Ocena wybranych wskaźników chorobotwórczości grzybów z rodzaju Candida wyizolowanych od pacjentów chirurgicznych.

Podobne dokumenty
Program ćwiczeń z mikrobiologii dla studentów III roku Oddziału Analityki Medycznej, rok akademicki 2014/2015 SEMESTR LETNI

XXV. Grzyby cz I. Ćwiczenie 1. Wykonanie i obserwacja preparatów mikroskopowych. a. Candida albicans preparat z hodowli barwiony metoda Grama

Program ćwiczeń z mikrobiologii dla studentów III roku Oddziału Analityki Medycznej, rok akademicki 2018/2019 SEMESTR LETNI

Elżbieta Arłukowicz Streszczenie rozprawy doktorskiej

Nowoczesna diagnostyka mikrobiologiczna

ZRÓŻNICOWANIE GATUNKOWE I LEKOWRAŻLIWOŚĆ GRZYBÓW WYOSOBNIONYCH Z KRWI PACJENTÓW SZPITALA UNIWERSYTECKIEGO W BYDGOSZCZY W LATACH

ZMIANY SPOSOBU LECZENIA GRZYBIC UKŁADOWYCH w SPSK Nr 1 w POZNANIU NA PRZESTRZENI 3 OSTATNICH LAT

Protokoły do zajęć praktycznych z mikrobiologii ogólnej i żywności dla studentów kierunku: Dietetyka

Harmonogram zajęć z Mikrobiologii z parazytologią i Immunologii dla studentów II roku kierunku lekarskiego WL 2018/2019 GRUPA 5

1. Wykonanie preparatów bezpośrednich i ich ocena: 1a. Wykonaj własny preparat bezpośredni ze śliny Zinterpretuj i podkreśl to co widzisz:

WYNIKI PUNKTOWEGO BADANIA ZAKAŻEŃ SZPITALNYCH ZE SZCZEGÓLNYM UWZGLĘDNIENIEM ZAKAŻEŃ MIEJSCA OPEROWANEGO PRZEPROWADZONEGO 2013 ROKU W WSZZ W TORUNIU

Diagnostyka mikrobiologiczna zakażeń krwi Paweł Zwierzewicz

Badanie mikrobiologiczne płynów z jam ciała

Diagnostyka grzybów. 2) Preparat barwiony nigrozyną lub tuszem chińskim (przy podejrzeniu kryptokokozy) uwidocznienie otoczek Cryptococcus neoformans

Zakład Mikrobiologii Klinicznej [1]

Ćwiczenie 1 Morfologia I fizjologia bakterii

Clinical Practice Guidelines for the Management of Candidiasis: 2009 Update by the Infectious Diseases Society of America

S YLABUS MODUŁU (PRZEDMIOTU) I nformacje ogólne. Diagnostyka mikrobiologiczna. Nie dotyczy. 13 Wykłady: 30 h, ćwiczenia 120h;

CZĘŚĆ TEORETYCZNA. Pseudomonas sp. Rodzaj Pseudomonas obejmuje 200 gatunków najważniejszy Pseudomonas aerugonosa.

- podłoża transportowo wzrostowe..

SHL.org.pl SHL.org.pl

Wpływ racjonalnej antybiotykoterapii na lekowrażliwość drobnoustrojów

10) istotne kliniczne dane pacjenta, w szczególności: rozpoznanie, występujące czynniki ryzyka zakażenia, w tym wcześniejsza antybiotykoterapia,

SHL.org.pl SHL.org.pl

Oporność na antybiotyki w Unii Europejskiej Dane zaprezentowane poniżej zgromadzone zostały w ramach programu EARS-Net, który jest koordynowany przez

MIKOLOGICZNA ANALIZA PRÓBEK MATERIAŁU KLINICZNEGO UZYSKANEGO OD CHORYCH ŻYWIONYCH POZAJELITOWO

PROBLEMY TERAPEUTYCZNE WTÓRNYCH ZAKAŻEŃ KRWI POWODOWANE PRZEZ PAŁECZKI Enterobacterales W PRAKTYCE ODDZIAŁÓW ZABIEGOWYCH I ZACHOWAWCZYCH

AKTUALNOÂCI BINET. Nr 10/ Drogie Koleżanki i Koledzy. Inwazyjna choroba meningokokowa w 2015 roku

SPRAWOZDANIE Z BADAŃ MIKROBIOLOGICZNYCH Nr 20006/11859/09

S Y LA BUS MODUŁU. In f o r m acje o gólne. Mikrobiologia

Ćwiczenie 1. Ekosystem jamy ustnej

S YLABUS MODUŁU. I nformacje ogólne

Zalecenia rekomendowane przez Ministra Zdrowia. KPC - ang: Klebsiella pneumoniae carbapenemase

PROGRAM ZAJĘĆ Z MIKROBIOLOGII DLA STUDENTÓW II ROKU WYDZIAŁU FARMACEUTYCZNEGO W ROKU AKADEMICKIM 2018/2019 SEMESTR LETNI

Leczenie przeciwdrobnoustrojowe - wytyczne postępowania w neutropenii

II rok OML studia magisterskie - Diagnostyka parazytologiczna- praktyczna nauka zawodu

Ćwiczenie 1. Ekosystem jamy ustnej

Nazwa studiów: KONTROLA ZAKAŻEŃ W JEDNOSTKACH OPIEKI ZDROWOTNEJ Typ studiów: doskonalące WIEDZA

WIEDZA. Zna podstawy prawne realizacji programu kontroli zakażeń.

Diagnostyka molekularna w OIT

NAJCZĘSTSZE CZYNNIKI ETIOLOGICZNE ZAKAŻEŃ DIAGNOZOWANYCH W SZPITALACH WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO R.

S Y LA BUS MODUŁU. In f o r m acje o gólne. Mikrobiologia

Oporność na antybiotyki w Unii Europejskiej

Projekt Alexander w Polsce w latach

Interpretacja wg EUCAST S-wrażliwy I-średniowrażliwy R - oporny

Probiotyki, prebiotyki i synbiotyki w żywieniu zwierząt

MATERIAŁY Z GÓRNYCH DRÓG ODDECHOWYCH - badanie bakteriologiczne + mykologiczne

Harmonogram zajęć z Mikrobiologii z parazytologią i Immunologii. dla studentów II roku kierunku lekarskiego Wydziału Lekarskiego 2016/2017

Narodowy Instytut Leków ul. Chełmska 30/34, Warszawa Tel , Fax Warszawa, dn r.

ZAKAŻENIA SZPITALNE. Michał Pytkowski Zdrowie Publiczne III rok

Przedmiot zamówienia -Specyfikacja cenowa

I. Wykaz drobnoustrojów alarmowych w poszczególnych jednostkach organizacyjnych podmiotów leczniczych.

Grzyby chorobotwórcze dla człowieka, zgodnie

w kale oraz innych laboratoryjnych markerów stanu zapalnego (białka C-reaktywnego,

Diagnostyka parazytoz jak sprawdzić z kim mamy do czynienia?

X. Diagnostyka mikrobiologiczna bakterii chorobotwórczych z rodzaju: Corynebacterium, Mycobacterium, Borrelia, Treponema, Neisseria

Nowe definicje klinicznych kategorii wrażliwości wprowadzone przez EUCAST w 2019 roku

OGÓLNY PLAN ĆWICZEŃ I SEMINARIÓW Z MIKROBIOLOGII OGÓLNEJ dla studentów STOMATOLOGII w roku akademickim semestr zimowy

OFERTA TEMATÓW PRAC DYPLOMOWYCH (MAGISTERSKICH) do zrealizowania w Katedrze MIKROBIOLOGII

Gorączka Q epidemiologia, patogeneza oraz diagnostyka laboratoryjna. Wskazówki dla lekarzy weterynarii i hodowców

Obszar niepewności technicznej oznaczania lekowrażliwościatu w rekomendacjach EUCAST 2019

S YL AB US MODUŁ U. I nforma cje ogólne. Mikrobiologia i Biologia

Opis zakładanych efektów kształcenia na studiach podyplomowych

Podhalańska Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Nowym Targu

Zakażenia Candida oraz Aspergillus w świetle nowej listy czynników alarmowych na przykładzie Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego nr 1 w Łodzi

Zarządzanie ryzykiem. Dr med. Tomasz Ozorowski Sekcja ds. kontroli zakażeń szpitalnych Szpital Kliniczny Przemienienia Pańskiego UM w Poznaniu

RECENZJA. Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego) pt. OCENA BAKTERYJNEJ FLORY GRONKOWCOWEJ UŻYTKOWNIKÓW PROTEZ

SHL.org.pl SHL.org.pl

Aktywność enzymatyczna grzybów drożdżopodobnych z rodzaju Candida wyizolowanych z wydzieliny zapalnej gruczołu mlekowego krów


Dostawy

Ochrony Antybiotyków. AktualnoŚci Narodowego Programu. Podsumowanie aktualnych danych nt. oporności na antybiotyki w Unii Europejskiej.

Ochrony Antybiotyków. AktualnoŚci Narodowego Programu

Zadanie pytania klinicznego (PICO) Wyszukanie i selekcja wiarygodnej informacji. Ocena informacji o metodzie leczenia

HARMONOGRAM ZAJĘĆ dla studentów Uniwersyteckiego Centrum Medycyny Weterynaryjnej UJ-UR Mikrobiologia weterynaryjna II rok 2016/2017 semestr letni

DOTYCZY REGULAMINU OCENY WYNIKÓW SPRAWDZIANÓW POLMICRO

IV Kadencja XIII Posiedzenie KRDL

Aneks I Wnioski naukowe i podstawy zawieszenia pozwolenia na dopuszczenie do obrotu przedstawione przez Europejską Agencję Leków

Zastosowanie nowych technologii w diagnostyce mikrobiologicznej. Ireneusz Popławski

Kliniczne i kosztowe skutki stosowania antybiotykoterapii w polskim szpitalu

STRESZCZENIE CEL PRACY

I METODY MIKROSKOPOWE I HODOWLANE

z dnia 11 marca 2005 r. (Dz. U. z dnia 3 kwietnia 2005 r.)

Choroby grzybicze. Ewelina Farian

Badanie na obecność pałeczek CPE Informacje dla pacjentów

OGÓLNY PLAN ĆWICZEŃ I SEMINARIÓW Z MIKROBIOLOGII OGÓLNEJ dla studentów STOMATOLOGII w roku akademickim semestr zimowy Seminarium 1.

salus aegroti, educatio, scientio SZPITAL TRADYCYJNY I INNOWACYJNY

Grzyby drożdżopodobne w wymazach z narządów płciowych u kobiet i mężczyzn z objawami wskazującymi na możliwość infekcji grzybiczej

Od Wykonawców wpłynęły następujące pytania :

X JUBILEUSZOWE OGÓLNOPOLSKIE SYMPOZJUM NAUKOWE

Barbara Garczewska, Wanda Kamińska, Danuta Dzierżanowska

Kontrola pożywek mikrobiologicznych. Sekcja Badań Epidemiologicznych

Zakażenia drożdżakami. Od pobierania materiału do określania lekowrażliwości

[1ZKO/KII] Mikrobiologia skóry

Grzyby izolowane z pochwy i ich wrażliwość na leki przeciwgrzybicze

Czy wybór antybiotyku jest trudnym pytaniem dla neonatologa?

CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO WETERYNARYJNEGO

Zakażenia grzybicze u pacjentów onkologicznych

ZLECANIE BADAŃ. WARUNKI POBRANIA I TRANSPORTU MATERIAŁU

Transkrypt:

Ocena wybranych wskaźników chorobotwórczości grzybów z rodzaju Candida wyizolowanych od pacjentów chirurgicznych. Wstęp Rodzaj Candida obejmuje ponad 150 gatunków grzybów, występujących w środowisku nieożywionym, w jedzeniu, stanowiących składnik mikroflory zwierząt i ludzi. Zasiedlają przewód pokarmowy, żeńskie drogi rodne i skórę. Chorobotwórcze dla człowieka mogą być m. in. C. albicans, C. glabrata, C. krusei, C. parapsilosis, C. tropicalis, C. kefyr. Czynnikami chorobotwórczymi występującymi u Candida sp. są zmienność morfologiczna i antygenowa, zdolność do adhezji, aktywność enzymatyczna. Zarówno kolonizacja jak i inwazja w głąb tkanek gospodarza jest możliwa dzięki zdolności drobnoustrojów do komunikowania się i koordynowania zachowań populacji za pomocą molekuł nazywanych autoinduktorami. Zjawisko to nosi nazwę quorum sensing (QS). Candida spp. wytwarzają farnesol i tyrosol, alkohole pełniące rolę cząsteczek QS. Grzyby z rodzaju Candida mogą być traktowane zarówno jako patogeny wywołujące niegroźne, ale uciążliwe grzybice powierzchniowe, jak również jako mikroorganizmy oportunistyczne, kolonizujące błony śluzowe, które mogą wywoływać głębokie zakażenia oraz kandydemię. Czynnikami ryzyka rozwoju inwazyjnych zakażeń grzybiczych są antybiotykoterapia o szerokim spektrum, chemioterapia, stosowanie cewników centralnych i moczowych, sztuczna wentylacja, operacje, szczególnie w obrębie jamy brzusznej, żywienie pozajelitowe, neutropenia, immunosupresja, wcześniejsza kolonizacja Candida spp., skrajny wiek, cukrzyca. Candida spp. są istotnym czynnikiem etiologicznym szpitalnych zakażeń krwi, płuc i układu moczowego, rzadko natomiast są przyczyną zakażeń miejsca operowanego. Głównym czynnikiem etiologicznym zakażeń pozostaje C. albicans, jednakże wraz z wprowadzeniem leków przeciwgrzybiczych, stopniowo zmniejsza się udział tego gatunku, na rzecz gatunków non-albicans na czele z C. glabrata. W diagnostyce inwazyjnych grzybic oraz kandydemi złotym standardem pozostaje hodowla, umożliwiająca przeprowadzenie identyfikacji oraz ocenę lekowrażliwości wyizolowanego szczepu. Pomocniczo stosowane są bezpośrednie badanie mikroskopowe pobranego materiału, metody serologiczne i metody biologii molekularnej. Ze względu na trudności w uzyskaniu dodatnich wyników posiewów oraz długotrwały wzrost Candida spp. w przypadku inwazyjnych zakażeń grzybiczych podstawą leczenia jest terapia empiryczna. Dostępne są międzynarodowe wytyczne terapii empirycznej, jednakże powinny one być korygowane po uwzględnieniu lokalnych wzorców lekowrażliwości. Podstawowym lekiem

stosowanym w terapii kandydoz jest flukonazol, jednakże biorąc pod uwagę narastającą oporność C. albicans i innych gatunków na ten lek, jak również naturalną oporność C. glabrata i C. krusei na flukonazol, w terapii rozważane muszą być również leki z innych grup. Cel Celem pracy była ocena spektrum parametrów decydujących o patogenności Candida spp. kolonizujących błony śluzowe pacjentów o wysokim ryzyku wystąpienia zakażenia grzybiczego. Materiały i metodyka badań Grupę badaną stanowiło 45 pacjentów Kliniki Chirurgii Ogólnej, Transplantacyjnej i Leczenia Żywieniowego Samodzielnego Publicznego Szpitala Klinicznego nr 4 w Lublinie. Wszyscy badani należeli do grupy wysokiego ryzyka występowania zakażeń grzybiczych. Materiał badany stanowiły wymazy z nosa, jamy ustnej i odbytu. U części badanych pobierano dodatkowo wymazy z drenów i ran. Wymazy pobierane były wielokrotnie z częstotliwością 1 raz w tygodniu w okresie hospitalizacji pacjenta. Materiał posiewany był na stałe podłoża Sabourauda z chloramfenikolem i gentamycyną oraz na podłoże chromogene Candida. Identyfikacji dokonywano w oparciu o podłoże chromogenne. W przypadku wątpliwości lub w niejednoznacznych przypadkach identyfikację przeprowadzano za pomocą testu API 32C. Oceny ilościowej dokonywano na podstawie liczby kolonii wyhodowanych na podłożu Sabouraud. Na podstawie wyniku hodowli wyliczono wskaźnik kolonizacji Candida (CI) oraz skorygowany wskaźnik kolonizacji Candida (CCI). Wskaźnik kolonizacji CI stanowi iloraz ilości próbek, w których wyhodowano grzyby jednego gatunku do ilości wszystkich próbek pobranych od pacjenta. Skorygowany wskaźnik kolonizacji CCI jest to CI pomnożony przez iloraz ilości próbek w których obecny jest bardzo obfity wzrost do wszystkich dodatnich próbek. Wyhodowane szczepy zostały poddane analizie pod kątem posiadanych czynników zjadliwości. Przeprowadzony został test filamentacji, oceniono aktywność enzymatyczną dla 19 enzymów: fosfatazy alkalicznej, esterazy, esterazy lipazy, lipazy, arylamidazy leucyny, arylamidazy waliny, arylamidazy cystyny, trypsyny, α-chymotrypsyny, kwaśnej fosfatazy, fosfohydrolazy naftylo-as-bi, α-galaktozydazy, β-galaktozydazy, β-glukoronidazy, α-glukozydazy, β-glukozydazy, N-acetylo-β-glukozaminidazy, α-mannozydazy, α-fukozydazy. Zdolności adhezyjne badanych szczepów określono stosując metodę mikropłytkową z fioletem krystalicznym.

Następnym etapem badań była ocena zdolności do wytwarzania tyrosolu i farnesolu przez wyhodowane szczepy. W pierwszym etapie eksperymentu określono poziom tyrosolu i farnesolu w płynnych hodowlach 5 różnych gatunków (C. albicans, C. glabrata, C. tropicalis, C. krusei i C. kefyr). Grzyby zostały wstępnie namnożone na stałym podłożu Sabouraud, a następnie przeniesione do płynnego podłoża Sabouraud. Hodowla każdego szczepu prowadzona była w 4 wariantach, różniących się wyjściową koncentracją komórek Candida (6,4 x 10 6 CFU/ml lub 9,6 x 10 6 CFU/ml) oraz czasem hodowli (24 h lub 72 h). Po zakończeniu inkubacji określona została koncentracja komórek w hodowli. Przygotowanie próbek do analizy chromatograficznej obejmowało: wirowanie, ekstrakcję w octanie etylu, odwodnienie próbek, odsączenie na filtrze celulozowym, odparowanie do sucha i zawieszenie uzyskanego materiału w metanolu. W drugim etapie eksperymentu wykonano oznaczenie tyrosolu i farnesolu w hodowlach 10 szczepów C. albicans. Określono lekowrażliwość 73 izolatów (45 izolatów C. albicans, 16 C. glabrata, 5 C. kefyr, 3 C. krusei, 2 C. tropicalis, po 1 C. lipolytica i C. norvegensis) na flucytozynę, amfoterycynę B, flukonazol, itraconazol i worikonazol, przy użyciu testu ATB FUNGUS 3. Test wykonano i zinterpretowano zgodnie z zaleceniami producenta. Wyniki 1. Hodowla i wskaźniki kolonizacji Dodatnie hodowle uzyskano w 134 próbkach, co stanowi 30 % wszystkich posiewów. Najczęściej obserwowano wzrost C. albicans, w 94 posiewach, stanowiących 70% dodatnich hodowli, następnie C. glabrata w 33 (25%) posiewach, C. kefyr w 12 (9%) posiewach, C. tropicalis w 4 (3%) posiewach, C. krusei w 4 (3%) posiewach, C. norvegensis w 2 (2%) posiewach, w 1 (1%) posiewie wyhodowano C. lipolytica. U 32 pacjentów, czyli 82% badanych, przynajmniej raz wyhodowano grzyby z rodzaju Candida. U 20 pacjentów, stanowiących 44% badanych jedynym wyhodowanym gatunkiem było C. albicans, u 3 (7%) wyhodowano jeden gatunek Candida non-albicans. U pozostałych 14 (31%) badanych wyhodowano więcej niż jeden gatunek grzybów. U 37 pacjentów z dodatnimi wynikami hodowli wartość wskaźnika CI wyniosła od 0 do 1, natomiast CCI od 0 do 0,67. U 8 pacjentów nie wykazano kolonizacji grzybami z rodzaju Candida sp. Wartość wskaźnika kolonizacji CI powyżej 0,5 i skorygowanego wskaźnika kolonizacji CCI powyżej 0,4 uznaje się za wysoką, świadczącą o dużym ryzyku rozwoju inwazyjnej kandydozy lub kandydemi. Pacjentów podzielono na trzy grupy:

a) z niską wartością wskaźników we wszystkich pobraniach 19 pacjentów (42%) b) ze średnią wartością wskaźników: CI > 0,5, CCI 0,4 w jednym pobraniu, w pozostałych pobraniach CI 0,5, CCI 0,4 9 pacjentów (20%) c) z wysoką wartością wskaźników CI > 0,5, CCI > 0,4 w przynajmniej jednym pobraniu 9 pacjentów (20%). Im wyższe wartości wskaźników tym częściej obserwowano wzrost mieszany. Zarówno wskaźnik CI jak i CCI był istotnie statystycznie wyższy w grupie pacjentów żywionych pozajelitowo. 2. Wskaźniki chorobotwórczości Test filamentacji wykonano dla 54 izolatów, w tym dla 29 izolatów C. albicans. Wszystkie badane szczepy C. albicans wykazywały zdolność do filamentacji w zbliżonym stopniu, średnio u 97% komórek obserwowano obecność pseudostrzępek. Wśród gatunków non-albicans, tylko wśród szczepów C. tropicalis, niewielki odsetek komórek wykazywał zdolność do filamentacji, odpowiednio 2% i 4%. U pozostałych szczepów nie występowała filamentacja. W przebadanych 50 izolatach wykazano aktywność 8 enzymów: esterazy, esterazy lipazy, arylamidazy leucyny, kwaśnej fosfatazy, fosfohydrolazy naftylo-as-bi, β-galaktozydazy, α-glukozydazy, N-acetylo-β-glukozaminidazy. Aktywność kwaśnej fosfatazy występowała istotnie statystycznie częściej u szczepów C. non-albicans (p=0,0007), natomiast N-acetylo-β-glukozaminidazy u szczepów C. albicans (p=0,04087). U szczepów u których wykazano aktywność esterazy istotnie statystycznie rzadziej obserwowano aktywności esterazy lipazy (p=0,00427). W odniesieniu do pozostałych enzymów nie wykazano istotnych statystycznie zależności. Z przebadanych 31 izolatów Candida spp. większość badanych szczepów C. albicans wykazywała średnie właściwości adhezyjne, natomiast większość badanych szczepów C. glabrata nie wykazywała właściwości adhezyjnych. Badane szczepy C. krusei, C. kefyr i C. norvegensis nie wykazywały właściwości adhezyjnych, u C. tropicalis wykazano umiarkowane właściwości adhezyjne, natomiast szczep C. lipolytica posiadał silne właściwości adhezyjne. W badanej próbie u C. albicans właściwości adhezyjne są istotnie statystycznie silniejsze niż u gatunków non-albicans (p=0,05). Obecność tyrosolu wykazano w hodowlach: C. albicans, C. glabrata, C. tropicalis, C. krusei, natomiast farnesolu w hodowlach C. albicans i jednym wariancie

hodowli C. kefyr. Po określeniu optymalnych warunków hodowli oznaczono poziom tyrosolu i farnezolu w płynnych hodowlach 10 szczepów C. albicans. Nie wykazano statystycznie istotnych zależności pomiędzy stężeniem tyrosolu i farnesolu. Ujemna wysoka korelacja występowała pomiędzy stężeniem tyrosolu, a końcowym stężeniem hodowli. 3. Lekowrażliwość Wszystkie badane szczepy były wrażliwe na amfoterycynę B, 70 (96%) szczepów było wrażliwych na flucytozynę, pozostałe 3 (4%) były średniowrażliwe na ten antybiotyk. Lekowrażliwość na azole kształtowała się następująco: 8 (11%) szczepów było opornych, natomiast 17 (23%) średniowrażliwych na flukonazol. Itrakonazol - 12 (16%) szczepów opornych, 15 (21%) szczepów średniowrażliwych. Na worikonazol 3 (4%) było opornych, 2 szczepy (3%) średniowrażliwe. Wszystkie badane szczepy, z wyjątkiem C. krusei, były wrażliwe na flucytozynę. Wnioski 1. U pacjentów po zabiegach operacyjnych w obrębie jamy brzusznej kolonizacja Candida spp. jest wysoka, osiąga poziom 82%. Jest to wartość porównywalna do innych grup pacjentów hospitalizowanych w oddziałach anestezjologii i intensywnej terapii. 2. W badanej grupie pacjentów dominującym gatunkiem powodującym kolonizację był Candida albicans, w dalszej kolejności Candida glabrata, Candida kefyr, Candida tropicalis, Candida krusei i inne gatunki non-albicans. Podobny rozkład gatunkowy występuje w przypadku inwazyjnych kandydoz i kandydemi. Monitorowanie czynników wywołujących kolonizację ułatwia dobór terapii empirycznej w przypadku wystąpienia inwazyjnego zakażenia, przed uzyskaniem mikrobiologicznego potwierdzenia zakażenia. 3. Wskaźnik kolonizacji (CI) oraz skorygowany wskaźnik kolonizacji (CCI) stanowią przydatne narzędzie w monitorowaniu pacjentów i określeniu grupy ryzyka rozwoju inwazyjnej kandydozy. Ze względu na częstą kolonizację mieszaną bardziej wiarygodne wydaje się stosowanie wskaźników wyliczanych na podstawie sumarycznego wzrostu Candida spp. 4. Candida spp. posiadają enzymy o aktywności lipaz i proteinaz. Szczepy C. albicans wykazują silniejsze właściwości adhezyjne niż szczepy C. non-albicans. Występowanie właściwości adhezyjnych u szczepu nie wykazuje korelacji z aktywnością enzymatyczną. Test filamentacji z zastosowaniem ludzkiej surowicy jako czynnika stymulującego wytwarzanie pseudostrzępek nie może stanowić narzędzia do oceny zjadliwości szczepów Candida albicans.

5. Opracowany został nowy protokół jednoczesnego oznaczania tyrosolu i farnesolu metodą HPLC. Dokładne poznanie mechanizmu quorum sensing może zaowocować w przyszłości opracowaniem nowych strategii zapobiegania i leczenia grzybic wywołanych przez Candida spp. 6. Oporność szczepów Candida spp. na leki przeciwgrzybicze z grupy azoli (flukonazol i itrakonazol) narasta. Zmniejszanie się wrażliwości C. albicans na azole oraz coraz większy udział szczepów non-albicans, zarówno w kolonizacji jak i zakażeniach, utrudnia prowadzenie skutecznej terapii empirycznej inwazyjnych kandydoz.