CZ I. SK ADKI ZUS... 35

SPIS TRE CI CZ I. SK ADKI ZUS... 35 ROZDZIA I. UBEZPIECZENIA SPO ECZNE I ZDROWOTNE PRACOWNIKÓW... 37 1. Osoby obj te ubezpieczeniem jako pracownik... 37 1.1. Poj cie pracownika... 37 1.2. ona zatrudniona przez m a na umow o prac... 38 1.3. Przekszta cenie spó ki wieloosobowej w jednoosobow spó k z ograniczon odpowiedzialno ci a umowa o prac... 38 1.4. Wspólnik spó ki z o.o. b d cy jednocze nie jej pracownikiem... 41 1.5. Wykre lenie pracodawcy z ewidencji prowadzenia dzia alno ci gospodarczej... 42 1.6. Zatrudnienie ony wspólnika w spó ce jawnej... 43 1.7. Siostra zatrudniona na umow o prac... 44 1.8. Pozorno umowy o prac... 44 1.9. Fikcyjna umowa o prac... 45 1.10. Zawarcie pozornej umowy o prac... 47 1.11. Wa no fikcyjnej umowy o prac... 48 1.12. Umowa o dzie o czy umowa o prac... 48 1.13. Umowa o prac z rolnikiem... 48 1.14. Weryfikacja przez ZUS umów o prac zawieranych z osobami bliskimi... 49 2. Obowi zki pracodawców... 49 2.1. Obowi zki pracodawców wobec ZUS... 49 2.2. Zg oszenie do ubezpiecze... 49 2.3. Pracownik a umowa zlecenia i obowi zek zg oszenia... 50 2.4. Obowi zek zg oszenia cz onków rodziny do ubezpieczenia zdrowotnego... 50 2.5. Zg oszenie matki do ubezpieczenia zdrowotnego... 51 2.6. Zg oszenie bezrobotnej ony pracownika do ubezpieczenia zdrowotnego... 52 2.7. Bezrobotny cz onek rodziny a zg oszenie do ubezpieczenia zdrowotnego... 52 2.8. Dokumenty zg oszeniowe za cz onków rodzin w wyja nieniach ZUS... 53 2.9. Termin zg oszenia cz onków rodziny pracownika do ubezpieczenia zdrowotnego... 54 2.10. Zg oszenie do ubezpieczenia zdrowotnego dziecka pobieraj cego rent rodzinn... 54 2.11. Zg oszenie do ubezpieczenia zdrowotnego dziecka pobieraj cego rent socjaln... 54 2.12. Podpis pracownika na wyrejestrowaniu z ubezpiecze... 55 2.13. Wyrejestrowanie cz onków rodziny pracownika... 55 2.14. Korekta danych cz onków rodziny... 55 2.15. Termin zg oszenia do ubezpiecze... 55 2.16. Zmiana nazwiska i adresu zamieszkania... 56 2.17. Dowody potwierdzaj ce prawo do wiadcze zdrowotnych... 56 2.18. Wyrejestrowanie z ubezpiecze... 57 2.19. Obowi zki pracodawcy po przywróceniu pracownika do pracy... 57 3. Zasady finansowania sk adek... 58 3.1. Finansowanie sk adek... 58 3.2. Wysoko sk adki na ubezpieczenie rentowe... 59

6 3.3. Zmiana wysoko ci sk adki na ubezpieczenie rentowe... 59 3.4. Zaleg e wynagrodzenie za listopad 2011 r. wyp acone w styczniu 2015 r. a wysoko sk adki na ubezpieczenie rentowe... 60 3.5. Finansowanie sk adek za osoby przebywaj ce na urlopie wychowawczym... 60 4. Podstawa wymiaru sk adek na ubezpieczenia spo eczne i zdrowotne... 61 4.1. Zasady ogólne... 61 4.1.1. Podstawa wymiaru sk adek na ubezpieczenia spo eczne... 61 4.1.2. Data wyp aty wynagrodzenia a data uj cia w raportach rozliczeniowych... 61 4.1.3. Wynagrodzenie wyp acone z opó nieniem a podstawa sk adek ZUS... 62 4.1.4. Brak wyp aty wynagrodzenia a deklaracja... 63 4.1.5. Dwukrotna wyp ata wynagrodzenia w danym miesi cu kalendarzowym... 63 4.1.6. Zaliczka na poczet przysz ego wynagrodzenia... 64 4.1.7. Roczne ograniczenie podstawy wymiaru sk adek... 65 4.1.8. Ograniczenie wysoko ci innych sk adek... 66 4.1.9. Przekroczenie kwoty ograniczenia a op acenie sk adek na ubezpieczenia spo eczne... 66 4.1.10. Roczny limit podstawy wymiaru sk adek a wyp ata tzw. trzynastki... 67 4.1.11. Sposób informowania ZUS o przekroczeniu rocznej podstawy wymiaru sk adek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe... 68 4.1.12. Brak informacji od pracownika o przekroczeniu podstawy wymiaru sk adek na ubezpieczenie spo eczne... 68 4.1.13. Przekroczenie rocznej kwoty ograniczenia a kilku p atników... 69 4.1.14. Sposób liczenia podstawy wymiaru sk adek pracownika zatrudnionego u kilku pracodawców a roczne ograniczenie podstawy wymiaru sk adek... 69 4.1.15. Podstawa wymiaru sk adki na ubezpieczenie zdrowotne... 71 4.1.16. wiadczenia w naturze a podstawa wymiaru sk adek ZUS... 72 4.1.17. Zasi ki z ubezpieczenia chorobowego i wypadkowego a podstawa wymiaru sk adek na ubezpieczenia spo eczne... 73 4.1.18. Wy czenia z podstawy wymiaru sk adek na ubezpieczenia spo eczne... 73 4.1.19. Dodatkowe umowy z w asnym pracodawc... 78 4.1.20. Prawa autorskie a umowa o prac... 78 4.1.21. Stworzenie utworu w ramach umowy o prac... 79 4.1.22. Dodatek j zykowy przys uguj cy za okres pobierania zasi ku... 79 4.2. By y pracownik a podstawa wymiaru sk adek... 79 4.2.1. Odszkodowanie z tytu u niewydania w terminie wiadectwa pracy... 79 4.2.2. Wynagrodzenie by ego pracownika... 80 4.2.3. Ekwiwalent za urlop wypoczynkowy... 80 4.2.4. Pracownik przywrócony do pracy przez s d... 81 4.2.5. Wynagrodzenia uzyskane w drodze egzekucji komorniczej... 82 4.2.6. Odprawa pieni na... 83 4.2.7. Dobrowolna odprawa dla pracownika... 84 4.2.8. Odszkodowania wyp acane w zwi zku z rozwi zaniem stosunku pracy... 84 4.2.9. Jednorazowe odprawy w zwi zku z rozwi zaniem stosunku pracy... 85 4.2.10. Odszkodowania wyp acane na podstawie przepisów o zakazie konkurencji... 86 4.2.11. Odprawy wyp acane pracownikom powo anym do zasadniczej s u by wojskowej... 86 4.2.12. Odprawa z tytu u rozwi zania umowy o prac w wyja nieniach ZUS... 87 4.3. Podró e s u bowe i jazdy lokalne... 87 4.3.1. Podró e s u bowe... 87 4.3.2. Koszty jazdy lokalnej dla pracownika... 88 4.3.3. Kilometrówka i rycza t w jazdach lokalnych... 89 4.3.4. Osk adkowanie rycza tu za u ywanie w asnego pojazdu dla celów s u bowych... 90

4.3.5. U ywanie samochodu s u bowego do celów prywatnych... 91 4.3.6. Zwrot pracownikowi kosztów dojazdu do pracy... 93 4.3.7. Diety wyp acone kierowcom od dnia 3 kwietnia 2010 r.... 93 4.3.8. Diety wyp acane kierowcom do dnia 2 kwietnia 2010 r.... 94 4.3.9. Diety wyp acane kierowcom w wyroku Naczelnego S du Administracyjnego... 94 4.3.10. Dodatek za roz k a sk adki ZUS... 95 4.3.11. Zwrot kosztów wy ywienia w podró y s u bowej... 96 4.4. wiadczenia socjalne... 97 4.4.1. Dofinansowanie z ZF S do wypoczynku pracowników... 97 4.4.2. Dofinansowanie z ZF S do wypoczynku pracowników raz jeszcze... 97 4.4.3. Osk adkowanie paczek wi tecznych... 98 4.4.4. Paczki wi teczne cz ciowo sfinansowane z ZF S a cz ciowo ze rodków obrotowych 98 4.4.5. Bony towarowe z ZF S... 99 4.4.6. Bony towarowe w firmie nietworz cej ZF S... 100 4.4.7. Umorzona po yczka z ZF S... 100 4.4.8. Wyp ata wiadczenia urlopowego... 100 4.4.9. wiadczenie urlopowe wyp acane w wy szej kwocie ni odpis podstawowy... 102 4.4.10. wiadczenie urlopowe wyp acane przez spó k zatrudniaj c co najmniej 20 pracowników... 102 4.4.11. wiadczenia pieni ne z Zak adowego Funduszu wiadcze Socjalnych... 103 4.4.12. Zapomogi wolne od sk adek i podatku dochodowego... 103 4.4.13. Brak zró nicowania wiadcze z ZF S a sk adki ZUS... 104 4.4.14. wiadczenia z funduszu socjalno-bytowego... 104 4.4.15. wiadczenia z funduszu socjalno-bytowego w wyja nieniach ZUS... 105 4.5. Dodatkowe wiadczenia na rzecz pracowników... 106 4.5.1. Posi ki profilaktyczne i napoje... 106 4.5.2. rodki higieny osobistej... 107 4.5.3. Odzie i obuwie robocze... 107 4.5.4. Odzie jako prezent dla pracownika... 107 4.5.5. Ubiór s u bowy... 108 4.5.6. Napoje wydawane wszystkim pracownikom... 109 4.5.7. Karty ywieniowe... 109 4.5.8. Okulary koryguj ce wzrok na koszt pracodawcy... 110 4.5.9. Ponoszenie przez pracodawc kosztów wynaj tego pracownikowi mieszkania... 111 4.5.10. Kurs j zyka obcego dla pracownika... 112 4.5.11. Odst pienie od umowy ubezpieczenia na ycie... 113 4.5.12. Pakiety medyczne w wyja nieniach ZUS... 114 4.5.13. Obowi zkowe badanie lekarskie... 114 4.5.14. Szczepienia ochronne... 115 4.5.15. Przypadki, gdy pakiety medyczne s zwolnione z osk adkowania... 115 4.5.16. Nagrody jubileuszowe... 116 4.5.17. Nagroda z okazji jubileuszu istnienia firmy... 117 4.5.18. Nagroda jubileuszowa przys uguj ca na podstawie corocznego zarz dzenia... 117 4.5.19. Nagroda przyznana z okazji jubileuszu firmy... 118 4.5.20. Nagroda jubileuszowa przyznana na podstawie uchwa y Zarz du Spó ki... 118 4.5.21. Bezp atne lub cz ciowo odp atne przejazdy rodkami lokomocji... 119 4.5.22. Polisa ubezpieczenia od odpowiedzialno ci cywilnej... 120 4.5.23. Dofinansowanie karnetów na basen i si owni... 120 4.5.24. Nieodp atne udost pnienie kwatery dla pracownika... 121 4.5.25. Dokszta canie pracowników... 122 7

8 4.6. Zagadnienia pozosta e... 125 4.6.1. Ekwiwalent za u yte przy wykonywaniu pracy narz dzia lub materia y pracownika... 125 4.6.2. Ekwiwalent za pranie odzie y... 125 4.6.3. Zakup po ni szych cenach ni detaliczne niektórych artyku ów... 125 4.6.4. Bezp atne udost pnienie samochodów s u bowych do celów prywatnych... 126 4.6.5. Wynagrodzenie sfinansowane ze rodków PHARE... 126 4.6.6. Zas dzenie wynagrodzenia przez s d pracy... 127 4.6.7. Odsetki z tytu u nieterminowej wyp aty pracownikowi wynagrodzenia... 127 4.6.8. Nagroda dla pracownicy banku za wykrycie fa szywych banknotów... 127 4.6.9. Wyp aty po mierci pracownika... 128 4.6.10. Odwo anie pracownika z urlopu... 129 4.6.11. Nadp ata wynagrodzenia a sk adki ZUS... 129 4.6.12. Dodatek mieszkaniowy dla nauczyciela... 130 4.6.13. Zaleg e sk adki ZUS odprowadzone przez pracodawc... 130 5. Sk adka na ubezpieczenie zdrowotne pracowników... 132 5.1. Wysoko sk adki na ubezpieczenie zdrowotne... 132 5.2. Sk adka na ubezpieczenie zdrowotne a podatek dochodowy... 134 5.3. Obni enie sk adki zdrowotnej do wysoko ci zaliczki... 135 5.4. Brak mo liwo ci obni enia sk adki na ubezpieczenie zdrowotne w przypadku niektórych przychodów... 137 6. Wynagrodzenie za czas choroby a sk adki ZUS... 137 6.1. Wysoko wynagrodzenia za czas choroby... 137 6.2. Wynagrodzenie chorobowe dla pracowników po 50. roku ycia... 138 6.3. Brak prawa do zasi ku a wynagrodzenie chorobowe... 139 6.4. Przypadki, gdy nie przys uguje wynagrodzenie za czas choroby... 139 6.5. Wysoko wynagrodzenia za czas choroby... 140 6.6. Ustalanie podstawy wymiaru wynagrodzenia za czas choroby... 141 6.7. Podstawa wymiaru wynagrodzenia chorobowego wynagrodzenie wyp acone czy nale ne... 141 6.8. Termin wyp aty wynagrodzenia a podstawa wymiaru wynagrodzenia chorobowego... 142 6.9. Pracownicy zatrudnieni krócej ni 12 miesi cy a podstawa wymiaru... 142 6.10. Podstawa wymiaru wynagrodzenia za czas choroby... 143 6.11. Zmiana pracodawcy a wynagrodzenie za czas choroby... 143 6.12. Niezdolno do pracy przed up ywem pe nego miesi ca... 144 6.13. Nieobecno ci usprawiedliwione a podstawa wymiaru... 145 6.14. Zmiana umowy o prac a podstawa wymiaru... 145 6.15. Sk adniki wynagrodzenia niemaj ce wp ywu na podstaw wymiaru... 147 6.16. Premia a podstawa wymiaru od dnia 12 listopada 2009 r.... 148 6.17. Premia a podstawy wymiaru w wyroku Trybuna u Konstytucyjnego... 148 6.18. Przeliczenie podstawy wymiaru wiadcze chorobowych po wyroku Trybuna u Konstytucyjnego... 149 6.19. Sk adniki wynagrodzenia wliczane do podstawy wymiaru... 150 6.20. Ponowna niezdolno do pracy a podstawa wymiaru... 150 6.21. Minimalna podstawa wymiaru... 151 6.22.Zwolnienie od pracy z prze omu dwóch miesi cy... 151 6.23.Choroba na prze omie roku... 152 6.24. Wynagrodzenie chorobowe nale ne za grudzie 2014 r. wyp acone w styczniu 2015 r.... 153 6.25. Dodatki wyp acane pracownikom w okresie choroby... 153 6.26. Premia wyp acana podczas choroby... 154 6.27. Premia uznaniowa za czas choroby a podstawa wymiaru sk adek ZUS... 154 6.28. Dodatek uzupe niaj cy 70% zasi ek chorobowy za pobyt w szpitalu... 155

6.29. Dokumenty potrzebne do wyp aty wynagrodzenia chorobowego... 155 6.30. Termin wystawienia zwolnienia lekarskiego... 156 6.31. Zwolnienia lekarskie w wyja nieniach ZUS... 157 6.32. Brak wyp aty wynagrodzenia dla chorego pracownika a formularze ZUS... 157 6.33. Ca omiesi czne zwolnienie lekarskie a raporty ZUS... 158 6.34. Rozliczenie pracownika, który pracowa jeden dzie w 31-dniowym miesi cu... 158 7. Polscy pracownicy zatrudnieni za granic lub u zagranicznych podmiotów... 159 7.1. Polscy pracownicy zatrudnieni za granic u polskiego pracodawcy... 159 7.2. Oddelegowanie polskiego pracownika do zagranicznego pracodawcy... 160 7.3. Dobrowolne ubezpieczenie w Polsce osób zatrudnionych za granic u zagranicznych podmiotów... 160 7.4. Polacy zatrudnieni bezpo rednio u zagranicznych podmiotów... 160 7.5. Zatrudnienie w Polsce u pracodawców z UE/EOG, mniemaj cych w Polsce siedziby ani przedstawicielstwa... 161 7.6. Podstawa wymiaru u pracownika wys anego za granic... 161 7.7. Mo liwo obni enia postawy wymiaru sk adek ZUS dla pracowników oddelegowanych za granic... 163 7.8. Nieobecno nieusprawiedliwiona a podstawa wymiaru sk adek ZUS pracownika oddelegowanego do pracy za granic... 163 7.9. Pracownicy zatrudnieni u polskiego pracodawcy oddelegowani za granic... 163 7.10. Pracownik czasowo i stale oddelegowany do pracy za granic podstawa wymiaru... 164 7.11. Sk adka zdrowotna od pracowników oddelegowanych do pracy za granic... 165 7.12. Dodatek za roz k... 166 7.13. Przeliczanie wynagrodzenia wyra onego w walucie obcej... 166 7.14. Obowi zki pracownika, który przej obowi zki p atnika... 166 7.15. Pracownik wys any do pracy za granic... 167 7.16. Zagraniczna podró s u bowa a praca za granic... 168 7.17. Pracownik zatrudniony w kilku krajach... 168 8. Cudzoziemcy zatrudnieni w Polsce... 169 8.1. Ubezpieczenia spo eczne cudzoziemców pracuj cych w Polsce... 169 8.2. Cudzoziemiec wykonuj cy prac za granic... 170 8.3. Cudzoziemcy wykonuj cy prac na terenie kilku krajów... 170 8.4. Dane z ZUS ZUA w przypadku cudzoziemców zatrudnionych w Polsce... 171 8.5. Ubezpieczenie obywateli Chin i Wietnamu pracuj cych w Polsce... 172 9. Dofinansowanie wynagrodze osób niepe nosprawnych... 172 9.1. Niepe nosprawni pracownicy a sk adki ZUS... 172 9.2. Przepisy reguluj ce dofinansowanie wynagrodze osób niepe nosprawnych... 173 9.3. Podmioty, którym przys uguje dofinansowanie... 173 9.4. Zasady ustalania stanu zatrudnienia... 174 9.5. Osoby, na które przys uguje dofinansowanie wynagrodze osób niepe nosprawnych... 174 9.6. Ogólne zasady dofinansowania wynagrodze osób niepe nosprawnych... 175 9.6.1. Wysoko dofinansowania do dnia 31 marca 2014 r.... 175 9.6.2. Wysoko dofinansowania od dnia 1 kwietnia 2014 r.... 176 9.7. Nieterminowa wyp ata wynagrodzenia a dofinansowanie z PFRON... 177 9.8. Maksymalne kwoty dofinansowania wynagrodzenia osób niepe nosprawnych... 177 9.9. Definicja niepe nosprawno ci dla potrzeb refundacji sk adek... 178 9.10. Pracodawcy nieosi gaj cy 6% wska nika zatrudnienia osób niepe nosprawnych... 178 9.11. Podmioty, którym nie przys uguje dofinansowanie z PFRON... 178 9.12. Pracownik zatrudniony na cz etatu... 179 9

10 9.13. Zasady ustalania okresu wliczania pracownika niepe nosprawnego do stanu zatrudnienia... 179 9.14. Zaleg o ci wobec PFRON a dofinansowanie wynagrodzenia osób niepe nosprawnych... 180 9.15. Nieprawid owo ci w wyp acie wynagrodze dla pracowników a dofinansowanie... 180 9.16. Dofinansowanie wynagrodzenia osób niepe nosprawnych zatrudnionych u wi cej ni jednego pracodawcy... 180 9.17. Wniosek o dofinansowanie... 180 9.18. Post powanie PFRON po otrzymaniu wniosku o dofinansowanie wynagrodze osób niepe nosprawnych... 181 9.19. Dodatkowe obowi zki pracodawcy zwi zane z przekazaniem pierwszego wniosku o dofinansowanie... 181 9.20. Sk adanie w formie elektronicznej wniosku do dofinansowanie wynagrodze z PFRON... 182 9.21. Dofinansowanie wynagrodze osób niepe nosprawnych a przechowywanie dokumentacji... 182 9.22. Przyrost zatrudnienia a dofinansowanie wynagrodze osób niepe nosprawnych... 182 9.23. Sposób ustalenia liczby pracowników dla celów ustalenia mo liwo ci korzystania z dofinansowania wynagrodzenia osób niepe nosprawnych... 184 9.24. Sposób ustalania liczby osób w przeliczeniu na pe ny etat... 185 9.25. Zmiana stanu zatrudnienia w trakcie miesi ca a wyliczenie stanu zatrudnienia... 186 9.26. Pracownik pobieraj cy rent zaliczony do II grupy inwalidów... 186 9.27. Dofinansowanie do wynagrodzenia wyp acanego niepe nosprawnemu pracownikowi po wyga ni ciu umowy o prac... 187 9.28. Dofinansowanie do wynagrodze pracowników niepe nosprawnych jako pomoc de minimis.. 187 10. Pracownik na urlopie wychowawczym, macierzy skim lub rodzicielskim... 188 10.1. Pracownica na urlopie wychowawczym... 188 10.2. Pracownica na zasi ku macierzy skim... 188 10.3. Zg aszanie do ubezpiecze spo ecznych pracowników na urlopie macierzy skim lub wychowawczym... 189 10.4. Pracownica na urlopie wychowawczym posiadaj ca inny tytu ubezpiecze... 191 10.5. Podstawa wymiaru sk adek na ubezpieczenia spo eczne osób przebywaj cych na urlopie wychowawczym... 191 10.6. Zasady ustalania przeci tnego miesi cznego wynagrodzenia dla celów ustalenia podstawy wymiaru sk adek na ubezpieczenia spo eczne osób przebywaj cych na urlopie wychowawczym... 192 10.7. Zmiana wymiaru czasu pracy a podstawa wymiaru sk adek na ubezpieczenie spo eczne osób przebywaj cych na urlopie wychowawczym... 193 10.8. Podstawa wymiaru sk adek na ubezpieczenie zdrowotne osób na urlopach wychowawczych.. 194 10.9. Pracownik na urlopie wychowawczym zatrudniony w dwóch firmach... 194 10.10. Pracownik na urlopie wychowawczym a umowa o dzie o... 195 10.11. Umowa zlecenia z w asn pracownic na urlopie macierzy skim... 195 10.12. Rozliczenie przychodu wyp aconego pracownicy na urlopie macierzy skim... 196 10.13. Pracownica na urlopie macierzy skim w ma ej firmie... 198 10.14. Urlop macierzy ski i rodzicielski na nowe kody przerwy w dokumentach rozliczeniowych. 198 10.15. Podstawa wymiaru sk adek pracownicy na urlopie macierzy skim... 199 10.16. Podleganie ubezpieczeniom osób na urlopie wychowawczym... 199 10.17. Urodzenie dziecka w trakcie urlopu wychowawczego... 200 10.18. Pracownik przebywaj cy na urlopie ojcowskim... 201 10.19. Pakiety medyczne przyznane w czasie przebywania na urlopie macierzy skim... 201 11. Rozliczenie sk adek ZUS za pracowników m odocianych... 202 11.1. M odociani pracownicy a sk adki ZUS... 202

11.2. Pracownicy m odociani a sk adka na Fundusz Pracy i FG P... 202 11.3. Rozliczenie sk adek ZUS za m odocianego w przypadku jego nieobecno ci... 203 12. Pracownicy odbywaj cy s u b wojskow a sk adki ZUS... 204 12.1. Pracownik powo any do s u by zawodowej... 204 12.2. Odprawa dla pracownika powo anego do zasadniczej s u by wojskowej... 204 12.3. Pracownik z rezerwy powo any do odbycia wicze wojskowych... 204 13. Umowa o prac nak adcz a sk adki ZUS... 205 13.1. Poj cie umowy o prac nak adcz... 205 13.2. Sk adki ZUS od umowy o prac nak adcz... 206 14. Zagadnienia pozosta e... 207 14.1. Obowi zek przekazywania ZUS RMUA... 207 14.2. Mo liwo przekazywania ZUS RMUA w formie elektronicznej... 207 14.3. Godziny nadliczbowe w ZUS RMUA... 207 14.4. Zerowy raport RCA... 208 14.5. Wyp ata premii po ustaniu zatrudnienia... 208 14.6. Wyp ata premii w tym samym miesi cu, w którym usta o zatrudnienie... 209 14.7. Kilkumiesi czny urlop bezp atny... 209 14.8. Przej cie p atnika sk adek przez innego p atnika... 209 14.9. Wynagrodzenie za pe nienie funkcji w zarz dzie spó ki z o.o.... 210 14.10. Przej cie praw maj tkowych ze stosunku pracy po zmar ym pracowniku... 211 14.11. Brak zg oszenia pracowników... 212 14.12. B d w nazwisku pracownika w raporcie RCA... 212 14.13. Korekta rozliczenia sk adek za jednego pracownika... 212 14.14. Zmiana danych pracownika... 213 14.15. Korygowa jeden raport czy wszystkie... 213 14.16. Raport ZUS RCA za by ego pracownika przej tej spó ki... 213 14.17. Zg aszanie do ubezpiecze spo ecznych i ubezpieczenia zdrowotnego osób przebywaj cych na urlopie wychowawczym... 214 14.18. Sk adki ZUS a koszty uzyskania przychodów... 215 14.19. Wyegzekwowanie wynagrodzenia przez komornika... 216 14.20. Przerwy w op acaniu sk adek w raportach miesi cznych... 216 14.21. Nienale nie pobrane sk adki ZUS... 217 14.22. Zwrot pracownikowi nienale nie pobranych sk adek ZUS... 217 14.23. Wynagrodzenie po zmar ym pracowniku wyp acone jego onie... 218 14.24. Zwolnienia z osk adkowania a zwolnienia z podatku dochodowego... 218 ROZDZIA II. UBEZPIECZENIA ZLECENIOBIORCÓW I AGENTÓW... 223 1. Umowa zlecenia zawarta z innym podmiotem ni pracodawca... 223 2. Umowa o dzie o a ubezpieczenia spo eczne... 223 3. Umowy zlecenia ze studentami... 223 3.1. Umowa zlecenia zawarta ze studentem lub uczniem... 223 3.2. Status studenta a sk adkowanie umowy zlecenia... 224 3.3. Poj cie ucznia a nauka w szkole policealnej... 225 3.4. Rodzaj szko y a umowa zlecenia ze studentem... 225 3.5. Dobrowolne ubezpieczenie studenta z tytu u umowy zlecenia... 226 3.6. Umowa zlecenia z uczniem w czasie wakacji... 226 3.7. Umowa zlecenia ze studentem po uko czeniu studiów licencjackich i przed rozpocz ciem studiów magisterskich... 227 11

12 3.8. Umowa zlecenia ze studentem b d cym jednocze nie pracownikiem... 227 3.9. Omy kowe zg oszenie studenta... 228 3.10. Umowa zlecenia z córk studentk... 228 3.11. Umowa zlecenia ze s uchaczem studiów podyplomowych... 229 3.12. Studia doktoranckie a umowa zlecenia... 229 3.13. Umowa zlecenia ze studentem cudzoziemcem... 229 3.14. Umowa zlecenia zawarta ze studentem, który jest jednocze nie pracownikiem... 230 4. Umowa zlecenia a umowa o prac... 230 4.1. Umowa zlecenia zawarta z w asnym pracodawc... 230 4.2. Umowa zlecenia z w asnym pracodawc a urlop bezp atny... 231 4.3. Umowa zlecenia z pracownikiem innej firmy wykonuj cym prac na rzecz swojego pracodawcy... 232 4.4. P atnik sk adek ZUS za osob wykonuj c zlecenie na rzecz w asnego pracodawcy... 232 4.5. Umowa zlecenia z pracownikiem i obowi zek zg oszenia... 233 4.6. Umowa o dzie o zawarta z pracownikiem w okresie urlopu bezp atnego... 234 5. Umowa zlecenia z emerytem lub rencist... 234 5.1. Umowy zlecenia zawarte z emerytami i rencistami... 234 5.2. Umowa zlecenia emeryta lub rencisty zawarta z w asnym pracodawc... 235 5.3. Zawieszona wyp ata wiadczenia dla emeryta lub rencisty a ubezpieczenie z tytu u umowy zlecenia... 235 5.4. Umowa zlecenia z emerytem... 236 5.5. Umowy o dzie o zawierane z emerytami i rencistami... 236 5.6. Umowy o dzie o zawarte przez emeryta lub rencist przed dniem 1 lipca 2004 r.... 237 5.7. Samodzielna umowa o dzie o z emerytem... 237 5.8. Umowa zlecenia z osob na wiadczeniu przedemerytalnym... 237 5.9. Umowa zlecenia z emerytem zatrudnionym u innego podmiotu... 238 6. Umowa wykonywana przez osoby na zasi ku macierzy skim, urlopie wychowawczym i bezp atnym 238 7. Umowa zlecenia wykonywana przez rolników... 239 8. Podleganie ubezpieczeniom spo ecznym zleceniobiorców... 239 9. Ubezpieczenie chorobowe zleceniobiorcy... 239 10. Obowi zkowe ubezpieczenie wypadkowe zleceniobiorców... 240 10.1. Obj cie zleceniobiorców obowi zkowym ubezpieczeniem wypadkowym od dnia 1 stycznia 2010 r.... 240 10.2. Kody tytu u ubezpiecze dla zleceniobiorców... 240 10.3. Zmiana kodów ubezpiecze dla zleceniobiorców od 1 stycznia 2010 r. a obowi zki p atników 241 11. Sk adki ZUS i podatek dochodowy od drobnych umów zlecenia... 242 12. Zg oszenie do ubezpiecze i wyrejestrowanie zleceniobiorcy... 243 13. Termin zg oszenia do ubezpiecze... 243 14. Nieodp atne umowy zlecenia (wolontariusze) a ubezpieczenia spo eczne i zdrowotne... 244 15. Zg oszenie do niew a ciwych ubezpiecze... 244 16. Podstawa wymiaru sk adek do umowy zlecenia... 244 16.1. Ustalanie podstawy wymiaru sk adek przy umowie zlecenia... 244 16.2. Odp atno za wykonywanie umowy okre lonej kwotowo, w kwotowej stawce godzinowej, akordowej lub prowizyjnie... 245 16.3. Odp atno za wykonywanie umowy okre lona w innej formie... 246

16.4. Trwanie ubezpieczenia przez cz miesi ca a podstawa wymiaru... 247 16.5. Roczne ograniczenie podstawy wymiaru sk adki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe... 247 16.6. Ograniczenie wysoko ci innych sk adek... 248 16.7. Ograniczenie podstawy wymiaru sk adki na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe zleceniobiorcy w wyja nieniach ZUS... 248 16.8. Podstawa wymiaru sk adki na ubezpieczenie zdrowotne... 249 16.9. Umowa zlecenia a brak wyp aty w danym miesi cu... 249 16.10. Podstawa sk adki na ubezpieczenie chorobowe zleceniobiorcy... 249 16.11. Wy czenia z podstawy osk adkowania w przypadku umowy zlecenia... 250 16.12. Podstawa opodatkowania sk adek dla zleceniobiorców wyrok Trybuna u Konstytucyjnego 250 16.13. Umowa zlecenia zawarta z w asnym pracodawc a wy czenia z osk adkowania... 251 16.14. Podró s u bowa zleceniobiorcy a sk adki na ubezpieczenia... 252 16.15. Podró s u bowa zleceniobiorcy b d cego jednocze nie pracownikiem firmy... 253 16.16. Sk adki ZUS za zleceniobiorc oddelegowanego do pracy za granic... 254 16.17. Podstawa wymiaru sk adek za zleceniobiorc wykonuj cego prac za granic w wyja nieniach ZUS... 254 17. Wysoko sk adek od zleceniobiorcy i ich finansowanie... 256 18. Wysoko sk adki na ubezpieczenie rentowe od umowy zlecenia... 256 19. Wyp ata w marcu 2012 r. Wynagrodzenia z umowy zlecenia wykonywanej w listopadzie 2011 r. a sk adka na ubezpieczenie rentowe... 257 20. Umowa zlecenia wykonywana w ramach dzia alno ci gospodarczej... 257 21. Kilka umów zlecenia a ubezpieczenie spo eczne... 258 22. Kilka umów zlecenia a ubezpieczenia spo eczne w wyja nieniach ZUS... 258 23. Kilka umów zlecenia w 2015 i 2016 roku... 259 24. Umowa zlecenia i dzia alno gospodarcza a sk adki ZUS... 260 25. Kilka umów zlecenia a ubezpieczenie zdrowotne... 261 26. Umowa o prac a umowa zlecenia z ró nymi podmiotami... 262 27. W asny pracownik na urlopie bezp atnym a umowa zlecenia... 263 28. Kolejne umowy zlecenia z t sam osob... 264 29. Krótkotrwa e umowy zlecenia a dokumentacja ZUS... 265 30. Umowa zlecenia z obywatelem innego kraju UE... 265 31. Obj cie zleceniobiorcy ubezpieczeniem spo ecznym z dat wsteczn... 267 32. Nieodp atna umowa zlecenia... 268 33. Raporty ZUS za zleceniobiorc na macierzy skim... 268 34. Przekwalifikowywanie umów o dzie o w umowy zlecenia... 269 35. Umowa o dzie o na wyg oszenie wyk adu... 269 ROZDZIA III. UBEZPIECZENIA SPO ECZNE I ZDROWOTNE OSÓB PROWADZ CYCH DZIA- ALNO GOSPODARCZ... 270 1. Osoba prowadz ca dzia alno gospodarcz i osoba wspó pracuj ca poj cia... 270 1.1. Definicja osoby prowadz cej pozarolnicz dzia alno gospodarcz... 270 1.2. Samozatrudnienie a sk adki ZUS... 271 1.3. Komornik jako osoba prowadz ca dzia alno gospodarcz... 272 13

14 1.4. Twórcy i arty ci... 272 1.5. Wolne zawody... 273 1.6. Wspólnicy spó ek... 273 1.7. Obj cie komandytariusza obowi zkowym ubezpieczeniem spo ecznym... 274 1.8. Osoba wspó pracuj ca... 274 1.9. Poj cie prowadzenia wspólnego gospodarstwa domowego... 274 1.10. Zamieszkiwanie rodziców z dzie mi a pozostawanie we wspólnym gospodarstwie domowym.. 275 1.11. Prowadzenie wspólnego gospodarstwa domowego raz jeszcze... 275 1.12. ona zatrudniona przez m a na umow o prac... 275 1.13. Umowa o prac z ma onkiem jednego ze wspólników spó ki cywilnej... 276 1.14. Umowa o prac w celu przygotowania zawodowego z cz onkiem rodziny... 276 1.15. Zawarcie zwi zku ma e skiego z pracodawc w trakcie urlopu macierzy skiego... 276 1.16. Umowa zlecenia z on a definicja osoby wspó pracuj cej... 277 1.17. Umowa zlecenia z m em... 277 1.18. Umowa o prac z córk a poj cie osoby wspó pracuj cej... 277 1.19. Rozpocz cie dzia alno ci gospodarczej... 278 1.20. Umowy zlecenia zawierane w ramach dzia alno ci gospodarczej... 279 1.21. Pracownik spó ki cywilnej b d cy jednocze nie jej wspólnikiem... 279 1.22. Brak zg oszenia przedsi biorcy do ubezpiecze a obowi zek zap aty... 281 1.23. Uznanie cz onka rodziny przedsi biorcy za osob wspó pracuj c... 282 2. Ubezpieczenia, którym podlegaj osoby prowadz ce dzia alno gospodarcz... 285 3. Kilka rodzajów pozarolniczej dzia alno ci a ubezpieczenia spo eczne... 286 4. Wspó praca z kilkoma osobami prowadz cymi pozarolnicz dzia alno... 286 5. Sk adanie deklaracji przez osoby prowadz ce dzia alno gospodarcz niezatrudniaj ce pracowników 286 6. Podstawa wymiaru i zasady op acania sk adek na ubezpieczenia spo eczne... 286 6.1. Zasady ogólne... 286 6.2. Roczne ograniczenie podstawy wymiaru sk adek... 287 6.3. Przyst pienie do ubezpieczenia chorobowego w trakcie miesi ca a podstawa wymiaru sk adek na ubezpieczenie chorobowe... 287 6.4. Ograniczenie podstawy wymiaru sk adek na ubezpieczenie chorobowe... 287 6.5. Obj cie ubezpieczeniem w trakcie miesi ca a podstawa wymiaru sk adek... 288 6.6. Wysoko sk adek... 288 6.7. Podstawa wymiaru sk adek dla osób prowadz cych dzia alno gospodarcz... 289 6.8. Podstawa wymiaru sk adek dla osób rozpoczynaj cych prowadzenie dzia alno ci gospodarczej. 289 6.9. Wysoko sk adek osób prowadz cych dzia alno gospodarcz w 2015 r.... 290 6.10. Wysoko sk adki rentowej... 290 6.11. Zasady finansowania sk adek... 291 6.12. Terminy p atno ci sk adek... 291 6.13. Jedyny pracownik na urlopie bezp atnym a termin op acania sk adek... 291 7. Ubezpieczenie zdrowotne... 291 7.1. Ubezpieczenie zdrowotne osób prowadz cych dzia alno gospodarcz... 291 7.2. Wysoko sk adki na ubezpieczenie zdrowotne... 292 7.3. Podstawa wymiaru sk adek na ubezpieczenie zdrowotne osoby prowadz cej dzia alno gospodarcz... 292 7.4. Podzielna czy niepodzielna sk adka na ubezpieczenie zdrowotne... 293 7.5. Zasi ek z ubezpieczenia spo ecznego a zmniejszenie sk adki na ubezpieczenie zdrowotne... 293 7.6. Finansowanie sk adki na ubezpieczenie zdrowotne... 293 7.7. Wynagrodzenie za terminowe naliczanie i odprowadzanie sk adek na ubezpieczenie zdrowotne.. 293

7.8. Ubezpieczenie zdrowotne a inny tytu ubezpieczenia... 294 7.9. Sk adka zdrowotna w okresie choroby... 294 7.10. Odliczenie sk adki na ubezpieczenie zdrowotne od podatku dochodowego... 295 7.11. Osoba niepe nosprawna a sk adka na ubezpieczenie zdrowotne... 295 7.12. Kilka dzia alno ci gospodarczych na podstawie jednego wpisu a sk adka na ubezpieczenie zdrowotne w wyja nieniach Ministerstwa Zdrowia... 296 8. Kilka dzia alno ci gospodarczych a sk adka na ubezpieczenie zdrowotne... 297 8.1. Od dnia 1 stycznia 1999 r. do dnia 26 wrze nia 2001 r.... 297 8.2. Od dnia 27 wrze nia 2001 r. do dnia 31 marca 2003 r.... 297 8.3. Okres od dnia 1 kwietnia 2003 r.... 297 8.4. Okres od dnia 1 pa dziernika 2004 r. (dotyczy to równie 2015 r.)... 298 8.5. Spó ka i indywidualna dzia alno gospodarcza a p atnik sk adek... 299 8.6. Sk adka zdrowotna z tytu u prowadzenia kilku dzia alno ci gospodarczych... 300 8.7. Wspólnik kilku spó ek a sk adka na ubezpieczenie zdrowotne... 300 8.8. Kilka rodzajów dzia alno ci gospodarczej a zwolnienie lekarskie... 300 8.9. Sk adka zdrowotna a przekszta cenie spó ki cywilnej w spó k jawn... 301 9. Zasady op acania sk adek ZUS przez rencistów-przedsi biorców... 301 9.1. Zasady op acania sk adek ZUS przez rencistów... 301 9.2. Przepisy reguluj ce zwrot sk adek z PFRON niepe nosprawnym przedsi biorcom... 302 9.3. Renci ci-przedsi biorcy zobowi zani do p acenia sk adek ZUS... 302 9.4. Forma prowadzenia dzia alno ci gospodarczej przez rencistów a op acanie sk adek ZUS... 302 9.5. Wysoko refundacji sk adek ZUS z PRFON... 303 9.5.1. Ogólne zasady ustalania wysoko ci refundacji sk adek z ZUS... 303 9.5.2. Wysoko refundacji sk adek ZUS w 2015 r.... 303 9.6. Wniosek o refundacj sk adek ZUS... 304 9.7. Emeryci a refundacja sk adek ZUS... 305 9.8. Nieterminowa zap ata sk adek a refundacja sk adek ZUS... 305 9.9. Zasady post powania PFRON po otrzymaniu wniosku o refundacj sk adek... 305 9.10. Obowi zek przekazywania dokumentów dotycz cych refundacji... 305 9.11. Kody dla rencistów-przedsi biorców... 305 9.12. Renci ci a korzystanie z mo liwo ci op acania preferencyjnych sk adek ZUS... 306 9.13. Renci ci a sk adka na ubezpieczenie zdrowotne... 306 9.14. Refundacja sk adek ZUS jako pomoc de minimis... 307 9.15. Rencista wspó pracuj cy przy prowadzeniu dzia alno ci gospodarczej... 307 9.16. Rencista a prawo do op acania obni onych sk adek ZUS... 308 9.17.Renta z tytu u niezdolno ci do pracy a sk adki ZUS... 308 10. Prowadzenie dzia alno ci gospodarczej przez emeryta... 309 10.1. Dzia alno gospodarcza prowadzona przez osob maj c ustalone prawo do emerytury... 309 10.2. Przychód czy dochód z dzia alno ci gospodarczej a zwolnienie z op acania sk adki na ubezpieczenie zdrowotne przez emeryta... 309 10.3. Emeryt b d cy wspólnikiem jednoosobowej spó ki z o.o. a zwolnienie z op acania sk adek na ubezpieczenie zdrowotne... 310 10.4. Strata z dzia alno ci gospodarczej a sk adka na ubezpieczenie zdrowotne emeryta... 310 10.5. Nabycie prawa do emerytury w trakcie prowadzenia dzia alno ci gospodarczej... 311 10.6. Emeryt prowadz cy dzia alno gospodarcz opodatkowany w formie karty podatkowej... 311 11. Zg oszenie i wyrejestrowanie z ubezpiecze osoby prowadz cej dzia alno gospodarcz... 312 11.1. Zg oszenie osoby prowadz cej dzia alno jako p atnika... 312 11.2. Sposób wype niania dokumentów ZUS przez niewielkich przedsi biorców od dnia 1 marca 2010 r.... 312 15