Lekcja 06 - Jak zmarł król Ludwig? W zamku Neuschwanstein i Filip spotykają tajemniczego nieznajomego, który nosi płaszcz króla Ludwiga. Oboje usiłują wyjaśnić, co płaszcz ma wspólnego z niezwykłymi okolicznościami śmierci Ludwiga. Mężczyzna w majestatycznym płaszczu króla Ludwiga usiłuje wmówić Pauli i Filipowi, że jest zmarłym monarchą. Ale właściwie jak zginął Ludwig? Oboje redaktorowie objaśniają w słuchowisku różnorodne teorie dotyczące śmierci Ludwiga nad jeziorem Starnberger See. Decydujące pytanie brzmi: był to mord, którego dokonano na nielubianym władcy czy samobójstwo, popełnione przez szaleńca? Spotkanie z nieznajomym pozwala wyjaśnić różne formy obchodzenia się ze znajomymi czy przyjaciółmi. Przy tym wprowadzone będą formy "Pan, Pani" i "ty". Poza tym przybliżone zostaną dokończone formy czasownika "być". Manuskript der Folge 06 Hallo, liebe Hörerinnen und Hörer. Willkommen...... bei Radio D. Radio D...... die Reportage. Deutsche Welle i Instytut Goethego prezentują: Radio D kurs niemieckiego dla początkujących. Autor Herrad Meese. Witam Państwa serdecznie na szóstej lekcji kursu języka niemieckiego dla początkujących Radio D. Posłuchajmy scenki, w której ważną rolę odgrywa wspomniany wcześniej płaszcz. Seite 1 von 8
Szene 1: Im Schloss Neuschwanstein, da, schau mal der Mantel. Das ist doch, das ist doch...... der Mantel von König Ludwig. Das ist König Ludwig. Entschuldigung. Entschuldigung: Wer sind Sie? König Ludwig. Wie bitte? Das ist doch, das ist doch...... der Mantel von König Ludwig. Filip i konstatują ze zdumieniem, że spotkany przez nich mężczyzna nosi wspaniały płaszcz, należący bez wątpienia do króla Ludwiga II. Entschuldigung. Entschuldigung: Wer sind Sie? Na wielu obrazach i portretach widzimy króla Ludwiga II odzianego we wspaniały błękitny płaszcz podbity białym futrem. Nieco poirytowana zagaduje napotkanego mężczyznę i pyta go, kim właściwie jest. Łatwo mogą sobie Państwo wyobrazić zdumienie Pauli i Filipa, kiedy słyszą z ust nieznajomego, że jest on nikim innym, tylko królem Ludwigiem II. König Ludwig. Seite 2 von 8
Wie bitte? Radio D...... das Hörspiel. Szene 2: Am Starnberger See; Todesversion 1 Majestät, wie geht es Ihnen? König Ludwig Ach, Doktor Gudden: das Wasser... Majestät? Nein! Nein! Halt Majestät, Halt! Halt! Was machen Sie denn? Halt! Halt! Hilfe! Hilfe! Coś podobnego! Wiadomo przecież, że król Ludwig nie żyje od roku 1886. Jak więc ktoś może twierdzić, że nim jest?! To jakaś nieczysta sprawa Choć, z drugiej strony, prawdą jest, że okoliczności śmierci tego władcy nigdy nie zostały wyjaśnione do końca. Wiadomo jedynie na pewno, że na pięć dni przed śmiercią król Ludwig został uprowadzony siłą z zamku Neuschwanstein. Porywacze zarzucili mu, że nie wywiązuje się należycie ze swych królewskich obowiązków i trwoni wielkie pieniądze na budowę kolejnych zamków i pałaców. Ostatecznie król Ludwig II został uznany za chorego umysłowo i osadzony w innym zamku w Bawarii, leżącym w pobliżu dużego jeziora Starnberger See. Co się wydarzyło nad tym jeziorem? Posłuchajmy dwóch wersji tego, co mogło się wydarzyć wtedy. Co zaszło w pierwszej scence? No cóż, być może było właśnie tak. Jego Królewska Mość Ludwig II spacerował nad brzegiem jeziora w towarzystwie osobistego medyka doktora Guddena, którego zadaniem Seite 3 von 8
Was machen Sie denn? Halt! Halt! Hilfe! Hilfe! Szene 3: Am Starnberger See; Todesversion 2 1. Männerstimme Alles klar? 2. Männerstimme Psst! Still! 1. Männerstimme Achtung... jetzt... und... Und nun kommt unser Professor. Ayhan Radio D... Gespräch über Sprache. było uważać, aby król nie uczynił czegoś niestosownego. Tymczasem cierpiący na silną melancholię król wszedł niespodziewanie do wody, czemu doktor Gudden nie zdołał zapobiec, ani też wyciągnąć go siłą na brzeg. W rezultacie obaj utonęli, zmagając się ze sobą w płytkiej wodzie. Nie musimy, na szczęście, wyjaśniać wszystkich okoliczności zagadkowej śmierci króla Ludwiga. Wystarczy, że powiemy, iż niezbyt przekonujące argumenty zwolenników tej wersji śmierci króla skłaniają innych do twierdzenia, że cała rzecz rozegrała się zupełnie inaczej. Jak? No cóż, może właśnie tak? Słyszeli Państwo wyraźnie strzał a więc mamy do czynienia z morderstwem! Do tej wersji wydarzeń skłania się wielu Bawarczyków, wiernych monarchii i jej tradycji. Dopóki potomkowie króla Ludwiga nie zezwolą na przeprowadzenie sekcji zwłok, pytanie: wypadek, samobójstwo, czy też może morderstwo, nie ma szans doczekać się na odpowiedź. Stale będą się pojawiać nowe spekulacje i hipotezy. Dlatego też proponuję Państwu teraz oderwać się tajemniczych okoliczności śmierci króla Ludwiga i spytać naszego profesora, czy język niemiecki też kryje w sobie jakieś tajemnice? Seite 4 von 8
Sprecher Recherchieren recherchieren recherchieren Compu Recherchieren recherchieren recherchieren Sprecher Ich bin Compu. Ich bin bei Radio D. Sprecherin Ich bin Redakteurin. Panie Profesorze, czy język niemiecki jest jasno i przejrzyście zbudowany, czy też ma w sobie jakieś tajemnice? Profesor Dzień dobry. No cóż, na pewno jest prostszy do wyjaśnienia niż śmierć króla Ludwiga. Wiadomo, na przykład, że w każdym zdaniu sformułowanym po niemiecku, występuje zwykle czasownik i rzeczownik lub zaimek.dziś skupimy uwagę na czasowniku. Czasownik mówi nam o tym, co się wydarzyło lub jest. Kiedy Compu twierdzi, że właśnie coś n wyszukuje, bada, ustala RECHERCHIEREN, używa czasownika w formie bezokolicznikowej, a więc tej, którą znajdujemy w każdym słowniku. Profesor Proszę posłuchać tego jeszcze raz i zwrócić uwagę na końcówkę en. Profesor Czasowniki w języku niemieckim zmieniają swoją formę w zależności od tego, czy ktoś mówi o sobie, czy też o kimś innym. Proszę posłuchać jak ktoś mówi, kim wer, gdzie wo albo czym was jest. Czasownik występuje na drugim miejscu w zdaniu. Do formy osobowej czasownika w języku niemieckim należy dodać odpowiedni zaimek osobowy. Professor Tak jest. Jeśli ktoś mówi o sobie, używa zaimka osobowego ja ICH. Posłuchajmy tego ponownie. Kiedy zadajemy pytanie odnoszące się do osoby, używamy zaimka pytającego kto -WER, to już wiemy. Proszę jednak zwrócić uwagę na różne formy zwracania się do Seite 5 von 8
Entschuldigung. Entschuldigung: Wer sind Sie? Wer bist du denn? Compu Ich bin Compu. Ayhan Wer bist denn du? Ich bin Compu. Und wer sind Sie? Wer ist denn das? Das weiß ich nicht. Ich bin ich. Das weiß ich., da, schau mal der Mantel. Das ist doch, das ist doch...... der Mantel von König Ludwig. Das ist König Ludwig. osoby, której zadajemy to pytanie. Posłuchajmy najpierw zaimka osobowego SIE, który pełni w języku niemieckim tę samą rolę, którą w polskim pełnią formy Pan, Pani oraz Państwo. Formy SIE używamy wtedy, kiedy nie znamy bliżej rozmówcy i chcemy być uprzejmi. Profesor W kolejnych przykładach proszę zwrócić uwagę na sposób bezpośredniego zwracania się do osób, które dobrze znamy i z którymi jesteśmy na ty. Wtedy używamy zaimka osobowego DU, czyli ty. Dziękujemy Panie Profesorze, to chyba wystarczy na dziś? A teraz przypomnimy Państwu scenki z dzisiejszej lekcji. i Filip są w zamku Neuschwanstein i widzą kogoś, kto ma na sobie wspaniały płaszcz Mantel taki sam, jaki zwykł nosić król Ludwig II. Seite 6 von 8
Entschuldigung. Entschuldigung: Wer sind Sie? König Ludwig. Wie bitte? Majestät, wie geht es Ihnen? König Ludwig Ach, Doktor Gudden: das Wasser... Majestät? Nein! Nein! Halt Majestät, Halt! Halt! Was machen Sie denn? Halt! Halt! Hilfe! Hilfe! 1. Männerstimme Alles klar? 2. Männerstimme Psst! Still! 1. Männerstimme Achtung... jetzt... und... Liebe Hörerinnen und Hörer, dann bis zum nächsten Mal. Król Ludwig II umarł w zagadkowych okolicznościach. Mogło to być tak... Albo zupełnie inaczej. Na przykład tak... W następnej lekcji powiemy Państwu nieco więcej o życiu króla Ludwiga II. Do usłyszenia! Seite 7 von 8
Ayhan Und tschüs. Słuchali Państwo Radia D. Był to kurs niemieckiego przygotowany przez Instytut Goethego i radio Deutsche Welle Herrad Meese Seite 8 von 8