KOMENTARZ TYGODNIOWY X.2019

Transkrypt

1 8,8% 9,3% 23,5% 20,4% 35,3% 33,1% 50,5% 48,1% 73,5% 68,2% 63,0% 61,2% 99,0% 99,6% 136,0% 138,0% 177,5% 180,2% Dane makroekonomiczne z Polski Dług w relacji do PKB dane Eurostat Dług w relacji do PKB w wybranych krajach UE 200,0% 150,0% 100,0% 50,0% 0,0% Grecja Włochy Francja Węgry Niemcy Polska Czechy Bułgaria Estonia II kw II kw Eurostat opublikował porównawcze dane dotyczące zadłużenia sektora finansów publicznych w państwach UE według stanu na koniec drugiego kwartału 2019 r. Zgodnie z metodologią unijną, dług sektora rządowego i samorządowego Polski wyniósł na koniec II kw r. 1,05 bln zł, tj. 48,1 % Produktu Krajowego Brutto, co oznacza wzrost zadłużenia w porównaniu do stanu na koniec II kw r. o 17,5 mld zł. Warto odnotować, iż szybkie tempo wzrostu gospodarczego pozwoliło równocześnie na obniżenie relacji długu do PKB w ciągu roku o 2,4 pp. W danych zaprezentowanych przez Eurostat widać, iż także w innych krajach (20 z 28 państw Unii Europejskiej) okres dobrej koniunktury wykorzystany został do obniżenia relacji zadłużenia do PKB. Wzrost zadłużenia w relacji do dochodów w omawianym okresie odnotowano w ośmiu państwach należących do Unii: na Cyprze (o 6,4 pp., tj. do 107,2 % PKB), w Grecji (o 2,7 pp., tj. do 180,2 % PKB), we Włoszech (o 2,0 pp., do 138,0 % PKB), na Litwie (o 1,2 pp., do 36,1 %), w Finlandii (o 1,2 pp., do 60,5 %), we Francji (o 0,6 pp., do 99,6 %), w Estonii (o 0,5 pp., do 9,3 %) oraz w Hiszpanii (o 0,3 pp., do 98,9 %). Na tle innych państw Europy Środkowo-Wschodniej zadłużenie Polski w relacji do PKB (48,1 %) jest porównywalne do zadłużenia Słowacji (48,4 %). W naszym regionie w znacznie mniejszym stopniu niż Polska zadłużone są Czechy (33,1 % PKB), państwa bałtyckie (Litwa 36,1 %, Łotwa 36,7 %, Estonia 9,3 %), a także najbiedniejsze państwa Unii, czyli Rumunia (34,2 %) i Bułgaria (20,4 %). Z kolei w wyraźnie większym stopniu niż Polska zadłużone są Węgry (68,2 %), Chorwacja (76,4 %) oraz Słowenia (67,7 %). 1

2 Wydarzenia Według danych opublikowanych przez NBP, podaż pieniądza (M3) we wrześniu 2019 r. zwiększyła się o 9,4 % r/r, wobec 9,9 % r/r wzrostu w sierpniu br. Z danych wynika, iż we wrześniu zadłużenie gospodarstw domowych wyniosło 765,4 mld zł (wzrost o 7,2 % r/r), podczas gdy zadłużenie przedsiębiorstw w tym samym okresie ukształtowało się na poziomie 392,8 mld zł, tj. wzrosło o 3,1 % r/r. Stabilne tempo wzrostu podaży pieniądza jest jednym z argumentów za pozostawieniem stóp NBP bez zmian. W serwisie NBP (link) opublikowano wyniki głosowania członków Rady Polityki Pieniężnej z dnia 11 września 2019 r. Z komunikatu wynika, iż złożony wówczas wniosek o obniżkę stóp procentowych NBP poparł jedynie Eryk Łon (wobec dziewięciu głosów przeciw). W efekcie, wniosek został odrzucony, zaś stopy NBP pozostały bez zmian. Wyniki głosowania korespondują z oczekiwaniami rynku, iż najbardziej prawdopodobnym scenariuszem w najbliższych miesiącach jest dalsza stabilizacja stóp procentowych w Polsce. Według finalnych danych opublikowanych przez GUS, stopa bezrobocia rejestrowanego na koniec września 2019 r. ukształtowała się na poziomie 5,1 % (tj. o 0,6 pp. mniej niż na koniec września 2018 r.). Liczba zarejestrowanych bezrobotnych wyniosła 851,2 tys. osób (tj. zmniejszyła się o 14,3 tys. m/m). Dane za wrzesień potwierdzają, iż bezrobocie utrzymuje się na niskim poziomie. Powyższe uwarunkowania powinny wspierać w najbliższych miesiącach konsumpcję, która pozostanie głównym filarem wzrostu gospodarczego w Polsce. Korzystna koniunktura na rynku pracy jest także jednym z czynników mających pozytywny wpływ na kondycję budżetu państwa, gdyż z jednej strony zwiększa wpływy z podatku dochodowego od osób fizycznych, zaś z drugiej strony pozwala ograniczać dotacje z budżetu do Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Według danych opublikowanych przez GUS sprzedaż detaliczna w cenach stałych wzrosła we wrześniu br. o 4,3 % r/r, wobec 4,4 % r/r w sierpniu br. Dane o sprzedaży należy ocenić pozytywnie (konsumpcja pozostaje filarem wzrostu gospodarczego). Tym niemniej, należy zauważyć, iż średnie tempo wzrostu sprzedaży detalicznej w III kw r. (4,8 % r/r), było niższe niż w II kw r. (7,1 % r/r), co prawdopodobnie przełoży się także na osłabienie tempa wzrostu PKB w trzecim kwartale (wobec 4,5 % r/r w II kw r.). Warto jednak odnotować, iż wyhamowanie tempa wzrostu jest zgodne z oczekiwaniami uczestników rynku i prognozami banku centralnego, stąd ubiegłotygodniowe dane nie powinny zmienić nastawienia większości przedstawicieli Rady Polityki Pieniężnej, którzy konsekwentnie opowiadają się za stabilizacją stóp NBP w najbliższych miesiącach. 2

3 Dane makroekonomiczne ze świata Strefa euro - Decyzja w sprawie stóp procentowych 2,50% Główna stopa procentowa i inflacja konsumentów w strefie euro 2,00% 1,50% 1,00% 0,8% 0,50% 0,00% 0,00% -0,50% Główna stopa procentowa EBC Inflacja konsumentów, r/r Rada Prezesów Europejskiego Banku Centralnego pozostawiła na posiedzeniu w minionym tygodniu (link) stopy procentowe na dotychczasowym poziomie (główna wynosi 0,00 %, a stopa depozytów minus 0,50 %). Dodatkowo, odnosząc się do perspektyw polityki pieniężnej w kolejnych miesiącach, potwierdzono, iż 1 listopada zostaną wznowione zakupy aktywów (na kwotę 20 mld euro miesięcznie) w ramach wprowadzonego przez Radę programu skupu (APP). Rada oczekuje, że będą one prowadzone tak długo, jak długo będzie to konieczne do wzmocnienia łagodzącego oddziaływania podstawowych stóp procentowych EBC, i zakończą się krótko przed tym, jak zacznie ona podnosić te stopy podano w komunikacie. Ubiegłotygodniowy komunikat Rady EBC należy ocenić, jako zapowiedź kontynuacji łagodnej polityki pieniężnej w strefie euro, co powinno wspierać m.in. notowania złotego. Warto również podkreślić, iż wprawdzie Rada Polityki Pieniężnej prowadzi niezależną politykę, to jednak wydaje się, iż w warunkach kontynuacji zdecydowanie łagodnej polityki monetarnej w strefie euro, także w Polsce, w najbliższych kwartałach stopy procentowe banku centralnego nie wzrosną. 3

4 Rynki finansowe Rynek stóp procentowych 1,90% 1,84% 1,80% 1,79% 1,79% 1,80% 1,80% 1,84% 1,72% 1,70% 1,71% 1,63% 1,60% 1,63% 1M 3M 6M 9M 1Y W minionym tygodniu rynkowe stawki WIBOR/WIBID w głównych tenorach zmieniły się w niewielkim stopniu (wykres obok). Brak sygnałów ze strony większości przedstawicieli Rady Polityki Pieniężnej o możliwych zmianach w poziomie stóp NBP w perspektywie najbliższych miesięcy powinien sprzyjać stabilizacji rynkowych stawek w kolejnych tygodniach. Najbliższe posiedzenie decyzyjne RPP odbędzie się w dniach 5-6 listopada 2019 r. Oczekuje się, iż stopy NBP pozostaną w listopadzie bez zmian. Średnie rynkowe stopy procentowe w okresie r. OKRES WIBOR EURIBOR LIBOR-USD LIBOR-CHF LIBOR-GBP 1M 1,63% -0,45% 1,82% -0,78% 0,71% 3M 1,72% -0,41% 1,93% -0,77% 0,80% 6M 1,79% -0,35% 1,93% -0,70% 0,87% 1Y 1,84% -0,29% 1,96% -0,56% 0,97% 4

5 Rynek walutowy 4,5 4,284 4,278 4,279 4,278 4,280 4,276 4,2 3,9 3,897 3,890 3,885 3,889 3,882 3,880 3,850 3,831 3,841 3,847 3,845 3,845 3, EUR/PLN USD/PLN CHF/PLN Na kierunek zmian naszej waluty w najbliższych dniach nadal wpływ będą miały głównie czynniki zewnętrze. W tym kontekście, kluczowym wydarzeniem na głównych rynkach będzie komunikat po posiedzeniu komitetu decyzyjnego Fed (środa, 30 października br.). Ewentualna obniżka lub też zapowiedź redukcji stóp procentowych w USA w najbliższych miesiącach może mieć pozytywny wpływ na notowania złotego wobec głównych walut (w szczególności wobec dolara). Zwracając uwagę na potencjalnie korzystne decyzje Fed dla kursu złotego w najbliższych tygodniach, należy jednak pamiętać, że istotnym czynnikiem ryzyka dla rynków finansowych pozostaje przebieg negocjacji handlowych między USA a Chinami. Z punktu widzenia naszej waluty, dopóki dominują obawy o rozwój wydarzeń wokół tzw. wojen handlowych, aktywa postrzegane jako ryzykowne (waluty z rynków wschodzących) mają ograniczone pole do umocnienia. Na europejskich rynkach istotne znaczenie mają również wydarzenia związane z kryzysem politycznym w Wielkiej Brytanii, który jednak wpływa głównie na kurs funta w relacji wobec innych walut. WYSZCZEGÓLNIENIE ZMIANA USD/PLN 3,8503 3,8452-0,1% EUR/PLN 4,2844 4,2762-0,2% CHF/PLN 3,8969 3,8799-0,4% 5

6 Rynek towarowy 105,0 104,0 103,0 102,0 Ceny surowców - dane indeksowe, 18.10= ,4 102,7 101,0 100,0 100,0 101,0 99, Ropa Złoto Srebro W minionym tygodniu cena ropy Brent wzrosła o 4,4 %. Pomimo odnotowanej w ostatnich dniach zwyżki, ocena sytuacji rynkowej nie zmieniła się. Perspektywy trwałych wzrostów cen nadal ograniczają zarówno czynniki podażowe, w szczególności wysokie wydobycie surowca w USA (12,6 mln baryłek dziennie w tygodniu zakończonym 18 października br., według danych amerykańskiej agencji E.I.A.), jak i osłabienie koniunktury gospodarczej na świecie w 2019 r. Powyższe uwarunkowania mogą determinować globalny układ sił podaży i popytu, doprowadzając w najbliższych miesiącach do utrzymywania się cen ropy poniżej poziomu 70 dolarów za baryłkę. Czynnikiem ryzyka dla takiego scenariusza jest m.in. rozwój sytuacji na Bliskim Wschodzie (Iran), a także w Afryce Północnej (Libia). Warto przypomnieć, iż średnia cena za baryłkę ropy Brent w okresie r. była o 9 dolarów, tj. o 13 % niższa niż przed rokiem. Prawdopodobnie niższy niż w 2018 r. średni poziom cen ropy na światowych rynkach powinien być jednym z czynników ograniczających tempo wzrostu cen konsumpcyjnych w Polsce w najbliższych miesiącach. W tym kontekście, uwarunkowania zewnętrzne powinny wzmacniać oczekiwania dotyczące stabilizacji stóp procentowych NBP. Data Cena ropy (USD/bbl) Cena złota (USD/oz.) Cena srebra (USD/oz.) , ,70 17, , ,25 17, , ,65 17, , ,85 17, , ,25 17, , ,33 18,02 6

7 Rynek kapitałowy WIG20 (prawa oś) Dow Jones (lewa oś) W minionym tygodniu WIG20 wzrósł o 0,5 %. W warunkach utrzymywania się czynników ryzyka (związanych m.in. z wojnami handlowymi ), perspektywa trwałych wzrostów cen akcji na rynkach rozwijających się (do których zaliczana jest Polska) pozostaje jednak mało prawdopodobna. Kalendarium Kalendarium ( r.) Data Kraj Wskaźnik makro Okres 30 października 31 października USA Polska Decyzja w sprawie stóp procentowych Inflacja konsumentów (wstępne dane), r/r Wartość poprzednia X 1,75-2,00% X 2,6% DEPARTAMENT PLANOWANIA I ANALIZ Daniel Piekarek Analityk Makroekonomiczny, tel.: Niniejsze opracowanie zostało sporządzone wyłącznie w celu informacyjnym i nie może być traktowane jako doradztwo ani porada inwestycyjna. W szczególności nie może być traktowane jako oferta ani propozycja zawarcia jakiejkolwiek transakcji, jak również nie jest formą reklamy ani ofertą sprzedaży jakiejkolwiek usługi świadczonej przez Bank BPS S.A. Przedstawione opinie i komentarze są niezależnymi opiniami Banku BPS S.A. i pozostają aktualne wyłącznie w momencie ich wydania. Przy ich opracowaniu wykorzystano źródła informacji, które są uważane za wiarygodne i dokładne, jednak zastrzegamy, iż mimo to mogą być one niekompletne lub skrócone. Niniejszy dokument stanowi własność Banku. Kopiowanie i rozpowszechnianie niniejszego dokumentu w całości lub w części możliwe jest wyłącznie po uprzednim uzyskaniu pisemnej zgody Banku. 7