Raport o stanie bezpieczeństwa sanitarnego powiatu międzyrzeckiego za 2014r.

Raport o stanie bezpieczeństwa sanitarnego powiatu międzyrzeckiego za 2014r. Międzyrzecz, marzec 2015r.

Spis treści: 1. Wstęp 4 2. Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych...5 3. Warunki zdrowotne środowiska bytowania mieszkańców oraz stan sanitarny obiektów użyteczności publicznej..23 4. Stan sanitarny obiektów żywnościowo żywieniowych...36 5. Stan sanitarny środowiska pracy.... 49 6. Stan sanitarny w szkołach i innych placówkach oświatowo wychowawczych...56 7. Działalność w zakresie Zapobiegawczego Nadzoru Sanitarnego.. 69 8. Promocja zdrowia i oświata zdrowotna. 78 9. Działalność kontrolno represyjna, interwencje.. 86 Strona 3

Wstęp. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Międzyrzeczu przekazuje raport o stanie bezpieczeństwa sanitarnego powiatu międzyrzeckiego za rok 2014, który został opracowany na podstawie informacji zebranych z poszczególnych komórek organizacyjnych Powiatowej Stacji Sanitarno Epidemiologicznej w Międzyrzeczu. Państwowa Inspekcja Sanitarna, jako instytucja powołana do realizacji zadań z zakresu ochrony zdrowia publicznego, w 2014r. zajmowała się profilaktyką chorób, w tym w szczególności chorób zakaźnych i zawodowych, realizacją krajowych i lokalnych programów prozdrowotnych, a także nadzorem sanitarnym nad: warunkami zdrowotnymi żywności i żywienia, higieny pracy w zakładach pracy, warunkami sanitarno-higienicznymi w obiektach użyteczności publicznej, w tym zwłaszcza w zakładach, w których udzielane są świadczenia zdrowotne, warunkami higieny środowiska oraz higieny procesów nauczania, wychowania, wypoczynku i rekreacji Przedkładając Radzie Powiatu kolejny raport o stanie sanitarnym mam nadzieję, że będzie on stanowił podstawę do wyciągnięcia wniosków i podejmowania działań, które pozwolą na dalszą poprawę zdrowia ludności w powiecie międzyrzeckim. Tekst raportu można również znaleźć na naszej stronie internetowej: www.edu.wsse.gorzow.pl/miedzyrzecz. Z poważaniem Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Międzyrzeczu lek. med. Jarosław Marcela Strona 4

Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych. Zadaniem wiodącym Inspekcji Sanitarnej jest zapobieganie i zwalczanie chorób zakaźnych realizowanym w oparciu o założenia ustawy z dnia 14 marca 1985r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej oraz ustawy z dnia 5 grudnia 2008r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi. Sytuację epidemiologiczną chorób zakaźnych w powiecie międzyrzeckim w 2014 roku można uznać za korzystną. 1.Zachorowania i zakażenia szerzące się drogą naruszenia ciągłości tkanek W tej grupie chorób w 2014 roku zarejestrowano 6 przypadków wirusowego zapalenia wątroby łącznie (w tym 6 przypadków wirusowego zapalenia wątroby typu C). Wirusowe zapalenie wątroby typu B. W 2014 roku nie zarejestrowano zachorowań na wirusowe zapalenie wątroby typu B. W porównywanym 2013 roku również nie zarejestrowano żadnego przypadku zachorowania. Strona 5

Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych Wykres 1. Wirusowe zapalenie wątroby typu B -zapadalność w pow. międzyrzeckim i woj. lubuskim 6,00 5,86 5,00 Zapadalność 4,00 3,00 2,00 3,10 3,4 3,6 1,7 3,2 2,74 1,00 0,00 0,00 0 0 2010 2011 2012 2013 2014 Pow. Miedzyrzecki Woj. Lubuskie W roku 2014 nie zarejestrowano żadnego przypadku nosicielstwa HBs, w porównywanym okresie roku 2013 zarejestrowano 1 przypadek. Wirusowe zapalenie wątroby typu C. W 2014 roku zarejestrowano 6 zachorowań na wirusowe zapalenie wątroby typu C. Wykres 2. Wirusowe zapalenie wątroby typu C - zapadalność w pow. międzyrzeckim i woj. lubuskim 200 Liczba przypadków 150 100 50 134 164 140 151 160 0 12 7 3 8 6 2010 2011 2012 2013 2014 Pow. międzyrzecki woj.. Lubuskie Strona 6

Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych 2. Zachorowania szerzące się drogą pokarmową Choroby szerzące się drogą pokarmową takie jak: dur brzuszny, dury rzekome, wirusowe zapalenie wątroby typu A, zatrucie pokarmowe jadem kiełbasianym i gronkowcowe w roku 2014 nie wystąpiły. Wystąpiło zbiorowe zatrucie pokarmowe, zgłoszone jako - inne bakteryjne zatrucie pokarmowe nie określone. W roku 2014 zarejestrowano: Salmonellozy zatrucia pokarmowe wystąpiło 5 przypadków (wz 8,5), tyle samo co w analogicznym okresie roku 2013. zachorowania dotyczyły 3 kobiet (wz 10,1) i 2 mężczyzn (wz 6,9 ) 4 zachorowania wystąpiły w mieście (wz 13,0), 1 na wsi (wz 3,6) wszystkie przypadki potwierdzone laboratoryjnie Salmonella enteritidis Wykres 3. Salmonellozy zatrucia pokarmowe zapadalność w pow. międzyrzeckim i woj. lubuskim 20 18,62 Zapadalność 10 6,9 5,1 13,3 15,3 11,8 8,5 13,2 8,5 9,68 0 2010 2011 2012 2013 2014 Pow. międzyrzecki Woj. lubuskie We wszystkich przypadkach zatrucie pokarmowe wywołane było przez pałeczki Salmonella Enteritidis. W roku 2014 nie zarejestrowano żadnych ognisk zbiorowych zatruć pokarmowych wywołanych pałeczką Salmonella. W 2014 roku wykryto i zarejestrowano 5 nosicieli pałeczek Salmonella. Strona 7

Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych Inne bakteryjne zakażenia jelitowe wywołane przez Campylobacter W roku 2014 zarejestrowano 6 przypadków zachorowania (wz 10,2), w porównywanym okresie roku 2013 nie zarejestrowano żadnego przypadku zachorowania. Zachorowania dotyczyły 3 dziewczynek(wz 10,1) w wieku: 0 i 1 lat oraz 3 chłopców (wz 10,3), w wieku: 0 i 2 lata. 3 zachorowania wystąpiły w mieście (wz 9,7), a 3 na wsi (wz 10,8). Przypadki potwierdzone laboratoryjnie wyh. Campylobacter. Wszystkie zachorowania hospitalizowane. Wykres 4. Inne bakteryjne zakażenia jelitowe wywołane przez Campylobacter Liczba przypadków 50 40 30 20 10 0 0 0 47 6 2013 2014 Inne bakteryjne zatrucia pokarmowe: nie określone: W 2014 roku wystąpiło ognisko zbiorowego zatrucia pokarmowego w SP Szpitalu dla Nerwowo i Psychicznie Chorych w Międzyrzeczu zgłoszone jako inne bakteryjne zatrucie pokarmowe: nie określone. Zatruciu uległo 140 osób, narażonych było 455 osób. Stan pacjentów był dobry, nie wymagający hospitalizacji oraz leczenia farmakologicznego. Pobrano 38 próbek do badań laboratoryjnych (35 wymazów z odbytu oraz 3 próbki kału). W pobranych próbkach nie wyhodowano drobnoustrojów chorobotwórczych. Produktem podejrzanym o spowodowanie zatrucia był gulasz w sosie pomidorowym. Zabezpieczono i przekazano do badania próbkę podejrzanego produktu w badanej próbce stwierdzono bakterie beztlenowe, badanie organoleptyczne wykazało nieświeżość produktu. Przyczyną zatrucia było podanie nieświeżego produktu oraz prawdopodobnie nieprawidłowe chłodzenie i przechowywanie potrawy po przygotowaniu jej na gorąco. Strona 8

Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych Wirusowe zakażenia jelitowe wywołane przez rotawirusy w roku 2014 zarejestrowano 68 przypadków zachorowań (wz 116,0), w stosunku do roku ubiegłego nastąpił znaczny wzrost zachorowań, (w 2013 roku 25 zachorowań wz 42,5) zachorowania potwierdzone laboratoryjnie; wszystkie przypadki hospitalizowano Wykres 5. Wirusowe zakażenia jelitowe wywołane przez rotawirusy. Liczba przypadków 700 600 500 400 300 200 100 0 611 644 537 501 459 12 20 22 25 68 2010 2011 2012 2013 2014 pow. międzyrzecki woj. lubuskie Wirusowe zakażenia jelitowe (ogółem) nie określone, w tym wirusowe i inne określone zakażenia jelitowe u dzieci do lat 2 w roku 2014 zarejestrowano 89 przypadków zachorowań (wz151,8), w tym u dzieci do lat 2-32 przypadków (wz 2909,1). W porównaniu do analogicznego okresu roku ubiegłego nastąpił nieznaczny spadek zachorowań (rok 2013-112 przypadków wz 191,1, z czego u dzieci do lat 2 39 przypadków wz 3545,4) ogółem hospitalizowano 81 osób, z czego dzieci w wieku do lat 2-32 Strona 9

Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych Wykres 6. Wirusowe zakażenia jelitowe (ogółem)- nie określone, w tym u dzieci do lat 2. Zapadalność 500,00 400,00 300,00 200,00 100,00 0,00 452 381,30 234,2 190,6 151,8 68,63 60,5 41,5 13,13 23 2010 2011 2012 2013 2014 Pow. Międzyrzecki Woj. Lubuskie Biegunka i zapalenia żołądkowo-jelitowe BNO o prawdopodobnie zakaźnym pochodzeniu ogółem, w tym u dzieci do lat 2: w analizowanym okresie wystąpiło 278 przypadków zachorowań - ogółem (wz 474,3 ), w tym u dzieci do lat 2 zarejestrowano 69 przypadków (wz 6272,7) nastąpił wzrost w porównaniu do 2013r..(W 2013 209 przypadki zachorowań ogółem, w tym u dzieci do lat 2 zarejestrowano 40 przypadków ).Wszystkie przypadki leczone ambulatoryjnie. Wykres 7. Biegunka i zapalenie żołądkowo-jelitowe BNO o prawdopodobnie zakaźnym pochodzeniu u dzieci do lat 2. Liczba przypadków 22 485 39 596 51 553 40 551 69 554 2010 2011 2012 2013 2014 Pow. Międzyrzecki Woj. Lubuskie Strona 10

Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych 3. Realizacja założeń Programu Eradykacji zachorowań na Poliomyelitis W 2014 roku nie zarejestrowano żadnego przypadku zachorowania na ostre porażenie wiotkie u dzieci w wieku 0-14 lat, którego rejestracja obowiązuje w związku z realizacją programu eradykacji Poliomyelitis w regionie europejskim. Prowadzony jest aktywny udział w monitorowaniu podejrzeń i zachorowań na OPV dzieci 0-14 lat. Podawane są cotygodniowe meldunki dotyczące tych zachorowań do WSSE, prowadzony jest rejestr zgłaszanych meldunków. Prowadzony jest wzmożony nadzór nad szczepieniami p/poliomyelitis na podległym terenie. 4. Zachorowania na neuroinfekcje W tej grupie chorób wystąpił 1 przypadek zachorowania (wz1,7) na wirusowe zapalenie mózgu inne określone. W porównaniu do roku 2013 (2 zachorowania), liczba zachorowań nieznacznie spadła. Wykres 8. Zapalenie opon mózgowych i/lub mózgu wszystkie rodzaje. Zapadalność 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 8,5 3,4 1,7 1,7 1,7 2010 2011 2012 2013 2014 Lata Strona 11

Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych Choroba wywołana przez Streptococcus pneumoniae inwazyjna: zapalenie opon mózgowych/lub mózgu w roku 2014 zarejestrowano 2 przypadki zachorowania (wz 3,4), w analogicznym okresie roku 2013 nie zarejestrowano żadnego przypadku zachorowania, 1 zachorowanie dotyczyło 60 letniej kobiety(wz 3,4) ze wsi (wz 3,6) bakterię Streptococcus pneumonie stwierdzono w PMR oraz krwi, zachorowanie zakończyło się zgonem pacjentki, 1 zachorowanie dotyczyło 53-letniego mężczyzny (wz 3,4) z miasta (wz 3,6) bakterię Streptococcus pneumonie stwierdzono w PMR i wymazie z ucha, pacjent hospitalizowany, wyleczony. 5. Choroby odzwierzęce W 2014 roku nie zarejestrowano żadnego zachorowania na brucelozę, tasiemczycę, włośnicę, kampylobakteriozę, bąblowicę, toksoplazmozę. Listerioza: w roku 2014 zarejestrowano 1 zachorowanie (wz 1,7) na listeriozę, w porównywanym 2013 roku nie zarejestrowano żadnego przypadku zachorowania, zachorowanie dotyczyło 70 letniego mężczyzny (wz 3,4) z miasta (wz 3,2) badanie potwierdzone badaniem laboratoryjnym, we krwi stwierdzono Listerię monocytogenes, pacjent hospitalizowany, wyleczony. Jersinioza (jelitowa) : w 2014 roku zarejestrowano 1 zachorowanie (wz 1,7), w analogicznym okresie roku 2013 nie zarejestrowano żadnego przypadku zachorowania zachorowanie dotyczyło 2-letniego chłopca (wz 3,4) ze wsi (wz 3,6), zachorowanie potwierdzone badaniem laboratoryjnym, w kale stwierdzono Yersinia enterocolitica. Szczepienia p/wściekliźnie: w analizowanym okresie u 11 osób podjęto cykl szczepień p/wściekliźnie (wz 18,8), to jest więcej niż w roku 2013, gdzie szczepienia podjęto u 9 osób (wz 15,3 ).Szczepienia wykonano u 5 kobiet (wz 16,9) oraz 4 mężczyzn (wz 13,8). Strona 12

Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych Wykres 9. Szczepienia przeciw wściekliźnie u ludzi Liczba przypadków 140 120 100 80 60 40 20 0 6 7 8 9 11 2010 2011 2012 2013 2014 Lata Pow. międzyrzecki Woj. lubuskie Borelioza: w 2014 roku zarejestrowano 16 zachorowań (wz 27,3) na boreliozę, 8 zachorowań wśród mężczyzn (wz 27,6 ) i 8 zachorowań wśród kobiet (wz 27,0 ), 11 zachorowań wystąpiło w mieście (wz 35,7 ) i 4 na wsi (wz 14,4), liczba zachorowań wzrosła w stosunku do roku ubiegłego (7 przypadków- zap 11,9), wszystkie przypadki zachorowania potwierdzono laboratoryjnie (w tym w 1 przypadku w PMR i krwi), 1 przypadek dotyczył pracownika Nadleśnictwa, 3 zachorowania hospitalizowano. Wykres 10. Borelioza zapadalność w pow. międzyrzeckim i woj. lubuskim Zapadalność 40 35 30 25 20 15 10 5 0 35,26 36,8 34,2 29,13 27,26 27,2 20,1 15,4 17 11,9 2010 2011 2012 2013 2014 Lata Pow. międzyrzecki Woj. lubuskie Strona 13

Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych 6. Zachorowania na choroby objęte Programem Szczepień Ochronnych W grupie chorób, przeciwko którym prowadzona jest profilaktyka za pomocą szczepień nie odnotowano istotnych zmian w porównaniu do roku 2013. Nie zarejestrowano zachorowań na błonicę, tężec, poliomyelitis, odrę, krztusiec. w analizowanym okresie zarejestrowano 2 przypadki zachorowań (wz 3,4) na różyczkę, w roku 2013 wystąpiło 128 zachorowań, w roku 2014 zarejestrowano 2 przypadki zachorowania (wz 3,4) na świnkę, to jest mniej niż w roku 2013, w którym zarejestrowano 4 przypadki (wz 6,8). 7. Inne jednostki chorobowe zarejestrowane w roku 2014 r. Płonica W stosunku do roku ubiegłego, w którym zanotowano 10 przypadków (zap.17,1), nastąpił wzrost zachorowań - 15 przypadków (wz 25,6) w okresie analizowanym. 10 przypadków wystąpiło w mieście (wz 32,4), 5 przypadków wystąpiło na wsi (wz 18,0), zachorowały 4 osoby płci żeńskiej (wz 13,5) oraz 11 osób płci męskiej (wz 38,0). Ospa wietrzna W 2014 roku nastąpił znaczny wzrost zachorowań, zarejestrowano 571 przypadków zachorowań (zap. 974,2), a w porównywanym 2013 roku 165 przypadków (zap. 280,4). Grypa W PSSE w Międzyrzeczu na bieżąco monitorowano sytuację epidemiologiczną w zakresie zachorowań na grypę. Ogółem w 2014 roku zgłoszono 6916 przypadków zachorowań i podejrzeń zachorowań na grypę, 1 przypadek hospitalizowano, z powodu zaburzeń ze strony układu oddechowego W żadnym ze zgłoszonych przypadków zachorowanie nie zakończyło się zgonem. Strona 14

Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych Gruźlica Podlega obowiązkowi zgłaszania i rejestracji. PSSE w Międzyrzeczu prowadzi powiatowy rejestr zachorowań na gruźlicę. W roku 2014 zarejestrowano 11 przypadków zachorowań (wz 18,8), w porównywanym 2013 roku 8 przypadków zachorowania (wz 13,6). Wszystkie przypadki hospitalizowano, osoby chore są pod nadzorem Poradni Chorób Płuc (SP ZOZ Szpital Międzyrzecz), u osób z najbliższego otoczenia wykonano zdjęcia Rtg. Szczegółowe analizy zachorowań sporządzane są w systemie kwartalnym i przesyłane do WSSE w Gorzowie Wlkp. 8. Bioterroryzm lub zagrożenie niebezpieczną chorobą zakaźną W 2014 roku na terenie podległym działaniu PSSE w Międzyrzeczu wpłynęło telefoniczne zgłoszenie o podejrzeniu podłożenia bomby zawierającej bakterie wąglika w Urzędzie Skarbowym w Międzyrzeczu. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Międzyrzeczu podjął działania zgodnie z Instrukcją Zasady postępowania i współpracy w przypadku zagrożenia niebezpieczną chorobą zakaźną lub bioterroryzmem na terenie działania PSSE Międzyrzecz. Po przeprowadzeniu skoordynowanej akcji wszystkich służb, nie stwierdzono obecności niebezpiecznego materiału, akcję zakończono, sporządzono informację do Lubuskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Gorzowie Wlkp. W 2014 roku na terenie podległym działaniu PSSE w Międzyrzeczu nie miały miejsca zachorowania na żadną niebezpieczną chorobę zakaźną. Uaktualniono dane teleadresowe dotyczące Zasad postępowania i współpracy w przypadku zagrożenia niebezpieczną chorobą zakaźną lub bioterroryzmem na terenie działania PSSE Międzyrzecz, W związku z zagrożeniem wystąpienia na terenie Polski zachorowań na gorączkę krwotoczną Ebola wdrożono procedury postępowania w przypadku wystąpienia gorączki Ebola dla PPIS oraz podmiotów leczniczych. Kontynuowano współpracę z Powiatowym Centrum Zarządzania Kryzysowego w Międzyrzeczu i Inspekcją Weterynaryjną. Strona 15

Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych 9. Nadzór nad szczepieniami ochronnymi Na terenie powiatu Międzyrzecz w 2014 r. opieką objętych było 10814 dzieci i młodzieży do lat 19, szczepienia ochronne wykonywane były w 22 punktach szczepień, w tym: w 16 punktach szczepień w Niepublicznych Zakładach Opieki Zdrowotnej, w 1 Samodzielnym Publicznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej, 3 Domu Pomocy Społecznej, 1 Ambulatorium przy Jednostce Wojskowej w Międzyrzeczu i 1 w Ambulatorium MSWiA. Wykonawstwo szczepień według obowiązkowego programu szczepień ochronnych w powiecie międzyrzeckim utrzymuje się na dobrym poziomie, przekraczającym 95% zaszczepionych dzieci w podlegających rocznikach. Uczestniczono w programach wykorzenienia poliomyelitis i eliminacji odry oraz w programie Profilaktyki raka szyjki macicy dotyczącym dziewcząt w wieku 14 lat na terenie gminy Międzyrzecz. 10. Stan sanitarny placówek służby zdrowia na terenie powiatu Nadzorowane obiekty i działalność kontrolno represyjna. rodzaje i ilości nadzorowanych obiektów: 2. Szpitale - 2 3. Poradnie/ ośrodki/ przychodnie/ ambulatoria 21 4. Inne zakłady opieki zdrowotnej - 8 5. Indywidualne praktyki lekar skie 22 6. Indywidualne specjalistyczne praktyki lekarskie 19 7. Indywidualne praktyki lekarzy dentystów 18 8. Indywidualne specjalistyczne praktyki lekarzy dentystów - 5 9. Indywidualne praktyki pielęgniarek i położnych 10 10. Inne obiekty świadczące usługi medyczne nie będące ZOZ-ami - 5 zakres prowadzonego nadzoru sanitarnego i rodzaje kontroli; Sekcja Epidemiologii sprawuje nadzór nad obiektami służby zdrowia w zakresie warunków jakim powinny odpowiadać pod względem fachowym i sanitarnym pomieszczenia i urządzenia podmiotu wykonującego działalność leczniczą, przestrzegania zasad higieny przez personel oraz bieżącej czystości. W obiektach służby zdrowia przeprowadzono bieżące kontrole sanitarne, kontrole sprawdzające, kontrole Strona 16

Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych interwencyjne, kontrole kompleksowe szpitali oraz kontrole skuteczności procesu sterylizacji. działalność kontrolno - represyjna. o Liczba obiektów służby zdrowia pod nadzorem Sekcji Epidemiologii (ddd) w 2014r. wynosi 110, zaplanowano do kontroli w 2014r. 80 obiektów, skontrolowano 80 obiektów. o Ilość kontroli wykonanych w tych obiektach ogółem w 2014r. - 135, w tym: w szpitalach 14, przychodnie /ośrodki/ poradnie 34, indywidualna praktyka lekarska 65, indywidualna praktyka pielęgniarska 5, inne ZOZ - 11, inne obiekty świadczące usługi medyczne nie będące ZOZ - 6; o Wydano ogółem 51 decyzji, w tym 28 decyzji merytorycznych i 23 decyzje płatnicze. o Skontrolowano 27 autoklawów - 100% sterylizacji skutecznych zużyto 95 Sporali A. o Wydano 14 zaleceń pokontrolnych. o Wydano 3 mandaty na sumę 400,00 zł. o Pobrano 12 wymazów sanitarnych (5 po sterylizacji i 7 po dezynfekcji) wymazy nie kwestionowane. Zakłady opieki zdrowotnej zamkniętej. Stan sanitarno techniczny bez większych zastrzeżeń. Szpitale realizują opracowane programy dostosowawcze. Na nieprawidłowości wydano decyzje, które dotyczyły: 1) W NZOZ Szpital w Skwierzynie: Zakładu Opiekuńczo Leczniczego, Izby Przyjęć, Oddziału Internistyczno Geriatrycznego, Oddziału Chirurgicznego. 2) W SPSzNPCh w Międzyrzeczu: oddziału nr 5, oddziału nr 12, oddziału nr 20 Na pozostałych oddziałach w czasie kontroli nie stwierdzono większych zastrzeżeń dotyczących stanu sanitarno technicznego. Oddziały pracują zgodnie z opracowanymi procedurami sanitarno higienicznymi. Zakłady opieki zdrowotnej otwartej. Stan sanitarno higieniczny bez większych zastrzeżeń, na występujące nieprawidłowości wydano decyzje, zalecenia oraz dwa mandaty.decyzje dotyczyły dwóch placówek: NZOZ Rehabilitacji w Przytocznej, Przychodni w Bledzewie. Strona 17

Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych Zalecenia w zakładach opieki zdrowotnej otwartej dotyczyły głównie uzupełnienia procedur higienicznych oraz procedur dotyczących kontroli wewnętrznej. Mandaty otrzymały dwa zakłady stomatologiczne za nieprzestrzeganie wymagań sanitarno higienicznych. Programy dostosowawcze realizowane są zgodnie z planem na bieżąco. Indywidualne i grupowe praktyki lekarskie oraz pielęgniarskie. Stan sanitarno - techniczny gabinetów dobry, podczas kontroli w 2014r. wydano cztery zalecenia, które dotyczyły uzupełnienia procedury kontroli wewnętrznej, kontroli skuteczności procesu sterylizacji we własnym zakresie oraz uporządkowania pomieszczenia porządkowego. Wydano 1 mandat za nieprzestrzeganie zasad sanitarno higieniczny w gabinecie stomatologicznym. Sytuację epidemiologiczną ilustruje również załączona tabela. p. Kod wg ICD-10 Jednostka chorobowa 2013 2014 L.. zach. Zapad. L. zach Zapad. O 1 2 3 4 5 6 1 A00 Cholera - - - - 2 A01.0 Dur brzuszny - - - - 3 A01.1-3 Dury rzekome A,B,C - - - - 4 A02.0 zatrucia pokarmowe 5 8,5 5 8,5 5 A02.1 Salmoneloza posocznica - - - - 6 A02.2-8 inne zakażenia pozajelitowe - - - - 7 A03 Czerwonka bakteryjna (szigeloza) UE - - - 8 A04.0-2 wywołane przez E. coli biegunkotwórczą - - - - 9 A04.3 wywołane przez E. coli enterokrwotoczną - - - - 10 A04.4 wywołane przez E. coli inną i BNO - - - - 11 A04.5 wywołane przez Campylobacter - - 6 10,2 Inne bakteryjne zakażenia 12 A04.6 jelitowe (ogółem) wywołane przez Yersinia enterocolitica lub - - 1 1,7 pseudotubeculosis UE wywołane przez Clostridium difficile 2 3,4 3 5,1 13 A04.7-8 inne określone 2 3,4 - - 14 A04.9 nie określone - - - - 15 A04 Inne bakteryjne zakażenia jelitowe u dzieci do lat 2 - - - - 16 A05.0 gronkowcowe - - - - 17 A05.1 jadem kiełbasianym (botulizm) - - - - 18 A05.2 Inne bakteryjne zatrucia pokarmowe (ogółem) wywołane przez Cl. perfringens - - - - - A05.3-8 inne określone - - - - 20 A05.9 nie określone - - 140 238,9 21 A05 Inne bakteryjne zatrucia pokarmowe u dzieci do lat 2 - - - - 22 A07.1 Lamblioza (giardioza) UE - - - - 23 A07.2 Kryptosporydioza UE - - - - Strona 18

Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych 24 A08.0 wywołane przez rotawirusy 25 42,5 68 116,0 25 A08.1 Wirusowe zakażenia jelitowe wywołane przez norowirusy - - - - 26 A08.2-3 (ogółem) inne określone - - - - 27 A08.4 nie określone 112 190,3 89 151,8 28 A08.0-4 Wirusowe i inne określone zakażenia jelitowe u dzieci do lat 2 39 3545,4 32 2909,1 29 Biegunka i zapalenie ogółem 209 355,1 278 474,3 żołądkowo-jelitowe BNO, o A09 prawdopodobnie zakaźnym 30 pochodzeniu w tym u dzieci do lat 2 40 3144,6 69 6272,7 31 A20 Dżuma - - - - 32 A21 Tularemia - - - - 33 A22 Wąglik - - - - 34 A23 Bruceloza: nowe zachorowania - - - - 35 A24.0 Nosacizna - - - - 36 A27 Leptospiroza - - - - 37 A28.2 Jersinioza pozajelitowa - - - - 38 A31 Mikobakteriozy - inne i BNO - - - - 39 - Listerioza - - 1 1,7 40 A33-A35 ogółem - - - - Tężec 41 A33 noworodków - - - - 42 A36 Błonica - - - - 43 A37 Krztusiec - - - - 44 A38 Płonica (szkarlatyna) 10 17,0 15 25,6 45 A39 ogółem - - - - 46 A39.0; A39.8 Choroba meningokokowa zapalenie opon mózgowych i/lub mózgu - - - - 47 A39.1-4 UE/PL /8 inwazyjna posocznica - - - - 48 A39.5-9 inna określona i nie określona - - - - 49 wym. niżej ogółem - - - - 50 A46 Choroba wywołana przez róża - - - - 51 A48.3 Streptococcus pyogenes, zespół wstrząsu toksycznego - - - - 52 B95.0/O85 inwazyjna gorączka połogowa - - - - 53 B95.0/( ) inna określona i nie określona / - - - - 54 A48.1 choroba legionistów - - - - Legioneloza 55 A48.2 gorączka z Pontiac - - - - 56 A69.2 Borelioza z Lyme 7 11,9 16 27,3 57 A70 Ornitozy (zakażenia Chlamydia psittaci) - - - - 58 A75 Dur wysypkowy - - - - 59 A78 Gorączka Q - - - - 60 A77; A79 Gorączka plamista i inne riketsjozy - - - - 61 A80.1-2,4 wywołane dzikim wirusem - - - - Poliomyelitis 62 A80.0,3-8 wyw. wirusem poch. szczepionkowego - - - - 63 Ostre porażenia wiotkie u dzieci w wieku 0-14 lat - - - - 64 A81.0 choroba Creutzfeldta-Jakoba (CJD) - - - - 65 A81.0 Encefalopatie gąbczaste wariant choroby Creutzfeldta-Jakoba (vcjd) - - - - 66 A81 inne i nie określone - - - 67 A82 Wścieklizna UE - - - - 68 Z20.3/Z24.2 Styczność i narażenie na wściekliznę / potrzeba szczepień 9 15,3 11 18,8 69 A84 Kleszczowe zapalenie mózgu - - - - Strona 19

Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych 70 B00.4 opryszczkowe - - - - A81.1; A83; 71 Inne wirusowe zapalenie inne określone A85; B02.0 - - 1 1,7 mózgu 72 A86 nie określone 1 1,7 - - 73 w innych chorobach objętych MZ-56 - - - - 74 A87.0 enterowirusowe - - - - 75 B00.3 Wirusowe zapalenie opon opryszczkowe - - - - 76 A87.1-9;B02.1 mózgowych inne określone i nie określone 1 1,7 - - 77 w innych chorobach objętych MZ-56 / - - - - 78 A90-1 Gorączka denga (klasyczna lub krwotoczna) - - - - 79 A92.3 Gorączka zachodniego Nilu - - - - 80 A95 Żółta gorączka UE - - - - 81 82 A96.2; A98.3-4 A92.0; A96.0-1.8-9; A98.0-2,5-8; A99 Wirusowe gorączki krwotoczne Ebola, Marburg, Lassa / - - - - inna określone i nie określone - - - - 83 A98.5 Choroba wywołana przez hantawirusy - - - - 84 B01 Ospa wietrzna 165 280,4 571 974,2 85 B03 Ospa prawdziwa - - - - 86 B05 Odra - - - - 87 B06 Różyczka 128 217,5 2 3,4 88 B08.8 Pryszczyca - - - - 89 B15 typu A - - - - 90 B16 typu B - ostre - - - - 91 B18.0-1 typu B - przewlekłe - - - - 92 B17.1; B18.2 Wirusowe zapalenie wątroby typu C: wg definicji przypadku - 2009 r. 8 13,6 6 10,2 93 B17.1; B18.2 typu C: wg definicji przypadku - 2005 r. 5 8,5 5 8,5 94 odpowiednio typu B+C (zakażenie mieszane) - - - - 95 B17.0,2-8; B18.8-9;B19 inne i nie określone - - - - 96 B20-B24 AIDS - Zespół nabytego upośledzenia odporności - - - - 97 Z21 Nowo wykryte zakażenia HIV - - - - 98 B26 Świnka (nagminne zapalenie przyusznic) 4 6,8 2 3,4 99 B50-B54 Malaria (zimnica) - - - - 100 B67 Bąblowica (echinokokoza) - - - - 101 B69 Wągrzyca (cysticerkoza) - - - - 102 B75 Włośnica - - - - 103 wym. niżej ogółem - - 2 3,4 B95.3/G04.2; 104 Choroba wywołana przez G00.1 zapalenie opon mózgowych i/ lub mózgu - - 2 3,4 Streptococcus pneumoniae 105 A40.3 inwazyjna /20 posocznica - - - - 106 B95.3/ ( ) inna określona i nie określona - - - - 107 B96.2/D59.3 Zespół hemolityczno-mocznicowy w przebiegu zak. E. coli - - - - 108 wym. niżej ogółem - - - - B96.3/G04.2; 109 Choroba wywołana przez G00.0 zapalenie opon mózgowych i/ lub mózgu - - - - Haemophilus influenzae, 110 A41.3 UE/PL /22 inwazyjna posocznica - - - - 111 B96.3/ ( ) inna określona i nie określona - - - - G01;G04.2; 112 w innych chorobach objętych MZ-56 G05.0; - - - - Bakteryjne zapalenie opon 113 G00.2-8;G04.2 mózgowych i/lub mózgu inne określone - - - - 114 G00.9;G04.2 inne, nie określone - - - - 115 G03 Zapalenie opon mózgowych inne i nie określone - - - - Strona 20

Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych 116 G04.0,8-9 Zapalenie mózgu inne i nie określone - - - - 117 J09 Grypa ptaków typu A/H5 lub A/H5N1 u ludzi - - - - 118 ogółem 4 6,8 - - J10-J11 Grypa 119 u dzieci w wieku 0-14 lat 2 3,4 - - 120 P35.0 różyczka wrodzona - - - - Wrodzone choroby wirusowe 121 P35.1-9 inne określone i nie określone - - - - 122 P37.1 toksoplazmoza - - - - 123 P37.2 Inne wrodzone zakażenia i choroby pasożytnicze listerioza - - - - 124 P37.3-9 Inne - - - - 125 U04 SARS - Zespół ostrej niewydolności oddechowej - - - - 126 T60 Zatrucia pestycydami - ostre - - - - 127 T61 ryby, skorupiaki i inne produkty morza - - - - Zatrucie naturalnie 128 T62.0 toksycznymi substancjami grzyby - - - - 129 T62.1-2 spożytymi jako pokarm jagody i inne części roślin - - - - 130 T64 mikotoksyny - - - - 131 Ostre zatrucia żywnością dioksyny - - - - skażoną biologicznie i/lub 132 chemicznie /25 polichlorowane bifenyle - - - - 133 inne określone i nie określone - - - - 134 /26 Grypa wywołana nowym ogółem 3 5,1 - - 135 /26 wirusem A(H1N1) u dzieci w wieku 0-14 lat 1 1,7 - - 136 /26 Wnioski: 1. Sytuację epidemiologiczną dotyczącą chorób zakaźnych w powiecie międzyrzeckim w 2014r. ocenia się ogólnie jako korzystną. Większość zachorowań utrzymywało się na podobnym poziomie jak w roku ubiegłym W 2014r nastąpił w porównaniu do roku ubiegłego spadek zachorowań na różyczkę i świnkę. W analizowanym okresie nastąpił wzrost zachorowań na biegunkę i zapalenia żołądkowo jelitowe BNO o prawdopodobnie zakaźnym pochodzeniu w tym biegunki u dzieci do lat 2, a także znaczny (trzykrotny) wzrost zachorowań na wirusowe zakażenia jelitowe wywołane przez rotawirusy. W 2014r. utrzymała się podobna liczba przypadków zatruć pokarmowych wywołanych pałeczką Salmonella. Wystąpiło zbiorowe zatrucie pokarmowe zarejestrowane jako - inne bakteryjne zatrucia pokarmowe: nie określone, objęło 140 osób i miało miejsce w Samodzielnym Publicznym Szpitalu dla Nerwowo i Psychicznie Chorych w Międzyrzeczu. Strona 21

Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych W chorobach odzwierzęcych odnotowano zachorowania na listeriozę i jersiniozę choroby, które dotychczas nie występowały oraz nieznaczny wzrost szczepień przeciw wściekliźnie i ponad dwukrotny wzrost zachorowań na boreliozę. W 2014r. nastąpił wzrost (trzykrotny) zachorowań na ospę wietrzną w porównaniu do roku ubiegłego. 2. W celu poprawy sytuacji epidemiologicznej prowadzony jest bieżący nadzór epidemiologiczny nad chorymi, osobami z kontaktu z chorymi i nosicielami, nadzór nad wykonawstwem szczepień ochronnych prowadzonym przez personel placówek służby zdrowia oraz nadzór sanitarny nad zakładami opieki zdrowotnej świadczącymi usługi medyczne. 3. Prowadzona jest działalność edukacyjna dotycząca profilaktyki chorób zakaźnych w przypadkach występowania chorób zakaźnych oraz w placówkach służby zdrowia, zamieszczane są informacje na stronie internetowej PSSE i w prasie lokalnej o aktualnych zagrożeniach i chorobach zakaźnych. Opracowały: mgr Anna Paśniewska, Magdalena Szczurek Strona 22

Warunki zdrowotne środowiska bytowania mieszkańców oraz stan sanitarny obiektów użyteczności publicznej. Sekcja Higieny Komunalnej w ramach prowadzonego bieżącego nadzoru sanitarnego prowadzi kontrolę przestrzegania przepisów określających wymagania higieniczne i zdrowotne, w szczególności dotyczących higieny środowiska, a zwłaszcza wody do spożycia, czystości powietrza atmosferycznego, gleby, wód i innych elementów środowiska. W związku z tym prowadziliśmy kontrolę zaopatrzenia mieszkańców w wodę przeznaczoną do spożycia, czystości kąpielisk i miejsc wykorzystywanych do kąpieli, kontrolę stanu sanitarnego obiektów użyteczności publicznej oraz kontrole związane ze składanymi pismami interwencyjnymi. Warunki zdrowotne środowiska bytowania mieszkańców powiatu międzyrzeckiego w 2014 r. Sekcja Higieny Komunalnej w ramach prowadzonego bieżącego nadzoru sanitarnego prowadzi kontrolę przestrzegania przepisów określających wymagania higieniczne i zdrowotne, w szczególności dotyczących higieny środowiska, a zwłaszcza wody do spożycia, czystości powietrza atmosferycznego, gleby, wód i innych elementów środowiska. W związku z tym prowadziliśmy kontrolę zaopatrzenia mieszkańców w wodę przeznaczoną do spożycia, czystości kąpielisk i miejsc wykorzystywanych do kąpieli, kontrolę stanu sanitarnego obiektów użyteczności publicznej oraz kontrole związane ze składanymi pismami interwencyjnymi. W 2014 r. przeprowadzono 518 kontroli, pobrano 221 próbek wody do badań laboratoryjnych. Wydano: 122 decyzje merytoryczne, 105 decyzji płatniczych i 10 postanowień. Nałożono 6 mandatów na kwotę 1000 zł. Skontrolowano 248 obiektów. Strona 23

Warunki zdrowotne środowiska bytowania mieszkańców oraz stan sanitarny obiektów użyteczności publicznej Zaopatrzenie ludności w wodę przeznaczoną do spożycia. W powiecie międzyrzeckim zbiorowe zaopatrzenie ludności w wodę do spożycia opiera się na wodzie pochodzącej z ujęć podziemnych. Ludność zaopatrywana była w wodę przeznaczoną do spożycia z 52 urządzeń wodociągowych: - 39 wodociągów zbiorowego zaopatrzenia w wodę, - 13 inne podmioty zaopatrujące w wodę. W ogólnej liczbie 52 urządzeń wodociągowych znajdowało się: - 39 produkujących wodę w ilości poniżej 100 m 3 /dobę, - 11 produkujących wodę w ilości 101 1000 m 3 /dobę, - 2 produkujące wodę w ilości 1001-10000 m 3 /dobę. Wykres 1 Podział urządzeń wodociągowych w zależności od produkcji wody 11 2 39 <= 100m3/d 101-1000m3/d 1001-10000m3/d Wykres 2 Liczba urządzeń wodociągowych w podziale miasto/wieś 6 Miasto Wieś 46 Strona 24

Warunki zdrowotne środowiska bytowania mieszkańców oraz stan sanitarny obiektów użyteczności publicznej Wodociągi o produkcji poniżej 100 m 3 /d: Stanowiły 52 % wszystkich zewidencjonowanych wodociągów. W grupie tej 16 wodociągów dostarczało wodę spełniającą wymagania. 12137 osób w ciągu roku korzystało z wody o kwestionowanej jakości. Wodociągi o produkcji 101-1000 m 3 /d: W grupie tej znajdowało się 10 wodociągów, co stanowiło 19 % wszystkich wodociągów. Zaopatrywały w wodę 16392 konsumentów, w tym 1620 osób (10%) w ciągu roku korzystało z wody o kwestionowanej jakości. Wodociągi o produkcji 1001-10000 m 3 /d: W wymienionej grupie wodociągów znajdowały się 2 wodociągi zaopatrujące w wodę do spożycia miasta: Międzyrzecz i Skwierzyna (stanowiły 4% wszystkich zewidencjonowanych wodociągów). Zaopatrywały w wodę 28733 konsumentów. 9869 osób korzystało z wody o kwestionowanej jakości. Inne podmioty zaopatrujące w wodę: Stanowiły 25% zewidencjonowanych wodociągów. Sześć indywidualnych ujęć wody dostarczało wodę o kwestionowanej jakości z uwagi na obecność w wodzie bakterii grupy coli, ogólną liczbę mikroorganizmów w 22 ±2 0 C oraz mangan i mętność. W powiecie międzyrzeckim ok. 55,7 tys. (95%) osób zaopatrywanych było w wodę w systemie zbiorowego zaopatrzenia w wodę do spożycia, pozostała część ok 2,9 tys. (5%) zaopatrywała się w wodę pochodzącą z własnych ujęć np. studni przydomowych. Największą grupę stanowią wodociągi małe o produkcji wody poniżej 100m 3 /d. Wśród nich stwierdzono wyższą w stosunku do większych wodociągów liczbę przekroczeń parametrów mających wpływ na jakość wody. Na przestrzeni ostatnich lat obserwuje się tendencję spadkową liczby wodociągów o produkcji wody między in. w wyniku przyłączania ich do większych wodociągów. Jednakże spadek ten przebiega bardzo powoli. Proces przyłączania małych wodociągów do dużych jest niezmiernie korzystny i pożądany, ponieważ przyczynia się do poprawy jakości wody. Strona 25

Warunki zdrowotne środowiska bytowania mieszkańców oraz stan sanitarny obiektów użyteczności publicznej 50 45 40 35 30 25 20 15 10 5 Wykres 3 Liczba zewidencjonowanych urządzeń wodociągowych w latach 2012-2014 0 <=100m3/d 101-1000m3/d 1001-10000m3/d 2012 2013 2014 Wykres 4 45000 Zaopatrzenie ludności powiatu międzyrzeckiego w wodę do spożycia 42780 Ludność 40000 35000 30000 25000 20000 15000 10000 5000 0 12982 Woda o kwestionowanej jakości Woda o niekwestionowanej jakości W 2014r. około 77 % mieszkańców powiatu międzyrzeckiego dostarczano wodę zgodną z wymaganiami określonymi w rozporządzeniu Ministra Zdrowia w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi, natomiast 23 % dostarczano wodę warunkowo Strona 26

Warunki zdrowotne środowiska bytowania mieszkańców oraz stan sanitarny obiektów użyteczności publicznej dopuszczoną do spożycia. Dopuszczenia warunkowe udzielane były na określony czas niezbędny do doprowadzenia wody do wymagań normatywów i dotyczyły wskaźników jakości wody takich jak: bakterie grupy coli, ogólna liczba mikroorganizmów w 22 ±2 0 C,, mangan, żelazo i mętność. Wydano 8 decyzji administracyjnych dotyczących warunkowego dopuszczenia wody do spożycia oraz 5 decyzji stwierdzających brak przydatności wody do spożycia ze względu na zanieczyszczenie mikrobiologiczne wody (wodociągi w Chycinie, Popowie, Goruńsku, Kęszycy, Skwierzyna ul. Pola Międzyrzeckie). Nie notowano przypadków zachorowań i zatruć wodozależnych mających związek pogorszeniem jakości wody produkowanej przez nadzorowane wodociągi. Przeprowadzono ogółem 63 kontrole obiektów służących do zaopatrzenia ludności w wodę. Wydano 1 decyzje administracyjną dotyczącą poprawy stanu sanitarno - technicznego stacji uzdatniania wody. W 2014r. zakończono przebudowę i rozbudowę stacji uzdatniania wody w Kalsku, w tym rozbudowę urządzeń do uzdatniania wody oraz remont studni głębinowych. Strona 27

Warunki zdrowotne środowiska bytowania mieszkańców oraz stan sanitarny obiektów użyteczności publicznej Kąpieliska/miejsca wykorzystywane do kąpieli W 2014r. objęto nadzorem sanitarnym 2 kąpieliska i 7 miejsc wykorzystywanych do kąpieli. Były to: 1) kąpieliska: - Jezioro Głębokie - OW Głębokie, Głębokie, gm. Międzyrzecz - Jezioro Lubikowskie - Lubikowo, gm. Przytoczna 2) miejsca wykorzystywane do kąpieli: - Jezioro Głębokie - OW Archimedes Głębokie, gm. Międzyrzecz - Jezioro Szarcz - Centrum Rekreacyjno-Wypoczynkowe Relaks Pszczew - Jezioro Szarcz - OW Karina Pszczew - Jezioro Chłop - OW Borowa Zatoka, Borowy Młyn, gm. Pszczew - Jezioro Chycińskie - AWF Poznań, Chycina gm. Bledzew - Jezioro Chycińskie - plaża wiejska Chycina, gm. Bledzew - Jezioro Cisie - plaża wiejska Bledzew. W sezonie kąpielowym 2014 nie stwierdzono zanieczyszczeń mikrobiologicznych wody w kąpieliskach i miejscach wykorzystywanych do kąpieli. Nie odnotowano również zanieczyszczeń w postaci sinic, materiałów smolistych i innych odpadów. Stan sanitarny obiektów użyteczności publicznej Ustępy publiczne 2 obiekty, 2 kontrole 2 (obiekty stałe) w Międzyrzeczu i w Pszczewie (obiekt zarejestrowany w 2014 r.) stan techniczno- sanitarny ustępu w Międzyrzeczu dostateczny natomiast w Pszczewie dobry. Urządzenia sanitarne myte i dezynfekowane na bieżąco. Decyzji, zaleceń nie wydano. Pływalnie kryte 1 obiekt, 1 kontrola Pływalnia,,Kasztelanka w Międzyrzeczu hala basenowa, pomieszczenia sanitarnohigieniczne oraz pomieszczenia ogólnodostępne dla korzystających z basenu w dobrym stanie sanitarno technicznym. W ciągu roku prowadzono kontrolę nad jakością wody basenowej oraz Strona 28

Warunki zdrowotne środowiska bytowania mieszkańców oraz stan sanitarny obiektów użyteczności publicznej kontrolę wewnętrzną przez właściciela obiektu - nie stwierdzono zanieczyszczenia mikrobiologicznego wody basenowej. Placówki zapewniające całodobową opiekę - 1 obiekt, 1 kontrola Dom Seniora Pogodna Jesień w Rokitnie. Kontrola sanitarna wykazała : pokoje mieszkalne z węzłami sanitarnymi, sanitariaty ogólnodostępne w dobrym stanie techniczno sanitarnym, dezynfekowane na bieżąco. Postępowanie z bielizną czystą i brudną prawidłowe. Gospodarka odpadami stałymi i płynnymi prawidłowa. Nieczystości płynne odprowadzane do sieci kanalizacyjnej. Noclegownie - 1 obiekt, 1 kontrola Obiekt po remoncie: wymieniona została wykładzina PCV na podłogach, pomalowane ściany i sufity, wymieniono zostały lub wyremontowano okna, kaloryfery. Wymieniono także tapczany na nowe łóżka zaopatrzone w nowe materace. Każdy materac zabezpieczony materiałem nienasiąkliwym. Pościel i bielizna pościelowa nowa, zakupiona przed sezonem. Pokoje dla bezdomnych, sanitariaty sprzątane i dezynfekowane na bieżąco. Pościel dezynfekowana, brudna bielizna pościelowa prana w pralni zewnętrznej. Zaopatrzenie w wodę z ujęcia miejskiego, odprowadzanie ścieków poprzez odstojnik do kanalizacji. Odpady komunalne gromadzone w pojemniku, gospodarka prawidłowa. Hotele 3 obiekty, 3 kontrole Hotele są w bardzo dobrym stanie techniczno-sanitarnym. Nieprawidłowości nie stwierdzono. Wyposażenie pokoi w dobrym stanie używalności, czyste. Pomieszczenia łazienek przy pokojach oraz ogólnodostępnych w dobrym stanie, czyste, dezynfekowane. Gospodarka bielizną prawidłowa. Nieczystości stałe gromadzone i usuwane bez zastrzeżeń. Obiekty oceniono jako bardzo dobre. Strona 29

Warunki zdrowotne środowiska bytowania mieszkańców oraz stan sanitarny obiektów użyteczności publicznej Motele 1 obiekt, 1 kontrola Motel JUMAR w Międzyrzeczu - pokoje i wyposażenia czyste, w dobrym stanie technicznym. Bielizna pościelowa i ręczniki prane w pralni zewnętrznej. Gospodarka odpadami komunalnymi i odprowadzanie ścieków prawidłowe. Obiekt oceniono jako bardzo dobry. Inne obiekty, w których świadczone są usługi hotelarskie 33 obiekty, 35 kontroli Do tej grupy zakwalifikowano: Obiekty hotelarskie 15 Ośrodki wczasowe 10 Miejsce biwakowania 5 Agroturystyka 3 Obiekty świadczące usługi hotelarskie całoroczne 13 obiektów, skontrolowano 12 (1 nieczynny), w tym 5 obiektów oceniono jako dobre (Pałac Wiejce w Wiejcach, La Toscania w Gorzycku Nowym Auto Port w Nowej Niedrzwicy, Zajazd u Anki w Przytocznej, Tequila Dudziński w Międzyrzeczu), 1 bardzo dobry (NEO Międzyrzecz). 2 obiekty prowadzą sezonowe pokoje noclegowe (Topaz w Głębokiem, D. Tomczak Głębokie). Pod względem techniczno-sanitarnym nie budziły zastrzeżeń, ocenione zostały jako dobre. Pokoje noclegowe czyste, wyposażenia w dobrym stanie używalności, czyste. Bielizna brudna prana w pralniach poza obiektami. Gospodarka nieczystościami stałymi i płynnymi prawidłowa. Otoczenia obiektów utrzymane czysto. Wydano 1 zalecenie dot. zapewnienia prawidłowego przechowywania bielizny czystej. Pozostałe obiekty hotelarskie całoroczne oceniono jako dostateczne. Złożono 1 interwencję dot. warunków sanitarnych w obiekcie noclegowym Zajazd Chrobry w Skwierzynie obecność insektów. Kontrola nie potwierdziła stawianych zarzutów. Obiekty agroturystyczne ( Przystań w Pszczewie, p. Saj w Wysokiej, Jaś w Świdwowcu) oceniono jako dobre. Gospodarka bielizną prawidłowa. Pokoje noclegowe czyste, łazienki przy pokojach w dobrym stanie. Gromadzenie i usuwanie nieczystości stałych i płynnych bez zastrzeżeń. Ośrodki wczasowe: jako dobre oceniono 4 ośrodki wczasowe ( Karina w Pszczewie Jeziorak w Pszczewie, Abarex -Jawor w Świdwowcu, Centrum Rekreacyjno- Wypoczynkowe Relaks w Pszczewie). Strona 30

Warunki zdrowotne środowiska bytowania mieszkańców oraz stan sanitarny obiektów użyteczności publicznej Pozostałe ośrodki w dostatecznym stanie techniczno-sanitarnym. Stan sanitarnotechniczny ośrodków wczasowych nie budził zastrzeżeń. Gospodarka bielizną pościelową czystą i brudną bez zastrzeżeń. Pranie w pralniach ogólnodostępnych. Pomieszczenia łazienek, natrysków i wc utrzymane czysto, dezynfekowane, ściany i posadzki w większości wykafelkowane. Urządzenia sprawne, czyste i dezynfekowane. Tereny i otoczenia uporządkowane, sprzęt zabawowy w dostatecznym stanie techniczno-sanitarnym. Tereny plaż utrzymane były czysto, wyposażone w kosze na odpadki opróżniane systematycznie. Na skontrolowanych ośrodkach nieprawidłowości w zakresie gospodarki nieczystościami płynnymi i stałymi nie stwierdzono. Miejsca biwakowania 5 obiektów, 1 zarejestrowano (pole namiotowe Lubikowo) - wyposażone dostatecznie, gospodarowanie odpadami komunalnymi i gospodarka nieczystościami płynnymi nie budziło zastrzeżeń. Tereny i otoczenia uporządkowane. Obiekty oceniono jako dostateczne. Decyzji i zaleceń w tej grupie obiektów nie było. Zakłady fryzjerskie 45 obiektów, 40 kontroli W roku 2014 było zarejestrowanych 45 zakładów fryzjerskich. Kontrolowane zakłady posiadały instalację wodociągową i kanalizacyjną funkcjonującą prawidłowo. W zakładach fryzjerskich używana jest bielizna jednorazowa ( ręczniki ), oraz wielokrotnego użycia prana poza zakładem. Nieprawidłowości w postępowaniu z bielizną nie stwierdzono. W kontrolowanych zakładach używane są środki dezynfekcyjne dopuszczone do obrotu na terenie Polski, z aktualnymi terminami ważności. Wydane zalecenia (3) na zakłady fryzjerskie, dotyczyły: zapewnienia pojemnika do gromadzenia brudnej bielizny, prawidłowego przechowywania czystych peleryn, zapewnienia wystarczającej ilości nożyczek fryzjerskich, prawidłowego przechowywania narzędzi czystych i brudnych, zapewnienia dezynfekcji narzędzi wykonano. W 2 zakładach nałożono mandaty karne na łączną kwotę 400,00 zł. za brak dezynfekcji narzędzi, ostrzy golarek i powierzchni stanowiska pracy, brudne narzędzia i wyposażenie zakładu oraz za zły stan sanitarny pomieszczenia toalety. Nieprawidłowości w zakresie postępowania z odpadami komunalnymi w kontrolowanych zakładach nie stwierdzono. Uzyskano poprawę stanu techniczno-sanitarnego w 5 zakładach fryzjerskich, a pozostałe są bez zmian w stosunku do roku ubiegłego. Jako bardzo dobry oceniono 1 obiekt. Strona 31

Warunki zdrowotne środowiska bytowania mieszkańców oraz stan sanitarny obiektów użyteczności publicznej Zakłady kosmetyczne 28 obiektów, 22 kontrole W roku 2014 wg ewidencji było 28 obiektów. Wydano 6 zaleceń, dotyczyły: zapewnienia kart charakterystyki środków dezynfekcyjnych, opracowania procedur, zapewnienia zlewozmywaka do mycia narzędzi, prawidłowego przechowywania sprzęty porządkowego, prawidłowego gromadzenia odpadów niebezpiecznych, wprowadzenia sterylizacji narzędzi, wydzielenie miejsca bądź pomieszczenia do wykonywania mycia i dezynfekcji narzędzi, zapewnienia kranika do celów porządkowych wykonano. Nałożono 1 mandat na 200,00 za brak czerwonego worka do gromadzenia odpadów niebezpiecznych zakaźnych, brudne opakowania z preparatami kosmetycznymi, brudne półki oraz wnętrza szuflad, brudną umywalkę do higieny rąk. W zakładach kosmetycznych używana jest bielizna jednorazowa (ręczniki, prześcieradła), oraz wielokrotnego użycia (prana poza zakładami). Nieprawidłowości w postępowaniu z bielizną nie stwierdzono. Gromadzenie i usuwanie odpadów komunalnych prawidłowe. Sposób postępowania z odpadami niebezpiecznymi w zakładach również nie budzi zastrzeżeń. W roku 2014 zarejestrowano 2 nowe zakłady kosmetyczne stan techniczno-sanitarny dobry. Poprawę stanu sanitarnego uzyskano w 3 zakładach kosmetycznych, pozostałe są bez zmian w stosunku do roku ubiegłego. Zakłady tatuażu 1 obiekt, 1 kontrola Obiekt w dobrym stanie techniczno-sanitarnym. Postepowanie z narzędziami jednorazowymi i wielokrotnego użytku prawidłowe. Gospodarka odpadami niebezpiecznymi i komunalnymi właściwa. Odpady niebezpieczne gromadzone prawidłowo, odbierane przez specjalistyczną firmę na podstawie zawartej umowy. Zakłady odnowy biologicznej 8 obiektów, 8 kontroli Planowanych było 6 obiektów, 2 nowe zarejestrowano. Zarejestrowane 2 nowe obiekty prowadzące działalność w zakresie odnowy biologicznej, fizykoterapii, masażu oraz fitness z siłownią. Stan techniczno sanitarny 1 obiektu oceniono jako bardzo dobry. Sprzęty i urządzenia stosowane w zakładach są w dobrym stanie techniczno-sanitarnym, dezynfekowane na bieżąco. Skontrolowane obiekty są w dobrym stanie techniczno-sanitarnym. Kabiny z łóżkami opalającymi utrzymane czysto. Łóżka opalające sprawne technicznie, dezynfekowane po każdym użyciu. Zaopatrzenie w wodę z wodociągu miejskiego, nieczystości płynne odprowadzane do kanalizacji miejskiej. Bieżący stan sanitarny nie budzi zastrzeżeń. Inne zakłady, w których są świadczone łącznie więcej niż jedna z usług fryzjerskie, kosmetyczne, tatuażu i odnowy biologicznej 2 obiekty, 3 kontrole Strona 32

Warunki zdrowotne środowiska bytowania mieszkańców oraz stan sanitarny obiektów użyteczności publicznej W obiektach używana jest bielizna jednorazowa (ręczniki), oraz wielokrotnego użycia prana poza zakładem. Nieprawidłowości w postępowaniu z bielizną nie stwierdzono. Obiekty są w dobrym stanie techniczno-sanitarnym. Wydano 1 zalecenie na zapewnienie oznakowanych pojemników do przechowywania narzędzi po dezynfekcji i brudnych wykonano. Dworce i stacje kolejowe 3 obiekty stacji, 3 kontrole Obiekty w dostatecznym stanie sanitarnym. Budynki stacyjne nieczynne. Bieżąca czystość dostateczna, gospodarka odpadami stałymi prawidłowa. Stacje nie obsługują pociągów tylko szynobusy o ruchu lokalnym. Otoczenia stacji oraz perony utrzymane w dostatecznym stanie porządkowym. Tereny rekreacyjne 1 obiekt, 1 kontrola Skontrolowano Ogródek Jordanowski w Międzyrzeczu. Plac zabaw jest oznakowany, zaopatrzony w regulamin, znak zakazu wprowadzania psów. Sprzęt do zabaw w dostatecznym stanie sanitarnym, nowo montowany posiada atesty bezpieczeństwa, piaskownica znajduje się na terenie ogrodzonym z furtką, piasek w piaskownicy wymieniany przed sezonem i w trakcie. Kosze na odpady komunalne opróżniane. Teren utrzymany w dostatecznym stanie porządkowym, sprzątany przez firmę zgodnie z zawartą umową. Cmentarze 29 obiektów, 19 kontroli W roku 2014 skontrolowanych zgodnie z planem 19 cmentarzy. Tereny cmentarzy ogrodzone, oznakowane tablicami. Umieszczone są regulaminy korzystania z cmentarzy. Przejścia oraz alejki pomiędzy sektorami utrzymane czysto, w części utwardzone kostką brukową. Gromadzenie i usuwanie odpadów komunalnych prawidłowe. Punkty czerpania wody oznakowane tabliczkami. Bieżący stan sanitarno-porządkowy cmentarzy zachowany. Domy przedpogrzebowe 3 obiekty, 3 kontrole Obiekty w dobrym stanie techniczno sanitarnym, zapewnione są środki do dezynfekcji pomieszczeń, urządzeń sanitarnych oraz rąk. Bieżący stan sanitarno-porządkowy zachowany, gospodarka nieczystościami płynnymi i stałymi prawidłowa. Inne obiekty użyteczności publicznej 53 obiekty, 49 kontroli: Zakłady pralnicze 3 obiekty, 1 kontrola stwierdzono. Skontrolowano 1 obiekt. Stan sanitarno - techniczny dobry, nieprawidłowości nie Strona 33

Warunki zdrowotne środowiska bytowania mieszkańców oraz stan sanitarny obiektów użyteczności publicznej Boiska i hale sportowe 4 obiekty, 4 kontrole Skontrolowano 3 boiska sportowe stan techniczno-sanitarny dostateczny, nieprawidłowości nie stwierdzono oraz halę sportowo- widowiskową - pomieszczenia hali utrzymane czysto, stan sanitarno-porządkowy dobry. Pomieszczenia higieniczno-sanitarne w dobrym stanie sanitarno- technicznym, utrzymane czysto, sanitariaty ogólnodostępne w dobrym stanie technicznym, sprzątane systematycznie. Obiekty kulturalne- 5 obiektów, 3 kontrole 5 obiektów skontrolowano 3 (1 nieczynny z uwagi na trwający remont Dom Kultury Skwierzyna). Dom Kultury w Przytocznej po remoncie, w bardzo dobrym stanie tecznicznosanitarnym. Stan techniczno sanitarny pozostałych obiektów dobry, obiekty utrzymane czysto, gospodarka odpadami i nieczystościami płynnymi prawidłowa. Targowiska 3 obiekty, 3 kontrole Targowiska w dostatecznym stanie techniczno-sanitarnym za wyjątkiem nowej części targowiska w Międzyrzeczu i targowiska w Pszczewie które oceniono jako dobre. Sanitariaty targowiska w Międzyrzeczu w dobrym stanie technicznym, czyste, dezynfekowane. Sanitariaty na targowisku w Skwierzynie utrzymane dostatecznie czysto, dezynfekowane. Targowisko w Pszczewie korzysta z sanitariatów ogólnodostępnych. Gospodarowanie odpadami komunalnymi i ściekami na targowiskach nie budzi zastrzeżeń. Zaleceń i decyzji nie wydano. Przystanki autobusowe 24 obiekty, 24 kontrole W roku 2014 wykreślono 1 przystanek PKS w Trzcielu. Skontrolowane przystanki w dostatecznym stanie technicznym. Nieczystości stałe wywożone systematycznie. Parkingi 2 obiekty, 2 kontrole Teren i wyposażenie skontrolowanych miejsc w dostatecznym stanie technicznosanitarnym. Jeden parking wyposażony w sanitariaty kontenerowe w dostatecznym stanie techniczno-sanitarnym, wyposażony w mydło w płynie, ręczniki papierowe. Nieprawidłowości w postępowaniu z odpadami komunalnymi i ściekami nie stwierdzono. Stacje paliw płynnych 12 obiektów, 12 kontroli Kontrole stacji przeprowadzone były w zakresie stan sanitarno-technicznego toalet. Nie stwierdzono nieprawidłowości. Gospodarka odpadami i nieczystościami płynnymi prawidłowa. Strona 34

Warunki zdrowotne środowiska bytowania mieszkańców oraz stan sanitarny obiektów użyteczności publicznej W 2014 r. wpłynęło 11 spraw interwencyjnych w tym: 1 - przekazana według właściwości (dotyczyła stanu sanitarno-technicznego budynków mieszkalnych i posesji oraz stanu sanitarnego otoczenia człowieka w miejscowości Kęszyca Leśna po przeprowadzeniu kontroli sanitarnej uznając zasadność interwencji, sprawę przekazano wg właściwości do Burmistrza Międzyrzecza oraz do Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w Międzyrzeczu. 10 interwencji załatwiono we własnym zakresie (w tym 7 zasadnych, 3 niezasadne). 7 spraw zasadnych: - dot. gospodarki nieczystościami stałymi, - dotyczyły gospodarki nieczystościami płynnymi, - 2 - dot. stanu sanitarno- technicznego budynków mieszkalnych i posesji, 3 interwencje uznane zostało jako bezzasadne: 1 - dot. stanu sanitarno-technicznego budynków mieszkalnych i posesji oraz stanu sanitarnego otoczenia człowieka, 1 dot. stanu sanitarno-higienicznego obiektów użyteczności publicznej, 1 dot. hałasu. Wnioski: 1. W 2014r. największą liczbę przekroczeń parametrów mających wpływ na jakość wody stwierdzano wśród wodociągów produkujących wodę w ilości poniżej 100 m 3 /d. Korzystny i pożyteczny byłby proces przyłączania małych wodociągów do dużych, ponieważ przyczyniłoby się do poprawy jakości wody. 2. Stan sanitarny nadzorowanych obiektów w większości ulega poprawie. W grupie obiektów turystycznych, zwłaszcza hoteli i moteli mamy coraz więcej obiektów dobrych i bardzo dobrych. Również dzięki prowadzonym modernizacjom poprawia się stan obiektów kultury. 3. W celu poprawy stanu sanitarnego zakładów fryzjerskich, kosmetycznych, tatuażu i odnowy biologicznej prowadzony jest bieżący nadzór sanitarny z uwzględnieniem działań w zakresie zapobiegania zakażeniom. Dużym utrudnieniem w prowadzonym nadzorze jest brak przepisów regulujących kwestię szczegółowych wymogów higieniczno sanitarnych w tych obiektach. Opracowała: mgr inż. Elżbieta Cieślewicz Strona 35

Stan sanitarny obiektów żywnościowo żywieniowych. W 2014 roku pracownicy sekcji żywności i żywienia nadzorowali 544 obiekty żywieniowo- żywnościowe oraz miejsca obrotu materiałami i wyrobami przeznaczonymi do kontaktu z żywnością i kosmetykami. W stosunku do 2013 roku liczba obiektów wzrosła o 12 zakładów. Przeprowadzono 357 kontroli sanitarnych (w 2013r.- 381). Kontroli interwencyjnych było 13 (w 2013r 14). Wydano 133 decyzje merytoryczne, w tym 1 przerwania produkcji. Nie wydawano decyzji zakazu wprowadzania do obrotu (w roku 2013 wydano 135 decyzji merytorycznych, w tym 4 zakazu wprowadzania produktu do obrotu). Złożono 1 wniosek do Lubuskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Gorzowie Wlkp. o ukaranie za nieprzestrzeganie wymagań w zakresie znakowania produktów (wniosek odrzucony). W 2014 roku nałożono 24 mandaty karne na kwotę 5.450 zł. (w 2013r.- 48 mandatów na kwotę 9.100 zł). Średnia wartość mandatu wyniosła 227,08zł. (w 2013r.- 189,58zł.). Działalność Sekcji ukierunkowana była na realizację przedsięwzięć ujętych w planach pracy na rok 2014, a najważniejsze z nich to : 1. Nadzór nad bezpieczeństwem żywności i żywienia, w tym suplementów diety, środkami specjalnego przeznaczenia żywieniowego i żywnością wzbogaconą. 2. Nadzór nad materiałami i wyrobami przeznaczonymi do kontaktu z żywnością oraz kosmetykami (w szczególności nad wyrobami przeznaczonymi dla dzieci, farbami do włosów i preparatami do tatuażu). 3. Wzmożony nadzór nad usługą mielenia i rozbijania mięsa na życzenie klienta w sklepach i stoiskach mięsno wędliniarskich 4. Przeciwdziałanie wprowadzaniu do obrotu i wytwarzaniu środków zastępczych. 5. Doskonalenie systemu RASFF. Strona 36

Stan sanitarny obiektów żywnościowo żywieniowych Uczestniczono w realizacji krajowego planu pobierania próbek do badania żywności w ramach monitoringu krajowego oraz urzędowej kontroli żywności. Pobrano 174 prób do badań laboratoryjnych, z czego 5 było kwestionowanych. Sekcja współpracowała z innymi instytucjami o charakterze kontrolnym tj.: z Powiatowym Inspektoratem Weterynarii w zakresie objętym stosownym porozumieniem m.in. kontroli warunków przechowywania, sprzedaży detalicznej i uśmiercania żywych ryb w miejscach obrotu czy nieprawidłowości w zakresie jakości żywności pochodzenia zwierzęcego. z Policją w Międzyrzeczu dot. monitorowania rynku w zakresie wytwarzania i obrotu środków zastępczych tzw. dopalaczy. z Państwową Strażą Pożarną i Kuratorium Oświaty w zakresie kontroli obiektów, w których zorganizowano letni wypoczynek dla dzieci i młodzieży- przeprowadzono 3 kontrole. Strona 37

Stan sanitarny obiektów żywnościowo żywieniowych Porównanie liczbowe głównych grup obiektów będących pod nadzorem PSSE Międzyrzecz w latach 2012 2014 W roku 2014 na terenie Powiatu Międzyrzecz działalność prowadziło 544 zakłady wprowadzające do obrotu lub produkujące żywność oraz materiały i wyroby do kontaktu z żywnością i kosmetyki (w roku 2013 532 zakłady). L.p. Główne grupy obiektów Liczba obiektów 2012 2013 2014 1 Obiekty ogółem wg ewidencji 501 532 544 2 Zakłady garmażeryjne 2 2 2 3 Piekarnie 13 13 12 4 Ciastkarnie 3 2 1 5 Sklepy i kioski spożywcze 256 241 217 6 Zakłady żywienia zbiorowego (restauracje) 43 44 42 7 Punkty Małej Gastronomii (smażalnie, fast-food, 69 72 73 pijalnie piwa) 8 Stołówki szkolne 16 16 16 9 Stołówki w przedszkolach 16 17 19 10 Magazyny hurtowe 10 10 9 Ponadto w wymienionych latach nadzorowano 2 bloki żywienia w szpitalach (1 w systemie cateringowym), 2 stołówki w domach wczasowych, 1 stołówkę w domu opieki społecznej, 3 bloki żywienia na obozach i koloniach i inne placówki produkcji i obrotu żywnością. W roku 2014 w zakładach produkcji żywności, obrotu żywności i w zakładach żywienia zbiorowego przeprowadzono 357 kontroli. Na 538 placówek będących w ewidencji skontrolowano 287, co stanowi 53,34% zakładów będących pod nadzorem (w roku 2013 301 tj. 56,58%). Strona 38

Stan sanitarny obiektów żywnościowo żywieniowych ZAKŁADY OBROTU ŻYWNOŚCIĄ W roku 2014 w ewidencji znajdowało się 270 miejsc obrotu żywnością. Miejsca obrotu obejmują: - sklepy spożywcze, - kioski, - magazyny hurtowe, - inne obiekty, w których prowadzona jest sprzedaż środków spożywczych. Lp Rodzaj obiektu Wg ewidencji 2013 r 2014 r Liczba Wg mandatów ewidencji Liczba obiektów skontrolowanych Liczba obiektów skontrolowanych 1 Sklepy 232 128 27 209 121 13 spożywcze W tym 17 17 6 19 19 3 supermarkety 2 Kioski 9 6 0 8 4 0 spożywcze 3 Magazyny 10 9 1 9 6 0 hurtowe 4 Inne obiekty obrotu żywnością 30 10 0 42 12 0 Ogółem 298 170 34 268 143 13 Liczba mandatów Nałożono w sklepach 13 mandatów karnych na sumę 3.450 zł. (w tym 3 w supermarketach na sumę 900 zł.). Najczęściej występujące uchybienia; 1. brak bieżącej dokumentacji kontroli wewnętrznej, 2. zły stan techniczny pomieszczeń, 3. sprzedaż żywności po terminie ważności, 4. nie zachowany stan sanitarny zakładu 5. niewłaściwe przechowywanie żywności łatwo psującej się. Przeprowadzone rekontrole wykazały na ogół poprawę stanu sanitarnego obiektów. Pobrano do badań laboratoryjnych 98 prób żywności kwestionowano 3, (próba suplementu diety z uwagi na niewystarczającą ilość potasu w stosunku do deklarowanej na opakowaniu, próba suplementu diety z uwagi na niewłaściwe znakowanie oraz rurki z kremem budyniowym z uwagi na zanieczyszczenie pałeczkami Salmonella Enteritidis). Strona 39

Stan sanitarny obiektów żywnościowo żywieniowych ZAKŁADY PRODUKCJI ŻYWNOŚCI W roku 2014 działalność prowadziło 65 zakładów produkujących żywność. Zakłady produkujące żywność w naszym powiecie to piekarnie, ciastkarnie, zakłady garmażeryjne, przetwórnia grzybów, wytwórnia lodów, automaty do lodów, prażalnia słonecznika, młyn oraz producenci rolni. Ocena stanu sanitarnego wybranych zakładów produkcji żywności Międzyrzecz w latach 2013 2014 w powiecie Lp Rodzaj obiektu Wg ewidencj i 2013 r 2014 r Liczba obiektów skontrolowanych mandatów Wg ewidencji Liczba obiektów skontrolowanych mandatów 1 Wytwórnie 1 1 0 1 1 0 lodów 2 Automaty do 5 3 0 6 5 0 lodów 3 Piekarnie 13 11 2 12 12 2 4 Ciastkarnie 2 2 1 1 1 1 5 Przetwórnie 1 1 0 1 1 0 grzybowe 6 Zakłady 2 2 0 2 1 0 garmażeryjne 7 Młyn 1 1 0 2 0 8 Inne wytwórnie żywności 23 0 0 40 1 0 Ogółem 48 21 3 65 86 3 Opis wybranych grup obiektów: Wytwórnia lodów i automaty do lodów Na terenie naszej działalności działa 1 wytwórnia lodów, produkująca lody metodą tradycyjną - w zakładzie przeprowadzono 1 kontrolę. Pobrano 20 prób lodów do badań laboratoryjnych- nie były kwestionowane. Zakład prowadzi działalność wyłącznie w sezonie letnim. Stan sanitarny nie budził zastrzeżeń. Strona 40

Stan sanitarny obiektów żywnościowo żywieniowych Ponadto w sezonie letnim funkcjonuje 6 automatów do lodów. W 2014r przeprowadzono 5 kontroli sanitarnych uchybień nie stwierdzono. Wydano 1 decyzję zatwierdzenia. Piekarnie i ciastkarnie. W 2014 r. działalność prowadziło 13 zakładów (w 2013 r.- 15). Przeprowadzono 15 kontroli sanitarnych w 9 zakładach. Najczęściej stwierdzane uchybienia: zły stan techniczny pomieszczeń, urządzeń i sprzętu brak wymaganych szkoleń personelu z zakresu podstawowych zagadnień higieny i systemów jakości (Dobra Praktyka Higieniczna, Dobra praktyka produkcyjna i system HACCP). wprowadzanie do obrotu nieoznakowanych lub nieprawidłowo oznakowanych środków spożywczych W omawianym roku w 1 przypadku wydano decyzję zakazu produkcji ciast kremowychdotyczyła piekarni na terenie Gminy Pszczew. Powodem wydania decyzji była pobrana do badań próba rurka z kremem budyniowym, w której w wyniku badań laboratoryjnych stwierdzono drobnoustroje chorobotwórcze Salmonella Enteritidis. W celu ochrony zdrowia ludzi konieczne było zakazanie produkcji ciast kremowych na okres konieczny do usunięcia zagrożenia. Produkcja została przywrócona po okazaniu pozytywnych wyników badań laboratoryjnych prób ciast kremowych pobranych z produkcji próbnej. W piekarniach nałożono 2 mandaty karne na sumę 300 zł. (za brak bieżącej dokumentacji kontroli wewnętrznej i niezachowanie należytego stanu sanitarnego). Strona 41

Stan sanitarny obiektów żywnościowo żywieniowych W zakładzie cukierniczym nałożono 1 mandat na kwotę 100 zł za nieprzestrzeganie procedur systemu HACCP. Pobrano 25 prób ciast do badań laboratoryjnych- próby nie były kwestionowane. Przetwórnie owocowo-warzywne i grzybowe Na naszym terenie działalność prowadzi 1 zakład przetwórstwa grzybów. Zakład o dobrym stanie sanitarno technicznym. W 2014r pobrano 1 próbę grzybów leśnych do badań laboratoryjnych w kierunku napromieniania próba nie była kwestionowana. ZAKŁADY ŻYWIENIA ZBIOROWEGO W roku 2014 w powiecie Międzyrzecz funkcjonowało 176 zakładów żywienia zbiorowego. Zakłady żywienia zbiorowego obejmują następujące rodzaje zakładów: zakłady żywienia zbiorowego otwartego (restauracje, kawiarnie łącznie 42 obiekty) zakłady małej gastronomii (w tym smażalnie, fast-food i pijalnie piwa łącznie 73 zakłady) zakłady żywienia zbiorowego zamkniętego prowadzące żywienie dla określonych grup konsumentów (stołówki w zakładach służby zdrowia, w placówkach oświatowo Strona 42

Stan sanitarny obiektów żywnościowo żywieniowych wychowawczych, w domu opieki, w ośrodkach wypoczynku, itp.) łączna liczba 61 obiektów. Ocena stanu sanitarnego obiektów żywieniowych w powiecie Międzyrzecz w latach 2013 2014 Lp Rodzaj obiektu Wg ewidencji 2013 r 2014 r Liczba Liczba Wg Liczba obiektów mandatów ewidencji obiektów skontrolowanycwanych skontrolo- Liczba mandatów 1 Restauracje, kawiarnie 44 41 10 42 36 7 2 Zakłady małej gastronomii 72 40 3 73 41 1 3 Stołówki w domach wczasowych 3 3 3 2 2 0 4 Bloki żywienia w 2 2 0 2 2 0 szpitalach 5 Stołówki w DPS 1 1 0 1 1 0 6 Stołówki w internatach 2 1 0 2 2 0 7 Stołówki na obozach i koloniach 7 7 1 3 3 0 8 Stołówki w przedszkola 17 11 0 19 13 0 ch 9 Stołówki w szkołach 16 8 0 16 11 0 10 Inne stołówki 13 5 0 16 8 0 Ogółem 177 119 17 180 119 8 Strona 43

Stan sanitarny obiektów żywnościowo żywieniowych Opis wybranych zakładów Zakłady żywienia zbiorowego otwarte (restauracje, bary, puby, mała gastronomia itp.). W 2014 r. funkcjonowało 115 zakładów żywienia zbiorowego otwartego, w tym 73 zakłady małej gastronomii (w 2013 r. - odpowiednio 116 i 72). Ogółem w zakładach żywienia otwartego przeprowadzono 91 kontroli sanitarnych w 77 obiektach, w tym 1 kontrolę interwencyjną. Kontrola interwencyjna dotyczyła restauracji, w której zakupiono kebaba, po spożyciu których wystąpiły objawów zatrucia pokarmowego. Kontrola w restauracji wykazała liczne uchybienia sanitarno techniczne, za co personel ukarano mandatem karnym w wysokości 300 zł.). Najczęściej występujące uchybienia w zakładach żywienia zbiorowego dotyczyły: - niewłaściwego stanu technicznego pomieszczeń, urządzeń i sprzętu, - braku przeszkolenia personelu z przestrzegania zasad higieny i systemów jakości, - braku warunków do używania naczyń stołowych zwrotnych, - brak wdrożonych systemów jakości. Nałożono 8 mandatów karnych na sumę 1.600 zł., w tym 1 w zakładzie małej gastronomii na kwotę 200 zł. W zakładach żywienia zbiorowego otwartego pobrano 15 prób żywności do badań laboratoryjnych nie były kwestionowane. W roku 2013 poprawie uległ stan techniczny Restauracji Dom nad rzeką w Skwierzynie. Zaplecze kuchenne rozbudowano, powiększono część Sali konsumpcyjnej oraz wymieniono znaczną część wyposażenia i sprzętu, w większości na wykonany ze stali nierdzewnej. Zakłady żywienia zbiorowego zamknięte. Na naszym terenie funkcjonowało 61 zakładów żywienia zbiorowego zamkniętego (w 2013 r. - 63), w tym; 2 stołówki w domach wczasowych (w 2013 r. - 3), 2 bloki żywienia w szpitalach, w tym 1 systemie cateringowym (w 2013 r.- również 2, w tym 1 w systemie kateringowym), Strona 44

Stan sanitarny obiektów żywnościowo żywieniowych 1 blok żywienia w domu opieki społecznej (w 2013 r.- również 1), 16 stołówek szkolnych, w tym 7 żywienia w systemie cateringowym (w 2013 r. również 16 i 7), 2 stołówki w bursach i internatach (w 2013 r.- również 2), 3 stołówki na koloniach i obozach (w 2013 r 7), 19 stołówek przedszkolnych, w tym 10 żywienia w systemie cateringowym (w 2013 r. odpowiednio 17 i 9), 2 zakłady usług cateringowych, (w 2013 r. - także 2), 14 inne zakłady żywienia (w 2013 r. - 13). W 2014 r. przeprowadzono 48 kontroli sanitarnych w 42 obiektach. W zakładach żywienia zbiorowego zamkniętego nie nakładano mandatów karnych. W zakładach żywienia zbiorowego zamkniętego pobrano 2 próby żywności do badań laboratoryjnych jedna z nich była zdyskwalifikowana za zanieczyszczenie bakteriami Bacillus cereus. Próby pobrano w związku z wystąpieniem zbiorowego zatrucia pokarmowego w Szpitalu dla Nerwowo i Psychicznie Chorych w Międzyrzeczu. Osobami, które uległy zatruciu byli pacjenci szpitala zachorowało 140 osób z 481 żywionych. Ze wstępnych ustaleń wynika, że przyczyną zatrucia mógł być posiłek obiadowy (gulasz z makaronem), który został dostarczony przez firmę cateringową ze stołówki w Gorzowie Wlkp., a którego wygląd i zapach wskazywały na zepsucie. W związku z narażeniem życia i zdrowia pacjentów szpitala sprawę zatrucia skierowano do Prokuratury Rejonowej. Strona 45

Stan sanitarny obiektów żywnościowo żywieniowych Nadzór nad materiałami i wyrobami przeznaczonymi do kontaktu z żywnością i kosmetykami Na terenie naszej działalności nie funkcjonują zakłady produkujące materiały i wyroby do kontaktu z żywnością i kosmetyki. W 2014 roku nadzorem objętych było 18 miejsc obrotu materiałami i wyrobami przeznaczonymi do kontaktu z żywnością ( hurtowni brak) oraz 6 miejsc obrotu kosmetykami. Przeprowadzono 6 kontroli sanitarnych, z czego 2 kontroli przeprowadzono w miejscach obrotu kosmetykami. W przypadku materiałów i wyrobów, które mają już kontakt z żywnością Sekcja nadzorowała pod tym kątem zakłady żywienia zbiorowego podczas kontroli kompleksowych. Przedmiotem kontroli były przede wszystkim naczynia kuchenne (łyżki, garnki, miski, talerze, deski do krojenia, powierzchnie stykające się z żywnością jak regały, półki, blaty itp.). Sprawdzano: - oznakowanie pod kątem umieszczania informacji do kontaktu z żywnością lub szczególne wskazówki dotyczące ich używania, nazwy, danych identyfikujących producenta lub dystrybutora, oraz czy oznakowanie było w języku polskim, widoczne, czytelne i nieusuwalne, - warunków przechowywania, szczególnie opakowań bezpośrednich jednorazowego użytku (folii, papieru, czy wyrobów z tworzyw sztucznych tj. sztućce, kubki, talerze), - oceniano dokumenty towarzyszące (m.in. deklaracje zgodności od dostawców), - możliwość śledzenia drogi wyrobów do kontaktu z żywnością (tj. bazę dostawców, dokumenty dostaw faktury). Przeprowadzone kontrole nie wykazały nieprawidłowości. W 2014 roku, zgodnie z planem poboru prób na ten rok pobrane zostały w ramach monitoringu 3 próby wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością (kubki do piwa, szklane kubki oraz szklanki) zbadane próby nie były kwestionowane. Na terenie objętym naszym nadzorem nie ma producentów, jak również importerów kosmetyków. Nadzór nad kosmetykami sprowadzał się wyłącznie do ich kontroli w obrocie. na: Podczas przeprowadzonych kontroli w miejscach obrotu kosmetykami zwracano uwagę Strona 46

Stan sanitarny obiektów żywnościowo żywieniowych I. ocenę zgodności oznakowania opakowań jednostkowych (czy jest w języku polskim, widoczne, czytelne, wykonane metodą uniemożliwiającą łatwe ich usunięcie, czy są dane producenta, nazwa handlowa kosmetyku), II. sprawdzanie terminów ważności, składu kosmetyku, jego funkcji, numeru partii lub inne dane pozwalające na identyfikację partii, warunki przechowywania zapewniające przydatność kosmetyku do użycia III. dostępność wyrobów do wybielania zębów zawierających nadtlenek wodoru, w związku z wejściem w życie przepisów rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 22 października 2012r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie list substancji niedozwolonych lub dozwolonych z ograniczeniami do stosowania w kosmetykach oraz znaków graficznych umieszczanych na opakowaniach kosmetyków (Dz. U. Poz.1185). W celu realizacji sprawnego nadzoru nad wyrobami do wybielania zębów podjęto wzmożoną współpracę z sekcją epidemiologii, z uwagi na pełniony przez nią nadzór nad gabinetami stomatologicznymi. Z danych dotyczących 26 gabinetów stomatologicznych wynika, że nie przeprowadza się w nich zabiegów wybielania zębów. Gabinety kosmetyczne również nie oferują usług wybielania zębów. W 2014 roku przeprowadzono 2 oceny zgodności oznakowania opakowania jednostkowego kosmetyku z wymaganiami zawartymi w przepisach prawa - oceniane produkty to pasta do zębów oraz farba do włosów. Nieprawidłowości nie stwierdzono. W 2014 roku pobrano w ramach urzędowej kontroli żywności 4 próby kosmetyków do badań laboratoryjnych (żel do higieny intymnej, mleczko do demakijażu, płyn do kąpieli oraz żel do mycia twarzy). Próby nie były kwestionowane. Strona 47

Stan sanitarny obiektów żywnościowo żywieniowych Podsumowanie i wnioski: 1. Pracownicy sekcji poza realizacją planu pracy w zakresie urzędowej kontroli żywności i poboru do badań laboratoryjnych prób żywności i materiałów i wyrobów do kontaktu z żywnością monitorują rynek w zakresie wytwarzania i obrotu środków zastępczych tzw.,,dopalaczy oraz sprzedaży,,na odległość suplementów diety. 2. W 2014 nie otrzymano informacji z placówek służby zdrowia o przypadkach zatruć substancjami zstępczymi (placówki służby zdrowia są zobowiązane do zgłaszania takich przypadków Stacjom Sanitarno- Epidemiologicznym). 3. Problem zażywania tzw. dopalaczy na terenie naszego powiatu jednak istnieje, ponieważ otrzymaliśmy informacje z Urzędów Celnych o tym, że przechwycono przesyłki zawierające środki zastępcze przeznaczone dla odbiorców z terenu powiatu Międzyrzecz. W roku 2014 otrzymano 3 takie zawiadomienia, dotyczyły one 10 osób z terenu powiatu. O przypadkach tych powiadomiono Komendę Powiatową Policji w Międzyrzeczu. 4. Nie stwierdzono natomiast przypadków wprowadzania do obrotu środków zastępczych. 5. W kwestii sprzedaży na odległość (sprzedaży internetowej) suplementów diety wielokrotnie stwierdzano na stronach internetowych oferowanie do sprzedaży suplementów zawierających niedozwolone składniki (często nieobojętne i groźne dla zdrowia) oraz suplementów niedopuszczonych do obrotu. Opracowała: mgr inż. Elżbieta Czyżyk Strona 48

Stan sanitarny środowiska pracy. Na terenie powiatu międzyrzeckiego w 2014r. Sekcja Higieny Pracy posiadała w ewidencji 212 zakładów pracy zatrudniających 5623 pracowników. Były to: zakłady rolnictwa, leśnictwa, przemysłu, budownictwa i innych branż. 85 Liczba zakładów 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 46 3 10 68 Inne branże Budownictwo Przemysł Leśnictwo Rolnictwo Liczba zakładów w ewidencji Sekcji Higieny Pracy objętych nadzorem według sektorów gospodarki w 2014 roku. W roku 2014 skontrolowano 56 zakładów pracy zatrudniających 1974 pracowników. Ogółem przeprowadzono 65 kontroli sanitarnych. W wyniku stwierdzonych nieprawidłowości wydano 61 decyzji administracyjnych zawierających 166 nakazów dotyczących poprawy warunków pracy, badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy oraz ogólnych zagadnień z zakresu bezpieczeństwa higieny pracy. Badania środowiska pracy przeprowadzone w 2014r. wykazały przekroczenia najwyższych dopuszczalnych stężeń /NDS/ i natężeń /NDN/ czynników szkodliwych dla zdrowia w 9 zakładach pracy. Łącznie narażonych na hałas, zapylenie, substancje chemiczne i inne było 279 pracowników w 22 zakładach pracy. Strona 49

Stan sanitarny środowiska pracy Narażenia zawodowe w środowisku pracy w latach 2012-2014 Rok Liczba zakładów pracy, w których stwierdzono przekroczenia NDS/NDN Liczba pracowników pracujących w przekroczeniach dopuszczalnych norm Ogółem Czynniki chemiczne Pyły 2012 25 377 3 33 360 2013 25 328 0 5 326 2014 22 279 1 3 278 Czynniki fizyczne W 2014r. podobnie jak w latach poprzednich najwięcej pracowników kontrolowanych zakładów pracowało w przekroczeniach dopuszczalnych norm czynników fizycznych tj. hałasu. Zakłady pracy, w których stwierdzono pomiarami przekroczenia najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy wymagały stałego nadzoru nad warunkami pracy. Pracodawców zobowiązano decyzjami do zapewnienia pracownikom bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. Często z uwagi na trudności techniczne z obniżeniem czynników szkodliwych do wymaganych norm przymuszano zakłady pracy do prowadzenia działań profilaktycznych tj. wyposażenia pracowników w dobrane do widma hałasu ochronniki słuchu, opracowanie i wdrożenie programów działań techniczno-organizacyjnych mających na celu zmniejszenie narażenia pracowników na hałas, stosowanie indywidualnych ochron dróg oddechowych i inne. Ponadto podczas kontroli sanitarnych egzekwowano specjalistyczne badania lekarskie oraz oceny zdrowia pracowników. Wymagano również od pracodawców, aby informowali pracowników o występowaniu czynników szkodliwych dla zdrowia w zakładach pracy i zagrożeniach z tym związanych. W wyniku prowadzonych postępowań administracyjno-egzekucyjnych oraz działań profilaktycznych poprawiono warunki pracy dla 187 pracowników w 12 zakładach pracy, w tym w 4 zakładach obniżono do wartości zgodnych z obowiązującymi normatywami stężenia i natężenia czynników szkodliwych występujących w środowisku pracy poprawiając warunki pracy 20 pracownikom. Strona 50

Stan sanitarny środowiska pracy Higieniczne warunki pracy w zakładach, które były objęte nadzorem poprawiają się, jednak jednym z częstych uchybień jest nie realizowanie przez pracodawców bardzo istotnego obowiązku systematycznego wykonywania badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia. Podczas wizytacji zakładów kontrolowano stan techniczny i czystość w pomieszczeniach higieniczno-sanitarnych. Poprawiono warunki pracy 143 pracownikom w 7 zakładach pracy poprzez zapewnienie między innymi właściwie urządzonego zaplecza higienicznosanitarnego - szatni, jadalni, WC i umywalni. Na terenie powiatu międzyrzeckiego 13 pracowników (7 kobiet i 6 mężczyzn) w 16 zakładach pracy miało kontakt zawodowy z substancjami i procesami o działaniu rakotwórczym. Liczba pracowników narażonych na substancje i procesy rakotwórcze w środowisku pracy w latach 2012-2014 ROK 2012 2013 2014 Liczba osób narażonych na substancje i procesy 91 94 74 rakotwórcze Liczba zakładów pracy 20 21 16 Czynniki rakotwórcze, na które narażeni byli pracownicy to ropa naftowa, chromiany, nikiel, trójchloroetylen, promieniowanie X, tlenek etylenu i inne. Podczas kontroli egzekwowano od pracodawców zatrudniających pracowników w warunkach narażenia na działanie czynników rakotwórczych prowadzenie rejestrów tych czynników oraz stosowanie takich sposobów organizacji i wykonywania pracy, które zmniejszają liczbę narażonych pracowników lub czas pracy w warunkach narażenia. Stwierdzono, że pracodawcy informowali pracowników o zagrożeniu dla zdrowia ze strony czynników rakotwórczych oraz o podjętych działaniach zapobiegawczych zmniejszających ryzyko zawodowe. W związku z występowaniem czynników rakotwórczych na stanowiskach pracy przeprowadzono ogółem 7 kontroli zakładów pracy oraz wydano 4 nakazy zobowiązujących pracodawców do przestrzegania przepisów w zakresie czynników rakotwórczych. Strona 51

Stan sanitarny środowiska pracy Pracownicy Sekcji Higieny Pracy kontrolowali przestrzeganie przepisów ustawy o substancjach chemicznych i ich mieszaninach. W 2014r. skontrolowano 42 podmioty gospodarcze stosujące substancje chemiczne i ich mieszaniny. W trakcie kontroli sanitarnych w zakładach pracy stosujących substancje chemiczne lub ich mieszaniny egzekwowano między innymi obowiązek posiadania kart charakterystyk, procedur bezpiecznej pracy z substancjami lub mieszaninami niebezpiecznymi, posiadania spisu substancji oraz właściwe oznakowanie. W trakcie 16 kontroli sanitarnych stwierdzono naruszenia przepisów w zakresie substancji chemicznych i ich mieszanin. W związku ze stwierdzonymi nieprawidłowościami wydano 15 decyzji administracyjnych zawierających 31 nakazów dotyczących m.in. zaopatrzenia się w karty charakterystyki substancji i preparatów niebezpiecznych stosowanych w zakładzie, właściwego oznakowania, sporządzenia aktualnego spisu tych substancji, procedur bezpiecznego postępowania z niebezpiecznymi substancjami/mieszaninami chemicznymi stosowanymi na stanowiskach pracy oraz zapoznania pracowników z oceną ryzyka zawodowego związanego z narażeniem na działanie szkodliwości chemicznych. Nadzór nad podmiotami stosującymi substancje chemiczne i ich mieszaniny w latach 2012-2014 Lp. Zagadnienia 1 Liczba stosujących w działalności zawodowej substancje chemiczne i ich mieszaniny Liczba kontroli przeprowadzonych w zakresie 2 substancji i preparatów chemicznych (stosowanie) 3 4 Liczba wydanych nakazów dotyczących substancji i preparatów chemicznych Rok 2012 2013 2014 93 81 132 43 43 42 51 51 31 Liczba wydanych mandatów karnych w zakresie stosowania substancji i preparatów chemicznych 0 0 0 Pracownicy Sekcji Higieny Pracy egzekwowali przestrzeganie przepisów Ustawy z dnia 29.07.2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii oraz rozporządzenia (WE) NR 273/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie prekursorów narkotykowych kategorii 2 i 3. Przeprowadzono 4 kontrole sanitarne. Decyzji nie wydawano. Strona 52

Stan sanitarny środowiska pracy Na terenie powiatu międzyrzeckiego w 2014r. narażonych na działanie szkodliwych czynników biologicznych było ogółem 856 pracowników w 108 zakładach pracy. Skontrolowano 18 zakładów w zakresie przestrzegania przez pracodawców obowiązków wynikających z rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 22.04.2005r. w sprawie szkodliwych czynników biologicznych dla zdrowia w środowisku pracy oraz ochrony zdrowia pracowników zawodowo narażonych na te czynniki. W 2014r. wydano 5 decyzji administracyjnych dotyczących braku oceny ryzyka zawodowego i braku wymaganych procedur postepowania. Zakłady pracy posiadały w większości aktualne badania lekarskie wstępne, okresowe i kontrolne pracowników. Były one wykonywane przez lekarzy do tego uprawnionych. Na kartach badań lekarskich odnotowywane były nazwy stanowisk pracy, na których zatrudnieni byli pracownicy, w tym kontakt z substancjami i preparatami niebezpiecznymi. Nieprawidłowości w zakresie badań lekarskich profilaktycznych stwierdzono w 1 zakładzie pracy. W 2014r. pracownicy Sekcji Higieny Pracy PSSE Międzyrzecz podejmowali następujące działania związane z promocją zdrowia w środowisku pracy: 1. W 35 zakładach pracy rozdano pracownikom materiały informacyjne dotyczące szkodliwości palenia tytoniu: m. in. Poradnik dla pracodawców Miejsce pracy wolne od dymu tytoniowego, książka autorstwa prof. Witolda Zatońskiego Jak rzucić palenie wydana przez Centrum Onkologii w Warszawie, ulotki i plakaty wydane przez Fundację Promocja Zdrowia i Centrum Onkologii w Warszawie - dobór materiałów w porozumieniu z pracownikiem Promocji Zdrowia i Oświaty Zdrowotnej PSSE Międzyrzecz. 2. Podczas kontroli sanitarnych w 53 zakładach pracy dokonano ocen sytuacji w zakresie przestrzegania zakazu palenia tytoniu. Stwierdzono, że we wszystkich zakładach pracy istnieje zakaz palenia tytoniu w pomieszczeniach pracy oraz zaplecza higienicznosanitarnego dla pracowników. Strona 53

Stan sanitarny środowiska pracy 3. Prowadzono na bieżąco wymianę informacji z pracownikiem Higieny Dzieci i Młodzieży PSSE Międzyrzecz na temat ograniczenia palenia tytoniu wśród nauczycieli udostępniono do wglądu w HDM 52 protokołów z kontroli placówek oświatowych i wychowawczych. 4. W 16 zakładach pracy rozdano ulotki na temat czynników rakotwórczych w środowisku pracy, azbestu i REACH. W 2014r. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Międzyrzeczu wydał 14 decyzji o stwierdzeniu chorób zawodowych. Stwierdzonych 12 przypadków dotyczyło przewlekłej boreliozy u pracowników zajmujących się gospodarką leśną, a pozostałe 2 przypadki alergicznego kontaktowego zapalenia skóry u fryzjera i wirusowego zapalenia wątroby typu B u montera sieci wodnych i kanalizacyjnych. 14 12 10 8 6 4 2 0 14 5 2 2012 2013 2014 Choroby zawodowe stwierdzone w PSSE Międzyrzecz w latach 2012-2014. Na ogólną liczbę stwierdzonych w latach 2012-2014 chorób zawodowych /21 przypadków/ 81%, tj. 18 przypadków dotyczyło chorób zakaźnych-borelioza i jeden przypadek wirusowego zapalenia wątroby typu B. Pozostałe przypadki dotyczyły przewlekłej choroby obwodowego układu nerwowego wywołanej sposobem wykonywania pracy, astmy oskrzelowej oraz alergicznego nieżytu nosa. W zakładach pracy gdzie stwierdzano choroby zawodowe przeprowadzono wizytacje, których tematem była profilaktyka chorób zawodowych. Podsumowanie i wnioski: 1. Podczas kontroli warunków pracy należy uczulać pracodawców na zagrożenia związane z hałasem, oraz konieczność podejmowania działań profilaktycznych Strona 54

Stan sanitarny środowiska pracy o których mowa w rozporządzeniu Ministra Gospodarki i Pracy z 05.08.2005r. w sprawie bhp przy pracach związanych z narażeniem na hałas lub drgania mechaniczne, gdyż największa liczbę narażonych stanowią pracujący w warunkach przekroczeń dopuszczalnych norm hałasu. 2. Realizowany przez pracodawców obowiązek systematycznego wykonywania badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy stanowi podstawę do oceny higienicznych warunków pracy w zakładach objętych nadzorem. 3. Działania profilaktyczne, w tym działania w zakresie promocji zdrowia podejmowane w środowisku pracy przynoszą pozytywne efekty czego dowodem jest utrzymująca się od kilku lat na niskim poziomie liczba chorób zawodowych stwierdzanych na terenie powiatu międzyrzeckiego. Opracował: mgr inż. Jerzy Paśniewski Strona 55

Stan sanitarny w szkołach i innych placówkach oświatowo wychowawczych. 1. Wprowadzenie Do zadań Stanowiska Pracy Higieny Dzieci i Młodzieży należy nadzór nad higieną środowiska, należytym stanem higieniczno-sanitarnym nieruchomości i higieną pomieszczeń w szkołach i innych placówkach oświatowo-wychowawczych, szkołach wyższych oraz ośrodkach wypoczynku dzieci i młodzieży. Zadania te realizowane są poprzez nadzór nad przestrzeganiem przepisów i obowiązujących norm przez szkoły i inne placówki oświatowo wychowawcze, szkoły wyższe oraz ośrodki wypoczynku dzieci i młodzieży. 2. Nadzorowane placówki i działalność kontrolno-represyjna W 2014 roku pod nadzorem Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Międzyrzeczu znajdowało się 79 placówek stałych i 26 różnych form wypoczynku letniego i zimowego (42 turnusy). Strona 56

Stan sanitarny w szkołach i innych placówkach oświatowo wychowawczych Placówki pod nadzorem higieny dzieci i młodzieży w powiecie międzyrzeckim w 2014 roku Gabinety pielęgniarskie 21 Tereny rekreacyjne wyższych uczelni 1 Placówki pracy pozaszkolnej 7 Placówki z pobytem całodobow ym 3 Schronisko Żłobki/Kluby dziecięce młodzieżow e 1 1 Warsztat szkoleniow y 1 Internaty 2 Centra Szkolenia Zawodowego 1 Zespoły Szkół 8 Przedszkola 12 Gimnazja 5 Inne formy wychowania przedszkolnego 5 Szkoły Podstaw ow e 11 Do wyżej wymienionych placówek w roku ubiegłym uczęszczało 10.472 dzieci i młodzieży. W 2014 roku skontrolowano 65 z 79 placówek ujętych w ewidencji tj. 82%, przeprowadzono w nich 101 kontroli sanitarnych (bez wypoczynku). W 2013 roku przeprowadzono 99 kontroli. Przedmiotem prowadzonych czynności kontrolnych była ocena stanu technicznosanitarnego placówek pod względem posiadanej infrastruktury, bieżącej czystości i porządku, warunków do utrzymania higieny osobistej uczniów oraz ocena warunków pobytu dzieci i młodzieży (ergonomia stanowiska pracy ucznia, higiena pracy umysłowej, oświetlenie stanowiska pracy, obciążenie uczniów tornistrami/plecakami). Podczas kontroli oceniano również warunki prowadzonej w szkołach profilaktycznej opieki zdrowotnej. Stan sanitarny zakwestionowano w jednej z kontrolowanych placówek. Winni zaniedbań zostali ukarani mandatem karnym. Zły stan techniczny stwierdzono w 3 placówkach co stanowi 3,8% skontrolowanych placówek. Ponadto nieprawidłowości dotyczące warunków pobytu uczniów stwierdzono w 12 innych placówkach. Stosownie do art. 27 ust. 1 ustawy z dnia 14 marca 1985r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (jedn. tekst Dz. U. z 2011r., Nr 212, poz. 1263 z późn. zmianami) Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Międzyrzeczu nakazał w drodze decyzji Strona 57

Stan sanitarny w szkołach i innych placówkach oświatowo wychowawczych usunięcie w ustalonym terminie stwierdzonych nieprawidłowości. Łącznie wydano 15 decyzji administracyjnych. Działalność kontrolno-represyjna w latach 2010-2014r. 120 100 80 60 40 20 0 107 100 95 99 101 78 79 79 64 65 65 55 5856 51 29 24 28 27 16 6 10 11 10 11 2010 2011 2012 2013 2014 Liczba obiektów pod nadzorem Liczba kontroli Liczba wykonanych decyzji Liczba skontrolowanych obiektów Liczba wydanych decyzji 3. Stan techniczno-sanitarny nadzorowanych placówek 3.1. Żłobki i kluby dziecięce Na terenie powiatu międzyrzeckiego funkcjonuje 1 klub dziecięcy, który usytuowany jest na terenie Zespołu Edukacyjnego w Skwierzynie (wydzielone pomieszczenia w budynku przedszkola). Klub przeznaczony jest dla 25 dzieci w wieku od 1 roku do 3 lat. Stan techniczno-sanitarny nie budził zastrzeżeń. Sprzęt i wyposażenie prawidłowe, z certyfikatami, dostosowane do rodzaju prowadzonych zajęć. Dokonana ocena dostosowania mebli do zasad ergonomii wykazała, ze wszystkie dzieci korzystają z prawidłowych stanowisk pracy. Strona 58

Stan sanitarny w szkołach i innych placówkach oświatowo wychowawczych 3.2. Przedszkola W 2014 roku na terenie powiatu międzyrzeckiego w ewidencji znajdowało się 17 placówek wychowania przedszkolnego, w tym 12 przedszkoli i 5 punktów przedszkolnych. W ramach bieżącego nadzoru skontrolowano wszystkie 17 placówek (przeprowadzono w nich 22 kontrole). Warunki sanitarno-techniczne przedszkoli ocenia się jako dobre. W 2014 roku niewłaściwy stan techniczno-sanitarny stwierdzono w 1 przedszkolu (Przedszkole Gminne w Bledzewie), w związku z czym PPIS w Międzyrzeczu decyzją administracyjną nakazał organowi prowadzącemu usunięcie w ustalonym terminie stwierdzonych uchybień. Pozostałe placówki utrzymane były we właściwym stanie techniczno-sanitarnym. Przedszkola posiadały wydzielone pomieszczenia do zabawy, wypoczynku, a toalety wyposażone były w niezbędne środki do utrzymania higieny. Podczas kontroli zwracano szczególną uwagę na tereny przy przedszkolach (urządzenia i sprzęt do zabawy, ogrodzenie, stan sanitarny piasku w piaskownicach i ich zabezpieczenie). W porównaniu do lat ubiegłych stwierdzono poprawę stanu technicznego wyposażenia przedszkolnych placów zabaw. Niemniej jednak w jednym z przedszkoli stwierdzono brak zabezpieczenia piaskownicy przed zanieczyszczeniami odpadami zwierzęcymi oraz brak tablicy informującej o zasadach bezpiecznego użytkowania urządzeń terenowych wydano decyzję. 3.3. Szkoły W 2014 roku w ewidencji znajdowały się 24 szkoły na wszystkich poziomach kształcenia. W ramach bieżącego nadzoru skontrolowano 24 szkoły (przeprowadzono w nich 56 kontroli). W 2014 roku stan techniczny i warunki pobytu zakwestionowano w 12 placówkach (w 2013 w 3 placówkach). W placówkach, w których stwierdzono nieprawidłowości wydano zalecenia oraz decyzje administracyjne. Obowiązki nakładane decyzjami dotyczyły: zapewnienia w pomieszczeniach do nauki natężenia oświetlenia elektrycznego zgodnego z PN, Strona 59

Stan sanitarny w szkołach i innych placówkach oświatowo wychowawczych zapewnienia uczniom stanowisk pracy odpowiednio zestawionych i dostosowanych do zasad ergonomii, zapewnienia w salach dydaktycznych właściwej wentylacji, zapewnienia równej nawierzchni dróg, przejść i boisk szkolnych, doprowadzenia do właściwego stanu techniczno-sanitarnego ścian, sufitów, podłóg w salach lekcyjnych, gimnastycznych i ciągach komunikacyjnych, doprowadzenia do właściwego stanu techniczno-sanitarnego stolarki okiennej, doprowadzenia do właściwego stanu techniczno-sanitarnego toalet dla uczniów. Niewłaściwy stan sanitarny stwierdzono w jednej z kontrolowanych placówek (brudne dywany, zaśmiecone podłogi). Winni zaniedbań zostali ukarani mandatem karnym. 3.4. Inne placówki oświatowo-wychowawcze W 2014 roku w ewidencji Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej znajdowało się 16 innych placówek oświatowo-wychowawczych, w tym: centra szkolenia zawodowego 1, warsztaty szkolne 1, internaty i bursy 2, placówki pobytem dziennym i całodobowym 3, placówki pracy pozaszkolnej 7, placówki rekreacyjne 2. Skontrolowano 11 placówek (przeprowadzono w nich 11 kontroli sanitarnych). W 2014 roku nie zakwestionowano stanu techniczno-sanitarnego w żadnej z kontrolowanych placówek. 3.5. Gabinety profilaktyki zdrowotnej i pomocy przedlekarskiej Zgodnie z ustawą o systemie oświaty szkoła powinna zapewnić uczniom możliwość korzystania z gabinetu profilaktyki zdrowotnej i pomocy przedlekarskiej. Na 24 nadzorowane szkoły różnego typu tylko 15 posiada gabinet profilaktycznej opieki zdrowotnej, w 4 szkołach poznu zapewniono w pomieszczeniach zastępczych na terenie placówki, w 3 szkołach profilaktyczna opieka zdrowotna nad uczniami świadczona jest poza terenem placówki (Gimnazjum w Bledzewie, Centrum Kształcenia Zawodowego w Trzcielu, Zespół Szkół Technicznych w Skwierzynie). W 2 szkołach (Szkoła Podstawowa w Bukowcu i Templewie) brak jest opieki medycznej (dyrektorzy zgłosili problem z pozyskaniem pielęgniarek), w związku z czym opieka medyczna świadczona jest w Ośrodkach Zdrowia przez lekarzy rodzinnych. Strona 60

Stan sanitarny w szkołach i innych placówkach oświatowo wychowawczych W skontrolowanych gabinetach zapewniono odpowiednie warunki sanitarne i techniczne oraz właściwe wyposażenie. 4. Warunki do utrzymania higieny Zgodnie z 8 ust. 1 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz. U.z 2003r. Nr 6, poz.69 z póź. zmianami) W pomieszczeniach sanitarnohigienicznych zapewnia się ciepłą i zimną bieżącą wodę oraz środki higieny osobistej. Przeprowadzone w tym zakresie kontrole sanitarne wykazały, że na terenie powiatu międzyrzeckiego we wszystkich placówkach w pomieszczeniach sanitarnohigienicznych zapewniono dostęp do bieżącej ciepłej i zimnej wody. W zakresie zapewnienia w tychże pomieszczeniach środków higieny osobistej tj. mydła w płynie, suszarek do rąk lub ręczników 1-razowego użytku, papieru toaletowego uchybienia stwierdzono w jednej placówce (Centrum Kształcenia Praktycznego w Skwierzynie) wydano decyzję4. Niewłaściwy stan techniczny pomieszczeń sanitarnych stwierdzono w trzech placówkach (Przedszkole w Bledzewie, Szkoła Podstawowa w Wierzbnie, Zespół Edukacyjny w Skwierzynie) wydano decyzje. Niezachowanie standardów dostępności do urządzeń sanitarnych stwierdzono w 2 placówkach (szkoła podstawowa i szkoła ponadgimnazjalna) - do organów prowadzących skierowano pisma w trybie art. 30 ustawy z dnia 14 marca 1985r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz.U. z 2011r., Nr 212, poz. 1263 z późn. zmianami). 5. Warunki pracy ucznia Szkoła/Przedszkole jest środowiskiem, w którym uczeń/przedszkolak pracuje-uczy się przez 5-8 godzin dziennie, dlatego bardzo ważne jest stworzenie odpowiednich warunków nauki/pobytu dzieci i młodzieży w szkole/przedszkolu. Do czynników składających się na właściwe warunki pracy należą m.in. właściwy stan techniczno-sanitarny placówki, właściwie skonstruowany rozkład zajęć lekcyjnych, odpowiednio dobrane stanowisko pracy, właściwe oświetlenie, mikroklimat. Strona 61

Stan sanitarny w szkołach i innych placówkach oświatowo wychowawczych 5.1. Ocena rozkładów zajęć lekcyjnych w latach 2010-2015. 300 250 243 283 250 281 200 150 100 50 0 86 68 53 46 20 19 2010 2011 2012 2013 2014 Liczba ocenionych rozkładów lekcyjnych Liczba kwestionowanych 5.2 Ocena dostosowania mebli do wzrostu uczniów w latach 2010-2014. 1400 1200 1000 800 600 400 200 0 1272 1306 1100 999 761 418 164 189 164 169 2010 2011 2012 2013 2014 Liczba ocenionych stanowisk pracy Liczba kwestionowanych stanowisk pracy 5.3. Ocena obciążenia tornistrami/plecakami uczniów klas I - VI szkół podstawowych w latach 2010-2014. 700 600 500 400 300 200 100 0 669 591 460 312 337 329 302 184 206 153 2010 2011 2012 2013 2014 Liczba uczniów objętych badaniem liczba przypadków przekroczenia wagi tornistra powyżej 10% wagi ciała dziecka Strona 62

Stan sanitarny w szkołach i innych placówkach oświatowo wychowawczych przyborów szkolnych. Zgodnie z 4 a rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i palcówkach (Dz. U. z 2003r., Nr 6, poz. 69 z póź. zmianami) szkoły zobowiązane zostały do zapewnienia uczniom możliwości pozostawienia w pomieszczeniach szkoły części podręczników i W w/w rozporządzenie nie precyzuje w jaki sposób mają być przechowywane podręczniki i przybory szkolne. W związku z powyższym o sposobie ich przechowywania decyduje dyrektor szkoły lub placówki. Liczba szkół, które zapewniły uczniom możliwość pozostawienia w szkole części podręczników i przyborów szkolnych. Typ szkoły Liczba szkół w ewidencji Liczba szkół skontrolowanych Liczba szkół, które zapewniły warunki zgodnie z rozporządzeniem MEN 2 Liczba szkół, które nie zapewniły warunków zgodnie z rozporządzeniem MEN 2 szkoły podstawowe 1 15 15 13 2 gimnazja 1 8 8 8 0 szkoły ponadgimnazjalne 1 6 6 6 0 Razem 29 29 27 2 1 placówki funkcjonujące samodzielnie i w zespołach 2 4a rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002r. (Dz. U. z 2003r. Nr 6, poz. 69 z późn. zm.) 5.4. Mikroklimat W celu sprawdzenia wymagań zawartych w 17.1. rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz.U. z 2003r. Nr 6, poz.69 z póź. zmianami) dokonano pomiarów temperatury w 18 placówkach 141 sal lekcyjnych/przedszkolnych. Nieprawidłowości w powyższym zakresie nie stwierdzono. W 2013 roku 22 placówki /135 sal lekcyjnych/ sal przedszkolnych nieprawidłowości stwierdzono w 1 placówce. Strona 63

Stan sanitarny w szkołach i innych placówkach oświatowo wychowawczych 5.5. Oświetlenie W 2014 roku przeprowadzono pomiary natężenia oświetlenia elektrycznego w 2 obiektach (przedszkole i szkoła podstawowa wchodzące w skład Zespołu Edukacyjnego w Trzcielu). Oceną objęto 24 pomieszczenia do nauki, w których zbadano 287 punktów pomiarowych. Przeprowadzona kontrola przestrzegania norm oświetlenia elektrycznego wykazała, że natężenie oświetlenia elektrycznego w polu zadania w 4 salach lekcyjnych oraz w sali gimnastycznej odbiega od wymagań zawartych w normie. Stwierdzono również, że natężenie oświetlenia elektrycznego przy tablicach w 12 salach lekcyjnych odbiega od wymagań zawartych w normie. Podczas kontroli stwierdzono także brak części osłon na punktach świetlnych w 5 salach lekcyjnych, a także uszkodzone osłony (pęknięte, brak osłon bocznych) w 2 salach lekcyjnych i w sali gimnastycznej. W związku z powyższym Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Międzyrzeczu wydał decyzję nakazującą organowi prowadzącemu usunięcie stwierdzonych nieprawidłowości. W 2013 roku zakwestionowano 170 pomiarów w 20 salach do nauki w 2 placówkach. 5.6. Pracownie komputerowe Ocenie poddawano warunki zdrowotne w pracowniach komputerowych w zakresie ogólnego stanu sanitarno-higienicznego pomieszczeń, wyposażenia sal i stanowisk komputerowych oraz ustawienia monitorów. Ogólny stan techniczno-sanitarny skontrolowanych pracowni oceniono jako dobry. Pracownie są w miarę możliwości modernizowane i zaopatrywane w nowoczesny sprzęt i wyposażenie. Tylko w jednym przypadku wydano zalecenie zapewnienia wymaganych odległości pomiędzy monitorami, a także monitorami a uczniami. Zajęcia w pracowniach komputerowych odbywają się z podziałem na grupy w związku z czym każdy uczeń korzysta ze stanowiska indywidualnie. 5.7. Infrastruktura do prowadzenia zajęć wychowania fizycznego Na 24 skontrolowane różnego typu szkoły, 2 szkoły nie posiadają odpowiedniej infrastruktury do prowadzenia zajęć fizycznych. Uczniowie tych szkół korzystają z sali w Strona 64

Stan sanitarny w szkołach i innych placówkach oświatowo wychowawczych innych placówkach nauczania lub sali gimnastycznej szpitalnej. Stan techniczny infrastruktury do prowadzenia zajęć fizycznych zakwestionowano w 5 placówkach, w związku z czym PPIS w Międzyrzeczu decyzjami administracyjnymi nakazał organom prowadzącym usunięcie w ustalonych terminach stwierdzonych uchybień. W 2014 roku podobnie jak i w latach ubiegłych dokonano oceny posiadanego przez szkoły sprzętu sportowego pod kątem posiadania certyfikatów. Analiza uzyskanych danych wykazała, iż systematycznie zmniejsza się liczba szkół nie posiadających certyfikatów na sprzęt i urządzenia sportowe. Spełnienie wymogów w stosunku do urządzeń i sprzętu sportowego w latach 2010-2014. 10 8 6 4 2 0 6 6 5 6 5 5 3 5 2010 2011 2012 2013 2014 8 1 4 9 1 4 9 Liczba szkół posiadających urządzenia i sprzęt sportowy bez certyfikatów Liczba szkół posiadających do 25 % urządzeń i sprzętu sportowego z certyfikatami Liczba szkół posiadających powyżej 25 % urządzeń i sprzętu sportowego z certyfikatami Liczba szkół posiadających powyżej 50% urządzeń i sprzętu sportowego z certyfikatami Liczba szkół posiadających 100 % urządzeń i sprzętu z certyfikatami 6. Gabinety chemiczne Niebezpieczne substancje chemiczne są potencjalnym źródłem zagrożenia zdrowia i życia ludzi w środowisku pracy, a także w szkolnych pracowniach chemicznych, laboratoriach czy warsztatach. Kontroli podlega sposób przechowywania substancji chemicznych i ich mieszanin, oznakowanie, dokumentacja. Ponadto sprawdzana jest dostępność do punktu wodnego, apteczki I pomocy, regulamin określający zasady bezpieczeństwa i higieny pracy, a także środki ochrony indywidualnej. W powyższym zakresie nieprawidłowości stwierdzono w jednym przypadku (Gimnazjum w Skwierzynie), gdzie stwierdzono niewłaściwe warunki przechowywania substancji chemicznych i ich mieszanin. Powiatowy Inspektor Sanitarny w Międzyrzeczu nakazał w drodze decyzji usunięcie w ustalonym terminie stwierdzonych nieprawidłowości. Strona 65

Stan sanitarny w szkołach i innych placówkach oświatowo wychowawczych 7. Warunki wypoczynku i rekreacji Niezależnie od miejsca wypoczynku ważne jest, aby zapewnić wypoczywającym zdrowe i bezpieczne warunki wypoczynku. Obiekt albo teren, w którym jest organizowany wypoczynek, musi spełniać wymogi dotyczące bezpieczeństwa, ochrony przeciwpożarowej, warunków higieniczno-sanitarnych oraz ochrony środowiska określonych przepisami o ochronie przeciwpożarowej, Państwowej Inspekcji Sanitarnej i ochronie środowiska, a w przypadku organizacji wypoczynku z udziałem dzieci i młodzieży niepełnosprawnej - obiekt musi być ponadto dostosowany do potrzeb wynikających z rodzaju i stopnia niepełnosprawności uczestników wypoczynku. W celu przeprowadzenia kompleksowej kontroli niezbędna jest współpraca kilku organów kontrolujących. Dlatego też Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Międzyrzeczu corocznie zachęca do współpracy Kuratorium Oświaty w Gorzowie Wlkp., Komendę Powiatową Policji w Międzyrzeczu oraz Komendę Państwowej Powiatowej Straży Pożarnej w Międzyrzeczu. W 2014 roku na terenie powiatu międzyrzeckiego w elektronicznej bazie wypoczynku zarejestrowano ogółem 42 turnusy wypoczynku letniego i zimowego. stwierdzono. Wypoczynek zimowy organizowany był głównie w formie wypoczynku w miejscu zamieszkania (zajęcia plastyczne, sportowe, taneczne, komputerowe, językowe, wyjazdy na basen, teatrzyki). Organizatorami były placówki znajdujące się pod stałym nadzorem PSSE w Międzyrzeczu. Wypoczynek w formie wyjazdowej odbył się w Folwarku Amalia w Lubikówku. Nieprawidłowości nie Tegoroczne lato, podobnie jak i w ubiegłym roku, uraczyło Nas wyjątkowo sprzyjającą aurą. Ziemia powiatu międzyrzeckiego to atrakcyjne miejsca, usłane zielenią, lasami i wyjątkowo czystymi jeziorami, dlatego też rokrocznie odwiedza nas duża grupa wypoczywających, w tym dzieci i młodzież. Strona 66

Stan sanitarny w szkołach i innych placówkach oświatowo wychowawczych W sezonie letnim 2014r. na terenie powiatu międzyrzeckiego w elektronicznej bazie wypoczynku zarejestrowano 37 turnusów wypoczynku dzieci i młodzieży odbywających się na terenie Pszczewa, Chyciny, Lubikowa, Głębokiego, Bledzewa. Dzieci wypoczywały pod namiotami i w obiektach stałych. Według uzyskanych danych ze zorganizowanego wypoczynku skorzystało ok. 1200 uczestników wieku 6 18 lat. W ramach nadzoru w trakcie wypoczynku zimowego i letniego skontrolowano 27 turnusów, przeprowadzono 31 kontroli sanitarnych. Kontrole wykazały, że większość placówek została właściwie przygotowana do sezonu. Niemniej jednak stwierdzano drobne uchybienia, które usuwane były podczas kontroli. Potwierdzeniem na właściwe przygotowanie placówek może stanowić fakt, iż nie wpłynął do tutejszej Stacji ani jeden wniosek z prośbą o interwencję w miejscach wypoczynku. Nie zanotowano również zatruć pokarmowych czy też poważniejszych wypadków. Podczas kontroli obiektów wypoczynku letniego i zimowego prowadzono również działania edukacyjne. Skontrolowane placówki otrzymywały materiały edukacyjne przygotowane przez pracowników Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Międzyrzeczu zawierające podstawowe informacje na temat bezpiecznego spędzania czasu wolnego. 8. Podsumowanie i wnioski Wszystkie składowe będące przedmiotem kontroli mają wpływ na rozwój i zdrowie dzieci, które w przedszkolach i szkołach spędzają znaczną część dnia. W związku z tym bardzo ważne jest zapewnienie uczniom odpowiednich warunków pracy i pobytu w placówce, które sprzyjać będą właściwemu rozwojowi psychofizycznemu. Do czynników składających się na właściwe warunki pracy należą m.in. właściwy stan techniczno-sanitarny placówki, właściwie skonstruowany rozkład zajęć lekcyjnych, odpowiednio dobrane stanowisko pracy, właściwe oświetlenie. 1. W 2014 r. nieprawidłowości dotyczące stanu technicznego obiektów i ich otoczenia, a także warunków pobytu uczniów stwierdzono w 15 placówkach, w 2013 roku w 3 Strona 67

Stan sanitarny w szkołach i innych placówkach oświatowo wychowawczych placówkach, natomiast w 2012 roku w 16 placówkach. 2. Przeprowadzone w 2014r. kontrole sprawdzające wykonanie nakazów wydanych decyzjami w latach poprzednich, wykazały poprawę stanu sanitarno technicznego w 11 obiektach, w 2013 roku w 10 obiektach, natomiast w 2012 roku w 11 obiektach. 3. W 2014 roku wzrósł procent kwestionowanych rozkładów zajęć lekcyjnych. W 2013 roku nieprawidłowości w rozkładzie zajęć lekcyjnych stwierdzono w 46 oddziałach w 10 placówkach, co stanowiło 18,4% skontrolowanych oddziałów, natomiast w 2014 roku nieprawidłowości w rozkładzie zajęć lekcyjnych stwierdzono w 68 oddziałach w 15 placówkach, co stanowi 24,2% skontrolowanych oddziałów. 4. W 2014 roku nieznacznie wzrósł procent przedszkolaków/uczniów korzystających z niedostosowanych stanowisk pracy, niemniej jednak widać zdecydowaną poprawę w porównaniu do lat ubiegłych. W 2012 roku zakwestionowano aż 38% stanowisk pracy ucznia/przedszkolaka, w 2013 roku 12,5%, natomiast w 2014 roku 16,9%. Zauważalny spadek liczby nieprawidłowych stanowisk pracy to efekt wielu przeprowadzonych pomiarów i uświadomieniu Dyrektorom placówek jak istotne dla zdrowia ucznia jest jego stanowisko pracy. Niemniej jednak stwierdzono nieprawidłowości, które dotyczyły głównie stanowisk pracy uczniów klas IV-VI szkół podstawowych, gdzie obowiązuje system gabinetowy i z tej samej klasy korzystają zarówno IV- klasiści jak i VI- klasiści. 5. Ocena obciążenia tornistrami i plecakami uczniów uczęszczających do klas I-VI szkół podstawowych wykazała 5% spadek kwestionowanych pomiarów w porównaniu z rokiem ubiegłym. Badania przeprowadzone w 2013 roku wykazały że 55,6% zbadanych uczniów nosi tornistry zbyt ciężkie (przekraczające 10% masy jego ciała), natomiast w 2014 roku 50,6%. Niestety pomiary prowadzone w powyższym zakresie od kilku lat utrzymują się na podobnym poziomie i pomimo zapewnieniu uczniom możliwości pozostawienia w pomieszczeniach szkoły części podręczników i przyborów szkolny poprawy nie widać. 6. Miejsca letniego i zimowego wypoczynku dzieci i młodzieży zostały przygotowane prawidłowo i nie budziły większych zastrzeżeń. Opracowała: mgr Aleksandra Gomuła Strona 68

Działalność w zakresie Zapobiegawczego Nadzoru Sanitarnego. Zapobiegawczy nadzór sanitarny, którego działalność kończy się w momencie odbioru inwestycji, wyprzedza działanie służb nadzoru bieżącego i obejmuje egzekwowanie wymagań higienicznych i zdrowotnych na etapie: planowania, lokalizowania, projektowania, realizacji i przekazywania do użytkowania inwestycji i obiektów budowlanych. Do zadań nadzoru zapobiegawczego należy: - Uczestniczenie w postępowaniach w sprawie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko projektów lub zmian miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego oraz studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin; - Uczestniczenie w postępowaniach w sprawie oceny oddziaływania na środowisko planowanych przedsięwzięć; - Uzgadnianie warunków zabudowy i zagospodarowania terenu pod względem wymagań higienicznych i zdrowotnych; - Uzgadnianie dokumentacji projektowej budowy oraz zmiany sposobu użytkowania obiektów budowlanych pod względem wymagań higienicznych i zdrowotnych; - Uczestniczenie w dopuszczeniu do użytku obiektów budowlanych; - Wyrażanie zgody w sprawach określonych w przepisach; - Wyrażanie zgody na lokalizowanie obiektów budowlanych; Ilość wykonanych zadań w roku 2014: Wydane uzgodnienia i opinie sanitarne ogółem - 141, w tym negatywne - 11 w tym: - przez komórkę zapobiegawczego nadzoru sanitarnego 122, w tym negatywne 11 - przez komórkę epidemiologii 19. Strona 69

Zapobiegawczy Nadzór Sanitarny Ilościowe zestawienie wykonanych działań w każdym z wymienionych kierunków, w ciągu ostatnich 4 lat ujęto w poniższej tabeli: L.p. Rodzaj działalności Rok 2011 2012 2013 2014 1 Liczba wydanych opinii uzgadniających odstąpienie od przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływaniu na środowisko Liczba wydanych opinii uzgadniających zakres 2 i stopień szczegółowości informacji wymaganych w 6 6 0 prognozie oddziaływania na środowisko Liczba wydanych opinii opiniujących projekty i zmiany: studium uwarunkowań i kierunków 3 zagospodarowania przestrzennego oraz miejscowe 12 4 plany zagospodarowania przestrzennego wraz z prognozą oddziaływania na środowisko Liczba wydanych opinii co do potrzeby 4 przeprowadzenia oceny oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko 5 8 7 Liczba wydanych opinii w sprawie określenia 5 zakresu raportu oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko 6 Liczba wydanych opinii w sprawie uzgodnienia warunków realizacji przedsięwzięcia przed wydaniem decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach 6 4 7 Liczba uzgodnionych dokumentacji projektowych technologicznych i budowlanych 2 1 7 Liczba wydanych opinii dotyczących programów 8 dostosowania zakładów opieki zdrowotnej do wymagań określonych w przepisach Strona 70

Zapobiegawczy Nadzór Sanitarny 9 10 11 12 13 14 Liczba wydanych opinii dotyczących obiektów budowlanych w związku z dopuszczeniem ich do użytkowania 9 0 7 3 Liczba wydanych opinii dotyczących różnych spraw 4 3 8 1 Liczba wydanych zgód w sprawach określonych w przepisach Liczba przeprowadzonych kontroli obiektów budowlanych w związku z dopuszczeniem ich do użytkowania 2 0 8 3 Liczba przeprowadzonych kontroli w trakcie budowy obiektów budowlanych Liczba przeprowadzonych kontroli istniejących obiektów budowlanych 6 1.0. Postępowania w sprawie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko. W postępowaniach w ramach strategicznej oceny oddziaływania na środowisko, dotyczących projektów lub zmian studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin oraz miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego gmin wydano ogółem 20 opinii sanitarnych, w tym: - 2 opinie sanitarne uzgadniające odstąpienie od przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko, - 6 opinii sanitarnych uzgadniających zakres i stopień szczegółowości informacji wymaganych w prognozie oddziaływania na środowisko, - 12 opinii sanitarnych, w tym 7 opinii negatywnych, opiniujących projekty lub zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin oraz miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego gmin wraz z prognozą oddziaływania na środowisko. Postępowania te dotyczyły projektów lub zmian studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego oraz miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego obejmujących działki przeznaczone pod zabudowę: mieszkalną, produkcyjną i usługową w gminach: Bledzew, Międzyrzecz, Przytoczna, Pszczew, Skwierzyna i Trzciel. Strona 71

Zapobiegawczy Nadzór Sanitarny W ww. opiniach określano warunki, jakie powinny być uwzględnione w opracowywanych lub zmienianych planach. Miały one na celu ograniczanie i eliminowanie zagrożeń dla zdrowia ludzi. 2.0. Postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko planowanych przedsięwzięć. W postępowaniach w ramach oceny oddziaływania na środowisko planowanych przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko wydano ogółem 12 opinii sanitarnych. 2.1. Opinie sanitarne co do potrzeby przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko, a w przypadku stwierdzenia takiej potrzeby co do zakresu raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko. Ogółem wydano 7 opinii sanitarnych. Dla 1-go przedsięwzięcia dotyczącego rozbudowy zakładu produkcyjnego laminatów poliestrowych i szklanych w Goraju gmina Przytoczna, stwierdzono obowiązek sporządzenia raportu i określono jego zakres. 2.2. Opinie sanitarne w sprawie określenia zakresu raportu oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko. Wydano 1 opinię sanitarną, dotyczącą rozbudowy istniejącej fermy trzody chlewnej w m. Twierdzielewo, gmina Przytoczna. 2.3. Opinie sanitarne w sprawie uzgodnienia warunków realizacji przedsięwzięcia przed wydaniem decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach. Ogółem wydano 4 opinie sanitarne, w tym 2 opinie negatywne. Opinie negatywne dotyczyły przedsięwzięć polegających na: - - budowie stacji demontażu pojazdów zlokalizowanej na terenie zabudowy zwartej w miejscowości Łagowiec, gmina Trzciel; - - rozbudowie istniejącej fermy trzody chlewnej w m. Twierdzielewo, gmina Przytoczna. W opiniach uzgadniających określano środowiskowe uwarunkowania realizacji przedsięwzięć, które powinny być uwzględnione w decyzjach o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu oraz w projektach budowlanych. Miały one na celu ograniczanie i eliminowanie zagrożeń dla zdrowia ludzi. Strona 72

Zapobiegawczy Nadzór Sanitarny 3.0. Uzgadnianie dokumentacji projektowej, pod względem wymagań higienicznych i zdrowotnych. Ogółem wydano 17 opinii sanitarnych, w tym 1 opinię negatywną, uzgadniających dokumentacje projektowe. Uzgodnione dokumentacje projektowe dotyczyły projektów budowlanych (zagospodarowanie działki, branże: architektoniczna i instalacje sanitarne) i technologicznych. Zakresem swoim obejmowały one budownictwo ogólne (obiekty użyteczności publicznej) wraz z infrastrukturą techniczną. 4.0. Opinie sanitarne dotyczące obiektów budowlanych, w związku z dopuszczeniem ich do użytkowania Ogółem wydano 23 opinie. Opinie stwierdzające spełnienie wymagań higienicznych i zdrowotnych w wybudowanych obiektach budowlanych dotyczyły następujących obiektów budowlanych : a. budynki mieszkalne wielorodzinne 1 opinia, b. budynki handlowo- usługowe 5 opinii, c. świetlice wiejskie 4 opinie, d. budynki przemysłowe 3 opinie, e. domy opieki społecznej 1 opinia, f. budowla rekreacyjne 3 opinie, g. ujęcie wód podziemnych 1 opinia, h. oczyszczalnia ścieków 1 opinia, i. sieci wodociągowe i kanalizacyjne 4 opinie, Wszystkie obiekty został wybudowany zgodnie z warunkami pozwolenia na budowę, z uwzględnieniem wymagań higienicznych i zdrowotnych określonych w przepisach. Wobec braku zagrożenia dla zdrowia ludzi, nie wniesiono sprzeciwu na przystąpienia do ich użytkowania. 5.0. Opinie sanitarne dotyczące innych spraw. Ogółem wydano 31 opinii sanitarnych, w tym 1 opinię negatywną, które dotyczyły: a) Wydano 6 opinii sanitarnych zawierających wnioski, które należy uwzględnić w opracowywanych projektach lub zmianach projektów studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego oraz miejscowych planów Strona 73

Zapobiegawczy Nadzór Sanitarny zagospodarowania przestrzennego w gminach. Miały one na celu ograniczanie i eliminowanie zagrożeń dla zdrowia ludzi. b) Wydano 1 opinię sanitarną, w tym 1 opinię negatywną, dotyczącą uzgodnienia projektu decyzji o warunkach zabudowy dla inwestycji polegającej na zmianie przeznaczenia budynku usługowo - produkcyjnego na produkcję probiotycznych produktów spożywczych w Trzcielu. c) Wydano 14 opinii sanitarnych, które dotyczyły różnych spraw związanych z: udzielaniem porad, informacji, odpowiedzi itp., w zakresie spełnienia wymagań higienicznych i zdrowotnych na etapie uzgadniania lokalizacji inwestycji, opiniowania dokumentacji projektowych oraz zajmowania stanowiska w sprawie zgodności wykonania obiektu budowlanego z projektem budowlanym. d) Wydano 7 opinii sanitarnych stwierdzających spełnienie wymagań higienicznych i zdrowotnych określonych w obowiązujących przepisach, w następujących obiektach budowlanych (przebudowa, zmiana sposobu użytkowania, rozpoczęcie działalności): dwa przedszkola w Międzyrzeczu, gminny ośrodek kultury w Przytocznej, zakład odnowy biologicznej w Międzyrzeczu, apteka i punkt apteczny w Pszczewie, szkoła niepubliczna w Międzyrzeczu. e) Wydano 1 opinię sanitarną z przeprowadzonej kontroli obiektu budowlanego w trakcie budowy. f) Wydano 2 opinie sanitarne z przeprowadzonych kontroli kompleksowych szpitali w Międzyrzeczu przy ul. Poznańskiej 109 i w Skwierzynie. 6.0. Opinie sanitarne dotyczące spełnienia wymagań, jakim powinny odpowiadać pomieszczenia i urządzenia podmiotu wykonującego działalność leczniczą wydane przez sekcję epidemiologii. Ogółem wydano 19 opinii, na podstawie ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 roku o działalności leczniczej, które dotyczyły spełnienia wymagań, jakim powinny odpowiadać pomieszczenia i urządzenia podmiotu wykonującego działalność leczniczą. Obejmowały one następujące rodzaje działalności leczniczej: szpitale 1 opinia, przychodnie i gabinety - 18 opinii. Strona 74

Zapobiegawczy Nadzór Sanitarny 7.0. Kontrole obiektów budowlanych Ogółem przeprowadzono 51 kontroli obiektów budowlanych: w tym: przez komórkę zapobiegawczego nadzoru sanitarnego 32, przez komórkę epidemiologii 19, STACJA PALIW PŁYNNYCH Z BUDYNKIEM RESTAURACYJNO- HOTELOWYM Międzyrzecz ul. Zachodnia 7.1. Kontrole obiektów budowlanych, w związku z dopuszczeniem ich do użytkowania Przeprowadzono 23 kontrole zgłoszonych do użytkowania obiektów budowlanych. Po przeprowadzeniu kontroli wydawane były opinie sanitarne stwierdzające spełnienie wymagań higienicznych i zdrowotnych w wybudowanych obiektach budowlanych, określonych w obowiązujących przepisach. 7.2. Kontrole obiektów budowlanych w trakcie budowy Przeprowadzono 1 kontrolę obiektu budowlanego w trakcie budowy - budynek mieszkalno-usługowy (usługi medyczne) w Międzyrzeczu przy ul. Chrobrego. Po przeprowadzeniu kontroli wydawano opinię sanitarną, w której zawarto uwagi jakie należy uwzględnić przy wykonywaniu robót budowlanych, w związku ze spełnieniem wymagań higienicznych i zdrowotnych, określonych w obowiązujących przepisach. 7.3. Kontrole istniejących obiektów budowlanych, w związku z dopuszczeniem ich do użytkowania Przeprowadzono 6 kontroli zgłoszonych do użytkowania istniejących obiektów budowlanych, które dotyczyły następujących obiektów budowlanych: dwóch przedszkoli w Międzyrzeczu, gminnego ośrodka kultury w Przytocznej, zakładu odnowy biologicznej w Międzyrzeczu oraz apteki i punktu aptecznego w Pszczewie. Po przeprowadzeniu kontroli wydawane były opinie sanitarne stwierdzające spełnienie wymagań higienicznych i zdrowotnych w tych obiektach budowlanych, określonych w obowiązujących przepisach. Strona 75

Zapobiegawczy Nadzór Sanitarny 7.4. Kontrole kompleksowe szpitali. a) Przeprowadzono 2 planowe kontrole kompleksowe szpitali w Międzyrzeczu przy ul. Poznańskiej 109 i w Skwierzynie. Zakres tych kontroli obejmował między innymi sprawdzenie: a. czy roboty budowlane wykonywane były w oparciu o projekty budowlane uzgodnione pod względem wymagań higienicznych i zdrowotnych, b. dokumentów potwierdzających dopuszczenie wbudowanych wyrobów i materiałów budowlanych do stosowania w obiektach służby zdrowia, c. prowadzenie ewidencji dezynfekcji instalacji wentylacyjnych i klimatyzacyjnych, d. prowadzenie ewidencji dezynfekcji instalacji wody zimnej i ciepłej wody użytkowej, e. protokołów z przeglądów okresowych budynków, a także urządzeń i instalacji wentylacyjnych i klimatyzacyjnych f. czy w ramach wykonywanych robót budowlanych i remontowych realizowane są zadania zawarte w programach dostosowawczych. 7.5. Kontrole obiektów budowlanych, przeprowadzone przez sekcję epidemiologii Przeprowadzono 19 kontroli obiektów budowlanych (szpital, przychodnie, gabinety), w których ma być prowadzona działalność lecznicza. Po przeprowadzeniu kontroli wydawane były opinie sanitarne w formie decyzji administracyjnej, stwierdzające spełnienie wymagań, jakim powinny odpowiadać pomieszczenia i urządzenia podmiotu wykonującego działalność leczniczą, określone w obowiązujących przepisach. 8.0. Opłaty za wykonywane czynności. Wydano 52 decyzje płatnicze dotyczące opłat za wykonane czynności przez komórkę zapobiegawczego nadzoru sanitarnego. 9.0. Współpraca z organami samorządu terytorialnego oraz nadzorem budowlanym i weterynaryjnym. W ramach działalności statutowej zapobiegawczy nadzór sanitarny współdziałał z: wydziałami budownictwa i ochrony środowiska Urzędów Miast i Gmin oraz Starostwa Powiatowego w Międzyrzeczu, Powiatowym Inspektoratem Nadzoru Budowlanego w Międzyrzeczu oraz Powiatowym Inspektoratem Weterynarii w Międzyrzeczu. Współpraca ta polegała na przekazywaniu wydawanych opinii i decyzji. Strona 76

Zapobiegawczy Nadzór Sanitarny 10.0. Inicjatywy podnoszenia jakości pracy. Działania zapobiegawczego nadzoru sanitarnego były wykonywane zgodnie z: obowiązującymi procedurami systemu jakości działalności Państwowej Inspekcji Sanitarnej, obowiązującymi przepisami prawa oraz w terminach wynikających z przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego. W ramach podnoszenia jakości pracy organizowane były szkolenia i naradach. 11.0. Podsumowanie i wnioski. 1. Odnotowuje się systematyczny postęp w zakresie modernizacji infrastruktury drogowej i budowy obiektów związanych z gospodarką wodno-ściekową oraz ochroną środowiska. 2. Inwestycje prowadzone na terenie powiatu międzyrzeckiego poprawiły istniejący stan zainwestowania, nie pogarszając warunków sanitarnych dla mieszkańców. 3. W projektach budowlanych inwestycji stosuje się lepsze technicznie i efektywniejsze rozwiązania oraz nowocześniejsze urządzenia technologiczne, charakteryzujące się zwiększonym bezpieczeństwem dla ludzi i środowiska. 4. W uzgadnianych projektach budowlanych stwierdzono poprawę w zakresie zastosowanych rozwiązań funkcjonalnych. Opracował: mgr inż. Wojciech Górzny Strona 77

Promocja zdrowia i oświata zdrowotna Działania w zakresie promocji zdrowia i oświaty zdrowotnej realizowane przez służby sanitarne na terenie powiatu międzyrzeckiego podejmowane są w oparciu o art. 6 Ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej z dnia 14.03.1985 r. z późń. zm., zgodnie z którą Państwowa Inspekcja Sanitarna inicjuje, organizuje, prowadzi, koordynuje i nadzoruje działalność oświatowo-zdrowotną w celu kształtowania odpowiednich postaw i zachowań. W 2014 roku zasadnicze działania pionu promocji zdrowia i oświaty zdrowotnej na terenie powiatu międzyrzeckiego koncentrowały się na: kontynuacji i wdrażaniu programów profilaktyczno edukacyjnych o zasięgu ogólnopolskim i wojewódzkim; wspieraniu realizatorów programów edukacyjnych i interwencji nieprogramowych poprzez organizowanie szkoleń, narad i udzielaniu pomocy merytorycznej oraz udostępnianiu materiałów edukacyjnych, utrwalaniu i nawiązywaniu współpracy z samorządami lokalnymi, instytucjami i organizacjami pozarządowymi, upowszechnianiu realizowanej problematyki prozdrowotnej w lokalnych środkach masowego przekazu, monitorowaniu i ewaluacji realizowanych interwencji programowych, Zagadnienia problemowe w 2014 roku realizowane były w oparciu o wytyczne Głównego Inspektora Sanitarnego, założenia i cele Narodowego Programu Zdrowia na lata 2007 2015 oraz potrzeby zdrowotne mieszkańców lokalnej społeczności i koncentrowały się przede wszystkim wokół: - racjonalnego odżywiania i znaczenia ruchu w życiu człowieka, - profilaktyki chorób zakaźnych, - zapobiegania nowotworom, - profilaktyki uzależnień, Strona 78

Promocja Zdrowia i Oświata Zdrowotna - bezpieczeństwa dzieci podczas wakacji letnich i zimowych, - zasad zdrowego stylu życia. Działania edukacyjno profilaktyczne w 2014 roku kierowane były do dzieci i młodzieży, ich rodziców, mieszkańców powiatu, ogółu społeczeństwa. Zagadnienia problemowe realizowane były poprzez programy profilaktyczne oraz kampanie i akcje promujące zdrowie. Realizowane programy profilaktyczne 1. Profilaktyka nadwagi i otyłości - program edukacyjny Trzymaj Formę Celem programu jest zwiększenie świadomości dotyczącej wpływu żywienia i aktywności fizycznej na zdrowie poprzez: - pogłębienie wiedzy w zakresie znaczenia zbilansowanej diety i aktywności fizycznej dla organizmu człowieka, - kształtowanie zmiany postaw i zachowań związanych z prawidłowym żywieniem i aktywnością fizyczną, - dostarczenie wiedzy i umiejętność korzystania z informacji zamieszczonych na opakowaniach produktów spożywczych. W roku szkolnym 2013/2014 program realizowało 5 gimnazjów i 6 szkół podstawowych. Programem objęto 1768 uczniów i rodziców. 2. Program Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu. Tematykę profilaktyki tytoniowej wynikającą z rządowego Programu Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu - realizowano wśród szerokiego grona odbiorców. Kontynuowano programy edukacyjne skierowane do dzieci i młodzieży w szkołach i przedszkolach. Organizowano obchody Światowego Dnia bez Papierosa i Dnia Rzucania Palenia Tytoniu. program edukacji antytytoniowej dla dzieci przedszkolnych i ich rodziców Czyste powietrze wokół nas ma na celu wykształcenie u dzieci świadomej postawy ochrony własnego zdrowia w sytuacjach, gdy są narażone na bezpośredni kontakt z palącymi. Strona 79

Promocja Zdrowia i Oświata Zdrowotna W roku szkolnym 2013/2014 Czyste powietrze wokół nas w powiecie realizowało 12 przedszkoli, programem objęto 454 dzieci w wieku 3-6 lat i 209 rodziców/opiekunów. program edukacji antytytoniowej dla uczniów klas I III szkół podstawowych Nie pal przy mnie, proszę. Celem programu jest kształtowanie u dzieci postaw odpowiedzialności za własne zdrowie, uświadomienie im, że palenie tytoniu jest szkodliwe dla zdrowia, uwrażliwienie na szkodliwe oddziaływanie dymu papierosowego związane z biernym paleniem oraz wykształcenie umiejętności radzenia sobie w sytuacjach, gdy inni ludzie przy nich palą. W roku szkolnym 2013/2014 program realizowano w 9 placówkach, objęto nim 430 uczniów kl. I-III i 55 rodziców/opiekunów. Program był realizowany w formie 5 zajęć warsztatowych. programu edukacji antytytoniowej dla uczniów starszych klas szkoły podstawowej i gimnazjum Znajdź właściwe rozwiązanie. Celem głównym programu jest zapobieganie palenia tytoniu wśród młodzieży szkolnej poprzez zwiększenie wiedzy w zakresie szkodliwości dymu tytoniowego, kształtowanie umiejętności dbanie o zdrowie własne i swoich bliskich, kształtowanie postaw asertywnych związanych z unikaniem czynnego i biernego palenia. W roku szkolnym 2013/2014 program realizowano w 7 szkołach podstawowych i 5 gimnazjach. Objęto nim 1076 uczniów kl. IV-VI SP i I-III Gimnazjum. Obchody Światowego Dnia Bez Tytoniu (31 maja) oraz Światowego Dnia Rzucania Palenia Tytoniu (trzeci czwartek listopada). W ramach realizacji kampanii antytytoniowych prowadzono działania informacyjno - edukacyjne: umieszczono informacje na stronie internetowej PSSE, organizowano narady, tworzono punkty informacyjno edukacyjne, prowadzono rozmowy indywidualne i pogadanki, dystrybuowano ulotki i znaki zakazu palenia tytoniu. Strona 80

Promocja Zdrowia i Oświata Zdrowotna 3. Wojewódzki Program Profilaktyki Nowotworów Program jest kontynuacją Wojewódzkiego Programu Profilaktyki Raka Piersi i Raka Szyjki Macicy, którego treści oparte są na bazie Ogólnopolskiego Programu Profilaktyki Raka Piersi Różowa wstążeczka realizowanego na terenie województwa lubuskiego od 2003 roku. Głównym celem programu jest zmniejszenie liczby zachorowań na nowotwory poprzez propagowanie profilaktyki pierwotnej nowotworów wśród ogółu społeczeństwa. W 2014r. ramach programu pracownicy PSSE wspólnie z Stowarzyszeniem Amazonek oraz Powiatowym Zespołem Doradztwa Rolniczego w Międzyrzeczu zorganizowali szkolenie dla kobiet, prowadzono wykład, wyświetlano filmy, udzielano instruktażu. Każda z pań otrzymała materiały edukacyjne i miała możliwość poćwiczenia badania na fantomie piersi. Podczas lokalnych imprez rozdawano ulotki, propagowano badania profilaktyczne, prowadzono naukę samobadania na fantomie piersi. Prowadzono również prelekcje dla uczniów gimnazjów, rodziców a także osadzonych nt. kodeksu walki z rakiem. Program profilaktyczny realizowany był również w szkołach ponadgimnazjalnych. Programem objęto 1310 osób. 4. Krajowy Program Zwalczania AIDS i Zapobiegania Zakażeniom HIV Celem programu jest ograniczenie rozprzestrzeniania się zakażeń wirusem HIV oraz kształtowanie właściwych postaw wobec osób żyjących z tym wirusem. W 2014r. podobnie jak w latach poprzednich działania koncentrowały się głównie wokół promocji świadomego testowania w kierunku HIV oraz popularyzacji bezpiecznych zachowań seksualnych wśród osób zachowujących się ryzykownie. 1 grudzień - Światowy Dzień AIDS Celem działań podejmowanych w ramach obchodów jest zwrócenie uwagi społeczeństwa, a szczególnie młodych ludzi na problematykę zakażeń HIV. Obecnie w Polsce zarejestrowano prawie 17000 osób zakażonych. Szacuje się, iż faktyczna liczba zakażonych Strona 81

Promocja Zdrowia i Oświata Zdrowotna może być nawet trzykrotnie większa. Stąd tak istotne promowanie świadomego, anonimowego i bezpłatnego testowania w kierunku HIV. W ramach realizacji kampanii na stronie internetowej PSSE umieszczono informację o miejscach, gdzie można wykonać bezpłatne i anonimowe badanie w kierunku HIV, zorganizowano punkt informacyjno edukacyjny, prowadzono rozmowy indywidualne i pogadanki, prowadzono dystrybucję materiałów edukacyjnych. 5. Profilaktyczny program w zakresie przeciwdziałania uzależnieniu od alkoholu, tytoniu i innych środków psychoaktywnych Głównym celem projektu jest ograniczenie używania tytoniu, alkohol i innych środków psychoaktywnych. W 2014r. realizacja projektu odbywała się poprzez edukacyjną kampanię społeczną oraz realizację programu edukacyjnego skierowanego do młodzieży szkół ponadgimnazjalnych: 5.1. ARS, czyli jak dbać o miłość? Jest to ogólnopolski program edukacyjny w zakresie profilaktyki uzależnień, którego celem jest dotarcie z przekazem edukacyjnym do uczniów szkół ponadgimnazjalnych na terenie całego kraju i ograniczenie używania substancji psychoaktywnych (alkoholu, tytoniu, narkotyków, w tym środków zastępczych) przez młodzież. W roku szkolny 2013/2014 pilotażową edycję programu realizowały 3 szkoły ponadgimnazjalne. Programem objęto 380 uczniów. Strona 82

Promocja Zdrowia i Oświata Zdrowotna Realizowane akcje i kampanie profilaktyczne 1. Bezpieczne i zdrowe wakacje/ferie zimowe Podczas ferii zimowych i wakacji 2014 roku wzorem lat ubiegłych zorganizowano kampanię edukacyjną pod hasłem Bezpieczne i zdrowe wakacje/ferie zimowe skierowaną do dzieci, młodzieży, ich rodziców oraz wychowawców. Działania edukacyjne w ramach tej kampanii koncentrowały się wokół zagadnień z zakresu bezpiecznego spędzania czasu wolnego, zapobiegania chorobom zakaźnym, zapobiegania zatruciom pokarmowym, profilaktyki uzależnień oraz zasad udzielania pierwszej pomocy. Prowadzono narady, pogadanki, przekazywano materiały edukacyjne opracowane przez pracowników Powiatowej Stacji Sanitarno Epidemiologicznej w Międzyrzeczu 2. Profilaktyka uzależnień. Zdrowotne skutki zażywania nowych narkotyków (tzw. dopalaczy ) Tematyka szkodliwości nowych narkotyków, realizowana w ramach kampanii edukacyjnej STOP dopalaczom. Jej celem jest uświadomienie odbiorcom skutków zdrowotnych zażywania dopalaczy, wyrobienie u młodzieży postawy asertywnego zachowania w stosunku do grupy rówieśniczej oraz zmniejszenie liczby osób sięgających po substancje psychoaktywne. W ramach kampanii organizowano prelekcję z pokazem filmu dla młodzieży, przekazywano materiały edukacyjne do szkół. Podczas lokalnych imprez prowadzono rozmowy indywidualne oraz dystrybuowano ulotki. 3. Higiena jamy ustnej i profilaktyka próchnicy. Z okazji obchodów Światowego dnia Higieny Jamy Ustnej pracownicy PSSE przeprowadzili w trzech przedszkolach pogadanki dotyczące profilaktyki próchnicy i prawidłowej higieny jamy ustnej połączone z pokazem i ćwiczeniami prawidłowego szczotkowania zębów, wyświetlano bajkę edukacyjną. Dzieci otrzymały również kosz jabłek i kolorowanki. Strona 83

Promocja Zdrowia i Oświata Zdrowotna 3. Kodeks walki z rakiem W ostatnich latach najistotniejszym problemem zdrowia stały się nowotwory złośliwe. Rak przerywa życie co 4. Europejczyka. Na podstawie posiadanej wiedzy i możliwości medycyny wiemy, że 1/3 przypadków nowotworu można zapobiec, 1/3 jest wyleczalna przy wczesnym wykryciu i w 1/3 przypadków można polepszyć standard życia pacjentów z rakiem. Dlatego też tak ważne staje się zapobieganie zachorowaniom i wczesne wykrywanie nowotworów. W ramach profilaktyki nowotworów przeprowadzono cykl szkoleń na temat zapobiegania zachorowaniom na nowotwory złośliwe (co zrobić, żeby nie zachorować) na podstawie rekomendowanego przez prof. Witolda Zatońskiego - koordynatora Prewencji Pierwotnej Nowotworów Narodowego Programu Zwalczania Chorób Nowotworowych - Europejskiego kodeksu walki z rakiem. Podsumowanie i wnioski: W celu skutecznej realizacji zadań pracownik stanowiska pracy ds. promocji zdrowia i oświaty zdrowotnej monitorował działalność oświatowo zdrowotną i realizację interwencji programowych w podległych placówkach oraz prowadził działalność edukacyjną. W 2014 roku pion promocji zdrowia i oświaty zdrowotnej nadzorował działalność placówek, przeprowadził 50 wizytacji oświatowo zdrowotnych dotyczących oceny realizacji interwencji programowej w placówkach. Podobnie jak w latach poprzednich prowadzona była również działalność szkoleniowa i informacyjna. Organizowano i współorganizowano szkolenia i narady, spotkania edukacyjne oraz punkty informacyjno edukacyjne, ćwiczenia, pokazy, dystrybucję materiałów edukacyjnych, informacje medialne. Propagowano zdrowy styl życia, zdrowe odżywianie, zachęcano do aktywność fizycznej, m.in. uczestników Uniwersytet Trzeciego Wieku w Strona 84

Promocja Zdrowia i Oświata Zdrowotna Międzyrzeczu, prowadzono edukację na temat: higieny jamy ustnej i profilaktyki próchnicy, bezpiecznego spędzania czasu wolnego, profilaktyki chorób zakaźnych i nowotworów, profilaktyki uzależnień, profilaktyki HIV/AIDS. Organizowano akcje prozdrowotne wynikające z potrzeb społeczności lokalnej (prelekcje dla poborowych oraz osadzonych w Areszcie Śledczym, wykład dla studentów Uniwersytetu Trzeciego Wieku, uczniów, rodziców, nauczycieli). Przy realizacji działań prozdrowotnych współpracowano z innymi pracownikami Powiatowej Stacji Sanitarno Epidemiologicznej w Międzyrzeczu. Współpracowano również z samorządem lokalnym, podmiotami leczniczymi, placówkami oświatowymi oraz lokalnymi instytucjami i organizacjami: Stowarzyszeniem Amazonek w Międzyrzeczu (organizacja szkoleń i spotkań z profilaktyki raka piersi i raka szyjki macicy), Starostwem Powiatowym (współorganizowanie szkolenia dla kobiet i pogadanek dotyczących profilaktyki i promocji zdrowia podczas komisji lekarskiej poborowych, współpraca przy organizacji punktów informacyjno edukacyjnych podczas imprez lokalnych), Lubuskim Ośrodkiem Doradztwa Rolniczego PZDR Międzyrzecz (współorganizator szkolenia Tradycyjna i nowoczesna ), Powiatową Komendą Policji w Międzyrzeczu (współpraca przy organizacji Nocy Profilaktyki oraz akcji Bezpieczne i zdrowe wakacje/ferie zimowe), ZR PCK w Międzyrzeczu (pogadanka podczas olimpiady Zdrowego Stylu Życia, punkt informacyjno edukacyjny). Opracowała: mgr Ewa Butkiewicz Strona 85