Komentarz tygodniowy

Transkrypt

1 Komentarz tygodniowy DANE MAKROEKONOMICZNE Z POLSKI Szacunkowe wykonanie budżetu Ministerstwo Finansów Według szacunkowych danych opublikowanych przez Ministerstwo Finansów, dochody budżetu państwa po ośmiu miesiącach 2017 r. wyniosły 235,0 mld zł, wobec 214,5 mld zł przed rokiem. Analizując dostępne dane warto odnotować, iż wzrost dochodów ogółem (o 20,5 mld zł w porównaniu ze stanem sprzed roku) wynika głównie ze wzrostu dochodów podatkowych (o 28,0 mld zł r/r, w tym VAT o 20,3 mld zł), które zrekompensowały brak w tegorocznym budżecie wpływów z aukcji LTE (dochody z tego tytułu zasiliły budżet w I-VIII 2016 r. w wysokości 9,2 mld zł). Równocześnie, wydatki po ośmiu miesiącach 2017 r. były wyższe niż przed rokiem zaledwie o 0,7 mld zł, co pozwoliło na osiągnięcie nadwyżki budżetowej (4,9 mld zł, wobec 14,9 mld zł deficytu po ośmiu miesiącach 2016 r.). Niski poziom wydatków po ośmiu miesiącach to m.in. zasługa niższych wydatków na obsługę długu (o 1,4 mld zł), a także niższych niż przed rokiem (o 5,2 mld zł) dotacji z budżetu państwa do Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Raportowane przez resort finansów wyraźnie mniejsze niż przed rokiem dotacje do FUS korespondują z danymi GUS o systematycznej poprawie sytuacji na rynku pracy (wzrost zatrudnienia i wynagrodzeń w sektorze przedsiębiorstw), która wspiera wpływy ze składek na ubezpieczenia społeczne. Wykonanie budżetu po ośmiu miesiącach należy ocenić pozytywnie. Dostrzegając poprawę należy równocześnie zwrócić uwagę, iż w ocenie ministra finansów, na koniec roku budżet odnotuje deficyt na poziomie ok. 40 mld zł. Przy założeniu, iż do końca roku wynik budżetu będzie zmieniał się zgodnie z przyjętym harmonogramem, deficyt budżetu na koniec roku powinien jednak wynieść ok. 26,7 mld zł. Niewykluczone zatem, iż resort wykorzysta dobrą sytuację budżetową do zwiększenia wydatków pod koniec roku lub też do przesunięcia harmonogramu zwrotów z VAT. Stopa bezrobocia dane GUS Według finalnych danych GUS, stopa bezrobocia rejestrowanego na koniec sierpnia 2017 r. ukształtowała się na poziomie 7,0 % (wobec 7,1 % podawanych w szacunkach Ministerstwa Rodziny Pracy i Polityki Społecznej), tj. o 1,4 pp. mniej niż na koniec sierpnia 2016 r. Liczba zarejestrowanych bezrobotnych wyniosła 1 136,1 tys. osób (tj. spadła o 3,9 tys. m/m). W ujęciu rocznym, liczba zarejestrowanych bezrobotnych obniżyła się o 210,8 tys. osób. Dane za sierpień 2017 r. są potwierdzeniem bardzo dobrej sytuacji na rynku pracy (bezrobocie rejestrowane o tej porze roku jest najniższe od 1991 r.), która powinna wspierać w najbliższych miesiącach wzrost konsumpcji. Odnotowując niski poziom bezrobocia na koniec sierpnia br., należy równocześnie zwrócić uwagę, iż tempo poprawy sytuacji na rynku pracy wyhamowuje. Jest to widoczne zarówno w liczbach bezwzględnych, jak i w dynamice (miesięczny spadek liczby bezrobotnych w sierpniu br. o 3,9 tys. osób był najsłabszym wynikiem dla tego okresu porównawczego od 2013 r.). Obserwowane w ostatnich miesiącach osłabienie spadkowych tendencji zwiększa ryzyko, iż na koniec roku stopa bezrobocia w Polsce może ukształtować się powyżej 7 %. 1

2 Produkcja przemysłowa, sprzedaż detaliczna dane GUS Według danych GUS, produkcja przemysłowa w sierpniu br. wzrosła o 8,8 % r/r, wobec wzrostu o 6,2 % r/r w lipcu br. Ze względu na istotne wahania dynamiki obserwowane także w poprzednich miesiącach, warto porównać zmiany poziomu produkcji w dłuższym okresie. Po ośmiu miesiącach tego roku tempo wzrostu produkcji wyniosło 6,2 % r/r, wobec 3,7 % r/r przed rokiem i 4,5 % przed dwoma laty). Spośród danych opublikowanych przez GUS, pozytywnie należy ocenić także odczyty produkcji budowlanej, które potwierdzają od marca br. silnie rosnącą produkcję (o 23,5 % r/r w sierpniu br., wobec 19,8 % r/r wzrostu w lipcu). W okresie ośmiu miesięcy produkcja budowlana wzrosła o 12,5 % r/r, wobec spadku o 14,9 % r/r przed rokiem. Warto w tym miejscu przypomnieć, iż przemysł wraz z sektorem budowlanym mają znaczący udział w wytwarzaniu wartości dodanej w Polsce (33,3 % w 2016 r.). Lepsze niż w ostatnich latach dane z tych segmentów gospodarki po ośmiu miesiącach wskazują, iż wzrost gospodarczy w całym roku może przekroczyć 4 %, osiągnięte w pierwszym półroczu 2017 r. Znaczącemu przyspieszeniu gospodarki w III i IV kw. tego roku powinna sprzyjać m.in. oczekiwana poprawa dynamiki inwestycji (na co wskazuje szybkie tempo wzrostu produkcji budowlano-montażowej), jak i relatywnie niski punkt odniesienia sprzed roku (w II połowie 2016 r. gospodarka wzrosła zaledwie o 2,5 % r/r). Dobre odczyty z gospodarki w drugiej połowie roku korespondują także ze wskaźnikami gospodarczymi u naszych głównych partnerów handlowych, które wskazują, iż koniunktura w strefie euro jest najlepsza od 2011 r. (publikowany przez Markit indeks PMI dla przemysłu strefy euro kształtuje się na najwyższym poziomie od 2011 r.). 2

3 WYDARZENIA W serwisie internetowym NBP opublikowano Informację o cenach mieszkań i sytuacji na rynku nieruchomości mieszkaniowych i komercyjnych w Polsce w II kwartale 2017 r. (link W porównaniu z I kwartałem 2017 r., wzrost cen transakcyjnych metra kwadratowego mieszkania na rynku pierwotnym odnotowano w 11 z 16 miast wojewódzkich, podczas gdy na rynku wtórnym wzrost cen transakcyjnych odnotowano w 14 z 16 miast wojewódzkich. Korzystnej koniunkturze na rynku mieszkaniowym sprzyja zarówno dobra sytuacja na rynku pracy, jak i rekordowo niski poziom stóp procentowych. Według danych opublikowanych przez NBP, podaż pieniądza (M3) w sierpniu 2017 r. zwiększyła się o 5,5 % r/r, wobec 5,0 % wzrostu w lipcu br. i 10,1 % r/r wzrostu w sierpniu 2016 r. Z danych wynika, iż w sierpniu zadłużenie gospodarstw domowych wyniosło 673,1 mld zł (wzrost o 3,0 % r/r), podczas gdy zadłużenie przedsiębiorstw w tym samym okresie wyniosło 358,7 mld zł, tj. wzrosło o 6,2 % r/r. Umiarkowane tempo wzrostu podaży pieniądza jest jednym z argumentów przemawiających za pozostawieniem stóp NBP bez zmian. Narodowy Bank Polski opublikował opis dyskusji na posiedzeniu decyzyjnym Rady Polityki Pieniężnej (RPP) w dniu 6 września 2017 r. W ocenie większości członków RPP, w świetle dostępnych informacji stabilizacja stóp procentowych (na obecnym poziomie przyp.) sprzyja ( ) utrzymaniu polskiej gospodarki na ścieżce zrównoważonego wzrostu oraz pozwala zachować równowagę makroekonomiczną. Ponadto, utrzymanie stóp procentowych na obecnym poziomie powinno wspierać oczekiwane ożywienie inwestycji. W dokumencie podano, iż w ocenie niektórych przedstawicieli RPP, ewentualna silniejsza presja inflacyjną w kolejnych kwartałach, może być argumentem za podwyższeniem stóp procentowych. Jednocześnie, pojawiła się też opinia, iż w razie istotnego osłabienia wskaźników aktywności gospodarczej połączonego z wyraźnym pogorszeniem nastrojów konsumentów i przedsiębiorstw zasadne może być rozważenie obniżenia stóp procentowych. DANE MAKROEKONOMICZNE ZE ŚWIATA USA Decyzja w sprawie stóp procentowych Na zakończonym w minioną środę (20.09) posiedzeniu decyzyjnym, komitet Fed pozostawił stopy procentowe bez zmian (1,00-1,25 %). Władze monetarne podtrzymały równocześnie dotychczasowe oczekiwania, iż do końca 2017 r. stopy procentowe w USA wzrosną do 1,25-1,50 %, zaś w 2018 r. do 2,00-2,25 %. Oznacza to, iż w drugim półroczu 2017 r. stopy procentowe mogą wzrosnąć jeszcze o 0,25 pp., zaś w przyszłym roku o kolejne 0,75 pp. 3

4 RYNKI FINANSOWE RYNEK STÓP PROCENTOWYCH Rynkowe stawki WIBOR w ubiegłym tygodniu pozostały stabilne (wykres obok). Warto odnotować, iż obecny poziom stawek w głównych tenorach utrzymuje się bez zmian od listopada 2016 r. Brak wyraźnych sygnałów ze strony władz monetarnych o możliwych zmianach w poziomie stóp NBP w perspektywie najbliższych miesięcy powinien sprzyjać stabilizacji rynkowych stawek także w kolejnych tygodniach. Najbliższe posiedzenie decyzyjne RPP odbędzie się w październiku (3-4.10). Średnie rynkowe stopy procentowe w okresie r. Okres WIBOR EURIBOR LIBOR-USD LIBOR-CHF LIBOR-GBP 1M 1,66% -0,37% 1,24% -0,79% 0,25% 3M 1,73% -0,33% 1,33% -0,73% 0,33% 6M 1,81% -0,27% 1,48% -0,65% 0,48% 1Y 1,85% -0,17% 1,75% -0,51% 0,72% RYNEK WALUTOWY Wyszczególnienie Zmiana USD/PLN 3,5863 3,5651-0,6% EUR/PLN 4,2781 4,2746-0,1% CHF/PLN 3,7332 3,6807-1,4% Biorąc pod uwagę kurs ustalony na fixingu NBP, złoty pozostał stabilny w ostatnim tygodniu wobec euro oraz umocnił wobec dolara i szwajcarskiego franka (tabela obok). Warto odnotować, iż umocnienie złotego wobec walut postrzeganych jako mniej ryzykowne (dolar, frank) korespondowało z obserwowanym równocześnie na rynku towarowym spadkiem cen metali szlachetnych (złoto, srebro). W tym kontekście, wydaje się, iż kluczowy wpływ na odnotowane przed tygodniem umocnienie naszej waluty istotny wpływ miały czynniki zewnętrzne (na rynkach globalnych faworyzowane były aktywa postrzegane jako bardziej ryzykowne). Niewielka liczba publikacji w najbliższych dniach powoduje, iż uwaga na rynku krajowym powinna być skoncentrowana na ogłoszonych w poniedziałek (25.09) prezydenckich projektów ustaw o Sądzie Najwyższym oraz Krajowej Radzie Sądownictwa. 4

5 RYNEK TOWAROWY Data Cena ropy Cena złota Cena srebra (USD/bbl) (USD/oz.) (USD/oz.) , ,22 17, , ,63 17, , ,18 17, , ,00 17, , ,01 16, , ,98 16,95 Podobnie jak na rynku walutowym, także tendencje na rynku towarowym wskazują, iż nastroje na rynkach finansowych w minionym tygodniu były korzystne dla aktywów postrzeganych jako bardziej ryzykowne. Na rynku ropy (postrzeganej jako surowiec powiązany z koniunkturą gospodarczą) cena Brent wzrosła w minionym tygodniu o 2,2 %. W tym samym czasie cena złota i srebra spadła odpowiednio o 1,7 % i 3,6 % w ujęciu tygodniowym. Warto zwrócić uwagę, iż wzrostom cen ropy mogły sprzyjać także spekulacje części uczestników rynku odnośnie możliwych rozmów głównych producentów o przedłużeniu obowiązującego do marca 2018 r. porozumienia o redukcji wydobycia surowca. Według danych Bloomberg, w okresie styczeń-sierpień 2017 r. państwa OPEC ograniczyły łącznie wydobycie o 1,1 mln baryłek dziennie, link 17-opec-production-targets/). Pomimo okresowych zawirowań, dotychczasowe porozumienia niektórych państw (w tym Arabii Saudyjskiej i Rosji) nie przełożyły się jednak na trwały wzrost cen surowca na światowych rynkach. RYNEK KAPITAŁOWY W ujęciu tygodniowym WIG30 stracił 0,2 %, jednak na głównych rynkach koniunktura była korzystna (amerykański Dow Jones zyskał w ujęciu tygodniowym 0,4 %). Na kierunek zmian na rynku akcji w kolejnych tygodniach kluczowy wpływ będą miały sygnały ze strony głównych banków centralnych. W tym kontekście, powracające sugestie o zaostrzeniu polityki pieniężnej w USA (a także w strefie euro) w drugim półroczu mogą być impulsem do spadkowej korekty. 5

6 KALENDARIUM Kalendarium na najbliższy tydzień ( r.) Data Kraj Wskaźnik makro Okres Wartość poprzednia 29 września Polska Inflacja konsumentów (wstępne dane), r/r IX 1,8 % DEPARTAMENT PLANOWANIA I ANALIZ Piotr Lebiedziński Wicedyrektor Departamentu Planowania i Analiz, tel.: Daniel Piekarek Analityk Makroekonomiczny, tel.: Niniejsze opracowanie zostało sporządzone wyłącznie w celu informacyjnym i nie może być traktowane jako doradztwo ani porada inwestycyjna. W szczególności nie może być traktowane jako oferta ani propozycja zawarcia jakiejkolwiek transakcji, jak również nie jest formą reklamy ani ofertą sprzedaży jakiejkolwiek usługi świadczonej przez Bank BPS S.A. przedstawione opinie i komentarze są niezależnymi opiniami Banku BPS S.A. i pozostają aktualne wyłącznie w momencie ich wydania. Przy ich opracowaniu wykorzystano źródła informacji, które są uważane za wiarygodne i dokładne, jednak zastrzegamy, iż mimo to mogą być one niekompletne lub skrócone. Niniejszy dokument stanowi własność Banku. Kopiowanie i rozpowszechnianie niniejszego dokumentu w całości lub w części możliwe jest wyłącznie po uprzednim uzyskaniu pisemnej zgody Banku. 6