SPRAWOZDAWCZOŚĆ SEGMENTOWA I Segmenty branżowe Wydzielenie branżowych segmentów działalności Segmentacja działalności Grupy Kapitałowej Banku BPH ściśle wiąże się z przyjętymi zasadami zarządzania. Zarządzanie Grupą opiera się na podziale kompetencji na: kompetencję sprzedażową i zarządzania ryzykiem (stopy procentowej, walutowym i płynności) (rys. 1). Rysunek 1: Rozdział dwóch podstawowych kompetencji Bank część banku bank sprzedażowy bank zarządzający ryzykiem podstawowe kompetencje sprzedaż produktów bankowych (akwizycja klientów i utrzymywanie relacji z klientami, wykorzystanie potencjału klientów, crossselling, kształtowanie polityki cenowej) zarządzanie ryzykiem stopy procentowej / walutowym / płynności W ramach części sprzedażowej zostały wydzielone dwa segmenty: Segment Bankowości Detalicznej (Centrum Wyników Bankowości Detalicznej), Segment Bankowości Korporacyjnej (Centrum Wyników Bankowości Korporacyjnej). Częś ć odpowiedzialna za zarządzanie ryzykiem stopy procentowej, walutowym i płynności stanowi jeden segment (jednostka centralna): Segment Rynków Międzynarodowych (Centrum Wyników Rynków Międzynarodowych). Podczas gdy część sprzedażowa (Segmenty Bankowości Detalicznej i Korporacyjnej) jest rozliczana w oparciu o wynik, który wypracowała ze sprzedaży produktów, jednostka centralna (Segment Wyników Rynków Międzynarodowych) odpowiedzialna jest za zarządzanie ryzykiem i odpowiada za wynik zrealizowany na tym ryzyku. W prezentowanym sprawozdaniu finansowym konsolidacją objęto BPH Bank Hipoteczny SA. Górnośląski Bank Gospodarczy S.A. w Katowicach został sprzedany w roku 24. W sprawozdawczości segmentowej oba banki zostały zakwalifikowane do Segmentu Bankowości Detalicznej (Detal). Zasady rachunkowości przyjęte do sprawozdawczości segmentowej Podział pozycji bilansowych i rachunku wyników na poszczególne Segmenty branżowe (obszary biznesowe) opiera się na Decyzji Komitetu Zarządzania Aktywami i Pasywami ALCO w sprawie przypisania właściciela do pozycji aktywów / pasywów. 85
Sposób przypisania Segmentom przychodów i kosztów Podstawą przypisania Segmentom wyniku odsetkowego, wyniku z prowizji, wyniku z rezerw, wyniku z wymiany i z operacji finansowych jest przyjęta segmentacja klientów, którą zaprezentowano poniżej (w odrębnym punkcie). Koszty i przychody odsetkowe wewnętrzne są ustalane przy wykorzystaniu metody cen transferowych, która została przedstawiona w dalszej części rozdziału. Koszty działania i amortyzacja alokowane są w sposób następujący: koszty zewnętrzne są to koszty bezpośrednie - faktycznie ponoszone przez Segmenty po uwzględnieniu wzajemnych rozliczeń między segmentami, koszty wewnętrzne są to koszty pośrednie koszty Pionów wsparcia alokowane są proporcjonalnie do przyjętych kluczy alokacji pośredniej. Wynik BPH Banku Hipotecznego S.A. zgodnie z Zasadami współpracy jednostek organizacyjnych w zakresie zarządzania portfelem zaangażowań kapitałowych Banku BPH S.A. w całości przyporządkowano do Pionu Bankowości Detalicznej. Pozostałe przychody i koszty operacyjne zostały przyporządkowane Segmentom według klucza opartego na udziale tych Segmentów w wartości kosztów działania i kosztów ogólnego zarządu Banku. Wyjątek stanowią pozostałe koszty i przychody operacyjne z tytułu: zarządzania majątkiem osób trzecich, odzyskanych należności przedawnionych, umorzonych i nieściągalnych, odpisanych należności, otrzymanych lub zapłaconych kar i grzywien, przekazanych darowizn, które zostały pokazane jako pozostałe nie ulokowane w Segmentach. Wynik brutto Segmentów został ustalony jako różnica ich przychodów i kosztów. Podatku dochodowego nie alokuje się do Segmentów. Sposób przypisania Segmentom aktywów i pasywów Podstawą przypisania Segmentom należności, rezerw celowych, zobowiązań oraz dłużnych papierów wartościowych jest przyjęta segmentacja klientów. Wykorzystane linie kredytowe aktywne są przypisane Segmentowi Bankowości Korporacyjnej, wykorzystane linie pasywne Segmentowi Rynków Międzynarodowych. Majątek finansowy jest przypisany zgodnie z przyporządkowaniem podmiotów (spółek) do poszczególnych Segmentów. Fundusze własne są przypisywane Segmentom przy wykorzystaniu metody kapitału alokowanego (opartej na aktywach ważonych ryzykiem). Umorzenie wartości firmy przejętego Pierwszego Komercyjnego Banku w Lublinie (PKBL) jest przypisane w 9% do Segmentu Bankowości Detalicznej i w 1% - do Pionu Bankowości Korporacyjnej. Pozostałe umorzenia nie są przypisane do wydzielonych Segmentów. Papiery wartościowe z prawem do kapitału oraz rzeczowy majątek trwały nie zostały ulokowane ze względu na brak możliwości podziału. Przypisanie pozostałych pozycji aktywów i pasywów podano w poniższej tabeli. 86
% Segmenty branżowe Pozostałe nie Pozycje aktywów i pasywów Ogółem Rynki ulokowane w Detal Korporacje Międzynarodowe segmentach 1 2 3 4 5 6 Gotówka 1 53 47 Zwolnienie z rezerwy z tyt. 1 9 1 przejęcia PKBL Papiery z praw em do kapitału handlowe (jednostki uczestnictwa) i lokacyjne Majątek trwały rzeczowy 1 1 1 1 Wartość firmy PKBL 1 9 1 Zobowiązania wobec BFG i NBP 1 9 1 Pozostałe (niewymienione wyżej) 1 1 aktywa / pasywa Segmentacja działalności Segment Bankowości Detalicznej (Detal) obejmuje następujące grupy klientów: Osoby prywatne, Osoby prowadzące działalność gospodarczą na własny rachunek i wykonujący wolny zawód, rolnicy, Przedsiębiorstwa o rocznym obrocie poniżej 1 mln PLN, Lokalne organizacje wyznaniowe lub instytucje socjalne (np. kościoły, przedszkola, żłobki) o rocznym przychodzie lub budżecie do 1 mln zł. Segment Bankowości Korporacyjnej (Korporacja) obejmuje następujące grupy klientów: Korporacje (z wyłączeniem Finansowania Nieruchomości) Przedsiębiorstwa, spółki, spółdzielnie grupy kapitałowe / majątkowe, które posiadają roczny przychód ze sprzedaży ponad 1 mln PLN, Średniej wielkości międzynarodowi klienci grupowi, Średniej wielkości spółki osobowe, Firmy leasingowe i inne podmioty z zakresu pośrednictwa finansowego, Związki wyznaniowe lub instytucje socjalne o charakterze lokalnym i ponadregionalnym (np. kościoły, fundacje) o rocznym przychodzie lub budżecie pow. 1 mln zł, Jednostki użyteczności publicznej (szpitale, instytucje bezpieczeństwa publicznego), Jednostki samorządu terytorialnego, urzędy wojewódzkie, powiaty, oraz organizacje pokrewne, Banki w Grecji, Europie Centralnej i Wschodniej, na Bliskim Wschodzie, w Afryce, Azji (wyłączając Japonię), Ameryce Łacińskiej, Finansowanie Nieruchomości Inwestorzy budowlani, Wspólnoty mieszkaniowe, Firmy developerskie, Spółdzielnie mieszkaniowe, Spółdzielnie leasingowe, Real estate funds (wyłączając finansowanie projektów), 87
Inwestorzy realizujący określony projekt pod użyteczność osób trzecich (nieruchomości o przeznaczeniu socjalnym, hotele, nieruchomości dla celów rekreacyjnych, komercyjnych), Inwestorzy budowlani, których działalność skoncentrowana jest na zarządzaniu i biznesie związanym z nieruchomościami, Profesjonalni pośrednicy w obrocie nieruchomościami. Segment Rynków Międzynarodowych (Rynki Międzynarodowe) obejmuje następujące grupy klientów: Firmy ubezpieczeniowe i reasekuracyjne (np. ubezpieczenia zdrowotne), Inwestorzy instytucjonalni, Banki zagraniczne o działalności globalnej (Europa Zachodnia, Ameryka Północna, Japonia, Australia, Nowa Zelandia oraz wszystkie banki centralne), Narodowy Bank Polski, Instytucje zarządzające aktywami, Ministerstwo Finansów. Metoda ustalania cen transferowych Ocena Segmentów branżowych opiera się na metodzie Funds Transfer Pricing (Stawek Transferowych Funduszy). Metoda ta wprowadzona została w latach 8 w bankach zachodnich i stanowi obecnie międzynarodowo uznawany standard. Metoda Stawek Transferowych Funduszy opiera się na założeniu, że przychód banku kształtowany jest przez każdą transakcję jednostkową, a korzyść z transakcji z klientem polega na uzyskaniu dochodu większego niż dochód z zawsze możliwej do przeprowadzenia transakcji alternatywnej na rynku pieniężno -kapitałowym. Kryterium porównawczym transakcji z klientem i transakcji rynku pieniężno-kapitałowego jest - w przypadku kredytów / depozytów o stałym oprocentowaniu termin kredytowania lub utrzymywania depozytu w przypadku kredytów / depozytów o zmiennym oprocentowaniu termin przeszacowania oprocentowania. Wynik Segmentu z zawartej pojedynczej transakcji jest obliczany na podstawie informacji dostępnych w czasie podejmowania decyzji. Podstawowe produkty w segmentach branżowych Segment Bankowości Detalicznej Kredyty, Depozyty. Segment Bankowości Korporacyjnej Kredyty, Wykorzystane linie kredytowe aktywne, Depozyty. Segment Rynków Międzynarodowych Lokaty międzybankowe, Depozyty międzybankowe, Wykorzystane linie kredytowe pasywne, Papiery wartościowe. 88
Zestawienie przychodów, kosztów, wyniku finansowego oraz aktywów i pasywów według segmentów branżowych Sprawozdawczość Segmentowa Grupy Kapitałowej Banku BPH na 31.12.24 r. Detal Segmenty branżowe Pozostałe (nieulokowane w segmentach) Rynki Korporacja Międzynarodowe Wyłączenia * Razem RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT 1 2 3 4 5 6 7 Przychody z tytułu odsetek, w tym: 2 1 962 1 567 44 2 544 34 596 134-4 176 63 2 632 777 przychody zewnętrzne 93 333 839 726 81 936 6 782 x x przychody wewnętrzne 1 17 629 727 678 1 742 44 535 352-4 176 63 x Koszty odsetek, w tym: -1 2 773-1 175 697-2 771 661-475 124 4 176 63-1 267 192 koszty zewnętrzne -533 486-395 74-338 2 x x koszty wewnętrzne -487 287-779 993-2 433 659-475 124 4 176 63 x Wynik działalności bankowej 1 823 313 754 85 212 574 14 146 2 894 838 Pozostałe przychody operacyjne 124 593 2 583 3 44 12 122 16 72 Pozostałe koszty operacyjne -15 714-37 556-6 212-68 131-217 613 Koszty działania i koszty ogólnego zarządu -1 2 444-358 596-56 848 131 662-1 286 226 koszty zewnętrzne -688 279-246 3-9 53-338 569 x koszty wewnętrzne -314 165-112 566-47 318 47 231 x Różnica wartości rezerw i aktualizacji segmentu -154 98-118 528-273 58 Wynik działalności operacyjnej 589 338 237 215 146 575 48 137 1 21 265 Wynik operacji nadzwyczajnych Odpis wartości firmy jednostek podporządkowanych -48-48 Zysk (strata) brutto 588 93 237 215 146 575 48 137 1 2 857 Podatek dochodowy -215 948-215 948 Pozostałe obowiązkowe zmniejszenie zysku -5 423-5 423 Udział w zyskach (stratach) netto jednostek podporządkowanych wycenianych metodą praw własności -894 14 5 337-18 46-4 517 (Zyski) straty mniejszości -6 668-6 668 Zysk (strata) netto 581 368 251 715 146 912-191 694 788 31 BILANS Aktywa segmentów 13 781 935 16 634 417 14 611 952 7 839 629 x 52 867 933 Inwestycje w jednostki wyceniane metodą praw własności 9 18 19 96 2 32 11 359 x 132 63 Aktywa nieprzypisane segmentom x x x 856 125 x 856 125 Aktywa ogółem 13 79 953 16 744 323 14 614 272 8 77 113 x 53 856 661 Pasywa segmentów 22 26 45 13 639 761 7 556 155 9 632 36 x 53 87 997 Pasywa nieprzypisane segmentom x x x 768 664 x 768 664 Pasywa ogółem 22 26 45 13 639 761 7 556 155 1 4 7 x 53 856 661 89
INFORMACJE DODATKOWE Nakłady aktywów) inwestycyjne (koszty nabycia 1 794 14 656 x 142 45 Amortyzacja -95 43-23 493-6 343-131 662 x -256 928 Inne koszty niepieniężne x x * Suma dochodów wewnętrznych segmentów branżowych II Podział według segmentów geograficznych Grupa Kapitałowa Banku BPH nie posiada od działów zagranicznych. Zgodni e z MSSF Grupa stanowi jeden se gment geograficzny: Rzeczpospolita Polska. 9