1 PRZEDSIĘBIORSTWO PRODUKCYJNO USŁUGOWO HANDLOWE INSTAL ROGRA B I U R O P R O J E K T O W E 43 400 CIESZYN, UL. STARY TARG 3, TEL./FAX: (33) 8511 833 NAZWA PROJEKTU : PROJEKT BUDOWLANO WYKONAWCZY REMONTU INSTALACJI CIEPŁEJ I ZIMNEJ WODY UŻYTKOWEJ ORAZ REMONTU INSTALACJI HYDRANTOWEJ INWESTOR : Sąd Rejonowy w Żorach al. Jana Pawła II 15 44 240 Żory OBIEKT : Budynek Sądu Rejonowego al. Jana Pawła II 15 44 240 Żory PROJEKTANT: mgr inż. Roman Szafarczyk SPRAWDZAJĄCY: mgr inż. Andrzej Wucki CIESZYN, LIPIEC 2014 Wszelkie prawa autorskie zastrzeżone, kopiowanie zabronione.
2 ZAWARTOŚĆ 1. Opis techniczny 2. Informacja o bezpieczeństwie i ochronie zdrowia 3. Oświadczenie projektanta i sprawdzającego wraz z uprawnieniami oraz zaświadczeniem z izby inżynierów 4. Protokół badania, przeglądu i konserwacji instalacji wodociągowej przeciwpożarowej (wewnętrznej) DN25 z dnia 28.02.2014 5. Rysunki : 1. Plan zagospodarowania terenu 1 : 500 2. Rzut piwnicy 1 : 100 3. Rzut parteru 1 : 100 4. Rzut piętra 1 : 100 5. Rozwinięcie instalacji wodnej i hydrantowej 1 : 100 6. Schemat węzła wodnego --------- 7. Schemat węzła c.w.u. wymiennik --------- 8. Schemat węzła c.w.u. kocioł gazowy ---------
3 O P I S T E C H N I C Z N Y 1. Wiadomości ogólne 1.1 Obiekt Budynek Sądu Rejonowego w Żorach przy alei Jana Pawła II nr 15 1.2 Podstawa opracowania - Umowa, - Projekt branży architektonicznej i instalacji wodnej budynku, - Protokół badania, przeglądu i konserwacji instalacji wodociągowej przeciwpożarowej (wewnętrznej) DN 25 z dnia 28.02.2014 - Inwentaryzacja własna instalacji wodnych, - Informacje producentów urządzeń i materiałów, - Obowiązujące normy i przepisy. 1.3 Opis stanu istniejącego Budynek Sądu Rejonowego zasilany jest w wodę z istniejącego przyłącza wodociągowego wykonanego z rury PE ø 63 mm. Instalacja rozprowadzająca wody zimnej wykonana jest z rur ocynkowanych, a instalacja ciepłej wody oraz cyrkulacji z rur PP. Piony oraz podejścia do wszystkich odbiorników wody socjalno bytowej wykonane są z rur PP, natomiast piony oraz podejścia zasilające hydranty z rury stalowej ocynkowanej. Rurociągi rozprowadzające wodę prowadzone są piwnicą i parterem w przestrzeni pomiędzy stropem kondygnacji a zabudową sufitów podwieszanych. Piony wodne prowadzone są w ścianach, szachtach instalacyjnych i w zabudowie z płyt gipsowo kartonowych. Istniejąca instalacja wody zimnej jest wspólna dla punktów poboru wody na cele socjalno bytowe i przeciwpożarowe. W stropach podwieszanych na instalacji wody zimnej, ciepłej i cyrkulacji brak jest izolacji termicznej. Z przeprowadzonego w dniu 28.02.2014 r. badania, przeglądu i konserwacji wynika, iż istniejące w budynku hydranty Dn 25 spełniają w stanie obecnym instalacji wymagania dotyczące wydajności i ciśnienia. Ciepła woda przygotowywana jest w sezonie letnim w podgrzewaczu o pojemności 200 litrów, gdzie źródłem ciepła jest kocioł gazowy, natomiast w sezonie zimowym poprzez wymiennik ciepła zasilany w ciepło z PEC, połączony ze zbiornikiem stabilizacyjnym c.w.u. o pojemności 350 litrów. Użytkownik zgłasza następujące uwagi dotyczące funkcjonowania instalacji wodnej w budynku: - małe ciśnienie wody w instalacji cwu - przekroczenie norm żelaza i mętności w punktach poboru wody w niepodpiwniczonym segmencie budynku - spadek wydajności hydrantów nr 2 i nr 3 w stosunku do badań wykonywanych w poprzednich latach Podczas inwentaryzacji instalacji odczytano ciśnienie zasilania wody z sieci 0,42 MPa podczas poboru wody na cele socjalne, stwierdzono uszkodzenie reduktora znajdującego się na rurociągu zasilającym w wodę zimną zasobnik o pojemności 200 litrów.
4 1.4 Przedmiot i zakres opracowania Przedmiotem opracowania jest projekt budowlano wykonawczy remontu instalacji ciepłej i zimnej wody użytkowej oraz remontu instalacji hydrantowej. Niniejszy projekt obejmuje : - rozdzielenie instalacji wody socjalno - bytowej od instalacji hydrantowej - wykonanie nowego rurociągu rozprowadzającego wody zimnej z przełączeniem do niego podejść do pionów i odbiorników wody zimnej socjalno bytowej - pozostawienie istniejącego rurociągu zasilającego hydranty z rur ocynkowanych, z korektami średnic, - przeniesienie na korytarze budynku, istniejących hydrantów znajdujących się obecnie na klatkach schodowych - adaptacja istniejącej instalacji wykonanej z rur stalowych ocynkowanych na instalację hydrantową, z zaślepieniem odejść do pionów i odbiorników wody zimnej socjalno bytowej oraz wykonaniem nowej części instalacji zasilającej hydranty w części niepodpiwniczonej budynku - zalecenia dotyczące naprawy istniejącej instalacji wody ciepłej i cyrkulacji Instalacja wody ciepłej i cyrkulacji oraz sposób przygotowania ciepłej wody użytkowej pozostają bez zmian. 2. Instalacja wody zimnej Projektuje się rozdzielenie instalacji wody zimnej socjalno - bytowej oraz hydrantowej. Obecna instalacja rozprowadzająca wody zimnej, wykonana z rur stalowych ocynkowanych, po modernizacji zostanie wykorzystana jako instalacja zasilająca w wodę istniejące hydranty. Projektuje się wykonanie nowej instalacji rozprowadzającej wodę zimną na cele socjalno bytowe. Na odgałęzieniu socjalnym zabudować zawór pierwszeństwa, odcinający dopływ wody w przypadku spadku ciśnienia w instalacji. Poprzez zawór pierwszeństwa zasilane będą wszystkie punkty poboru wody. Instalacja wodna wykonana będzie z rur PP łączonych przy pomocy zgrzewanych kształtek systemowych. Istniejące odejścia do pionów oraz punktów poboru wody socjalno - bytowej należy przepiąć do projektowanej instalacji. Instalację rozprowadzającą wody zimnej prowadzić pod stropem danej kondygnacji w przestrzeni powyżej zabudowy sufitu podwieszonego, obok istniejących obecnie rurociągów wodnych. Przewody należy zamocować za pomocą obejm metalowych z gumową wkładką. Przejścia przewodów przez ściany wykonać w rurach ochronnych. W miejscach wskazanych w części rysunkowej, na przewodzie wykonać kompensacje oraz punkty stałe. Istniejąca instalacja wody ciepłej i cyrkulacji wykonana z rur PP pozostaje bez zmian. Wykonane rurociągi wody zimnej należy zaizolować otulinami z pianki PE grubości 13 mm. Przed wykonaniem izolacji należy przeprowadzić próbę szczelności wykonanej instalacji wody zimnej w obecności kierownika budowy. Z próby szczelności sporządzić protokół. Przebieg instalacji oraz średnice rurociągów przedstawiono na rysunkach. 3. Instalacja hydrantowa Zgodnie z protokołem badania, przeglądu i konserwacji instalacji wodociągowej przeciwpożarowej (wewnętrznej) DN25 z dnia 28.02.2014 istniejące w budynku hydranty spełniają wymagania wydajności i ciśnienia. Jednocześnie użytkownik zgłasza spadek wydajności hydrantów nr 2 i 3 w stosunku do badań przeprowadzanych w poprzednich latach. W związku z powyższym projektuje się pozostawienie części obecnej instalacji wodnej wykonanej z rur stalowych ocynkowanych, jako instalację hydrantową. Na odcinku zasilającym hydranty nr 2 i 3, w części niepodpiwniczonej budynku, oraz podejścia do pozostałych pionów hydrantowych istniejącą instalację z rur ocynkowanych należy zdemontować i wykonać jako nową zgodnie z projektem. Istniejące odejścia do
5 pionów oraz punktów poboru wody socjalno - bytowej należy odciąć i zaślepić kształtkami ocynkowanymi. Projektuje się pozostawienie istniejących w budynku hydrantów DN 25 z wężem o długości 25 m. Hydranty, znajdujące się obecnie na klatkach schodowych, należy przenieść na korytarze w miejsca wskazane w części rysunkowej. Zasięg istniejących hydrantów w poziomie obejmuje całą powierzchnię strefy pożarowej z uwzględnieniem długości odcinka węża 25 mb + 3 m na efektywny zasięg rzutu prądu gaśniczego. Zawory hydrantowe powinny być umieszczone na wysokości 1,35 m ± 0,05 m od poziomu podłogi. Nasada tłoczna powinna być skierowana do dołu. Doprowadzenie wody prawe lub lewe. Sposób podłączenia należy określić podczas montażu. Projektowaną część instalacji hydrantowej wykonać należy z rur stalowych ocynkowanych wg PN-H-74200 i kształtek ocynkowanych łączonych na gwint. Rury należy prowadzić pod stropem danej kondygnacji w przestrzeni powyżej zabudowy sufitu podwieszonego, po śladzie demontowanej części, natomiast podejścia do przenoszonych hydrantów w bruzdach ściennych. Przejścia przewodów przez ściany i stropy wykonać w rurach ochronnych. Przewody należy zamocować za pomocą obejm metalowych z gumową wkładką. Przewody instalacji hydrantowej należy izolować otulinami z pianki PE o grubości 13 mm. Przed wykonaniem izolacji należy przeprowadzić próbę szczelności w obecności kierownika budowy. Z próby szczelności sporządzić protokół. Instalacje p. poż należy zasilić z istniejącego przyłącza wody poprzez wydzielenie. Należy wydzielić osobne odgałęzienie dla instalacji hydrantowej, na którym należy zainstalować zawory odcinające, filtr oraz zawór antyskażeniowy. Na odgałęzieniu instalacji wody do celów socjalno bytowych, należy z kolei zamontować zawór pierwszeństwa NC (beznapięciowo zamknięty), który podczas braku spadku ciśnienia instalacji wodociągowej pozostaje pod napięciem sterującym jako otwarty. Pracą zaworu NC, sterować będzie presostat, który w przypadku spadku ciśnienia w instalacji poniżej 0,30 MPa spowoduje zamknięcie zaworu i odcięcie wody na instalację socjalno - bytową. Gdy presostat zadziała na obniżone ciśnienie ponowne otwarcie zaworu następuje po ręcznym zresetowaniu presostatu. Za pomocą układu ręcznego otwierania presostatu można otworzyć zawór i zapewnić dostawę wody na cele socjalno bytowe. Obsługa zaworów powinna być prowadzona zgodnie z instrukcją obsługi dostarczoną przez producenta urządzenia. Zawory elektromagnetyczne wyposażone będą w cewkę BB, do której należy doprowadzić napięcie zasilające 230 V o częstotliwości 50 Hz. Cewka posiada puszkę przyłączeniową, którą należy podpiąć do rozdzielnicy budynku. Przebieg instalacji, średnice rurociągów oraz rozmieszczenie hydrantów przedstawiono na rysunkach. Warunkiem dopuszczenia instalacji do użytkowania jest przeprowadzenie dla urządzeń prób i badań potwierdzających prawidłowe ich nastawienie i działanie zgodnie z normą PN-B-02865. Program badań obejmuje w szczególności: sprawdzenie zgodności z projektem, oględziny zewnętrzne, sprawdzenie wysokości montażu zaworu hydrantowego oraz średnic rur zasilających hydranty, sprawdzenie podłączenia węża, sprawdzenie wydajności wodnej, sprawdzenie ciśnienia i wydajności podczas jednoczesnego poboru wody z dwóch sąsiednich hydrantów DN25 jednocześnie. Z przeprowadzonych badań sporządza się protokół zawierający: datę odbioru, skład komisji, opis instalacji, wykaz przedłożonych dokumentów, stwierdzenie zgodności z wymaganiami norm. 4. Instalacja wody ciepłej i cyrkulacji Istniejącą w budynku instalację rur wody ciepłej i cyrkulacji oraz sposób przygotowania ciepłej wody użytkowej pozostawia się bez zmian. W celu zlikwidowania zgłaszanego przez Inwestora zanieczyszczenia ciepłej wody należy dokonać czyszczenia istniejącego zasobnika cwu o pojemności 200 litrów używanego w sezonie letnim oraz zbiornika stabilizującego cwu o pojemności 350 litrów używanego w sezonie zimowym przy pomocy biodegradowalnych środków, dopuszczonych do stosowania w instalacjach wody pitnej. W razie stwierdzenia złego stanu technicznego w.w. Zasobnika i zbiornika należy je wymienić. Należy wymienić armaturę znajdującą się na połączeniu instalacji wody zimnej, ciepłej i cyrkulacji z zasobnikiem o pojemności 200 litrów oraz wymiennikiem PEC. Pompę zainstalowaną obecnie na zasilaniu wymiennika PEC w wodę zimną, należy przenieść na rurociąg cyrkulacyjny wody ciepłej z obiektu. Odcinek instalacji cyrkulacyjnej, wskazany w części
rysunkowej, pomiędzy węzłem cieplnym PEC a zasobnikiem cwu o pojemności 200 litrów należy wymienić na rurę PP stabilizowaną o średnicy zewnętrznej 25 mm. Istniejące rurociągi wody ciepłej i cyrkulacji prowadzone w przestrzeni nad sufitem podwieszonym należy zaizolować. 5. Wytyczne budowlane 6 Przejścia instalacji przez przegrody wykonać w tulejach ochronnych Przejścia instalacji przez przegrody oddzielenia przeciwpożarowego wykonać jako przejścia p.poż o odporności ogniowej EI 120. Przejścia rur palnych wykonać przy pomocy kaset ogniochronnych np. Promastop, natomiast przejścia rur niepalnych przy pomocy wełny mineralnej i masy ogniochronnej np. Promastop Coating Wykonać przebicia i bruzdy instalacyjne, a po ułożeniu rurociągów powierzchnię przegród budowlanych przywrócić do stanu pierwotnego Rozebrać i odtworzyć zabudowę rurociągów z płyt gipsowo kartonowych Rozebrać płyty stropu podwieszanego a po ułożeniu rurociągów strop podwieszany przywrócić do stanu pierwotnego Wykonać zabudowę EI 60, istniejącego przyłącza wody wykonanego z rury PE Wykonać kratkę kanalizacyjną w pomieszczeniu węzła wodomierzowego z jej wpięciem do istniejącej kanalizacji sanitarnej w budynku i przywróceniem posadzki do stanu pierwotnego 6. Wytyczne instalacji elektrycznej Wykonać zasilanie cewki zaworu pierwszeństwa NC sprzed wyłącznika głównego budynku Objęcie wykonanej instalacji ochroną przeciwporażeniową Podłączyć instalację hydrantową do szyny uziemiającej 8. Bhp, p.poż. i uwagi ogólne 8.1 Bhp i p.poż W trakcie wykonywania instalacji należy stosować się do aktualnie obowiązujących przepisów bhp i p.poż., a zwłaszcza należy przestrzegać: - Rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 17 września 1999 roku w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy urządzeniach i instalacjach energetycznych - Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26.09.1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy - Rozporządzenia Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych z dnia 28 marca 1972 roku w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy wykonaniu robót budowlano - montażowych i rozbiórkowych (Dz. U. Nr 13/72 poz. 93) 8.2 Uwagi ogólne 1. Instalację projektowaną wykonać zgodnie z: Zarządzeniem nr 62 MB i PMB z 30.12.1970r. zał.1 /Dz. Bud. nr 2 z dnia 15.04 1974r. Warunkami technicznymi wykonania i odbioru robót budowlano montażowych cz. IV /MB i PMB 1974r. Warunkami technicznymi jakimi powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie Dz.U. nr 75 z 15.06.2002. poz. 690.
Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7.06.2010 w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz.U. z 2010 r. nr 109 poz. 719) Warunkami technicznymi wykonania i odbioru instalacji wodociągowych zeszyt 7, opracowanie COBRTI INSTAL Warszawa obowiązującymi normami i przepisami 2. Należy przeprowadzić badania wydajności instalacji hydrantowej przez osobę posiadającą wymagane uprawnienia 3. Urządzenia należy montować zgodnie z instrukcjami producentów. Wszystkie zastosowane urządzenia i materiały muszą posiadać odpowiednie atesty i dopuszczenia do stosowania w budownictwie. 4. Całość robót prowadzić pod nadzorem osób posiadających wymagane uprawnienia 5. Po zakończeniu robót całość instalacji (istniejąca i projektowana) wody zimnej, ciepłej, cyrkulacyjnej oraz hydrantowej należy dwukrotnie przepłukać. 7 9. ZESTAWIENIE PODSTAWOWYCH MATERIAŁÓW Numer Urządzenie Ilość Producent /dostawca INSTALACJA HYDRANTOWA 1 Hydrant wewnętrzny DN25 wnękowy z wężem długości 25 m do przeniesienia - istniejące 2 Zawór antyskażeniowy EA453, DN50 1 szt Danfoss 3 Rura przewodowa stalowa ocynkowana z izolacją z pianki PE gr.13 mm Dn 50 Dn 40 Dn 32 5 szt 41 m 13 m 49 m 4 Zawór kulowy Dn 50 2 szt 5 Filtr siatkowy Dn 50 1 szt INSTALACJA WODY ZIMNEJ, CIEPŁEJ I CYRKULACJI 6 Zawór elektromagnetyczny EV220B DN50 z cewką elektromagnetyczną BB230AS i wtykiem cewki 7 Presostat Danfoss RT 200 z ręcznym resetem minimum nr katalogowy 017-523966 8 Manometr tarczowy 0-0,1 MPa z przyłączem manometrycznym z kurkiem odcinającym 9 Rura PP-R typ 3, PN20 w otulinie z pianki PE gr 13 mm Dz 50 Dz 40 10 Rura PP-R3, PN20, stabilizowana Dz 25 z izolacją z pianki PE gr 20 mm 1 szt Danfoss 1 szt Danfoss 1 szt 79 m 36 m 4 m
8 11 Wodomierz Dn 50 - istniejący 1 szt 12 Zawór kulowy Dn 50 - istniejący 1 szt 13 Zawór antyskażeniowy EA 453, Dn 50 1 szt Danfoss 14 Zawór antyskażeniowy EA251, Dn 25 1 szt Danfoss 15 Filtr siatkowy Dn 50 1 szt 16 Filtr siatkowy Dn 32 1 szt 17 Filtr siatkowy Dn 20 2 szt 18 Zawór kulowy Dn 50 2 szt 19 Zawór kulowy Dn 32 7 szt 20 Zawór kulowy Dn 25 4 szt 21 Zawór kulowy Dn 20 4 szt 22 Zawór zwrotny Dn 20 2 szt 23 Reduktor ciśnienia wody Dn 25 1 szt 24 Reduktor ciśnienia wody Dn 25 1 szt 25 Wodomierz Dn 25 1 szt 26 Zawór spustowy Dn 15 1 szt 27 Naczynie przeponowe DE 18 z zaworem SU 3/4 1 kpl 28 Zawór bezpieczeństwa o ciśnieniu otwarcia 6 bar, Dn 20 1 szt 29 Pompa cyrkulacyjna ALPHA2 25-60N 1 szt 30 Pompa cyrkulacyjna UPS 32-80N do przeniesienia - istniejąca 1 szt 31 Otulina z pianki PE o grubości 13 mm na rurociąg : Dn 50 ocynk. Dz 32 PP Dz 25 PP Dz 20 PP 83 m 6 m 20 m 18 m 32 Otulina z pianki PE o grubości 20 mm na rurociąg : Dz 40 PP Dz 32 PP Dz 25 PP Dz 20 PP 53 m 32 m 24 m 42 m INSTALACJA KANALIZACJI 33 Rura PVC ø 110 12 m 34 Kratka kanalizacyjna Dn 100 1 szt 35 Kształtki PVC ø 110 1 kpl
9 INFORMACJA DOTYCZĄCA BEZPIECZEŃSTWA I OCHRONY ZDROWIA OBIEKT: Budynek Sądu Rejonowego al. Jana Pawła II 15 44 240 Żory INWESTOR: Sąd Rejonowy w Żorach al. Jana Pawła II 15 44 240 ŻORY PROJEKTANT: Roman Szafarczyk ul. Stalmacha 12/9 43 400 Cieszyn
10 1. ZAKRES ROBÓT DLA CAŁEGO ZAMIERZENIA BUDOWLANEGO ORAZ KOLEJNOŚĆ REALIZACJI POSZCZEGÓLNYCH OBIEKTÓW Zadanie obejmuje wykonanie remontu instalacji ciepłej i zimnej wody użytkowej oraz remontu instalacji hydrantowej. Kolejność wykonywanych robót: - demontaż części instalacji z rur stalowych ocynkowanych - demontaż części obudowy rurociągów z płyt gipsowo kartonowych oraz stropu podwieszonego - przeniesienie istniejących hydrantów z klatki schodowej na korytarze budynku - wytyczenie przebiegu instalacji wewnątrz budynku - wykonanie bruzd i przebić w ścianach i stropach - wykonanie instalacji z rur PP łączonych przez zgrzewanie - wykonanie instalacji z rur stalowych ocynkowanych łączonych przy pomocy kształtek skręcanych - wykonanie próby szczelności - izolacja rurociągów - odtworzenie zabudów z płyt gipsowo kartonowych, strop podwieszonego, tynkowanie, gipsowanie, malowanie - czyszczenie istniejącego zasobnika cwu, zbiornika stabilizującego cwu oraz wymiana armatury - wykonanie kratki kanalizacyjnej w pomieszczeniu węzła wodomierzowego z jej podłączeniem do instalacji kanalizacyjnej 2. WYKAZ ISTNIEJĄCYCH OBIEKTÓW BUDOWLANYCH - budynek Sądu Rejonowego - istniejące instalacje w budynku 3. ELEMENTY ZAGOSPODAROWANIA DZIAŁKI LUB TERENU, KTÓRE MOGĄ STWARZAĆ ZAGROŻENIE BEZPIECZEŃSTWA I ZDROWIA LUDZI istniejące instalacje w budynku 4. PRZEWIDYWANE ZAGROŻENIA WYSTĘPUJĄCE PODCZAS REALIZACJI ROBÓT BUDOWLANYCH - zagrożenie porażeniem prądem podczas robót budowlanych w związku z możliwością uszkodzenia istniejącej instalacji elektrycznej lub podczas robót instalacji elektrycznej - zagrożenie poparzeniem podczas robót zgrzewania - zagrożenie upadkiem z drabiny lub rusztowania - zagrożenie wypadkiem podczas pracy sprzętem mechanicznym - zagrożenie wtargnięciem osób postronnych na teren robót w związku z koniecznością ich prowadzenia w czynnym obiekcie 5. SPOSÓB PROWADZENIA INSTRUKTAŻU PRACOWNIKÓW PRZED PRZYSTĄPIENIEM DO REALIZACJI ROBÓT SZCZEGÓLNIE NIEBEZPIECZNYCH Pracownicy prowadzący roboty budowlane muszą przejść szkolenie ogólne oraz stanowiskowe ze szczególnym uwzględnieniem: - zasad stosowania przepisów BHP i p.poż., - zasad stosowania zakładowych przepisów BHP i p.poż - zasad postępowania w przypadku wystąpienia zagrożeń - zasad stosowania środków ochrony indywidualnej
11 - zasad obsługi maszyn i urządzeń - zasad udzielania pierwszej pomocy 6. ŚRODKI TECHNICZNE I ORGANIZACYJNE, ZAPOBIEGAJĄCE NIEBEZPIECZEŃSTWOM nad robotami zapewnić nadzór osób posiadających odpowiednie kwalifikacje i uprawnienia przed rozpoczęciem prac montażowych należy sprawdzić funkcjonowanie oraz stan techniczny narzędzi, przed rozpoczęciem robót budowlanych ustalić przebieg istniejących instalacji roboty instalacji elektrycznej wykonywać może tylko osoba posiadająca aktualne uprawnienia, do ochrony indywidualnej, pomocniczej i p.-poż. stosować ubrania niepalne, obsługa maszyn i urządzeń powinna odbywać się tylko przez osoby przeszkolone i upoważnione, przestrzegać norm obciążenia podczas rozładunku i transportu materiałów i urządzeń - oznakować, wygrodzić i zabezpieczyć teren robót oraz teren rozładunku mgr inż. Roman Szafarczyk