podstawie map tematycznych, zróżnicowanie regionalne, kulturowe, narodowościowe i etniczne współczesnej Europy oraz najważniejsze przyczyny i konsekwencje tego zróżnicowania; 4) wykazuje, na podstawie map tematycznych, związki między głównymi cechami środowiska przyrodniczego Europy Północnej a głównymi kierunkami rozwoju gospodarczego; 5) wykazuje, na przykładzie rolnictwa Francji lub innego kraju europejskiego, związek pomiędzy warunkami przyrodniczymi a kierunkiem i efektywnością produkcji rolnej; identyfikuje cechy rolnictwa towarowego; 6) przedstawia, na podstawie wskazanych źródeł informacji geograficznej, główne kierunki i przyczyny zmian w strukturze przemysłu wybranego regionu (lub okręgu) przemysłowego w Europie Zachodniej; 7) przedstawia główne cechy położenia, wielkości, układu przestrzennego oraz znaczenie Paryża lub Londynu jako światowej metropolii; 8) wykazuje wpływ gór na cechy środowiska przyrodniczego oraz gospodarkę krajów alpejskich; 9) wykazuje związki między rozwojem turystyki w Europie Południowej a warunkami przyrodniczymi oraz dziedzictwem kultury śródziemnomorskiej; 10) prezentuje opracowaną na podstawie map, przewodników, Internetu trasę wycieczki po Europie lub jej części.

4. Wybrane regiony świata. Relacje: człowiek przyroda - gospodarka. Uczeń: 1) wykazuje, na podstawie map tematycznych, że kontynent Azji jest obszarem wielkich geograficznych kontrastów; 2) przedstawia, na podstawie map tematycznych, warunki przyrodnicze obszarów, na których kształtowały się najstarsze azjatyckie cywilizacje; 3) analizuje wykresy i dane liczbowe dotyczące rozwoju ludnościowego i urbanizacji w Chinach; wyjaśnia, na podstawie map tematycznych, zróżnicowanie rozmieszczenia ludności na obszarze Chin; podaje kierunki rozwoju gospodarczego Chin oraz wskazuje zmiany znaczenia Chin w gospodarce światowej; 4) wykazuje znaczenie czynników społeczno-kulturowych w tworzeniu nowoczesnej gospodarki Japonii na tle niekorzystnych cech środowiska przyrodniczego; 5) wykazuje związek pomiędzy rytmem upraw i kulturą ryżu a cechami klimatu monsunowego w Azji Południowo-Wschodniej; 6) opisuje kontrasty społeczne i gospodarcze w Indiach; wyjaśnia przyczyny gwałtownego rozwoju nowoczesnych technologii; 7) charakteryzuje region Bliskiego Wschodu pod kątem cech kulturowych, zasobów ropy naftowej, kierunków i poziomu rozwoju gospodarczego; wskazuje miejsca konfliktów zbrojnych; 8) charakteryzuje na podstawie map tematycznych i wyjaśnia występowanie stref klimatyczno-roślinno-glebowych w Afryce; 9) wykazuje, na przykładzie strefy Sahelu, związek pomiędzy formami gospodarowania człowieka a zasobami wodnymi; uzasadnia potrzebę racjonalnego gospodarowania w środowisku charakteryzującym się powaŝnymi niedoborami słodkiej wody; 10) określa związki pomiędzy problemami wyżywienia, występowaniem chorób (m.in. AIDS) a poziomem życia w krajach Afryki na południe od Sahary; 11) wyróżnia główne cechy i przyczyny zróżnicowania kulturowego i etnicznego Ameryki Północnej i Południowej; 12) identyfikuje konflikt interesów pomiędzy ekologicznymi skutkami wylesiania Amazonii a jej gospodarczym wykorzystaniem; określa cechy rozwoju i problemy wielkich miast w Brazylii; 13) wykazuje związki między gospodarką a warunkami środowiska przyrodniczego w najważniejszych regionach gospodarczych Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej; określa rolę Stanów Zjednoczonych w gospodarce światowej; 14) przedstawia, na podstawie map tematycznych, główne cechy gospodarki Australii na tle warunków środowiska przyrodniczego; 15) przedstawia cechy położenia i środowiska geograficznego Antarktyki i Arktyki; podaje główne cechy i przyczyny zmian w środowisku przyrodniczym obszarów okołobiegunowych. SZCZEGÓŁOWE WYMAGANIA EDUKACYJNE NA POSZCZEGÓLNE STOPNIE DO REALIZOWANYCH TEMATÓW DOSTĘPNE SĄ W BIBLIOTECE ORAZ PRACOWNI GEOGRAFICZNEJ (303)