SPIS TREŚCI Historyczne losy Polski i Polaków (Janusz Tazbir) Przodkowie Polaków Do roku 1506 (Henryk Samsonowicz) Przedmiot badań Ziemie polskie w czasach najdawniejszych Początki Słowian 13 Podziały Słowian 15 Organizacja plemion i migracje Słowian 16 Początki państwa i pierwsza monarchia.19 Miejsce na Polskę 19 Czynniki państwowości 20 Najstarsza mapa polityczna 22 Polanie i początki Piastów 24 Stosunki międzynarodowe 26 Budowa państwa 28 Chrzest Polski 31 Rozwój terytorialny państwa 33 Polska na przełomie X i XI w 35 Wojny 37 Polska królestwem 39 Kryzys monarchii 40 Trwałe skutki pierwszej monarchii 41 Odnowienie państwa 42 Druga monarchia polska 44 Przebudowa państwa 44 Polityka polska w połowie XI w.46 Zmiany struktury społecznej 47 Upadek Bolesława Śmiałego 48 Polska na przestrzeni wiekã³w 1995 digitalisiert durch: IDS Basel Bern
758 Spis treści Panowanie Władysława Hermana 49 Bolesław Krzywousty i Zbigniew 51 Wojna z Niemcami 52 Zdobycie Pomorza 53 Organizacja kościelna i misje pomorskie 54 Schyłek panowania i kłopoty Bolesława 55 Testament Bolesława Krzywoustego 56 Walka o tron senioralny 58 Rozpad idei jedności 61 Rozwój stosunków pieniężnych i rozpad systemu prawa książęcego 63 Przebudowa gospodarki polskiej 64 Kultura w Polsce w XI i XII w 66 Polska dzielnicowa 70 Europa w XIII w 70 Problem Bałtów 71 Krzyżacy nad Bałtykiem 71 Monarchia Henryków śląskich 72 Inwazja Mongołów 73 Skutki polityczne i gospodarcze rozbicia dzielnicowego 74 Kolonizacja na prawie niemieckim 76 Reforma i rozwój miast 77 Zmiany struktur społecznych i początki praw stanowych 81 Kościół w XIII w 82 zjednoczeniowe 83 Ku odbudowie Królestwa 86 Koronacje XIII w 89 Odbudowa Królestwa przez Władysława Łokietka 91 Przesłanki rozwoju świadomości ogólnonarodowej 93 Zjednoczone Królestwo Polskie 94 Kształt zjednoczonej monarchii 94 Życie kościelne 97 Polska na mapie Europy w początkach XIV w 98 Kryzys późnego średniowiecza w Europie 101 Polska u progu panowania Kazimierza Wielkiego 103 Zabiegi dyplomatyczne Kazimierza 104 Opanowanie Rusi 106 Polityka północna Kazimierza 109 Reformy Kazimierzowskie i urządzenie państwa 109 Awans międzynarodowy Polski Rządy andegaweńskie 115 Przywileje szlacheckie 117 Wojna domowa i elekcja Jagiełły.117 Unia г Litwą 119 Litwa w XIII i XIV w 119 Przyczyny unii 120 Umowa w i pierwsze lata unii 121 Konflikty międzynarodowe 124 Wielka wojna z Krzyżakami 125
Spis treści 759 Stosunki polsko-krzyżackie do pokoju brzeskiego. 127 Unia w Horodle i stosunki polsko-litewskie 128 Wzrost międzynarodowego znaczenia Polski 129 Aktywizacja polityczna szlachty i przywileje 130 Panowanie Władysława III i rządy Oleśnickiego..133 Unia z Węgrami i bezkrólewie 134 Ku Rzeczypospolitej szlacheckiej 136 Polityka wewnętrzna Kazimierza Jagiellończyka 136 Inkorporacja Prus i wojna trzynastoletnia. Przywileje nieszawskie 137 Miejsce Polski w Europie 141 Przemiany społeczeństwa polskiego 143 Kształtowanie się ustroju państwa 146 Kazimierzowskie 147 Polityka zagraniczna na wschodzie 147 Czechy i Węgry 148 Jagiellonowie i Habsburgowie 149 Kultura Polski na schyłku średniowiecza 149 Literatura 155 (Andrzej Polityka 1501-1513... 159 Początki panowania Zygmunta I 159 Królowa Bona i próby reform Zygmunta I 162 Stosunki z Habsburgami i sprawa pruska 163 Sprawa węgierska i niebezpieczeństwo tureckie Polityka 1548-1572. 168 Zygmunt August w konflikcie ze szlachtą 168 Problem bałtycki 170 Reformy sejmów egzekucyjnych 174 Polityka 1572-1586 179 Wolna elekcja i panowanie Henryka Walezego Panowanie Stefana Batorego 181 Struktury polityczne 184 Władza monarsza i jej zaplecze 184 Sejm i sejmiki, system podatkowy 187 Wojsko i dyplomacja 190 System folwarczny 192 Gospodarstwo chłopskie 195 Gospodarka miejska 195 Przemysł i górnictwo 197 Handel i kredyt 198 192
760 Spis treści Społeczeństwo. 201 Ludność i terytorium 201 Struktura społeczna 202 Warstwy i grupy społeczne 204 Ruchliwość i konflikty społeczne 207 Kultura 209 Materialne warunki życia 209 Szkolnictwo 211 Książka, piśmiennictwo, sztuka 213 216 Kościół i reformacja 218 Literatura uzupełniająca 221 (Janusz Tazbir) Rzeczpospolita pierwszych Wazów 225 Początki panowania Zygmunta III i konflikty z sąsiadami 228 Rokosz Mikołaja Zebrzydowskiego 231 Walka o tron moskiewski 233 Stosunki polsko-tureckie 235 Wieś i miasta za pierwszych Wazów 237 Polityczno-prawna struktura Rzeczypospolitej,240 Doktryna kontrreformacji 242 Ostateczne zwycięstwo katolicyzmu 244 Elekcja oraz rządy Władysława IV 246 Sprawa kozacka 249 Rzeczypospolitej (1648-1696).. 252 Wojna o Ukrainę 253 Najazd szwedzki na Polskę 256 Pokój w Oliwie i kwestia wschodnia 259 Walka o reformę państwa i rokosz Lubomirskiego 260 Wojny z Turcją 262 Społeczno-gospodarczy kryzys państwa 265 Ogólne osłabienie Rzeczypospolitej 267 Stosunki wyznaniowe 269 a kultura baroku 271 Szkolnictwo. 276 Nauka 277 Literatura uzupełniająca 281 (Jacek Staszewski) August П na polskim tronie 285 Wojna na ziemiach polskich 295
Spis treści 761 Dwukrólewie..... 302 Rządy Stanisława Leszczyńskiego 305 Powrót Augusta II na tron, próby wyjścia z kryzysu 309 Stosunki wyznaniowe....314 Wychodzenie z kryzysu. 319 Stracone lata 322 Przetasowania 338 Jeszcze jedna próba reforma wewnętrzna inaczej 347 Więcej niż było można mniej niż było potrzebne 350 Wyzwanie wobec przeszłości krok ku przyszłości 358 Finis 368 Literatura uzupełniająca 375 1795-1904 (Tomasz Po upadku państwa 379 Trzeci rozbiór 379 Ruch patriotyczny. 382 Epoka napoleońska 387 Utworzenie Księstwa Warszawskiego 387 Problemy wewnętrzne Księstwa 392 Upadek Napoleona 396 System wiedeński 401 Postanowienia kongresowe 401 Życie polityczne Królestwa Polskiego 407 Polityka i literatura 414 Powstanie listopadowe 416 Emigracja i konspiracja 422 Następstwa powstania 422 Polityka wychodźstwa 425 Mesjanizm i sprawa chłopska 432 Rabacja i Wiosna Ludów 436 Praca organiczna i powstanie.. 440 Kwestia narodowa a modernizacja 440 Odwilż.. ;.... 445 Powstanie styczniowe 449 Kryzys popowstaniowy 456 Rusyfikacja i germanizacja 456 Autonomia galicyjska 461 Postawy wobec zaborców 465
762 Spis treści Uprzemysłowienie, demokratyzacja, nowe ideologie 472 Rozwój gospodarczy 472 Nowoczesny naród 475 Początki nacjonalizmu 481 Socjalizm 486 Schyłek wieku 489 Literatura 492 1904-1939 (Tomasz Ostatnie zaborów 497 Rewolucja w zaborze rosyjskim 497 Galicyjski Piemont 505 Próba pojednania z Rosją 510 Obrona ziemi i języka w zaborze pruskim 513 Przemiany świadomości i substancji narodowej 515 Wielka wojna 1914-1918 521 Koniunktury wojenne. 521 Wyłanianie się Rzeczypospolitej 525 Walka o rząd i granice 533 Rządy Piłsudskiego i sejmu 533 Wojny o granice i miejsce w Europie 538 Kraj złożony z trzech połówek" 549 Konsolidacja państwa 551 Rządy sejmu 556 Czekanie na wybory 556 Aspiracje i porażki prawicy 558 Reformy Grabskiego 563 Dojrzewanie do zamachu 568 Rządy 573 Przewrót majowy 573 Sanacja 574 Wielki kryzys 584 Dekompozycja i konsolidacja 600 Kampania wrześniowa 616 uzupełniająca 620 (Andrzej Paczkowski) Wojna 625 Przyczółki niepodległości 625
Spis treści 763 Niewola 628 Walka 640 Idzie nowe 656 Polska lubelska" 656 Zdobywanie państwa 663 Ku 673 Stalinizm 673 Odwilż i przełom 684 Realny socjalizm 691 Utrata tempa 711 500 dni Solidarności" 715 Od wygranej bitwy do utraty panowania 721 Literatura uzupełniająca 731 711 Aneks królowie i prezydenci 735 Indeks osób 740 Spis map 756 Spis treści 757