Złoto Wydarzenia na rynku złota

15 listopada 2010 Złoto Wydarzenia na rynku złota Cena, 15 listopada 2010: 1 360 USD/oz Docelowa cena, 2012 rok: 2 000 USD/oz Raport analityczny Piotr Kowalski Analityk Investors piotr.kowalski@investors.pl tel. +48 22 5424389

2 Główne wnioski Podtrzymujemy prognozę wzrostu cen złota w średnim terminie w cenach nominalnych i względem innych aktywów. Nadal rekomendujemy zakup złota w celu dywersyfikacji portfela i zabezpieczenia w okresie spodziewanej inflacji z ceną docelową na poziomie 2 000 USD/oz w 2012 roku. Zespół analityków i zarządzających Investors prognozuje niezmiennie wzrosty cen złota od wielu lat, wbrew niektórym sceptycznym opiniom panującym w środowisku ekonomicznym. W momencie tworzenia pierwszego w Polsce funduszu złota Investor Gold FIZ, spotykaliśmy się z opiniami, że ówczesne poziomy cen (500-600 USD/oz początek 2006 r.) oznaczają jego przewartościowanie. Uważamy, że obecnie złoto traktowane jest przez coraz większą liczbę instytucji finansowych i inwestorów jak uniwersalna waluta zabezpieczającą wartość majątku, także w wyniku spadku wartości innych walut, m.in. USD i EUR. Także relacje złota do innych aktywów pokazują jego potencjał, np. złoto w relacji do indeksów akcji. Zgadzamy się z tezą, że w końcowej fazie wzrostów, nabiorą one wysokiej dynamiki i będziemy mieć do czynienia ze zjawiskiem bańki spekulacyjnej. Prognozujemy, że może to nastąpić w horyzoncie 3-5 lat kiedy na rynek złota popłynie masowy kapitał, m.in. z rynku obligacji i będą już widoczne efekty inflacyjne. W zeszłorocznych raportach prognozowaliśmy, że w 2010 roku cena złota osiągnie poziom 1400 USD/oz, co również przez część komentatorów uznane zostało za bardzo kontrowersyjną tezę. Wówczas ceny złota oscylowały wokół historycznych nominalnych szczytów 900-1000 USD/oz. W dniu 8 listopada 2010 cena złota przekroczyła 1400 USD/oz.

3 Wydarzenia warte odnotowania. Za istotne wydarzenia dla rynku złota w ostatnim okresie uznajemy: Kryzys w Grecji i krajach PIIGS obnażenie braku spójnego programu wyjścia z kryzysu i możliwości destabilizacji waluty w regionie, prawdopodobne będą kolejne dodruki pustego pieniądza, skutkujące osłabieniem Euro i w perspektywie wzrostem inflacji. Kolejny program skupu obligacji w USA, powszechnie już nazywany dodrukiem pustego pieniądza, tym razem na kwotę 850 mld USD do połowy 2011 r. Zaprzestanie wyprzedaży złota przez narodowe banki centralne. W okresie kolejnego roku obowiązywania umowy CBGA, banki sygnujące tę umowę sprzedały zaledwie 6.7 tony złota, przy limicie 400 ton. Jest to najmniejsza ilość sprzedanego złota od momentu podpisania pierwszej umowy CBGA w 1999 roku. Systematyczna realizacja planów akumulacji złota przez wybrane kraje rozwijające się, m.in. centralny bank Rosji, który nabył 118 ton od początku roku. Wzrost popytu inwestycyjnego, widoczny m.in. na przykładzie funduszy typu ETF, które w ciągu roku zgromadziły dodatkowe 341 ton złota. Tylko w II kwartale 2010 roku inwestorzy wpłacili do ETFów 11.6 mld USD.

4 Spis treści 1. Główne wnioski 2. Fundamenty wzrostu: napędzanie inflacji i wojny walutowe i. Kryzys gospodarek krajów Euro ii. Wzrost bazy monetarnej iii. Popyt inwestycyjny iv. Popyt w Chinach 3. Banki centralne 4. Popyt i podaż 5. Załączniki: i. Wartość złota względem akcji ii. Stopy zwrotu

5 Fundamenty wzrostu Od czasu publikacji naszego ostatniego raportu mieliśmy do czynienia z bezprecedensowymi wydarzeniami. Kilka krajów strefy euro miało problemy z obsługą swojego zadłużenia, najbardziej widoczne były problemy Grecji. Plany ratowania tych krajów podzieliły strefę euro i obnażyły problemy związane m.in. ze stabilnością wspólnej waluty. Zza Atlantyku otrzymaliśmy porcję informacji o kolejnym planie stymulowania gospodarki poprzez rządowy plan skupu obligacji. Nieco wcześniej żywe reakcje wzbudziła też wzmianka z posiedzenia komitetu otwartego rynku (FOMC) o konieczności stymulowania inflacji. Centralny bank Japonii podjął się również stymulowania gospodarki nowym pieniądzem. Z drugiej strony mamy kraje rozwijające się, które notują co roku ogromne nadwyżki handlowe, akumulowane głównie w obligacjach amerykańskich. Dla organów rządowych zarządzających gigantycznymi rezerwami walutowymi wyzwaniem jest ich dywersyfikacja i ucieczka od dolara. Jednym z przejawów takiej strategii jest lokowanie rezerw w sektor surowcowy, również w złoto. Stąd obserwujemy duży wzrost rezerw złota w Rosji, Indiach, Chinach. Skutki interwencji rządowych widoczne są na rynkach akcji i surowców, które w wyniku stymulacji monetarnej osiągają w szybkim tempie coraz wyższe poziomy cenowe. Widoczne są też na rynku walutowym, gdzie mówi się głośno o groźbie wojen walutowych, zarówno w kontekście spekulacyjnym jak i protekcjonizmu gospodarczego. Grecja, pierwszy kamień lawiny dodruku Euro W ciągu pierwszych trzech kwartałów tego roku, największe reperkusje na rynkach wywołały problemy ze sfinansowaniem długu przez Grecję. Gdyby nie program pomocowy zainicjowany przez przywódców krajów strefy euro, MFW i ECB, to Grecja musiałaby ogłosić bankructwo. Jednak udzielony pakiet pomocowy na kwotę 750 mld EUR i decyzja Europejskiego Banku Centralnego o skupie obligacji rządowych i korporacyjnych, pomogły Grecji zrolować zadłużenie i wejść w burzliwy program naprawy finansów publicznych. Jedną z bardziej dyskusyjnych kwestii w tej sprawie jest postawa Europejskiego Banku Centralnego, który dał dowód braku swojej niezależności i uświadomił uczestnikom rynku, że w obecnej sytuacji nie ma bezpiecznych walut, a

6 kolejne problemy fiskalne i gospodarcze będą rozwiązywane poprzez zwiększanie długu i drukowanie pustego pieniądza. Jest to tym bardziej groźne, że dług Grecji w relacji do innych krajów o podobnej sytuacji jest niewielki. Doskonale widać to na poniższym wykresie. Łączna wartość długu publicznego Włoch, Hiszpanii, Irlandii i Portugalii jest piętnastokrotnie większa niż dług Grecji. Dlatego w przyszłości możliwe problemy krajów PIIGS i niesione im programy pomocowe, mogą destrukcyjnie wpłynąć na euro oraz przyczynić się do większego niż obecnie wzrostu globalnej bazy monetarnej. W przyszłości wiązać się to będzie ze wzrostem inflacji.

7 Złoto walutą rezerwową do akumulacji majątku. Groźba niewypłacalności Grecji oraz podobne zagrożenia płynące z innych krajów zaliczanych do grona PIIGS, miały duży wpływ na rynek walutowy. Notowania euro względem dolara spadały z niewidzianą od dawna dynamiką wynoszącą 22% w ciągu sześciu miesięcy. W normalnych warunkach rynkowych takie umocnienie dolara wpłynęłoby na bardzo dużą przecenę metali szlachetnych i surowców. Zaistniała sytuacja zaliczała się jednak do wydarzeń nadzwyczajnych, ponieważ od początku 2009 roku zarówno dolar jak i euro psute są z podobną dynamiką. Mamy więc dwie główne waluty, których fundamentalne podstawy są silnie osłabiane poprzez działania banków centralnych i polityków. Jest to w skali globalnej bardzo silnie inflacjogenny czynnik, dlatego też w czasie umacniania dolara nie mieliśmy do czynienia ze spadkiem cen złota i surowców. Widoczne jest to na wykresie szerokiego indeksu walut rynków wschodzących i surowcowych względem dolara i euro. W skład indeksu wchodzą takie waluty jak AUD, CAD, PLN, BRL, NZD, NOK, CHF, RUB, INR. Zachowanie szerokiego indeksu walut względem dolara i euro jest dowodem na to, że bardzo mocna postawa metali szlachetnych podczas umacniania się dolara względem euro od listopada 2009 roku, jest wynikiem działań organów rządowych osłabiających waluty dwóch największych na świecie ośrodków gospodarczych. Efekty psucia dwóch

8 głównych walut widać aktualnie w postaci dynamicznie rosnących cen metali szlachetnych i surowców. Rosnące ceny aktywów materialnych można traktować jako wstęp do cyklu inflacyjnego, który będzie się nasilał wraz z coraz większym wykorzystaniem pieniędzy wpompowanych w system bankowy. Zjawisko to powinno być widoczne na wskaźniku określającym szybkość obiegu pieniądza w gospodarce. Wskaźnik ten obecnie jest w początkowej fazie wzrostu, a jego dalsza aprecjacja powinna korelować z rosnącymi cenami surowców i ze zwiększoną presją inflacyjną w amerykańskiej gospodarce. Doskonałym przykładem reakcji cen złota na wysoką inflację i niski wzrost gospodarczy jest druga połowa lat siedemdziesiątych. W okresie tym dynamika roczna wskaźnika cen koszyka dóbr konsumenta osiągnęła swoje maksimum na poziomie 14,8%, a FED w walce z rosnącą inflacją podniósł stopy procentowe do poziomu 20%. Zanim jednak stopy procentowe osiągnęły swe skrajnie wysokie wartości, złoto było najsilniejszą klasą aktywów w relacji do indeksów akcji i surowców.

9 W bieżącym roku, na wrześniowym posiedzeniu Komitetu Otwartego Rynku, rada gubernatorów wraz z szefami regionalnych banków federalnych opowiedziała się za tym, że w najbliższych miesiącach konieczne będzie zwiększenie pomocy dla gospodarki. Omawiany program pomocowy, podobnie jak poprzednie programy realizowane przez FED, ma być przeprowadzony w postaci skupu obligacji rządowych, czyli druku pustego pieniądza. Podczas spotkania, Komitet zwracał szczególną uwagę na inflację podkreślając, że inflacja jest zbyt niska i taka pozostanie przez dłuższy czas. Dlatego działania FED powinny być skupione na tym, żeby zwiększyć oczekiwania inflacyjne, a w konsekwencji samą inflację. Na listopadowym posiedzeniu FED zatwierdzony został program pomocowy obowiązujący do końca czerwca 2011, który określa wykup obligacji rządowych na kwotę od 850 do 900 mld USD. Na tę kwotę będzie się składać 600 mld USD nowo wydrukowanych pieniędzy, a 250 300 mld USD będzie pochodzić z reinwestowania kapitału z już posiadanych obligacji. Uwzględniając zatwierdzony w listopadzie program luzowania ilościowego, od września 2008 roku do połowy 2011 roku, ilość wyemitowanych przez FED pieniędzy zwiększy się o 327%.

10 Komunikat z posiedzenia Komitetu dał jednocześnie jasny sygnał mówiący o tym, w jaki sposób czołowi decydenci największej gospodarki chcą wejść na ścieżkę wzrostu gospodarczego i tym samym pozbyć się dotychczasowych problemów z przerostem zadłużenia. Sposób w jaki chcą to osiągnąć polega na wywołaniu inflacji, które w ujęciu realnym zmniejszy poziom zadłużenia, zwiększy cenę aktywów materialnych, czyli surowców, nieruchomości oraz metali szlachetnych, pobudzi konsumpcję i zmotywuje spółki do inwestycji kapitałowych.

11 Rośnie napływ kapitału na rynek złota Od października 2009 roku, ilość złota zgromadzonego we wszystkich ETFach na świecie, wzrosła o 341 ton i aktualnie wynosi 2095 ton. Drugi kwartał 2010 roku był rekordowy pod względem ilości środków, które napłynęły do złotych funduszy ETF. Wpływy wyniosły 11,6 mld USD, podczas gdy w pierwszym kwartale zaledwie 981 mln USD. Głównymi inwestorami są instytucje finansowe, w tym banki, fundusze czołowych inwestorów, m.in. Johna Paulsona, Georga Sorosa, Erica Mindicha, Thomasa Kaplana oraz fundusze emerytalne.

12 Główni inwestorzy największego ETF złota, SPDR Gold Shares, który zgromadził 57 mld USD aktywów w złocie w ciągu 6 lat funkcjonowania wartość [mln USD] liczba akcji Paulson & Co 4 022.6 31 500 000 Northern Trust 1 665.2 13 040 092 JP Morgan Chase & Co 1 311.0 10 266 518 Bank of America 1 301.4 10 190 853 Morgan Stanley & Co 983.3 7 699 816 Blackrock Advisers 901.1 7 056 414 UBS AG 783.7 6 137 134 Soros Fund Management 599.8 4 697 008 Eton Park Capital 584.5 4 577 000 Schroder Investment 520.4 4 075 209 źródło: opracowanie własne na podstawie Bloomberg, SPDR Gold Shares, stan na 30.09.2010 Fundusze ETF, które mają pełne pokrycie w złocie, zyskują coraz większą popularność na całym świecie. Na początku lipca w Japonii rozpoczęły działalność fundusze ETF z pełnym pokryciem w metalach szlachetnych. Fundusze te nominowane są w japońskim jenie i notowane są na parkiecie Tokyo Stock Exchange, umożliwiają partycypowanie we wzroście cen złota, srebra, platyny i palladu. Kruszce, stanowiące pokrycie tych funduszy, przechowywane są w Japonii. Na japońskim rynku mówi się, że aktywa tych funduszy w ciągu roku mogą wzrosnąć ośmiokrotnie. Tak duży wzrost może wynikać z realokacji oszczędności przez japońskich obywateli, którzy w obawie przed utratą wypłacalności swojego kraju, będą je kierować w stronę metali szlachetnych. Japonia to kraj o największym długu publicznym na świecie, w przeliczeniu na jednego mieszkańca dług wynosi 80 tys. USD. Dla funduszy ETF metali szlachetnych, duży potencjał mogą stanowić środki pieniężne zgromadzone przez fundusze emerytalne, które według danych z 31 marca miały ulokowane w sektorze surowców tylko 0,13% aktywów. Stowarzyszenie Funduszy Inwestycyjnych w Indiach poinformowało, że siedem funduszy ETF z pełnym pokryciem w złocie, na dzień 30 lipca zwiększyło stan posiadania kruszcu o 100% względem poprzedniego roku. Obecnie wartość aktywów wszystkich złotych funduszy ETF w Indiach wynosi 22,9 mld rupii (515 mln USD) i stanowi 12 ton. Uczestnicy hinduskiego rynku szacują, że w ciągu najbliższych trzech lat, w złotych funduszach ETF może być zgromadzone od 100 do 200 ton metalu. Oznacza to, że sektor ten może wzrosnąć nawet siedemnaście razy. Wartość jednostek uczestnictwa hinduskich funduszy złota w ciągu ostatnich dwunastu miesięcy wzrosła o 19%. W pierwszej połowie roku popyt inwestycyjny na złoto był większy względem tego samego okresu roku poprzedniego o 264% i wyniósł 92,5 ton.

13 Atrakcyjność funduszy złota na całym świecie związana jest ze wzrostem cen złota we wszystkich walutach. Dynamikę wzrostu cen złota można scharakteryzować dzieląc ją na 4 fazy: I faza: nieliczni ekonomiści dostrzegają potencjał cen złota, ale są ignorowani, bo szybciej rosną ceny akcji, nieruchomości II faza: powstają fundusze złota, w tym ETFy, Investor Gold FIZ III faza (obecna): włączają się duzi gracze, inwestorzy finansowi, którzy chcą wykorzystać okres największych wzrostów IV faza: gorączka inwestycyjna, tworzy się bańka spekulacyjna poprzez ogromny napływ gotówki taka sytuacja miała miejsce w 1979-80 r. Cztery fazy dojrzałości rynku złota doskonale widać na wykresie cen kruszcu z okresu 1971 1981 r. W fazie pierwszej i drugiej uczestniczyli nieliczni inwestorzy, którzy operując na mało płynnym rynku spowodowali pierwszą falę wzrostową. Odnosząc tę analogię do obecnych czasów, z wystąpieniem fazy pierwszej i drugiej mieliśmy do

14 czynienia w okresie 2000 2007 r. Przez ostatnie dwa lata na rynku złota mamy do czynienia z budowaniem zaangażowania w kruszec przez największych inwestorów, instytucje finansowe i banki centralne. Możemy więc uznać, że aktualnie znajdujemy się w końcowym etapie fazy trzeciej. Przed nami najbardziej dynamiczna faza czwarta, która umożliwia osiągnięcie ponadprzeciętnych zysków, ale wymaga dużej samodyscypliny i konsekwencji w obranej strategii. Bardzo prawdopodobna realizacja dynamicznych wzrostów w fazie czwartej powinna współgrać z wypełnieniem naszej prognozy określającej poziom docelowy 2000 USD w 2012 roku.

15 Popyt na złoto rośnie w tempie 13% rocznie na największym rynku świata, w Chinach. Chińska konsumpcja złota wzrasta wraz z jego ceną. Jest to wynikiem dywersyfikacji oszczędności przez obywateli Chin. Według szacunków World Gold Council, popyt inwestycyjny na złoto w sektorze detalicznym wzrósł o 57% w pierwszym kwartale tego roku względem tego samego okresu roku poprzedniego podczas, gdy popyt jubilerski wzrósł o 11%. W okresie ostatnich pięciu lat popyt na złoto w Chinach wzrastał średniorocznie o 13%. W ubiegłym roku wartość skonsumowanego złota w Chinach wyniosła 14 mld USD, stanowi to 11% udział w globalnym popycie. Aktualnie Chiny są największym producentem złota na świecie. Szacuje się, że popyt na złoto w Chinach do końca tej dekady podwoi się. Do kupna złota obywateli Chin oficjalnie zachęca rząd. Bardzo dobrym przykładem propagowania przez chiński rząd lokowania oszczędności w złocie, jest ostatnio podpisana umowa pomiędzy Industrial Commercial Bank of China a World Gold Council. Umowa określa współpracę tych podmiotów w zakresie prowadzenia akcji promocyjnej dotyczącej lokowania oszczędności w złocie. Rząd propaguje także złoto i srebro w spotach reklamowych

16 emitowanych w państwowej telewizji. Centralny Bank Chin dąży do regularnego wzrostu swoich rezerw złota, lecz aby uniknąć nadmiernej aprecjacji cen złota, nie skupuje kruszcu bezpośrednio z rynku, ale przejmuje go od państwowych kopalń oraz podpisuje umowy na dostawę rudy z niezależnymi spółkami wydobywczymi. World Gold Council szacuje, że w ciągu ostatniej dekady chińskie spółki wydobywcze zwiększyły produkcje złota o 84%. Prognozy World Gold Council mówią, że złoża złota w Chinach mogą się wyczerpać w ciągu najbliższych sześciu lat. Trend ten mógłby się odwrócić gdyby odkryto nowe złoża. Jest na to duża szansa, ponieważ złoża metali szlachetnych w Chinach są nadal mało rozpoznane. W kulturze Chin, złoto jest symbolem bogactwa. Tradycją jest obdarowywanie złotymi upominkami z okazji urodzin, zaślubin lub chińskiego nowego roku. Caibai z siedzibą w Pekinie, największy na świecie dystrybutor detaliczny złota, odnotował w styczniu 40% wzrost przychodów ze sprzedaży złota, w relacji rok do roku. Fakty te dowodzą zmiany w nastawieniu chińskiego konsumenta, który zaczął postrzegać złoto już nie tylko jako prezent, ale również sposób na lokowanie oszczędności.

17 Popyt i podaż Utrwala się zmiana struktury popytu, mocniejszy jest popyt inwestycyjny, przy mniejszym popycie jubilerskim. Odrodził się popyt przemysłowy, który nieco spadł w trakcie kulminacji kryzysu, jednak jego wielkość nie jest na tyle istotna, żeby wpływał na zmiany cen złota. Podaż złota jest relatywnie stabilna w ujęciu rocznym, producenci starają się jak najszybciej eksploatować i wprowadzać do eksploatacji nowe złoża, aby wykorzystać hossę na tym rynku i ceny kruszcu, które są 5-krotnie wyższe niż 10 lat temu. Producentom brakuje jednak nowych odkryć złóż gotowych do eksploatacji. Najwięksi z nich generują miliardy dolarów gotówki, która przeznaczana jest m.in. na przejęcia innych firm wraz z ich depozytami i przez to zwiększania potencjału produkcji. Nie powoduje to jednak nowych odkryć, zatem globalne depozyty nie ulegają zwiększaniu.

18 Popyt przemysłowy wraca do poziomu sprzed kryzysu W pierwszej połowie bieżącego roku popyt na złoto w sektorze przemysłowym wzrósł o 16% w relacji rok do roku. Za ten wzrost głównie odpowiada branża elektroniczna, dla której ubiegły rok był okresem kulminacji spowolnienia i spadku produkcji. Aktualnie w branży elektronicznej widać wyraźną poprawę. Skutkuje to odbudowywaniem zapasów i realizacją większej ilości zamówień. Spadek popytu na złoto o 6% odnotowano w branży stomatologicznej. Stomatologia od lat zgłasza coraz mniejszy popyt na złoto, ponieważ wykorzystuje w coraz większym stopniu zamienniki w postaci ceramiki oraz metali bazowych. Branża stomatologiczna odpowiada za mniej niż 10% popytu przemysłowego, więc spadek zapotrzebowania na kruszec w tym sektorze nie wpływa znacząco na wielkość popytu w skali globalnej. Popyt jubilerski: niewielki spadek ilościowy, wzrost wartości W drugim kwartale popyt na złoto wyniósł 408,7 ton i był mniejszy o 5% względem tego samego okresu roku poprzedniego. W ujęciu dolarowym, popyt tego sektora wyniósł 15,7 mld USD, o 23% więcej w relacji rok do roku. Najbardziej dynamiczny wzrost popytu na biżuterię miał miejsce w Hong Kongu. Ilość kupionego złota była większa w drugim kwartale o 34% względem tego samego okresu roku poprzedniego. Tak duży wzrost popytu na złoto w Hong Kongu jest efektem niskiej bazy z roku ubiegłego. W związku z lepszą sytuacją gospodarczą i wzrostem konsumpcji, rosnąca dynamika popytu widoczna była również w Rosji, Japonii, Arabii Saudyjskiej i Chinach. W Tajlandii, Indonezji i Południowej Korei kontynuowany był spadek popytu na biżuterię, ponieważ konsumenci w tych krajach nie akceptują aktualnych cen kruszcu.

19 Podaż złota W drugim kwartale całkowita podaż złota wyniosła 1131 ton i była większa o 18% względem tego samego okresu roku poprzedniego. Wydobycie kruszcu wzrosło o 3% do 658,5 tony. Wzrost ilości wydobytego złota jest związany z uruchomieniem nowych kopalni oraz działalnością pozostałych obiektów wydobywczych, które zaczęły operować na pełnych mocach przerobowych. W Australii odnotowano wzrost wydobycia dzięki kopalni Boddington należącej do spółki Newmont Mining. Kopalnia ta zakończyła pierwszy rok działalności wykorzystując pełną moc wydobywczą. Wyraźny wzrost wydobycia odnotowano również w Meksyku i Argentynie. Natomiast 30% spadki wydobycia odnotowano na kopalniach w Indonezji i Peru. Mniejsza produkcja była związana z wydobyciem bardziej ubogiej rudy niż w roku poprzednim. O 35% do 496 ton wzrosła ilość odzyskiwanego kruszcu ze złotego złomu. Największa ilość złotego złomu pochodziła z rynków wschodnich i wschodnio- azjatyckich.

20 W drugim kwartale kontynuowany był proces zmniejszania ilości kontraktów forward otwieranych przez producentów złota, aby zabezpieczyć wydobywany kruszec po bieżących cenach. Aktualnie w skali globalnej producenci mają zabezpieczenie na 195 ton złotego metalu. Największą ilością otwartych kontraktów forward dysponuje spółka AngloGold Ashanti, która w swojej strategii na najbliższe miesiące określiła stopniową redukcję otwartych pozycji zabezpieczających.

21 Banki centralne Banki centralne wstrzymały sprzedaż złota na rynek, bo 6.7 tony rocznej sprzedaży złota w ramach CBGA, można uznać za zanik transakcji w porównaniu z kilkuset tonami rocznej sprzedaży w poprzedniej dekadzie do 2008 roku włącznie. Banki krajów rozwijających się gromadzą złoto 26 września minęła pierwsza rocznica obowiązywania trzeciej umowy Central Bank Gold Agreement. W ramach umowy banki centralne strefy euro sprzedały 6,7 tony złota, była to najmniejsza ilość sprzedanego kruszcu od momentu podpisania pierwszej umowy CBGA. We wrześniu 2009 roku Bundesbank podał komunikat, że w najbliższych 12 miesiącach sprzeda 6,5 tony metalu, jednak do chwili obecnej zbył zaledwie 5,2 tony. Najmniejsza od lat ilość sprzedawanego złota przez banki centralne krajów rozwiniętych jest dowodem na to, że instytucje te coraz mniej chętnie pozbywają się rezerw złota. Międzynarodowy Fundusz Walutowy sprzedał bankom centralnym Indii, Sri Lanki, Mauritiusa i Bangladeszu łącznie 232 tony złota. 88 ton kruszcu fundusz zbył na otwartym rynku. Ilość kruszcu pozostała funduszowi wynosi 83 tony. Stanowi to zaledwie 20% początkowej ilości przeznaczonej w ubiegłym roku do sprzedaży. Nie potwierdziły się więc obawy uczestników rynku, według których 400 ton złota przeznaczone przez IMF na sprzedaż, miało spowodować spadek cen kruszcu. W ciągu ostatnich dwunastu miesięcy konsekwentną politykę zwiększania rezerw złota realizowała Rosja, która nabyła 118 ton kruszcu powiększając stan swoich rezerw o 19,4% do 726 ton. Obecnie złoto stanowi 5,7% rezerw walutowych Centralnego Banku Rosji. Według wypowiedzi Władimira Putina, Rosja powinna w przyszłości dysponować rezerwami złota wynoszącymi 10% rezerw walutowych. Trend skupu złota przez banki centralne powinien być w przyszłości kontynuowany. Zwłaszcza, że banki centralne krajów rozwijających się w przeciwieństwie do banków krajów rozwiniętych, dysponują małą ilością złota w relacji do całości rezerw walutowych. W związku z tym, w przyszłości banki centralne krajów rozwijających się, powinny regularnie zwiększać rezerwy złotego metalu.

22 Podsumowanie W pierwszej połowie 2009 roku określiliśmy poziom docelowy dla złota w 2010 roku na 1400 USD za uncje. Przez ten okres cena kruszcu wzrosła o 57%. W listopadzie złoto na rynku spot osiągnęło 1424 USD. W związku z tym, jesteśmy usatysfakcjonowani dynamiką wzrostu cen złota, która pozwoliła w pełni urzeczywistnić prognozowany poziom docelowy na ten rok. W ubiegłym roku prognozowaliśmy również poziom docelowy dla złota w 2012 roku na 2000 USD za uncję. Biorąc pod uwagę dynamikę dotychczasowego trendu wzrostowego uważamy, że cena ta powinna zostać osiągnięta, dlatego podtrzymujemy naszą prognozę. Wraz z rosnącymi cenami złota, wyjątkowo dobrze powinno zachowywać się srebro. Kruszec ten charakteryzuje się dużo większą od złota dynamiką trendów. Dlatego w przyszłości większych zysków należy oczekiwać na srebrze, które w przeciwieństwie do złota jeszcze nie przebiło szczytów z 1980 roku. Jest więc duże prawdopodobieństwo, że szczyty srebra z lat 80-tych na poziomie 42 USD zostaną pokonane. Chcąc wykorzystać potencjał srebra, od pewnego czasu utrzymujemy również zaangażowanie funduszu w ten metal. Srebro w portfelu funduszu przyczyniło się w znacznym stopniu do osiągnięcia wyniku dużo lepszego od złotego benchmarku. Dlatego w przyszłości będziemy się starali wykorzystać potencjał drzemiący zarówno w złocie jak i srebrze utrzymując zaangażowanie w tych metalach oraz spółkach, które zajmują się ich wydobyciem. Od połowy października 2009 roku, czyli od momentu publikacji ostatniego raportu, złoto wzrosło o 36%, większą skalę aprecjacji odnotowały jedynie metale przemysłowe i akcje sektora nieruchomości. Potwierdziło to stawiane tezy, że w obecnej fazie cyklu złoto będzie dawać jedne z najwyższych stóp zwrotu.

23

24 Załącznik stopy zwrotu wybranych aktywów Cykl hossy złota jest dłuższy niż w przypadku akcji i surowców przemysłowych. Dodatkowo zmiany cen złota nie są skorelowane ze zmianami cen tych aktywów. Dzięki temu, w skali roku złoto charakteryzuje się stabilnymi wzrostami na tle zmienności cen akcji i surowców, a jednocześnie wyższymi stopami zwrotu od papierów skarbowych. W efekcie ma to wpływ na ostateczną, skumulowaną stopę zwrotu. stopy zwrotu wybranych aktywów od początku dekady: obligacje, akcje, surowce 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 10.2010 skumulowane bony ropa miedź miedź ropa miedź ropa bony miedź złoto złoto 17.3% 57.3% 48.8% 42.2% 40.4% 39.5% 57.8% 5.7% 138.5% 23.9% 399.2% US T2yr złoto WIG20 ropa miedź WIG20 złoto złoto ropa miedź miedź 5.1% 22.9% 33.9% 33.6% 37.3% 23.7% 31.1% 5.5% 87.3% 12.1% 343.8% złoto bony S&P500 WIG20 WIG20 złoto miedź US T2yr WIG20 WIG20 ropa 2.5% 10.8% 26.4% 24.6% 35.4% 23.1% 6.5% 3.3% 33.5% 11.0% 203.6% S&P500 miedź złoto S&P500 złoto S&P500 WIG20 S&P500 złoto S&P500 bony -13.0% 6.6% 21.7% 9.0% 17.9% 13.6% 5.2% -38.5% 24.8% 6.1% 96.6% miedź US T2yr bony bony bony US T2yr US T2yr WIG20 S&P500 bony WIG20-21.8% 3.3% 5.7% 6.0% 6.4% 4.4% 4.8% -48.2% 23.5% 3.5% 46.0% ropa WIG20 ropa złoto US T2yr bony bony miedź bony ropa US T2yr -26.0% -2.7% 4.2% 4.9% 3.1% 4.3% 4.2% -53.9% 6.7% 2.2% 33.8% WIG20 S&P500 US T2yr US T2yr S&P500 ropa S&P500 ropa US T2yr US T2yr S&P 500-33.5% -23.4% 1.8% 2.0% 3.0% -0.3% 3.5% -55.7% 0.9% 0.9% -10.4% bony rentowność polskich 52-tyg. bonów skarbowych o terminie zapadalności na koniec danego roku US T 2yr rentowność amerykańskich 2-letnich obligacji (2-years treasury notes) o terminie zapadalności 31 grudnia kolejnego roku WIG20 akcje polski, S&P500 akcje amerykańskie złoto gold spot (XAUUSD), miedź, ropa kontrakty futures 10.2010, skumulowane - dane na 31.10.2010, w przypadku bonów i obligacji liczone jako 10/12 rocznej rentowności

25 Załącznik relacje cen złota do wartości akcji Biorąc pod uwagę relacje złota do innych aktywów, np. akcji, złoto jest nadal niedowartościowane. Na koniec września 2009 roku cena złota [USD] wynosiła 10% wartości indeksu akcji Dow Jones Industrial Average. Patrząc na historyczne zależności wysokie ceny złota względem akcji obserwowaliśmy przy poziomach 30-50%, a pod koniec lat 70-tych XX w., przy dużej inflacji doszły do poziomu 100% wartości DJIA.

26 Nota prawna Dom Inwestycyjny Investors S.A. prowadzi działalność maklerską na podstawie decyzji Komisji Nadzoru Finansowego. Podlega regulacjom ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o obrocie instrumentami finansowymi. Nadzór nad działalnością DI Investors S.A. sprawuje Komisja Nadzoru Finansowego. Powyższe opracowanie zostało przygotowane w celach informacyjnych i nie powinno być wykorzystywane w charakterze lub traktowane jako oferta lub nakłanianie do oferty sprzedaży, kupna lub subskrypcji papierów wartościowych lub innych instrumentów finansowych. Powielanie bądź publikowanie powyższego opracowania lub jego części bez zgody DI Investors S.A. jest zabronione, w szczególności ani powyższe opracowanie, ani jego kopia nie mogą zostać bezpośrednio lub pośrednio przekazane lub wydane w USA, Australii, Kanadzie, Japonii. Powyższe opracowanie wyraża wiedzę oraz poglądy jego autorów, według stanu na dzień sporządzenia opracowania i mogą podlegać zmianom bez uprzedniego powiadomienia. Powyższe opracowanie zostało sporządzone z zachowaniem należytej staranności, rzetelności oraz zasad metodologicznej poprawności i obiektywizmu. Wszelkie informacje i opinie zawarte w powyższym opracowaniu zostały przygotowane lub zaczerpnięte ze źródeł uznanych przez DI Investors S.A. za wiarygodne, lecz nie istnieje gwarancja, iż są one wyczerpujące i w pełni odzwierciedlają stan faktyczny. Korzystając z tego opracowania, nie należy go traktować jako substytutu do przeprowadzenia własnej niezależnej oceny. Ani to opracowanie, ani żaden jego fragment nie jest poradą inwestycyjną, prawną, księgową, podatkową czy jakąkolwiek inną. DI Investors S.A. nie ponosi odpowiedzialności za skutki decyzji podjętych na podstawie powyższego opracowania i zawartych w nim opinii inwestycyjnych. Odpowiedzialność za decyzje inwestycyjne podjęte na podstawie powyższego opracowania i ewentualne szkody poniesione w ich wyniku ponoszą wyłącznie podejmujący takie decyzje. Metody wyceny zastosowane w prezentowanym dokumencie opierają się na metodach i modelach opisanych i powszechnie wykorzystywanych w literaturze fachowej. Używanie ich wymaga szacowania dużej liczby parametrów, m.in. takich jak: stopy procentowe, kursy walut, przyszłe zyski, przepływy pieniężne i wiele innych. Parametry te są zmienne w czasie, subiektywne i w rzeczywistości mogą różnić się od tych przyjętych do wyceny. Każda wycena zależy od wartości wprowadzonych parametrów i jest wrażliwa na ich zmianę. Pomiędzy DI Investors S.A. a Podmiotem Raportu nie występują powiązania i nie są mu znane informacje, o których mowa w 9 i 10 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 19 października 2005 roku w sprawie informacji stanowiących rekomendacje dotyczące instrumentów finansowych, ich emitentów lub wystawców. Jest możliwe, że DI Investors S.A. świadczył, świadczy lub może świadczyć usługi na rzecz podmiotów wymienionych w publikacji.