HISTORIA POLSKI

Transkrypt

1 HISTORIA POLSKI Tekst źródłowy do zadania 1. Ponieważ prawa ogólne i ustawy publiczne dotyczą nie pojedynczego człowieka, ale ogółu narodu, przeto na tym walnym sejmie radomskim wraz ze wszystkimi królestwa naszego prałatami, radami i posłami ziemskimi za słuszne i sprawiedliwe uznaliśmy, jakoż postanowiliśmy, iż odtąd na potomne czasy nic nowego stanowionym być nie ma przez nas i naszych następców, bez wspólnego zezwolenia senatorów i posłów ziemskich, coby było z ujmą i ku uciążeniu Rzeczypospolitej, oraz ze szkodą i krzywdą czyjąkolwiek, tudzież zmierzało ku zmianie prawa ogólnego i wolności publicznej. Konstytucja Nihil novi z 1505 r., źródło: Zadanie 1. (0-1) Oceń, czy poniższe zdania dotyczące tekstu są prawdziwe. Wybierz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, albo F jeśli zdanie jest fałszywe. Ważne dla państwa decyzje mogły być podjęte za zgodą trzech stanów sejmujących. P F Konstytucja Nihil novi została zatwierdzona przez króla Aleksandra Jagiellończyka. P F Ilustracja do zadania 2. Jan Matejko, Hołd pruski, 1882, źródło: 1

2 Zadanie 2. (0-3) Uzupełnij poniższy tekst. Przyporządkuj do każdego zdania właściwe uzupełnienie spośród oznaczonych literami A-C. Obraz Jana Matejki przedstawia wydarzenie za panowania 2.1. _. Zgodnie z traktatem zawartym między królem Polski a Albertem Hohenzollernem państwo zakonu krzyżackiego uległo sekularyzacji. Resztki państwa zostały przekształcone w 2.2. _, a władca wraz z poddanymi zmuszeni do zmiany wyznania na 2.3. _ A. Zygmunta I Starego B. Zygmunta II Augusta C. Zygmunta III Wazy 2.2. A. Prusy Zakonne B. Prusy Książęce C. Prusy Królewskie 2.3. A. luteranizm B. kalwinizm C. arianizm Zadanie 3. (0-1) Zaznacz prawidłową odpowiedź. Rzeczpospolita Obojga Narodów powstała na mocy: A. unii w Krewie z 1569 r. między Polską a Litwą. B. unii w Krewie z 1572 r. między Polską a Litwą. C. unii lubelskiej z 1569 r. między Polską a Litwą. D. unii lubelskiej z 1572 r. między Polską a Litwą. Zadanie 4. (0-1) Zaznacz prawidłową odpowiedź. Równe prawa szlachty bez względu na wyznanie gwarantował dokument uchwalony podczas: A. konfederacji sandomierskiej. B. konfederacji warszawskiej. C. konfederacji barskiej. D. konfederacji targowickiej. Tekst źródłowy do zadania 5 i 6. My, Rady Stanu, szlachta i rycerstwo królestwa Polskiego, narodów tak polskiego, jako i litewskiego [...] to sobie głównie niniejszym pismem, czyli dyplomem, zastrzegamy, aby przyszły nasz książę i pan świeżo przez nas obrany był obowiązanym dać nam przywilej, czyli pismo, przez które by niżej 2

3 wyrażone artykuły zawierające w sobie pewne nasze prawa i prerogatywy, zostały uznane i zatwierdzone, a to w sposób następujący: [1.] Iż za żywota naszego my i potomkowie nasi, [...] nie mamy mianować ani obierać jakiego, składać żadnym sposobem ani kształtem wymyślonym, króla, na państwo sukcesora naszego sadzać, a to dlatego, aby zawdy wiecznymi czasy po zejściu naszym i potomków naszych wolne obieranie zostało wszem stanom koronnym; dla czego i tytułu dziedzica używać nie mamy ani potomkowie nasi, królowie polscy. [2.] A iż w tej zacnej Koronie narodu polskiego i litewskiego, ruskiego, inflanckiego i innych niemało jest różnowierstwa, przestrzegając na potem jakich sedycyj i tumultu, z tej przyczyny rozerwania albo niezgody w religii, warowali to sobie niektórzy obywatele korony konfederacją osobliwą, że w tej mierze w sprawie religii mają być w pokoju zachowani, którą my obiecujemy trzymać w pokoju czasy wiecznymi. [...] [21.] A jeślibyśmy (czego Boże uchowaj) co przeciw prawem, wolnościom, artykułom, kondycjom wykroczyli albo czego nie wypełnili, tedy obywatele koronni obojga narodu od posłuszeństwa i wiary nam powinnej wolne czyniemy i panowania. Artykuły Henrykowskie z 12 V 1573 r., źródło: Volumina Legum, t. II, s ; Z. Kaczmarczyk, Biblioteka Źródeł Historycznych I, Poznań 1946, s Zadanie 5. (0-1) Oceń, które zadanie dotyczące tekstu jest fałszywe. Zaznacz F, przy zdaniu fałszywym. Artykuły henrykowskie gwarantowały wolną elekcję. Tolerancja religijna była zakazana. Zgodnie z przywilejem szlachta mogła wypowiedzieć władcy posłuszeństwo. F F F Zadanie 6. (0-1) Zaznacz prawidłową odpowiedź. Od czasów Henryka Walezego każdy władca podpisywał artykuły henrykowskie oraz pacta conventa. Drugi z tych dokumentów zawierał: A. gwarancję zwoływania, co dwa lata sejmu walnego. B. obietnicę utworzenia rady królewskiej z posłów i senatorów. C. osobiste zobowiązania nowego władcy. Zadanie 7. (0-2) Spośród poniższych wydarzeń oznaczonych literami A D wybierz wydarzenie chronologicznie pierwsze i wydarzenie chronologicznie ostatnie. W tabeli zaznacz litery, którymi oznaczono wybrane wydarzenia Wydarzenie chronologicznie pierwsze A B C D 7.2. Wydarzenie chronologicznie ostatnie A B C D 3

4 A. Bitwa pod Oliwą. B. Bitwa pod Byczyną. C. Bitwa pod Kłuszynem. D. Bitwa pod Kircholmem. Zadanie 8. (0-4) Połącz postacie z wydarzeniami historycznymi dotyczącymi potopu szwedzkiego Hieronim Radziejowski A B C D 8.2. Stefan Czarniecki A B C D 8.3. Augustyn Kordecki A B C D 8.4. Janusz Radziwiłł A B C D A. Obrona Jasnej Góry przed Szwedami. B. Wojna podjazdowa-szarpana. C. Poddanie Litwy Szwedom w Kiejdanach. D. Zdrada króla Jana Kazimierza i Rzeczypospolitej Obojga Narodów oraz ucieczka do Szwecji. Zadanie 9. (0-4) Połącz terminy historyczne dotyczące powstań kozackich w XVII wieku z ich znaczeniami Podlegał hetmanowi, pobierał za służbę regularnie wypłacany żołd. A B C D 9.2. Żołnierz piechoty tureckiej. A B C D 9.3. Żołnierz ciężkiej kawalerii w wojsku polskim. A B C D 9.4. Dowódca kozacki. A B C D A. Janczar. B. Husarz. C. Kozak rejestrowy. D. Ataman. 4

5 Mapa do zadania 10. Źródło: Zadanie 10. (0-1) Zaznacz prawidłową odpowiedź. Na mocy traktatów welawsko-bydgoskich z 1657 roku Rzeczpospolita Obojga Narodów utraciła: A. Inflanty. B. Ukrainę i Podole. C. Ziemię Smoleńską. D. Prusy Książęce. Zadanie 11. (0-1) Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych. Jan Sobieski został królem Rzeczpospolitej w uznaniu za zwycięstwo: A. pod Cecorą. B. pod Chocimiem. 5

6 C. pod Kamieńcem Podolskim. D. pod Wiedniem. Mapa do zadania 12. Źródło: Zadanie 12. (0-1) Oceń, czy poniższe zdania dotyczące mapy są prawdziwe. Wybierz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, albo F jeśli zdanie jest fałszywe. Warszawa po III rozbiorze znalazła się w granicach Cesarstwa Rosyjskiego. P F Ziemie zaznaczone na mapie zostały zabrane przez Austrię w wyniku II rozbioru. P F 6

7 Ilustracja i taśma chronologiczna do zadania 13. Konstytucja 3 Maja 1791 roku, Jan Matejko, 1891, źródło: I rozbiór Rzeczpospolitej II rozbiór Rzeczpospolitej Konfederacja barska Konfederacja targowicka Zadanie 13. (0-1) Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych. Wydarzenie ukazane na ilustracji miało miejsce w okresie oznaczonym na taśmie chronologicznej numerem A. 1. B. 2. C. 3. D. 4. Zadanie 14. (0-1) Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych. Uniwersał połaniecki został wydany podczas: A. sejmu wielkiego. B. insurekcji kościuszkowskiej. C. ostatniego sejmu rozbiorowego. 7

8 Imię i nazwisko: klasa:. 1. PP PF FP FF 2.1. A B C 2.2. A B C 2.3. A B C 3. A B C D 4. A B C D 5. 1F 2F 3F 6. A B C 7.1. A B C D 7.2. A B C D 8.1. A B C D 8.2. A B C D 8.3. A B C D 8.4. A B C D 9.1. A B C D 9.2. A B C D 9.3. A B C D 9.4. A B C D 10. A B C D 11. A B C D 12. PP PF FP FF 13. A B C D 14. A B C HISTORIA POLSKI KARTA ODPOWIEDZI 8