Intencje prokreacyjne i ich realizacja Od opuszczenia domu rodzinnego do przejścia na emeryturę. Życie Polaków w świetle danych z badania ankietowego Generacje i Rodziny (GGS-PL) Warszawa, 26 czerwca 2017
Zuzanna Brzozowska i Monika Mynarska Plany rodzicielskie i ich realizacja po trzech latach Od opuszczenia domu rodzinnego do przejścia na emeryturę. Życie Polaków w świetle danych z badania ankietowego Generacje i Rodziny (GGS-PL) Warszawa, 26 czerwca 2017
Co umożliwia badanie GGS? Badanie panelowe po trzech latach ponowne wywiady z osobami, które wzięły udział w I rundzie badania: I runda: pytanie o plany dotyczące posiadania (kolejnych) dzieci w ciągu najbliższych trzech lat II runda: czy w ciągu ostatnich trzech lat (między I a II rundą) urodziło (-y) się dziecko (-ci) ponowne pytanie o plany rodzicielskie Dlaczego badanie planów rodzicielskich i ich realizacji jest ważne? Pozwala zrozumieć, co decyduje o tym, czy mamy (kolejne) dzieci lub nie Kto planuje posiadanie (kolejnych) dzieci? Co może zachęcić / zniechęcić do posiadania (kolejnych) dzieci? Przykład: jak plany rodzicielskie i ich realizacja zależą od liczby już posiadanych dzieci
Plany rodzicielskie w I rundzie badania Czy zamierza Pan(i) mieć dziecko w ciągu najbliższych 3 lat? Kto był pytany? Osoby w wieku 18-49 lat Dla kogo pokazujemy wyniki? Dla osób, które odpowiedziały na pytanie w obu rundach badania 27% (raczej) (raczej) 73% N=4518 Bezdzietni Z jednym dzieckiem Z co najmniej dwójką dzieci 38% 62% 42% 58% 6% 94% N=1771 N=1035 N=1712
Plany rodzicielskie w I rundzie badania Czy zamierza Pan(i) mieć dziecko w ciągu najbliższych 3 lat? Kto był pytany? Osoby w wieku 18-49 lat Dla kogo pokazujemy wyniki? Dla osób, które odpowiedziały na pytanie w obu rundach badania 27% (raczej) (raczej) 22% 51% w ciągu 3 lat, ale później N=4518 Bezdzietni Z jednym dzieckiem Z co najmniej dwójką dzieci 12% 38% 45% 62% 42% 58% 46% 5% 6% 94% 90% 17% N=1771 N=1035 N=1712
planowane nieplanowane planowane nieplanowane planowane nieplanowane Realizacja planów rodzicielskich po trzech latach Bezdzietni Z jednym dzieckiem Z co najmniej dwójką dzieci I runda badania 38% 62% 42% 58% 6% 94% Urodziło się dziecko Urodziło się dziecko Urodziło się dziecko Po trzech latach (II runda badania) 34% 40% 26% 8% 12% 5% Nie urodziło się dziecko Nie urodziło się dziecko Nie urodziło się dziecko 30% zaczynający myśleć o dziecku 7% 3% rezygnujący opóźniający 27% 39% 62% konsekwentnie nieplanujący 33% 27% 80% 61% 13% 92%
planowane nieplanowane planowane nieplanowane planowane nieplanowane Realizacja planów rodzicielskich po trzech latach Bezdzietni Z jednym dzieckiem Z co najmniej dwójką dzieci I runda badania 38% 62% 42% 58% 6% 94% Urodziło się dziecko Urodziło się dziecko Urodziło się dziecko Po trzech latach (II runda badania) 34% 40% 26% 8% 12% 5% Nie urodziło się dziecko Nie urodziło się dziecko Nie urodziło się dziecko 30% zaczynający myśleć o dziecku 7% 3% rezygnujący opóźniający 27% 39% 62% konsekwentnie nieplanujący 33% 27% 80% 61% 13% 92%
planowane nieplanowane planowane nieplanowane planowane nieplanowane Realizacja planów rodzicielskich po trzech latach Bezdzietni Z jednym dzieckiem Z co najmniej dwójką dzieci I runda badania 38% 62% 42% 58% 6% 94% Urodziło się dziecko Urodziło się dziecko Urodziło się dziecko Po trzech latach (II runda badania) 34% 40% 26% 8% 12% 5% Nie urodziło się dziecko Nie urodziło się dziecko Nie urodziło się dziecko 30% zaczynający myśleć o dziecku 7% 3% rezygnujący opóźniający 27% 39% 62% konsekwentnie nieplanujący 33% 27% 80% 61% 13% 92%
Plany rodzicielskie i ich realizacja a liczba posiadanych dzieci Planujący dziecko w ciągu 3 lat Nieplanujący dziecka w ciągu 3 lat Bezdzietni Z jednym dzieckiem Z co najmniej dwójką dzieci 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%
Plany rodzicielskie i ich realizacja a liczba posiadanych dzieci Planujący dziecko w ciągu 3 lat Nieplanujący dziecka w ciągu 3 lat Bezdzietni Z jednym dzieckiem Z co najmniej dwójką dzieci 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%
Plany rodzicielskie i ich realizacja a liczba posiadanych dzieci Planujący dziecko w ciągu 3 lat Nieplanujący dziecka w ciągu 3 lat Bezdzietni Konsekwentnie nieplanujący Zaczynający myśleć o dziecku Nieplanowi rodzice Z jednym dzieckiem Konsekwentnie nieplanujący Nieplanowi rodzice Z co najmniej dwójką dzieci Konsekwentnie nieplanujący 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%
Podsumowanie Poziom realizacji planów rodzicielskich jest relatywnie niski w Polsce w innych krajach od 38% (Bułgaria) do 75% (Holandia) Najskuteczniej realizują swe plany osoby mające już jedno dziecko U osób bezdzietnych widać nie tyle rezygnację z posiadania dzieci, ile odkładanie decyzji rodzicielskich w czasie Wśród rodziców dwójki dzieci tylko co czternasty myśli o dalszym powiększeniu rodziny
Inne czynniki wpływające na plany rodzicielskie i ich realizację Analizy prowadzone zarówno w Polsce, jak i za granicą wskazują, że plany rodzicielskie zależą od takich czynników jak wiek, płeć, stan cywilny, czy wykształcenie Analizy przeprowadzone na danych GGS-PL (Mynarska, Styrc 2014) wykazały też, że: Stabilność materialna (aktywność zawodowa zarówno kobiety jak i mężczyzny) sprzyjają planowaniu potomstwa W przypadku kobiet bezdzietnych, myślących o pierwszym dziecku, ważne jest pozostawanie w związku małżeńskim. W przypadku planowania drugiego dziecka istotny jest poziom zadowolenia kobiety ze związku Przedmiotem zainteresowań w zespole jest również rola zdrowia
Intencje prokreacyjne i zdrowie Od opuszczenia domu rodzinnego do przejścia na emeryturę. Życie Polaków w świetle danych z badania ankietowego Generacje i Rodziny (GGS-PL) Warszawa, 26 czerwca 2017
Wiktoria Wróblewska i Monika Mynarska Stan zdrowia kobiet i ich plany rodzicielskie Od opuszczenia domu rodzinnego do przejścia na emeryturę. Życie Polaków w świetle danych z badania ankietowego Generacje i Rodziny (GGS-PL) Warszawa, 26 czerwca 2017
Zdrowie kobiet Ogólny stan zdrowia rzadko był uwzględniany w badaniach nad intencjami rodzicielskimi Analizy przeprowadzone dla kobiet w wieku 25-44 lata czy stan zdrowia ogranicza ich plany rodzicielskie? GGS-PL umożliwia analizowanie różnych wskaźników stanu zdrowia: Niepełnosprawność Wpływ niepełnosprawności oraz ograniczonej zdolności do Ograniczona wykonywania zdolność codziennych wykonywania czynności codziennych na intencje czynności rodzicielskie stawał się nieistotny, gdy kontrolowany był wiek. Długotrwałe problemy zdrowotne lub choroby przewlekłe Samoocena stanu zdrowia
Samoocena stanu zdrowia Ryzyko (OR) braku planów rodzicielskich (ryzyko, że kobieta nie planuje dziecka w ciągu najbliższych trzech lat) Samoocena stanu zdrowia [Poniżej dobrego] Wskaźniki stanu zdrowia Długotrwałe problemy zdrowotne lub choroby przewlekłe [Tak ] Model (1) 1,983 *** 1,485 *** Model (2) Zmienna kontrolowana: Wiek Model (3) Zmienne kontrolowane: Wiek, liczba dzieci i stan cywilny 1,516 *** 1,194 * 1,394 *** 1,189 *p<0,1, ***p<0,001
Zdrowie kobiet Wyniki sugerują, że pozytywna (subiektywna) ocena możliwości i zasobów jest kluczowa dla intencji, a w efekcie, dla zachowań Subiektywny wskaźnik oceny zdrowia był ważniejszy dla planów prokreacyjnych niż te bardziej obiektywne (niepełnosprawność, długotrwałe problemy zdrowotne lub ograniczenia w codziennych czynnościach) Wyniki potwierdzają biopsychospołeczne ujęcie zdrowia, w którym chodzi nie tyle o brak objawów, ale o to, czy dana osoba czuje się zdolna do różnych działań i wyborów życiowych W kontekście zamierzeń rodzicielskich istotne są również aspekty zdrowia reprodukcyjnego i czynniki biologiczne związane z możliwością zajścia w ciążę
Dziękujemy za uwagę Badanie Generacje i Rodziny zostało sfinansowane ze środków Narodowego Centrum Nauki. Runda pierwsza na podstawie umowy 554/N-UNECE/2009/0. Runda druga na podstawie umowy 2013/08/M/HS4/00421.