Program Ochrony Środowiska Miasta Kielce Plan bezpieczeostwa ekologicznego i ochrony przed nadzwyczajnymi zagrożeniami Krzysztof Papuda, Koordynator Agnieszka Krzysiek,Wydział Ochrony Środowiska
Cel generalny: Stworzenie warunków bezpieczeostwa ekologicznego i ochrony przed nadzwyczajnymi zagrożeniami środowiska na terenie Miasta Kielce
Bezpieczeostwo ekologiczne Trwały i ciągły proces zmierzający do osiągnięcia pożądanego stanu ekologicznego, zabezpieczający spokojną i zdrową egzystencję wszystkich elementów ekosystemu, przy użyciu różnych środków zgodnych z zasadami współżycia wewnętrznego paostwa i społeczności międzynarodowych.
Zagrożenia ekologiczne Najogólniej zagrożenia ekologiczne są to zdarzenia, w których istnieje możliwośd wystąpienia trwałego (nieodwracalnego w sposób naturalny) uszkodzenia lub zniszczenia dużego obszaru środowiska przyrodniczego, wpływającego negatywnie (pośrednio lub bezpośrednio) na zdrowie lub życie ludzi.
Do tego typu zdarzeo można zaliczyd: Zagrożenia ekologiczne cd. katastrofy naturalne i przemysłowe, niekontrolowaną eksploatację zasobów naturalnych, zanieczyszczenie wody, powietrza i gleby na skalę masową, brak gospodarki odpadami komunalnymi, przemysłowymi, nuklearnymi, stosowanie niebezpiecznych technologii przemysłowych, naruszenie stosunków wodnych w środowisku, chaotyczna urbanizacja, próby nuklearne i testy nowych typów broni.
Bezpieczeostwo ekologiczne w Polsce Zagrożenie dla bezpieczeostwa Polski w sferze ekologicznej stanowią: negatywne skutki katastrof ekologicznych wewnątrz kraju i w paostwach ościennych, rozmieszczenie w kraju obiektów gospodarki stwarzających zagrożenie awariami, transport niebezpiecznych środków, materiałów i technologii, ujemny wpływ działalności gospodarczej na środowisko naturalne, nieefektywne wykorzystywanie zasobów naturalnych, stosowanie ekologicznie szkodliwych technologii.
p r p k G a r p k G a Sytuacja kryzysowa poziom ryzyka poziom kryzysu granica ryzyka KRYZYS Stan normalny nowy poziom bezpieczeństwa (po kryzysie) T ( CZAS )
Na skutek katastrofy przemysłowej czy klęski żywiołowej może powstad nagłe "nadzwyczajne zagrożenie" życia i zdrowia ludzi lub środowiska przyrodniczego. Zagrożenia mogą powstad w wyniku pojawienia się w środowisku czynników; biologicznych, chemicznych, atomowych, powodziowych, pożarowych i technicznych.
Składowe bezpieczeostwa ekologicznego - kolorem żółtym podkreślono te które realizują się na terenie naszego kraju.
Plan bezpieczeostwa (to plan) kompleksowy!? Dobry plan bezpieczeostwa uwzględnia wszystkie zagrożenia, które mogą wystąpid w danej społeczności i uwzględniający wszystkie aspekty.
Plan bezpieczeostwa Przydziela obowiązki różnym organizacjom i osobom wykonania specjalnych działao, w przypadku wystąpienia katastrofy, Ustala strukturę organizacyjną kierowania działaniami reagowania, tzn. określa linie podległości i współdziałania oraz pokazuje jak działania reagowania będą koordynowane, Określa zasoby sił i środków przeznaczonych, lub możliwych do wykorzystania w operacji reagowania i dostępnych w ramach własnej społeczności lub w ramach porozumieo z sąsiadami, Opisuje jak ludzie i ich mienie będą chronione w czasie katastrofy.
Plan przeciwdziałania zagrożeniom Plan przeciwdziałania zagrożeniom opracowuje się na wszystkich poziomach zarządzania Ponieważ zadania różnych poziomów zarządzania bezpieczeostwem są różne, więc i treśd tych planów będzie się różnid.
WSPÓLNE CELE SZCZEGÓŁOWE DLA PLANU BEZPIECZEOSTWA EKOLOGICZNEGO I OCHRONY PRZED NADZWYCZAJNYMI ZAGROŻENIAMI Cel Zadania Odpowiedzialny 1. Lokalizowanie zabudowy w sposób minimalizujący narażenie na powódź i zmianę stosunków wodnych 1. Wskazanie terenów narażonych na niebezpieczeostwo powodzi 2. Wprowadzanie zakazów zabudowy lub ograniczeo zabudowy na ww terenach 3. Zapobieganie zmianom stosunków wodnych poprzez zmianę ukształtowania terenu, zwłaszcza w procesie budowlanym RZGW, UM Kielce MZD, Wydział ZKiB Wydział Architektury i Urbanistyki, Biuro Planowania Przestrzennego, Wydział Ochrony Środowiska Wydział Ochrony Środowiska, Nadzór Budowlany 2. Utrzymywanie właściwych przepływów wód w ciekach 1. Renaturalizacja rzek i budowa małej retencji MZD, UM 2. Kontrola drożności przepustów MZD, UM, KMP PSP, WZKiB
Cel Zadania Odpowiedzialny 1. Utrzymywanie naturalnych obniżeo terenu stanowiących oczka wodne i odbiorniki spływu wód deszczowych UM/MZD 3. Ochrona przed skutkami intensywnych opadów (przed intensywnymi opadami nie można się uchronid) 2. Utrzymywanie terenów biologicznie czynnych na posesjach zmniejszających zrzuty wód deszczowych UM, Nadzór budowlany przy odbiorze budynków 3. Modernizacja i rozbudowa kanalizacji deszczowej UM/MZD
Cel Zadania Odpowiedzialny 4. Utrzymywanie i budowa budowli i urządzeo wodnych 1. Budowa i konserwacja wałów przeciwpowodziowych RZGW 2. Budowa polderów zalewowych MZD, UM 5. Prowadzenie działao monitorujących i ratunkowych 1. Monitoring stanu wód i spodziewanych wezbrao 2. Prowadzenie akcji ratunkowych zgodnie z procedurami 3. Prowadzenie akcji szkoleniowych i próbnych alarmów wśród ludności Służby meteorologiczne i ratunkowe, WZKIB Służby ratunkowe Służby ratunkowe, Szkoły, WZKiB
Plan bezpieczeostwa powinien: Określid, kto kieruje całością działao w czasie reagowania na niebezpieczeostwo w danej sytuacji. Wyznaczyd stanowisko kierowania. Sporządzid listę osób funkcyjnych, którzy w pierwszej kolejności powinni byd powiadomieni o zdarzeniu. Wykonad wstępną analizę zagrożeo. Wskazad listy działao możliwych do podjęcia oraz listy zasobów sił i środków. Dla każdego z działao i dla każdego z zasobów sił i środków sporządzonych zgodnie z poprzednim punktem, określid kto i co będzie robił w przypadku wystąpienia sytuacji kryzysowej.
Zasady opracowania planu Organizacja działao powinna w maksymalnym stopniu pokrywad się z organizacją codziennej działalności danej społeczności. Sytuacje nadzwyczajne (kryzysowe) powinny byd obsługiwane na najniższym i najbliższym zdarzenia poziomie zarządzania. Należy wykorzystywad i doceniad pomoc ochotniczą, w tym organizacji pozarządowych, a także pomoc sektora prywatnego. W planie powinny byd uwzględnione wszystkie zagrożenia występujące w danej społeczności.
Ochrona przed innymi zagrożeniami środowiskowymi
Szanse 1. Planowanie wytyczenie dróg transportu odpadów i środków niebezpiecznych zabezpieczenie stoków przed osuwiskami nowoczesne technologie przestrzeganie planów zagospodarowania przestrzennego planowanie przestrzenne z uwzględnieniem badao geologicznych (uskoki, osuwiska itp.) poszerzanie stref krajobrazu chronionego badania geologiczne 2. Monitoring egzekwowanie kar za zanieczyszczanie środowiska monitoring przyrody systemy ostrzegania częsta kontrola gospodarki wodno ściekowej i odpadowej dużych zakładów systemy monitoringu monitoring emisji substancji do środowiska rozbudowa sieci monitoringu monitoring pogodowy rozbudowa sieci kontrola stanu instalacji technicznych i ich właściwa konserwacja modernizacja stacji meteorologicznej system ostrzegania przed zagrożeniami Zagrożenia 1. Złe zagospodarowanie terenu zabudowa na terenach zalewowych zabudowa terenów zalewowych na sutek braku planów miejscowych zurbanizowanie terenów zalewowych brak miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego (pozwolenia na budowę na terenach zalewowych) 2. Regulacja rzek niewłaściwie zagospodarowanie obrzeży rzek, cieków, zbiorników nadmierna regulacja rzek i cieków całkowita regulacja rzek, zaburzenie brzegu
Szanse 3. Działanie ograniczenie zanieczyszczeo środowiska realizacja infrastruktury ograniczenie emisji zanieczyszczeo selekcja odpadów na osiedlach mieszkaniowych regulacja rzek edukacja ekologiczna podnoszenie świadomości ekologicznej mieszkaoców budowa zbiorników przeciwpowodziowych szkolenia prewencyjne ludności wzmocnienie konstrukcji budowy obiektów 4. Edukacja Ekologiczna edukacja ekologiczna podnoszenie świadomości ekologicznej mieszkaoców budowa zbiorników przeciwpowodziowych szkolenia prewencyjne ludności wzmocnienie konstrukcji budowy obiektów Zagrożenia 3. Zła infrastruktura brak inwestycji w naprawę wałów niespójnośd przepisów rozbieżnośd kompetencji administracji paostwowej i samorządowej zła konstrukcja wałów przeciw powodziowych 4. Zagrożenie bezpieczeostwa osób i mienia epidemie straty w gospodarce narodowej osuwiska, ruchy mas ziemnych zanieczyszczenie wód powierzchniowych i gruntowych zniszczenie obiektów budowlanych zmiana klimatu 5. Monitoring brak nadzorem nad stanem technicznym wałów przeciw powodziowych brak monitoringu pogodowego
Plany bezpieczeostwa sprawdzane są w toku dwiczeo Rodzaje dwiczeo : dwiczenia (seminaria) przy biurku symulacja działao pełnoskalowe dwiczenia polowe
Dwiczenia seminaryjne przy biurku Dwiczenia i seminaria przy biurku mają na celu oswojenie uczestników z informacjami symulującymi zdarzenie rzeczywiste oraz odkrycie ewentualnych problemów koordynacji działao różnych organizacji. Charakteryzują się one niskim poziomem stresu i brakiem ścisłego reżimu czasowego.
Symulacja działao ratunkowych Realizowana jest na stanowisku kierowania (najczęściej). Polega ona na złożonej i w miarę dokładnej symulacji rzeczywistego wypadku, w szczególności w zakresie obiegu różnorodnych informacji (pisemnych, telefonicznych, radiowych itp.).
Symulacja działao ratunkowych cd. Celem takiego dwiczenia jest przetrenowanie i sprawdzenie personelu i procedur w złożonych warunkach i przy wysokim stresie, powodowanym przez możliwie realistyczną symulację prawdziwego wypadku i egzekwowanie ścisłego reżimu czasowego.
Symulacja działao ratunkowych cd. Umożliwia ono osobom pełniącym funkcje kierownicze przetrenowanie ich zadao i obowiązków, włącznie z podejmowaniem decyzji, na rzeczywistym stanowisku kierowania.
Pełnoskalowe dwiczenie polowe Pełnoskalowe dwiczenie polowe łączy symulację działao kryzysowych z dwiczeniami oddziałów polowych jednej lub więcej służb kryzysowych.
Siły i środki reagowania Zasoby te można podzielid według pochodzenia na następujące grupy: podlegające lokalnym władzom; pochodzące z sąsiednich społeczności (podlegające ich władzom); pochodzące z sektora prywatnego; będące w dyspozycji wyższych poziomów zarządzania kryzysowego.
Specjalistyczne zasoby reagowania kryzysowego (lokalne) stanowisko kierowania system ostrzegania i alarmowania niezawodny system łączności personel operacyjny (reagowania kryzysowego?!) różne służby i organizacje (policja, straż miejska, straż pożarna, techniczne służby miejskie)
Centrum dowodzenia Funkcje stanowiska kierowania Centrum dowodzenia musi posiadad odpowiednie wyposażenie łącznościowe umożliwiające kierowanie jednostkami znajdującymi się na miejscu zdarzenia.
Centrum operacyjne Funkcje stanowiska kierowania Centrum operacyjne służące jako miejsce pracy szefa władzy wykonawczej i jego personelu, w tym sztabu; (jako takie musi byd wystarczająco obszerne i powinno zapewniad podstawowy komfort umożliwiający długotrwałą pracę).
Centrum informacyjne Funkcje stanowiska kierowania Centrum informacyjne służące do zbierania informacji z miejsca zdarzenia oraz do informowania ludności i opinii publicznej.
Zasoby (siły i środki) Zasoby będące w dyspozycji wyższego szczebla zarządzania udostępniane są w przypadku gdy szef władzy wykonawczej społeczności dotkniętej katastrofą uzna, że katastrofa przerasta możliwości jego reagowania i zwróci się z prośbą o pomoc do wyższego szczebla.
Prawo Standardy polskie i Unii Europejskiej
Prawo Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (DzU nr 78, poz. 483): Art. 68. Władze publiczne są obowiązane do [...] zapobiegania negatywnym dla zdrowia skutkom degradacji środowiska. Art. 74. Władze publiczne prowadzą politykę zapewniającą bezpieczeostwo ekologiczne współczesnemu i przyszłym pokoleniom. Ochrona środowiska jest obowiązkiem władz publicznych. Każdy ma prawo do informacji o stanie i ochronie środowiska.
Prawo Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej (tekst jedn. Dz.U. 2009 Nr 178, poz. 1380, z późn. zm.) Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. 2010 Nr 109, poz. 719)
Prawo Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej (tekst jedn. Dz.U. 2009 Nr 178, poz. 1380 z późn. zm.)
Prawo Bezpieczeństwo powodziowe ochrona przeciwpowodziowa Ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (tekst jedn. Dz. U. 2005 Nr 239, poz. 2019 z późn. zm.)
pokaż informacje o zmianach (5) Program Ochrony Środowiska dla Miasta Kielce Prawo USTAWA z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zarządzaniu kryzysowym (Dz.U. 2007 Nr 89, poz. 590) USTAWA z dnia 18 kwietnia 2002 r. o stanie klęski żywiołowej (Dz.U. 2002 Nr 62, poz. 558)
Bezpieczeństwo ekologiczne ochrona środowiska przed nadzwyczajnymi zagrożeniami Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. 2008 Nr 25, poz. 150, z późn. zm.)
Bezpieczeństwo ekologiczne ochrona środowiska przed nadzwyczajnymi zagrożeniami cd. Ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199, poz. 1227) Ustawa z dnia 20 lipca 1991 r. o Państwowej Inspekcji Ochrony Środowiska (Dz.U. Nr 77, poz. 335)
Bezpieczeostwo ekologiczne ochrona środowiska przed nadzwyczajnymi zagrożeniami cd. USTAWA z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (tekst jedn. Dz.U. 2003 Nr 80, poz. 717, z późn. zm.) USTAWA z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (tekst jedn. Dz.U. 2010 Nr 243, poz.1623, z późn. zm.)
Bezpieczeństwo radiologiczne ochrona radiologiczna USTAWA z dnia 29 listopada 2000 r. Prawo atomowe (tekst jedn. Dz. U. 2007 Nr 42 poz. 276 z późn. zm.)
Bezpieczeństwo ekologiczne ochrona przed klęskami żywiołowymi Dekret z dnia 23 kwietnia o świadczeniu w celu zwalczania klęsk żywiołowych (Dz. U. 1953 Nr 23, poz. 93 z późn. zm.) Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 14 lipca 1953 r. w sprawie wykonania art. 5 dekretu o świadczeniach w celu zwalczania klęsk żywiołowych (Dz. U. 1953 Nr 37, poz. 158) Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 8 czerwca 1999r. w sprawie zasad oraz trybu ustalania i wypłaty odszkodowań za szkody poniesione w związku z akcjami zwalczania klęsk żywiołowych (Dz. U. 1999 Nr 55, poz. 573 )
Wymagania Unii Europejskiej Ujęte są w przepisach o charakterze ogólnym (prawo horyzontalne) nie dotyczących konkretnych emisji, działów, czy produktów oraz w "standardach" w zakresie ochrony środowiska, odnoszących się do szczegółów.
Ochrona Przyrody Dyrektywa Rady 79/409/EWG z dnia 2 kwietnia 1979 r. w sprawie ochrony dzikich ptaków, Dyrektywa Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony naturalnych siedlisk oraz dzikiej fauny i flory Dyrektywy i Rozporządzenia dot. obrotu skórami młodych fok, zakazu używania potrzasków, pułapek i innych niehumanitarnych form odłowy oraz handlu dzikimi gatunkami fauny i flory.
Dostęp informacji o środowisku Dyrektywa Rady 90/313/EWG z 7 czerwca 1990r. w sprawie swobodnego dostępu do informacji o środowisku Dyrektywa Rady 91/692/EWG z 23 grudnia 1991r. w sprawie standaryzacji i racjonalizacji raportów z wprowadzania w życie postanowień niektórych dyrektyw Dyrektywa Rady 96/62/EWG z 27 września 1996r. w sprawie oceny i zarządzania jakością powietrza Dyrektywa Rady 96/61/EWG z 24 września 1996r. w sprawie zintegrowanego zapobiegania zanieczyszczeniom środowiska
Standardy w zakresie ochrony środowiska Jakość powietrza w UE określa tzw. dyrektywa ramowa 96/62/WE Wytycza ona cele jakości powietrza w celu uniknięcia lub ograniczenia szkodliwych skutków dla zdrowia ludzi oraz środowiska. Wprowadza również metody i kryteria oceny jakości powietrza wspólne dla wszystkich krajów członkowskich. Ujmuje ona wiele innych, szczegółowych dyrektyw, określających graniczne wartości emisji substancji zanieczyszczających ze źródeł ruchomych i stacjonarnych oraz określające zasady produkcji niektórych wyrobów mogących wpływać na środowisko.
Polityka wodna Wspólnoty Koncentruje się na zintegrowanym systemie ochrony wód przed zanieczyszczeniami oraz wyznacza standardy jakości wód powierzchniowych i podziemnych. Obejmuje to wiele dyrektyw z których kluczową jest dyrektywa 76/464/EWG z 4 maja 1976r. Ma ona na celu doprowadzenie do osiągnięcia przez wszystkie wody powierzchniowe i podziemne dobrego stanu do 2010r.
Zasady systemu gospodarowania odpadami Ujęte zostały w Dyrektywie Rady 75/442/EWG w sprawie odpadów zmienionej Dyrektywą Rady 91/156/EWG, zwanej ramową. Określa ona ramy prawne gospodarowania odpadami i nakłada na państwa członkowskie wymóg zapewnienia odzysku lub usuwania odpadów w sposób bezpieczny dla życia ludzkiego oraz nie powodując szkód środowiska. Dodatkowo rozszerzone jest bardziej szczegółowymi dyrektywami, z których jedna grupa określa wymogi dotyczące udzielania zezwoleń i eksploatacji zakładów usuwania odpadów, a druga grupa dotyczy poszczególnych rodzajów odpadów tj. oleje, opakowania i baterie.
Zasady systemu gospodarowania odpadami cd. Państwa członkowskie mają obowiązek utworzenia zintegrowanego i stosowanego systemu technicznego służącego do usuwania odpadów. Duży nacisk skierowany jest na zasadę "zanieczyszczających płaci", która określa, że koszty usuwania odpadów muszą pokryć jednostki posiadające te odpady i ich wytwórcy.
W celu realizacji postulatów związanych z ochroną przed nadzwyczajnymi zagrożeniami niezbędna jest współpraca miasta z innymi instytucjami:
Plan edukacji dla zrównoważonego rozwoju Plan zrównoważonego transportu Plan ochrony klimatu i atmosfery Plan Wodny Plan bezpieczeostwa ekologicznego i ochrony przed nadzwyczajnymi zagrożeniami Plan gospodarki odpadami
Dziękujemy za uwagę