Wymagania edukacyjne z historii dla klasy VI Wymagania na ocenę wyższą obejmują wymagania na ocenę niższą! I semestr Ocena : dopuszczający I Stary i Nowy Świat - definiuje pojęcie: karawela - określa datę odkrycia Ameryki (1492 rok) - wskazuje na mapie kierunki podróży znanych odkrywców - wymienia odkryte przez nich lądy - definiuje pojęcie: odrodzenie, renesans - wymienia wybitnych przedstawicieli renesansu: Leonarda da Vinci, Michała Anioła, Mikołaja Kopernika - określa czas trwania epoki renesansu (XVI wiek) - wymienia zmiany, jakie zaszły w życiu codziennym ludzi renesansu - wymienia przykłady dzieł Leonarda da Vinci, Michała Anioła - na podstawie podanego materiału ilustracyjnego rozpoznaje zabytki sztuki renesansowej - wymienia wybitnych twórców włoskiego renesansu - definiuje pojęcia: reformacja, kontrreformacja - wymienia wyznania powstałe na skutek reformacji - wymienia kraje, w których narodziły się wyznania protestanckie - określa datę odkrycia Ameryki (1492 rok) i potrafi zaznaczyć ją na taśmie chronologicznej - wymienia wynalazki w dziedzinie żeglugi, które umożliwiły podejmowanie dalekich wypraw - wskazuje na mapie kierunki podróży znanych odkrywców - wskazuje na mapie Włochy - wymienia Włochy jako kolebkę renesansu - określa czas trwania epoki renesansu (XVI wiek) i potrafi zaznaczyć go na taśmie chronologicznej - charakteryzuje postaci: Leonarda da Vinci, Michała Anioła - wskazuje przykłady świadczące o geniuszu myśli Leonarda da Vinci - charakteryzuje postać Marcina Lutra - wskazuje Niemcy jako ojczyznę ruchu reformacyjnego - określa datę wystąpienia Lutra (1517 rok) i potrafi zaznaczyć ją na taśmie chronologicznej - wskazuje wystąpienie Marcina Lutra jako początek jawnych działań reformacyjnych - wskazuje na mapie państwa objęte ruchem reformacyjnym Ocena: dobry - wymienia towary przywożone do Europy z Nowego Świata - wymienia przyczyny odkryć geograficznych - wymienia skutki odkryć geograficznych - wymienia pozytywne i negatywne strony odkryć - definiuje pojęcia: humanizm, mecenat - przedstawia poglądy głoszone przez humanistów - wymienia przyczyny zmian poglądów ludzi na otaczający ich świat - definiuje pojęcie: fresk - wymienia cechy architektury renesansowej - definiuje pojęcia: wyznania protestanckie luteranizm, protestantyzm, kalwinizm, anglikanizm; jezuici, Indeks Ksiąg Zakazanych
Ocena: bardzo dobry - przedstawia poglądy głoszone przez humanistów - charakteryzuje postawę człowieka renesansu - potrafi opowiedzieć o sposobie drukowania książek - podaje przykłady dzieł Donato Bramante, Filippo Brunelleschi - przyporządkowuje twórcom ich dzieła przedstawione na ilustracjach - charakteryzuje sytuację w Kościele katolickim, która doprowadziła do narodzin ruchu reformacyjnego - przedstawia różnice między religią katolicką a religiami protestanckimi - wymienia działania Kościoła katolickiego zmierzające do walki z reformacją - uzasadnia wpływ wielkich odkryć geograficznych na rozwój gospodarczy Europy - uzasadnia doniosłość znaczenia wynalezienia druku Ocena : dopuszczający II Polska złotego wieku - definiuje pojęcia: hołd pruski, unia realna, Rzeczpospolita Obojga Narodów, arrasy - wymienia wybitnych twórców renesansu polskiego (Mikołaja Kopernika, Mikołaja Reja, Jana Kochanowskiego) - korzystając z mapy wymienia państwa sąsiadujące z Rzeczypospolitą Obojga Narodów - definiuje pojęcia: stan społeczny, magnateria, szlachta - definiuje pojęcia: sejm walny, hetman, - definiuje pojęcie: wolna elekcja - wymienia przyczyny wolnych elekcji - wymienia nazwy stanów w Polsce XVI-XVIII wieku - charakteryzuje postaci: Zygmunta Starego, Zygmunta Augusta - wskazuje na mapie: Kraków, Lublin, Prusy Książęce - określa daty: hołdu pruskiego (1525 rok), unii lubelskiej (1569 rok) i potrafi zaznaczyć je na taśmie chronologicznej - wymienia główne postanowienia unii lubelskiej - charakteryzuje zajęcia poszczególnych stanów społecznych - wskazuje herby szlacheckie jako symbole rodu - charakteryzuje skład sejmu walnego - omawia zasady sprawowania władzy w Rzeczypospolitej w XVI-XVIII wieku - wskazuje na mapie Inflanty - określa datę pierwszej wolnej elekcji (1573 rok) i potrafi zaznaczyć ją na taśmie chronologicznej - wymienia dwóch pierwszych królów elekcyjnych w Polsce: Henryka Walezego i Stefana Batorego Ocena: dobry - definiuje pojęcie: krużganki - charakteryzuje postać: Albrechta Hohenzollerna - wymienia postanowienia hołdu pruskiego - wymienia zmiany, jakie nastąpiły w stosunkach Rzeczypospolitej z Prusami Książęcymi po hołdzie pruskim - definiuje pojęcie: folwark, pańszczyzna - charakteryzuje sytuację mieszczan i chłopów - definiuje pojęcia: sejmiki ziemskie, marszałek, kanclerz, podskarbi - definiuje pojęcia: artykuły henrykowskie, piechota wybraniecka
- wymienia skutki wolnych elekcji - wymienia zobowiązania kandydatów do tronu polskiego - wymienia zasługi Stefana Batorego dla państwa polskiego Ocena: bardzo dobry - posługując się mapą omawia zmiany terytorialne, jakie nastąpiły w wyniku unii lubelskiej - wymienia okoliczności zakończenia konfliktu polsko-krzyżackiego - omawia okoliczności przekształcenia się rycerstwa w stan szlachecki - omawia zakres uprawnień sejmików ziemskich - omawia zakres władzy urzędników królewskich - opowiada o wojnach Polski z Rosją o Inflanty za panowania Stefana Batorego - wyjaśnia, na czym polegała reforma wojskowa Stefana Batorego - opisuje zasługi Jagiellonów dla rozwoju kultury renesansowej w Polsce - podając argumenty wyjaśnia, na czym polegała uprzywilejowana pozycja szlachty w społeczeństwie - wyjaśnia, w jaki sposób przywileje szlacheckie ograniczały władzę królewską Ocena: dopuszczający III W pożodze wojen XVII wieku - definiuje pojęcie: potop szwedzki - określa czas trwania: potopu szwedzkiego (1655-1660) oraz datę pokoju w Oliwie (1660) - wymienia najważniejsze wydarzenia z czasów potopu, m.in. obronę Jasnej Góry - definiuje pojęcia: islam, husarz - określa daty: bitwy pod Chocimiem (1673 rok), odsieczy wiedeńskiej (1683 rok) - wymienia wiek XVII jako czas wielu konfliktów wojennych prowadzonych przez Rzeczpospolitą - wymienia skutki wojen w XVII wieku, np. zniszczenie kraju, straty terytorialne - charakteryzuje zajęcia szlachty - definiuje pojęcia: barok, kontrreformacja - określa czas trwania epoki baroku - wymienia cechy charakterystyczne stylu barokowego - charakteryzuje postać Stefana Czarnieckiego - określa czas trwania: potopu szwedzkiego (1655-1660) oraz datę pokoju w Oliwie (1660) i potrafi zaznaczyć je na taśmie chronologicznej - wskazuje na mapie: Częstochowę, Inflanty - wyjaśnia, dlaczego najazd Szwedów nazwano potopem - charakteryzuje postać Jana III Sobieskiego - określa daty: bitwy pod Chocimiem (1673 rok), odsieczy wiedeńskiej (1683 rok) i potrafi zaznaczyć je na taśmie chronologicznej - wymienia skutki wojen z Turcją - podaje przyczyny wyprawy Jana III Sobieskiego pod Wiedeń - wskazuje na mapie Wiedeń - wskazuje na mapie państwa, z którymi Rzeczpospolita prowadziła wojny w XVII wieku - opowiada o sposobach spędzania czasu wolnego przez szlachtę na przełomie XVII i XVIII wieku - charakteryzuje szkolnictwo w Polsce na przełomie XVII i XVIII wieku - określa czas trwania epoki baroku (XVII wiek) ) i potrafi zaznaczyć go na taśmie chronologicznej - z ilustracji przedstawiających zabytki wybiera te, które zostały zbudowane w stylu barokowym
Ocena: dobry - uzasadnia znaczenie bohaterskiej obrony Częstochowy dla prowadzenia dalszej walki z najeźdźcą - charakteryzuje postępowanie Szwedów wobec ludności polskiej - definiuje pojęcie: wojna szarpana - wymienia przyczyny wojen Polski ze Szwecją - wymienia postanowienia pokoju w Oliwie - wymienia skutki najazdu szwedzkiego - definiuje pojęcia: janczar, haracz - określa daty: najazdu tureckiego i oblężenia Kamieńca Podolskiego (1672 rok) i potrafi zaznaczyć je na taśmie chronologicznej - wymienia przyczyny początkowych niepowodzeń wojsk polskich w walce z Turkami - definiuje pojęcia: liberum veto, anarchia - wskazuje na mapie tereny utracone przez Rzeczpospolitą w wyniku wojen: Inflanty, Podole, Prusy Książęce, część Ukrainy - wymienia skutki upadku szkolnictwa dla funkcjonowania państwa (brak tolerancji religijnej, niechęć do zmian ustrojowych) - definiuje pojęcia: putto, stiuk Ocena: bardzo dobry - wymienia przyczyny początkowych niepowodzeń Rzeczypospolitej w czasie potopu szwedzkiego - wskazuje różnice w postawach społeczeństwa polskiego w czasie najazdu szwedzkiego - wymienia postanowienia traktatu w Buczaczu - omawia przyczyny wojen Rzeczypospolitej z Turcją w 2. połowie XVII wieku - wskazuje na mapie tereny, na których toczyła się wojna z Turcją (Podole) oraz miejsca najważniejszych wydarzeń z nią związanych Kamieniec Podolski, Chocim - charakteryzuje funkcjonowanie aparatu władzy na przełomie XVII i XVIII wieku, wskazując na słabość władzy królewskiej, zrywanie sejmów i wzrost znaczenia magnaterii - podaje przyczyny i objawy kryzysu gospodarki kraju oraz wyjaśnia, w czym on się przejawiał (upadek miast, wzrost pańszczyzny) - definiuje pojęcia: sarmatyzm, sarmata - wymienia wiek XVII i początek XVIII wieku jako czas trwania kultury sarmackiej - wymienia skutki upadku szkolnictwa dla funkcjonowania państwa (brak tolerancji religijnej, niechęć do zmian ustrojowych) - wyjaśnia, dlaczego barok został nazwany epoką kontrastów - porównuje sytuację gospodarczą Polski w XVII i XVIII w z sytuacją państw Europy oraz wskazuje przyczyny uzależnienia Polski od państw ościennych - charakteryzuje ideologię sarmatyzmu - wyjaśnia, na czym polega związek kultury barokowej z działalnością kontrreformacji - wskazuje wpływ wzrostu pobożności na architekturę i sztukę epoki Ocena: dopuszczający IV W obronie upadającej Rzeczypospolitej - definiuje pojęcia: oświecenie, klasycyzm - określa czas trwania epoki oświecenia (XVIII wiek) - wymienia najważniejsze dokonania naukowe i techniczne epoki oświecenia (np. piorunochron, maszyna parowa) - określa datę pierwszego rozbioru Polski (1772 rok)
- wymienia państwa, które dokonały I rozbioru - definiuje pojęcie: konstytucja - określa datę uchwalenia Konstytucji 3 maja (1791 rok) - wymienia najważniejsze reformy Sejmu Czteroletniego - określa daty: II rozbioru Polski (1793 rok), insurekcji kościuszkowskiej (1794 rok), III rozbioru Polski (1795 rok) - wymienia państwa, które dokonały II i III rozbioru Polski - określa czas trwania epoki oświecenia (XVIII wiek) i potrafi zaznaczyć go na taśmie chronologicznej - wymienia przykłady budowli klasycystycznych w Polsce i w Europie - charakteryzuje styl klasycystyczny - z ilustracji przedstawiających zabytki wybiera te, które zostały zbudowane w stylu klasycystycznym - charakteryzuje postać: Stanisława Augusta Poniatowskiego - określa datę pierwszego rozbioru Polski (1772 rok) i potrafi zaznaczyć ją na taśmie chronologicznej - wskazuje na mapie zasięg I rozbioru - wymienia państwa, które dokonały I rozbioru i wskazuje je na mapie - wskazuje cel wychowania i edukacji młodzieży w XVIII wieku - określa datę uchwalenia Konstytucji 3 maja (1791 rok) oraz czas trwania Sejmu Wielkiego (1788-1792 rok) i potrafi zaznaczyć je na taśmie chronologicznej - wymienia zmiany, jakie zakładała Konstytucja 3 maja - charakteryzuje postać: Tadeusza Kościuszki - określa daty: II rozbioru Polski (1793 rok), insurekcji kościuszkowskiej (1794 rok), III rozbioru Polski (1795 rok) i potrafi zaznaczyć je na taśmie chronologicznej - wymienia przyczyny wybuchu powstania kościuszkowskiego w 1794 roku - wymienia przyczyny upadku powstania kościuszkowskiego Ocena: dobry - charakteryzuje postaci: Woltera, Monteskiusza - charakteryzuje ideologię oświecenia - charakteryzuje postać: Ignacego Krasickiego - wymienia działania zmierzające do naprawy oświaty i gospodarki polskiej w 2. połowie XVIII wieku - charakteryzuje postać Stanisława Małachowskiego - charakteryzuje sytuację w Polsce po I rozbiorze - potrafi wskazać cel obrad Sejmu Wielkiego - charakteryzuje najważniejsze reformy Sejmu Czteroletniego - definiuje pojęcia: konfederacja, insurekcja, kosynierzy - charakteryzuje postać: Bartosza Głowackiego, Jana Kilińskiego - wymienia przyczyny wybuchu wojny polsko-rosyjskiej w 1792 roku Ocena: bardzo dobry - wyjaśnia, na czym polegała zasada trójpodziału władzy według Monteskiusza - opowiada o okolicznościach uchwalenia Konstytucji 3 maja 1791 roku - wymienia najważniejsze przyczyny upadku Rzeczypospolitej w XVIII wieku - wskazuje wpływ dokonań naukowych i technicznych na zmiany w życiu ludzi - porównuje postawy w społeczeństwie wobec rozbioru państwa na podstawie analizy obrazu Jana Matejki Rejtan - ocenia postawę targowiczan - ocenia postawę społeczeństwa polskiego w sytuacji zagrożenia niepodległości państwa