Komentarz tygodniowy 25.09-02.10.2015 DANE MAKROEKONOMICZNE Z Z POLSKI Inflacja konsumentów - GUS Wskaźnik IX 2014 VIII 2015 IX 2015 Inflacja konsumentów, r/r -0,3 % -0,6 % -0,8 % Według wstępnych danych GUS wskaźnik inflacji konsumentów wyniósł we wrześniu minus 0,8 % r/r (minus 0,2 % m/m). Jeśli dane te zostaną potwierdzone w finalnym odczycie (publikacja 15 października), oznacza to, iż po raz pierwszy w najnowszej historii (od przemian ustrojowych) odnotowano spadek cen w ujęciu miesięcznym we wrześniu. Wstępne dane GUS nie zawierają szczegółowych danych na temat zmian cen w poszczególnych kategoriach wskaźnika CPI, jednak można zakładać, iż (podobnie jak w poprzednich miesiącach) kluczowe znaczenie na niski poziom cen miały dwie kategorie: żywność oraz ceny związane z transportem (w tym ceny paliw). Jeśli chodzi o żywność, to ewentualny spadek w tej kategorii może być pewnym zaskoczeniem, szczególnie ze względu na występującą w tym roku suszę. Indeks PMI - Markit Według danych opublikowanych przez Markit, indeks PMI dla polskiego sektora przemysłowego we wrześniu br. wyniósł 50,9 pkt, wobec 51,1 pkt w sierpniu. Jest to najniższa wartość w tym roku (wykres obok), jednak warto podkreślić, iż indeks PMI pozostaje powyżej poziomu 50 pkt, co oznacza poprawę koniunktury w sektorze przemysłowym. Spadek wskaźnika do 50,9 pkt oznacza jedynie, iż tempo poprawy spowolniło. Pozytywnie należy ocenić m.in. podkreślany w raporcie wzrost zatrudnienia w sektorze przemysłowym. Ponadto wskazuje się na wzrost liczby nowych zamówień zgłaszanych przez podmioty krajowe co koresponduje z oczekiwaniami rynku, w których jako główne źródło wzrostu gospodarczego w Polsce w najbliższych kwartałach wskazywany jest popyt krajowy (wzrost spożycia oraz nakładów inwestycyjnych). 1
Państwowy dług publiczny prognozy Ministerstwa Finansów W serwisie Ministerstwa Finansów opublikowano Strategię zarządzania długiem sektora finansów publicznych na lata 2016-2019. (wykres obok). Zakłada się, iż w latach 2015-16 relacja państwowego długu publicznego do PKB wzrośnie do 49,0 %, po czym - po stabilizacji w 2017 r. - będzie się stopniowo obniżać do 47,5 % w 2019 r. Jednocześnie należy podkreślić, iż wartość nominalna planowanego zadłużenia na koniec 2019 roku wzrośnie o 203,9 mld zł (tj. o 23,4 %) w relacji do 2015 roku. Ponadto, warto zauważyć, iż w porównaniu z ubiegłoroczną Strategią (obejmującej lata 2015-2018) zarówno prognozy dotyczące nominalnego długu, jak i jego relacji do PKB są znacznie wyższe. WYDARZENIA Rząd przyjął projekt ustawy budżetowej na rok 2016. Projekt zakłada, iż dochody budżetu wyniosą 296,9 mld zł (wobec 297,2 mld zł w 2015 r.), wydatki 351,5 mld zł (wobec 343,3 mld zł w tym roku), zaś deficyt budżetowy ukształtuje się na poziomie 54,6 mld zł (wobec 46,1 mld zł planowanego w tym roku). Rząd prognozuje, że PKB w 2016 r. wzrośnie o 3,8 %, zaś wskaźnik inflacji wyniesie 1,7 %. Założenia makroekonomiczne, w oparciu o które skonstruowano budżet wydają się prawdopodobne, choć przyjęte w projekcji tempo wzrostu gospodarczego jest nieco wyższe (o 0,3 pp.) niż aktualne oczekiwania rynku. Największą niepewność może budzić prognoza inflacji (zakładająca średnioroczny wzrost cen o1,7 %), co w przypadku dalszego spadku cen surowców na światowych rynkach może być trudne w realizacji. Eurostat opublikował porównawcze dane dotyczące poziomu bezrobocia w poszczególnych państwach UE. Z danych wynika, iż wyrównana sezonowo stopa bezrobocia w Polsce na koniec sierpnia 2015 r. wyniosła 7,2 %, pozostając wyraźnie poniżej średniej dla całej Unii Europejskiej, która wyniosła 9,5 %. Wśród krajów Unii, najniższe bezrobocie jest w Niemczech (4,5 %), Czechach (5,0 %) oraz na Malcie (5,1 %), podczas gdy państwami, gdzie bezrobocie jest najwyższe są Grecja (25,2 % wg stanu na koniec czerwca br.) oraz Hiszpania (22,2 %). Negatywnym zjawiskiem jest to, iż kraje te charakteryzują się także najwyższym bezrobociem wśród osób młodych, tj. poniżej 25 roku życia. W tej grupie bezrobocie w Hiszpanii kształtuje się na poziomie 48,8 %, zaś w Grecji na poziomie 48,3 %. W Polsce bezrobocie wśród osób młodych wyniosło na koniec sierpnia br. 19,0 % (wobec 23,8 % w sierpniu 2014 r.), przy średniej unijnej na poziomie 20,4 % (21,9 % przed rokiem). Według wstępnych danych opublikowanych przez Eurostat, inflacja konsumentów w strefie euro we wrześniu br. wyniosła minus 0,1 % r/r, co jest najniższym poziomem od marca br. Głównym czynnikiem decydującym o utrzymywaniu się wskaźnika inflacji w strefie euro na niskim poziomie są ceny energii (spadek o 8,9 % r/r we wrześniu br., wobec 7,2 % r/r spadku w sierpniu br.). Inflacja pozostaje wyraźnie poniżej celu EBC (nieznacznie poniżej 2,0 % w ujęciu rocznym), co zwiększa szanse na kontynuację w najbliższych miesiącach dotychczasowej, wyjątkowo łagodnej polityki pieniężnej realizowanej przez władze monetarne. 2
DANE MAKROEKONOMICZNE ZE ŚWIATA DANE MAKROEKONOCZNE Z POLSKI USA Stopa bezrobocia Według danych opublikowanych przez amerykański Departament Pracy stopa bezrobocia we wrześniu br. wyniosła 5,1 %, tj. utrzymała się drugi miesiąc z rzędu na najniższym poziomie od 2008 r. Pomimo niskiego poziomu bezrobocia, dane zostały odebrane przez rynki finansowe jako argument przeciwko zaostrzeniu polityki pieniężnej w USA w najbliższych miesiącach. Taka interpretacja opublikowanych danych wynika przede wszystkim z faktu, iż uczestnicy rynku zwracają głównie uwagę na publikowane wraz z danymi o bezrobociu zmiany zatrudnienia w sektorze pozarolniczym. Ten wskaźnik we wrześniu okazał się niższy od oczekiwań (wzrost o 142 tys. osób, wobec oczekiwań na poziomie 203 tys.), czemu towarzyszyła również rewizja w dół (o 37 tys.) danych za sierpień. RYNEK STÓP PROCENTOWYCH RYNKI FINANSOWE Rynkowe stawki WIBOR w tenorach od 3M do 1Y w ubiegłym tygodniu odnotowały symboliczny (o 0,01 pp.) wzrost (wykres obok). Poziom stawek oraz nachylenie krzywej odzwierciedlają oczekiwania rynku, zgodnie z którymi w najbliższych miesiącach stopy NBP pozostaną bez zmian, zaś pierwszą decyzją zmieniającą poziom stóp procentowych banku centralnego będzie podwyżka. Najbliższą okazją do weryfikacji tych oczekiwań będzie komunikat po posiedzeniu decyzyjnym Rady Polityki Pieniężnej 6 października br. Średnie rynkowe stopy procentowe w okresie 28.09 02.10.2015 r. Okres WIBOR EURIBOR LIBOR-USD LIBOR-CHF LIBOR-GBP 1M 1,67% -0,11% 0,19% -0,79% 0,51% 3M 1,73% -0,04% 0,33% -0,73% 0,58% 6M 1,81% 0,03% 0,53% -0,67% 0,75% 1Y 1,84% 0,14% 0,85% -0,56% 1,04% 3
RYNEK WALUTOWY Wyszczególnienie 25.09.2015 02.10.2015 Zmiana USDPLN 3,7818 3,8028 0,6% EURPLN 4,2115 4,2451 0,8% CHF/PLN 3,8473 3,8885 1,1% Uwzględniając kurs ustalony na fixingu NBP, złoty osłabił się w minionym tygodniu zarówno wobec euro (0,8 %), jak i dolara (0,6 %). Warto jednak podkreślić, iż piątkowy (2 października) kurs złotego w NBP ustalony został przed publikacją kluczowych danych z amerykańskiego rynku pracy, które umocniły złotego wobec amerykańskiej waluty do poziomu 3,78 zł na koniec tygodnia. Z tego względu wydaje się, iż w ujęciu tygodniowym bardziej uzasadnione jest stwierdzenie o stabilizacji, niż o osłabieniu złotego wobec amerykańskiej waluty. Kierunek zmian na rynkach finansowych (w tym na złotym) nadal kształtowany jest głównie przez czynniki globalne. Przede wszystkim są to ryzyka związane ze spowolnieniem chińskiej gospodarki, gdzie koniunktura jest najsłabsza od 2009 r. RYNEK TOWAROWY Cena Cena Cena Cena ropy Data miedzi złota srebra (USD/bbl) (USD/lb) (USD/oz.) (USD/oz.) 25.09 48,60 5040,50 1145,86 15,08 28.09 47,34 4982,00 1131,65 14,56 29.09 48,23 4988,25 1127,06 14,61 30.09 48,37 5179,00 1114,60 14,51 01.10 47,69 5111,50 1113,16 14,46 02.10 48,13 5114,25 1137,74 15,24 Cena miedzi w ujęciu tygodniowym wzrosła o 1,5 %. Wprawdzie na rynku nadal utrzymują się obawy o popyt na surowce ze strony słabnącej chińskiej gospodarki, to jednak kluczowe znaczenie dla korekcyjnego wzrostu cen miedzi miały informacje o spadku zapasów surowca. Jeśli spadek zapasów oraz oczekiwany przez jedną z firm wydobywczych spadek produkcji ze złóż w Chile okaże się trwałą tendencją, wówczas wzrosną szanse na zahamowanie spadkowego trendu cen miedzi. Na tym tle, ceny ropy pozostawały stabilne, pozostając poniżej 50 dolarów za baryłkę (Brent). Oddalająca się perspektywa podwyżek stóp procentowych w USA w tym miesiącu wspiera ceny ropy, jednak bez informacji potwierdzających ograniczenie podaży na rynku, trudno oczekiwać trwałego odbicia w górę. 4
RYNEK KAPITAŁOWY W ujęciu tygodniowym WIG30 stracił 2,4 %. Istotnym ryzykiem na rynku polskich akcji pozostają m.in. czynniki polityczne, związane z toczącą się debatą publiczną na temat kredytobiorców posiadających zobowiązania w walutach obcych, a także ewentualne zaangażowanie spółek, w których posiada udziały Skarb Państwa w proces restrukturyzacji polskiego górnictwa. Oprócz czynników krajowych, negatywny wpływ na nastroje na rynku akcji mają globalne obawy o koniunkturę, w warunkach spowolnienia gospodarczego w Chinach. KALENDARIUM Kalendarium na najbliższy tydzień (05-09.10.2015 r.) Data Kraj Wskaźnik makro Okres Prognoza BPS Wartość poprzednia 6 października Polska Decyzja w sprawie stóp procentowych X 1,50 % 1,50 % DEPARTAMENT PLANOWANIA I ANALIZ Piotr Lebiedziński Wicedyrektor Departamentu Planowania i Analiz, tel.: 22 539-52-62 Daniel Piekarek Analityk Makroekonomiczny, tel.: 22 539-54-97 Niniejsze opracowanie zostało sporządzone wyłącznie w celu informacyjnym i nie może być traktowane jako doradztwo ani porada inwestycyjna. W szczególności nie może być traktowane jako oferta ani propozycja zawarcia jakiejkolwiek transakcji, jak również nie jest formą reklamy ani ofertą sprzedaży jakiejkolwiek usługi świadczonej przez Bank BPS S.A. przedstawione opinie i komentarze są niezależnymi opiniami Banku BPS S.A. i pozostają aktualne wyłącznie w momencie ich wydania. Przy ich opracowaniu wykorzystano źródła informacji, które są uważane za wiarygodne i dokładne, jednak zastrzegamy, iż mimo to mogą być one niekompletne lub skrócone. Niniejszy dokument stanowi własność Banku. Kopiowanie i rozpowszechnianie niniejszego dokumentu w całości lub w części możliwe jest wyłącznie po uprzednim uzyskaniu pisemnej zgody Banku. 5